Recente ontwikkelingen in Solvency II Drs. Ir. Erwin Bramer De Nederlandsche Bank 20 september 2011
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5.
2
Achtergrond: van SI naar Solvency II Solvency II - Pilaar 1 beginselen QIS5 (vijfde impactstudie) Overige recente ontwikkelingen Discussie en laatste stellingen
1. Achtergrond: van SI naar Solvency II
Solvency I • Richtlijn tot stand gekomen in de jaren ´70 daarna aangepast aan interne markt, etc. • Prudente technische voorzieningen als basis • Prudente aannames kansgrondslagen • Prudente disconteringsvoet
• Solvabiliteitsmarge (vereist kapitaal) als algemene buffer afhankelijk van bedrijfsomvang • Aanvullende beleggingsregels voor dekking technische voorzieningen • Verstandige bedrijfsvoering 4
Tekortkomingen SI • Geen inzicht in actuele financiële positie • Geen marktconsistente waarderingsgrondslag • Geen consistentie in waardering activa en passiva
• Onvoldoende inzicht in risicogevoeligheid, en daarmee in toekomstige financiële positie • Mate van polishouderbescherming onduidelijk en ongelijk • Waarderingsgrondslagen lopen uiteen • Prudentie in technische voorzieningen niet vergelijkbaar • Kapitaalseisen onvoldoende risicogevoelig
5
Dus.. hoog tijd voor Solvency II ! • Herziening en bundeling van de Europese verzekeringsrichtlijnen • Repareren van tekortkomingen via: • • • • • • •
6
Marktconsistente waardering Risicogevoelige kapitaalseisen Tiering aanwezig kapitaal: kwaliteit maakt uit Explicitering mate van zekerheid, geen impliciete marges! Interne modellen -> stimuleert risicobeheer verder SII eisen gelden ook voor verzekeringsgroepen Aansluiten op intern risicobeheer en verslaggevingseisen
2. Solvency II – pilaar 1 beginselen
Kernbegrippen SII 3-Pijlerstructuur Solvency II • Pillaar I – Balans en toereikendheid kapitaal (meten) • Pillaar II – Risicobeheer en toezicht (beheersen) • Pillaar III – Transparantie (publiceren)
Pilaar 1 • Marktconsistente balanswaardering (total balance sheet) • Twee kapitaaleisen: SCR en MCR • Solvency capital requirement (SCR) meet markt-, krediet-, verzekeringstechnisch- (L, S, Z) en operationeel risico En: Interne modellen + Groepstoezicht 8
Waardering • Waar mogelijk direct waarneembare marktprijzen in voldoende liquide markten -> veel activa • Anders modelmatig -> geldt met name voor de bepaling van de technische voorzieningen: er is immers geen diepe liquide markt, waarin permanent verzekeringsportefeuilles kunnen worden verhandeld • Waardering technische voorzieningen: gelijk aan de theoretische waarde van de portefeuille -> waarde die een derde partij eist om de portefeuille over te nemen.
9
Eigen vermogen •
Eigen vermogen = excess of assets over liabilities
•
Onderscheid aanwezig en beschikbaar eigen vermogen: niet al het aanwezige eigen vermogen is van voldoende kwaliteit om de kapitaaleisen (MCR en SCR) te mogen dekken
•
Indeling 3 klassen (‘tiers’) obv zes karakteristieken: • • • • • • 10
subordination of total amount on winding-up; full loss-absorbency in going concern; undated or of sufficient duration (perpetuality); free from requirements/incentives to redeem the nominal amount; absence of mandatory fixed charges; absence of encumbrances.
Balans: opbouw bezittingen en verplichtingen
11
Kapitaalseisen SII Solvency Capital Requirement (SCR) • Horizon van één jaar, 99,5% Value at Risk • Gebaseerd op ongunstige ontwikkeling van een aantal kwantificeerbare risico’s -> m.n. marktrisico, tegenpartijkredietrisico, verzekeringstechnisch risico en operationeel risico • Aggregatie modules via correlatiematrix • Vereenvoudigde methoden mogelijk onder voorwaarden • Risicomitigatie meenemen, waaronder • Verliesabsorberend vermogen winstdeling en uitgestelde belastingen • Berekening SCR via standaardformule of intern model Minimum Capital Requirement (MCR) • Lineair model; cap en floor (tussen 25% en 45% SCR) • Absolute ondergrens AMCR in mln € 12
Standaardformule – opbouw SCR Let op: ‘stand QIS5’
13
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
De echte grote risico’s volgen uit menselijk falen – hiertegen is geen kapitaaleis bestand
14
Bepaling risico per module • Bereken gevolg voor surplus van een scenario ten opzichte van het centrale pad (best estimate) • Scenario • Bepaling effect van scenario • Voordelen: flexibel, schaalbaar, risicogevoelig • Toegepast: market (bijvoorbeeld interest rate)
• Factor • • • • 15
Eenvoudige formule Voordelen: eenvoud Wordt het risico correct meegenomen? Toegepast: market (spread and concentration), non-life, health, operational
Diversificatie • Tussen subcategorieën • Tussen hoofdrisicocategorieën • Zie opbouw SCR
16
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
De eerste pilaar is bij uitstek een arena voor actuarissen
17
3. QIS5 – vijfde impactstudie
QIS5 •5e
Europese studie ter voorbereiding op Solvency II, uitgevoerd op gegevens ultimo 2009. •Doelstellingen • • Opzet
• • •
19
Toetsen financiële impact Solvency II Testen uitvoerbaarheid Solvency II modules
impactstudie kwantitatieve en kwalitatieve vragen Solo inzendingen + groepsinzendingen Interne Modellen
Verwachte impact systeemwijziging • • • •
Vrijval in de technische voorzieningen (inclusief unit-linked) Toename van aanwezig en beschikbaar kapitaal Hogere kapitaaleis (effect op surplus niet op voorhand evident) Verschuiving van prudentie in technische voorzieningen naar aanwezig kapitaal
•
Solvabiliteitsratio zal doorgaans dalen door verschuiving buffer: teller en noemer nemen toe. Ook bij eenzelfde kapitaalsurplus daalt de verhouding beschikbaar kapitaal / kapitaaleis. Voorbeeld: S1: QIS5:
20
TP = 295 EV = 40 SCR = 15 kapitaalsurplus: 25 en ratio = 273% TP = 287 EV = 48 SCR = 23 kapitaalsurplus: 25 en ratio = 209%
Economische Balans - totaal QIS5 (bedragen afgerond op € 0,5 mrd)
Activa Herverzekering
Solvency I
QIS5
8
5½
198
196½
98
100½
1½
-
Overig
69½
69½
Totaal
375
372
Solvency I
QIS5
38½
46
1½
2
4
5½
Unit-linked passiva
103½
89½
SII: Best estimate van verzekeringsverplichtingen; S1 Verzekeringsverplichtingen
191½
183
Beleggingen Unit linked beleggingen Geactiveerde eerste kosten
Passiva
Opgevraagd of gestort standaard (aandelen)kapitaal; en reserves Achtergestelde verplichtingen Andere financiële verplichtingen
Risicomarge (inclusief UL verplichtingen)
9
Overig
36
36
Totaal
375
372
21
QIS5 in a nutshell (bedragen afgerond op € 0,5 mrd)
Standaard Formule
Marktrisico domineert
S1
Aanwezig kapitaal
40
48
Beschikbaar kapitaal
39½
47½
Kapitaaleis (SCR)
14½
30
Minimumkapitaaleis (MCR) Kapitaalsurplus
180% 160%
Solvabiliteitsratio (macro)
140% 120% 100% 80%
Toename SCR, surplus blijft op peil
60% 40%
SCR
Aanpassingen voor belastingen / winstdeling
Operationeel risico
BSCR
Diversificatie tussen modules
Verzekeringtechnisch risico Schade
Verzekeringtechnisch risico Zorg
Verzekeringtechnisch risico Leven
Tegenpartij kredietrisico
Marktrisico
22
Immateriële activa risico
20% 0%
QIS5
11 25
17½
273%
158%
Voornaamste bevindingen QIS5 •
•
• •
NL verzekeraars doorstaan de test goed; het kapitaalsurplus daalt, maar blijft op een comfortabel niveau. De Nederlandse uitkomsten in lijn met de Europese uitkomsten, zowel qua financiële impact als qua uitvoerbaarheid. De NL verzekeringssector heeft in groten getale deelgenomen aan QIS5: majeure stap gezet SII op de goede weg, nog wel veel werk te doen, raamwerk vergt verdere uitwerking
23
Stappen na QIS5 •
De Europese Commissie signaleerde een probleem in de volatiliteit van lange termijn verplichtingen •
•
EC liet kalibratie van belangrijke parameters verder uitwerken en definitie van contractgrenzen •
•
Working Group on Long Term Guarantees: oplossing?
Centrale rol EIOPA
SII raamwerk wordt nu (pas) afgerond, belangrijke discussies in 2011 gevoerd o.b.v. QIS5 en marktontwikkelingen
24
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
Publicatie van allerlei financiële gegevens door SII leidt tot chaos ipv disciplinering
25
4. Overige recente ontwikkelingen -Kalibratie en contractgrenzen -Werkgroep Long Term Guarantees -Complexe Europese regelgeving (Omnibus 2)
Kalibratie en contractgrenzen •
Definitie grenzen verzekeringscontract • •
•
Kalibratie parameters schade- en zorg • • • •
•
Impact definitie groot voor lopende issues (m.n. alles wat te maken heeft met toekomstige premies) Unit linked blijft buiten het contract Gezamenlijk rapport EIOPA en sector Stroomlijning EIOPA parameterschattingsmethode Ontwikkeld onder voorzitterschap DNB Kern: variantie ook kwadratisch in portefeuille-omvang
Task force Catastrophe risico
27
Werkgroep Long Term Guarantees •
Discussie over rekenrente: aanpassing risicovrije curve •
•
•
28
Noodklep voor onvoorziene marktomstandigheden: Countercyclische premie (CCP) discussie over objectivering van toepassing van de CCP (formule, rol EIOPA?) Bepaalde landen met bepaalde producten ondervinden problemen: matching premium (MP) voor discontering van een specifieke productgroep. vnl. politiek belangrijk, conceptueel niet heel sterk Extrapolatie -> toepassing Ultimate Forward Rate ipv swap curve
Complexe Europese regelgeving • • • •
Solvency II lijkt een beetje een proeftuin Financiële EU-regelgeving – tussen doolhof en drukke verkeersrotonde: wie heeft nog het overzicht? Toepassing Verdrag van Lissabon: Europees Parlement, Raad en Commissie strijden om invloed op regelgeving Solvency II Richtlijn ‘hangt’ op de Omnibus 2 richtlijn, waarin datum SII, overgangsregelingen en bevoegdheden EIOPA worden geregeld
29
Complexe regelgeving (2) • • • •
‘Maar wanneer wordt SII precies ingevoerd?’ Antwoord ligt in Europa, eind 2011 onderhandelingen Eur. Raad, Parlement en Commissie Worst case: nieuwe vertraging en heronderhandeling ‘level 2’ compromissen reporting, valuation etc. DNB hanteert de lijn: • • • 30
Omnibus 2 – presidency voorstel: volledige invoering SII per 1.1.2014 Implementatieplannen in 2013 dwingen sector zich tijdig voor te bereiden Verder uitstel is onacceptabel
Marsroute: belangrijke momenten 7 okt 2011: Sluiting consultatie Wft (door MinFin) Eind 2011: nieuwe versie ‘Level 2’ teksten Eind 2011: Europese onderhandelingen Omnibus 2 Feb 2012: Stemming Omnibus 2 in EP Q1 2013: SII omgezet in nationale wetgeving (Wft) Medio 2013: implementatieplannen SII verzekeraars Voorbereiding in gang: Parallel Run, ORSA-pilot 14 Dec 2011: DNB Seminar Solvency II pilaar 2 Volg DNB Open Boek Toezicht (update volgt spoedig) 31
5. Discussie en laatste stellingen
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
Marktrisico’s domineren de SCR–Leven; de actuaris zal hier meer tijd en opleiding in moeten steken
33
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
Marktwaardering is een neutrale waarderingsgrondslag; deze weerspiegelt de werkelijkheid voldoende
34
Stelling van de dag – VSAE 20.09.2011
SII kan alleen worden ingevoerd als het model de werkelijkheid perfect beschrijft
35
Dank voor jullie aandacht
36
