Redactioneel STOPPEN & DOORGAAN

Redactioneel STOPPEN & DOORGAAN

In de verhalen, verslagen, mededelingen, acties en boeken in deze Nieuwsbrief is duidelijk de relatie tussen stoppen en doorgaan te lezen. Stop de kernwapenproductie- en handel, verwijder de kernwapens uit de wereld en uit Nederland betekent doorgaan met onze stem laten horen, met actievoeren, met breien tegen wapens en met fietszadelhoesjes aanbrengen. Stop de burgeroorlog in Syrie betekent doorgaan met steunen van vrouwen die de oorlog niet gewild hebben en dat kan nog wel even nodig zijn: een burgeroorlog duurt meestal langer dan 3 jaar. Stop het inhumane vreemdelingendetentie-beleid betekent doorgaan met het steun geven aan humane opvang en ondersteuning. Stop oorlog, handel, kinderarbeid in lood, cadmium, coltan betekent doorgaan met het inleveren van oude mobieltjes. Stop onderdrukking, uitbuiting van vrouwen en kinderen betekent doorgaan met het organiseren van democratie en een civiele samenleving waarin het goed toeven is. Ook in Amersfoort. Stop foute banken, betekent doorgaan met je geld er weg te halen. Hoe eenvoudig kan het zijn. Stop met exclusief denken, betekent doorgaan met inclusief denken en doen, verbindingen maken, bondgenoten zoeken, bemoedigen, krachten bundelen, werken aan een vredescultuur. Stop met mopperen betekent doorgaan met schrijven, lezen, projecten ondersteunen en feliciteren.

Doorgaan is zoiets als op een positieve manier nee-zeggen. Je kunt ergens “Nee” tegen zeggen, omdat er iets anders is waar je een krachtig “Ja” tegen wilt of moet zeggen.

Persoonlijk: ik stop met m’n bestuursfunctie bij Vrouwen voor Vrede en met de redactie van de Nieuwsbrief, omdat ik “Ja” zeg tegen m’n gezondheid. Ik ga door met Vrouwen voor Vrede een warm hart toe te dragen en zal m’n steentjes blijven bijdragen aan vrede, waar dan ook.

1

Doortje Kuis

Geloven in Vrede

Eva Heezemans: Geloven in de zachte krachten die zeker zullen winnen.. n november 2013 ontmoet ik Eva tijdens een bijeenkomst in de Pauluskerk in Rotterdam. De vergadering aldaar gaat uit van de Remonstrantse Broederschap. Het onderwerp is: hoe is de situatie te verbeteren van hen, die als illegaal worden bestempeld (de ongedocumenteerden)? Wat doen wij als kerkgenootschap? Hoe bereik je de politiek op zo’n wijze, dat de slechte behandeling van vreemdelingen niet kan en niet mag doorgaan? Bij de rondvraag merkt Eva op: “ Hoe is het mogelijk: we gebruiken zoveel woorden, wat kan ik straks doorgeven aan mijn mensen, voor wie ik vertrouwenspersoon ben?”

I

Enkele maanden later neem ik contact op met Eva voor een interview en we spreken af in cafe Olivier (voorheen een schuilkerk) in Utrecht. Eva werkt als projectleider Noodopvang en Maatjesproject Slachtoffers Mensenhandel, voor ongedocumenteerden bij Stad en Kerk in Den Haag. Een veeleisende baan, waar geduld haar beste maatje is. Kun je aangeven, hoe is het om op deze plek te werken? “Soms werk je een jaar met iemand, die jou nog steeds niet vertrouwt. Mensen, kunnen vanuit teleurstelling wantrouwend zijn en boos op jou. Problemen moet en mag je nooit uit de weggaan. Blijf altijd eerlijk, ook al zou je boosheid van anderen, die afhankelijk van jou zijn, willen omzeilen”.

delbare school in Zeist ( de Breul). Op 16 jarige leeftijd doet ze de vervolgopleiding MBO pedagogiek en volgt vele stages, ook politieke. Ze gaat op kamers wonen in Utrecht wanneer ze 18 jaar is. Loopt stage in achterstandswijken en doet een vervolgopleiding HBO pedagogiek in Amsterdam. In een stage bij de zusters Augustinessen aan de Oude Gracht in Utrecht begeleidt ze de opvang van slachtoffers van mensenhandel en van huiselijk geweld. Daar komt ze in aanraking met ongedocumenteerden, mensen zonder de juiste verblijfspapieren. Ze werkt daar een aantal jaren, daarna werkt Eva bij Fair Work. Inmiddels heeft in Utrecht een grote reorganisatie plaatsgevonden. De opvang bij de zusters Augustinessen verdwijnt. Een grote stichting neemt de opvang over.

Eva is geboren in Driebergen in de kerstnacht van 1981, 25 december. Ze gaat er naar school en later op de mid-

Wat geeft je inspiratie? “ Een God van bovenaf, alles door2

gedocumenteerden. Illegaal verblijf is strafbaar, hulp aan illegale vluchtelingen niet.

ziend, nee, dat beeld heb ik niet. Wel hoe mensen elkaar kunnen inspireren. Echte ontmoetingen, met oprechte aandacht zijn inspirerend. In mijn werk zijn het de mensen die heel puur zijn, onbevangen, ook is er humor. In dit werk ben je wat minder aan regels gebonden, je kunt er echt zijn voor je mensen. Er wordt gelachen. Ook zijn er schrijnende situaties: in Amsterdam een moeder met drie zoons, de oudste is 12 jaar, op één kamer. Spanningen blijven niet uit”. Eva coacht in Amsterdam nieuwe vrijwilligers van de particuliere opvang Harriet Tubman Huis, een huis voor on-

Hoe kijk je aan tegen illegale vluchtelingen in detentie? “Het is algemeen bekend dat deze maatregelen zeer in-effectief zijn, een humane opvang is wenselijk en daarnaast goedkoper. Bovendien draagt humane hulp bij aan de medewerking aan terugkeer”. Hoe kijk je naar de toekomst? “ De zachte krachten zullen zeker winnen”staat in een gedicht van Henriette

3

Hoe vind je in dit werk een goede balans met jezelf en je omgeving? “ Je moet over jezelf en elkaar waken. De kleine succesjes, daar moet je het van hebben. Als iets lukt wordt je eindeloze geduld beloond. Het samenwerken met verschillende mensen, organisaties (ook Vluchtelingenwerk) geeft meer mogelijkheden voor de mensen voor wie ik mij inzet”.

Roland Holst. Ik ben optimistisch van aard”. Omdat er nog onvoldoende betrouwbare cijfers zijn, is de omvang van mensenhandel in Nederland niet goed aan te geven. Wat er bekend is, lijkt het topje van de ijsberg te zijn. Er gebeurt teveel buiten ons waarnemingsgebied. Bijvoorbeeld: geweld bij diplomatenpersoneel, prostitutie, daar hebben we geen cijfers over

Ida Wassenaar

Demonstratieve optocht tegen racisme en discriminatie

Duizenden mensen liepen op 22 maart mee in een demonstratieve optocht tegen racisme en discriminatie. De politie hield het op 3000. De optocht was georganiseerd door het Comité 21 Maart, een groep van verschillende maatschappelijke organisaties. Met de manifestatie protesteren ze onder meer tegen de recente uitlatingen van PVV-leider Geert Wilders over Marokkanen. Veel deelnemers droegen spandoeken met de tekst 'Wij zijn allemaal Marokkanen'.

Eindpunt van de stoet was het beeld van de Dokwerker. Om half 4 hield de burgemeester Eberhard van der Laan daar een toespraak . 4

Duizenden zadelhoesjes tegen kernbommen rouwen voor Vrede greep de nucleaire top aan om opnieuw te protesteren tegen de Amerikaanse kernbommen die nog steeds in Volkel liggen. Er werden duizenden zadelhoesjes verspreid met de tekst: "Die Amerikaanse kernbommen in Nederland zitten ons nog steeds niet lekker." Afzender: Vrouwen voor Vrede. In verschillende steden hebben de vredesvrouwen fietszadels bekleed met zo'n zadelhoesje. Zij hebben hiermee de aandacht gevestigd op de hypocrisie van de nucleaire top. Je kunt wel met z'n allen spreken over nucleaire veiligheid, maar als je de kernwapens niet afschaft, houd je de basis van de onveiligheid overeind. Nederland was gastland voor alle wereldleiders; dan zou Nederland toch als eerste een kernwapenvrij land moeten zijn. De bommen in Volkel zijn weliswaar van Amerika, maar Nederland tolereert ze op zijn grondgebied en houdt daarmee ook de nucleaire onveiligheid in stand. Vrouwen voor Vrede wil met haar ludieke actie mensen nogmaals op dit feit attent maken.

V

Bij het station in Hilversum, in Gouda en voor de universiteit in Groningen

De fietszadelhoesjes waren in Koudum en Workum een groot succes. Er werden zelfs stiekem hoesjes weggepakt.

5

proberen de verzamelde machthebbers de brief met hun zorgen te overhandigen.

Boodschap aan de wereldleiders: Kernwapens en kernenergie afschaffen

De demonstranten werden al snel tot stoppen gedwongen, omsingeld en aangehouden. De jongsten waren twintigers, de oudsten ver in de tachtig, veteranen uit de tijd van de dreigende plaatsing van kruisraketten in de tachtiger jaren. Na uren op het politie bureau doorgebracht te hebben, werd iedereen na verhoor met een boete van 150 euro vrijgelaten. Waarschijnlijk zullen de meesten deze boete niet betalen en de zaak bij de rechter voor laten komen.

aandag 24 maart verzamelde om vijf voor twaalf (11:55 uur) een kleine 100 honderd burgers zich in Den Haag, die, net als de staatshoofden op de NSS-conferentie, erg bezorgd zijn over nucleaire veiligheid. Zij wilden de staatshoofden op de NSS een brief aanbieden en vragen om de wereld veiliger te maken door niet alleen radio-actief materiaal te beveiligen, maar juist kernwapens en kernenergie af te schaffen.

M

ligd' zou kunnen worden. Eerder maakte ook de OVSE (de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) zich zorgen over het gebrek aan demonstratievrijheid in Den Haag tijdens de NSS-top. Doordat de demonstranten geen genoegen namen met het aangeboden plekje uit het zicht op het Malieveld en kozen voor een wandeling richting Vredespaleis en World Forum (de conferentie-locatie), werd dit gebrek aan demonstratievrijheid ook zichtbaar gemaakt tegenover de nationale en internationale pers.

De bezorgdheid van gewone burgers in de 'Stad van Vrede en Recht' wordt tijdens de conferentie echter niet op prijs gesteld. In tegenstelling tot Amsterdam waar president Obama tulpen kreeg van een scholier en velen hem bijna konden aanraken, was de sfeer in Den Haag al bij voorbaat grimmig.

Ondanks de beveiliging door 13.000 agenten, 3.000 marechaussees, 4.000 militairen, twee F-16's en marineschepen voor de kust, vond burgemeester Van Aartsen dat deze vreedzame demonstratie tijdens de NSS niet 'bevei-

6

Geen nieuwe kernwapens Terwijl de Nuclear Security Summit (NSS) zich bezig houdt met de relatief kleine kans dat terroristen radio-actief materiaal in handen krijgen, zijn de werkelijke gevaren veel groter. Dat betreft niet alleen de gevaren van kernenergie en kernwapens in het algemeen, de demonstranten zijn vooral bezorgd over de aangekondige modernisering en vernieuwing van kernwapens in Rusland, de VS en Europese NAVO-landen. In totaal zou deze modernisering van kernwapens zo'n 10,4 miljard dollar gaan kosten. Ook de Amerikaanse kernwapens in Nederland zouden gemoderniseerd moeten worden, terwijl de meederheid in Tweede Kamer de kernwapens die op vliegbasis Volkel liggen, juist wil retourneren naar de VS. Vervolgens ging de demonstratie, onder aanhef van vredelievende doch strijdbare liederen, op pad om te

De volgende organisaties & verbanden riepen op tot deze actie: Catholic Worker Amsterdam, Franciscaanse Vredeswacht, Haags Vredes Platform, Kerk en Vrede, Time to Turn, Vrouwen voor Vrede. Meer informatie: www.noelhuis.nl/actie-24-maartnucleair-summit-haag/

7

Onder het motto "Met kernwapens is iedereen het haasje" en "Nuclear weapons are as mad as a march hare" (Kernwapens zijn zo gek als de maartse haas) heb ik op maandag 24 maart meegedaan met de demonstratie tegen nieuwe kernwapens in Den Haag. Een kleine honderd demonstranten verzamelden zich om 5 voor 12 bij de zebraklok op het plein voor het centraal station. De zon scheen en er waaide een fris windje en ondermeer Harry van Bommel en Frits ter Kuile hielden een toespraak. Al snel spotte ik Francien Hollander met een heel bijzonder hoofddeksel en ik kreeg van haar een blauwe muts aangereikt met daarop de tekst "Die Amerikaanse kernbommen in Nederland zitten ons nog steeds niet lekker". En toen zag ik het, het is een zadeldekje! Wat een origineel idee.

Onder het toeziend oog van veel politie te voet en per fiets togen we al zingend

richting het World Forum om daar aan de regeringsleiders een brief te overhandigen. Al snel werd de weg geblokkeerd door nog meer agenten en kon de demonstratie niet verder. De aanwezige pers drong met veel bombarie naar de blokkade om een mogelijke confrontatie vast te kunnen leggen. Ook ik werd opzij geduwd door een fotograaf zodat hij plaatjes kon schieten. Toen heb ik het hazenpad gekozen en ben aan de kant gegaan. Terwijl op de brug verder gesoebat werd ben ik kleine foldertjes gaan uitdelen aan passanten en kijkend publiek met het verhaaltje over de engel en de zaadjes, Nederlands op de ene zijde en Engels aan de andere, zie achterkant van deze Nieuwsbrief.

8

De demonstranten besloten om te keren en zo de weg te vervolgen maar toen werd de groep ingesloten. Ik was buiten schot gebleven en niet ingesloten. Bij een onderonsje tussen twee agenten

hoorde ik zeggen: "Eigenlijk hebben we meer last van de pers en fotografen dan van deze demonstranten, daar kunnen we er nog wel 1000 van hebben! ". Dus de opzet om een vreedzame, geweldloze demonstratie te houden was in mijn oren 1000 maal geslaagd! Er kwam een enorme touringcarbus aanrijden en een voor een werden de demonstranten afgevoerd onder het toeziend oog van o.a. geamuseerde Hagenezen, verbijsterende passanten en door stomverbaasde toeristen. Terwijl ik briefjes uitdeelde werden mij de oren van het hoofd gevraagd. "Mag je dan niet demonstreren in Nederland?" vroeg een Engels sprekende jonge vrouw. "Wat gebeurt hier? Nederland is toch een democratie, dan mag je toch je mening uiten?" stelde een jongeman met donkere ogen, haren en bruine huid. "Waarom wordt die oude dame gearresteerd?" vroeg een schone dame met een mooi hoofddoekje. Ze was hoogst verbaasd dat bij een vreedzame demonstratie ook oude mensen werden opgepakt en schudde haar hoofd vol ongeloof.

Ondertussen probeerde de kernwapen lobbyist "meneer Pi Nochio" het publiek luidkeels te overtuigen van het nut van kernwapens en de zin van geweld. Ondanks dat hij zeer scheutig was met geld kon hij toch de aanwezigen niet overhalen om gewelddadig te worden. Het scherpe commentaar en de cynische opmerkingen van meneer Pi Nochio werkten aardig op de lachspieren van de demonstranten en toekijkers. 9

"Daar gaat weer zo'n levensgevaarlijke demonstrant, eigen schuld dikke bult. Ja meneertje dan had u maar geen vredesliedjes moeten staan zingen hier! Hopelijk geven ze u levenslang! Gezien uw leeftijd zal dat niet meer zo lang duren..." Door het constante commentaar van de lobbyist bleven ook veel mensen staan kijken en werd op een humoristische wijze aandacht gevraagd voor de waanzin die zich hier onder ieders neus afspeelde. Er kwamen nog vier arrestatie busjes aanrijden om de laatste demonstranten in op te bergen. Onder luid applaus werd de laatste vredesvrouw afgevoerd en toen ze mij in het oog kreeg riep ze "Waarom ben jij niet opgepakt?" Ik haalde mijn schouders op en riep "Mijn naam is haas...." Toen de bussen vertrokken heb ik de dappere demonstranten uitgezwaaid, een dikke duim gegeven en kushandjes toegeworpen. Daarna ben ik een kijkje gaan nemen op het Malieveld. Carolien Looman

Het liep gisteren toch anders af dan ik gedacht had. Om 12 uur kwamen we samen bij de klok bij het CS Den Haag en ik zag o.a. meerdere vrouwen voor vrede met vlaggen en spandoeken. Na een woordje van Henk Baars en Van Bommel van de SP gingen we op pad met ons zangboekje al zingende. Direct al bij de brug van de Herengracht stuitten we op veel politie en even daarna werden we ingesloten. Een bus stond klaar en één voor één werden we er naar toe gebracht. Daarna werden we (een zestig tal mensen waaronder veel ouderen) naar het politiebureau gebracht en daar ondergingen we de procedure voor een arrestant. Zonder iets werden we daarna met nog iemand opgesloten in een cel van nog geen vierkante meter. Niet zo leuk als je last hebt van claustrofobie. Na ruim anderhalf uur begonnen ze met één voor één de mensen er uit te halen voor het verhoor en daarna kon je weer weg. De politie gedroeg zich correct. We kregen ook nog een boete van € 150,--.Een advocatencollectief raadt ons aan niet te betalen en zij zullen kijken wat zij voor ons gezamenlijk kunnen doen. Francis Cueva In het NRC werd maandag 24 Maart een grote advertentie geplaatst met een open brief aan de kerwapenstaten.

Symposium ‘Zit er schot in kernontwapening?’ De Nederlandse Vereniging van Medische Polemologen organiseert op zaterdag 17 mei 2014, 13.0016.00 uur een symposium in De Amershof, Snouckaertlaan 11, Amersfoort. De discussie rondom kernwapens laait weer op door de geplande modernisering van de 20 kernwapens die op vliegbasis Volkel liggen. De Amerikanen willen de daar aanwezige B61 kernwapens vernieuwen tot de B6112 kernwapens. De sprekers op dit symposium proberen deze ontwikkelingen toe te lichten, bieden ze mogelijkheden? Hoe lang is de weg naar een kernwapenvrije wereld en welke horden moeten nog genomen worden? * Prof Dr. Tom Sauer, hoofddocent politieke wetenschappen Universiteit van Antwerpen, bespreekt de nucleaire proliferatie en de wissel die dat trekt op nucleaire ontwapening. * Krista van Velzen, voormalig Tweede Kamerlid voor de SP en thans werkzaam als campaigner van het PAX No Nukes team, zal spreken over haar ervaring tijdens de conferenties in Oslo en Nayarit en de situatie rond de vernieuwde B6112 serie (de kernbom op Volkel). Informatie en opgave: NVMP, Postbus 199, 4190 CD Geldermalsen, offi[email protected] , Tel. 06-42009559

Kernwapens, niet vernieuwen maar afschaffen

Op 21 maart 2014 is een splinternieuwe film op YouTube gezet over de komende modernisering van kernwapens op de vliegbasis Volkel. De film is gemaakt door Schoonhoven Producties in samenwerking met actiegroep Ontwapen! Duur van de film: 21 minuten. Bekijk de film : http://www.youtube.com/watch?v=vv75fS1XC3I

Inhoud van de film: De discussie rondom kernwapens laait weer op door de geplande modernisering van de 20 kernwapens die op vliegbasis Volkel liggen. De Amerikanen willen de daar aanwezige B61 kernwapens vernieuwen tot de B61-12 kernwapens. In de film komen aan het woord: Wendela de Vries van Campagne tegen Wapenhandel, Phon van den Biesen, voorzitter van de internationale organisatie van Juristen tegen Kernwapens, en Raymond Knops, CDA woordvoerder defensie. 10

11

Tweede Internationale Conferentie over de Humanitaire Impact van Kernwapens in Mexico ijdens de Tweede Internationale Conferentie over de Humanitaire Impact van Kernwapens in Mexico, het vervolg op de Oslo conferentie, waar gesproken werd over de humanitaire consequenties van kernwapens, hebben een bijzonder indrukwekkende reeks sprekers toelichting gegeven op onder andere de impact van de inzet van kernwapens op Hiroshima en Nagasaki, de impact van de kernproeven tot nu toe, de lange termijn effecten van het Tsjernobyl ongeval. De Mexicaanse regering presenteerde een scenario waarin een grote kernbom ontplofte in Mexico stad. IPPNW (artsen voor preventie kernoorlog) vertelden over hun studie naar de effecten van een kleinschalige nucleaire aanval op het klimaat en voedselproductie, de Wereldgezondheidsorganisatie vertelde over de gezondheidseffecten van een nucleaire explosie.

T

Verschillende sprekers vertelden over de vele ongevallen met kernwapens tot nu toe. De 146 aanwezige landen hebben kunnen horen hoe noodzakelijk het is om eindelijk de effectieve maatregelen te nemen om de wereld kernwapenvrij te maken. De Tweede Internationale Conferentie over de Humanitaire Impact van Kernwapens is op 15 februari 2014 begonnen met een oproep van de Mexicaanse gastheer om een diplomatiek proces te beginnen om kernwapens te verbieden. Meer dan 140 regeringen van alle continenten van de wereld namen deel aan deze bijeenkomst in Nayarit, Mexico, die een vervolg is op de conferentie die vorig jaar in Oslo werd gehouden. Nu een grote groep landen heeft opgeroepen om te gaan werken aan een internationaal verdrag om kernwapens te verbieden, is de conferentie in Mexico

12

het omslagpunt in het proces om deze wapens te verbieden en te elimineren. De regering van Oostenrijk kondigde aan nog dit jaar de volgende bijeenkomst te organiseren. "Alle feiten liggen nu op de tafel. Alle deskundigen geven aan dat de impact van kernwapens catastrofaal zal zijn en dat reddingswerkers hun werk niet kunnen doen. Het risico dat er bedoeld of onbedoeld een nucleaire explosie optreedt is significant. Het is precies daarom dat een groeiende groep landen oproept om deze massavernietigingswapens te gaan verbieden, net als alle andere massavernietigingswapens" stelt Krista van Velzen, campagnevoerder nucleaire ontwapening voor PAX. Als onderdeel van de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) waren PAX-campaigners Krista

van Velzen en Susi Snyder aanwezig bij de conferentie, net als 100 andere ICAN campaigners uit 90 verschillende landen, om gezamenlijk de druk op de aanwezige delegaties op te voeren om te gaan werken aan een internationaal verbod. Aan het einde van de conferentie hield de voorzitter een speech, waarin hij opriep om een juridisch bindend instrument voor kernwapens te gaan ontwikkelen. De tijd is aangebroken, zo stelde hij, om een diplomatiek proces te starten om dit doel te bereiken, binnen een vastgestelde tijdslimiet. Hij riep op om de 70ste herdenking van de bommen op Hiroshima en Nagasaki als deadline te stellen om dit proces af te ronden en noemde Nayarit het "point of no return". Terwijl het bezit en gebruik van andere massavernietigingswapens - chemische en biologische- al illegaal is verklaard, is dit voor kernwapens niet eenduidig het geval. In reactie op de naar voren gebrachte bewijzen, erkenden veel delegaties dat het noodzakelijke is nu een internationaal verbod in te stellen als stap richting de totale verwijdering van alle kernwapens wereldwijd. "Er had allang een verbod op kernwapens ingesteld moeten zijn. De conferenties in Oslo en hier in Mexico bieden de mogelijkheid om dit nu eindelijk te gaan regelen", stelt Ray Acheson, een van de internationale ICAN campaigners. "Landen moeten deze kans omarmen als ze later dit jaar in Oostenrijk bij elkaar komen". Zie ook www.icanw.org Zie ook www.goodbyenuk.es 13

Wat als een kernbom in Rotterdam ontploft? Onlangs presenteerde PAX het rapport 'The Rotterdam Blast'. In het rapport wordt de impact van een kernwapenexplosie in Rotterdam beschreven. Het scenario geeft een onthutsend beeld van de gevolgen van een kernwapenexplosie op mens, milieu, maatschappij en economie. Eén ding wordt duidelijk: op de gevolgen van een kernbomontploffing kan geen enkele samenleving zich voorbereiden. Zijn kernwapens nog nodig om te zorgen voor (militaire) veiligheid? Of zorgen ze juist voor onveiligheid? In 'The Rotterdam blast' ontploft zo'n bom. PAX beschrijft het scenario van de eerste seconden tot de eerste uren daarna. Ook de effecten komen aan bod. "We willen hiermee laten zien hoe riskant deze wapens eigenlijk zijn", vertelt Wilbert van der Zeijden, één van de schrijvers van het rapport. "Het gebruik van massavernietigingswapens is altijd moeilijk voor te stellen. Doordat het scenario zich in Rotterdam afspeelt, maken we het voor Nederlanders duidelijker wat de humanitaire gevolgen van kernwapens zijn. Ook op Nederlands grondgebied staan dergelijke wapens. Twintig jaar na de koude oorlog zijn die echt niet meer nodig. Het is tijd voor een verbod."PAX vindt dat de minster zijn verantwoordelijkheid moet nemen. "Nu de kernwapens in Volkel aan modernisering toe zijn, is dit een goed moment om de Verenigde Staten te laten weten dat Nederland net als 185 andere landen geen kernwapens meer op haar grondgebied wil hebben."

8 maart 2014 Internationale Vrouwendag in Amersfoort De Raging Grannies van Vrouwen voor Vrede op pad in Amersfoort

dere plekken reageerde men enthousiast: ”O, het is vandaag Internationale vrouwendag, dat is waar ook, 8 maart.” Onze laatste locatie was bij de Observant. Hier werden diverse lezingen gehouden, ook vanwege de Internationale Vrouwendag. Wij hadden ons daar niet tijdig aangemeld, en konden niet binnen zingen. Het was prachtig weer en we zongen toen gewoon buiten. Een aantal vrouwen, heerlijk zittend op een terrasje, luisterde aandachtig naar ons. We zongen: Wij zijn de Raging Grannies, een Lied over Consumentengedrag (met oog voor herkomst van onze spullen)

Nadat we ons hadden verzameld bij de bloemenkiosk van het Centraal Station trokken we met Lineke door de stad. Tot onze verrassing kwam ook Carolien Looman, zij wilde naar ons luisteren en zong toen ook met ons mee. Carolien maakte de meeste foto’s van onze optredens voor het station en voor de bibliotheek. In het winkelcentrum zelf wilden wij ook gaan zingen, maar er werd daar druk geflyerd door diverse politieke partijen. Daarom wilde bijna niemand op die plek onze felicitaties aannemen: op een kleine flyer met info over de Grannies en Vrouwen voor Vrede. Snel vertrokken we weer, want de an-

En in canon, het lied dat is gemaakt door Janny Beekman voor een wereldvrouwenmars) Hé vrouw kom in verzet, Tegen Armoede en onrecht, Armen om elkander, Verzet je en verander…. 14

Ida Wassenaar

Internationale Vrouwendag in Hoevelaken wenkiesrecht. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zette zij zich in voor de vrede. In 1915 organiseerde Aletta Jacobs het Internationale Congres in Den Haag en bood samen met Jane Adams de resoluties aan de regeringsleiders van de oorlogvoerende staten aan. Zij stierf in 1929 in Amsterdam.

Een staande ovatie valt actrice Marijke Kots ten deel na afloop van haar toneelvoorstelling over het leven van Aletta Jacobs. Ruim 140 vrouwen kijken en luisteren geboeid naar het verhaal van Nederlands eerste vrouwelijke arts. Haar strijd om dat te bereiken wordt door Marijke op humoristische en ontroerende wijze vertolkt. Aletta Jacobs Aletta Jacobs werd in 1854 in Sappemeer geboren als dochter van een huisarts. Zij werd met toestemming van staatsman Thorbecke in 1871 als eerste Nederlandse studente toegelaten tot de Universiteit van Groningen. Na haar medische studie vestigde Aletta zich als huisarts in Amsterdam en daarmee was zij de eerste vrouwelijke arts in ons land. Aletta Jacobs pleitte onder meer voor verbetering van de werkomstandigheden voor winkelpersoneel alsmede voor betere hygiënische woonomstandigheden. Aletta Jacobs kreeg hierbij veel steun van haar man Carel Victor Gerritsen. Hij was een radicaal gemeenteraadslid en werd later wethouder van Amsterdam. Vanaf 1883 stond zij op de barricaden voor de strijd om het vrouwenkiesrecht en was zij sterk betrokken bij de oprichting van de Wereldbond voor Vrou-

De Werkgroep Internationale Vrouwendag in Hoevelaken die deze avond organiseert, bestaat uit Han Both, Trees Brouwer en Tineke Burger. “Aletta Jacobs moest heel wat barrières nemen en daarom hebben wij gekozen voor het thema 'Moed'. De manier waarop je in het leven staat vraagt soms om een moedige houding. Met deze voorstelling willen wij daar graag nog eens aandacht voor vragen."

Bij binnenkomst kregen vrouwen een vredesduif met toepasselijke tekst rond het thema ‘Moed’ aangereikt. Bestuurslid van 'Vrouwen voor Vrede', Janne Poort-van Eeden geeft in haar openingsrede haar visie op deze dag. Over het thema 'Moed' zei Michelle Obama eens: ,,De geschiedenis heeft ons geleerd dat moed besmettelijk kan zijn." 15

Anneke Martini

Internationale Vrouwendag in Congo et is zaterdag 8 maart: Internationale Vrouwendag. Een feest dat groots en uitbundig gevierd wordt in Congo. Parades, bijeenkomsten en feesten staan op de agenda. Elk jaar kiest een van de medewerkers van Artsen zonder Grenzen een stof uit waarvan alle vrouwelijke medewerkers in het project twee weken van tevoren een paar meter krijgen. Daarmee kan iedereen zelf naar de kleermaker gaan om er iets naar zijn eigen smaak van te maken. Dit jaar kregen we een mooie Afri- nog even onderkaanse paarse stof. Samen met mijn handeld over de drie vrouwelijke collega’s werd ik door prijs en toen was één van onze lokale verpleegkundigen de deal gesloten. voorgesteld aan haar kleermaker, zoge- Zaterdag was de zegd de beste in Baraka en omstreken. Grote Dag dan einHet was een klein pienter uitziend man- delijk aangebronetje die speciaal bij onze compound ken. De dag van langskwam voor deze opdracht. Met tevoren zaten we opgetrokken wenkbrauw keek hij naar met smart te wachzijn blanke klanten. Hij ging snel te ten op wat de kleer- Blog van Josine Blanksma van werk: een meetlint werd even om onze maker ons zou Artsen zonder grenzen heupen en tailles gelegd waarna hij wat komen brengen. onleesbaars op een papiertje krabbelde. Toen de uren verstreken, werden we onOp hetzelfde papiertje maakten wij een gerust… ons mannetje zou toch wel snelle schets hoe we onze jurken onge- komen opdagen?! We legden het proveer wilden hebben. Als laatste werd bleem in de vroege morgen voor aan de bewakers van onze compound, die direct de ernst van de situatie inzagen. Eén van de bewakers werd er op uit gestuurd om iemand te zoeken die de verpleegkundige kende die de kleermaker weer kende. Een hele missie werd op touw gezet… en met succes! Om tien uur ‘s ochtends kwam de bewaker eindelijk trots aanzetten met twee plastic tasjes vol paarse jurken. Zo paradeerden we ietsje later in onze uniforme gewaden door Baraka. Van alle kanten kregen we bewonderende blikken. Blanke vrouwen in Afrikaanse

H

16

kledij, dat zie je niet vaak! In een grote zaal in het centrum van Baraka was de bijeenkomst al begonnen. De zaal was volgepakt met meer dan 200 vrouwen, de ene in nog mooiere outfit dan de andere. De 3e en 4e rij banken werd volledig bezet door mijn collega’s uit het ziekenhuis: allemaal in dezelfde paarse stof gehuld als wij. Aan de muren van de ruimte waren spandoeken gehangen met spreuken voor gelijkwaardige rechten voor man en vrouw, scholing voor meisjes en tegen seksueel geweld. Op een podium stond een vrouw een

hardop voorgelezen. Tussen de krachtige woorden door werd luid gezongen, gedanst en op trommels gespeeld. Een extatisch gebeuren. Een volgende speech ging over seksueel geweld, dat het iets is wat nooit getolereerd mag worden: JAMAIS acceptable! JAMAIS excusable! JAMAIS tolerable! Ineens voelde ik de spirit van de vrouwen hier verzameld in de ruimte. Het gaf me een kick. Ik besefte dat dít zo’n beetje het gevoel moet zijn geweest waarmee onze moeders en oma’s hun rechten destijds bevochten. Wat een tegenstelling tot

hartstochtelijke speech te houden in het Swahili. Degene die naast mij zat vertaalde: veel meisjes worden hier in Congo thuis gehouden van school om hun moeder mee te kunnen helpen in de huishouding en te zorgen voor broertjes en zusjes. De vrouw pleitte ervoor dat moeders ook hun dochters de kans moet geven hun school af te maken. Dat scholing de enige manier is om de ongelijke verhouding tussen man en vrouw recht te trekken. Er werd luid geapplaudisseerd. Congoleze wetboeken waarin gelijkheid centraal staat werden

mijn generatie voor wie feminisme maar een leeg begrip is met een geitenwollen-sokken imago… Vol bewondering keek ik naar de vrouwen om me heen en applaudisseerde nog harder. Als laatste onderdeel van het programma werden sketches opgevoerd door verschillende organisaties. De verpleegkundigen van onze AzG HIV kliniek speelden een hilarisch toneelstukje over het belang van HIV-testen tijdens de zwangerschap. In een ander stukje maakten ze duidelijk dat traditionele medicijnen geen AIDS kunnen genezen. 17

Leerconferentie over veiligheid van vrouwen in actie p 20, 21 en 22 Mei aanstaande organiseert Peace Brigade International in Den Haag een conferentie over veiligheid van vrouwen in actie. Vrouwen voor Vrede doet hier ook aan mee en heeft twee Egyptische vrouwen uitgenodigd voor deze leerconferentie. Op 23 Mei is er een publieksdag, daarvoor kunt u zich opgeven op het secretariaat van Vrouwen voor Vrede. Meer informatie volgt later via facebook en website van PBI en Vrouwen voor Vrede.

O

In het kader hiervan hadden enkele Vrouwen voor Vrede een ontmoeting met Rula Asad, een Syrische journaliste die in Damascus en later in Freiburg gestudeerd heeft en nu in Nederland woont. Zij is mede-oprichtster van de Syrian Female Journalists Network. Ze heeft deelgenomen aan de Arabische (Lente) revolutie in Syrie in 2011, maar kwam enigszins op afstand te staan toen ze in 2012 in Duitsland stage liep. Ze heeft daar een Syrische vrouwenrechten organisatie opgericht, omdat ze zich er steeds meer van bewust werd dat één van de belangrijkste elementen van de revolutie de zeggenschap van vrouwen betrof. Deze organisatie is verbonden met de Mulim Sisterhood in Jordanië. Een goeie organisatie die erg veel goed humanitair werk doet voor vluchtelingen, maar helaas wat vrouwenemancipatie betreft nogal ouderwets is. Hun “hulp” bij verkrachting is bijvoorbeeld doodzwijgen en uithuwelijken. Rula heeft meegewerkt aan een film over Syrische vrouwen in Libanon (in een Palestijns vluchtelingenkamp). Ze is lid van de organisatie Syrian Women for

Democracy and Peace. Rula probeert zoveel mogelijk te publiceren over Syrië en is erg uitgesproken tegen het gewapend geweld waar Syrië nu in terecht gekomen is. Dat was nooit de bedoeling. Ze was ook aanwezig in Genève bij de vredesonderhandelingen en rapporteerde over het werk van de vrouwendelegatie daarbij. Later had Joke Oranje nog een apart gesprek met Rula. Zie pagina 19.

Rula Asad over Syrische vrouwen e hebben van die beelden in ons hoofd van oorlog. Bloed, bommen, afgerukte ledematen, extremisten, verkrachtingen, honger. Oorlog is iets waar je uit weg wilt. Je wilt de oorlog stoppen. Het is dan ook geen wonder dat de berichtgeving over Syrië voornamelijk gaat over (onze) wanhoop, geprojecteerd in de verschrikkingen in Syrië, veel bommen, veel doden, veel vluchtelingen. Impliciet gaat alle berichtgeving over de vraag of er een held is die uitkomst biedt. En die is er niet.

W

Toch weet ik wel een held. Ik kwam haar tegen op een bijeenkomst in Humanity House. Ze is voor mij echte een Humanity Hero. Tegelijk geloof ik eigenlijk niet in helden die in hun eentje de wereld verlossen. Zelfs Nelson Mandela kon het niet alleen. Een ander soort held dus, een heldin die niet afwijkt van haar overtuigingen als de hel losbarst. Die blijft nadenken en die een duidelijk beeld heeft van de verandering die zich aandient, en die dus conflicten oproept. Een heldin die ook initiatieven neemt die mensen met elkaar verbindt, over de grenzen van die conflicten heen.

Een revolutie die zich aanvankelijk, in 2011, aandiende als boodschap van bevrijding uit eeuwenlange tradities die volgens elke groepering weer anders zijn, maar met het gemeenschappelijk kenmerk dat mensen, en vooral jongeren, monddood worden gemaakt. Haar collega vertelt met passie over de idealen die de jongeren in Syrië hadden: kunnen kiezen over hun eigen leven, mogen liefhebben van wie ze houden, nieuwe dingen mogen bedenken zonder angst. Nooit hadden ze zoveel geweld verwacht, nooit waren ze daarop uit. Ze

Haar naam is Rula Asad. Ze is nog geen 30. Ze heeft een wilde bos donkere krullen. Haar ogen hebben veel gezien. Ze spreekt weinig en kiest haar woorden bedachtzaam. Maar je kunt wel met haar lachen. Hoewel ze dezelfde naam draagt als de “slechterik” in deze oorlog, blijft ze daar rustig onder. What is in the name? Het gaat uiteindelijk, ook in Syrië, niet om het overwinnen van één slechterik, maar om een revolutie.

18

19

wilden gewoon zichzelf kunnen zijn. En nu is het net alsof het hun schuld is dat hun familie gevlucht is, dat hun steden zijn vernield, dat de moslim extremisten gebruik hebben gemaakt van de situatie en dat de dictator daar weer een rechtvaardiging aan ontleent om te moeten blijven. Geen van deze dingen waren de inzet van de revolutie.

vinden, je doet je sluier af, je neemt het heft in handen. Je weet niet zeker of het goed is, maar je moet wel. Rula laat op de bijeenkomst het publiek een film zien over vrouwelijke vluchtelingen en hoe hun leven nu is, een volstrekte chaos – en ze redden zich.

aan? Ongelijkheid in de seksuele rechten tussen mannen en vrouwen is net zo mensonwaardig als slavernij en ongelijkheid op basis van ras.

De oorlog in Syrië verdient onze aandacht, vooral vanuit het perspectief van vrouwen. Zij leggen de vinger op de zere plek. Joke Oranje

Twee: de politiek. Als je ooit als vrouw belangrijk was, weet je nu dat je je met de politiek moet bemoeien. Je moet humanitaire prioriteiten aan de orde stellen aan de onderhandelingstafel, waar de mannen alleen maar denken aan wie wint en wie verliest. Daarom hielp Rula vrouwen om met elkaar vredesvoorstellen te formuleren en om een plek aan de onderhandelingstafel in Genève te claimen. Het zijn de kinderen die verliezen, de hele toekomstige generatie komt tekort, zoveel is wel duidelijk – en vrouwen weten dat, ze weten dat dat voorrang behoeft en ze willen dat er naar hen geluisterd wordt. Niets rechtvaardigt immers het opofferen van kwetsbare kinderen.

Rula Asad is een heldin omdat ze een analyse en een plan heeft en dat ook uitvoert. In haar analyse is de ongelijke relatie tussen mannen en vrouwen in de Arabische wereld de bron van de conflicten over macht en over religie. Haar plan is eenvoudig: mensen ervan te overtuigen dat vrouwen gelijke rechten hebben als mannen. Ze voert haar plan uit met de middelen die ze tot haar beschikking heeft, namelijk het schrijven van artikelen en de oprichting van een vereniging van vrouwelijke journalisten.

Het succes is voorlopig matig, zoals te verwachten. Maar dat was bij Mandela aanvankelijk ook zo. Daardoor wordt haar strijd niet minder fundamenteel, waar en verlossend. Vanuit het perspectief van de vrouwen komt een heel ander beeld van de oorlog naar voren en zij en haar collega’s vertellen dat verhaal.

Drie: de seksualiteit. Dat is een moeilijk onderwerp, want sinds mensenheugenis is seksualiteit omkleed met schaamte, moraal, schuld, onderwerping en vooral verberging. En tegelijk is seksualiteit een diep, intiem en onverbrekelijk deel van ons zelfgevoel, geluksgevoel en identiteit. Je kunt er niet “gewoon” over praten. Maar het is Rula en de mensen om haar heen ernst: je moet het aan de orde stellen. Het is een belangrijk onderwerp van menselijkheid, ook en juist in oorlogssituaties. Wie zijn de verkrachters? Wie geeft hen toestemming? Welke schade richten ze

Één: het dagelijkse leven: de voortdurende zorg voor een dak boven je hoofd, je kinderen die geen onderwijs krijgen, je man die zo opgefokt is dat hij je slaat of verkracht. Als je vlucht, gaat hij niet mee. Je moet zelfstandig een plek zoeken om te verblijven, je moet een baan

20

21

Banksy staat stil bij drie jaar oorlog in Syrië en meisje reikt naar een rode ballon, maar kan er net niet bij. Of laat ze hem los? Het is een van de bekendste beelden van graffitikunstenaar Banksy. Hij zet haar nu in om aandacht te vragen voor de al drie jaar durende oorlog in Syrië. De geheimzinnige straatkunstenaar maakte samen met de muzikanten van Elbow een filmpje waarin alle trieste feiten over het bloedige conflict op een rijtje worden gezet. Zoals dat 95 procent van de Syrische bevolking niets met het geweld te maken heeft, maar er wel het slachtoffer van is.

E

Eiffeltoren, het Sydney Opera House en het Rode Plein in Moskou te zien. Het kunstwerk was enkele uren te zien op vele monumenten in de hele wereld. Ook op het Lincoln Memorial in Washington, Trafalgar Square in London en in Zaatari, het grootste Syrische vluchtelingenkamp in Jordanië, is het beeld van Banksy geprojecteerd.

Met de projectie willen internationale hulporganisaties aandacht vragen voor de situatie in Syrië. De actie is een oproep aan de internationale gemeenschap om een humanitaire oplossing voor het conflict in Syrië te vinden. 13 Maart was het drie jaar geleden dat het Syrische volk in opstand kwam.

We zien wat er gebeurt als het meisje de ballon te pakken weet te krijgen. Langzaam stijgt het kind op, en met haar steeds meer mensen, hangend aan hun rode ballon. Want als wij Syrië blijven steunen, staat de bevolking er niet alleen voor. Dan is er nog hoop, zo is de boodschap.

Vrouwen voor Vrede IJmond & Masterpeace p 6 en 13 februari en 6, 13 en 20 maart gaven wij een gastles op het Bonhoeffer College in Castricum. Brugklassers konden uit 5 verschillende onderdelen 5 x een keuze maken, onze gastles “Masterpeace” viel onder het onderdeel “maatschappelijke stage”. We hadden elke keer een andere groep van ruim 20 kinderen en deden om beurten de les. We vertelden over Vrouwen voor de mobieltjes: coltan kan heel goed opVrede; onze activiteiten van de afgelo- nieuw gebruikt worden) kunt koppelen pen jaren en via Mayors for Peace kwa- aan zowel kinderarbeid, als aan een men we uit bij Masterpeace. Aangezien reden tot oorlog (rebellen verdienen erMasterpeace ook bezig is met het inza- aan en strijden om de grond waarin deze melen van oude mobieltjes konden we stof te vinden is en zetten kinderen in aan de les een praktische actie koppe- om onder zware omstandigheden deze len. We lieten de kinderen het filmpje grondstof te delven). zien, dat Veronica op 21 september Wij vonden het erg leuk om deze lessen 2013 heeft uitgezonden. Daarin zie je te geven. Over het algemeen hadden we dat de verslaggeefster in Congo op zoek een goed gehoor en juist de mobieltjes gaat naar de handelaren in coltan, een actie zorgde voor geïnteresseerde leerkostbare grondstof die in elk mobieltje lingen. zit.

O

Aan de lezers: hebben jullie nog oude mobieltjes dan kun je ze aan Masterpeace doneren en daar vrede mee hebben. Voor meer informatie kun je kijken op: www.masterpeace.org / www.masterpeace2014.nl . Met de waarde van de mobieltjes worden door Masterpeace projecten opgezet in landen waar conflicten zijn. Ineke Meintjens-Ooteman Vrouwen voor Vrede IJmond www.facebook.com/MPIJmondCAL

We deden in de les dan ook een oproep om oude mobieltjes in te zamelen. Daartoe hadden we een box neergezet bij de receptie van de school en hadden we posters opgehangen. De kinderen kregen na de les ook allemaal een mapje mee, waarin ze alles nog eens konden nalezen. Het interessante van deze actie is dat je duurzaamheid (het recyclen van

Banksy metershoog geprojecteerd op het Rijksmuseum Het speciaal gemaakt kunstwerk van de wereldberoemde artiest Banksy werd op 13 maart metershoog op het Rijksmuseum geprojecteerd. Gelijktijdig was het kunstwerk ook op onder andere de 22

23

kunnen hergebruiken zonder veel schadelijke stoffen uit te scheiden. De meeste telefoons gaan echter naar derdewereldlanden om daar uit elkaar gehaald, gerepareerd,verkocht, verbrand en gedumpt te worden. Dit laatste brengt allerlei schadelijke stoffen in het milieu waaronder lood en cadmium. Van lood is bekend dat het onherstelbare schade veroorzaakt aan het zenuwstelsel. In stortplaatsen zakt lood de grond in, vervuilt het water, wordt gedronken door mens en dier, en hoopt zich zo op in het lichaam. In voldoende concentraties kan het grote schade aanrichten aan het lichaam. Cadmium komt minder vaak voor maar is beduidend schadelijker. Het is aanwezig in sommige typen oplaadbare batterijen, de zogenaamde NiCd batterijen. Het cadmium uit één mobiele telefoon is genoeg om 600.000 liter water te vervuilen. Geïnhaleerde cadmiumdampen kunnen grote schade aanrichten aan de nieren en luchtwegen met soms fatale gevolgen. Meer informatie op het filmpje op Youtube:http://www.youtube.com/watch?fe ature=player_embedded&v=jqz2VxIikh0

Sinds 2009 heeft Techreturns meer dan 500.000 mobieltjes ingezameld met behulp van consumenten, winkels, bedrijven en stichtingen/verenigingen * In 200 mobieltjes zit genoeg goud voor één trouwring * Uit 1 ton mobiele telefoons (zonder batterijen) is 140 kilogram koper, 3.14 kilogram zilver, 300 gram goud, 130 gram palladium en 3 gram platina te halen. Recyclebedrijven in elektronica halen schaarse metalen uit elektronica. Naast de genoemde edelmetalen worden ook zeldzame metalen als rodium, ruthenium en iridium gewonnen. Opkomende markten als China en India zitten te springen om zulke grondstoffen. Prijzen zijn de laatste jaren dan ook verveelvoudigd. Van een mobieltje kan zo'n 93% worden gerecycled. Dit proces is makkelijker dan het winnen van dezelfde metalen via mijnbouw. Uit een ton mobieltjes is 20 maal zoveel goud te halen dan uit een ton gouderts. Bovendien is het een stuk milieuvriendelijker. Het bespaart grondstoffen en vermindert hoeveelheden afval. In het westen zijn goede recycle fabrieken die 99% van een mobiele telefoon 24

Voetballen voor een zinvolle toekomst

Onder de bezielende leiding van Mike Kolf en zijn trainers is Damsko Football uitgegroeid tot een sportieve bijenkorf waar gemiddeld 350 deelnemers per jaar werken aan hun toekomst. En ik kan het niet beter zeggen dan Mike: “Ieder kind heeft het recht om te kunnen sporten. In de afgelopen 5 jaren heb ik met mijn team meer dan 1000 jongeren en kinderen mogen coachen. Ik ben trots op de ontwikkeling die ze bij ons doormaken. Dit heeft niet alleen een positief effect op hun sportprestaties maar zeker ook op hun schoolprestaties en het bereiken van hun doelen in het leven. En ze worden er gelukkiger van”. Dus nu ben ik into football ;-). Voor meer informatie: www.damskofootball.nl

Sinds een jaar ben ik bestuurslid bij Damsko Football. Terwijl ik nooit naar voetbal kijk en er ook maar weinig van weet. Ja, buitenspel dat begrijp ik gelukkig wel. Ik heb ooit in mijn schooltijd gehockeyd. En met de WK ga ik vast en zeker met mijn camera de Pijp in om alle supporters te fotograferen die buiten op een terrasje naar het grote scherm kijken. Eigenlijk ben ook van mening dat er veel te veel geld in de voetbal business omgaat en er is helaas ook agressie op het veld en daarbuiten. Maar toch heb ik mij laten overhalen door een collega. Waarom? Omdat Damsko Football het doel heeft om alle kinderen, die op dit moment niet of nauwelijks sporten de kans te geven om te kunnen sporten, in het bijzonder voetballen, ongeacht leeftijd. Daarnaast begeleiden zij met hun Back2Basic-project vroegtijdige schoolverlaters zodanig dat de negatieve spiraal waarin ze verkeren, wordt omgezet naar een positieve spiraal die leidt tot het behalen van een gekwalificeerd diploma en/of een passende baan.

De fotografe Caro Bonink verrijkt ons tijdschrift regelmatig met een foto en een bijbehorend commentaar.

25

Wol tegen Wapens nti-atoombom activistes in Groot-Brittanië breien koortsachtig aan een vredessjaal van 11 km lengte. Op 9 augustus a.s., de dag dat de atoombom op Nagasaki viel, willen ze daarmee de atoombomfabrieken van Burghfiel en Aldermaston met elkaar verbinden. Dit felroze protest is onderdeel van een brede campagne tegen modernisering van het Britse atoomwapenprogramma Trident. Omslag Werkplaats voor Duurzame De 11 km lange vredessjaal wordt saOntwikkeling en Vredesburo Eindhoven mengesteld uit afzonderlijke lappen van sluiten daar nu bij aan met een oproep elk 60 x 100 cm die op allerlei mogelijke manieren kunnen worden vormgeom in Nederland mee te breien! geven. De hoofdkleur is felroze, in Wol Tegen Wapens is het motto waar- combinatie met andere kleuren. Meeonder zij aansluiten bij de Britse cam- doen kan op veel manieren: door indipagne Wool Against Weapons: een vidueel of samen met anderen een of oproep om ook in Nederland mee te meer delen van de sjaal te breien of te breien aan een elf kilometer lange vre- haken; groepen of groepjes te vormen dessjaal. Met de campagne Wol Tegen om samen te werken, de oproep te helWapens wordt ook de nadruk gelegd op pen verspreiden, en/of de actie te steude aanwezigheid van Amerikaanse nen door het beschikbaar stellen van kernwapens in Nederland, op vliegba- (roze) wol en andere breigarens. Het sis Volkel (NB). staat iedereen volstrekt vrij om een eigen aanpak en vorm te kiezen. Wool Against Weapons is een initiatief van Atomic Weapons Eradication (Ac- In Nederland komen verschillende intion AWE) met steun van Trident leverpunten. De actie start weliswaar in Ploughshares en de Campaign for Nu- Eindhoven, maar zal zich snel over heel clear Disarmament (CND). In tal van Nederland uitspreiden. Op de website Britse steden en dorpen zijn mensen en komt een overzicht van informatie- en groepen aan het breien geslagen om een inleverpunten. Alle lappen die op uiterconcrete bijdrage aan de roze vredes- lijk 14 juli in Eindhoven zijn ingelesjaal te leveren. verd, worden als een collectief pakket

A

26

Rotterdam: - meebreien en inleveradres: Gandhituin 'De Overvloed', Gordelweg 131 (open op dinsdag en zondag): www.gandhituin.nl/ Enschede: - inleveradres: Tiny Hannink, Haaksbergerstraat 317, 7545 GJ Enschede. Tel. 053 4340559, e-mail: [email protected] Alle werkstukken die uiterlijk op 20 juli 2014 zijn ingeleverd op de inleveradressen in Eindhoven, worden als collectief pakket verzonden naar Wool Against Weapons. Wie volgt? Tel. 040- 2910295 (Marta Resink). Website: www.omslag.nl/woltegenwapens/

naar Wol Against Weapons gestuurd en worden daar verwerkt in de Vredessjaal. De Britse actie wordt uitgevoerd op 9 augustus - Nagasakidag. Op deze dag wordt wereldwijd de Amerikaanse atoombomaanval op Nagasaki (Japan, 1945) herdacht. Na afloop van de actie worden de delen van de sjaal weer uit elkaar gehaald en verwerkt tot dekens voor opvanghuizen, vluchtelingenkampen etc.

Contact- en inleveradressen - voor wol en kant-en-klare delen: Eindhoven: Vredesburo Eindhoven, Grote Berg 41, Eindhoven. Tel. 040-2444707 (Anita Hermens) Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling, Hoogstraat 301a, Eindhoven. Tel. 040-2910295 (Marta Resink) Amsterdam: - inleveradres (eventueel ook ook breiles): Zia Elohka (stadsdeel De Pijp): 0626902677 27

Ontmoetingsdag vredesbeweging op 7 juni - Zet die dag in je agenda Dit jaar organiseert Vrouwen voor Vrede de jaarlijkse ontmoetingsdag van de vredesbeweging. De dag wordt gehouden op zaterdag 7 juni, bij EMMA in Utrecht en zal in het teken staan van Lobbywerk. De doelstellingen van de dag zijn : * ontmoeting van organisaties die werken aan een Vredescultuur in Nederland * ervaringen uitwisselen * eventueel nieuwe bondgenoten vinden voor de eigen activiteiten * ideeën voor mogelijke acties opdoen. Vorig jaar waren er zo'n 40 deelnemers. Er zijn in Nederland veel meer mensen en organisaties die werken aan een vreedzame samenleving, ook al noemen ze het woord vrede niet altijd in hun doelstellingen. Onze vraag is nu: Breng iemand mee uit een organisatie die niet in de uitnodigingenlijst voorkomt, maar die jij wel belangrijk vindt voor een vredescultuur in Nederland. En: kom met tenminste twee mensen van je eigen club. We hopen op een interessante uitwisseling van ervaringen, en je kunt dan nog eens samen terughalen wat er gebeurd is.

Gezocht: Bestuursleden In verband met het statutair aftreden van enkele bestuursleden, zoeken we versterking van het bestuur. We zoeken daarvoor vrouwen die affiniteit hebben met de doelstelling van Vrouwen voor Vrede en bereid en in staat zijn om enkele keren per jaar - ongeveer 6 à 8 keer - bij elkaar te komen. Taken van het bestuur zijn o.a.: - Het voorbereiden van een Algemene Ledenvergadering in maart. - Het organiseren van een Landelijke ontmoetingsdag in de herfst. - het stimuleren en inventariseren van de activiteiten van de plaatselijke groepen. - Het ondersteunen van de redactie van de Nieuwsbrief, de website en de andere sociale media. - Ondersteunen van secretariaatsmedewerkster. - Contacten onderhouden met diverse vrouwen- en vredesnetwerken en -organisaties in Nederland, We zoeken enthousiaste vrouwen die op bestuurlijk niveau willen bijdragen aan een versterking van de vredesbeweging in Nederland en daarbuiten. Uw reactie zien we graag tegemoet per email of per brief bij Janne Poort - van Eeden, Diependaalse Drift 31,1213 CN Hilversum Tel. 035-6242127 email:[email protected] 28

Vrouwen voor Vrede Ridderkerk schenken

Vrouwen voor Vrede Ridderkerk ondersteunt in de maand februari met 2000 euro de Stichting Youth on the Move (YotM) t.b.v. jongeren met epilepsie in Kenia. De Stichting YotM is een initiatief van, voor en door jongeren met epilepsie in Kenia die mensen met epilepsie een beter toekomstperspectief biedt.

land voorlichting geven bij klinieken, scholen, kerken en overige sociale instituten.

Het aantal mensen dat hierbij in totaal werd bereikt in 2013 was bijna 40.000.

Een deel van de onkosten wordt gedekt met de winst van twee internetcafe's.

Het is erg belangrijk dat iedereen met epilepsie goed op de hoogte is van de juiste behandeling en daardoor een productiever leven kan leiden.

Dit werk is vooral in Kenia erg belangrijk; hier hebben meer dan 1.000.000 mensen de aandoening, die veelal beschouwd wordt als een besmettelijke ziekte, als een resultaat van hekserij, bezetenheid of een straf van God. Hierdoor maakt slechts 20% van mensen met epilepsie in Kenia gebruik van de juiste zorg.

Als project voor de maand maart heeft Vrouwen voor Vrede gekozen voor de Vastenactie van MOV t.b.v. het Diomplor programmma in Koidu, Sierra Leone. Zij helpen met 2000 euro. Sierra Leone ligt in West-Afrika. De hoofdstad is Freetown. Het land is in de 15e eeuw ontdekt door de Portugezen en voor Europa een belangrijke bron van slaven geweest. In de 19e eeuw werd Sierra Leone een Britse kroonkolonie en in 1961 werd het land onafhankelijk. Er waren toen twee belangrijke politieke partijen: de Sierra Leone People’s Party (SLPP) en de All People’s Congres (APC). De machtsbasis van de SLPP lag in het zuiden en die van de APC in het noorden van Sierra Leone. Een militaire coup in 1967 luidde het

Om hier verandering in te brengen, traint de stichting jaarlijks 18 jongeren (waarvan 9 met epilepsie) als professionele peer-educators die door het hele

29

begin in van wat in 1991 escaleerde in een bloedige burgeroorlog. De helft van het land werd tot gevechtsgebied en een derde van de bevolking moest vluchten. De rebellen van het Revolutionair Verenigd Front (Revolutionary United Front, RUF) voerde strijd tegen de toenmalige regeringstroepen. Het RUF kreeg steun vanuit buurland Liberia. De rebellen kwamen in opstand tegen het corrupte regime, maar het ging ze ook om controle over de lucratieve diamantmijnen. Na elf jaar terreur en schrikbewind, legde de RUF in 2002 definitief de wapens neer. Aan het einde van het conflict was het land grotendeels verwoest en moest de bevolking per hoofd met 38 dollarcent per dag rondkomen. Zeventig procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Het is nu rustig in Sierra Leone. Er is een democratisch gekozen regering en het leger controleert ook de binnenlanden.

Langzaam krabbelt ook de economie weer wat op. Het analfabetisme is echter hoog en veel kinderen hebben weinig toegang tot onderwijs en zorg,

De kindersterfte is hoog in Sierra Leone: een op de zes kinderen overlijdt voor de vijfde verjaardag. Een belangrijke oorzaak is ondervoeding, maar ook malaria, diarree en longontsteking eisen hun tol. Ter vergelijking: in Nederland overlijdt een op de 250 kinderen voor hun vijfde verjaardag. Het Diomplor-programma in Koidu, Sierra Leone De zusters van St. Jozef van Cluny vormen een belangrijke missiecongregatie, die zijn wortels heeft in Frankrijk. Stichteres Anne Marie Javouhey leerde de mensen om haar heen onder andere met iedereen te delen wat ze hebben: “Deel met mensen die minder hebben, maar ook met hen die meer hebben. Deel gewoon! Deel van wat je hebt: je eigendom, je liefde en ook je kennis.” 30

kinderen opnemen die ze ook in het vluchtelingenkamp hebben opgevangen. Er melden zich meer kinderen aan. Door de oorlog hebben ze geen onderwijs kunnen volgen. Ze zijn bovendien zwaar getraumatiseerd. De zusters en docenten volgen trainingen om te leren deze kwetsbare kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. Een aantal leerkrachten is net als de kinderen in de vluchtelingenkampen geweest. Zij begrijpen de kinderen dus goed en mede daardoor heeft de groep al snel een goede, stevige basis. Om het niveau van het onderwijs te verbeteren, gaan ook de leerkrachten terug naar de schoolbanken. Sommigen starten met leren op afstand, anderen gaan naar school in Makeni.

Een van de projecten van de zusters van Cluny staat centraal tijdens de Vasten 2014: het Diomplor-programma in Koidu, Sierra Leone. Samen met een groot team van mensen uit Sierra Leone zelf, zorgen de zusters onder meer voor onderwijs voor de kinderen en helpen ze de ouders een eigen inkomen te verwerven. In het scholenmateriaal over Diomplor maken we bijvoorbeeld kennis met een jong meisje, Yumba. Ze vertelt ons over haar ouders en over de invloed van de oorlog, maar ook over school en de hulp en steun die ze van de zusters krijgt. Het Diomplor-programma begint als een spontaan initiatief in een vluchtelingenkamp in Guinee. De inwoners van Koidu zijn hierheen gevlucht tijdens de bloedige burgeroorlog. Zuster Teresa, een van de zusters van St Jozef van Cluny, woont tijdens de oorlog in Conakry, de hoofdstad van Guinee. Ze hoort over de verschrikkingen in de vluchtelingenkampen en weet onmiddellijk: “Daar zijn mensen die mij nodig hebben.” Samen met zr. Mary Anthony bezoekt ze de vluchtelingen. De zusters ondersteunen de vluchtelingen in de kampen en vangen de kinderen op. Na afloop van de oorlog, keren de vluchtelingen terug naar huis. In 2003 vragen de mensen uit Koidu of de zusters zich bij hen willen vestigen om te helpen bij de wederopbouw. De zusters starten in 2004 hun eerste missieschool. Veel kinderen hangen op straat: er is geen geld voor school en vaak is er niets te eten. De zusters ontwerpen een simpel uniform en houden het schoolgeld laag. Met hulp van andere missieposten en van mensen uit Europa kunnen ze alle

Tienermoeders Tienermoeders kunnen binnen het Diomplor-programma een vak leren: bij de nijverheidsschool is een crèche waar de meisjes regelmatig naar binnen kunnen lopen om voor hun baby te zorgen. Omdat deze jonge moeders vaak zwaar getraumatiseerd zijn, zijn ze niet in staat gewoon onderwijs te volgen. Er is daarom meer flexibiliteit en geestelijke zorg op de school. De meisjes leren er koken en bedienen, haarverzorging en textiele werkvormen, zodat ze zelf hun brood kunnen verdienen. De leergang duurt vier jaar. Dan zijn hun kinderen oud genoeg om zelf naar school te gaan en kunnen de meisjes gaan werken als kok, kapster of naaister. Business and savings-groepen Om de omgeving van de kinderen te versterken, kunnen de ouders deelne31

men aan zogenoemde ‘business and savings’groepen’. Groepen van 10 tot 25 (voornamelijk) vrouwen vormen een soort vereniging met een voorzitter, een penningmeester en een secretaris. De groep wordt wekelijks begeleid door een eigen trainer vanuit het Diomplorprogramma. De vereniging krijgt een lening tegen 10% rente. Alle leden krijgen hun deel. Daarmee kunnen ze een klein handeltje of winkeltje starten. De meesten beginnen een eigen bedrijfje, maar sommigen werken samen. De groep komt wekelijks bij elkaar. Iedereen legt dan 2000 ‘leonas’ in de pot. De leone is de geldeenheid in Sierra Leone. Honderd leonas is € 0,02. Ieders wekelijkse inleg wordt bijgehouden in een eigen spaarboekje en in het kasboek van de vereniging. Als de groep een paar weken draait, opent ze een rekening bij de bank. Daarop wordt al het kasgeld gestort. De vereniging krijgt 5% rente op

het saldo. Vanaf dit moment begint de groep met het – langzaam – aflossen van de lening . Als iemand het zich kan veroorloven, mag hij of zij ook meer inleggen. Daarmee bouw je meer krediet op en kun je als dat nodig is, een extra lening krijgen uit de ‘pot’. Afhankelijk van de persoonlijke inleg en het verwachte rendement van de handel, bepaalt de groep of iemand uit de verenigingskas geld mag lenen. Op deze manier kan iemand zijn handel uitbreiden. Als iemand door ziekte of andere omstandigheden tijdelijk niet in staat is bij te dragen aan de verenigingskas, dragen de andere leden gezamenlijk het ontbrekende deel bij. De business and savings-groep is dan ook een belangrijk vangnet voor gezinnen: als de kostwinner ziek wordt, komt de familie niet onmiddellijk in de problemen. Dat is een belangrijk verschil met ‘gewoon’ microkrediet.

Diana (25), Moskou We zijn allemaal Russisch

“Er wonen bijna 144 miljoen mensen in Rusland, met meer dan 180 verschillende nationaliteiten. En eigenlijk kennen we elkaar helemaal niet. Ik kom zelf uit Moskou, en merkte dat ik best wat stereotypen en vooroordelen had over mensen in andere delen van Rusland. Zo dacht ik dat mensen in de Kaukasus stug en afstandelijk waren, en dat ze mij niet zouden mogen omdat ik uit Moskou kom. Maar toen ik er een keer zelf naartoe ging ondervond ik het tegenovergestelde. Mensen in Kaukasië zijn juist heel erg warm, hecht met hun familie, en ze geven fantastische feesten. Ik vind het belangrijk om de verschillen in Rusland te overbruggen en elkaar beter te begrijpen. We zijn tenslotte allemaal Russisch. Het besef dat we allemaal gewoon mensen zijn, is volgens mij ook belangrijk in het huidige conflict in Oekraïne. Mijn familie komt daar vandaan en ik heb vrienden in Kiev wonen. Binnen mijn omgeving is er al verdeeldheid: sommigen staan aan de kant van Rusland, terwijl anderen liever bij de EU willen horen. Het is moeilijk om te merken dat mensen van wie je houdt in sommige dingen lijnrecht tegenover elkaar staan. Juist daarom is begrip voor elkaar cruciaal om tot een vredige oplossing te komen.” 32

In Memoriam Nel Kingma- Verduyn, 1921-2014

laatste in ons blad van jan/feb. 2013, pag, 26 en de allerlaatste in de Nieuwsbrief van de WILPF, winter 2013 pag.8/10.

We hebben zaterdag 1 februari afscheid genomen van een bijzondere vrouw, die door haar familie werd getypeerd met de woorden: Betrokken, creatief, authentiek Zo hebben we met haar samengewerkt zeker twintig jaren in de begintijd en de bloeitijd van Vrouwen voor Vrede. Vooral wilden we naast voorbereiding en deelname aan manifestaties ook invloed uitoefenen op de mensen die de beslissingen nemen. Zo kwamen we tot de oprichting van de werkgroep “Overheid en politiek”, later de “Politieke Werkgroep” genoemd en dat samen met de WILPF. We schreven brieven met commentaar op begrotingen van de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Defensie, vroegen gesprekken aan met de betreffende Ministers en Leden van de betreffende vaste Kamercommissies. Soms werden we dan uitgenodigd voor een gesprek. De betreffende stukken zijn in 2008 naar het IIAV gebracht. Intussen worden nog elk jaar deze commentaren door onze opvolgsters geschreven, zie bijvoorbeeld de

Na deze actieve periode bleef de vriendschap, Nel was heel creatief en we kregen kaarten, die ze zelf maakte van gedroogde bloemen, die ze in de duinen geplukt had. Ook bleef ze zeer betrokken bij het wereldgebeuren. In de mails die we elkaar stuurden (ze was naar Amsterdam verhuisd) kwam dat naar voren, zoals in een mail van juni jl. : Ja, er is nog veel te doen op het gebied van mensenrechten en vrede. De mening van internationale organen dat Nederland vreemdelingen slecht behandelt en het eventueel strafbaar stellen van illegalen maakt me beschaamd over mijn landje, waar ik toch stiekem wel een beetje trots op ben. Maar ik ben niet meer tot veel in staat dan om vredes- en mensenrechtenorganisaties financieel te steunen. En ze besloot met “Vrede en alle Goeds”. Nel Den Haag, februari 2014, Carla de Wit- Lampe en Leny Durville

Als spreuk op haar overlijdensbericht tot slot: vrede….soms wordt gezien een kleine witte vogel boven de wildernis

Nel, derde van links samen met leden van de politieke werkgroep en de Wilpf

33

mand anders gaven, waren er veel veelpraters - niet iedereen heeft door dat het meer kan zijn dan een keer invloed hebben maar dat er een structurele verandering mogelijk kan worden - de themavoorstellen pakken (nog) niet altijd de structurele oorzaken aan - momenteel hebben groepen burgers vaak moeite om ingang te vinden bij de gemeente, niet de ambtenaren moeten plannen maken maar een verandering begint bij burgers: hopelijk gaan de thema’s echt “werken”

G1000 Amersfoort: Een andere vorm van democratie? p zaterdag 22 maart, 3 dagen na de gemeenteraadsverkiezingen heeft de eerste G1000 van Amersfoort plaatsgevonden. Op initiatief van een aantal gewone burgers zijn Amersfoorters met elkaar in gesprek gegaan over de zaken die van belang zijn in de komende 4 jaar, de agenda van Amersfoort.

O

Misschien heb je het gelezen dat de Belgische David van Ruybroeck in IJsland met burgers de nieuwe grondwet heeft samengesteld. Dit is een groot succes geworden. De burgers waren geloot uit de bevolking van dit kleine land. Ook in België en Ierland heeft hij al op deze manier gewerkt. Dit model is tot stand gekomen omdat op allerlei plekken een soort democratisch vermoeidheidssyndroom ontstaat. Met de samenstelling van de Burgerraad wordt teruggegrepen op de oorsprong van de democratie. Volksvertegenwoordigers kandideerden niet zich zelf, maar werden door loting geselecteerd. De Burgerraad en deelname door loting worden gezien als verbetering van de democratie.

Ende en Abel Hertzberger van de Expeditie met het idee rond om iets dergelijks op te zetten. Maar toen bleek al dat Nicole Estelje en een groep om haar, vergevorderde plannen hadden. Op 22 maart, drie dagen na de gemeenteraads verkiezingen, zal de Amersfoortse Burgerraad haar werk doen. Ik zal vertellen hoe de grote lijnen hiervan zijn.

De initiatiefgroep heeft Burgemeester Lucas Bolsius geïnformeerd over hun plannen en hij verleende zijn volle medewerking. Alle politieke partijen minus een lokale groep, doen mee.

Uit de gemeentelijke administratie zijn honderden burgers geloot en zij kregen een brief van de initiatiefgroep en een brief van de burgemeester ter onder-

In Amersfoort liepen Magda van de

steuning. Voor de mensen die zich opgeven hebben werden informatiebijeenkomsten belegd. En hoewel ik helaas niet ingeloot ben, was ik op de Expeditie bij zo’n bijeenkomst. Ik vond het geweldig om die mee te maken. Nicole Estelje was een inleidster/gespreksleidster die precies doet wat zo’n burgerraad voorstaat: dat burgers echt gehoord worden. De onderlinge discussie en de verschillende soorten deelnemers gaven mij een lentegevoel. Geweldig.

David van Ruybroeck was met een VPRO-ploeg aanwezig. Is uitgezonden op Zondag 30 maart Tegenlicht, Nederland 2 21.10-22.00. Via uitzending gemist op te vragen. Meer weten: 1.Zie www.G1000Amersfoort.nl Facebook: G1000Amersfoort 2.VPRO-programma Tegenlicht van ? maart over deze bijeenkomst. 3.De Stichting die de G1000 heeft voorbereid is opgeheven. Een groepje betrokken Amersfoorters gaat de komende tijd bekijken hoe de G1000 in Amersfoort een structurele verandering kan zijn. Vragen mag je stellen aan Abel Herzberger, Schimmelpenninckkade 30 , 3813 AE AMERSFOORT 033-4755838 MEER DOEN: LEER VAN AMERSFOORT EN START IN JE EIGEN OMGEVING EEN G1000!! www.G1000Amersfoort.nl Facebook: G1000Amersfoort

De dag zelf De G1000 van Amersfoort is op zaterdag 22 maart succesvol verlopen. De zeer goede organisatie maakte het mogelijk dat eind van de dag 10 thema’s zijn gekozen en dat per thema een groepje mensen gaat zorgen dat ze niet in de politieke prullenbak belanden. Enkele thema’s zijn: - Verbindingsregisseur - Samensfoort Keigroen, samen doen. - Kraamkamer duurzame innovatie. - Amersfoort, gelukkig veilig. - Samen zorgen. Enkele kritische opmerkingen: - doordat mensen die ingeloot waren en niet konden/wilden, hun lot aan ie-

34

Lineke Schakenbos

35

24 mei 2014

Toen in de tachtiger jaren spontaan een internationale vrouwenvredesbeweging ontstond, kwamen er ook de meest fantastische ideeën op. Achteraf moet ik soms vreselijk lachen om mezelf, want van sommige dingen zag ik echt niet hoe goed ze waren. Bij voorbeeld het instellen van een jaarlijkse vrouwenvredesdag. Ik zie me mezelf luisteren naar een vrouw, die dat voorstelde, maar wist eigenlijk niet wat ik me daarbij moest voorstellen.

Elk jaar op 24 mei herinner ik dat moment en geniet van de kracht die op die dag wordt gebundeld. In Nederland zit het zeer actieve Women Peacemakers Program. Elk jaar maken ze een informatiemap met het thema van dat jaar. Er is veel te lezen op hun website. Dit jaar hebben ze geen bijeenkomst in Nederland . Het 24 mei pakket komt op een later moment uit. Women Peacemakers Program Laan van Meerdervoort 702517 AN den Haag 070-345 267 [email protected] www.womenpeacemakersprogram.nl Lineke Schakenbos

From War to Peace

De website From war to Peace wil bijdragen aan een vreedzamere wereld en heeft het motto ‘van zwaarden naar ploegscharen’ een verrassende invulling gegeven. Op de site kunnen prachtige sieraden worden gekocht zoals hangers, oorbellen, armbanden en kettingen maar ook fraaie fles- openers en wijnstoppen. Op zich niets bijzonders ware het niet dat al deze sieraden gemaakt zijn van zogenaamd Peace Bronze. From War to Peace moet tamelijk letterlijk worden genomen, het brons van de sieraden is oorspronkelijk afkomstig uit de kopermijnen van Montana. Dat koper is eerst gebruikt voor de Minuteman III intercontinentale kernraketten die op de lanceer- basis in Grand Forks, North Dakota stonden. Na 1980 zijn een groot aantal van deze Minuteman’s ontmanteld en het nuclear weapon koper is daarna omgesmolten tot Peace Bronze. Voorwaar zeer bijzondere sieraden dus. From war to Peace wil laten zien dat Amerika niet alleen oorlog en wapens kan exporteren maar ook prachtige sieraden die vrede verkondigen. Bovendien doneert From war to Peace 20% van hun winstmarge aan vredesorganisaties. De site biedt een zeer ruime collectie sieraden en is zeker de moeite van een bezoek waard www.fromwartopeace.com

36

Brief aan Erasmus Zeer geachte heer, U hebt in uw tijd vanwege het uitblijven van vrede de Godin van de Vrede het woord gegeven. U benoemde de aanleiding van deze klacht. Helaas moeten wij u vertellen dat ook in de eenentwintigste eeuw de mensen die voor vrede zijn, wel heel hard moeten werken. Wij van de vrouwenvredesbeweging doen dat echter graag: tenslotte heeft iedereen profijt van de vrede. Graag willen we u laten kennismaken met een paar ontwikkelingen die de vrede dichterbij hebben gebracht. Op internationaal niveau hebben we de organisatie van de Verenigde Naties, die na een grote wereldoorlog in de jaren veertig van de twintigste eeuw, steeds intensiever werd gewenst. En hoewel we momenteel een grote burgeroorlog in Syrië hebben, heeft een speciale VN-afgezant toch de partijen rond de tafel gekregen. En zo vergadert in maart een groot internationaal gezelschap over vermindering van een wapen dat kernwapen heet en te vreselijk is om uit te leggen. In meer gebieden van de wereld zijn overlegorganen die met meer en minder succes aan vrede werken. Maar het idee dat je er samen aan kunt werken, neemt wel steeds meer toe. Er is een klein land in de Himalaya waar ze het Bruto National Geluk als uitgangspunt gebruiken om te bepalen hoe goed het met dit land gaat. We vinden dit een voorbeeld dat we graag ook onder uw aandacht brengen.

Een heel belangrijke verandering die er heeft plaatsgevonden sinds de tijd waarin u leefde is de situatie van vrouwen in de samenleving. Voor zover wij weten, waren in uw tijd vrouwen niet in tel in de politiek en als denkers. Dat is nu sterk verbeterd. Vrouwen hebben dezelfde rechten als mannen, zij kunnen dezelfde beroepen uitoefenen en kunnen hun bestuurders kiezen of zelf gekozen worden. Ook heeft men zich gerealiseerd dat zonder vrouwen geen vrede mogelijk is en dat de inbreng van het vrouwelijk deel van de samenleving cruciaal is bij het vormen van een sterke democratie Als vrouwen zijn wij ook trots dat er de afgelopen jaren veel samenwerking is tus37

sen vrouwen van verschillende landen. Al in 1915 is dit begonnen toen er een eerste grote wereldoorlog was in Europa, en vrouwen van neutrale en oorlogvoerende landen langs hoofdsteden reisden om te pleiten voor “de wapens neer” en onderhandelen. Het boek van Bertha von Suttner met deze titel heeft velen geïnspireerd. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw hebben vrouwen weer de handen ineengeslagen. We zien helaas dat geweld tegen vrouwen, zoals verkrachting en verbranding van niet-gewenste schoondochters in India, nog steeds plaatsvindt. Maar het verzet groeit, en sinds een aantal jaren heeft een afdeling van Rutgers Universiteit in Amerika ervoor gezorgd dat er van 25 november tot 10 december internationaal aandacht is voor geweld tegen vrouwen. Ook wij als Vrouwen voor Vrede hebben dit gedaan. We beschreven in onze Nieuwsbrief voor elk van die zestien dagen een inspirerende vrouw op het gebied van geweldloos verzet. Vrouwen dragen in die zestien dagen de kleur oranje in hun kleding. En elke 25e van de maand is ook oranje-dag, want niet alleen tijdens de zestien dagen maar ook eens in de maand dragen we oranje. Ook vieren we altijd op 24 mei Internationale Vrouwenvredesdag. Door samenwerking van vrouwen uit de hele wereld is nu verkrachting officieel een oorlogsmisdrijf dat voor een internationaal tribunaal berecht wordt. Ook noemen we graag het Womens Peace Makers Program dat vrouwen uit de hele wereld heeft getraind om in hun lokale gemeenschappen vredeswerkers te zijn. En wat opvalt, is dat vrouwen uit de oude (1915) en de nieuwe vrouwenvredesbeweging ook te vinden zijn op nationaal en internationaal niveau. Dat is vooral opvallend bij de Scandinavische vrouwen.

Vrouwen hebben ook gezorgd voor vredesonderhandelingen. In Liberia hebben vrouwen de mannen opgesloten totdat ze een akkoord hadden. Een vrouw is daar nu president, en er komen steeds meer vrouwen aan de top. Hoewel we met de vrouwelijke ministers van Defensie in Nederland en Duitsland nog niet veel zijn opgeschoten.

Ten slotte willen wij u vertellen dat wij bij veel jongeren merken dat ze aan vrede werken. Vanuit Vrouwen voor Vrede sturen wij daarom een felicitatie om hen te bemoedigen. Deze kaart hebben we reeds 8 keer verstuurd.

Zeer geachte heer, wij horen graag van u hoe u vindt dat wij in en buiten Nederland aan de Vrede werken. Vrede en alle goeds. Lineke Schakenbos, Ida Wassenaar, Yvonne van der Ham, Sigrid Hutter, Vrouwen voor Vrede, Nederland Bronnen: - De klacht van de Vrede. 2e druk 2002. Uitgave Ad Donker B.V. Rotterdam (1e druk 1996) - De wapens neergelegd. Uitgave Gebr. E&M Cohen,Arnhem en Nijmegen, 3e druk. z.j.

38

Het Museum voor Vrede en Geweldloosheid l drie jaar vertegenwoordig ik Vrouwen voor Vrede Landelijk in het Algemeen bestuur van het Museum voor Vrede en Geweldloosheid. Tweemaal per jaar bezoek ik de vergadering van het Algemeen bestuur. Op 12 december jl. werd de vergadering niet in Amsterdam gehouden maar in Centrum Emma, Centrum voor Wereld, Vrede en Milieu te Utrecht. Het lijkt mij goed om kort te vertellen hoe het museum is georganiseerd. Om ongeveer de drie jaar wordt De organisatie kent naast het een nieuwe, voor het grotere puAlgemeen bestuur een Dagebliek geschikte, tentoonstelling lijks bestuur, waarvan de gemaakt. Zo mogelijk worden in leden zes maal per jaar vertussenliggende jaren ook nog gaderen. In deze vergaderingen worden de besluiten genomen, tentoonstellingen gemaakt die vanuit de maar vele onderwerpen worden per e- vredesbeweging belangrijk maar meer controversieel zijn. Er is een Handboek mail voorbereid. Het Algemeen bestuur omvat de leden Reizende Tentoonstellingen dat op het van het Dagelijks bestuur en afgevaar- interne gedeelte van de website wordt bijgehouden. digden van: • Artsen voor Vrede (België) Sedert 1 juli 2013 heeft het museum een • Humanistisch Vredesberaad vaste expositieruimte in het Verzetsmu• NEAG • NVMP - Gezondheidszorg en vre- seum Zuid-Holland te Gouda. De bedoeling is dat deze kleine ruimte desvraagstukken ingericht wordt tot een compact maar • Vredesbeweging Pais • Stichting Vredescentrum – Eindho- volwaardig Vredesmuseum, waarin naast wisselende tentoonstellingen ven- Peace Centre Foundation • SVAG – Stichting voor Actieve Ge- ruimte is voor vaste expositie van een deel van de collectie. Het streven is eind weldloosheid 2014 zover te zijn dat de contouren • Vrouwen voor Vrede zichtbaar zijn en het museum officieel • Wereld Federalisten Nederland Het museum heeft op Internet een vir- geopend kan worden. tueel Vredesmuseum dat veel bezoekers Oorspronkelijk had het museum een aantrekt. Daarnaast zijn er reizende minimuseum in Delft maar deze zal tentoonstellingen over vrede en ge- langzamerhand geminimaliseerd worweldloosheid, die worden aangeboden den vanwege de tentoonstelling in het aan bibliotheken, gemeentehuizen, Verzetsmuseum te Gouda. musea en andere instellingen. 39

A

formeerd door middel van het contactblad De Vredesboot. ** Dit zijn gegevens over het Museum van Vrede en Geweldloosheid. De volgende keer schrijf ik verder hierover. Rieky Peeters

De tentoonstellingen van het Vredesmuseum zullen drie pijlers kennen: 1.betekenis van vrede, 2. geschiedenis en organisatie, 3. toekomst en jij.

Vanaf 1 januari 2014 kon het Vredesmuseum het museumdepot onderbrengen in de kantoorruimte van Centrum Emma. Het museum heeft ook een virtueel museumwinkel en een webshop. Waar mogelijk zijn vrijwilligers met een standje aanwezig bij evenementen die zich daartoe lenen. Onderzocht wordt hoe er kan worden samengewerkt met het Huis van Erasmus inzake hun project Erasmus in de Klas.* Voor het aantrekken van de band met het vrijwilligersnetwerk organiseert het museum eenmaal per twee jaar, een bijeenkomst. Liefst in combinatie met een presentatie, bijvoorbeeld het open museum weekend, de vredesweek of een andere activiteit. Donateurs en vrijwilligers worden geïn-

*Het Huis van Erasmus streeft naar een vreedzame wereld. Het ontwikkelt lesmateriaal voor kinderen in het basisonderwijs en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs in de leeftijd van twaalf tot veertien jaar gebaseerd op Erasmus’ opvattingen van vijfhonderd jaar geleden over onderwijs, verdraagzaamheid, het omgaan met verschillen tussen mensen, het vreedzaam met elkaar leven en zelfs in aanzet over mensenrechten. ** Het Museum voor Vrede en Geweldloosheid wordt geheel gefinancierd door donateurs. Het museum is een culturele ANBI zodat giften en donaties voor 125% aftrekbaar zijn voor de Inkomstenbelasting.

"Vrede Ontdekken in Europa" is een project over historische vredesroutes in Berlijn, Budapest, Den Haag, Manchester, Parijs, Turijn en Wenen – om mensen bewust te maken van het belang van vrede. Vrede heeft te maken met democratie, civiele samenleving, zelfbewuste participatie en moed. Dit vredesbegrip krijgt de aandacht in zeven fraaie Europese steden. U krijgt verrijkende historische wandelingen aangeboden in Berlijn Budapest, Den Haag, Manchester, Parijs, Turijn en Wenen. De website nodigt uit deze mee te maken en toont de verschillende haltes op de routes De routes bevorderen een genuanceerd begrip van vrede en geven stof tot nadenken over maatschappelijke betrokkenheid. Elke vredesroute biedt een combinatie van verkenning van meer of minder onbekende delen van de stad en kennis over de veranderende plaatselijke samenlevingen. Gebouwen en herinneringsplaatsen krijgen nieuwe betekenissen. Op deze manier draagt ‘Discover Peace in Europe’ bij tot kritisch en actief burgerschap. http://www.discoverpeace.eu/nl/het-project/ 40

Tess is in Mexico aan het werk n een vorige Nieuwsbrief stond een foto van Tess van Eck uit Amersfoort, die als mensenrechtenbeschermer in Chiapas (Mexico) gaat werken. Ze heeft intussen taalles gehad en ze heeft begin maart haar drie taken opgepakt. Ik heb zojuist wat blogs van haar gelezen en merk dat wat ze schrijft veel indruk op me maakt. Vaker heb ik verslagen gelezen van jongeren die dit soort werk gaan doen. Maar nooit was dat iemand, die ik nog als peuter heb leren kennen. En ik ben ook heel trots op haar! andere groepen of personen Tess heeft een drietal taken: schenden. Mijn functie zal in de 1.Ze is onderdeel van het Bricoseerste plaats dus ter preventie van projekt deze agressie zijn. In de tweede 2.Werkt voor verschillende afdeplaats is mijn functie zoveel molingen van de organisatie gelijk gegevens verzamelen om FRAYBA deze door te geven aan FRAYBA. 3.en ze maakt blogs om de proDeze organisatie beslist dan of ze blemen (internationaal) bekend kunnen helpen door bij voorbeeld te te maken. procederen of eventueel andere organi“Binnen het Bricos-projekt zal ik op ini- saties in te schakelen. Ook kunnen zij tiatief van de bewoners als mensen- schendingen publiceren om de problerechtenwaarnemer steeds een of twee men bekend te maken en druk uit te oeweken in een dorp verblijven waar fenen. spanningen of problemen zijn. Veel indiaanse gemeenschappen wor- FRAYBA is een onafhankelijke organiden bedreigd door economische belan- satie die mensenrechten verdedigt van gen, zoals mijnbouw of toeristische inheemse gemeenschappen in de meest projecten. In Chiapas zijn veel grond- zuidelijke provincie van Mexico, Chiastoffen en natuurschoon. Er zijn rivie- pas. Deze inheemse bevolkingsgroepen ren en bergen, er is een jungle met stammen af van de Maya’s. medicinale planten en hout. De overheid probeert het verzet van de Maya’s Speciale blogs voor ons tegen deze plannen te doorbreken door als achterban. omkoping, arrestaties marteling, milita- “Door middel van mijn blogs probeer ik risering of door ontruimingen. “ jullie natuurlijk zoveel mogelijk op de hoogte te houden. De verslaglegging “Mijn verblijf en mijn internationale van mijn werkzaamheden en wat ik alogen (dingen kunnen niet ongezien en lemaal tegenkom zal ik slechts in beongestraft blijven) moeten druk uitoe- paalde mate kunnen beschrijven. Dit fenen op de “daders” die de rechten van betekent onder andere dat ik geen

I

41

namen publiceer en sommige situaties algemeen zal houden. Dit is voor de veiligheid van personen en dorpen. Het is niet de bedoeling dat ik olie op het vuur gooi door een conflict of persoon bekend te maken. De gevoelige informatie die er kan zijn wordt om deze reden zorgvuldig geanalyseerd en er wordt door betrokkenen bekeken wat het beste is per situatie of gebeurtenis: publicatie of niet.”

Bovenstaande tekst heb ik begin maart, toen Tess net begonnen was, genoteerd. In de volgende Nieuwsbrief volgt meer nieuws. PS Deze week mailde ik met Tess die me zei hoe fijn het was om steun te krijgen. Want het is best zwaar. Wil je haar mailen: [email protected] Lineke Schakenbos www.geef.nl/actie/tess4mexico/blg

Mensenrechten in bezette gebieden hoofdpijndossier voor beleggers

Veel bedrijfsactiviteiten daar staan dan ook op gespannen voet met internationale afspraken over mensenrechten. Toch heeft 70 procent van de organisaties die de VBDO onder de loep heeft genomen beleid ten aanzien van mensenrechten. Zij geven aan te worstelen met de uitvoering ervan. De beleggersvereniging heeft daarom een aantal aanbevelingen opgesteld die institutionele beleggers moeten helpen bij het implementeren van mensenrechtenbeleid in de bezette gebieden. "Probeer één lijn te trekken voor alle mensenrechtenthema's en hanteer wereldwijd aanvaarde wet- en regelgeving", zo vat VBDO-voorman Giuseppe van der Helm de aanbevelingen kernachtig samen. "Toepassing van het internationaal recht is het minimum om tot maatschappelijk verantwoord ondernemen te komen, maar we begrijpen de onwennigheid over de materie en de gevoeligheid van het onderwerp".

Veel Nederlandse pensioenfondsen, verzekeraars en banken passen onvoldoende de internationale richtlijnen over mensenrechten toe, waar het gaat om beleggingen gerelateerd aan de bezetting van de Palestijnse gebieden. Dat blijkt uit onderzoek van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). De organisatie publiceert deze week een rapport naar de wijze waarop Nederlandse institutionele beleggers omgaan met investeringen in deze regio. De VBDO onderzocht 50 pensioenfondsen, 30 verzekeraars en 10 banken. 14 procent van de 29 partijen die gereageerd hebben op de vragenlijst hebben een onderneming uitgesloten op grond van bedrijfsactiviteiten gerelateerd aan de bezetting van de Palestijnse gebieden. Nederzettingen in bezette Palestijnse gebieden zijn volgens het Internationaal Gerechtshof illegaal. 42

beleggingsbeleid: "Uitsluiting van bedrijven is het laatste redmiddel. Door te onderhandelen over hoe mensenrechten te waarborgen, kun je met een aantal investeerders samen soms veel bereiken."

Wet- en regelgeving Van der Helm benadrukt daarbij dat er meer conflictgebieden zijn waar dit soort kwesties spelen: "Het onderliggende conflict ligt politiek gevoelig, dat is waar. Maar investeerders kunnen zich baseren op internationale wet- en regelgeving, zoals de OESO-richtlijnen." Het is volgens de VBDO onnodig om beleggingsbeleid te formuleren dat specifiek is gericht op bedrijfsactiviteiten in de bezette gebieden. "Bestaand beleid volstaat in de meeste gevallen. We vinden het belangrijk dat beleggers transparant zijn over hoe dat beleid in specifieke gevallen in de praktijk wordt gebracht. Anders ben je als institutionele investeerder kwetsbaar en daarnaast is het belangrijk transparant te zijn richting deelnemers en klanten. Samenwerken Samenwerken met andere institutionele beleggers en non-gouvernementele organisaties (NGO's) vinden de makers van het rapport ook raadzaam. "Lokale NGO's kunnen helpen om regiospecifieke kennis aan te dragen", aldus Van der Helm. "Zo kan bijvoorbeeld vastgesteld worden of en hoe een bedrijf meewerkt aan de uitbreiding van illegale nederzettingen of aan de omstreden bouw van de scheidingsmuur tussen Palestijnse en Israëlische gemeenschappen. Samenwerking met andere beleggers is bovendien een goede manier om sterk te staan in onderhandelingen over dergelijke kwesties." Deze dialoog is, wat de VBDO-voorman betreft, dan ook de eerste stap in de implementatie van het verantwoord

Aansprakelijkheid Eén van de zaken die institutionele beleggers volgens de beleggersvereniging daarbij voor het voetlicht kunnen brengen, is het feit dat bedrijven volgens internationale wetgeving vaak aansprakelijk gesteld kunnen worden voor mensenrechtenschendingen die voortkomen uit bedrijfsactiviteiten. "Dat is duidelijk geen politieke afweging, maar een bedrijfsrisico. Door daar op te wijzen haal je de politieke angel uit de dialoog. Het schept onderling begrip en zo wordt ook draagvlak gecreëerd voor oplossingen", aldus Van der Helm. Het rapport is tot stand gekomen in samenwerking met ICCO, PAX en Cordaid.

43

Beste vrouwen, Ik ben bezig om “foute”banken ( die meewerken aan wapenhandel) uit mijn “afdeling “giften te schrappen. Weggaan van een pensioenfonds is nu nog niet te doen, maar zoveel mogelijk bij organisaties die meewerken aan wapenhandel is indirect onze eigen keuze. Ik heb bijvoorbeeld het NIVON en Greenpeace gewezen op hun bank. En ik begin nog maar net!Wie doet mee? Graag jullie reactie, Met groet, Maartje-Neeltje Visbeen

Vrouwen filmen zoektocht naar vrijheid in Egypte De positie van vrouwen in Egypte na de revolutie is eerder verslechterd dan verbeterd. In Ana Ana (Arabisch voor ‘ik ben mezelf’) laten vier jonge, creatieve vrouwen hun leven in Caïro zien en de restricties waar ze mee te maken hebben. Oneworld sprak met maakster Corinne van Egeraat. Allevier de vrouwen in Ana Ana hebben een creatief beroep: Sondos is theatermaakster, Wafaa studeerde architectuur en is fotografe, Nadine werkt mee aan speelfilms en Sarah is videokunstenaar. Ze tonen de zoektocht naar zichzelf, de kunst en de restricties waarmee ze te maken hebben. De 28-jarige Sondos Shabayek begon haar carrière als journalist. Ze raakte echter teleurgesteld in de media tijdens de revolutie op het Tahrirplein, omdat ze zag dat media zich ook tegen je kunnen keren. Sindsdien probeert ze in het theater invloed uit te oefenen. Schandaal In één scène in de documentaire zien we haar in het vrouwencompartiment van de metro, waar ze provocerende teksten uitspreekt over wat mannen naar haar roepen als ze over straat loopt. Er wordt heftig op gereageerd. “Wat zeg je en film je het ook nog? Mijn god, dit is een schandaal!” roept een vrouw. “Het is de waarheid”, zegt Shabayek. "Zo'n actie is niet zonder gevaren, en daarom vind ik Sondos ook zo moedig", zegt Corinne van Egeraat, die Ana Ana samen met haar man Petr Lom maakte. Toen Lom de documentaire Back to the Square maakte, een jaar na de protesten op het Tahrirplein, stuitten de twee op een bijzonder verhaal. Maagdelijkheidstest “In die documentaire zit het verhaal van Salwa, destijds één van de vrouwelijke betogers op het plein”, vertelt Van Ege-

raat. “Deze vrouwen overnachtten daar in tenten op het plein. Later werden ze van prostitutie beschuldigd en werden ze onderworpen aan maagdelijkheidstests, echt een vorm van marteling. We vonden dit verhaal indrukwekkend, en wilden meer doen met de positie van vrouwen in Egypte na de protesten.” Van Egeraat geeft op dat moment workshops autobiografisch filmen aan jonge kunstenaars in Caïro. “In die workshops kwam er al veel naar voren van wat er speelt rondom de rechten van vrouwen in Egypte. Meiden gingen bijvoorbeeld op tijd naar huis omdat het ‘s avonds gevaarlijk voor ze is. Ze voelen zich gediscrimineerd en bekeken als lustobject, een prooi, met name ‘s avonds." Volgens Van Egeraat is de situatie in Egypte grimmiger dan voor de revolutie.

44

tricties. Dit zie je bijvoorbeeld bij Sarah, de videokunstenaar. Zij wilde vroeger danseres worden, maar haar omgeving vertelde haar altijd dat dit niet kon als vrouw. Inmiddels is ze ook te oud om danseres te worden, maar heeft ze een andere vorm gegeven aan haar creativiteit.” Kunst als statement Dat is precies wat Van Egeraat en Lom in Ana Ana willen laten zien: hoe creativiteit en kunst altijd een weg vindt, ondanks de beperkingen. “Juist op een plek waar vrijheid onder druk staat, kan kunst een weg zijn om een statement te maken, te protesteren of om te ontsnappen om troost en schoonheid in te vinden. Daarmee gaat de film denk ik niet alleen over beperkingen of een onderdrukkende omgeving, maar ook over de creatieve zoektocht van een kunstenaar naar zichzelf.” Kijken? Ana Ana draait sinds 13 maart in de bioscopen.

"Dat is wat ik van vrouwen hoor. Het is onveiliger, door de constante dreiging van de politie en het leger. Vrouwen zijn bang voor seksuele intimidatie en om lastig gevallen te worden. Door de revolutie hebben de vrouwen een glimp van vrijheid opgevangen, maar uiteindelijk is de revolutie in een desillusie gekomen, waarin het leger de macht naar zich toetrekt." Dagboek Met vier van de tien deelnemers maakt Van Egeraat Ana Ana. Een groot deel wordt door de vrouwen zelf gefilmd, als een soort dagboek. “Ik ben echt fan van deze filmmethode, omdat je zo veel dichterbij komt,” vertelt Van Egeraat. “Ik denk dat jonge vrouwen uit de Westerse wereld zich zo ook beter met hen kunnen identificeren, omdat het persoonlijker en intiemer is. Beter dan met beelden uit het nieuws.” Juist daardoor zijn de verschillen tussen vrouwen hier en daar zo goed te zien. "Zij hebben niet dezelfde basisvrijheden als wij", zegt Van Egeraat. "Ze kunnen niet met korte mouwen en een kort rokje over straat, en hebben vaak weinig keuzevrijheid. Maar ze worden juist ook weer gevormd door die res-

Door: Annemarie Geersing Bron: OneWorld

Binnen de werkgroep Weldadig worden we regelmatig enthousiast voor een idee of initiatief dat helemaal aansluit bij onze idealen. We krijgen dan de behoefte om dit ook te laten weten aan de initiatiefnemer zelf en zo kwam het idee van een "felicitatiedienst" in ons op. We hebben een kaart ontworpen die we (na goedkeuring door het bestuur) opsturen namens Vrouwen voor Vrede. Weldadig (Lineke, Ida, Yvonne, Sigrid)

Felicitatiekaart van Vrouwen voor Vrede

De kaart is te op te halen bij de website van Vrouwen voor Vrede om zelf uit te printen. 45

Boekenrubriek Droom waargemaakt! De schrijver Kader Abdolah kreeg van de Provincie Zuid-Holland een prijs voor zijn hele oeuvre. Hij moest het geldbedrag gebruiken om een droom waar te maken. Creatief als hij is, besloot hij mensen te gaan interviewen die hun dromen waargemaakt hebben. Die dromen zijn heel verschillend zoals al in de titel van het boek dat hij hierover schreef blijkt: “ Zeesla en de lepels van Alice.” Lepels die gemaakt zijn voor gehandicapten en zeesla omdat er in Zeeland een boerderij in zee is waar men werkt aan het kweken van zeegroenten. Onze internationale behoefte aan voeding zou oplosbaar zijn door de zee te gebruiken.

lijke belangen. Dit alles gaat ten koste van tijd, geld en de kwaliteit van het eindresultaat. Sogol zocht naar een model om de twistpunten in het bedrijf rondom een bepaald project op kleine schaal handen en voeten te geven. Ze ontwierp een simulatiespel, waarin de werkelijkheid wordt nagebootst zodat men snel beseft waar het probleem echt om draait. Hierdoor kan men beginnen aan het veranderingsproces. Kader Abdolah vroeg Sogol of ze letterlijk de collega’s tegenover elkaar aan tafel had gezet om al spelend over hun geschillen te ruziën. Waarmee maakten ze ruzie? “Met lego!” Natuurlijk namen ze haar eerst niet serieus, deden ze lacherig, maar geleidelijk werd de simulatie bloedserieus. De deelnemers waren vooral gefocust op hun eigen belangen en doelstellingen. Ze wilden hun collega’s helemaal niet laten weten wat deze doelstellingen en belangen waren. Er

De droom die mij als vredesvrouw het meest aansprak was die van de jonge Sogol Azarbad, die Bouwkunde studeerde aan de TU in Delft. Tijdens haar stage ontdekte ze hoe in de bouw opdrachtgevende en opdrachtnemende partijen vanuit verschillende belangen samenwerken. Dit samenwerken was vaak niet optimaal, leidde tot extra kosten, die faalkosten worden genoemd. De oorzaken zijn dat er een sterke wijzij-cultuur is. De instanties zijn niet open en transparant naar elkaar. Hun betrokkenheid en begrip voor de ander laten te wensen over. Elke afdeling spreekt zijn eigen taal en wil de taal van de andere partij niet begrijpen. En er is haast geen besef van gemeenschappe46

brief die ik van de redactie had ontvangen. Ik schreef toen columns voor Het Parool, en dit was een ingezonden brief. Het was een meneer. Ik heb hem een brief teruggeschreven, met dank voor zijn eerlijkheid, en stuurde hem al mijn boeken.Hij stuurde ze terug met de aantekening: “Ik zal nooit iets aannemen van een buitenlander”. Ik stuurde ze weer terug en schreef erbij: “U mag ze weggooien, verbranden, maar ik neem ze niet terug”. Ik kreeg ze terug met een brief: “De eerste buitenlander die mij wat gaf was een mof, hij gaf me een bonbon, die at ik, en dezelfde mof schoot mijn familie neer voor mijn ogen”. Ik stuurde de boeken weer terug met een doos bonbons. Met een kaart: “Ik beloof dat deze bonbons niet zuur zullen zijn”. Niets meer gehoord. Twee jaar later kreeg ik een ansichtkaart van deze meneer uit Turkije. Met de tekst: “Dankzij u durfde ik voor het eerst in mijn leven Nederland uit te gaan”. Dit schreef Nilgun Yerli in het boek: •De Ander. Verhalen over compassie in Amsterdam. •Uitgeverij Narratio •ISBN 978 90 5263 724 2

ontstond een eilandencultuur. En opeens, al spelenderwijs, kwamen alle wezenlijke twistpunten uit de bouwwereld boven tafel en werden de deelnemers zich hiervan bewust. Toen was het geen spel meer, maar de harde werkelijkheid van het bedrijf.

Sogol heeft hiermee haar droom waargemaakt: samenwerking in de bouw. Ze doet dat met haar eigen bedrijf dat ze met haar tweelingzus heeft in Nederland: Reflection Consultancy. En uiteindelijk wil ze wereldwijd aan dat samenwerken bouwen met haar methode. Want zoals ze zegt “Met het spel verken je de werkelijkheid in versneld tempo en je gaat ermee experimenteren. De lego is een middel dat het denken bevordert binnen een unieke leersituatie”.

Op allerlei plekken en door allerlei mensen wordt “samenwerking” genoemd als beslissende factor om onze planeet leefbaar te maken voor iedereen. Vluchtelinge Sogol uit Iran levert hier haar bijdrage. Een oud, middeleeuws Perzisch denker heeft gezegd “Thuis is de plek waar je talent volkomen groeien kan”. Lineke Schakenbos Bron: Zeesla en de lepels van Alice. Kader Abdolah. de Geus 2012 ISBN 978 90 445 2030 9

De Ander. Verhalen over compassie in Amsterdam.* “Mevrouw Yerli, u bevlekt mijn krant. Ik zou graag willen dat u oprot naar uw eigen land,” stond er geschreven in een 47

Stiltekringen in het hele land Amsterdam Elke woensdag: Wake tegen de wapenhandel Beursplein 13.00-14.00 uur: Saskia Molin, tel. 020-6764625. Iedere eerste Vrijdag van de maand: 12.45-13.45 uur bij het Lieverdje op het Spui. Vrouwen in het zwart. Wake voor vrede in Israël/Palestina. Info: Lily v.d. Bergh, tel. 020-6223661 www.vrouwen inhetzwart.nl. Drachten Stille Wake op koopavond donderdag voor de Doopsgezinde Vermaning in het centrum. Breda Vredeswandeling. Iedere eerste zaterdag van elk nieuw seizoen wordt er een stiltewandeling gehouden om de Asterdplas van ongeveer een uur. Mannen zijn ook welkom. De stiltewandeling is een initiatief van Stichting Ondersteuning Katechese. Voor informatie H. Stassen -76-5651987 en/of M. Visbeen 076-5813312 Groningen Stille Wake door Vrouwen en Mannen in het Zwart om de week op zaterdag. Tijd: 13.00-14.00 uur op de Grote Markt. Leuze: Israël stop de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever. email: [email protected] Leeuwarden Iedere laatste donderdag van de maand 19.30-20.00 uur vredeswake bij de Waag. Utrecht Wake van Vrouwen in het Zwart Utrecht. Laatste zaterdag van de maand op de stadhuisbrug in Utrecht van 13.00-14.00 uur, mannen in het zwart zijn ook welkom. Stil protest tegen de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem en voor de ontruiming van de settlements. Voor meer info of deelname of i.v.m. wel/niet doorgaan van de wake, tel. 030-2413646 of e-mail: [email protected] Zeeland Iedere woensdag in Koudekerke. 18.30-20.00 uur, Kerk op het Dorpsplein. Regelmatig ook stiltekringen in Middelburg.Voor meer informatie: Lidy Weststrate tel. 0118-552170. Maastricht Laatste donderdag van de maand op de markt in Maastricht van 18.15-19.15 uur, mannen in het zwart zijn ook welkom. Stil protest tegen de bezetting van Gazastrook en Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem en voor de ontruiming van de settlements. Voor meer info of deelname of i.v.m. wel/niet doorgaan van de wake, tel. 0611307410 of email: [email protected]

48