Regio producten, USP of Utopie?

Regio producten, USP of Utopie? Platform Agrologistiek Frans-Peter Scheer, Joost Snels.

Agenda;

1. 

Aanleiding, projectdoelstelling, methode

2. 

Streekproduct: definitie, trends, afzet strategieën

3. 

Conclusies en discussie

Aanleiding: Kleinschalige Logistiek n 

Hofwebwinkel, Landwinkel, de Grote Verleiding, Mijn Boer, HaiboerHai, DrentsGoed, Streek&Smaak verband, Gijs, Willem &Drees. l  l  l  l 

Aandeel logistiek in kostprijs bij kleinschalige/regionale afzet 2 maal hoger dan bij grootschalig/landelijk (5-10%) Beperkt volume en smal assortiment Seizoensproductie versus jaarrond leveren Voldoen aan afzet eisen: keurmerken, t&t, bestelsystemen etc

Wat zijn mogelijke (logistieke) verbeteringen voor de opschaling van regionale productie en afzet? bezien vanuit aanbod en vraag, de keten dus, iov platform agrologistiek

Interviews Regio product: USP of Utopie? n 

Deelnemers l 

n 

Landmarkt, Thegreenbee, Bestelvers.nl, Tolpoort DC, Hutten Catering, Bioakker.nl, Jumbo/W&D, Peter Appel, Plus/GIJS/Streekselecties, Vers van de kweker, Deli XL.

kernvragen Visie op duurzaamheid, definitie “streek” l  Ketenrichting (logistiek), succes (&faal) factoren, l  Opschaling, hoe verder? l 

Aanleiding: Vraag naar streekproducten n 

Appelleert aan duurzaamheid in brede zin. authenticiteit, nostalgie, eerlijk, transparant, l  ambachtelijk, kleinschalig, lokale economie l  natuurlijk, lekker, gezond, geen toevoegingen, l  passie en beleving etc l 

n  n  n  n 

PROMOTIE: PRIJS: PRODUCT: PLAATS:

onderscheidend toegevoegde waarde Lekker(der?), vers(er?), gezond(er?) Lokaal - regionaal

Agenda;

1. 

Aanleiding, projectdoelstelling, methode

2. 

Streekproduct: definitie, trends, afzet strategieën

3. 

Conclusies en discussie

2008 Food, Conservation and Energy act (USA) n 

Foodmiles < 400 miles or within state Direct to consumers: regional farmers market. l  Direct to retail/foodservice: farm sales to schools etc. l 

•  Sales are higher for the farms engaged in organic, tourism and customwork (e.g. planting for others).

Barriers: capacity and lack of distribution systems. l  Motives for buying local are perceived quality and freshness and support of the local economy. l  Support: Supplemental Nutrition Program for WIC l 

•  Diet quality or food security (no empirical evidence) •  Increased employment in that region (proven) •  LCA localization does not necessarily reduce CO2.

Regioproducten gedefinieerd (Nederland) n 

L4L: Kenmerkende producten uit de regio die regionaal gedistribueerd worden. è herkomst uit jouw omgeving, korte afstand tot teler

n 

L2L: Kenmerkende producten uit een bepaalde regio die landelijk gedistribueerd worden. è Transparante

n 

teler/proces en uniekheid (smaak)

Nederland is (internationaal bezien) eigenlijk al één regio. è Import vervangen door Nederlands product.

Consumenten trends streekproducten n 

PROMOTIE: Beleving appelleert aan duurzaamheid Authenticiteit, kleinschalig, natuurlijk l  Dit product van die teler is zo geproduceerd - keurmerk l 

n 

Prijs is en blijft belangrijk: l 

n 

Product: Lekker, gezond en vers l 

n 

NL consument niet culinair; Koopgedrag ≠ intentie è Korte doorlooptijd è Minimale derving!

Herkomst: lokale economie,
Volgorde L2L “grofweg” omgekeerd aan L4L!? Verschillen west/oost NL en stedelijk/landelijk gebied

Interviews n  n  n  n  n  n  n  n  n  n 

Afstand Teler tot Winkel (km) Bio akker.nl Pluktuin L4L lokaal 0 pluktuin the Greenbee.nl webservice L4L 0 boerderijen Bestelvers.nl webservice L2L NL-thuislevering Hutten Catering Catering L2L regio + NL DC Tolpoort TelersC+DC L2L regio + NL Peter Appel Transport beide Landmarkt vnl L4L 50 GIJS è Plus Retail L2L NL-supermarkt W&D è Jumbo Retail L4L 50 Kleinschalige logistiek L4L 50

Opschaling – strategieën. n 

Lokaal: l 

n 

L4L: l 

n 

Regionaal afzet verhogen in eigen lokale afzetkanaal (Projecten kleinschalige logistiek, etc)

L2L: l 

n 

proeftuin, boerderijwinkel, transition towns (burgers)

Landelijk afzet verhogen in eigen afzetkanaal (o.a Hutten, Tolpoort, GIJS, bestelvers)

L4L via landelijk netwerk: l 

Per Regio aansluiten bij landelijke retail / catering (Willem&Drees, DeliXL)

Afzet vorm n  n  n  n  n 

Boerderijwinkel, proeftuin, landmarkt, landwinkel, via retail, via catering, via groothandel, Internet + thuisleveren, internet + zelf afhalen, afhaalpunten: l 

Albert Heijn ziet grote mogelijkheden voor afhaalpunten voor boodschappen. Volgens Boer zal thuisbezorgen vooral een nichemarkt blijven, de logistiek met centrale fulfilment-punten zoals nu al gebruikt voor Albert.nl kan echter voor beide vormen van online winkelen worden ingezet. Bij de afhaalpunten is het assortiment van Albert Heijn, Etos en Gall & Gall af te halen.

Logistiek n 

Korte keten. n  n  n  n 

n 

Productie = afzet locatie Rechtstreeks van producent naar consument Maximaal 1 verzamel DC in gehele keten Ultravers dagelijks beleveren

Transport n  Vanuit de eigen organisatie n  Beheersbaarheid (tijd, kwaliteit etc), persoonlijke contacten, n  Bij voldoende schaalgrootte

n  Uitbesteed aan teler / toeleverancier n  Via verzamelaars of logistiek dienstverleners n  Aansluiten bij logistiek toeleveranciers + audit + buitendienst

Agenda;

1. 

Aanleiding, projectdoelstelling, methode

2. 

Streekproduct: definitie, trends, afzet strategieën

3. 

Conclusies en discussie

1: Diverse afzetvormen n 

Klant betaalt en bepaalt: verschillende afzetvormen vervullen diverse consumenten motieven/groepen. Product Lekker, vers Eerlijk, keurmerk

Promotie Impuls aankoop Plek in de Formule

Prijs

Plaats

Bereidheid tot meerprijs irt –gepercipieerde meerwaarde

Afzetkanaal Logistiek (+ict, verpakken)

De positie van “streek” in de marketing mix bepaalt de omvang potentie

2: Omvang en prijs n 

Logistieke aandeel in kostprijs groter issue voor L4L dan voor L2L.

n 

Er is een zekere omvang(*) nodig om regionale producten te vermarkten zodat de meerwaarde van het product > meerkosten logistiek. Omvang: Omzet, Assortiment breedte, jaarrond

n 

n  n 

Meerprijs Meerkosten L4L +8% + 10 % L2L +4% + 2%

Gevolg ┼ - 2% ☺ +2%

3: Strategie n 

L4L: Plaats en Product n  n  n 

n 

identificatie met product door korte afstand 3a: Hoe unieker hoe lokaler Afzet L4L vereist niche positionering è kleinschalige logistiek en zoveel mogelijk thuisverkoop

L2L: Prijs en Promotie n  n  n 

Identificatie met product door transparantie 3b: beleving speelt een grotere rol dan foodmiles Afzet via landelijke afzetorganisatie vereist breed dagvers assortiment, systemen ICT +Q è grootschalige logistiek

4. Opschaling: wat te doen? n 

Wie onderneemt? Afzetkanaal bieden: Assortiment en omvang vergroten l  L4L lastiger dan L2L l  L2L afzet afhankelijk van marketing mix (≠kannibalisatie) l 

n 

Producenten Interesseren en helpen bij overgang l  continu verbeteren, stilstand is achteruitgang l 

n 

Logistiek organiseren Belang van systemen: bestellen/factureren, keurmerken l  Efficient vervoer: wel of niet uitbesteden? l 

5. Opschaling: Logistiek uitbesteden? n 

Criteria: Volume, afstand, eisen afnemer/expertise

n 

Lokaal: L4L: L2L: L4L landelijk:

n  n  n  n 

zelf zelf of uitbesteden zelf zelf of uitbesteden

Opschaling vereist een professionele intermediair n  organisatie en systemen. n  L4L loopt hier tegenaan, bij L2L al aanwezig

6. Opschaling: Hoe verder? n 

Logistiek% in kostprijs groter issue voor L4L dan voor L2L.

n 

Afzet via L2L groter, L4L minder voedselkilometers

n 

L2L of L4L ?!: Dilemma of bewuste keuze en strategie

Stelling: De klant gaat L2L vroeg of laat devalueren doordat relatief veel voedselkilometers gemaakt worden ten opzichte van L4L è “echt streek”

Aantal NL retail DC’s n  n  n  n  n  n  n  n  n  n 

9 Aldi 8 AH 7 Lidl 5 C1000 + 2 Jumbo 4 Sperwer / Plus 4 Dirk van den Broek 3 CoopCodis 2 Spar/Deen/Deka/Em-Te 12 Overig 62 Totaal

Meeste retail formules n 

1 of 2 Landelijke vers DC’s

n 

Regionale producten via landelijk DC terug naar de regio: Foodmiles l  Versheid en derving l  Consumenten perceptie ?! l 

NL retail DC’s n 

Iedere Provincie een – regionaal- Collectie en Distributie Centrum.

n 

?retail specifiek verpakken, eigen telers, contracten

n 

è Samenwerken of eigen netwerk ?

Streek = 40 kilometer / beperkter volume

Discussie: n 

Oplossingen: n  n  n 

Neutraal netwerk van regionaal vers DC voor meerdere afnemers met eigen centrale aansturing. lastig? Diverse partijen organiseren eigen landelijk L4L netwerk Aansluiten bij logistiek toeleveranciers+audit+buitendienst

n 

Doet de markt zijn werk voldoende?

n 

L4L minder voedselkilometers versus L2L hogere afzet n  Kwantificeer L2L, L4L (lokaal) in termen van km, CO2. n  Kwalificeer omzetpotentie en verhoging bewustzijn DZH.

Bijdrage van “streek” aan duurzame bewustwording consumenten groter dan feitelijke verlaging voetafdruk (CO2 etc)

Bedankt voor uw aandacht! [email protected] 0317 - 481304 [email protected] 0317 - 481155

Stellingen n 

1. “Logistiek is bepalend voor het succes van het streekproduct” l 

n 

2. “Aan logistiek valt geen droog brood te verdienen, dat moet je uitbesteden” l 

n 

Vanwege logistieke kostprijs en vereiste professionaliteit

è welke logistieke varianten zijn succesvol

3. “Behoud van de eigen identiteit van regio(streek/lokale) producten lukt NIET binnen een landelijk logistiek netwerk”

Potentie - 2020 n  n 

1. Wat is de verwachte jaarlijkse marktomzet van verse streekproducten in Nederland? 3 miljard? 2. Komt er een belangrijke afzet verschuiving? L2L zal verworden tot een regionale uitwerking van landelijke concepten en bijbehorende landelijke spelers. l  L4L lokale concepten zullen de marge niet kunnen ontstijgen door onvoldoende schaalvoordelen, beperkte assortimenten en hoge complexiteit. l 

n 

3. Wat betekent dit voor afzetkanaal (retail, catering, regiowinkel) en logistiek (zelf/uitbesteden)

Discussie: n 

Oplossingen: n  n  n 

Neutraal netwerk van regionaal vers DC voor meerdere afnemers met ieder hun eigen centrale aansturing. lastig? Diverse partijen organiseren eigen landelijk L4L netwerk Aansluiten bij logistiek toeleveranciers+audit+buitendienst

n 

Wanneer kun je logistiek goed uitbesteden? Risico’s? n  Hoe belangrijk is direct klantcontact, zicht op voedselveiligheid en professionele bestel- en factuur systemen?

n 

Doet de markt zijn werk voldoende? Doortrekken van bestaande business modellen?

n  n  n  n 

Potentie Business model Logistiek model Acties

Strategie: Marge versus omzet

Marge (%)

n  n  n 

The “long tail” marketing approach Onderscheidend van “regulier” Goede marge en minimale derving (combi omzet + korte snelle keten)

Omzet (euro)