RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland

RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland

Bas de Maat, Pepijn Calle,, Arthur de Bruin, Bruin Niels Schrieken en Marco Dubbeldam Oktober 2014

Stichting Het Zeeuwse Landschap Postbus 25 4450 AA Heinkenszand www.hetzeeuwselandschap.nl

Stichting ANEMOON Postbus 29 2120 AA Bennebroek (ZH) www.anemoon.org

Stichting RAVON Postbus 1413 6501 BK Nijmegen www.ravon.nl

Stichting Zeeschelp Jacobahaven 1, 4493 ML Kamperland www.zeeschelp.nl


Colofon ©2014 Stichting RAVON, Nijmegen; Stichting Het Zeeuwse Landschap, Wilhelminadorp; Stichting ANEMOON, Bennebroek; Stichting Zeeschelp, Kamperland Tekst: Bas de Maat, Pepijn Calle, Arthur de Bruin, Niels Schrieken en Marco Dubbeldam Wijze van citeren: Maat B. de, P. Calle, A. de Bruin, N. Schrieken en M. Dubbeldam 2014. Vissenweekend Zeeland 2014. Stichting RAVON, Nijmegen; Stichting Het Zeeuwse Landschap, Wilhelminadorp; Stichting ANEMOON, Bennebroek; Stichting Zeeschelp, Kamperland. 2


Inhoudsopgave 1

Inleiding ........................................................................................................................................... 4

2

Bemonsterde locaties ...................................................................................................................... 5

3

Waargenomen soorten ................................................................................................................... 6

4

Beeldverslag .................................................................................................................................... 7

5

Dankwoord ...................................................................................................................................... 9

Bijlage 1

Deelnemerslijst .................................................................................................................. 10

Bijlage 2

Overzicht vangsten ............................................................................................................ 11

Bijlage 3

Verspreidingskaarten ........................................................................................................ 12

3


1

Inleiding

Het jaarlijkse RAVON Vissenweekend vond in 2014 plaats van vrijdag 19 september tot en met zondag 21 september. Na vorig jaar Overijsel geïnventariseerd te hebben, was dit jaar de provincie Zeeland aan de beurt. De uitvalsbasis was groepsaccommodatie De Bosrand Hoeve, gelegen in BurhHaamstede. Het hoofddoel van het Vissenweekend is om vis-inventarisaties uit te voeren in de zogenaamde witte gebieden, waarvan de visgegevens oud of zelfs geheel onbekend zijn. In Zeeland wordt momenteel hard gewerkt aan een visatlas dus alle gegevens waren meer dan welkom. Met name voor de zoutwatervissen waren nog veel slecht onderzochte uurhokken. Vrijdag in de loop van de avond verzamelden de deelnemers zich op de accommodatie. Door Stichting Zeeschelp werd bij aankomst een zout- en zoetwateraquarium ingericht. In deze aquaria konden de deelnemers gedurende het weekend verzamelde vissen plaatsen. Pepijn Calle, coördinator van de Zeeuwse Visatlas, gaf een presentatie over de voorlopige resultaten en werkwijze van de Zeeuwse visatlas en de te bemonsteren locaties van het vissenweekend. Daarna werd door Bend van Broekhoven (Stichting Zeeschelp) een presentatie gegeven over de mogelijk aan te treffen brakwatersoorten en de kenmerken hiervan. ’s Avonds is al door een eerste groepje met schepnetten gevist, er werden vooral veel goudvissen en riviergrondels gevangen. Riviergrondels (in Zeeland zeldzaam) waren in dit deel van Zeeland niet bekend, dus het eerste succes van het vissenweekend was hiermee geboekt. Vara vroege vogels maakte een radioverslag van het weekend. Zaterdag werd de groep van circa 45 deelnemers opgesplitst om op verschillende locaties te gaan inventariseren. Er werd gevist met schepnetten, hengels, zegen- en leusnetten, elektrisch en een groepje is gaan duiken/snorkelen. De locaties waren onder andere de Westerschelde, Oosterschelde, Krammer-Volkerak en het Grevelingenmeer. ’s Avonds vond de barbecue plaats. Hierna gaf Niels Schrieken een presentatie over de werkwijze van St. Anemoon en de viswaarnemingen die ze zo verzamelen. Hierop volgend vond de jaarlijkse vis-quiz plaats. De winnaar van vorig jaar, Teddy Dolstra, had een ingewikkelde quiz in elkaar gestoken. De quiz werd gewonnen door Jelger Herder. Op zondag werd de groep opnieuw opgesplitst. Er werden locaties dichter bij de accommodatie bezocht, onder andere het Noordzeestrand en Neeltje Jans. De organisatie bestond dit jaar uit Arthur de Bruin (RAVON) en Pepijn Calle (Het Zeeuwse Landschap). Het duikgedeelte werd georganiseerd door Niels Schrieken (Stichting ANEMOON). Het weekend is mede gesubsidieerd door Stichting Het Zeeuwse Landschap , het Zeeuwse visatlasproject en RAVON. Gedurende het weekend werden 43 gebieden geïnventariseerd en 38 soorten aangetroffen. Er werden ruim 6000 vissen gevangen. Nieuw voor Zeeland was de marmergrondel (1 expl. In het Krammer Volkerak) en verder werden diverse soorten gevangen die nieuw waren voor het betreffende gebied. Een ander hoogtepunt was de vondst van een populatie kleine modderkruipers in het Krammer Volkerak (gevangen in vier kilometerhokken). De soort werd hier bij eerdere intensieve bemonstering in 2013 nog niet aangetroffen.

4


2

Bemonsterde locaties

De te bemonsteren locaties waren van te voren bepaald, gebaseerd op de witte uur hokken kaart van de zoute soorten. De bemonsterde kilometerhokken zijn weergegeven in onderstaande figuur.

De groepjes bestonden uit 4 tot 12 personen. De groepen werden zo ingedeeld dat in elke groep in elk geval iemand was die ervaring had met het vissen met leusnetten of zegens en met de te verwachten soorten.

5


3

Waargenomen soorten

Tijdens het weekend zijn 40 kilometer hokken onderzocht waarbij 38 verschillende soorten en ruim 6000 individuen werden waargenomen. 1 Paling - Anguilla anguilla 2 Ansjovis - Engraulis encrasicolus 3 Haring - Clupea harengus 4 Sprot - Sprattus sprattus 5 Kleine modderkruiper - Cobitis taenia 6 Riviergrondel - Gobio gobio 7 Winde - Leuciscus idus 8 Goudvis - Carassius auratus 9 Brasem - Abramis brama 10 Karper: onbepaald - Cyprinus carpio 11 Ruisvoorn - Scardinius erythrophthalmus 12 Blankvoorn - Rutilus rutilus 13 Spiering - Osmerus eperlanus 14 Dunlipharder - Liza ramada 15 Diklipharder - Chelon labrosus 16 Koornaarvis - Atherina presbyter 17 Driedoornige stekelbaars - Gasterosteus aculeatus 18 Tiendoornige stekelbaars - Pungitius pungitius 19 Kleine zeenaald - Syngnathus rostellatus 20 Grote zeenaald - Syngnathus acus

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

Griet - Scophthalmus rhombus Tarbot - Scophthalmus maximus Schar - Limanda limanda Schol - Pleuronectes platessa Bot - Platichthys flesus Tong - Solea solea Zeebaars - Dicentrarchus labrax Baars - Perca fluviatilis Snoekbaars - Sander lucioperca Zandspiering - Ammodytes tobianus Kleine pieterman - Echiichthys vipera Pitvis - Callionymus lyra Zwarte grondel - Gobius niger Dikkopje - Pomatoschistus minutus Brakwatergrondel - Pomatoschistus microps Zwartbekgrondel - Neogobius melanostomus Marmergrondel - Proterorhinus semilunaris Blonde Grondel - Gobiusculus flavescens

In het Krammer-Volkerak, is in de ondiepe rijk begroeide geulen van de Slikken van de Heen d.m.v. elektrisch vissen gericht gezocht naar de grote modderkruiper. Deze is echter niet aangetroffen, wel werd hier de kleine modderkruiper gevangen (nieuw voor dit deel van Zeeland). In de nabijgelegen Plaat van de Vliet werd bovendien één marmergrondel gevangen, dit is een nieuwe soort voor Zeeland. In de stortstenen vooroevers werden in beide gebieden zeer hoge dichtheden paling vastgesteld (ca. 1 expl. per 3-5 meter oeverlengte). Naar verwachting doen deze zich tegoed aan de hier massaal voorkomende zwartbekgrondel. De soort die op de meeste locaties is aangetroffen is diklipharder (21), gevolgd door brakwatergrondel (20), koornaarvis (19) en zeebaars (18). De soort waarvan de meeste individuen werden gevangen is dikkopje (1516), gevolgd door koornaarvis (831), diklipharder (636) en zwartbekgrondel (616). De meest soortenrijke locatie was de Westerschelde ter hoogte van de kerncentrale bij Borssele met 13 soorten. Op de tweede plek kwam het Volkerakmeer bij de Slikken van de Heen met 12 soorten, als derde de Westerschelde ter hoogte van Fort Ellewoutsdijk met 11 soorten.

6


4

Beeldverslag

7


Voor meer foto’s kunt u kijken in het online fotoalbum: www.ravon.nl/Infotheek/Fotos/tabid/1496/AlbumID/392-283/ www.ravon.nl/Infotheek/Fotos/tabid/1496/AlbumID/392

8


5

Dankwoord

Bij deze willen we alle deelnemers bedanken voor hun enthousiaste bijdrage aan het vissenweekend. Voor het verlenen van toestemming om in verschillende gebieden te mogen vissen zijn we Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten dankbaar.

9


Bijlage 1 Deelnemerslijst Aad Meima Arthur de Bruin Bas de Maat Bernd van Broekhoven Daan van Grieken Elfriede Schotsmans Esther Meima Jan Kranenbarg Jarno Beijk Jeroen Bosveld Jeroen Jansen Jesse Keyzer Jöran Janse Johann Prescher Jorn Theelen Josine de Jongh Jelger Herder Lodewijk Krapels Lucien Calle Maarten Flikweert Maarten van der Beek Marc Weeber Marcel Koen Marco Dubbeldam Martijn Schiphouwer Matthijs de Vos Mick Vos Milou van Voorst Minne Feenstra, Kris & Cisko Niels Schrieken Patrick Heijne Pepijn Calle Rick Heeres Rob Fraaije Rob Le Duc Rolf van Leeningen Sanne Ploegaert Siep Busink Steven van Kasteel Teddy Dolstra Tim Jak Tristan de Graça Wim Kaijser

10

1 Paling - Anguilla anguilla 2 Ansjovis - Engraulis encrasicolus 3 Haring - Clupea harengus 4 Sprot - Sprattus sprattus 5 Kleine modderkruiper - Cobitis taenia 6 Winde - Leuciscus idus 7 Karper: onbepaald - Cyprinus carpio 8 Goudvis - Carassius auratus 9 Brasem: Abramis brama 10 Ruisvoorn - Scardinius erythrophthalmus 11 Blankvoorn - Rutilus rutilus 12 Rivergrondel - Gobio gobio 13 Spiering - Osmerus eperlanus 14 Dunlipharder - Liza ramada 15 Diklipharder - Chelon labrosus 16 Koornaarvis - Atherina presbyter 17 Driedoornige stekelbaars - Gasterosteus aculeatus 18 Tiendoornige stekelbaars - Pungitius pungitius 19 Kleine zeenaald - Syngnathus rostellatus 20 Grote zeenaald - Syngnathus acus 21 Griet - Scophthalmus rhombus 22 Tarbot - Scophthalmus maximus 23 Schar - Limanda limanda 24 Schol - Pleuronectes platessa 25 Bot - Platichthys flesus 26 Tong - Solea solea 27 Zeebaars - Dicentrarchus labrax 28 Baars - Perca fluviatilis 29 Snoekbaars - Sander lucioperca 30 Zandspiering - Ammodytes tobianus 31 Kleine pieterman - Echiichthys vipera 32 Zwarte grondel - Gobius niger 33 Dikkopje - Pomatoschistus minutus 34 Brakwatergrondel - Pomatoschistus microps 35 Zwartbekgrondel - Neogobius melanostomus 36 Marmergrondel - Proterorhinus semilunaris 37 Blonde Grondel - Gobiusculus flavescens 38 Pitvis - Callionymus lyra Aantal soorten

L]

- noor d [Z

4

10

250

6

10

stede

Ha am

lder

's-Grav enpo

e Ham

10

3

3

5

13

5 29

2

9

3

11

4

9

26

23

3 3 7

1 38

1 15 3

2

2

15

30 20

20

10 90

1 1

4

307

5

8

15 5

75

6

5

2

9

5

50 1

11

8

1 3 1 13

40

5

11

1 49

20

11

2 1

6 50 2 2

50

g

1 7 2

4

3 10

6 2

2

ijk

6

2

1

47 52 1

1

2

25

e.o.

15 1

16

30

60

4

100

30 4

6

o.

agdi jk e.

2 13

2

2 1 150

lder

's-Grav enpo

lder Ha

's-Grav enpo

- Zw aa ksch

e Wee

l oost

/ Oost er Zw akep olde r

ho

r van Baar land

d - Sc

Baarlan

ot

Slufte r Ka lo

ele -

Borss

polder

- Holle

Dr iew egen

outsd ijk Ell ew

o.

ijk - Ev eringe polder e.

El lew outsd

ijk - Zu Ellew outsd

ste

rsche lde ijk / Oo - ze ed hoek Goris

/ Philip

sdam

krui sin Ha

ingen da m Gr ev el

Kape llebank nsw ee rt -

idgor s 5 2

Kampe rland

6

2

20

3 30 10

1

1

40

3

1 4

20

3

2

125 32

2

30

1

2

4

1

1

1

3

4 4

50

5

88 33

25

60 60

5

4

415 3

1

Zuidwe st 8

80 1

4 1

1 100

3

30

12

2 532

89

36 96

5 2 3

8 3 48

121

0

2

3

30

elpla

r dpolde Noor

ard II Banja lei De inv al - Stran d en du

older Haaf te np - Van mee r

OudVosse

Ze ed weer tHa ns

isse Sche rpen

ijk epol de r zeed - Sche rpen iss

lder ariapo na M - Joan naland

Sint An

dpold

er we st - Noor

land Sint M aarte nsdi jk

t Anna d - Sc hor va n Sin nalan

Sint An

Do

rtsman - Zeed ijk van de n

Sli kken

d noor man Dorts van de n

Sli kken

er Ze edijk epold nsho fsted d-Ke m pe e - Ou Staven iss

av en Staven iss

e - St

issep older Zeed

ijk W est av e - St Staven iss

Zeed ijk eniss epold er

o. iet e. de Vl eer Plaat van

Volke ra km

W est He en n de - Sli kk en va

Volk er akmee r

2

6

2

en Scho uw lu is en 1

125

6

38

5

25

1

1

23

8

150 10

3

1

2

15

35 50

5

1

150 5

2

1

e have ndam idelijk

at e.o. - have n M idd - Gr ev elingen wers da m Brou

Oost Westla nd rgh- en er Bu

ss Noor dzeezij de - tu

Brouw er sdam -

ph

en Sp uis Ha

amste de - Po ld

iastra nd Kampe rland - So

have n Matt en ersche lde ke ring Oost

erin

g-M attenh aven zu

Ooste rscheld ek

je To 4

25

1

15 50

pshuis rand ng - St

Ooste rsche ldek eri

7

2

149

259

33

6

2 92

Jans Ne elt je - Vl uc hthave n ering eldek ersch Oost

5

4 1

3

4

25

d) str an dijk en we W erk (z ee

Flaau orp Oudd

oek Bu itend ijks Oo st

rke (S D) - Sc he lph 6

150

1

10 80 2

1

Seroos ke

1

110

2

2

1

za nd Br ee rand er - St

Zuidw est older Zeed ijk eniss ep

- Stav Stave ni sse

- Fort Ellew outsdij k 2 3

Wes

npold Vrou we

and erstr 5

18

8

15 10

3

tka pe lle - Zu id

out 10 1 6

1 1

1

1

ocatie Zoeter sb Duikl

2

1

10

eg La ngew r zuid ocatie Drei sc ho Duikl

ties … loca en op 2 2 6 6 1 1 2 1 2 5 2 1 6 1 21 20 16 5 7 1 4 3 1 6 7 1 19 3 1 6 1 3 18 20 3 1 3 1

Waa rgenom

- Bie ze lingsch

65 25

Aant al idivi du en 151 4 76 81 8 3 49 10 8 68 5 250 23 1 636 841 302 121 66 1 24 12 1 34 39 1 403 123 1 321 1 3 1517 313 616 1 13 1


Bijlage 2 Overzicht vangsten

Alle vangsten zijn ingevoerd op www.waarneming.nl en zullen van daaruit doorvloeien naar de NDFF.

11


Bijlage 3 Verspreidingskaarten Brakwatergrondel

Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin brakwatergrondel bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin brakwatergrondel is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen zijn kilometerhokken aangegeven waarin tijdens het vissenweekend brakwatergrondels zijn gevangen maar die wel al bekend waren.

12

RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland Diklipharder

Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin diklipharder bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin diklipharder is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was.

13

RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland Koornaarvis

Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin koornaarvis bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin koornaarvis is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen zijn kilometerhokken aangegeven waarin tijdens het vissenweekend koornaarvissen zijn gevangen maar die wel al bekend waren.

14


Linksboven: locatie marmergrondel Rechtsboven: Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin kleine modderkruiper bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin kleine modderkruiper is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Linksonder: Een uitsnede van de verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin zwartbekgrondel bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin zwartbekgrondel is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen zijn kilometerhokken aangegeven waarin tijdens het vissenweekend zwartbekgrondels zijn gevangen maar die wel al bekend waren. Rechtsonder: Kleine zeenaald, voor de betekenis van de kleuren, zie hierboven. Alle waarnemingen van het kamp zijn ingevoerd op waarneming.nl en zullen geleidelijk doorstromen naar de NDFF en dus de digitale visatlas(sen). Desgewenst kunt u de data ook opvragen.

15

RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland

Recommend Documents