Rechten is één van de oudste universitaire opleidingen, maar ze is vandaag aantrekkelijker dan ooit

2015

3 7 10 12 16 19 26 27 29 33 38 42

Kiezen voor Rechten Opbouw Internationalisering En verder (studeren) ... Studieprogramma Inhoud vakken eerste jaar Weekschema eerste jaar Studieondersteuning Gewikt en gewogen Aan het werk Informeer je (goed)! Stadsplan

Kiezen voor rechten

R

echten is één van de oudste universitaire opleidingen, maar ze is vandaag aantrekkelijker dan ooit. De verklaring hiervoor ligt voor de hand. De samenleving wordt steeds complexer en dat heeft zijn weerslag op het recht. Meer en meer sectoren worden ‘gejuridiseerd’. Goed juridisch advies is noodzakelijk bij quasi elke belangrijke beslissing. Juristen nemen daardoor dan ook een sleutelpositie in binnen de maatschappij.

www.UGent.be/re

Ideale springplank Vroeger studeerde men rechten om advocaat, magistraat of notaris te worden. De nadruk lag vooral op de studie van het burgerlijk recht en van het strafrecht. Ondertussen is de opleiding polyvalenter geworden. Afgestudeerden vinden we dan ook niet alleen terug in de klassieke togaberoepen, maar ook in de private sector (bedrijven, financiële instellingen, verzekeringsmaatschappijen, ngo’s e.d.), bij de overheid of in internationale organisaties. Last but not least is de studie een ideale basis voor een politieke carrière. Vele volksvertegenwoordigers en ministers hebben hun diploma behaald aan onze faculteit.

De informatie in deze brochure is bijgewerkt tot 15 september 2014.

Gedrukt met vegetale inkten op FSC-papier

Grafisch ontwerp: www.blauwepeer.be - opmaak: www.johnnybekaert.be - druk en afwerking: www.pureprint.be

en met elektriciteit voor 100 % opgewekt

Fotografie: http://studio-edelweiss.be

uit duurzame CO2-neutrale bronnen.

Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke breinen studeren, onderzoeken, werken aan de Universiteit Gent. Ieder jaar dragen we deze boodschap uit via een creatieve en onderscheidende campagne. Ieder jaar roepen we onszelf en de buitenwereld op om mee te durven denken.

3

Geen onbezonnen keuze Schoolverlaters blijken dikwijls geen precies beeld te hebben van de rechtenstudies. Wie onvoldoende kaas heeft gegeten van wiskunde of exacte wetenschappen kiest vaak voor rechten omdat je daarvoor alleen maar een goed geheugen zou moeten hebben. Anderen kiezen ervoor vanwege de veelzijdigheid, de gunstige tewerkstellingsperspectieven of … omdat ze zichzelf al voor een assisenhof zien pleiten. Op vijf jaar tijd moet vrij veel leerstof worden verwerkt, maar dat de rechtenstudent puur wetten moet van buiten blokken is een fabeltje. Een jurist moet vooral complexe problemen kunnen analyseren, de feitelijke elementen kunnen ‘kwalificeren’ en de relevante toepasselijke regels kunnen opzoeken, de oplossing voor een probleem kunnen argumenteren en erover kunnen rapporteren. Logisch redeneren is ook belangrijk. Rechten is geen wereldvreemde opleiding. Het recht wordt immers gemaakt door mensen in een concrete omgeving die gestuurd wordt door waarden en normen. Maatschappelijk inzicht en betrokkenheid zijn daarom goede drijfveren om rechten te studeren. De eerlijkheid gebiedt ons om te zeggen dat niet alle vakken een even groot glamourgehalte hebben, maar ze zijn wel allemaal even belangrijk. Om rechten te studeren moet je ook een doorbijter zijn.

Troeven van de UGent-opleiding De faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent kan terugblikken op een zeer sterke traditie en staat daardoor borg voor een kwalitatief hoogstaande opleiding, geen overbodige luxe in deze tijden van een overaanbod van diploma’s. De rechtsfaculteit is even oud als de universiteit zelf, die werd gesticht in 1817. Ze telt ondertussen een hele reeks eminente rechtsgeleerden in haar rangen. Die traditie wordt ook vandaag voortgezet. Tal van professoren worden als expert gevraagd in allerlei complexe nationale en internationale dossiers. Ook de media weten die expertise te waarderen. Vele professoren en assistenten staan als advocaat, magistraat, notaris, politicus of consulent in het juridische werkveld.

4

Bij de BaMa-hervorming heeft de Gentse universiteit bewust gekozen voor duidelijk herkenbare opleidingsprofielen met een maatschappelijke relevantie. Binnen de opleiding Rechten is er dan ook resoluut geopteerd voor een verdere actualisering van het programma, gericht op rechtsbeoefening in de 21ste eeuw. Ter gelegenheid van de meest recente visitatie hadden Vlaamse en buitenlandse experten alleen maar lof voor de opbouw van het curriculum, de didactische aanpak en de leermethoden van de Gentse opleiding rechten, die ze de beste in Vlaanderen vonden. Ze apprecieerden onder meer de aandacht voor zowel de technisch-juridische inhoudelijke kennisoverdracht, als de bredere contextualisering van het recht in politiek, geschiedenis en maatschappij en de reflectie erover in vakken die worden gedoceerd door eigentijdse rechtsfilosofen. Dat maakt dat studeren aan de Gentse rechtsfaculteit tot vandaag een belangrijke referentie is voor tal van functies in het beroepsleven. Wie kiest voor de Universiteit Gent, komt bovendien in contact met professoren die ideologisch/politiek niet onder één noemer zijn thuis te brengen. Die confrontatie met een brede waaier van opvattingen en visies is niet onbelangrijk voor iemand die later het maatschappelijke, politieke en juridische landschap wil betreden. Kiezen voor Gent betekent meteen ook kiezen voor een universiteit in het hart van de stad. Daardoor zijn de afstanden tot een minimum beperkt en ligt het sociale, culturele en maatschappelijke leven binnen handbereik. Tussen de universiteit en de stad Gent is er daarenboven een belangrijke organische relatie gegroeid. Tal van nieuwe en vernieuwende projecten vinden hierin hun oorsprong en zijn merkbaar op economisch, sociaal, politiek en cultureel vlak. De Universiteit Gent beschikt ten slotte over een uitgebreid netwerk van sociale voorzieningen wat studeren in Gent een stuk overzichtelijker en goedkoper maakt.

Ik wil graag juriste ruimtelijk bestuursrecht/milieurecht worden in de privésector. Na mijn master zou ik graag nog een manama doen. De mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos, maar ik heb al sinds vorig jaar een vastomlijnd idee van waar ik precies naartoe wil, wat het makkelijker maakt om bepaalde keuzes te maken. Melanie, 3de jaar bachelor

5

1ste jaar bachelor

 bachelor 180 studiepunten

2de jaar bachelor

 3de jaar bachelor

 1ste jaar master MASTER 120 studiepunten

 2de jaar master

Opbouw

vast pakket basisvakken

 vast pakket basisvakken

 vast pakket basisvakken + KEUZEVAKKEN

 BASISVAKKEN + GRONDIGE VAKKEN + BIJZONDERE VAKKEN

 GRONDIGE VAKKEN + BIJZONDERE VAKKEN + MASTERPROEF

D

e opleiding in de Rechten wordt georganiseerd door de faculteit Rechtsgeleerdheid. Het volledige programma bestaat uit een driejarige bacheloropleiding (180 studie­punten) en een tweejarige masteropleiding (120 studiepunten).

Met het bachelordiploma kun je in principe al aan de slag op de arbeidsmarkt in uitvoerende beroepen, bv. als administratieve medewerker in een advocatenkantoor of op een notariaat. Het is echter de bedoeling van de academische bachelor om door te stromen naar de master. Het masterdiploma opent de poort voor leidinggevende functies en je hebt het nodig om te kunnen beginnen als bedrijfsjurist, aan de balie, de magistratuur of om de studies notariaat aan te vatten.

Bachelor MASTER-NA-MASTER -- notariaat -- European Union Law -- International and European Law -- International Business Law -- Law and Economics e.a.

Specifieke lerarenopleiding Doctoraat Postgraduaatsopleidingen Permanente vorming

6

ANDERE MASTERS Rechtstreeks -- gender en diversiteit Via verkorte bachelor -- criminologische wetenschappen e.a.

Via voorbereidingsprogramma -- politieke wetenschappen -- communicatiewetenschappen -- sociologie -- EU-studies -- economische wetenschappen -- toegepaste economische wetenschappen -- TEW: handelsingenieur -- algemene economie -- bedrijfseconomie/fiscaliteit -- management en beleid van gezondheidszorg e.a.

Aangezien je als bachelorstudent na drie jaren studie voldoende kennis en vaardigheden moet hebben opgedaan om op de arbeidsmarkt aan de slag te kunnen, krijg je tijdens de driejarige opleiding een overzicht van de hoofdlijnen van quasi het volledige, in België geldende, recht. Een jurist mag echter geen vakidioot zijn. Naast de zuivere rechtsvakken is er dan ook een ruim aanbod van politiek-filosofische, historische, economische en menswetenschappelijke opleidingsonderdelen. In het derde bachelorjaar maak je voor één of twee opleidingsonderdelen een keuze uit een beperkte lijst van metajuridische vakgebieden. Het merendeel van het programma is dus voor alle studenten hetzelfde. Van rechtenstudenten - ook van bachelorstudenten - mag worden verwacht dat ze een vlotte babbel en dito pen hebben. Die vaardigheden worden aangescherpt door middel van praktische oefeningen (Vaardigheden) in elk modeltraject­jaar. In het derde bachelorjaar schrijf je daarenboven een paper over een thema aansluitend bij één van de juridische opleidingsonderdelen van de bacheloropleiding (Juridisch schrijven).

Dieper graven In deze brochure ligt de nadruk op de bacheloropleiding en op het eerste jaar van die bachelor in het bijzonder. Een vlotte start is immers cruciaal. Het eerste jaar van een universitaire op­leiding is echter vaak vrij algemeen en de vakspecialisatie gebeurt pas in de daaropvolgende bachelorjaren of in de master. Het is daarom ook altijd interessant om het vakkenpakket van de verdere jaren grondig te bekijken. Dat kan via de website www.studiekiezer.UGent.be. De vakken uit het tweede of derde bachelorjaar bepalen vaak net het gezicht van je opleiding en geven een beeld van wat je later écht te wachten staat.

Het monitoraat helpt de beginnende student bij het vinden van de goede studiemethode, geeft raad en organiseert proeftesten als voorbereiding op het examen.

7

Master

Of Laws…

Het tweejarige masterprogramma is, in tegenstelling tot dat van de bachelor, zeer flexibel. Je moet slechts zes plichtvakken afleggen en je stelt daarnaast een pakket samen van 42 studiepunten grondige studies (het uitdiepen van een bepaalde rechtstak) en 24 studiepunten bijzondere studies (specifieke juridische of meta­juridische onderwerpen) op basis van je persoonlijke voorkeuren, je toekomstige beroepskeuze, de doceerwijze of enige andere reden. Zo kun je je in zekere zin specialiseren, terwijl je diploma toch een algemene geldigheid voor alle juridische beroepen behoudt. Specialisaties kunnen bijvoorbeeld gaan in de richting van het burgerlijk recht, het strafrecht, het nationaal of internationaal publiekrecht, het milieurecht, het sociaal recht, het economisch recht, het fiscaal recht, het Europees recht (in het laatste geval grotendeels in het Engels gedoceerd) enz.

Om de internationale herkenbaarheid te vergroten, luidt de officiële titel op het diploma ‘Bachelor/ Master of Laws in de rechten’.

Je krijgt, vooral in het raam van een grondige studie, de mogelijkheid om juridische problemen te analyseren en hierover mondeling en schriftelijk te rapporteren. Vaak word je permanent of nietperiodegebonden geëvalueerd zodat er geen ‘klassiek’ examen meer volgt aan het einde van het academiejaar. Specifiek voor de rechtenopleiding zijn er bv. ook de international Moot Courts en Engelstalige internationale pleitwedstrijden. Met je masterproef start je al in het eerste masterjaar, maar het finale eindwerk wordt pas neergelegd en verdedigd op het einde van het tweede masterjaar. De masterproef is een omvangrijke scriptie waarin een belangrijke topic uit het recht wordt uitgediept, zowel strikt juridisch als metajuridisch en rechtsver­gelijkend. Voor de beloftevolle studenten kan dat al een blauwdruk zijn voor het schrijven van een doctoraal proefschrift, dat eventueel uitmondt in een academische carrière.

Levenslang leren Juristen die al enkele jaren in de praktijk staan, raken theoretisch soms achterop. Voor hen organiseert de rechtsfaculteit ieder jaar een recyclagecursus genoemd naar de stichter, wijlen professor Willy Delva. Tijdens acht avonden worden in dubbel zoveel lezingen de jongste ontwikkelingen in telkens een andere tak van het recht weergegeven. Daarnaast zijn er tal van andere vormingsactiviteiten voor afgestudeerde juristen die inspelen op veranderingen in het recht.

8

Masterproef De master eindigt met een master­ proef. Het is een persoonlijk wetenschappelijk werk over een onderwerp naar keuze. Die keuze gebeurt in overleg met de promotor, dat is de professor die het werk begeleidt, samen met de wetenschappelijke staf. Het is de zelfstandige uitwerking van een wetenschappelijk onderwerp en houdt een zekere verdere specialisatie in, een element waarnaar tijdens een sollicitatie dikwijls wordt gevraagd. De masterproef is een belangrijk en omvangrijk onderdeel van de masteropleiding.

9

Honoursprogramma’s Ben je er na je eerste bachelorjaar van overtuigd dat universiteit voor jou net dat ietsje meer mag zijn? Dan zijn de honoursprogramma’s van de UGent beslist iets voor jou. Ze bieden je tal van intellectuele uitdagingen naast je normale curriculum. In het universiteitsbrede honoursprogramma begeef je je ver buiten de grenzen van je eigen studiegebied om op zoek te gaan naar het hoe en waarom van wetenschap in onze wereld. Samen met een kleine groep medestudenten uit alle studierichtingen debatteer je met specialisten uit verschillende disciplines over de meest uiteenlopende actuele en historische topics. In de facultaire honoursprogramma’s krijg je de kans om je verder te verdiepen in je eigen studiegebied, of om vakken mee te volgen in andere studiegebieden die je fascineren. Je kan er bovendien ook je eerste stappen wagen in het wetenschappelijk onderzoek. Meer weten? www.UGent.be/honoursprogramma

10

Internationalisering Universitaire studies houden meer in dan het verwerven van academische kennis en vaardigheden. Tijdens je studies word je klaargestoomd om te functioneren in een mondiale maatschappij en arbeidsmarkt. Een internationale ervaring, in de brede zin van het woord, maakt dan ook inherent deel uit van je opleiding aan de UGent: ×× je komt in contact met buitenlandse lesgevers en sprekers ×× je volgt les samen met internationale medestudenten ×× je verwerkt leerstof uit anderstalige cursussen ×× je brengt een periode door aan een buitenlandse universiteit ×× …

Steeds meer studenten nemen deel aan internationale Summer Schools, internationale pleitwedstrijden en Student Seminars. De faculteit moedigt een buitenlandse ervaring aan, ter verbreding van de intellectuele, culturele en linguïstieke horizont.

Meer info: www.UGent.be/buitenland

Voorbereiding en begeleiding Uiteraard vertrek je niet onvoorbereid op een buitenlands avontuur. Je kunt deelnemen aan infosessies of een beroep doen op persoonlijke begeleiding. Ben je nieuwsgierig? Kom dan in oktober naar de International Days. Het is een eerste kennismaking en daarna krijg je meer specifieke informatie tijdens de facultaire infosessies. Je komt in contact met de ‘internationale’ medewerkers van de UGent en met voormalige uitwisselingsstudenten die met veel enthousiasme over hun ervaringen vertellen. Kennis van de taal van jouw gastland is niet onbelangrijk. Het Universitair Centrum voor Talenonderwijs richt intensieve cursussen in voor de belangrijkste talen (ook in de zomervakantie). Zo kun je gemakkelijk contacten leggen en het zal je ook op academisch vlak op weg helpen.

Internationale uitwisseling

Meerwaarde

Een uitwisseling is een unieke kans. Je werkt een deel van je studieprogramma af aan een buitenlandse partnerinstelling en je vakken worden integraal in rekening gebracht aan de UGent zodat je geen studievertraging oploopt. Op die manier geef je een extra dimensie aan je studie en behaal je een Vlaams diploma met internationale allure. Het meest bekende uitwisselingsprogramma is Erasmus, waarbij je een beurs krijgt om te studeren aan één van de zorgvuldig geselecteerde Europese partneruniversiteiten.

Een internationale uitwisseling betekent een enorme boost voor je talenkennis: je kennis neemt toe en je krijgt vertrouwen om een andere taal te gebruiken. Europees onderzoek toont aan dat een buitenlandse studie-ervaring een gunstig effect heeft op je zelfvertrouwen, zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Er is ook een positieve impact op je latere carrière: je vindt sneller werk en je krijgt betere kansen tijdens je beroepsloopbaan.

Masterstudenten rechten kunnen gebruik maken van ongeveer 90 Erasmusovereenkomsten met plaats voor minstens 200 uitwisselingstudenten. Elk jaar mogen een 15-tal van de betere studenten op uitwisseling naar een niet-Europese bestemming zoals de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en zelfs China en India. Er is een beperkt aantal stageplaatsen in Washington DC en bij internationale organisaties.

11

En verder (studeren) ... Niet-aansluitende master In het schema bij de rubriek ‘Opbouw’ vind je een paar voorbeelden van specifieke vervolgopleidingen.

Na het afronden van een bacheloropleiding volgen de meeste studenten de rechtstreeks aansluitende master. Het is nog steeds de meest voor de hand liggende keuze. Een spoorwissel is echter ook mogelijk … Een aantal bachelordiploma’s kan doorstromen naar een masteropleiding in een ander (min of meer aanverwant) studiedomein. In sommige gevallen kun je onmiddellijk naar die master. Je kunt de overstap soms ook voorbereiden door bv. in de bachelor een verbredende minor te kiezen. Kies je voor een vakgebied dat minder nauw aanleunt bij je bachelor, dan zul je je kennisniveau moeten bijwerken via een voorbereidingsprogramma. Op die manier verwerf je een brede waaier aan competenties en ben je goed gewapend om interdisciplinair te werken binnen onze complexe samenleving.

Een tweede masterdiploma Wie al een masteropleiding achter de rug heeft en de opgedane kennis nog wil verbreden of verdiepen, kan kiezen voor een bijkomend masterdiploma of een master-na-masteropleiding (ManaMa). Een master na master (ManaMa) eindigt net als een initiële master (ManaBa) met een masterproef.

12

Specifieke Lerarenopleiding De specifieke lerarenopleiding (SLO) leidt tot het diploma van leraar en is in eerste instantie gericht op de vorming van toekomstige leraren secundair onderwijs. Er is evenwel ook aandacht voor een bredere educatieve vorming met het oog op onderwijsopdrachten in het hoger onderwijs, het sociaal-cultureel vormingswerk, musea enz. De opleiding heeft een studieomvang van 60 studiepunten, waarvan 30 studiepunten theorie en 30 studiepunten praktijk. In de lerarenopleiding leer je de in de basisopleiding verworven vakkennis omzetten in zinvolle leerinhouden voor leerlingen, leer je leerprocessen te begeleiden en ontwikkel je een pedagogische bekwaamheid om jonge mensen te ondersteunen in hun ontwikkeling. De opleiding steunt hierbij op algemeen pedagogisch-didactisch gerichte cursussen enerzijds en op de vakdidactiek van de eigen studierichting anderzijds. De praktijk bestaat uit stage: dat kan onder de vorm van een klassieke stage zijn (oefeningen en stage in scholen) of een (betaalde) ingroei- of LIO (Leraar-In-Opleiding)-baan indien je reeds een lesopdracht hebt.

Doctoraat Doctoreren is een doorgedreven vorm van specialisatie rond een bepaald onderwerp in een bepaald onderzoeks­domein. Na een intensieve periode van origineel wetenschappelijk onderzoek schrijf je de resultaten neer in een proefschrift dat je verdedigt voor de examenjury. Na slagen krijg je de titel van doctor. Het is de hoogste graad die kan worden uitgereikt door een Vlaamse universiteit. Basisvoorwaarde is uiteraard een diepgaande interesse voor een bepaald vakgebied, gekoppeld aan een brede maatschappelijke belangstelling én de bereidheid om je een aantal jaren in te zetten voor vernieuwend wetenschappelijk onderzoek. De meeste doctorandi zijn in die periode tewerkgesteld aan de universiteit als wetenschappelijk medewerker of in het kader van één of ander onderzoeksproject. Een hoge graad van expertise en de gepaste omkadering zijn alvast aanwezig. Een doctoraatstitel kan een belangrijke troef zijn voor leidinggevende en creatieve (research)functies, niet het minst door de internationale ervaring die de doctoraatsstudent opbouwt. De titel van doctor is ook een voorwaarde voor wie een academische carrière binnen de universiteit of een andere wetenschappelijke instelling ambieert.

13

Postgraduaat Een aantal opleidingstrajecten voorziet een verdere professionele vorming na het voltooien van een bachelor- of masteropleiding. Die postgraduaatsopleidingen verdiepen of verbreden een aantal competenties en omvatten ten minste 20 studiepunten. Na afloop van een postgraduaatsopleiding krijg je een postgraduaatsgetuigschrift of bv. een diploma met bepaalde beroepstitel.

Permanente vorming Alle opleidingsprogramma’s die niet leiden tot een formeel diploma zijn gebundeld onder de term ‘permanente vorming’. De programma’s zijn zeer uiteenlopend qua omvang en duur. Ook de toelatings­ voorwaarden zijn erg verschillend afhankelijk van de opleiding. Binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid worden volgende permanente vormingen aangeboden: Bemiddeling, Inleiding tot het recht voor gerechtelijke experts, Havenbeheer en Forensische gedragswetenschappen.

14

15

1ste jaar Bachelor rechten OPLEIDINGSONDERDEEL

2de jaar Bachelor rechten SP

SEM

Studiepunten

3de jaar Bachelor rechten

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

Basisbegrippen van recht*

5

1

Goederenrecht*

4

1

Personen- en familierecht*

6

1

Inleiding tot het Belgisch publiekrecht*

3

1

Schadevergoedingsrecht*

5

1

Vennootschappen en verenigingen*

5

1

Inleiding tot het Europees en internationaal recht*

4

1

Strafvordering*

5

1

Arbeidsrecht*

5

1

Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek

6

1

Bestuursrecht*

5

1

Internationaal publiekrecht*

5

1

Economie

5

1

Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis

7

1

Procesrecht*

7

2

Ethische en rechtsfilosofische stromingen

5

1

Bijzondere overeenkomsten*

5

2

Intellectuele rechten*

3

2

Rechtsmethodiek*

3

2

Handels- en economisch recht*

6

2

Socialezekerheidsrecht*

4

2

Basisbeginselen van de Belgische staatsstructuur*

4

2

Boekhoudrecht en financiële analyse

3

2

Fiscaal recht*

6

2

Mensenrechten*

6

2

Omgevingsrecht*

3

2

Onderzoeksmethoden

3

J J

Strafrecht*

6

2

Europees recht*

6

2

Vaardigheden III

6

Verbintenissenrecht*

6

2

Politicologie

3

2

Juridisch schrijven

4

J

Sociale psychologie

3

2

Vaardigheden II

8

J

Keuzevakken:

6

1+2

Vaardigheden I

4

J

* opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

* opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

Twee vakken uit de facultaire lijst OF uit een andere bacheloropleiding van de UGent OF uit de universiteitsbrede keuzevakken * opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

Studiepunten (sp) verwijzen naar de omvang van een vak/opleiding. Elk ‘jaar’ bestaat uit 60 sp verdeeld over de verschillende vakken. Bij het bepalen van het aantal studiepunten wordt niet alleen rekening gehouden met het aantal uren les, oefeningen, practica … maar ook met de tijd die nodig is om alles te verwerken. Meer details over de verhouding aantal uren les/ oefeningen/practica/persoonlijke verwerking … vind je op www.studiegids.UGent.be. Ga via de faculteit en je opleiding naar het vak van je keuze. Semestersysteem Alle opleidingen zijn georganiseerd volgens het semestersysteem. Dat wil zeggen dat het academiejaar opgesplitst is in twee semesters. Het is een stimulans om regelmatig te werken vanaf het begin van het academiejaar. Elk semester eindigt met de examens over de vakken van dat semester. Zo krijg je al halfweg het academiejaar feedback over je vorderingen, je manier van werken enz. Een heel beperkt aantal vakken wordt nog gedoceerd over de twee semesters heen (jaarvakken). Meestal gaat het dan om zgn. integratievakken zoals bachelorproef, projecten, seminariewerken … Na de bachelor Een korte beschrijving van de inhoud van de rechtstreeks aansluitende master(s) vind je in deze bachelorbrochure onder ‘opbouw’. Een uitgebreide beschrijving van de master, inclusief schakel- en voorbereidingsprogramma’s, en het concrete vakkenpakket kun je raadplegen via de website www.studiekiezer.UGent.be.

16

17

Inhoud vakken eerste jaar >> Basisbegrippen van recht In dit opleidingsonderdeel worden de basismechanismen aangereikt die van toepassing zijn in diverse takken van het recht en wordt het juridische begrippenarsenaal verduidelijkt. De rechtswetenschap wordt als maatschappelijk, sociaal, historisch, economisch en intellectueel gegeven onderscheiden van andere maatschappelijke fenomenen en geplaatst ten aanzien van andere sociaalwetenschappelijke disciplines. In een eerste luik wordt uitgelegd wat een staat tot een rechtstaat maakt en wat het maatschappelijk nut kan zijn van rechtsregels en juridische instellingen. Een tweede luik is gewijd aan juridische basisbegrippen die de diverse takken van het recht doorkruisen. Voorbeelden hiervan zijn onder meer: publiekrecht en privaatrecht, objectief en subjectief recht, suppletief en dwingend recht, rechtsfeit en rechtshandeling, overeenkomst, ontbinding en nietigverklaring, bewijs, tegenwerpelijkheid en publiciteit. Ten slotte wordt in het laatste luik kennis gemaakt met het procesrecht. De door de rechter geboden rechtsbescherming wordt geplaatst t.a.v. andere vormen van rechtsbescherming. Naast een summiere bespreking van de bronnen, komt de rechterlijke organisatie en de bevoegdheid van de nationale rechtscolleges uitgebreid aan bod. Aan de hand van een toelichting bij het procesverloop worden de basisconcepten van het burgerlijk procesrecht gedefinieerd en geïllustreerd.

>> Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Dit opleidingsonderdeel biedt een eerste kennismaking met het publiekrecht in ruime zin (grondwettelijk recht, administratief recht, begrotingsrecht, strafrecht,…). De meeste aandacht gaat uit naar het grondwettelijk recht. De leerstof vangt aan met een overzicht van de algemene beginselen van het Belgisch publiekrecht. Na een historische inleiding, wordt aandacht besteed aan de hiërarchie der rechtsnormen. Ook de essentiële

18

19

kenmerken van de Belgische staatsstructuur (zoals de scheiding der machten, parlementaire representatieve democratie,…) worden belicht. Een volgend deel handelt over rechten en vrijheden. De algemene beginselen worden aangereikt, evenals de rechten en vrijheden van vreemdelingen, het gelijkheidsbeginsel,… Het afsluitend deel handelt over buitenlandse betrekkingen en financiën.

>> Inleiding tot het Europees en internationaal recht In dit opleidingsonderdeel wordt een inleidend overzicht gegeven van het brede domein van het Europees en internationaal recht. Hierbij wordt specifieke aandacht geschonken aan de bronnenstructuur, instellingen en besluitvormingsmechanismen op Europees en internationaal niveau. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan actuele gebeurtenissen die verband houden met het Europees en internationaal recht. In Deel 1 komen volgende aspecten van het internationaal recht aan bod: evolutie van het internationaal recht, bronnen van het internationaal publiekrecht, het Verdragsrecht en actoren en domeinen van het internationaal recht. Deel 2 behandelt het Europees recht en laat de studenten kennis maken met de historiek van het Europees integratieproces, de structuur van de EU Verdragen, de bevoegdheden van de Europese Unie, de bronnen van het EU recht en de instellingen van de Europese Unie en besluitvormingsprocedures.

>> Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek Rechtsnormen regelen enerzijds de verhouding tussen personen onderling (privaatrecht), maar anderzijds wordt ook de verticale relatie tussen de overheid en de burger geregeld (publiekrecht). De wijze waarop de gewone man zich vandaag tegenover het overheidsapparaat verhoudt, is de resultante van een lange evolutie. De cursus gaat in het verleden op zoek naar bouwstenen van het hedendaagse publiekrecht. Als we weten wat voorafging en waarom het veranderde, krijgen we een beter inzicht in de huidige regels én kunnen we die tegelijk kritisch benaderen. In de bepaling van het recht speelt de politieke macht een belangrijke rol. Naast de relativerende en kritische bedoeling, wil de cursus aan de toekomstige jurist ook enkele fundamentele (rechts)culturele mijlpalen uit de geschiedenis meegeven, alsook de eerstejaarsstudent vertrouwd maken met publiekrechtelijke basisbegrippen en juridische teksten.

20

De cursus is chronologisch opgebouwd en begint bij het Romeinse Rijk. Achtereenvolgens komen de Merovingers, de Karolingers, de middeleeuwse leen- en heerlijke stelsels, op- en ondergang van het absolutisme, de opbouw van de nationale staat en de regionalistische en Europese ontwikkelingen aan bod. Per periode wordt qua lokalisatie gefocust op een rechtssysteem, waarvan de inhoud tot op vandaag in ons recht nog steeds sporen nalaat, weze het als voorbeeld (bv. de ‘Franse’ revolutie, de ‘Amerikaanse’ onafhankelijkheidsstrijd), dan wel als non-voorbeeld (bv. het ‘Spaanse’ despotisme, het ‘Duitse’ totalitarisme). In elk van de belichte juridische systemen worden thema’s beschreven als ‘scheiding der machten’, ‘vertegenwoordiging’, ‘constitutionalisme’ … De cursus overloopt in vogelvlucht de verhouding tussen macht en recht vanaf het ontstaan van de oudste bewaarde rechtsbronnen om vanaf de late middeleeuwen de klemtoon te leggen op enerzijds een aantal basiselementen van staatsstructuur (vooral scheiding der machten en parlementair regime) en anderzijds de ontwikkeling van de fundamentele rechten en vrijheden. Vanaf de negentiende eeuw wordt bijkomend bijzonder gefocust op de rol van sociale bewegingen, de taalstrijd en de politieke partijen in de vormgeving van het hedendaagse Belgische publiekrecht.

Met van buiten blokken slaag je misschien voor een paar vakken maar het zwaartepunt van mijn opleiding ligt bij het redeneren. Cédric, masterstudent

>> Ethische en rechtsfilosofische stromingen In dit opleidingsonderdeel wordt een overzicht gegeven van de grote stromingen in de politieke en rechtsfilosofie gevolgd door het aanbrengen van enkele representatieve hedendaagse politiekeen rechtsfilosofische controversen, zodat je een dieper inzicht verwerft in wat denken over en met ‘recht’ eigenlijk impliceert. Er wordt inzicht verschaft in de (cultuur)historische bronnen van de hedendaagse politieke en rechtsfilosofie om van daaruit actuele politiek-filosofische en rechtsfilosofische stromingen en disputen te onderzoeken. Het filosofische ‘denken over’ het (geldende) recht en de historische evolutie van dat denken is een noodzakelijke voorwaarde om dat geldende – publieke en private – recht beter te begrijpen en er een eigen positie tegenover in te (kunnen) nemen.

21

>> Economie

>> Mensenrechten

Deze cursus wil je een eerste inzicht geven in de economische wetenschap. Een kern van theoretische beschouwingen wordt aangevuld met institutionele gegevens en met praktische toepassingen op hedendaagse economische problemen. Aldus is het de bedoeling je de essentie van de economische analyse (kosten/batenafweging, marginaal nutsbeginsel, aandacht voor efficiëntie) bij te brengen, toegepast op diverse maatschappelijke problemen; je kennis te laten maken met de voornaamste economische begrippen; je inzicht te laten verwerven in de belangrijkste economische relaties. In de cursus wordt tevens de nadruk gelegd op de ontwikkeling van de economische wetenschap en wordt het verband met sociaal-politieke opvattingen onderstreept om je tot een kritische houding tegenover economische beweringen aan te zetten.

Het mensenrechtendiscours is alomtegenwoordig in onze hedendaagse samenleving. Aanspraken worden vaak in termen van mensenrechtenclaims gevat. Maar wat zijn mensenrechten precies en hoe dienen dergelijke rechten te worden geïnterpreteerd?

>> Rechtsmethodiek Dit opleidingsonderdeel beoogt je inzicht te doen krijgen in de door de jurist gebruikte methodologie. De praktische toepassing hiervan komt (gedeeltelijk) aan bod in het opleidingsonderdeel Vaardigheden I. Volgende thema’s komen aan bod: ×× Bronnen van het recht (wetgeving, rechtspraak, rechtsleer, gewoonte, algemene rechtsbeginselen) ×× Oplossen van conflicten tussen rechtsregels ×× Analyse van rechtsregels ×× Interpretatie van rechtsregels ×× Toepassing van rechtsregels ×× Bewijs van feiten

>> Basisbeginselen van de Belgische staatsstructuur Dit opleidingsonderdeel bouwt verder op de kennis verworven bij het eerste semestervak ‘Inleiding tot het Belgische publiekrecht’. De structuur van de federale overheid, met de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht, wordt uiteengezet. Nadien komen de gemeenschappen en gewesten, en de gedecentraliseerde besturen aan bod. Het laatste onderdeel betreft de rechtsbescherming tegen de overheid (Raad van State, grondwettelijk Hof, exceptie van onwettigheid, enz.).

22

In dit opleidingsonderdeel wordt, na een historische en conceptuele inleiding tot de mensenrechten, alsook een overzicht van mensenrechteninstrumenten en toezichtsorganen op universeel vlak, voornamelijk stilgestaan bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, met aandacht voor zowel de materiële als de procedurele aspecten van de rechten en het toezichtmechanisme. Dit Europese Verdrag heeft een enorme impact op zowat alle rechtstakken, zodat de behandeling van dit onderwerp onontbeerlijk is in de opleiding van iedere jurist. In het vak Mensenrechten worden bijgevolg de volgende vragen behandeld: Wat zijn mensenrechten? Wat zijn de kenmerken van mensenrechten? Wanneer zijn mensenrechten ontstaan? Wat zijn de bronnen van de mensenrechten? Welke soorten mensenrechten bestaan er en kunnen al deze mensenrechten worden afgedwongen? Wat doen de Verenigde Naties voor de bescherming van de mensenrechten? Wat doet Europa voor de bescherming van de mensenrechten? Hoe interpreteer je het EVRM? Hoe beslist het Europees Hof voor de Rechten van de Mens precies? Wat is de rechtskracht van arresten van het Europees Hof? Hoe lossen we de overbelasting van het Europees Hof op? Wat doe je met repetitieve mensenrechtenschendingen zoals in Rusland? Daarnaast worden een aantal materiële rechten behandeld, alsook enkele thema’s die elk jaar variëren naargelang hun actualiteitswaarde.

>> Strafrecht Het vak heeft tot doel je inzicht te verschaffen in de historische en inhoudelijke grondslagen van het Belgische strafrecht, zoals vervat in boek I van het Strafwetboek en verder uitgewerkt in boek II van het Strafwetboek, en in een aantal complementaire en bijzondere wetten. Daarnaast beoogt het vak je toepassing te leren maken van de verworven theoretische kennis d.m.v. het bepalen van de juridische kwalificatie van strafbaar gedrag en van de toepasselijke sanctie.

23

Na het eerste jaar en een stuk van het tweede heb ik mijn studieaanpak drastisch moeten wijzigen. Ik werkte gewoon te weinig, begon veel te laat en dat resulteerde in veel te veel tekorten. Dan ben ik gewoon zoveel mogelijk dagelijks beginnen werken. Hannelore, 3de jaar bachelor

24

Volgende thema’s worden behandeld: ×× De historische ontwikkeling van het strafrecht en het strafrechtsdenken; ×× De bronnen van het strafrecht; ×× De grondbeginselen van het strafrecht; ×× De toepassing van de strafwet naar tijd, ruimte en de persoon; ×× Het misdrijf: de constitutieve elementen, de indeling, de rechtvaardigingsgronden, verschoningsgronden, verzachtende omstandigheden en verzwarende omstandigheden; ×× De strafrechtelijke verantwoordelijkheid: het moreel element van het misdrijf en de schulduitsluitingsgronden; ×× De strafbare poging en de strafbare deelneming; ×× De sanctie: overzicht van de sancties, de straftoemeting, de strafuitvoering, het eerherstel en de automatische uitwissing van veroordelingen.

>> Verbintenissenrecht In deze cursus wordt verder gebouwd op het vak ‘Basisbegrippen van recht’ zodat de student zich de diverse basisconcepten en regels van het contracten- en algemeen verbintenissenrecht verder eigen maakt. In dit vak worden het begrip verbintenis en de afdwingbaarheid ervan, evenals de verschillende modaliteiten van verbintenissen (voorwaarde, tijdsbepaling, pluraliteit van schuldenaars, …) behandeld. Centraal staat het contractenrecht. Na een uitgebreide bespreking van de beginselen van contractenrecht, wordt aandacht besteed aan de verschillende stadia van een contract: de totstandkoming, de uitvoering en de uitdoving van contracten. De interpretatie en de derdenwerking van een overeenkomst krijgen evenzeer bijzondere aandacht. Een aantal bijzondere regelen in verband met de vorming van en gevolgen van contracten met consumenten worden beknopt behandeld, evenals de hoofdlijnen van de regelingen betreffende elektronisch contracteren. Verder volgt een kort overzicht van de verbintenis uit andere bronnen dan het contract (quasi contracten en eenzijdige wilsuiting), met uitzondering van de onrechtmatige daad. Tevens worden de betaling, de verjaring en de andere belangrijke vormen van uitdoving van de verbintenis behandeld. Ten slotte wordt het bewijs van rechtshandelingen besproken, met inbegrip van moderne bewijstechnieken

>> Sociale psychologie De doelstelling van het opleidingsonderdeel sociale psychologie is op de eerste plaats je kennis laten maken met het empirisch sociaal-psychologisch onderzoek dat relevant is voor de studie van het recht en de rechtsbeoefening. Daarnaast beoogt de cursus je ook een inleidend overzicht te geven van de theorievorming over sociale perceptie, sociale beïnvloeding, interpersoonlijke relaties en rechtspsychologie. Naast een algemene inleiding worden volgende thema’s behandeld: sociaalpsychologische onderzoeksmethoden (het sociaal-psychologisch onderzoeksproces: formuleren van hypothesen en theorieën; omschrijven en meten van variabelen, correlationeel versus experimenteel onderzoek, ethische principes en waarden in sociaal-psychologisch onderzoek); ×× persoonsperceptie (non-verbale communicatie, attributietheorie, impressievorming als een vorm van informatie-integratie, bespreking van diverse vormen van vertekening in sociale cognitie); ×× conformiteit (meerderheids- en minderheidsinvloed, inwilliging: sequentiële verzoekstrategieën, blinde gehoorzaamheid aan een autoriteit), ×× agressie (omschrijving van agressie, culturele en man-vrouwverschillen, theorievorming over de oorsprong van agressie, situationele invloed op agressie: frustratie en agressie, negatief affect, arousal, automatische en doelbewuste cognities, effect van de media: niet-seksueel geweld, pornografisch materiaal, verdoken geweld: seksuele agressie, fysiek geweld onder partners, kindermishandeling), ×× sociale psychologie en recht (overzicht van onderzoek over de selectie van de jury, betrouwbaarheid van getuigenverklaringen, leugendetector, invloed van niet toegelaten bewijsmateriaal, beraadslaging door de jury: leiderschap, groepsdynamica, grootte van de jury, het straftoemetingsproces, het gevangenisleven: ‘Stanford prison’-experiment, psychologische aspecten van politionele verhoortechnieken, psychologische daderprofielen en ‘crime scene analysis’.)

>> Vaardigheden I Deze praktische oefeningen mikken in de eerste plaats op (mondelinge en schriftelijke) juridische vaardigheden. In het eerste jaar gaat het om basisvaardigheden: het juist toepassen van de wet in de tijd en in de ruimte, het leren lezen en analyseren van een wet en van een rechterlijke uitspraak … De oefeningen worden georganiseerd in groepen.

25

Weekschema eerste jaar 1ste semester MAANDAG

2de semester DINSDAG

WOENSDAG

DONDERDAG

VRIJDAG 8  u

9  u

9  u

10  u

Geschiedenis van het publiekrecht en Vaardigheden I de politiek*

11  u

(groep 1)

Inleiding tot het Europees en internationaal recht

Basisbegrippen van recht

Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek*

10  u

(groep 1)

11  u

Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek* (groep 2)

Ethische en rechtsfilosofische stromingen

Economie

Ethische en rechtsfilosofische stromingen Basisbegrippen van recht

18  u 19  u

DONDERDAG

Mensenrechten

VRIJDAG

Mensenrechten

14  u 15  u

Verbintenissen- Verbintenissenrecht recht

Inleiding tot het Europees en internationaal recht Inleiding tot het Belgisch publiekrecht

Geschiedenis Economie van het publiekrecht en de politiek* (groep 1)

TOT 20.15 u.

Dit schema geldt als model, wijzigingen kunnen ieder jaar voorkomen.

Strafrecht

Sociale psychologie

17  u 18  u 19  u

B

eginnen aan universitaire studies betekent een grote verandering en aanpassing. Niet alleen is de groep studenten groter, het is vooral de hoeveelheid stof die omvangrijker is. Als student moet je bijgevolg beschikken over een flinke portie zelfstandigheid en doorzettingsvermogen. Dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Allerlei initiatieven met betrekking tot studieondersteuning begeleiden je in dat proces.

Als je in het secundair gewend bent geweest met een minimum aan werk toch nog aardige resultaten te behalen dan is de overgang naar de universiteit een hel. Koenraad, masterstudent

Onderwijs Studeren begint in de les. In de lessen verneem je wat er van je verwacht wordt en hoe dat geëvalueerd zal worden. Je krijgt extra uitleg en illustraties die je inzicht zullen bevorderen. Je kunt vragen stellen bij de lesgevers (voor, tijdens en na de colleges) of bij de assistenten. Voor sommige vakken is er een specifiek begeleidingsaanbod: monitoraat, spreekuren, computeroefeningen ... Vaak verloopt de ondersteuning in kleinere groepen of zelfs individueel.

Rechtsmethodiek

16  u

16  u 17  u

Strafrecht

WOENSDAG

13  u

13  u

15  u

DINSDAG

12  u

12  u

26

MAANDAG

8  u

14  u

Studieondersteuning

Basisbeginselen van de Belgische staatsstructuur

TOT 20.15 u.

In de opleiding rechten worden de theoretische lessen aangevuld met praktische oefeningen. Ze sluiten aan bij de leerstof van opleidingsonderdelen die in het voorgaande semester werden gevolgd. Ze bestaan in de eerste bachelor bijvoorbeeld ofwel uit het lezen van één of meer artikelen, wetten of gerechtelijke uitspraken, ofwel uit een taak die zelfstandig moet worden uitgevoerd. In de latere jaren hebben de evaluaties vaak betrekking op groepswerk, mondelinge presentaties, argumentatieoefeningen en dies meer. Het zijn momenten van evaluatie van de studievoortgang, met feedback. De Universiteit Gent beschikt ook over een elektronische leeromgeving onder de naam Minerva. Op die manier kun je op elk moment van de dag lesmateriaal of leeropdrachten bekijken of downloaden, opdrachten inleveren, online toetsen maken, communiceren met je lesgever en medestudenten … Een pc met internetaansluiting volstaat om in de digitale leeromgeving te stappen. Dat kan via je eigen pc thuis of op kot, of in één van de pc-klassen van de Universiteit Gent.

* oefeningen in groepen: groep 1 = familienamen A - L; groep 2 = familienamen M - Z.

27

Monitoraat Het monitoraat van de faculteit is een vertrouwelijk en vlot toegankelijk aanspreekpunt voor alle studenten. De studiebegeleiders en trajectbegeleider van het monitoraat nemen initiatieven om het studeren vlotter en efficiënter te laten verlopen.

>> De studiebegeleiders –– begeleiden een aantal vakken in het eerste jaar bachelor inhoudelijk, je kan bij hen terecht met vragen over de leerstof; –– bieden individuele en/of groepssessies aan over studiemethode en studieplanning, examens afleggen, evalueren en bijsturen … en zijn dus het aanspreekpunt voor al je vragen rond studieaanpak; –– helpen je zoeken naar oplossingen voor zaken waardoor je studie minder wil vlotten (concentratie­ problemen, faalangst, uitstelgedrag …).

>> De trajectbegeleider –– geeft je individueel advies over je persoonlijk studietraject en studievoortgang; –– begeleidt en geeft informatie bij de keuzemomenten tijdens je studieloopbaan (afstudeerrichting, minor/major …), mogelijkheden i.v.m. GIT (geïndividualiseerd traject), aanvragen van een creditcontract, spreiding van studies enz.; –– helpt je bij heroriëntering (overstap naar andere opleiding).

Studieloopbaanadvies Het Adviescentrum voor Studenten is het centrale aanspreekpunt van de Universiteit Gent voor informatie en advies in verband met de diverse aspecten van de studieloopbaan zowel voor, tijdens als na je universitaire studie. Je kunt er ook terecht voor begeleiding bij specifieke studieproblemen en persoonlijke/ psychologische problemen. In onderling overleg wordt dan een begeleiding opgestart of word je begeleid doorverwezen. Je kunt er terecht voor een individueel gesprek en ieder semester zijn er groepstrainingen over faalangst, uitstelgedrag en efficiënt studeren.

28

Gewikt en gewogen

H

et onderwijs aan de Vlaamse universiteiten is al geruime tijd in beweging. Het traditionele kennisgericht opleiden maakt steeds meer plaats voor een competentiegerichte manier van lesgeven. In de praktijk betekent het dat kennisreproductie, het zogenaamde ‘papegaaienwerk’, niet langer het ultieme einddoel is van een academische studie. Die evolutie blijft uiteraard niet zonder gevolgen voor de rol die studenten aannemen binnen hun opleiding. Vandaag de dag worden universiteitsstudenten benaderd als actieve en kritische kennisproducenten. Tijdens hun opleiding ontwikkelen ze de noodzakelijke basisvaardigheden om zelf kennis te creëren in complexe theoretische en/of concrete situaties. Het wetenschappelijk onderzoek vormt hierbij steeds het vaste referentiekader en toont aan hoe ingewikkelde problemen vanuit een wetenschappelijke invalshoek benaderd kunnen worden.

Voor meer informatie over de voorbereidende initiatieven kun je terecht op www.studiekiezer.UGent.be. Selecteer de opleiding en je vindt toelichting en praktische details onder de rubriek ‘Vlot van start’.

Academisch competent?! Een universitaire studie vergt dus meer dan alleen een goed ontwikkeld geheugen. Als student moet je ook in staat zijn efficiënte en effectieve probleemoplossingsstrategieën te ontwikkelen, op een constructieve manier in teamverband te werken en op een wetenschappelijke (meertalige) manier te communiceren. Voorts zijn een hoge dosis zelfstandigheid en regelmatig studiewerk, een oprechte intrinsieke motivatie voor het gekozen studieobject … onontbeerlijk voor het welslagen van jouw opleiding. Die algemene academische competenties bepalen niet alleen de eigenheid van een universitair diploma, ze blijken eveneens in heel veel werksituaties van onmisbaar belang. Naast voormelde algemene academische competenties zijn er uiteraard ook nog enkele opleidingsspecifieke competenties van belang.

29

Juridische knobbel?

Toelating

Rechtenstudies veronderstellen geen specifieke voorkennis. De leerstof is immers voor iedereen nieuw en begint vanaf nul. Voorts bestaat er ook niet zoiets als een juridische intelligentie, een ‘juridische knobbel’ waarover je al of niet beschikt. Wel vergen de pure rechtsvakken een heel specifieke aanpak. Om de leerstof (die wel eens bestempeld wordt als saai geheugenwerk) levendig en doorzichtig te maken, moet je goed logisch redeneren en beschikken over een grondig inzicht en over een verregaand abstractievermogen. Dat is net de essentiële taak van een jurist: abstracte principes op concrete gevallen toepassen. Dat is niet alleen wat rechters en advocaten doen, maar ook bedrijfsjuristen en politici werken dagdagelijks met juridische normen en begrippen. Daarom is een gezonde interesse in wat radio, tv en gedrukte media dagdagelijks berichten over politiek en gerecht heel belangrijk. De jurist heeft een open oog en oor voor die hot topics in de actualiteit.

Een diploma van het secundair onderwijs geeft rechtstreeks toegang tot een bacheloropleiding (behalve voor de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde). Wie hierover niet beschikt, neemt best tijdig contact op met het Adviescentrum voor Studenten voor meer informatie over afwijkende toelatingsvoorwaarden.

Talenkennis Ook talenkennis is van groot belang, zowel voor de opleiding zelf, als voor de job die erop aansluit. Aangezien juristen als het ware ‘tekstverwerkers’ zijn, geldt dat in de eerste plaats voor het Nederlands! Verder is een goede kennis van het Frans absoluut onmisbaar. Verscheidene rechtsbronnen zijn immers uitsluitend in de Franse taal opgesteld. Dat is niet alleen het geval voor oudere bronnen, maar uiteraard ook voor de vonnissen en arresten die in het Franstalige landsgedeelte worden geveld. Kennis van het Engels is een must voor wie later in het bedrijfsleven denkt terecht te komen. Kennis van het Latijn ten slotte is voor het sneller vatten van een aantal juridische begrippen en uitdrukkingen wel bruikbaar, maar lang geen noodzaak meer.

30

Surf ook naar de site van de faculteit Rechtsgeleerdheid (www.UGent.be/re), waar je heel wat bijkomende informatie vindt, onder meer over verkorte en schakelprogramma’s voor mensen die al een diploma hoger onderwijs hebben. Check daarvoor zeker eens het ‘vademecum van de curriculumcommissie rechten’.

31

>> Oefen je talen Dat betekent echter niet dat je als rechtenstudent ook nog eens taalexamens moet afleggen. De faculteit heeft er bewust voor gekozen het studieprogramma niet extra te belasten met specifieke taalvakken. Het gros van de studenten heeft trouwens voldoende talenkennis uit het secundair onderwijs. Enkelen zullen echter hun talenkennis tijdens hun studies moeten bijschaven, door bijvoorbeeld regelmatig een buitenlandse krant te lezen, een taalcursus te volgen of een vakantieperiode in het buitenland door te brengen. Studenten kunnen, zowel tijdens de vakantieperiodes als tijdens het academiejaar, daarnaast taalcursussen volgen bij het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UCT). Per taal worden er verschillende niveaus aangeboden. Voor juristen in opleiding organiseert het UCT ook specifieke cursussen Frans, Engels en Duits. De rechtsterminologie zelf wordt uiteraard ook in de vreemde taal bestudeerd. In de cursussen van het eerste modeltrajectjaar worden de relevante woorden per vakgebied opgenomen met hun Franse en Engelse vertaling. Verder komt de vreemde juridische terminologie aan bod in het vak Rechtsvergelijking in het eerste masterjaar. In de masterjaren worden de eigen rechtsprincipes overigens systematisch vergeleken met die van andere landen, waarbij uiteraard ook de juridische terminologie in de taal van het desbetreffende land wordt behandeld.

32

Aan het werk

J

uristen vinden vrij gemakkelijk een job, dat is voldoende bekend. De tewerkstellings­perspectieven zijn voor masters in de rechten gunstig en dat valt ook af te lezen uit het aantal inschrijvingen van nieuwe studenten. Hier past echter een waar­schuwing. Studeren doet men best niet ‘om den brode’. Bij het bepalen van de studiekeuze ga je nog altijd beter uit van de eigen interesses en capaciteiten, dan van de tewerkstellingsmogelijkheden. Opportunisme is doorgaans een zwakke basis om te slagen in de studie of later in de job.

Algemene trends Over evoluties op de arbeidsmarkt blijft het gevaarlijk voorspellingen te doen. Niemand weet immers hoe de arbeidsmarkt er over vijf jaar zal uitzien. Toch kunnen we op enkele algemene trends wijzen. In de eerste plaats stellen we een overaanbod van afgestudeerden vast voor de traditionele juridische beroepen. Nog slechts een derde van de masters in de rechten weet door te stoten naar de magistratuur, het notariaat en zelfs de advocatuur. Een tweede vaststelling is dat de nood aan bedrijfsjuristen nog steeds aan het groeien is. En ten slotte blijkt ook dat steeds meer ‘polyvalente’ functies worden ingenomen door juristen. Die ontkoppeling tussen het diploma en de job is een fenomeen dat zich al langer dan vandaag voordoet. Voor steeds meer jobs wordt geen specifiek diploma vereist, maar beslissen open selecties over de beste kandidaat. En omdat die polyvalente functies steeds complexer worden en een juridische kennis daarbij goed van pas komt, worden die jobs niet zelden door juristen bezet.

33

Advocatuur

Notariaat

Ongeveer één vijfde van alle afgestudeerde juristen begint een loopbaan als advocaat-stagiair bij de balie. De stageperiode duurt in principe drie jaar, maar heel wat stagiairs haken vroegtijdig af en beproeven hun geluk elders. Goede stageplaatsen zijn beperkt. Stagiairs moeten bovendien keihard werken, soms tegen een veeleer schamele vergoeding.

Een notaris is een juridische deskundige die als openbaar ambtenaar bevoegd is om authentieke akten op te maken, die in bewaring te houden en er uitvoerbare uitgiften, afschriften en uittreksels van af te leveren. Een notaris wordt door de Koning benoemd na het afleggen van een vergelijkend examen, wat de toegankelijkheid tot het beroep verruimd en geobjectiveerd heeft. Wie in aanmerking wil komen voor een benoeming als notaris of kandidaat-notaris moet gedurende drie jaar de wettelijk verplichte stage lopen bij een notaris.

Na hun stageperiode kunnen ze dan beginnen denken aan de uitbouw van een rechtspraktijk met een eigen cliënteel, een proces dat meestal traag verloopt en opnieuw financiële risico’s inhoudt. Een stage aan de balie wordt daarom door veel afgestudeerden beschouwd als een bijkomende studieperiode, waarbij het vak in de praktijk wordt geleerd. Die ervaring is ook vaak bruikbaar als opstapje naar een andere job.

Magistratuur De politiek is de voorbije jaren tot het inzicht gekomen dat de gerechtelijke achterstand voor een belangrijk deel te wijten is aan een tekort aan magistraten. Om die reden heeft het korps een flinke expansie gekend. Om als magistraat aan de slag te gaan, moet je eerst slagen voor een selectief schriftelijk en mondeling vergelijkend overheidsexamen. Daarna volgt een gerechtelijke stage, waarvan de duur verschilt naargelang je de functie van lid van het openbaar ministerie dan wel een ambt als rechter ambieert. Nadien kun je postuleren voor een vacant ambt bij de staande respectievelijk zittende magistratuur.

34

Er is een specifieke master-na-masteropleiding in het notariaat die enkel toegankelijk is voor juristen. De opleiding omvat 60 studiepunten, maar is zo gestructureerd dat een combinatie met een deeltijds beroep of stage mogelijk is. De opleiding in het notariaat kan ook een interessante aanloop zijn tot een loopbaan in het bank- of verzekeringswezen, in de vastgoedsector of in de ambtenarij. De bijkomende specifieke juridische bagage die studenten via de opleiding opdoen, wordt in die sectoren immers erg op prijs gesteld.

Mijn doel is als Europees ambtenaar te kunnen werken. Ik zou nog kunnen overwegen een extra jaar Europees recht te studeren. Natuurlijk ga ik eerst kijken of het mij wel een extra waarde biedt op de arbeidsmarkt. Paul, masterstudent

Overheid De overheid heeft veel juristen in dienst. En dan hebben we het niet alleen over de Federale Overheids­ dienst Justitie. Ook Buitenlandse Zaken doet veelvuldig een beroep op rechtsgeleerden en in andere federale en Vlaamse ministeriële diensten worden juristen met specifieke juridische taken belast. Naast de centrale overheden trekken ook de gemeentelijke en provinciale overheden juristen aan voor bestuurs- en beleidstaken. Verder zijn er ook tal van functies bij de overheid die niet specifiek voor juristen zijn voorbehouden maar waar juristen vlot voor de examens slagen.

35

Privésector Het merendeel van de afgestudeerde juristen trekt vandaag naar de privésector: banken en financiële instellingen, handels- en industriële ondernemingen, verzekeringswezen, vastgoedsector, consumenten­ organisaties, vakbonden, niet-gouvernementele organisaties … De juristen zullen zich vaak verder specialiseren in een specifiek domein, zoals intellectuele eigendom, vennootschapscontracten, personeelsverantwoordelijke, fiscaal raadgever, milieuspecialist enz. De meeste van die juristen zijn echter allround adviseurs die betrokken worden bij allerlei beleidsbeslissingen of betwiste zaken. Daarnaast worden er jobs uitgeoefend die niet specifiek juridisch zijn, maar die door hun complexiteit een juridische basiskennis vereisen. Het zijn veelal jobs die te maken hebben met administra­tieve, commerciële en organisatorische activiteiten.

Bijkomend diploma De idee dat academici een tweede, zelfs derde diploma moeten halen om een geschikte baan te vinden, klopt helemaal niet. Elke functie is zo specifiek en gespecialiseerd geworden dat verdere bijscholing grotendeels op de werkplek zelf gebeurt. Hoofdvoorwaarde blijft steeds een degelijke basisopleiding. Toch kiezen meer en meer studenten ervoor om na hun rechtenstudies verder te studeren.

36

37

Informeer je (goed)! Website Studiekiezer UGent Opleidingsaanbod UGent: www.studiekiezer.UGent.be

Kies de opleiding die bij je past! Met die boodschap richt de website zich tot alle studiekiezers. Je vindt er informatie over de inhoud van alle opleidingen van de UGent, het bijhorende studieprogramma, de toelatingsvoorwaarden, het studiegeld, de infomomenten, de voorbereidende initiatieven … Bovendien kun je ook zoeken op basis van interessegebieden. Die zoekfunctie maakt al een eerste selectie uit het aanbod van de UGent en helpt jou in je keuzeproces.

Open Lessen Inschrijven op www.UGent.be/openlessen

Ben je nieuwsgierig naar hoe het er echt aan toe gaat tijdens de lessen aan de UGent? Dan kun je zowel in de herfst- als in de krokusvakantie een aantal Open Lessen bijwonen – samen met de eerstejaars­ studenten. Als bachelorstudent-voor-één-dag kom je op die manier ‘proeven’ van de sfeer in een universitaire omgeving.

Try-outs Inschrijven op www.UGent.be/tryouts

38

Tijdens een Try-out kom je te weten hoe het studeren op zich in elkaar zit in een academische context. Je neemt actief deel aan een vooraf opgenomen les die niet gelinkt is aan een specifieke opleiding. Je lost examenvragen op en je krijgt zicht op algemene studeervaardigheden en verwerkingsstrategieën die in iedere opleiding gebruikt kunnen worden. Die vaardigheden helpen jou leerstof efficiënt te verwerken waardoor je maanden later succesvol examens kunt afleggen. Op die manier kun je je keuze voor een universitaire opleiding aftoetsen én je meteen al klaarmaken voor een vlotte start.

UGent op de regionale studie-informatiedagen (SID-ins) In alle Vlaamse provincies zijn er studie-informatiedagen voor de laatstejaarsleerlingen secundair onderwijs. Ze worden georganiseerd door de Centra voor Leerlingenbegeleiding, op initiatief van het departement Onderwijs en Vorming van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Je maakt er kennis met de brede waaier aan studie- en beroepsmogelijkheden na het secundair onderwijs. Ook de Universiteit Gent is daarop aanwezig met studieadviseurs en medewerkers uit alle faculteiten.

www.ond.vlaanderen.be/sidin

Infomomenten >> Infodag Op de infodag krijg je uitleg over het studieprogramma en de verwachtingen van de opleiding. Je kunt ter plaatse de cursussen inkijken en op een informele manier studenten, proffen en assistenten ontmoeten. Soms is er een rondleiding gepland of kun je een kijkje nemen in de laboratoria en/of praktijklokalen. Datum: Plaats:

Inschrijven vanaf 1 december op www.UGent.be/infodagen

woensdag 25 maart 2015, 14 u.-16 u. Aula, Voldersstraat 9

>> Extra infobeurs Kon je niet aanwezig zijn op de infodag? Dan biedt de extra infobeurs je nog een kans: er zijn geen uitgebreide infosessies maar je kunt er vragen stellen aan de informanten uit alle faculteiten, net zoals op de SID-in. De informatie is bijgevolg beperkter en vervangt niet de specifieke infodag. Datum: Plaats:

zaterdag 27 juni 2015, 10 u.-13 u. (doorlopend) Ufo, Sint-Pietersnieuwstraat 33

39

>> Infosessie voor ouders Inschrijven vanaf 1 december op www.UGent.be/ouders

Tijdens de infosessie krijgen je ouders algemene uitleg over studeren aan de UGent, de studieaanpak, de flexibilisering, het leerkrediet, de studiekosten en huisvesting. Uitleg over een specifieke opleiding komt niet aan bod. Als leerling ben je ook welkom. Datum: Plaats:

zaterdag 14 februari 2015, 10 u. en 14 u. zaterdag 14 maart 2015, 10 u. en 14 u. Ufo, Sint-Pietersnieuwstraat 33

Brochures www.UGent.be/brochures

– – – – –

Per bacheloropleiding van de Universiteit Gent bestaat een gedetailleerde brochure. Per masteropleiding is een gedetailleerde informatiefiche beschikbaar. Straks student in Gent: algemene kennismakingsbrochure voor de toekomstige student. Wonen aan de Universiteit Gent: info over huisvesting; nieuwe versie in januari. Centen voor Studenten: info over studiefinanciering, sociaaljuridisch statuut …; nieuwe versie in maart.

Adviescentrum voor Studenten www.UGent.be/adviescentrum

40

Blijven er na een bezoek aan de SID-ins en infomomenten en na het doornemen van de documentatie nog vragen over of wens je een persoonlijk gesprek, dan kan dat op het Adviescentrum. De studieadviseurs staan ter beschikking van toekomstige studenten en hun ouders. Voor een uitgebreide babbel is het wel wenselijk vooraf een afspraak te maken.

41



2 30

Adviescentrum voor Studenten Station Gent Sint-Pieters

12, 18 2, Belangrijkste leslokalen eerste jaar bachelor Rechten

Stadsplan

G WE EEN EST EMS DELG HUN

42 E40-BRUS SEL

43

2

faculteitsgebouwen 2, 7, 41 Letteren en Wijsbegeerte 12 Rechtsgeleerdheid 12 Politieke en Sociale Wetenschappen 16 Psychologie en Pedagogische Wetenschappen 4,41,42 Economie en Bedrijfskunde 18,19,23,27 Wetenschappen 3, 8, 24, 25 Ingenieurswetenschappen en Architectuur 15, 25 Bio-ingenieurswetenschappen 21 Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen 17 Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding 20 Farmaceutische Wetenschappen 26 Diergeneeskunde

18

12

Voor alle verdere inlichtingen:

Adviescentrum voor Studenten Directie Onderwijsaangelegenheden Afdeling Studieloopbaanadvies Sint-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent T 09 331 00 31 - [email protected] www.UGent.be/adviescentrum

Informatiebrochure bacheloropleidingen aan de Universiteit Gent 2015

1 Wijsbegeerte, Moraalwetenschappen 2 Taal- en letterkunde: twee talen 3 Toegepaste taalkunde 4 Oosterse talen en culturen 5 Oost-Europese talen en culturen 6 Afrikaanse talen en culturen 7 Geschiedenis 8 Kunstwetenschappen 9 Archeologie 10 Rechten 11 Criminologie 12 Politieke wetenschappen, Communicatiewetenschappen, Sociologie 13 Psychologie 14 Pedagogische wetenschappen 15 Economie, Toegepaste economie, Handelsingenieur 16 Bestuurskunde en publiek management 17 Handelswetenschappen 18 Wiskunde 19 Fysica en sterrenkunde 20 Informatica 21 Chemie 22 Biologie 23 Biochemie en biotechnologie

24 Geologie 25 Geografie en geomatica 26 Burgerlijk ingenieur 27 Industrieel ingenieur: bouwkunde landmeten - chemie - elektromechanica - elektrotechniek - automatisering elektronica-ICT - informatica 28 Industrieel ingenieur: elektromechanica elektronica-ICT - industrieel ontwerpen - elektrotechniek automatisering / Campus Kortrijk 29 Burgerlijk ingenieur-architect 30 Bio-ingenieur 31 Industrieel ingenieur: land- en tuinbouw kunde - voedingsindustrie - biochemie 32 Industrieel ingenieur: biochemie chemie - milieukunde / Campus Kortrijk 33 Geneeskunde 34 Tandheelkunde 35 Logopedie, Audiologie 36 Biomedische wetenschappen 37 Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 38 Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 39 Farmacie 40 Diergeneeskunde