Real-time verkeersmodellen Overzicht, structuur en voorbeelden Dr. Hans van Lint, Transport & Planning, Civiele Techniek 3/24/09
Delft University of Technology
Challenge the future
Overzicht • Real-time verkeersmodellen: waar praten we eigenlijk over? • Real-time verkeersmodellen: rol en plaats in Beslissingsondersteunende systemen (met wat voorbeelden) • Toestand schatten • Voorspellen • Optimaliseren
• Een paar kritische noten en conclusies
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
2 | Platos’09
Kenmerken real-time verkeersmodellen • Is op een of andere manier gekoppeld aan (real-time) verkeersgegevens (uit lussen, camera’s, FCD, …) • Kan worden toegepast om op basis van deze gegevens: • Een zo goed mogelijke schatting te maken van de huidige verkeerscondities • Een voorspelling te maken van de korte termijn ontwikkeling van die verkeerscondities • Onder invloed van (voorspellingen van!) de verwachte verkeersvraag, reis- en rijgedrag, de mogelijke (DVM) maatregelen, en verstoringen
• Uit te rekenen wat de optimale (DVM) maatregelen zijn • op basis van een een of ander doel (maximale doorstroom, minimale gemiddelde reistijd, maximale betrouwbaarheid, minimale emissies, etc) Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
3 | Platos’09
Een real-time verkeersmodel zit daarmee in een regelcirkel Verkeer Systeem • Bijvoorbeeld in een verkeercentrale van een wegbeheerder • of van een verkeersinfo dienstverlener
Ingrijpen, maatregelen nemen
Meten & interpreteren
Voorspellen & optimalizeren
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
4 | Platos’09
Real-time modellen Toestandschatten Verkeerssysteem (a) toestand schatten
Actuatoren (langs weg/ in auto)
(b) voorspellen
(c) optimaliseren
RT Verkeers model
huidige toestand
Sensoren / detectoren
Toestand schatten / data fusie
doelen optimaliseer
DVM maat regelen
HB matrices, randvw, parameters, netwerk, etc
Historische DB Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
5 | Platos’09
Real-time modellen Toestandschatten Verkeerssysteem
• Monitoring, toestand schatten (waar staan de files,
(a) toestand schatten
Actuatoren (langs weg/ in auto)
(b) voorspellen
(c) optimaliseren
wat zijn de huidige snelheden, etc)
RT Verkeers model
huidige toestand
Sensoren / detectoren
Toestand schatten / data fusie
doelen optimaliseer
DVM maat regelen
HB matrices, randvw, parameters, netwerk, etc
Historische DB Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
6 | Platos’09
Real-time modellen Toestandschatten • Schatten van de huidige snelheden, intensiteiten en dichtheden in een heel verkeersnetwerk • Mogelijk i.c.m. schatten van allerlei latente/afgeleide grootheden: • • • • •
File lengte / lokaties Incidenten Capaciteiten Saturatiegraad kritische dichtheden, hiaten, wenssnelheden
• Corrigeren / filteren / fuseren alle beschikbare data • Opvullen van “witte gaten”
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
7 | Platos’09
Simpelste oplossing: kinematische golf theorie Richting waarin informatie stroomt in congestie
5:30
Richting waarin informatie stroomt in vrije afwikkeling
8:00
10:30
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
8 | Platos’09
Voorbeeld kinematisch golf filter VOORBEELD • Lussen om de 500 m • 50% random data verwijderd • Nauwkeurigheid van 1.7% naar 3.2% (nog altijd NDW proof!)
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
9 | Platos’09
Iets ingewikkelder: stroommodel + Kalman Filter procesmodel
(behoud voertuigen)
Voorspelling Y(t) door model
meetmodel (fund. diagram)
t:=t+1
Corrigeer “interne” model variabelen met factor × E(t) Gevoeligheid Onzekerheid × procesmodel procesmodel
Echte data D(t) uit detectors
Bereken fout E(t) = D(t)-Y(t)
onzekerheid meetmodel & metingen Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
10 | Platos’09
Voorbeelden stroommodellen / Kalman Filters Den Haag
• JD-Smart (Zuurbier e.a. TUD)
Gouda
Delft
• LWR model, Cell-based KF • incl routekeuze
Rotterdam
• Fastlane-Online (van Wageningen e.a. TUD) • Multiclass LWR model, nog te ontwikkelen KF
• Flexsys (Tampere e.a., KU Leuven) • combi LWR model KF + wachtrij model
• RENAISSANCE (Papageorgiou, Wang, Messmer): • Toepassingen in Italie en Antwerpen
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
11 | Platos’09
Indirecte toestandschatting: via HB + toedeling + postprocessing • Visum-Online (
Statische toedeling (elke 5 min)
• Pathflow estimator
• Routekeuze op basis laatste reistijden
Historische DB
Postprocessing (1)
Postprocessing (2)
• Flow propagatie op basis routekeuze • Betrouwbaarheid per link
• Correctie flows • Wachtrijen en reistijden dmv wachtrij model
Sensoren / detectoren
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
12 | Platos’09
Indirecte toestandschatting: via HB + toedeling + postprocessing • Visum-Online (
HB matrix schatter
Statische toedeling (elke 5 min)
• Pathflow estimator
• Routekeuze op basis laatste reistijden
Postprocessing (1)
Postprocessing (2)
• Flow propagatie op basis routekeuze • Betrouwbaarheid per link
• Correctie flows • Wachtrijen en reistijden dmv wachtrij model
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
13 | Platos’09
Toestandschatten: paar kritische noten • Aantal vrijheidsgraden in modellen >> aantal metingen -> Hou het dus zo simpel mogelijk (afhankelijk van toepassing) • Op strengen (zeker snel/autowegen): • gebruik golftheorie / stroommodellen • Gebruik en combineer flows/snelheden (alleen flows onvoldoende)
• In stedelijke netwerken: • Snelheden minder bruikbaar: flows+reistijden • Hopelijk dit jaar: Pilotstudie JD-Smart en Visum-Online in Utrecht (TUD, Vialis, gem Utrecht), zie www.atmo.tudelft.nl
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
14 | Platos’09
Real-time modellen - voorspellen Verkeerssysteem
• Monitoring, toestand schatten • Voorspellen van de
(a) toestand schatten
Actuatoren (langs weg/ in auto)
(b) voorspellen
(c) optimaliseren
verkeerstoestand (hoe gaan files zich
reistijden?)
huidige toestand
Toestand schatten / data fusie
doelen
ontwikkelen, wat zijn de actuele
RT Verkeers model
Sensoren / detectoren
optimaliseer
DVM maat regelen
HB matrices, randvw, parameters, netwerk, etc
Historische DB Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
15 | Platos’09
Voorspellen is moeilijk … … vooral de (nabije) toekomst • Onzekerheden (onder zeer veel invloedsfactoren): • Verkeersvraag • Routekeuzegedrag • Rijgedrag (en dus ook: capaciteit en traffic breakdown)
• Niet helemaal: • Op snel/autowegstrengen kunnen stroommodellen gemiddeld heel aardige uitspraken doen • In stedelijke netwerken gaat dat weer veel lastiger • Beter te denken in scenarios (bv worst / best case)
• LET OP: KT verkeerscondities voorspellen is een totaal ander probleem dan LT reistijden voorspellen (check www.tripcast.nl ) Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
16 | Platos’09
Nog een voorbeeld: Microscopic Online Simulator (MiOS) • Ontwikkeld door Mark Miska (TUD, 2007) • Voorspelling gebaseerd op huidige toestand, voorspelde HB en Routekeuze gedrag
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
17 | Platos’09
Gaat behoorlijk goed op snelwegen
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
18 | Platos’09
en wel aardig op stedelijke wegen (maar let op de ruis!)
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
19 | Platos’09
Real-time modellen - optimalizeren Verkeerssysteem
• Monitoring, toestand schatten • Voorspellen van de
(a) toestand schatten
Actuatoren (langs weg/ in auto)
(b) voorspellen
(c) optimaliseren
verkeerstoestand • DVM Maatregelen optimaliseren (welke routes
adviseren, instellingen TDI’s, VRI’s, verkeersinfo,
RT Verkeers model
huidige toestand
Sensoren / detectoren
Toestand schatten / data fusie
doelen optimaliseer
DVM maat regelen
HB matrices, randvw, parameters, netwerk, etc
etc) Historische DB Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
20 | Platos’09
Hot topic: zeer veel real-time modellen in ontwikkeling Maar nog nauwelijks in operationeel gebruik (in verkeercentrales) • JD-Smart • Fastlane-Online • Visum-Online • MitsimLab • DynaMIT-R • DynaMART-X • RENAISSANCE • MITHRA / Simres
• Dyna • MatriX • CityTraffic • RT mogelijkheden in Paramix, Aimsun • en nog veel meer …
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
21 | Platos’09
Slotopmerkingen • Niet elk model is geschikt voor alledrie de taken (toestandschatten, voorspellen, optimalizeren) • Correcte verkeersafwikkeling is belangrijk voor alledrie! Hoe goed heeft te maken met o.a. schaalniveau en toepassing • Simpel is beter – RT model niet meer vrijheidsgraden dan nodig voor taak • Nog vele fundamentele noten te kraken voor stedelijke netwerken • Komende jaren zullen de ontwikkelingen hard gaan!
Real-time modellen voor beslissingsondersteuning
22 | Platos’09