Symposium
Rehabilitatie & Herstel Welkom
Groningen 27 juni 2011
Betoging in Den Haag tegen de bezuinigingen in de GGz Teken de petitie!!
http://www.ggznederland.nl/actueel/nieuwslijsten/petitie.html
Lectoraat Rehabilitatie
Lectoraat Rehabilitatie
Lectoraat Rehabilitatie
Lectoraat Rehabilitatie In wisselwerking met het werkveld, de wetenschap en het onderwijs de kennisdomeinen Rehabilitatie en HEE verder tot ontwikkeling te brengen, kennis te genereren en deze kennis toe te passen in de curricula van de initiële voltijd en deeltijd opleidingen, en in na- en bijscholingsprogramma’s voor een breed werkveld
Het lectoraat Rehabilitatie is verbonden aan de Academie voor Sociale Studies • SPH, • MWD, • Toegepaste Psychologie), en de Academie voor Verpleegkunde • HBO-V Lectoraat Rehabilitatie
Lectoren • Lies Korevaar
lector Rehabilitatie
• Wilma Boevink
lector HEE
• Marianne Farkas lector Psychiatric Rehabilitation & Recovery Lectoraat Rehabilitatie
Speerpunten • Leren en rehabilitatie • Sociale contacten en rehabilitatie • Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid • Wellness (Gezonde leefstijl) • Wmo
Onderwijs • Master Rehabilitation Counselor Start: januari 2012
• Associate Degree ‘Ervaringsdeskundige in de Zorg’ Start: september 2011
Lectoraat Rehabilitatie
Programma 10.00 uur 10.10 uur 10.35 uur
Welkom en opening Dagvoorzitter dr. Lies Korevaar, lector Rehabilitatie Herstel Drs. Wilma Boevink, lector HEE Herstelondersteunende zorg Dr. Jos Dröes, docent & senior consultant St. Rehabilitatie ’92, Utrecht
11.00 uur
Pauze
11.30 uur
Rehabilitatie: ondersteuning van rolherstel Dr. Lies Korevaar
12.00 uur
Lunch (in de Marie Kamphuisborg, Zernikeplein 23)
13.00 uur 14.00 uur 14.30 uur
Workshopronde 1 Pauze Workshopronde 2
15.30 uur
Ontvangst in Willem Alexander Sportcentrum
16.00 uur 16.15 uur 16.40 uur 17.00 uur 18.00 uur
Inleiding door College van Bestuur Rede lector dr. Marianne Farkas Installatie Receptie Einde
Rehabilitatie: ondersteuning van rolherstel Symposium Rehabilitatie & Herstel Groningen 27 juni 2011 Lies Korevaar
Overzicht 1. Wat is rehabilitatie? 2. Uitwerking rehabilitatie in de praktijk 3. Belemmeringen in de praktijk 4. IRB-onderwijs 5. Afsluiting Lectoraat Rehabilitatie
Rehabilitatie ≠ Herstel
Wat is rehabilitatie in relatie tot herstel? (1) Herstel is wat cliënten zelf doen Rehabilitatie is wat hulpverleners doen om hen daarbij te helpen door het maatschappelijk of rolherstel te ondersteunen
Rehabilitatie ≠ Herstel •
Rehabilitatie is een hulpverleningsvorm
* Herstel is geen hulpverlening
•
Rehabilitatie is een proces van cliënt en hulpverlener samen
* Herstel is een proces van de cliënt
•
Rehabilitatie is gericht * Herstel is gericht op op maatschappelijk rolherstel empowerment: weer macht krijgen over je aandoening, jezelf en je omstandigheden
•
Rehabilitatie is gericht op rolherstel, en op het vergroten van activiteiten en participatie
* Herstel richt zich op wat de cliënt belangrijk vindt in zijn leven.
Wat is rehabilitatie in relatie tot herstel? (2)
Individuele rehabilitatie, mits goed toegepast, is een van vele mogelijke herstelondersteunende activiteiten
Omschrijving van rehabilitatie
Rehabilitatie is een vorm van hulpverlening die: de cliënt ondersteunt bij het verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van maatschappelijke / sociale rollen in de omgeving van eigen voorkeur
IRB is alleen herstelondersteunend als • • • • •
Eigen verhaal Empowerment Ervaringsdeskundigheid Steun Regie
2. Uitwerking rehabilitatie
Rehabilitatieproces Wens cliënt Levensterrein?
Wonen Werken Leren Soc. Contacten
Verkennen Kiezen Verkrijgen Behouden
Fasen en modules van rehabilitatie • Een band: actief luisteren, vragen stellen, doorvragen Terreinen: wonen, dagbesteding, sociale contacten Doeltypen: veranderdoelen, behoud-doelen
Fasen: Verkennen Kiezen Verkrijgen Behouden van eigen doelen
Modules: doelvaardigheid doel stellen functionele diagnostiek hulpbrondiagnostiek vaardigheden leren hulpbronnen gebruiken
Voorbeelden van rehabilitatiedoelen • Ik wil vanaf 1 mei (tijdstermijn) het activiteitencentrum (omgeving) gaan bezoeken (als bezoeker; rol)
• Ik wil per april (tijdstermijn) op zondag naar de kerk (omgeving).
• Ik wil het komend halfjaar (tijdstermijn) eens per maand mijn zus (rol: broer) opzoeken, bij haar thuis (omgeving).
• Ik wil het komend jaar (tijdstermijn) zelfstandig (rol) blijven wonen in mijn huidige 2-kamer flat (omgeving)
Uitgangspunt IRB Rol + Omgeving van eigen voorkeur
Vaardigheden + Hulpbronnen
Succes + Tevredenheid
Bondgenootschap In de eerste plaats uitgaan van wat de cliënt met ons en anderen verbindt, en niet van datgene wat hem van ons en anderen onderscheidt
Rehabilitatie als brug tussen psychiatrie en maatschappij Rehabilitatie
Psychiatrie
Patiënt
Cliënt
Burger
Maatschappij
Wonen
Huurder
Werken
Collega
Leren
Cursist
Socialiseren
Oma-rol
3. Belemmeringen in de praktijk • • • •
Stigma Wens ≠ doel Zelfstandigheid ≠ zelfredzaamheid Scholing hulpverleners
Chronisch zieken en gehandicapten behoren tot de meest achtergestelde groep in onze samenleving. (Rapportage Gehandicapten 2002)
Uitspraken hulpverleners • ‘Is bij haar al eerder geprobeerd en nooit gelukt’ • ‘Er zijn geen omgevingen waar onze cliënten heen kunnen’ • ‘Daar is deze cliënt helemaal niet aan toe’ • ‘Het voorkomen van achteruitgang, het verzorgen staat bij ons centraal; niet de toekomstwensen van de persoon • ‘Hij is eindelijk stabiel; voorlopig niks meer aan doen’ • ‘Onze cliënten hebben/uiten geen wensen’ • ‘Dat doel is veel te hoog gegrepen’
Wens ≠ doel • Een wens representeert een zeker verlangen, maar hoeft niet per definitie bereikbaar te zijn • Een doel is meer dan alleen maar een wens; het is een gewenste (eind)situatie die als bereikbaar wordt beschouwd
Zelfstandigheid vs Zelfredzaamheid • Zelfstandigheid/autonomie betekent dat je woont in het huis van je keuze, dat je zelf bepaalt wie je vrienden zijn en wanneer je ze wilt zien, dat je kiest hoe je, binnen beschikbare mogelijkheden, je dag doorbrengt • Zelfredzaamheid betekent dat je je eigen huishouden kunt doen, dat je je vrienden zonder hulp kunt opzoeken en dat je de activiteiten die je op de dag wilt ondernemen zelf kunt uitvoeren
• Vermindering van zelfredzaamheid betekent niet dat er ook verlies van zelfstandigheid/autonomie plaatsvindt
REHABILITATIE IN HET (REGULIERE) ONDERWIJS VOOR HULPVERLENERS Curricula HBO-V, MWD & SPH
Probleemgericht
Milieugericht
Behandeling (Cure) 55% Ontwikkelingsgericht
Begeleiding/ Verzorging (Care) 40%
Rehabilitatie wonen, werken, leren, socialiseren < 5%
Als je alleen een hamer hebt, lijkt elk probleem op een spijker
REHABILITATIE IN HET (REGULIERE) ONDERWIJS VOOR HULPVERLENERS
Curricula HBO-V, MWD & SPH
Milieugericht
Probleemgericht
Begeleiding/ verzorging 1/3
Behandeling 1/3 Ontwikkelingsgericht Rehabilitatie 1/3
4. IRB-onderwijs
Scholing van VAK-mensen op het gebied van rehabilitatie • Vaardigheden • Attitude • Kennis
IRB-onderwijs aan de Hanzehogeschool Groningen 1 Initieel onderwijs (bachelor): • IRB is een Thema in de curricula van de Schools • Major 1e jaar 2e jaar 3e jaar 4e jaar
: IRB kennis + attitude (4 EC’s)* : IRB vaardigheden (4 EC’s) : IRB-stage (1 jaar) : IRB specialisatie (30 EC’s)
• Minor Voor studenten van andere schools (30 EC’s) * 1 Europese Credit = 28 uur onderwijs
Scholing docenten zonder rehabilitatiescholing en -ervaring ⇒ Training in de theorie en sommige vaardigheden (doelvaardigheid beoordlen) ⇒ 75 docenten (VPK, SPH, MWD, TP), hebben een IRB-cursus gevolgd van 32 uur ⇒ Huiswerkopdrachten, oefeningen en assessment met acteurs, DVD ⇒ 7 docenten op expertniveau
IRB-onderwijs aan de Hanzehogeschool Groningen 2 Post-initieel (master): • 2- jarige Master Rehabilitation Counselor • 15 studenten p.j., € 7.000,- per student p.j. • Dublin descriptoren: Europese standaard voor masteronderwijs
Rollen van de Master Rehabilitation Counselor • MRC als Expert • MRC als Coach • MRC als Consulent • MRC als Onderzoeker • MRC als Innovator • MRC als Professional
Samenwerking met HEE • Samenwerking met herstelbeweging • Positie van de IRB als herstelondersteunend (rolherstel) • Samen aanbieden van scholing • Benoeming van Wilma Boevink als lector HEE • Ervaringsdeskundigen als (gast) docenten • Associate Degree ‘Ervaringsdeskundige in de zorg’ 2-jarige hbo-opleiding
Ondersteunende aspecten Combinatie van: • Handboek Rehabilitatie • IRB-onderzoek, incl. RCT -> effectieve interventie • Multidisciplinaire richtlijnen schizofrenie • Databank effectieve methoden (Movisie) • Master RC • Toolkit IRB
5. Ten slotte
Marianne Farkas
