ReisReportage
Tubbataha
What’s in a name?
28 Duikmagazine okt/nov 2006
Tub
ReisReportage
Het is een kinderlijke gedachte, maar bijzondere namen lijken synoniem te staan aan bijzondere duikgebieden. De namen ‘Wakatobi’ of ‘Raja Ampat’ onderschrijven deze stelling, zo is mijn ervaring. Acht jaar geleden las ik een artikel over een Ranger project van het Wereld Natuur Fonds (WNF) in de Filippijnen. Het betrof een koraal atol in de Sulu zee voor de kust van Palawan. Het gebied heet Tubbataha. Talloze keren probeerde ik tijdens verblijven in de Filippijnen naar Tubbataha reef te reizen, maar tevergeefs. Zoals met veel duikbestemmingen is het noodzakelijk je eerst te verdiepen in het te bezoeken gebied. Uiteraard is dat een deel van de voorpret. Tekst en foto’s: Willem Gingnagel
bbataha
okt/nov 2006 Duikmagazine 29
ReisReportage Tubbataha is het grootste koraal atol van de
Tubbataha reef bestaat uit twee atols en is
Filippijnen op een afstand van 92 nautische
een habitat voor 372 soorten koraal wat
What’s in a name?
mijlen ten zuidoosten van Porto Princessa
neerkomt op 86% van alle koraalsoorten
hoofdstad van de Filippijnen. De vlucht
op het eiland Palawan, gelegen in het
die in de gehele Filippijnen archipel voor
duurt anderhalf uur. Enkele live aboards
midden van de zogenoemde koraaltriangel.
komt. Daarnaast leven er 417 soorten vis,
vertrekken rechtstreeks uit Manilla en doen
De koraaltriangel wordt gevormd door
zes soorten zeezoogdieren, twee soorten
onderweg nog andere duikgebieden aan
Indonesië aan de westzijde, de Filippijnen
nestelende zeeschildpadden en 186 onge
zoals Moalboal en Apo eiland.
aan de oostzijde en Papua New Guinee
wervelde diersoorten. De riffen van
aan de zuidzijde.
Tubbataha zijn een belangrijke broedplaats
In de jaren zeventig vorige eeuw was de
voor zeevogels. Tubbataha kent van eind
afstand van Tubbataha rif tot het eiland
maart tot begin juli tijdens de jaarlijkse
gemaakt door een jubileum van een vriend.
Palawan een natuurlijke barrière om
moesson kalme zeecondities. In de overige
B.J Schaap woont al 25 jaar in de
toezicht te houden op de visserij die daar
maanden kunnen onverwachte weersver
Filippijnen en bouwde twee bijzondere
plaatsvond. Tot in de jaren tachtig werd er
anderingen voor duikers tot problemen
resorts op de eilanden Cebu en Bohol. Hij
Jessie Beazley Reef Mijn trip naar Tubbataha werd mogelijk
destructief gevist door lokale vissers en
leiden, want tegen ruw weer is op
zag in zijn jubileum een aanleiding om mijn
vissersboten uit naburige landen. In
Tubbataha reef geen enkele beschutting.
steeds terugkomende wens te honoreren
augustus 1988 werd het Tubbataha rif
De beste reistijd is dus april, mei en juni.
en organiseerde een trip naar Tubbataha.
aangewezen als het eerste nationale marien
Gezien de afstand tot de bewoonde wereld
Na een expeditie van zes uur stond ik met
park van de Filippijnen. Vijf jaar later, in
worden de riffen van Tubbataha alleen
twee tickets buiten het kantoor van Air
december 1993, werd het gebied op
door live aboards bezocht. De meeste
Filippines, klaar om de volgende dag vroeg
de lijst van de World Heritage gezet.
vertrekken vanuit Porta Princessa dat
van Domestic Airport te vertrekken.
De ongelofelijke internationale waarde van
eenvoudig te bereiken is met een binnen
Manilla is namelijk nog één van de laatste
het onderwaterleven kreeg daarmee een
landse vlucht van een lokale luchtvaart
wereldsteden met gescheiden luchthavens
officiële beschermde status.
maatschappij. Vertrekpunt is Manilla, de
voor nationale en internationale vluchten.
‘Rokende’ spons.
Blenny in zacht koraal.
Longnose hawkfish.
30 Duikmagazine okt/nov 2006
ReisReportage
Rif typerend voor Tubbataha.
okt/nov 2006 Duikmagazine 31
ReisReportage Bij aankomst op Palawan begreep ik direct
nautische mijlen ten noordwesten van het
dat ik een fout had gemaakt. De schoon
noordelijke eiland van Tubbataha reef ligt.
What’s in a name?
heid van het eiland met haar ondergrondse
Jessie Beazly Reef staat bekend om het
kijkje te nemen in het boeggedeelte.
rivieren en grote bergketens waren
uitzonderlijk goede zicht onder water, dat
Daar hebben allerlei soorten vis en grote
dermate uitnodigend, dat ik er eigenlijk
tot veertig meter kan oplopen, en ontmoe
groupers een schuilplaats gevonden.
een week had moeten blijven om van al
tingen met grote vissen. Hoewel Jessie
Jammer genoeg is van het overige gedeelte
het moois te kunnen genieten. Palawan is
Beazly nu haar reputatie niet geheel waar
van de Malayan niet veel meer over. Het rif
namelijk één van de mooiste eilanden van
maakte, voorspelde de duik wat ons in
zelf bestaat uit een steile wand en is
de 7001 eilanden die de Filippijnen telt. In
Tubbataha te wachten stond. De namen
begroeid met zachte koralen en gorgonen.
het zuiden grenst Palawan aan de noord
van de duikplaatsen op Tubbataha beloven
Kleine inhammen in de wand blijken vol
kust van Borneo. Tubbataha reef ligt ten
veel goeds. Malayan Wreck, Amos Rock en
met leven. De natuur liet geen stukje onbe
noorden van Sipadan in de Sulu zee. We
Arena Island laten je wegdromen over wat
groeid. Wat direct opvalt, is de optimale
moesten even wachten tot ‘onze’ live
er allemaal te zien zal zijn, maar bij namen
kwaliteit van de koralen. Ze zijn onbescha
aboard, de MY Vasco, klaar was voor
als Shark Runway, Shark Alley en Manta
digd en volgroeid. De gorgonen hebben
vertrek. De boot was net terug van de
Point slaat je fantasie op hol. Het valt op
dikke stammen en herbergen bijzonder
vorige trip waardoor de bemanning even
dat Tubbataha meerdere duikplaatsen telt
veel dieren waaronder één van mijn favo
tijd nodig had voor de grote schoonmaak
waar het woord ‘shark’ in de naam is
rieten, de longnose hawkfish. In elke
en bevoorrading. Voor de gasten was het
verwerkt. Zulke namen kom je in andere
koraaltak zitten er wel drie of vier. Meestal
een goed moment om met elkaar kennis te
landen ook tegen, maar die zijn dan
kom je de longnose hawkfish pas op een
maken en oude bekenden te begroeten.
meestal ongegrond.
diepte van 25 meter tegen, maar bij het
Aan het einde van de middag mochten we aan boord om onze hutten in te nemen en
Malayan Wreck bevinden ze zich relatief
Malayan Wreck
dicht onder het wateroppervlak. Met hun
ons klaar te maken voor vertrek. In de
Mijn eerste duik op Tubbataha was op
rode kleur vormen ze een mooi contrast
schemer werd het anker gelicht en begon
Malayan Wreck op het noordelijke atol,
met de gele sponsjes die op de stam
de motor te ronken; een geluid dat de hele
vlak voor het Rangerstation, Een gedeelte
groeien. Ondertussen neemt de stroming
nacht zou aanhouden. Tot de volgende
van het wrak steekt nog net uit boven het
mij verder langs het rif. Daar staat in de
ochtend 11.00 uur toen Jessie Beazley Reef
rif. Met een bodemdiepte van vier meter is
diepte een aantal rokende sponsen. Het
werd bereikt dat ongeveer veertien
het geweldig om er te snorkelen en een
fenomeen zag ik eerder bij koralen die zich
Kleine horsmakrelen.
32 Duikmagazine okt/nov 2006
Rustende rifhaai.
ReisReportage voortplanten, maar dat ook sponsen
De Rangers controleren daarnaast of er
ze zelfs op de top van het rif liggen rusten.
kleine ‘vulkanische’ uitbarstingen hebben,
niet illegaal in het park wordt gevist.
Het gehele Tubbataha rif bestaat uit steile
was mij onbekend.
De kwaliteit van het onderwaterleven is
wanden die naar grote dieptes aflopen.
het levende bewijs dat het beleid vruchten
De grote zandplaten fungeren als rifdak .
Stromingen ‘In het gebied komen 22 verschillende stro
afwerpt. Voor Tubbataha is een bijzondere toekomst weggelegd. Per jaar mag er
Haaien
mingen voor’, vertelt mijn goed duikende
slechts gedurende drie maanden worden
De hoeveelheid vis in Tubbataha is onge
gids. ‘Duiken nabij Tubbataha is daar waar
gedoken. De riffen krijgen hierdoor hun
kend. Tijdens een duik op South Rock Reef
de stroming je brengt.’ Het komt geregeld
welverdiende rust. Eigenlijk zou ook
zie ik onder mij de majestueuze slagen van
voor dat je tijdens je duiken een paar keer
voor andere duikgebieden een rustperiode
een manta; tegelijkertijd komt boven mij
hetzelfde rif ziet, maar gezien de rijkdom is
moeten worden afgekondigd, want Tub
een grote school van horsmakrelen in
dat geen enkel probleem. Door de snel wisselende stromingen is het wel moeilijk om de duiken te plannen en te voorspellen wat de beste condities zijn om een bepaald rif te beduiken. Een zorgvuldig
Duiken is daar waar de stroming je brengt
geplande duik kan in de war worden gestuurd door verandering van de stroomrichting en dat vergt op zijn beurt
batha bewijst dat de maatregel de sleutel
beweging. Als ik de school inzwem, sluit er
veel aanpassingsvermogen van de mensen
tot een geweldige onderwaternatuur is.
een gordijn van vis om me heen.
in de volgboten.
Tijdens alle de duiken zagen we veel grote
Dit gevoel is niet te fotograferen. Je kan het
Op het zuiden van het noordelijke atol
vissoorten, zoals tonijn en makreel die als
alleen maar ondergaan. Het geeft goed
staat een kleine vuurtoren waar het
de rovers van het rif bekend staan. Maar
weer waar het in Tubbataha om gaat: het
Rangerstation is gevestigd. Het station
het meest opvallende was het grote aantal
pure duiken. En dan zijn er nog de
wordt het hele jaar door drie rangers
rifhaaien die langs de riffen patrouilleren,
specifieke plekken om haaien te zien.
bemand. Zij controleren in het duikseizoen
terwijl de schildpadden er rustig doorheen
Namen zoals ‘Shark Runway’ maken mij
of de live aboards niet ankeren. De boten
zwemmen. Vaak liggen de haaien in stro
nieuwsgierig. Shark Airport ligt op het
moeten gebruikmaken van de meerboeien.
mingsrijke plekken op de bodem. We zagen
uiterste puntje van het noordelijke rif net
Barracuda’s.
Witpuntrifhaai.
okt/nov 2006 Duikmagazine 33
ReisReportage
What’s in a name? Praktische informatie over Tubbataha • Beste reistijd: de maanden april ,mei en juni. • Organisatie: Diving Holidays met Seaquest Divers • Het gebied is vrij van malaria. • Tip: Het eiland Palawan geldt als een van de mooiste eilanden in de Filippijnen.
Twee duikers beginnen van de opwinding te gillen in hun ademautomaat. Een grote hamerhaai met een kop van wel tachtig centimeter breed nadert mij op tien meter. De opwinding bij mijn mijn buddy’s stijgt tot grote hoogten en veroorzaakt nog meer geluid. Dat is teveel voor de hamerhaai. Hij lijkt nog een poging te nemen om terug te
Rangerstation in Tubbataha.
komen maar verdwijnt dan in de zwarte diepte, mij achterlatend met mijn camera in de aanslag. Terug op de MY Vasco zijn mijn buddy’s enthousiast en schatten het naast het vogeleiland, één van de weinige
de natuur de kans krijgt zich te herstellen.
dier op een lengte van vijf meter. Ik ga
plekken op Tubbataha waar wordt aange
De volgende ochtend staan wij om 6.00
maar stil in een hoekje zitten, nagenietend
geven wat er zich onderwater aan rifsys
uur op voor een zoektocht naar de grote
van wat ik onder water heb gezien maar
temen bestaat. Tijdens een late middagduik
haaien. Die zouden moeten bivakkeren op
ook boos omdat ik het dier, waar ik van
in half schemer zwemmen de witpuntrif
het diepe plateau dat op circa 55 meter
droom, niet heb kunnen fotograferen. Ik
haaien in het stromingsrijke water om ons
diepte ligt. Iedereen hoopt een hamerhaai
had tenslotte een kop van een hamerhaai
heen. Een grote rog wacht op de rand van
te kunnen zien. Het is nog donker onder
diagonaal in beeld.
de dropoff tot de avond valt om zijn jacht
water op onze tocht naar de diepte. Een
Vijf duikdagen is te weinig voor Tubbataha,
te beginnen; een schildpad zwemt in de
grote horsmakreel zwemt ons tegemoet en
ook al maak je vier tot vijf duiken per dag.
schemering weg. Als we aan het einde van de duik terug varen naar de MY Vasco passeert een kleine boot. In de top hangt de Filippijnse vlag. De soldaten aan boord patrouilleren al enige dagen. Aan de horizon ontdekken we een marineschip. Tegelijkertijd vliegen
Als ik de school horsmakrelen inzwem, sluit een gordijn van vis om me heen
twee straaljagers door het zwerk. We trekken verbaasd onze wenkbrauwen op, want dit is niet de normale gang van zaken
besteedt geen aandacht aan de duikers.
De meeste duikers aan boord zijn er al
op Tubbataha. Wat blijkt? De president van
Eenmaal op het diepe plateau is het water
meerdere malen geweest. Logisch, want in
de Filippijnen, mevrouw Arroyo, is ook een
koud en zwart. Dit is dus het domein van
dit Filippijnse marien park kun je maanden
fanatieke duiker en heeft een paar dagen
de grote haaien en geen aantrekkelijke
achtereen duiken. Wachten tot B.J Schaap
uit getrokken om de riffen van
plaats om er te vertoeven. Na een paar
zijn volgende jubileum viert in de
Tubbataha te bewonderen. Ook zij moet
minuten komt er een schim uit de diepte.
Filippijnen duurt mij te lang, dus houd ik de
haar bezoek plannen in de enkele
Het dier zwemt parallel aan het rif en
Tubbataha periode volgend jaar vrij in mijn
maanden waarin duiken is toegestaan zodat
wendt zich dan plotseling in mijn richting.
agenda. Misschien wel de maand mei. l
34 Duikmagazine okt/nov 2006
