verorberd kan worden. Hierbij serveren ze appelmoes, salade, bloemkool, boontjes en witlof met ham. Hierbij willen wij graag de voorzitter Jouke Koning en de dames van het bestuur, Wilna den Breejen, Rita Golveringen, Fransje Kroon en Annette den Breejen weer heel hartelijk bedanken voor het organiseren van deze dag. Helaas nemen we afscheid van twee dames van het bestuur te weten Fransje Kroon en Rita Golverdingen. We zullen hen beiden erg gaan missen en willen ze graag hierbij heel hartelijk bedanken voor hun tijd, energie en inzet. Het was geweldig! We vertrouwen erop iedereen weer te ontmoeten op de vergadering in oktober!
Kees en Resia Rozenberg-Koning P.S. Alle foto’s van deze reis zijn natuurlijk zoals elk jaar weer te bewonderen op de welbekende website van Ons Genoegen: www.dereisvereniging.nl
16
Reisvereniging “Ons Genoegen” Vrijdag 7 juni 2013 Een zomerse dag Volgens alle weerberichten op televisie, radio en internet belooft vrijdag 7 juni 2013 een prachtige, zonnige, zomerse dag te worden. Wederom was het op tijd opstaan voor de leden van reisvereniging “Ons Genoegen” om rond 8 uur bepakt en bezakt bij de eerste bushalte klaar te staan. De bus stond dit jaar aan de verkeerde kant van de weg, dus een aantal mensen dacht dat deze bus niet voor de leden van de reisvereniging bestemd was. De chauffeur was er vroeg bij en we vertrokken tijdig naar de andere opstapplaatsen waar alle leden enthousiast begroet werden. De chauffeur blijkt een oude bekende te zijn die ons vorig jaar ook heeft rondgereden. Peter heet ons allemaal welkom in de bus en vertelt ons dat het hem een genoegen is om ons weer te zien. Hij vertelt ons ook dat we niet mogen roken in de bus, dat het handig is om de gordels vast te maken (met zijn rijstijl zeker niet overbodig) en dat er tasjes hangen voor het afval (ook al bekend natuurlijk). Het is ook mogelijk om van het toilet gebruik te maken, waarbij de heren vriendelijk wordt verzocht om te gaan zitten bij het doen van een kleine of grote boodschap.
1
We draaien niet de A2 op vanwege een ongeval en de daaropvolgende file, maar proberen het via de A27 richting Breda. Ons eerste einddoel is Eindhoven, de locatie waar het DAF museum is gevestigd. De voorzitter, Jouke Koning, heet ons allen hartelijk welkom in de bus. Hij benadrukt nogmaals dat het wel een warme dag gaat worden, maar dat we ook een bezoek gaan brengen aan de grotten in Valkenburg. Daar zal de temperatuur een aanzienlijk aantal graden lager liggen, dus is het handig om een vestje of jas mee te nemen. Daar hadden de leden natuurlijk zelf ook al aan gedacht! Riejan de Ruiter wordt welkom geheten in de bus. Zij heeft een strategische plaats midden op de achterste rij ingenomen. Gezien de rijstijl van Peter snoert zij de veiligheidsriem wel om, met enige hulp van Kees Rozenberg. Volgens de voorzitter “gaan we er wat van maken” en “zullen we het wel gaan beleven.”
Nadat we knipperend tegen het zonlicht weer langzaam aan het daglicht wennen en onze tenen opwarmen, lopen we door de winkelstraat van Valkenburg. Die ziet er als volgt uit: terras, terras, terrasje, winkel, terras, terras, winkeltje etc. We ploffen neer bij een terras onder de parasols in de schaduw. Een ijskoud biertje gaat er nu echt wel in. Wiekse rosé of een Radler, een rosé of witte wijn, allemaal likkebaardend lessend drink het koel, drink het fris etc. Om 5 uur sloffen we door de hitte langzaam naar de bus om richting Eersel te vertrekken.
We rijden richting Eindhoven en stappen het DAF museum in Eindhoven binnen. We gaan in de rij staan voor een kopje koffie en een gebakje. Het is jammer dat bepaalde mensen niet zo goed kunnen tellen. Of de mensen van het DAF museum hadden te weinig gebakjes neergezet, of een aantal leden van de reisvereniging hadden de indruk dat het een buffet met onbeperkt eten en drinken was… Na een tweede kopje koffie werd de groep opgesplitst in twee groepen voor een rondleiding.
Als we in Eersel bij Bolle Jan aankomen, maken we natuurlijk zoals elk jaar eerst een groepsfoto. Het is nog geen sinecure om alle leden op de foto te krijgen. Daarna gaan we aan tafel en krijgen vooraf een kopje tomatensoep of groentesoep. De troubadour maakt zijn intrede en probeert met zijn gezang ons geroezemoes te overstemmen. Bij sommige nummers wordt uit volle borst meegezongen. Daarna volgt het hoofdgerecht waarbij een cliffhanger, kipfilet of varkenshaas
2
15
Wist u dat: • zich helder water bevindt van 9 graden op deze diepte? • druivenstruiken boven op de Cauberg groeien? • de schrijver van het Wilhelmus ook op de muren is vereeuwigd (Philips van Aldegonde)? • er Duitsers in ons treintje zaten die waarschijnlijk alleen de introductie hebben verstaan? • er meer dan 70 km aan gangen in de grotten zijn gegraven? • er vleermuizen leven in de grot en iedereen er onderdoor is gelopen bij de ingang? • de plaatselijke carnavalvereniging een aantal grote neuzen heeft uitgehakt? • voedsel maar een paar dagen goed blijft in de grot en daarna verschimmelt of verrot door de luchtvochtigheid? • er muggen, vliegen en spinnen leven? • er vroeger met paard en wagen mergel uit de grotten werd gehaald en je de wielsporen nog aan de zijkant van de grot ziet?
14
De betekenis van DAF is van Doorne Automobiel Fabriek. Hub van Doorne was een van de oprichters. Aanvankelijk was hij smid. Hij vond een oplossing voor een bepaalde klop in de motor van een auto. Als dank vroeg hij aan de directeur geld om een eigen bedrijf op te richten en wel 3.800 Nederlandse Guldens. Hij kreeg echter 10.000 harde florijnen om zijn eigen toko op te starten. Op 1 april 1928 begon bij de Machinefabriek en Reparatie inrichting Hub van Doorne, die vanaf 1932 voornamelijk aanhangwagens ging produceren onder de naam Van Doorne’s Aanhangwagenfariek N.V. Aanvankelijk gestart samen met zijn broer Wim van Doorne en twee
3
werknemers, waren er na een jaar al 30 mensen in dienst! Later ontwikkelde de fabriek zich tot producent van vrachtwagens en personenauto's. Hub was meer de technische man, zijn broer Wim meer de financiële man. Hub is dan ook de uitvinder van de Variomatic en ontwikkelde ook de eerste DAF personenauto, de zogenaamde "regenjas", een klein eenpersoons dwergautootje.
De man die ons een rondleiding geeft, legt uit hoe de Variomatic werkt. En dat terwijl de beste man zelf nooit voor DAF heeft gewerkt, maar gewoon een vrijwilliger is. Dat is toch best bijzonder. In de volksmond is de Variomatic beter bekend onder de naam het “pientere pookje”. Autofabrikant DAF introduceerde in 1958 het innovatieve systeem Variomatic. Dit systeem werkt traploos. De Variomatic werd gelanceerd als betaalbare automaat op de DAF 600. Het systeem, dat werkt met een riem die over variabele poelies loopt had als (onbedoelde) bijwerking dat de auto net zo hard achteruit kon rijden als vooruit. Het resulteerde in georganiseerde wedstrijden 'achteruitrijden' met o.a. de DAF 66. Ook de Volvo 343 was ervan voorzien.
4
Een aantal beeldhouwers hebben zich uitgeleefd in de rotsen. Een aantal studenten van de kunstacademie hebben abstracte ronde vormen uitgehouwen en professionele kunstenaars, een vader en een zoon, hebben St. Joris en de draak uitgehouwen. Hun silhouetten staan uitgehouwen aan de zijkant. Ook zagen we twee grote champagneflessen die zijn opgemetseld uit kleine blokjes mergel. De grot bestaat grotendeels uit zand, schelpen en botjes, dus dan vind je wel eens een bot van een groot, prehistorisch dier. Ook die zijn hier nagebootst op ware grootte.
13
DAF produceerde niet alleen personenwagens, maar ook vrachtwagens en raceauto’s. Er stond ook een grote vrachtwagen die had meegedaan aan de Paris Dakar race. Nadat er een dode was gevallen, besloot DAF uit de race te stappen. De vrachtwagens zijn in de loop van de tijd steeds groter geworden, niet alleen in hoogte, maar ook in het aantal pk’s. De hoogte van een huidige vrachtwagen is ongeveer 4 meter. Dit ook vanwege het feit dat de hoogte van een viaduct 4 meter en 20 centimer hoog is. Ook let DAF tegenwoordig steeds meer op milieuvriendelijk rijden. De man die de rondleiding gaf, liet uit zijn mond vallen dat ze af en toe van DAF een vrachtwagen krijgen voor het museum. De waarde van deze kolos… zo’n slordige half miljoen Eurootjes. In 1993 ging DAF failliet en maakten ze een doorstart met Volvo. hier in zitten. Dan ervaren we wat de term “aardedonker” betekent als de gids alle lichten van het treintje uitdoet en we echt letterlijk het puntje van onze neus niet meer zien.
Er stond ook een exemplaar van de donkerblauwe Koninklijke bus met de gouden kroon op de voorkant. Aan de zijkant konden we stiekem naar binnen turen. Vloerbedekking op de vloer, brede stoelen met
Tijdens de tweede wereldoorlog hebben deze grotten ook gefungeerd als schuilkelders. Er zijn zelfs toiletten en doucheruimtes gemaakt. In de grot is plaats voor 20.000 mensen. Dat is bijna niet te bevatten. Ook namen van mensen uit de tweede wereldoorlog staan hier op de muren gekerfd. Per gedeelte in de grot staat aangegeven aan hoeveel mensen de ruimte een schuilplaats kan bieden. Er zijn zelfs in deze donkere, vochtige ruimten tijdens de oorlog vier baby’s geboren. Midden in de grot bevindt zich ook een gemetselde muur. De Duitsers waren van plan om hier een fabriek te vestigen. Dit is echter nooit gebeurd. Het is allemaal wel zeer indrukwekkend.
12
5
kussentjes op de armleuningen in de kleuren groen en blauw, ook voorzien van tafeltjes en een keukentje. Wat een luxe allemaal zeg! Voor de bus stond een prachtige auto met rieten zittingen die geschonken was aan Juliana bij de geboorte van prins Willem-Alexander. Er hingen ook foto’s bij waar je ziet dat Wim-Lexje als kleine jongen achter het stuur zit… en een aantal jaren later met zijn Máxima als grote jongen achter het stuur. In de werkplaats stond een bus uit 1946 die ze nog aan het restaureren waren. Ook heeft DAF legervoertuigen en amfibivoertuigen geproduceerd. Er stond ook een exemplaar van een fiets met daarachter een brancard. Van alle markten thuis! Sommige auto’s uit het museum worden zelfs af en toe nog ingezet, zoals de auto van betonbouw. Een oude vuilniswagen bracht nostalgie naar boven bij menigeen. Wie kent niet de oude vuilnisemmers met zo’n klepperend deksel? Bij Rob van Noord staat er nog eentje in de tuin voor wie hem nog eens in het echie wil aanschouwen. Ook
de
brandweerauto
bracht
6
bij
een
aantal
een
Rond half 2 stapten we weer in de bus om richting Valkenburg te vertrekken. Eindpunt van de reis waren de gemeentegrotten in Valkenburg alwaar de temperatuur zakte van 26 graden buiten naar 12 graden binnen. Er heerst daar ook een zeer hoge constante luchtvochtigheid van 96% tot 98%. De gemeentegrot kan te voet en per trein worden bezocht. Later hoorden we ook dat er gefietst kan worden en dat de grot zelfs ontdekt kan worden per quad. We werden opgedeeld in twee groepen en namen plaats in een treintje. We worden vriendelijk verzocht om alle lichaamsdelen binnen boord te houden omdat de doorgang soms vrij smal is. We zetten ons in beweging en genieten van alle houtskooltekeningen die op het zachte mergel zijn aangebracht. Een veeg en de tekening is vernietigd! We rijden steeds dieper de aarde in en onze gids vertelt ons dat we op een gegeven moment zelfs 72 meter steen boven onze hoofden hebben. Alles is met de hand uitgehakt, een hamer en een beitel is alles wat je nodig hebt. Het is bijna niet te geloven hoeveel manuren
11
Nadat iedereen een sanitaire stop had gemaakt en weer de bus was ingestapt, reden we richting Soerendonk voor de lunch. Bij de uitspanning genaamd “Antoine” schoven wij aan tafel voor een uitgebreide lunch met witte en bruine boterhammen, krentenbrood, suikerbrood, luxe witte broodjes, warme fricandeau met champignons en champignonsaus, worstjes, kaas, zure zult, gerookte ham, boterhammenworst, snijworst en sterf-opstraatworst. Ook zoetwaren zijnde chocopasta, gekleurde- en chocolade hagelslag en jam ontbraken niet en natuuuuuurlijk een kroket (met mosterd of mayo). Oh ja, er stond ook nog lekker Brabants borreltje bij het bord. Dat smaakte lekker (en vooral naar meeeeer).
Nadat iedereen was voorzien van koffie of thee werd er genoten van alle lekkers dat op tafel uitgestald stond. Met enige regelmaat werd er koffie of thee ingeschonken en broodjes bijgelegd. Na de lunch ging een aantal mensen nog buiten op het terras zitten in de schaduw of even genieten van de zonnestralen. Niet zonder gevaar voor eigen leven, want er kwamen een viertal oude Dafjes voorbij sjezen waar iedereen vrolijk naar zwaaide. De inzittenden in de auto zwaaiden ook jolig terug, maar letten minder goed op de tegenliggers… gelukkig ging het allemaal nog net goed.
10
jongensdroom naar boven. Joost Noorduyn kon het niet laten en hing aan de zijkant van de vuurrode ladderwagen, dromend over stoere heldendaden. De ladder van deze brandweerwagen is overigens 35 meter lang. Later werd deze wagen ook ingezet om hoge bomen te snoeien. Ze proberen ook om scholieren te interesseren voor techniek en nodigen daartoe klas 1 en 2 van middelbare scholen uit voor een techniekcursus over rolweerstand en luchtweerstand.
De prachtige rode sportauto is overigens nooit in productie genomen. Alle productielijnen werden bezet door personenauto’s. De commercieel directeur heeft toen besloten om ze helemaal niet te gaan produceren. We bewonderden ook het eerste veldbedje in de vrachtwagen, niet meer dan een smal plankje wat naar beneden gehaald kon worden. En dat allemaal om de kosten van een slaapplaats in een pension te drukken. In de werkplaats hing een prachtig briefje over de mannen die in een jolige bui met hun vieze, zwarte handen sneeuwballen hadden gegooid naar de kantoormeisjes. Of ze dat niet meer wilden doen met die “zeker niet brandschone handen” want anders zou de politie ingeschakeld worden. Een officiële brief inclusief
7
stempels en wel twee handtekeningen. Niets nieuws in de wereld. Meisjes plagen, kusjes vragen ☺ vroeger en nu! Wist u dat: • de man van de rondleiding bij DAF dacht dat we allemaal gepensioneerd waren? • er ruim 1 miljoen Volvo’s 340 zijn geproduceerd? • formule 1 auto’s geen automaat mogen hebben?
Wat horen mannen: sterke motor… zoveel pk? Zooo vet man, doe mij ook zo’n bolide. Wat een interessant technisch verhaal. Tuurlijk snap ik waar hij het over heeft… even een slimme vraag stellen. Even checken of die gast wel weet hoe het zit met het kick-down effect en het overdrive effect, of de riemstand naast de centrifugaal kracht met gewichten ook nog gestuurd wordt door een vacuümsysteem dat wordt aangestuurd door die elektromagnetische vacuümklep.
Tijdens de rondleiding klinkt er volgens mij toch een andere discussie in het hoofd van mannen dan in die van vrouwen.
Wat horen vrouwen: Huh? Wat een technisch verhaal… zei hij nou echt ‘continue variabel transmissiesysteem’ en ‘overbrengingssysteem van de poelies’? Die zou ik best als boodschappenwagentje erbij willen hebben. En wat gebruikten ze vroeger veel zachte kleuren, zachtgroen, poederroze, banaangeel. Wie noemt er nou zijn auto een pony? Is dat dan maar een halve pk? ☺
8
9
