Rechten is één van de oudste universitaire opleidingen, maar ze is vandaag aantrekkelijker dan ooit

2014

3 7 10 12 16 20 29 30 33 36 40 42

Kiezen voor Rechten Opbouw Internationalisering En verder (studeren) ... Studieprogramma Inhoud vakken eerste jaar Weekschema eerste jaar Studieondersteuning Gewikt en gewogen Aan het werk Informeer je (goed)! Stadsplan

Kiezen voor rechten

R

echten is één van de oudste universitaire opleidingen, maar ze is vandaag aantrekkelijker dan ooit. De verklaring hiervoor ligt voor de hand. De samenleving wordt steeds complexer en dat heeft zijn weerslag op het recht. Meer en meer sectoren worden ‘gejuridiseerd’. Goed juridisch advies is noodzakelijk bij quasi elke belangrijke beslissing. Juristen nemen daardoor dan ook een sleutelpositie in binnen de maatschappij.

www.UGent.be/re

Ideale springplank Vroeger studeerde men rechten om advocaat, magistraat of notaris te worden. De nadruk lag vooral op de studie van het burgerlijk recht en van het strafrecht. Ondertussen is de opleiding polyvalenter geworden. Afgestudeerden vinden we dan ook niet alleen terug in de klassieke togaberoepen, maar ook in de private sector (bedrijven, financiële instellingen, verzekeringsmaatschappijen, ngo’s e.d.), bij de overheid of in internationale organisaties. Last but not least is de studie een ideale basis voor een politieke carrière. Vele volksvertegenwoordigers en ministers hebben hun diploma behaald aan onze faculteit.

De informatie in deze brochure is bijgewerkt tot 15 september 2013.

Gedrukt met vegetale inkten op FSC-papier

Grafisch ontwerp: www.blauwepeer.be - opmaak: www.johnnybekaert.be - druk en afwerking: www.pureprint.be

en met elektriciteit voor 100 % opgewekt

Fotografie: http://studio-edelweiss.be

uit duurzame CO2-neutrale bronnen.

Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke breinen studeren, onderzoeken, werken aan de Universiteit Gent. Ieder jaar dragen we deze boodschap uit via een creatieve en onderscheidende campagne. Ieder jaar roepen we onszelf en de buitenwereld op om mee te durven denken.

3

Geen onbezonnen keuze Schoolverlaters blijken dikwijls geen precies beeld te hebben van de rechtenstudies. Wie onvoldoende kaas heeft gegeten van wiskunde of exacte wetenschappen kiest vaak voor rechten omdat je daarvoor alleen maar een goed geheugen zou moeten hebben. Anderen kiezen ervoor vanwege de veelzijdigheid, de gunstige tewerkstellingsperspectieven of … omdat ze zichzelf al voor een assisenhof zien pleiten. Op vijf jaar tijd moet vrij veel leerstof worden verwerkt, maar dat de rechtenstudent puur wetten moet van buiten blokken is een fabeltje. Een jurist moet vooral complexe problemen kunnen analyseren, de feitelijke elementen kunnen ‘kwalificeren’ en de relevante toepasselijke regels kunnen opzoeken, de oplossing voor een probleem kunnen argumenteren en erover kunnen rapporteren. Logisch redeneren is ook belangrijk. Rechten is geen wereldvreemde opleiding. Het recht wordt immers gemaakt door mensen in een concrete omgeving die gestuurd wordt door waarden en normen. Maatschappelijk inzicht en betrokkenheid zijn daarom goede drijfveren om rechten te studeren. De eerlijkheid gebiedt ons om te zeggen dat niet alle vakken een even groot glamourgehalte hebben, maar ze zijn wel allemaal even belangrijk. Om rechten te studeren moet je ook een doorbijter zijn.

Troeven van de UGent-opleiding De faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent kan terugblikken op een zeer sterke traditie en staat daardoor borg voor een kwalitatief hoogstaande opleiding, geen overbodige luxe in deze tijden van een overaanbod van diploma’s. De rechtsfaculteit is even oud als de universiteit zelf, die werd gesticht in 1817. Ze telt ondertussen een hele reeks eminente rechtsgeleerden in haar rangen. Die traditie wordt ook vandaag voortgezet. Tal van professoren worden als expert gevraagd in allerlei complexe nationale en internationale dossiers. Ook de media weten die expertise te waarderen. Vele professoren en assistenten staan als advocaat, magistraat, notaris, politicus of consulent in het juridische werkveld.

4

Bij de BaMa-hervorming heeft de Gentse universiteit bewust gekozen voor duidelijk herkenbare opleidingsprofielen met een maatschappelijke relevantie. Binnen de opleiding Rechten is er dan ook resoluut geopteerd voor een verdere actualisering van het programma, gericht op rechtsbeoefening in de 21ste eeuw. Ter gelegenheid van de meest recente visitatie hadden Vlaamse en buitenlandse experten alleen maar lof voor de opbouw van het curriculum, de didactische aanpak en de leermethoden van de Gentse opleiding rechten, die ze de beste in Vlaanderen vonden. Ze apprecieerden onder meer de aandacht voor zowel de technisch-juridische inhoudelijke kennisoverdracht, als de bredere contextualisering van het recht in politiek, geschiedenis en maatschappij en de reflectie erover in vakken die worden gedoceerd door eigentijdse rechtsfilosofen. Dat maakt dat studeren aan de Gentse rechtsfaculteit tot vandaag een belangrijke referentie is voor tal van functies in het beroepsleven. Wie kiest voor de Universiteit Gent, komt bovendien in contact met professoren die ideologisch/politiek niet onder één noemer zijn thuis te brengen. Die confrontatie met een brede waaier van opvattingen en visies is niet onbelangrijk voor iemand die later het maatschappelijke, politieke en juridische landschap wil betreden. Kiezen voor Gent betekent meteen ook kiezen voor een universiteit in het hart van de stad. Daardoor zijn de afstanden tot een minimum beperkt en ligt het sociale, culturele en maatschappelijke leven binnen handbereik. Tussen de universiteit en de stad Gent is er daarenboven een belangrijke organische relatie gegroeid. Tal van nieuwe en vernieuwende projecten vinden hierin hun oorsprong en zijn merkbaar op economisch, sociaal, politiek en cultureel vlak. De Universiteit Gent beschikt ten slotte over een uitgebreid netwerk van sociale voorzieningen wat studeren in Gent een stuk overzichtelijker en goedkoper maakt.

Ik wil graag juriste ruimtelijk bestuursrecht/milieurecht worden in de privésector. Na mijn master zou ik graag nog een manama doen. De mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos, maar ik heb al sinds vorig jaar een vastomlijnd idee van waar ik precies naartoe wil, wat het makkelijker maakt om bepaalde keuzes te maken. Melanie, 3de jaar bachelor

5

1ste jaar bachelor

 bachelor 180 studiepunten

2de jaar bachelor

 3de jaar bachelor

 1ste jaar master MASTER 120 studiepunten

vast pakket basisvakken

 vast pakket basisvakken + keuzevak

 vast pakket basisvakken + KEUZEVAK

 BASISVAKKEN + GRONDIGE VAKKEN + BIJZONDERE VAKKEN

 2de jaar master

GRONDIGE VAKKEN + BIJZONDERE VAKKEN + MASTERPROEF

Opbouw

D

e opleiding in de Rechten wordt georganiseerd door de faculteit Rechtsgeleerheid. Het volledige programma bestaat uit een driejarige bacheloropleiding (180 studie­punten) en een tweejarige masteropleiding (120 studiepunten).

Met het bachelordiploma kun je in principe al aan de slag op de arbeidsmarkt in uitvoerende beroepen, bv. als administratieve medewerker in een advocatenkantoor of op een notariaat. Het is echter de bedoeling van de academische bachelor om door te stromen naar de master. Het masterdiploma opent de poort voor leidinggevende functies en je hebt het nodig om te kunnen beginnen als bedrijfsjurist, aan de balie, de magistratuur of om de studies notariaat aan te vatten.

Bachelor MASTER-NA-MASTER -- notariaat -- fiscaliteit -- maritieme wetenschappen -- Law and Economics -- European Law e.a.

Specifieke lerarenopleiding Doctoraat Postgraduaatsopleidingen Permanente vorming

6

ANDERE MASTERS Via verkorte bachelor -- criminologische wetenschappen e.a.

Via voorbereidingsprogramma -- politieke wetenschappen -- communicatiewetenschappen -- sociologie -- EU-studies -- economische wetenschappen -- toegepaste economische wetenschappen -- TEW: handelsingenieur -- algemene economie -- bedrijfseconomie -- management en beleid van gezondheidszorg e.a.

Aangezien je als bachelorstudent na drie jaren studie voldoende kennis en vaardigheden moet hebben opgedaan om op de arbeidsmarkt aan de slag te kunnen, krijg je tijdens de driejarige opleiding een overzicht van de hoofdlijnen van quasi het volledige, in België geldende, recht. Een jurist mag echter geen vakidioot zijn. Naast de zuivere rechtsvakken is er dan ook een ruim aanbod van politiek-filosofische, historische, economische en menswetenschappelijke opleidingsonderdelen. In het tweede en derde bachelorjaar maak je voor één opleidingsonderdeel een keuze uit een beperkte lijst van metajuridische vakgebieden. Het merendeel van het programma is dus voor alle studenten hetzelfde. Van rechtenstudenten - ook van bachelorstudenten - mag worden verwacht dat ze een vlotte babbel en dito pen hebben. Die vaardigheden worden aangescherpt door middel van praktische oefeningen in elk modeltraject­jaar. In het derde bachelorjaar schrijf je daarenboven een paper over een thema aansluitend bij één van de juridische opleidingsonderdelen van de bacheloropleiding (Juridisch schrijven).

Dieper graven In deze brochure ligt de nadruk op de bacheloropleiding en op het eerste jaar van die bachelor in het bijzonder. Een vlotte start is immers cruciaal. Het eerste jaar van een universitaire op­leiding is echter vaak vrij algemeen en de vakspecialisatie gebeurt pas in de daaropvolgende bachelorjaren of in de master. Het is daarom ook altijd interessant om het vakkenpakket van de verdere jaren grondig te bekijken. Dat kan via de website www.UGent.be/studiekiezer. De vakken uit het tweede of derde bachelorjaar bepalen vaak net het gezicht van je opleiding en geven een beeld van wat je later écht te wachten staat.

Het monitoraat helpt de beginnende student bij het vinden van de goede studiemethode, geeft raad en organiseert proeftesten als voorbereiding op het examen.

7

Master

Of Laws…

Het tweejarige masterprogramma is, in tegenstelling tot dat van de bachelor, zeer flexibel. Je moet slechts vijf plichtvakken afleggen en je stelt daarnaast een pakket samen van 42 studiepunten grondige studies (het uitdiepen van een bepaalde rechtstak) en 20 studiepunten bijzondere studies (specifieke juridische of meta­juridische onderwerpen) op basis van je persoonlijke voorkeuren, je toekomstige beroepskeuze, de doceerwijze of enige andere reden. Zo kun je je in zekere zin specialiseren, terwijl je diploma toch een algemene geldigheid voor alle juridische beroepen behoudt. Specialisaties kunnen bijvoorbeeld gaan in de richting van het burgerlijk recht, het strafrecht, het nationaal of internationaal publiekrecht, het milieurecht, het sociaal recht, het economisch recht, het fiscaal recht, het Europees recht (in het laatste geval grotendeels in het Engels gedoceerd) enz.

Om de internationale herkenbaarheid te vergroten, luidt de officiële titel op het diploma ‘Bachelor/ Master of Laws in de rechten’.

Je krijgt, vooral in het raam van een grondige studie, de mogelijkheid om juridische problemen te analyseren en hierover mondeling en schriftelijk te rapporteren. Vaak word je permanent of nietperiodegebonden geëvalueerd zodat er geen ‘klassiek’ examen meer volgt aan het einde van het academiejaar. Specifiek voor de rechtenopleiding zijn er bv. ook de international Moot Courts en Engelstalige internationale pleitwedstrijden. Met je masterproef start je al in het eerste masterjaar, maar het finale eindwerk wordt pas neergelegd en verdedigd op het einde van het tweede masterjaar. De masterproef is een omvangrijke scriptie waarin een belangrijke topic uit het recht wordt uitgediept, zowel strikt juridisch als metajuridisch en rechtsver­gelijkend. Voor de beloftevolle studenten kan dat al een blauwdruk zijn voor het schrijven van een doctoraal proefschrift, dat eventueel uitmondt in een academische carrière.

Levenslang leren Juristen die al enkele jaren in de praktijk staan, raken theoretisch soms achterop. Voor hen organiseert de rechtsfaculteit ieder jaar een recyclagecursus genoemd naar de stichter, wijlen professor Willy Delva. Tijdens acht avonden worden in dubbel zoveel lezingen de jongste ontwikkelingen in telkens een andere tak van het recht weergegeven. Daarnaast zijn er tal van andere vormingsactiviteiten voor afgestudeerde juristen die inspelen op veranderingen in het recht.

8

Masterproef De master eindigt met een master­ proef. Het is een persoonlijk wetenschappelijk werk over een onderwerp naar keuze. Die keuze gebeurt in overleg met de promotor, dat is de professor die het werk begeleidt, samen met de wetenschappelijke staf. Het is de zelfstandige uitwerking van een wetenschappelijk onderwerp en houdt een zekere verdere specialisatie in, een element waarnaar tijdens een sollicitatie dikwijls wordt gevraagd. De masterproef is een belangrijk en omvangrijk onderdeel van de masteropleiding.

9

Honoursprogramma’s Ben je er na je eerste bachelorjaar van overtuigd dat universiteit voor jou net dat ietsje meer mag zijn? Dan zijn de honoursprogramma’s van de UGent beslist iets voor jou. Ze bieden je tal van intellectuele uitdagingen naast je normale curriculum. In het universiteitsbrede honoursprogramma begeef je je ver buiten de grenzen van je eigen studiegebied om op zoek te gaan naar het hoe en waarom van wetenschap in onze wereld. Samen met een kleine groep medestudenten uit alle studierichtingen debatteer je met specialisten uit verschillende disciplines over de meest uiteenlopende actuele en historische topics. In de facultaire honoursprogramma’s krijg je de kans om je verder te verdiepen in je eigen studiegebied, of om vakken mee te volgen in andere studiegebieden die je fascineren. Je kan er bovendien ook je eerste stappen wagen in het wetenschappelijk onderzoek. Meer weten? www.UGent.be/honoursprogramma

10

Internationalisering Universitaire studies houden meer in dan het verwerven van academische kennis en vaardigheden. Tijdens je studies word je klaargestoomd om te functioneren in een mondiale maatschappij en arbeidsmarkt. Een internationale ervaring, in de brede zin van het woord, maakt dan ook inherent deel uit van je opleiding aan de UGent: ×× je komt in contact met buitenlandse lesgevers en sprekers ×× je volgt les samen met internationale medestudenten ×× je verwerkt leerstof uit anderstalige cursussen ×× je brengt een periode door aan een buitenlandse universiteit ×× …

Steeds meer studenten nemen deel aan internationale Summer Schools, internationale pleitwedstrijden en Student Seminars. De faculteit moedigt een buitenlandse ervaring aan, ter verbreding van de intellectuele, culturele en linguïstieke horizont.

Meer info: www.UGent.be/internationaal

Voorbereiding en begeleiding Uiteraard vertrek je niet onvoorbereid op een buitenlands avontuur. Je kunt deelnemen aan infosessies of een beroep doen op persoonlijke begeleiding. Ben je nieuwsgierig? Kom dan in oktober naar de International Days. Het is een eerste kennismaking en daarna krijg je meer specifieke informatie tijdens de facultaire infosessies. Je komt in contact met de ‘internationale’ medewerkers van de UGent en met voormalige uitwisselingsstudenten die met veel enthousiasme over hun ervaringen vertellen. Kennis van de taal van jouw gastland is niet onbelangrijk. Hiervoor kun je terecht bij het Universitair Centrum voor Talenonderwijs. Zo kun je gemakkelijk contacten leggen en het zal je ook op academisch vlak op weg helpen.

Internationale uitwisseling Een uitwisseling is een unieke kans. Je werkt een deel van je studieprogramma af aan een buitenlandse partnerinstelling en je vakken worden integraal in rekening gebracht aan de UGent zodat je geen studievertraging oploopt. Op die manier geef je een extra dimensie aan je studie en behaal je een Vlaams diploma met internationale allure. Het meest bekende uitwisselingsprogramma is Erasmus, waarbij je een beurs krijgt om te studeren aan één van de zorgvuldig geselecteerde Europese partneruniversiteiten. Masterstudenten rechten kunnen gebruik maken van ongeveer 90 Erasmus-overeenkomsten met plaats voor minstens 200 uitwisselingstudenten. Elk jaar mogen een 15-tal van de betere studenten op uitwisseling naar een niet-Europese bestemming zoals de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en zelfs China en India. Er is een beperkt aantal stageplaatsen in Washington DC en bij internationale organisaties.

11

En verder (studeren) ... Niet-aansluitende master In het schema bij de rubriek ‘Opbouw’ vind je een paar voorbeelden van specifieke vervolgopleidingen.

Na het afronden van een bacheloropleiding volgen de meeste studenten de rechtstreeks aansluitende master. Het is nog steeds de meest voor de hand liggende keuze. Een spoorwissel is echter ook mogelijk … Een aantal bachelordiploma’s kan doorstromen naar een masteropleiding in een ander (min of meer aanverwant) studiedomein. In sommige gevallen kun je onmiddellijk naar die master. Je kunt de overstap soms ook voorbereiden door bv. in de bachelor een verbredende minor te kiezen. Kies je voor een vakgebied dat minder nauw aanleunt bij je bachelor, dan zul je je kennisniveau moeten bijwerken via een voorbereidingsprogramma. Op die manier verwerf je een brede waaier aan competenties en ben je goed gewapend om interdisciplinair te werken binnen onze complexe samenleving.

Een tweede masterdiploma Wie al een masteropleiding achter de rug heeft en de opgedane kennis nog wil verbreden of verdiepen, kan kiezen voor een bijkomend masterdiploma of een master-na-masteropleiding (ManaMa). Een master na master (ManaMa) eindigt net als een initiële master (ManaBa) met een masterproef.

12

Specifieke Lerarenopleiding De specifieke lerarenopleiding (SLO) leidt tot het diploma van leraar en is in eerste instantie gericht op de vorming van toekomstige leraren secundair onderwijs. Er is evenwel ook aandacht voor een bredere educatieve vorming met het oog op onderwijsopdrachten in het hoger onderwijs, het sociaal-cultureel vormingswerk, musea enz. De opleiding heeft een studieomvang van 60 studiepunten, waarvan 30 studiepunten theorie en 30 studiepunten praktijk. In de lerarenopleiding leer je de in de basisopleiding verworven vakkennis omzetten in zinvolle leerinhouden voor leerlingen, leer je leerprocessen te begeleiden en ontwikkel je een pedagogische bekwaamheid om jonge mensen te ondersteunen in hun ontwikkeling. De opleiding steunt hierbij op algemeen pedagogisch-didactisch gerichte cursussen enerzijds en op de vakdidactiek van de eigen studierichting anderzijds. De praktijk bestaat uit stage: dat kan onder de vorm van een klassieke stage zijn (oefeningen en stage in scholen) of een (betaalde) ingroei- of LIO (Leraar-In-Opleiding)-baan indien je reeds een lesopdracht hebt.

Doctoraat Doctoreren is een doorgedreven vorm van specialisatie rond een bepaald onderwerp in een bepaald onderzoeks­domein. Na een intensieve periode van origineel wetenschappelijk onderzoek schrijf je de resultaten neer in een proefschrift dat je verdedigt voor de examenjury. Na slagen krijg je de titel van doctor. Het is de hoogste graad die kan worden uitgereikt door een Vlaamse universiteit. Basisvoorwaarde is uiteraard een diepgaande interesse voor een bepaald vakgebied, gekoppeld aan een brede maatschappelijke belangstelling én de bereidheid om je een aantal jaren in te zetten voor vernieuwend wetenschappelijk onderzoek. De meeste doctorandi zijn in die periode tewerkgesteld aan de universiteit als wetenschappelijk medewerker of in het kader van één of ander onderzoeksproject. Een hoge graad van expertise en de gepaste omkadering zijn alvast aanwezig. Een doctoraatstitel kan een belangrijke troef zijn voor leidinggevende en creatieve (research)functies, niet het minst door de internationale ervaring die de doctoraatsstudent opbouwt. De titel van doctor is ook een voorwaarde voor wie een academische carrière binnen de universiteit of een andere wetenschappelijke instelling ambieert.

13

Postgraduaat Een aantal opleidingstrajecten voorziet een verdere professionele vorming na het voltooien van een bachelor- of masteropleiding. Die postgraduaatsopleidingen verdiepen of verbreden een aantal competenties en omvatten ten minste 20 studiepunten. Na afloop van een postgraduaatsopleiding krijg je een postgraduaatsgetuigschrift of bv. een diploma met bepaalde beroepstitel.

Permanente vorming Alle opleidingsprogramma’s die niet leiden tot een formeel diploma zijn gebundeld onder de term ‘permanente vorming’. De programma’s zijn zeer uiteenlopend qua omvang en duur. Ook de toelatings­ voorwaarden zijn erg verschillend afhankelijk van de opleiding. Binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid worden volgende permanente vormingen aangeboden: Bemiddeling, Inleiding tot het recht voor gerechtelijke experts, Havenbeheer en Forensische gedragswetenschappen.

14

15

1ste jaar Bachelor rechten

2de jaar Bachelor rechten

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

Algemene rechtsleer en rechtsmethodiek*

6

Argumentatieleer

3

OPLEIDINGSONDERDEEL

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

1

Bestuursrecht*

6

1

KEUZEVAK

1

Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis

8

1

Eén vak uit onderstaande lijst OF uit een andere bacheloropleiding aan de UGent

Inleiding tot het privaatrecht*

8

1

Burgerlijk procesrecht*

5

2

Staatsrecht*

7

2

Mensenrechten*

5

1

- Recht en ethiek

Strafrecht*

7

2

5

2

- Rechtseconomie

Geschiedenis van de politiek en van het publiek recht

6

1

Onrechtmatige daad en alternatieve schadevergoedingssystemen*

Internationaal publiekrecht*

4

2

Verbintenissenrecht*

5

1

Economie

3

1

Zakenrecht en zakelijke zekerheidsrechten*

5

2

Politieke en rechtsfilosofische stromingen

4

1

Boekhoudrecht en balansanalyse

3

2

Inleiding tot de sociale psychologie

3

2

Ruimtelijk bestuursrecht*

3

2

Sociologie

3

2

PRAKTISCHE OEFENINGEN I

6

J

* opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

16

SEM

SP SEM

3

2

12

J

- Rechtssociologie - Criminologie - Rechtsantropologie PRAKTISCHE OEFENINGEN II Elk semester één te kiezen uit de vakken van het daaraan voorafgaande semester

* opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

Studiepunten Studiepunten (sp) verwijzen naar de omvang van een vak/opleiding. Elk ‘jaar’ bestaat uit 60 sp verdeeld over de verschillende vakken. Bij het bepalen van het aantal studiepunten wordt niet alleen rekening gehouden met het aantal uren les, oefeningen, practica … maar ook met de tijd die nodig is om alles te verwerken. Meer details over de verhouding aantal uren les/ oefeningen/practica/persoonlijke verwerking … vind je op www.studiegids.UGent.be. Ga via de faculteit en je opleiding naar het vak van je keuze. Semestersysteem Alle opleidingen zijn georganiseerd volgens het semestersysteem. Dat wil zeggen dat het academiejaar opgesplitst is in twee semesters. Het is een stimulans om regelmatig te werken vanaf het begin van het academiejaar. Elk semester eindigt met de examens over de vakken van dat semester. Zo krijg je al halfweg het academiejaar feedback over je vorderingen, je manier van werken enz. Een heel beperkt aantal vakken wordt nog gedoceerd over de twee semesters heen (jaarvakken). Meestal gaat het dan om zgn. integratievakken zoals masterproef, projecten, seminariewerken …

17

3de jaar Bachelor rechten OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

Europees recht*

6

1

Familierecht*

6

1

Handelsrecht en insolventierecht*

6

2

Arbeidsrecht*

5

1

Bijzondere overeenkomsten en persoonlijke zekerheidsrechten*

5

1

Fiscaal recht*

5

2

Vennootschapsrecht en rechtspersonenrecht*

5

1

Strafvordering*

3

2

Juridisch schrijven (een paper m.b.t. één van de juridische vakken uit de bachelor Rechten)

4

KEUZEVAK Eén vak uit onderstaande lijst OF uit een andere bacheloropleiding aan de UGent:

3

2

12

J

Na de bachelor Een korte beschrijving van de inhoud van de rechtstreeks aansluitende master(s) vind je in deze bachelorbrochure onder ‘opbouw’. Een uitgebreide beschrijving van de master, inclusief schakel- en voorbereidingsprogramma’s, en het concrete vakkenpakket kun je raadplegen via de website www.UGent.be/studiekiezer

- Recht en ethiek - Rechtseconomie - Rechtssociologie - Criminologie - Rechtsantropologie PRAKTISCHE OEFENINGEN III Elk semester één te kiezen uit de vakken van het daaraan voorafgaande semester

* opleidingsonderdelen waarbij Juridisch Schrijven in Ba3 kan aansluiten

18

19

Inhoud vakken eerste jaar >> Algemene rechtsleer en rechtsmethodiek In dit inleidende opleidingsonderdeel leert de student de algemene karakteristieken van het recht kennen. Algemene rechtsleer belicht vanuit theoretisch standpunt de essentiële kenmerken van het Belgische rechtssysteem. Eerst worden een aantal essentiële basisbegrippen uitgelegd. Vervolgens komen in de rechtsbronnenleer de productiemethodes van het recht aan bod (wetgeving, rechtspraak …), alsook een aantal algemene leerstukken zoals de toepassing van de wet in de tijd, het gezag van hogere rechtbanken enz. De rechtsbronnenleer is niet exclusief gericht op het Belgische recht, maar refereert ook aan buitenlandse rechtssystemen. Ten slotte gaat de cursus in op de sociale functies van het recht (de verdelingsfunctie, de beschermingsfunctie, de beslechtingsfunctie, de reguleringsfunctie …). Dit deel legt de basis voor een kritische benadering van het recht in de verdere opleiding. De rechtenstudent moet in zijn eerste jaar niet alleen van buitenaf met het recht kennis maken, hij/zij moet ook de eerste stappen zetten in het omgaan met recht. Dat betekent in de eerste plaats heuristiek: waar vind ik de toepasselijke norm? Dat is de essentie van Rechtsmethodiek. Voortbouwend op het theoretische overzicht van de formele rechtsbronnen in de component Algemene rechtsleer, wordt de nadruk gelegd op het praktisch leren werken met die bronnen. Aangezien steeds meer bronnen ter beschikking gesteld worden via informatie- en communicatietechnologie, wordt interactief college gegeven, met gebruikmaking van het internet. Aan bod komen: denkoefeningen op juridische kwalificatie van feitelijke problemen, hanteren van de basisterminologie, het lezen van vonnissen en arresten (ook Franse en Engelstalige), het aanleren van de juridische citeerwijzen, afkortingen en verwijzingen en het vinden van de bronnen aan de hand van verwijzingswerken.

20

>> Argumentatieleer In Argumentatieleer wordt geleerd hoe een correcte juridische redenering wordt opgebouwd. De rechtenstudent komt hier meer te weten over de structuur van het (juridische) betoog en de eisen die aan een geslaagd (juridisch) betoog gesteld worden. De student wordt ingelicht over de structuurelementen van elke argumentatie en de verschillende soorten redeneringen (deductie, inductie, abductie) en argumentaties (confirmatio, refutatio). Bijzondere aandacht gaat uit naar specifieke elementen in juridische betogen, zoals de aparte connectieven in de rechtspraak, het onderscheid tussen argumenten in rechte en in feite, argumenten ten gronde en niet ten gronde, het onderscheid met (processuele) excepties, het verschil tussen argumentaties in hoofdorde en subsidiaire orde. Tevens wordt ingegaan op de interpretatie van de rechtsregel en het bewijzen van feiten (bewijs, bewijskracht, bewijslast en bewijs­­sys-teem). Naast 15 uren hoorcolleges zijn ook praktische toepassingen voorzien.

Met van buiten blokken slaag je misschien voor een paar vakken maar het zwaartepunt van mijn opleiding ligt bij het redeneren. Cédric, masterstudent

>> Inleiding tot het privaatrecht Het privaatrecht wordt gesitueerd ten opzichte van de overige rechtstakken. De verschillende onderdelen ervan (burgerlijk recht, handelsrecht, arbeidsrecht, internationaal privaatrecht, privaatrechtelijk procesrecht) worden belicht. Bij de behandeling van het materieel privaatrecht worden de begrippen die in het privaatrecht een cruciale rol spelen (subjectief recht, rechtshandeling, bekwaamheid, rechtspersoonlijkheid, geldigheidsvereisten, wilsleer, schijnleer, nietigheid, organieke, wettelijke en conventionele vertegenwoordiging, contract, ontbinding, vorderingsrechten, zakelijke rechten, intellectuele eigendomsrechten, bewijsmiddelen en bewijskracht, fout- en risicoaansprakelijkheid, rechtsmisbruik) verduidelijkt naar hun inhoud, hun werking en hun belang. Ze worden tegenover elkaar geplaatst om de studenten inzicht te verschaffen in de onderlinge samenhang van de begrippen. De rol en de aard van vormen (bestaan, bewijs, tegenwerpelijkheid van de rechtshandeling) en van publiciteitssystemen in het privaatrecht worden uitgelegd. De bespreking van het formeel privaatrecht vangt aan met het situeren van de door de civiele rechter geboden rechtsbescherming t.a.v. de andere vormen van rechtsbescherming. Naast een summiere bespreking van de bronnen, komen de rechterlijke organisatie en de bevoegdheid van de nationale

21

burgerlijke rechtscolleges aan bod. De toelichting op het procesverloop wordt aangegrepen om de basisconcepten van dat sanctierecht te definiëren en te illustreren. Hierna worden de kernbegrippen van het handhavingsrecht bijgebracht (executie, beslag, samenloop, eenheid van vermogen, het principe van de gelijkheid van de schuldeisers en de uitzonderingen hierop), met een summiere toelichting op de problemen die rijzen bij insolventie van de schuldenaar. Zowel bij de behandeling van het materieel als van het formeel privaatrecht wordt de rol van een aantal relevante juridische beroepsuitoefenaars en instanties (advocaat, gerechtsdeurwaarder, rechter, notaris, hypotheekbewaarder, registratiekantoor, bedrijfsjurist) bij de toepassing van het privaatrecht toegelicht.

>> Staatsrecht Dit opleidingsonderdeel biedt een eerste kennismaking met het publiekrecht in ruime zin (grondwettelijk recht, administratief recht, begrotingsrecht ...). De meeste aandacht gaat uit naar het grondwettelijk recht. De leerstof vangt aan met een overzicht van de algemene beginselen van het Belgisch publiekrecht (historische inleiding, hiërarchie der rechtsnormen en overzicht van de essentiële kenmerken van de Belgische staatsstructuur; scheiding der machten, rechtsstaat, parlementaire representatieve democratie …). Deel II heeft betrekking op de rechten en vrijheden, algemene beginselen, vreemdelingenrecht, gelijkheidsbeginsel, enz. In deel III wordt de structuur van de federale overheid uiteengezet (de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht). Deel IV behandelt buitenlandse betrekkingen en financiën. Deel V gaat over de gedecentraliseerde besturen. Het laatste onderdeel betreft de rechtsbescherming tegen de overheid (Raad van State, administratieve rechtscolleges, Grondwettelijk Hof, overheidsaansprakelijkheid, exceptie van onwettigheid, ombudsman …).

22

23

>> Strafrecht Het vak heeft tot doel de student inzicht te verschaffen in de historische en inhoudelijke grondslagen van het Belgische strafrecht, zoals vervat in boek I van het Strafwetboek en verder uitgewerkt in boek II van het Strafwetboek, en in een aantal complementaire en bijzondere wetten. Daarnaast beoogt het vak de student toepassing te leren maken van de verworven theoretische kennis d.m.v. het bepalen van de juridische kwalificatie van strafbaar gedrag en van de toepasselijke sanctie. Volgende thema’s worden behandeld: ×× De historische ontwikkeling van het strafrecht en het strafrechtsdenken; ×× De bronnen van het strafrecht; ×× De grondbeginselen van het strafrecht; ×× De toepassing van de strafwet naar tijd, ruimte en de persoon; ×× Het misdrijf: de constitutieve elementen, de indeling, de rechtvaardigingsgronden, verschoningsgronden, verzachtende omstandigheden en verzwarende omstandigheden; ×× De strafrechtelijke verantwoordelijkheid: het moreel element van het misdrijf en de schulduitsluitingsgronden; ×× De strafbare poging en de strafbare deelneming; ×× De sanctie: overzicht van de sancties, de straftoemeting, de strafuitvoering, het eerherstel en de automatische uitwissing van veroordelingen.

>> Geschiedenis van de politiek en van het publiek recht Rechtsnormen regelen enerzijds de verhouding tussen personen onderling (privaatrecht), maar anderzijds wordt ook de verticale relatie tussen de overheid en de burger geregeld (publiekrecht). De wijze waarop de gewone man zich vandaag tegenover het overheidsapparaat verhoudt, is de resultante van een lange evolutie. De cursus gaat in het verleden op zoek naar bouwstenen van het hedendaagse publiekrecht. Als we weten wat voorafging en waarom het veranderde, krijgen we een beter inzicht in de huidige regels én kunnen we die tegelijk kritisch benaderen. In de bepaling van het recht speelt de politieke macht een belangrijke rol. Naast de relativerende en kritische bedoeling, wil de cursus aan de toekomstige jurist ook enkele fundamentele (rechts)culturele mijlpalen uit de geschiedenis meegeven, alsook de eerstejaarsstudent vertrouwd maken met publiekrechtelijke basisbegrippen en juridische teksten.

24

De cursus is chronologisch opgebouwd en begint bij het Romeinse Rijk. Achtereenvolgens komen de Merovingers, de Karolingers, de middeleeuwse leen- en heerlijke stelsels, op- en ondergang van het absolutisme, de opbouw van de nationale staat en de regionalistische en Europese ontwikkelingen aan bod. Per periode wordt qua lokalisatie gefocust op een rechtssysteem, waarvan de inhoud tot op vandaag in ons recht nog steeds sporen nalaat, weze het als voorbeeld (bv. de ‘Franse’ revolutie, de ‘Amerikaanse’ onafhankelijkheidsstrijd), dan wel als non-voorbeeld (bv. het ‘Spaanse’ despotisme, het ‘Duitse’ totalitarisme). In elk van de belichte juridische systemen worden thema’s beschreven als ‘scheiding der machten’, ‘vertegenwoordiging’, ‘constitutionalisme’ … De cursus overloopt in vogelvlucht de verhouding tussen macht en recht vanaf het ontstaan van de oudste bewaarde rechtsbronnen om vanaf de late middeleeuwen de klemtoon te leggen op enerzijds een aantal basiselementen van staatsstructuur (vooral scheiding der machten en parlementair regime) en anderzijds de ontwikkeling van de fundamentele rechten en vrijheden. Vanaf de negentiende eeuw wordt bijkomend bijzonder gefocust op de rol van sociale bewegingen, de taalstrijd en de politieke partijen in de vormgeving van het hedendaagse Belgische publiekrecht.

>> Internationaal publiekrecht Dit opleidingsonderdeel geeft een overzicht van het brede domein van het internationaal publiekrecht. Na een inleiding komen de bronnen van het volkenrecht, met bijzondere aandacht voor de verdragen tussen staten, aan bod. Wat een ‘staat’ is, wordt uitgelegd aan de hand van de begrippen ‘staatsvorming’, ‘erkenning’, ‘jurisdictie’, ‘soevereiniteit’ en ‘immuniteit’. Ook de staatsaansprakelijkheid komt aan bod. Verder wordt stil gestaan bij de internationale organisaties en bij de plaats van het individu in internationaal recht en mensenrechten. Inzake internationale conflicten worden zowel vreedzame regeling van geschillen, gewapende conflicten als humanitair recht behandeld. Ten slotte wordt aandacht besteed aan het recht met betrekking tot de zee, de lucht en de ruimte en het internationaal milieurecht.

25

Na het eerste jaar en een stuk van het tweede heb ik mijn studieaanpak drastisch moeten wijzigen. Ik werkte gewoon te weinig, begon veel te laat en dat resulteerde in veel te veel tekorten. Dan ben ik gewoon zoveel mogelijk dagelijks beginnen werken. Hannelore, 3de jaar bachelor

>> Economie Deze cursus wil de student een eerste inzicht geven in de economische wetenschap. Een kern van theoretische beschouwingen wordt aangevuld met institutionele gegevens en met praktische toepassingen op hedendaagse economische problemen. Aldus is het de bedoeling de student de essentie van de economische analyse (kosten/batenafweging, marginaal nutsbeginsel, aandacht voor efficiëntie) bij te brengen, toegepast op diverse maatschappelijke problemen; hem kennis te laten maken met de voornaamste economische begrippen; hem inzicht te laten verwerven in de belangrijkste economische relaties. In de cursus wordt tevens de nadruk gelegd op de ontwikkeling van de economische wetenschap en wordt het verband met sociaal-politieke opvattingen onderstreept om de student tot een kritische houding tegenover economische beweringen aan te zetten.

>> Politieke en rechtsfilosofische stromingen In dit opleidingsonderdeel wordt een overzicht gegeven van de grote stromingen in de politieke en rechtsfilosofie gevolgd door het aanbrengen van enkele representatieve hedendaagse politiekeen rechtsfilosofische controversen, zodat studenten een dieper inzicht verwerven in wat denken over en met ‘recht’ eigenlijk impliceert. Er wordt inzicht verschaft in de (cultuur)historische bronnen van de hedendaagse politieke en rechtsfilosofie om van daaruit actuele politiek-filosofische en rechtsfilosofische stromingen en disputen te onderzoeken. Het filosofische ‘denken over’ het (geldende) recht en de historische evolutie van dat denken is een noodzakelijke voorwaarde om dat geldende – publieke en private – recht beter te begrijpen en er een eigen positie tegenover in te (kunnen) nemen.

>> Inleiding tot de sociale psychologie De doelstelling van het opleidingsonderdeel sociale psychologie is op de eerste plaats de studenten laten kennismaken met het empirisch sociaal-psychologisch onderzoek dat relevant is voor de studie van het recht en de rechtsbeoefening. Daarnaast beoogt de cursus de studenten ook een inleidend overzicht te geven van de theorievorming over sociale perceptie, sociale beïnvloeding, interpersoonlijke relaties en rechtspsychologie. Naast een algemene inleiding worden volgende thema’s behandeld:

26

×× sociaal-psychologische onderzoeksmethoden (het sociaal-psychologisch onderzoeksproces: formuleren van hypothesen en theorieën; omschrijven en meten van variabelen, correlationeel versus experimenteel onderzoek, ethische principes en waarden in sociaal-psychologisch onderzoek); ×× persoonsperceptie (non-verbale communicatie, attributietheorie, impressievorming als een vorm van informatie-integratie, bespreking van diverse vormen van vertekening in sociale cognitie); ×× conformiteit (meerderheids- en minderheidsinvloed, inwilliging: sequentiële verzoekstrategieën, blinde gehoorzaamheid aan een autoriteit), ×× agressie (omschrijving van agressie, culturele en man-vrouwverschillen, theorievorming over de oorsprong van agressie, situationele invloed op agressie: frustratie en agressie, negatief affect, arousal, automatische en doelbewuste cognities, effect van de media: niet-seksueel geweld, pornografisch materiaal, verdoken geweld: seksuele agressie, fysiek geweld onder partners, kindermishandeling), ×× sociale psychologie en recht (overzicht van onderzoek over de selectie van de jury, betrouwbaarheid van getuigenverklaringen, leugendetector, invloed van niet toegelaten bewijsmateriaal, beraadslaging door de jury: leiderschap, groepsdynamica, grootte van de jury, het straftoemetingsproces, het gevangenisleven: ‘Stanford prison’-experiment, psychologische aspecten van politionele verhoortechnieken, psychologische daderprofielen en ‘crime scene analysis’.)

>> Sociologie De basiskenmerken van de sociologie als wetenschappelijke discipline worden omschreven en vergeleken met de andere humane wetenschappen. Ook wordt aangetoond binnen welk maatschappelijk kader de sociologie ontstaan is en hoe ze zich verder ontwikkeld heeft. Hierbij wordt bijzondere aandacht besteed aan het leggen van een band tussen de klassieke sociologische theorieën en de moderne empirische sociologiebeoefening. Om inzicht te verschaffen in de werking van de maatschappelijke organisatie wordt een analyse gegeven van de deelcomponenten cultuur en sociale structuur en van de evolutie van de maatschappij. Ten slotte wordt een overzicht gegeven van de centrale theorieën i.v.m. de fenomenen socialisatie, sociale stratificatie, godsdienst, afwijkend gedrag en sociale verandering.

27

>> Praktische oefeningen I De praktische oefeningen mikken in de eerste plaats op (mondelinge en schriftelijke) juridische vaardigheden. In het eerste jaar gaat het om basisvaardigheden: het juist toepassen van de wet in de tijd en in de ruimte, het leren lezen en analyseren van een wet en van een rechterlijke uitspraak … De oefeningen worden georganiseerd in groepen.

Weekschema eerste jaar 1ste semester MAANDAG

2de semester DINSDAG

WOENSDAG

DONDERDAG

VRIJDAG

8  u

11  u

9  u Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Economie

(groep 1)

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

(groep 2)

(groep 1)

Inleiding tot het privaatrecht

12  u

15  u

18  u 19  u

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Argumentatieleer

Praktische oefeningen I*

(groep 2)

VRIJDAG

10  u

Strafrecht Internationaal publiekrecht

Strafrecht

11  u

Inleiding tot de sociale psychologie

Politieke en rechts­ filosofische stromingen

14  u

Internationaal publiekrecht Sociologie

15  u

Praktische oefeningen I*

16  u

Algemene rechtsleer en -methodiek

Inleiding tot het privaatrecht

Economie

17  u

Algemene rechtsleer en -methodiek

18  u

Dit schema geldt als model, wijzigingen kunnen ieder jaar voorkomen.

28

DONDERDAG

13  u

16  u 17  u

WOENSDAG

12  u

13  u 14  u

DINSDAG

8  u

9  u 10  u

MAANDAG

Staatsrecht

Staatsrecht

TOT 20.30 u.

TOT 20.30 u.

19  u * oefeningen in groepen: groep 1 = familienamen A - L; groep 2 = familienamen M - Z.

29

Als je in het secundair gewend bent geweest met een minimum aan werk toch nog aardige resultaten te behalen dan is de overgang naar de universiteit een hel. Koenraad, masterstudent

Studieondersteuning

B

eginnen aan universitaire studies betekent een grote verandering en aanpassing. Niet alleen is de groep studenten groter, het is vooral de hoeveelheid stof die omvangrijker is. Als student moet je bijgevolg beschikken over een flinke portie zelfstandigheid en doorzettingsvermogen. Dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Allerlei initiatieven met betrekking tot studieondersteuning begeleiden je in dat proces.

Onderwijs Studeren begint in de les. In de lessen verneem je wat er van je verwacht wordt en hoe dat geëvalueerd zal worden. Je krijgt extra uitleg en illustraties die je inzicht zullen bevorderen. Je kunt vragen stellen bij de lesgevers (voor, tijdens en na de colleges) of bij de assistenten. Voor sommige vakken is er een specifiek begeleidingsaanbod: monitoraat, spreekuren, computeroefeningen ... Vaak verloopt de ondersteuning in kleinere groepen of zelfs individueel. In de opleiding rechten worden de theoretische lessen aangevuld met praktische oefeningen. Ze sluiten aan bij de leerstof van opleidingsonderdelen die in het voorgaande semester werden gevolgd. Ze bestaan in de eerste bachelor bijvoorbeeld ofwel uit het lezen van één of meer artikelen, wetten of gerechtelijke uitspraken, ofwel uit een taak die zelfstandig moet worden uitgevoerd. In de latere jaren hebben de evaluaties vaak betrekking op groepswerk, mondelinge presentaties, argumentatieoefeningen en dies meer. Het zijn momenten van evaluatie van de studievoortgang, met feedback. De Universiteit Gent beschikt ook over een elektronische leeromgeving onder de naam Minerva. Op die manier kun je op elk moment van de dag lesmateriaal of leeropdrachten bekijken of downloaden, opdrachten inleveren, online toetsen maken, communiceren met je lesgever en medestudenten … Een pc met internetaansluiting volstaat om in de digitale leeromgeving te stappen. Dat kan via je eigen pc thuis of op kot, of in één van de pc-klassen van de Universiteit Gent. 30

Monitoraat Het monitoraat van de faculteit is een vertrouwelijk en vlot toegankelijk aanspreekpunt voor alle studenten. De studiebegeleiders en trajectbegeleider van het monitoraat nemen initiatieven om het studeren vlotter en efficiënter te laten verlopen.

>> De studiebegeleiders –– begeleiden een aantal vakken in het eerste jaar bachelor inhoudelijk, je kan bij hen terecht met vragen over de leerstof; –– bieden individuele en/of groepssessies aan over studiemethode en studieplanning, examens afleggen, evalueren en bijsturen … en zijn dus het aanspreekpunt voor al je vragen rond studieaanpak; –– helpen je zoeken naar oplossingen voor zaken waardoor je studie minder wil vlotten (concentratie­ problemen, faalangst, uitstelgedrag …).

>> De trajectbegeleider –– geeft je individueel advies over je persoonlijk studietraject en studievoortgang; –– begeleidt en geeft informatie bij de keuzemomenten tijdens je studieloopbaan (afstudeerrichting, minor/major …), mogelijkheden i.v.m. GIT (geïndividualiseerd traject), aanvragen van een creditcontract, spreiding van studies enz.; –– helpt je bij heroriëntering (overstap naar andere opleiding).

Studieloopbaanadvies Het Adviescentrum voor Studenten is het centrale aanspreekpunt van de Universiteit Gent voor informatie en advies in verband met de diverse aspecten van de studieloopbaan zowel voor, tijdens als na je universitaire studie. Je kunt er ook terecht voor begeleiding bij specifieke studieproblemen en persoonlijke/ psychologische problemen. In onderling overleg wordt dan een begeleiding opgestart of word je begeleid doorverwezen. Je kunt er terecht voor een individueel gesprek en ieder semester zijn er groepstrainingen over faalangst en actief studeren.

31

Gewikt en gewogen

H

et onderwijs aan de Vlaamse universiteiten is al geruime tijd in beweging. Het traditionele kennisgericht opleiden maakt steeds meer plaats voor een competentiegerichte manier van lesgeven. In de praktijk betekent het dat kennisreproductie, het zogenaamde ‘papegaaienwerk’, niet langer het ultieme einddoel is van een academische studie. Die evolutie blijft uiteraard niet zonder gevolgen voor de rol die studenten aannemen binnen hun opleiding. Vandaag de dag worden universiteitsstudenten benaderd als actieve en kritische kennisproducenten. Tijdens hun opleiding ontwikkelen ze de noodzakelijke basisvaardigheden om zelf kennis te creëren in complexe theoretische en/of concrete situaties. Het wetenschappelijk onderzoek vormt hierbij steeds het vaste referentiekader en toont aan hoe ingewikkelde problemen vanuit een wetenschappelijke invalshoek benaderd kunnen worden.

Academisch competent?! Een universitaire studie vergt dus meer dan alleen een goed ontwikkeld geheugen. Als student moet je ook in staat zijn efficiënte en effectieve probleemoplossingsstrategieën te ontwikkelen, op een constructieve manier in teamverband te werken en op een wetenschappelijke (meertalige) manier te communiceren. Voorts zijn een hoge dosis zelfstandigheid en regelmatig studiewerk, een oprechte intrinsieke motivatie voor het gekozen studieobject … onontbeerlijk voor het welslagen van jouw opleiding. Die algemene academische competenties bepalen niet alleen de eigenheid van een universitair diploma, ze blijken eveneens in heel veel werksituaties van onmisbaar belang.

Toelating Een diploma van het secundair onderwijs geeft rechtstreeks toegang tot een bacheloropleiding (behalve voor de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde). Wie hierover niet beschikt, neemt best tijdig contact op met het Adviescentrum voor Studenten voor meer informatie over afwijkende toelatingsvoorwaarden. Surf ook naar de site van de faculteit Rechtsgeleerdheid (www.UGent.be/re), waar je heel wat bijkomende informatie vindt, onder meer over verkorte en schakelprogramma’s voor mensen die al een diploma hoger onderwijs hebben. Check daarvoor zeker eens het ‘vademecum van de curriculumcommissie rechten’.

Naast voormelde algemene academische competenties zijn er uiteraard ook nog enkele opleidingsspecifieke competenties van belang.

32

33

Juridische knobbel? Rechtenstudies veronderstellen geen specifieke voorkennis. De leerstof is immers voor iedereen nieuw en begint vanaf nul. Voorts bestaat er ook niet zoiets als een juridische intelligentie, een ‘juridische knobbel’ waarover je al of niet beschikt. Wel vergen de pure rechtsvakken een heel specifieke aanpak. Om de leerstof (die wel eens bestempeld wordt als saai geheugenwerk) levendig en doorzichtig te maken, moet je goed logisch redeneren en beschikken over een grondig inzicht en over een verregaand abstractievermogen. Dat is net de essentiële taak van een jurist: abstracte principes op concrete gevallen toepassen. Dat is niet alleen wat rechters en advocaten doen, maar ook bedrijfsjuristen en politici werken dagdagelijks met juridische normen en begrippen. Daarom is een gezonde interesse in wat radio, tv en gedrukte media dagdagelijks berichten over politiek en gerecht heel belangrijk. De jurist heeft een open oog en oor voor die hot topics in de actualiteit.

Talenkennis Ook talenkennis is van groot belang, zowel voor de opleiding zelf, als voor de job die erop aansluit. Aangezien juristen als het ware ‘tekstverwerkers’ zijn, geldt dat in de eerste plaats voor het Nederlands! Verder is een goede kennis van het Frans absoluut onmisbaar. Verscheidene rechtsbronnen zijn immers uitsluitend in de Franse taal opgesteld. Dat is niet alleen het geval voor oudere bronnen, maar uiteraard ook voor de vonnissen en arresten die in het Franstalige landsgedeelte worden geveld. Kennis van het Engels is een must voor wie later in het bedrijfsleven denkt terecht te komen. Kennis van het Latijn ten slotte is voor het sneller vatten van een aantal juridische begrippen en uitdrukkingen wel bruikbaar, maar lang geen noodzaak meer.

34

>> Oefen je talen Dat betekent echter niet dat je als rechtenstudent ook nog eens taalexamens moet afleggen. De faculteit heeft er bewust voor gekozen het studieprogramma niet extra te belasten met specifieke taalvakken. Het gros van de studenten heeft trouwens voldoende talenkennis uit het secundair onderwijs. Enkelen zullen echter hun talenkennis tijdens hun studies moeten bijschaven, door bijvoorbeeld regelmatig een buitenlandse krant te lezen, een taalcursus te volgen of een vakantieperiode in het buitenland door te brengen. Studenten kunnen, zowel tijdens de vakantieperiodes als tijdens het academiejaar, daarnaast taalcursussen volgen bij het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UCT). Per taal worden er verschillende niveaus aangeboden. Voor juristen in opleiding organiseert het UCT ook cursussen Frans, Engels en Duits.

Voor meer informatie over de voorbereidende initiatieven kun je terecht op www.UGent.be/studiekiezer. Selecteer de opleiding en je vindt toelichting en praktische details onder de rubriek ‘Vlot van start’.

De rechtsterminologie zelf wordt uiteraard ook in de vreemde taal bestudeerd. In de cursussen van het eerste modeltrajectjaar worden de relevante woorden per vakgebied opgenomen met hun Franse vertaling. Verder komt de vreemde juridische terminologie aan bod in het vak Rechtsvergelijking in het eerste masterjaar. In de masterjaren worden de eigen rechtsprincipes overigens systematisch vergeleken met die van andere landen, waarbij uiteraard ook de juridische terminologie in de taal van het desbetreffende land wordt behandeld.

35

Aan het werk

J

uristen vinden vrij gemakkelijk een job, dat is voldoende bekend. De tewerkstellings­perspectieven zijn voor masters in de rechten gunstig en dat valt ook af te lezen uit het aantal inschrijvingen van nieuwe studenten. Hier past echter een waar­schuwing. Studeren doet men best niet ‘om den brode’. Bij het bepalen van de studiekeuze ga je nog altijd beter uit van de eigen interesses en capaciteiten, dan van de tewerkstellingsmogelijkheden. Opportunisme is doorgaans een zwakke basis om te slagen in de studie of later in de job.

Algemene trends Over evoluties op de arbeidsmarkt blijft het gevaarlijk voorspellingen te doen. Niemand weet immers hoe de arbeidsmarkt er over vijf jaar zal uitzien. Toch kunnen we op enkele algemene trends wijzen. In de eerste plaats stellen we een overaanbod van afgestudeerden vast voor de traditionele juridische beroepen. Nog slechts een derde van de masters in de rechten weet door te stoten naar de magistratuur, het notariaat en zelfs de advocatuur. Een tweede vaststelling is dat de nood aan bedrijfsjuristen nog steeds aan het groeien is. En ten slotte blijkt ook dat steeds meer ‘polyvalente’ functies worden ingenomen door juristen. Die ontkoppeling tussen het diploma en de job is een fenomeen dat zich al langer dan vandaag voordoet. Voor steeds meer jobs wordt geen specifiek diploma vereist, maar beslissen open selecties over de beste kandidaat. En omdat die polyvalente functies steeds complexer worden en een juridische kennis daarbij goed van pas komt, worden die jobs niet zelden door juristen bezet.

36

Advocatuur Ongeveer één vijfde van alle afgestudeerde juristen begint een loopbaan als advocaat-stagiair bij de balie. De stageperiode duurt in principe drie jaar, maar heel wat stagiairs haken vroegtijdig af en beproeven hun geluk elders. Goede stageplaatsen zijn beperkt. Stagiairs moeten bovendien keihard werken, soms tegen een veeleer schamele vergoeding. Na hun stageperiode kunnen ze dan beginnen denken aan de uitbouw van een rechtspraktijk met een eigen cliënteel, een proces dat meestal traag verloopt en opnieuw financiële risico’s inhoudt. Een stage aan de balie wordt daarom door veel afgestudeerden beschouwd als een bijkomende studieperiode, waarbij het vak in de praktijk wordt geleerd. Die ervaring is ook vaak bruikbaar als opstapje naar een andere job.

Magistratuur

Mijn doel is als Europees ambtenaar te kunnen werken. Ik zou nog kunnen overwegen een extra jaar Europees recht te studeren. Natuurlijk ga ik eerst kijken of het mij wel een extra waarde biedt op de arbeidsmarkt. Paul, masterstudent

De politiek is de voorbije jaren tot het inzicht gekomen dat de gerechtelijke achterstand voor een belangrijk deel te wijten is aan een tekort aan magistraten. Om die reden heeft het korps een flinke expansie gekend. Om als magistraat aan de slag te gaan, moet je eerst slagen voor een selectief schriftelijk en mondeling vergelijkend overheidsexamen. Daarna volgt een gerechtelijke stage, waarvan de duur verschilt naargelang je de functie van lid van het openbaar ministerie dan wel een ambt als rechter ambieert. Nadien kun je postuleren voor een vacant ambt bij de staande respectievelijk zittende magistratuur.

37

Notariaat

Privésector

Een notaris is een juridische deskundige die als openbaar ambtenaar bevoegd is om authentieke akten op te maken, die in bewaring te houden en er uitvoerbare uitgiften, afschriften en uittreksels van af te leveren. Een notaris wordt door de Koning benoemd na het afleggen van een vergelijkend examen, wat de toegankelijkheid tot het beroep verruimd en geobjectiveerd heeft. Wie in aanmerking wil komen voor een benoeming als notaris of kandidaat-notaris moet gedurende drie jaar de wettelijk verplichte stage lopen bij een notaris.

Het merendeel van de afgestudeerde juristen trekt vandaag naar de privésector: banken en financiële instellingen, handels- en industriële ondernemingen, verzekeringswezen, vastgoedsector, consumenten­ organisaties, vakbonden, niet-gouvernementele organisaties … De juristen zullen zich vaak verder specialiseren in een specifiek domein, zoals intellectuele eigendom, vennootschapscontracten, personeelsverantwoordelijke, fiscaal raadgever, milieuspecialist enz. De meeste van die juristen zijn echter allround adviseurs die betrokken worden bij allerlei beleidsbeslissingen of betwiste zaken. Daarnaast worden er jobs uitgeoefend die niet specifiek juridisch zijn, maar die door hun complexiteit een juridische basiskennis vereisen. Het zijn veelal jobs die te maken hebben met administra­tieve, commerciële en organisatorische activiteiten.

Er is een specifieke master-na-masteropleiding in het notariaat die enkel toegankelijk is voor juristen. De opleiding omvat 60 studiepunten, maar is zo gestructureerd dat een combinatie met een deeltijds beroep of stage mogelijk is. De opleiding in het notariaat kan ook een interessante aanloop zijn tot een loopbaan in het bank- of verzekeringswezen, in de vastgoedsector of in de ambtenarij. De bijkomende specifieke juridische bagage die studenten via de opleiding opdoen, wordt in die sectoren immers erg op prijs gesteld.

Overheid

Bijkomend diploma De idee dat academici een tweede, zelfs derde diploma moeten halen om een geschikte baan te vinden, klopt helemaal niet. Elke functie is zo specifiek en gespecialiseerd geworden dat verdere bijscholing grotendeels op de werkplek zelf gebeurt. Hoofdvoorwaarde blijft steeds een degelijke basisopleiding. Toch kiezen meer en meer studenten ervoor om na hun rechtenstudies verder te studeren. De meeste van die studenten volgen nog een opleiding notariaat of fiscaliteit of studeren een jaar in het buitenland.

De overheid heeft veel juristen in dienst. En dan hebben we het niet alleen over de Federale Overheids­ dienst Justitie. Ook Buitenlandse Zaken doet veelvuldig een beroep op rechtsgeleerden en in andere federale en Vlaamse ministeriële diensten worden juristen met specifieke juridische taken belast. Naast de centrale overheden trekken ook de gemeentelijke en provinciale overheden juristen aan voor bestuurs- en beleidstaken. Verder zijn er ook tal van functies bij de overheid die niet specifiek voor juristen zijn voorbehouden maar waar juristen vlot voor de examens slagen.

38

39

Informeer je (goed)! De regionale studie-informatiedagen (sid-ins) www.ond.vlaanderen.be/sidin

www.UGent.be/openlessen

>> Extra infobeurs in juni

UGent-infomomenten

De brochures

>> Open lessen

–– –– –– –– ––

Ben je nieuwsgierig naar hoe het er echt aan toe gaat tijdens de lessen aan de UGent? Dan kun je zowel in de herfst- als in de krokusvakantie een aantal open lessen bijwonen - samen met de eerstejaarsstudenten. Als bachelorstudent-voor-één-dag kom je op die manier ‘proeven’ van het universitaire onderwijs.

De Universiteit Gent organiseert voor iedere opleiding een afzonderlijke infodag. Je kunt ter plaatse de opleiding beter leren kennen. Door het contact met professoren, assistenten of ouderejaars kun je nagaan of je verwachtingen wel kloppen. Je krijgt zicht op wat je écht te wachten staat. Datum: woensdag 12 maart 2014, 14 u. Plaats: Aula, Voldersstraat 9 Daarnaast zijn er speciale infodagen voor ouders (niet over de opleiding zelf, wel algemene info: studieaanpak, studiekosten, begeleidingsmogelijkheden, huisvesting …). Datum: zaterdag 15 februari en zaterdag 15 maart 2014, 10 u. en 14 u. Plaats: Ufo, Sint-Pietersnieuwstraat 33

40

Tijdens de Try-outs kun je je keuze voor een universitaire opleiding aftoetsen én je meteen al klaarmaken voor een vlotte start. Telkens komen studievaardigheden en verwerkingsstrategieën aan bod die in iedere opleiding kunnen worden aangewend. Ze laten je voorproeven van het echte werk! Zo weet je op voorhand wat studeren aan de universiteit zal inhouden.

In alle Vlaamse provincies organiseren de Centra voor Leerlingenbegeleiding, op initiatief van het departement Onderwijs van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, speciale studieinformatiedagen. Laatstejaars secundair onderwijs maken er kennis met de brede waaier aan studie- en beroepsmogelijkheden na het secundair onderwijs. Ook de Universiteit Gent is daarop aanwezig met een aantal studieadviseurs en medewerkers uit de faculteiten.

>> Infodagen Inschrijven vanaf 1 december via www.UGent.be/infodagen

>> Try-outs in paasvakantie

De beurs is bedoeld voor laatstejaars secundair onderwijs die de infodagen per opleiding (in het voorjaar) hebben gemist. Ze vervangt niet de specifieke infodag per opleiding: het gaat om een beursformule op een centrale locatie, waar alle bacheloropleidingen met één of twee medewerkers aanwezig zijn.

Per bacheloropleiding van de Universiteit Gent bestaat een gedetailleerde brochure. Per masteropleiding is een gedetailleerde informatiefiche beschikbaar. Straks student in Gent: algemene kennismakingsbrochure voor de toekomstige student Wonen aan de Universiteit Gent: info over huisvesting; nieuwe versie januari Centen voor Studenten: info over studiefinanciering, sociaaljuridisch statuut …; nieuwe versie februari.

www.UGent.be/tryouts

zaterdag 28 juni 2014

Opleidingsaanbod UGent: www.UGent.be/studiekiezer

Alle brochures kunnen op eenvoudige aanvraag verkregen worden in het Adviescentrum voor Studenten.

Het Adviescentrum voor Studenten Blijven er na een bezoek aan de sid-ins en infodagen en na het doornemen van de documentatie nog vragen over of wens je een persoonlijk gesprek, dan kan dat op het Adviescentrum. De studieadviseurs staan ter beschikking van toekomstige studenten en hun ouders. Voor een uitgebreide babbel is het wel wenselijk vooraf een afspraak te maken.

www.UGent.be/adviescentrum

41



2 30

Adviescentrum voor Studenten Station Gent Sint-Pieters

12, 18 2, Belangrijkste leslokalen eerste jaar bachelor Rechten

Stadsplan

G WE EEN EST EMS DELG HUN

42 E40-BRUS SEL

43

2

faculteitsgebouwen 2, 7, 41 Letteren en Wijsbegeerte 12 Rechtsgeleerdheid 12 Politieke en Sociale Wetenschappen 16 Psychologie en Pedagogische Wetenschappen 4,41,42 Economie en Bedrijfskunde 18,19,23,27 Wetenschappen 3, 8, 24, 25 Ingenieurswetenschappen en Architectuur 15, 25 Bio-ingenieurswetenschappen 21 Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen 17 Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding 20 Farmaceutische Wetenschappen 26 Diergeneeskunde

18

12

Voor alle verdere inlichtingen:

Adviescentrum voor Studenten Directie Onderwijsaangelegenheden Afdeling Studieloopbaanadvies Sint-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent T 09 331 00 31 - [email protected] www.UGent.be/adviescentrum

Informatiebrochure bacheloropleidingen aan de Universiteit Gent 2014

1 Wijsbegeerte, Moraalwetenschappen 2 Taal- en letterkunde: twee talen 3 Toegepaste taalkunde 4 Oosterse talen en culturen 5 Oost-Europese talen en culturen 6 Afrikaanse talen en culturen 7 Geschiedenis 8 Kunstwetenschappen 9 Archeologie 10 Rechten 11 Criminologie 12 Politieke wetenschappen, Communicatiewetenschappen, Sociologie 13 Psychologie 14 Pedagogische wetenschappen 15 Economie, Toegepaste economie, Handelsingenieur 16 Bestuurskunde en publiek management 17 Handelswetenschappen 18 Wiskunde 19 Fysica en sterrenkunde 20 Informatica 21 Chemie 22 Biologie 23 Biochemie en biotechnologie

24 Geologie 25 Geografie en geomatica 26 Burgerlijk ingenieur 27 Industrieel ingenieur: bouwkunde landmeten - chemie - elektromechanica - elektrotechniek - automatisering elektronica-ICT - informatica 28 Industrieel ingenieur: elektromechanica elektronica-ICT - industrieel ontwerpen - elektrotechniek automatisering / Campus Kortrijk 29 Burgerlijk ingenieur-architect 30 Bio-ingenieur 31 Industrieel ingenieur: land- en tuinbouw kunde - voedingsindustrie - biochemie 32 Industrieel ingenieur: biochemie chemie - milieukunde / Campus Kortrijk 33 Geneeskunde 34 Tandheelkunde 35 Logopedie, Audiologie 36 Biomedische wetenschappen 37 Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 38 Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 39 Farmacie 40 Diergeneeskunde