Rapportage Voorjaarsmeting 2014

Rapportage Voorjaarsmeting 2014

Rapportage Ouderenplatform Panelronde voorjaar 2014

-2-

Colofon Onderzoek in opdracht van: Stedelijke Ouderen Commissie Den Haag Gemeente Den Haag, dienst OCW Onderzoeksuitvoering: WBK Marktonderzoek, Den Haag

-3-

INHOUD

Samenvatting

4

1.

Inleiding 1.1 Achtergrond 1.2 Onderzoeksverantwoording panelronde voorjaar 2014 1.3 Profiel panelleden

11 11 12 12

2.

Ervaringen in afgelopen maanden 2.1 Ervaringen op het gebied van wonen in eigen straat/wijk 2.2 Ervaringen op het gebied van de zorg 2.3 Ervaringen op het gebied van persoonlijk leven 2.4 Samengevat

13 13 14 15 16

3.

Complimenten en kritische noten

17

4.

Vervoer en mobiliteit: resultaten uit eerdere metingen 4.1 Hoe vaak reizen ouderen binnen Den Haag 4.2 Welke vervoermiddelen gebruiken ouderen 4.3 Hoe beoordelen ouderen het verkeer en vervoer in Den Haag 4.4 Gebruik OV 4.5 Positieve en mindere punten OV 4.6 Reacties over OV-chipkaart

20 20 20 21 21 22 22

5.

Auto-bezit 5.1 Huidig bezit auto 5.2 Steunpilaren en zorgen rond mobiliteit voor mensen zonder auto

23 23 24

6.

Gebruik en beoordeling openbaar vervoer 6.1 OV-gebruik onder panelleden 6.2 Belang van OV bij vervoer en mobiliteit 6.3 Belangrijkste reismotief OV 6.4 Ontwikkeling tevredenheid met OV 6.5 Beoordeling 21 aspecten Openbaar vervoer 6.6 Afstand tot dichtstbijzijnde halte 6.7 Toelichtingen haltes 6.8 Instapgemak 6.9 Frequentie van lijnen 6.10 Comfort 6.11 Vertrek- en aankomsttijden en het overstappen 6.12 Informatie 6.13 Kosten en betaalgemak

25 25 25 26 27 28 28 29 30 31 32 33 34 35

7.

Vervoer taxibus, regiotaxi , wijkbus 7.1 Gebruik taxibus, regiotaxi, wijkbus 7.2 Reismotieven 7.3 Spontane positieve en mindere reacties 7.4 Beoordeling taxibus, regiotaxi, wijkbus 7.5 Slotopmerkingen

36 36 37 37 38 39

-4-

8.

Vervoer door vrijwilligers 8.1 Ervaringen met vervoer door vrijwilligers/vrijwilligersorganisaties 8.2 Reismotieven 8.3 Spontane positieve en mindere reacties 8.4 Vrijwilligersvervoer in Scheveningen 8.5 Vervoer door familie en vrienden

40 40 40 41 42 43

9.

Overige vervoermiddelen

44

10.

Ideeën voor de volgende panelronde

45

Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording Bijlage 2: Vragenlijst

46 49

-5-

SAMENVATTING

Door goed te luisteren naar de ervaringen en meningen van Haagse ouderen probeert het Haags Ouderenplatform een bron van informatie te zijn voor alle Haagse organisaties die zich bezig houden met wonen, leven en zorg voor ouderen. Hiervoor wordt drie keer per jaar een onderzoeksronde gehouden. Het onderzoek richt zich op de Haagse 65-84 jarigen, waarbij er is gekozen om ook een aantal 55-64 jarigen te laten meedenken over de onderwerpen, omdat een deel van hen voor hun ouders of andere naasten zorgen of hebben gezorgd. In maart/april 2014 hebben 520 panelleden deelgenomen aan de zesde panelronde: de voorjaarsmeting 2014. Hier volgt een korte samenvatting:

H2. Ervaringen van de afgelopen maanden Tijdens de start van het Ouderenplatform gaven de ouderen gemiddeld cijfers tussen de 7,5 en de 8,0 voor allerlei onderwerpen die betrekking hebben op hun persoonlijk welzijn en het leven in Den Haag. Als een soort welkom, wordt elke meting gestart met positieve of mindere ervaringen over drie of vier onderwerpen. Hiermee proberen we een soort dagelijks leven indicator “Hoe gaat het met u” weer te geven. Deze voorjaarsmeting laat net als in de laatste twee metingen iets meer mindere ervaringen zien, met name door een minder positief beeld van het eigen persoonlijk leven. In 2012 was er nog sprake van een licht positieve stijging. Tabel S2: Saldo (over 3 of 4 aspecten) positieve versus mindere ervaringen in de afgelopen maanden Positieve Negatieve Saldo Ervaring ervaring +1 Zomer 2012 9% 8% +1 Herfst 2012 10% 9% -2 Voorjaar 2013 7% 9% -3 Herfst 2013 5% 8% -1 Voorjaar 2014 8% 9%

H3. Complimenten en kritische noten Elke ronde krijgen de panelleden de mogelijkheid om een organisatie of instelling op het gebied van wonen, welzijn en zorg een compliment te geven of een kritische noot te plaatsen. Net als in de vorige metingen worden er meer complimenten uitgedeeld: 19% heeft een compliment, 10% een kritische noot. De complimenten en kritische noten zijn aan verschillende instellingen gericht en gaan over veel verschillende onderwerpen. Het rapport geeft een overzicht. Grafiek S3: Compliment of kritische noot mbt organisaties of instelling op het gebied van wonen, welzijn en zorg Zomer 2012

17%

Herfst 2012

22%

Voorjaar 2013

12%

11%

25%

Herfst 2013

22%

Voorjaar 2014

19% 0%

71%

67%

14%

61%

11%

67%

10% 25%

Compliment

71% 50%

Kritische noot

75%

100%

Geen

-6-

H4. Vervoer en mobiliteit: resultaten uit eerdere metingen Het thema in deze panelronde is Verkeer en Vervoer en specifieker: “Mobiliteit van ouderen die geen gebruik kunnen maken van een eigen auto”. Hoofdstuk vier geeft een korte terugblik op resultaten uit eerdere panelrondes over vervoer en mobiliteit. De ouderen van 65-84 jaar (oudere panelleden) maken het vaakst gebruik van het openbaar vervoer en de auto, meer dan de helft gebruikt deze vervoersmiddelen. Daarnaast maakt vier op de tien (ook) gebruik van de fiets en drie op de tien verplaatst zich te voet binnen Den Haag. Grafiek S4a: Regelmatig gebruikte vervoersmiddelen 65-plussers (in % 65-84 jaar, N=1174), 2011 tram/bus

33%

auto

28%

29%

fiets

27%

24%

lopend 6%

17%

25%

taxibus 3%4% scootmobiel

wijkbus taxi anders 0%

25%

Meestal

50%

75%

100%

Ook wel

Zes op de tien oudere panelleden geeft aan minimaal maandelijks van het openbaar vervoer gebruik te maken. Nog eens 14% doet dit één tot een paar keer per jaar. Voor de OV-reizen binnen Den Haag maakt driekwart van de oudere OV-gebruikers gebruik van de tram, de helft van de bus en een enkeling van de trein (binnen Den Haag). Tevredenheid met OV Bijna zeven op de tien ouderen van 65-84 jaar is tevreden met het verkeer en vervoer in Den Haag. Gemiddeld geven de ouderen hier een 7,6 voor. Onderstaande tabel geeft de top 5 van positieve en mindere punten. Reizigers zijn met name tevreden over de stiptheid/betrouwbaarheid van het OV en de dekking van Den Haag/frequentie van rijden. Meest genoemde mindere punten zijn de frequentie van rijden in de avond, het weekend en tijdens spitsuren. Tabel S4b: Beoordeling verkeer en vervoer in Den Haag 65-plussers Top 5 tevredenheid Tevredenheid 7,6 Tevredenheid

68%

Deels wel/deels niet

25%

Niet tevreden

7% 100%

N=1174, 2011

1. 2. 3. 4. 5.

Rijdt op tijd en is betrouwbaar (56x) Dichtheid van net (44x) Tevreden, prima, goed zo (34x) Door OV kan je overal komen (32x) OV is gemakkelijk, handig (28x)

Top 5 verbeterpunten 1. 2. 3. 4. 5.

Beperkte frequentie ‟s avonds (23x) Te druk tijden spits (22x) Rijgedrag chauffeurs (16x) Problemen met in- en uitstappen (15x) Verbindingen kunnen soms beter (14x)

N=516, 2012

OV-chipkaart Eind 2012 was het openbaar vervoer in Den Haag ruim een jaar overgestapt op de OV-chipkaart. Van de OV-reizigers bleek negen op de tien hier redelijk tot goed over te spreken. De mensen die positief zijn over de OV-chipkaart vinden deze handig in het gebruik, zijn positief over het automatisch opladen zodat er altijd saldo op staat en nooit meer een kaartje hoeft te worden gekocht. Wel is voor een deel van de mensen het in- en met name het uitchecken wennen. Meest negatief aan de OV-chipkaart wordt genoemd dat het duurder is geworden en het vergeten uit te checken.

-7-

H5. Auto-bezit Zeven op de tien panelleden beschikt over een auto in hun eigen huishouden. Van de overige 31% heeft de helft nooit een auto gehad en de andere helft heeft de auto weggedaan. De leeftijd, gezondheid, financiële motieven en het wegvallen van de partner zijn de belangrijkste redenen om de auto weg te doen. Voor de ouderen zonder auto worden de taxibus, het OV en de scootmobiel het meest genoemd als steunpilaren voor hun mobiliteit. Voor deze vervoersmiddelen worden dan ook voorbeelden of situaties genoemd waar ouderen tegenaan lopen. Bij het OV splitst dit zich op in de toegankelijkheid van het OV met rollator en rolstoel, haltes die vervallen zijn, dat de haltes te ver lopen zijn en de kosten van het OV. Bij de taxibus wordt het wachten/te laat zijn van de busjes het meest genoemd.

H6. Gebruik en beoordeling openbaar vervoer Zoals in de eerdere panelrondes al te zien was, maakt circa twee derde van de ouderen regelmatig tot frequent gebruik van het Openbaar Vervoer. Tabel S6a: OV-gebruik onder ouderen

Frequent (meerdere keren per week) Regelmatig (1-4x per maand) Incidenteel/ eigenlijk nooit of helemaal niet

2012

2014

26% 34% 40% 100%

28% 35% 36% 100%

55-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 28% 31% 40% 100%

29% 38% 34% 100%

26% 35% 39% 100%

Mensen Mensen met auto zonder auto 20% 43% 41% 24% 38% 33% 100% 100%

N=520

Driekwart van de ouderen geeft aan dat het OV erg of redelijk belangrijk is voor hun mobiliteit. Van de ouderen zonder auto geeft zelfs ruim acht op de tien dit aan. Het openbaar vervoer wordt voor vrijwel alle mogelijke reisdoelen gebruikt. Hierbij worden bezoek aan familie en vrienden, bezoek aan het centrum en gebruik voor medische doeleinden het meest genoemd.

Ontwikkeling tevredenheid met OV Per saldo vinden de panelleden dat het OV er ten opzichte van twee jaar geleden op vooruit is gegaan: ruim twee op de tien ziet een verbetering en 16% ziet een achteruitgang. De positieve ontwikkeling komt met name voort uit de tevredenheid met de RandstadRail en het instapgemak van de RandstadRail, het verbeterde lijnennet en dat het OV meer op tijd lijkt te rijden. De ontevredenheid zit met name in de lagere OV-frequentie in de avond en het feit dat een aantal haltes vervallen is. Tabel S6b: Ontwikkeling Openbaar Vervoer ten opzichte van twee jaar geleden (incl. belangrijkste redenen) Randstadrail(14x), lijnen net verbeterd: meer lijnen, minder omrijden, betere aansluitingen, nieuwe lijnen (12x), rijden meer op tijd (11x), instappen makkelijker: Verbeterd 22% gelijkvloers vanaf halte (9x). meer/betere info: elektronische borden bij haltes, tijdsaanduiding, meer info i.h.a. (9x), grotere tramstellen, ruimer, beter comfort (8x) Hetzelfde gebleven

62%

Verminderd

16%

Frequentie avond slechter (11x), minder haltes/haltes vervallen, verder lopen naar halte (11x), frequentie verlaagd (minder bussen/trams, langer wachten, tijden zijn slechter) (9x), lijnen opgeheven (5x)

100% N=421 (ouderen die OV kunnen beoordelen)

-8-

Beoordeling 21 aspecten Alle OV-gebruikers hebben 21 aspecten van het Openbaar Vervoer beoordeeld met een rapportcijfer. Het instapgemak van de RandstadRail wordt met een 8,0 het hoogst beoordeeld en de frequentie van het OV in de avonduren met een 6,2 het laagst. Grafiek S6c: Beoordeling 21 aspecten Openbaar vervoer (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Instapgemak Randstadrail (8.0)

73%

Informatie over de haltes die u krijgt in bus en tram (7.6)

23%

57%

Frequentie van lijnen overdag (7.5)

34%

55%

Betaalgemak met de OV-chipkaart (7.5)

50%

Geluid van de omroepinstallatie (7.4)

51%

De informatie die op de halte te zien is (7.3)

47%

Instapgemak bussen (7.3)

48%

Mate waarin OV op tijd aankomt en vertrekt (7.3)

41%

Verlichting van de halte (7.2)

40%

Veiligheidsgevoel in tram/bus (7.2)

26%

Overstapmogelijkheden tram en bus (7.1)

17%

15%

35%

14%

34%

19%

34%

18%

44%

15%

43%

17%

38%

34%

19%

46%

36%

Thuis gemakkelijk informatie over OV te krijgen (7.1)

7%

35%

43%

Genoeg zitplaatsen in tram/bus (7.1)

9%

38%

57%

Bereikbaarheid van de haltes door geheel Den Haag (7.4)

4%

20%

40%

46%

24%

27%

27%

Schuilmogelijkheden van de halte (7.0)

35%

38%

27%

Instapgemak trams (7.0)

36%

36%

28%

Rijstijl van de chauffeurs (7.0)

32%

Netheid van de halte (6.9)

33%

Betaalbaarheid van het OV (6.7)

42%

29%

Onderweg gemakkelijk om informatie over OV te krijgen (6.6)

14% 0%

31%

31%

23%

Frequentie van lijnen in de avond (6.2)

26%

36%

40%

37%

40%

31% 25% 8 of hoger

55% 50% 7

75%

100%

6 of lager

Vervolgens hebben de gebruikers hun mindere beoordelingen toegelicht. In het rapport voor alle aspecten, hieronder de toelichtingen voor de laagst beoordeelde aspecten. Tabel S6d: Beoordeling en toelichting laagst beoordeelde aspecten Cijfer % < 6 Redenen die gegeven worden bij lagere beoordeling Veel schuilmogelijkheden zijn vrij klein, kunnen groter zijn, om Schuilmogelijkheid 7.0 27% windbestendiger te maken (12x), meer overdekt (5x), meer bankjes (5x) Instap/afstap trams is te hoog/steil (18x), trapje in tram is lastig, geen Instapgemak trams 7.0 28% instapgemak (15x), zeker niet met rollator, stok, boodschappenkar (7x) Niet alle chauffeurs houden genoeg rekening bij optrekken, wachten niet tot Rijstijl van de chauffeurs 7.0 26% mensen zitten (19x), met name buschauffeurs, remmen te hard en onverwachts (15x), sommige buschauffeurs rijden slordig (12x) Haltes soms beklad, peuken, spuug, kauwgum en vuil (13x), Abri‟s worden Netheid van de halte 6.9 31% soms vernield (12x), netheid haltes hangt van buurt af (12x) Openbaar Vervoer is te duur, met de strippenkaarten was het goedkoper, Betaalbaarheid van het OV 6,7 40% kosten hoger sinds de ov chipkaart, prijzen stijgen stiekem (58x), geen transparantie over prijsverhoging, ze geven geen prijsverhoging door (11x) Onderweg gemakkelijk om Zonder smartphone lastig om aan informatie te komen (17x), borden 6,6 40% informatie over het OV te krijgen functioneren niet optimaal (13x), je kan niets aan de chauffeur vragen ´s Avonds soms/vaak lang wachten, soms te lang, sommige lijnen te Frequentie van lijnen ‟s avonds 6,2 55% beperkt (33x), een half uur is belachelijk, koud/onveilig, niet prettig (13x)

-9-

H7. Vervoer taxibus, regiotaxi en wijkbus Eén op de tien panelleden maakt gebruik van de diensten van de taxibus, regiotaxi en/of wijkbus. Zoals te verwachten valt, maken de 75-plussers het vaakst gebruik van deze dienstverlening Tabel S7a: Gebruik taxibus, regiotaxi, wijkbus Totaal

55-64

65-74

75-84

11% 3% 17% 69% 100%

7% 4% 14% 75% 100%

8% 3% 21% 67% 100%

18% 1% 13% 67% 100%

Ja, ikzelf Ja, iemand die ik zelf begeleid Ja, iemand die ik goed ken Nee TOTAAL N=520

Van de drie genoemde vervoersvoorzieningen wordt het meest gebruik gemaakt van de taxibus, gevolgd door de regiotaxi en de wijkbus. De namen van de dienstverleners van deze vervoersvoorzieningen, zijn niet bij iedereen bekend. De gemeentelijke/Haase taxibus, Connexion, verschillende wijkbussen en in mindere mate HTM worden het meest genoemd. De vervoersvoorzieningen worden het meest gebruikt voor bezoek aan ziekenhuis/dokter/ fysiotherapeut en familie/vrienden. Een kwart van de gebruikers zegt hiervoor gebruik te maken van vergoedingen uit de WMO en/of AWBZ, waarbij opgemerkt dat niet alle ouderen dit precies lijken te weten. Tevredenheid Als de gebruikers gevraagd wordt naar positieve of mindere punten van deze vervoersmogelijkheden komt er een dubbel beeld uit. Enerzijds zijn veel gebruikers blij met de service, complimenteren de chauffeur en hebben er begrip voor dat je wel eens moet wachten, anderzijds zijn de wachttijden toch wel een behoorlijke bron van irritatie. Een goede communicatie door de chauffeur helpt vaak wel. Tabel S7b: Positieve en mindere punten taxibus, regiotaxi, wijkbus Top 5: Positieve punten

Top 5: Mindere punten

1. 2. 3. 4. 5.

1. Komen vaak te laat, vaak lange wachttijden (36%) 2. Komen soms te laat, soms wel even wachten (36%) 3. Niet alle chauffeurs helpen, sommige niet aardig (7%) 4. Sommige chauffeurs bellen niet als ze vertraging hebben (5%) 5. Veel omrijden om iedereen weg te kunnen brengen ( 5%)

Heel tevreden, prima, geen klachten (24%) Aardig, fijne chauffeur, behulpzaam, (18%) Komen op tijd (17%) Goede service, van deur tot deur (12%) Gemakkelijk om afspraken te maken (8%)

N=161

De gebruikers van de drie vervoersvoorzieningen hebben de vervoersvoorziening beoordeeld op 5 aspecten. Onderstaand tabel bevestigt de spontane reacties. De drie voorzieningen worden over het algemeen goed beoordeeld, alleen het vasthouden aan afgesproken tijden lijkt ook hier een lastig punt. Tabel S7c: Beoordeling taxibus, regiotaxi, wijkbus Gemiddeld cijfer Betaalbaarheid Gemak om afspraak te regelen Reiscomfort Dienstverlening van chauffeur Komt op afgesproken tijd N=161

Gemiddeld 7,0 7,3 7,2 7,2 7,2 6,1

Taxibus

Regiotaxi

Wijkbus

7,0 7,5 7,3 7,2 7,1 5,9

7,0 7,1 7,1 7,3 7,3 6,1

7,1 7,3 7,2 7,2 7,3 6,4

- 10 -

H8. Vervoer door vrijwilligers Een derde groep vervoer is het vervoer door vrijwilligers die ouderen - tegen beperkte kosten met de auto ergens heen rijden. Van alle panelleden kent 6% iemand die gebruik maakt van vervoer door vrijwilligers, in 2% van de gevallen betreft het het panellid zelf. Dit soort vervoer wordt het meest gebruikt voor bezoek voor medische doeleinden en bezoek aan familie en vrienden. Gemiddeld krijgt het vervoer door vrijwilligers een 7,6. Het gemak om een afspraak te regelen en de dienstverlening van de chauffeur scoren met een 7,8 het hoogst en het op afgesproken tijd komen met een 7,1 het laagst. In Scheveningen is een project opgezet waarbij vrijwilligers met hun eigen auto ouderen uit Scheveningen naar verschillende plekken rijden. Het project is bedoeld voor ouderen die vanwege hun gezondheid of handicap geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Ruim twee op de tien van de panelleden kent dit project van naam, 1% heeft er ook al eens gebruik van gemaakt. Zes op de tien panelleden vindt het ook voor hun wijk een goed initiatief, een kwart vindt van niet en 15% weet het niet. Een deel van de ouderen die het initiatief goed vinden, vindt zichzelf nog te jong om er aan deel te nemen. Tabel S8: Is het organiseren van Vrijwilligersvervoer voor uw wijk een goed initiatief Prettig als vangnet, gemakkelijk, nuttig, interessant, geweldig initiatief, Goed initiatief, Zou er aan meedoen 34% leuk om mee te doen, goed voor sociale binding, uit het hart, fijn elkaar helpen Goed initiatief, weet niet of ik er zelf aan mee Wel goed idee, maar (nu) nog niets voor mij, nog (lang) niet nodig, zie 20% zou doen mezelf dit niet doen, geen behoefte, genoeg eigen oplossingen om Goed initiatief, maar zou er niet aan meedoen 7% voor vervoer te zorgen (familie, vrienden) Er zijn al professionele taxibusjes, wijkbussen, wil niet met Nee, niets voor mijn wijk 24% onbekenden rijden, geen veilig gevoel, in deze wijk te weinig ouderen Weet niet of het iets voor mijn wijk is 15% Nog nooit bij stil gestaan, nooit nodig gehad 100% N=520

Een derde van de panelleden geeft aan dat familie of vrienden hen wel eens ergens heen brengt. Het zijn met name panelleden die zelf geen auto meer hebben.

H9. Overige vervoermiddelen Naast het OV, taxibussen en vrijwilligersvervoer, is er in dit onderzoek aan de gebruikers (zie paragraaf 4.2) gevraagd de gebruiksmogelijkheden, in Den Haag, van de fiets en de scootmbiel te beoordelen. De gebruiksmogelijkheden van de fiets krijgen een 7,7, de gebruiksmogelijkheden van de scootmobiel een 6,7.

H10. Ideeën voor de volgende panelronde Tot slot is aan de ouderen gevraagd welk onderwerp ze in de volgende panelronde aan de orde willen stellen. Vier op de tien ouderen noemt een onderwerp. In het rapport worden meer dan 25 suggesties gegeven voor de zomermeting.

- 11 -

1. INLEIDING

1.1 Achtergrond Door goed te luisteren naar de Haagse ouderen probeert het Haags Ouderenplatform een bron van informatie te zijn voor alle Haagse organisaties die zich bezig houden met wonen, zorg en welzijn van ouderen. Het onderzoek richt zich op de Haagse ouderen in de leeftijd van 65-84 jaar, waarbij er voor is gekozen om ook een aantal ouderen van 55-64 jaar te laten meedenken over de onderwerpen. Dit omdat velen van hen ervaringen hebben vanuit de zorg voor hun ouders of elders in hun omgeving. De doelstelling is om drie keer per jaar ongeveer 500 ouderen te vragen hoe het met ze gaat en te vragen naar hun mening over actuele onderwerpen. Inmiddels zijn er, na de eerste basismeting, zes vervolgrondes geweest, twee in 2012, drie in 2013 en de voorjaarsmeting van 1 2014. In dit rapport worden de resultaten van deze laatste meting gepresenteerd .

1.2 Onderzoeksverantwoording panelronde voorjaar 2014 De 622 panelleden die na de herfstmeting van 2013 hebben aangegeven deel te willen blijven nemen aan het Ouderenplatform, hebben half maart de samenvatting ontvangen van de herfstmeting met daarbij een uitnodiging om deel te nemen aan de Voorjaarsmeting 2014. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van half maart tot begin april 2014. De panelleden zijn telefonisch of per email benaderd, afhankelijk van hun eigen voorkeur. Om de panelomvang op peil te houden zijn tijdens deze meting 84 nieuwe panelleden geworven. De lengte van de gesprekken tijdens deze panelronde bedroegen ongeveer 12 minuten per gesprek. Deze ronde hebben 520 ouderen meegedaan. Tabel 1.2: Response Panelbestand bij start voorjaar 2014 2

Mensen die van het panel afzien

622 - 55

Foute nummers, verhuisde mensen

- 12

Telefonisch niet bereikt (3-5 pogingen), ook na herinnering geen reactie op e-mailuitnodiging

- 105

Nu niet, volgende keer wel

- 14

Doet mee

436

Nieuwe uitgenodigde mensen die deelnemen

+ 84 520

Overgebleven panelleden voor deelname zomermeting 2014

1 2

639

Rapporten zijn te vinden op: http://www.denhaag.nl/home/bewoners/actueel/to/Rapporten-Haags-Ouderenplatform.htm Door ziekte/ gehoorprobleem, geen interesse meer, te oud, overlijden in familie, verhuisd, overleden.

- 12 -

1.3 Profiel panelleden Het panel is naar sekse, leeftijd en stadsdeel redelijk representatief voor de 65-plussers in Den Haag. Alleen de ouderen uit “overige” (veelal geïndustrialiseerde) landen zijn wat ondervertegenwoordigd. Tabel 1.3: Profiel werkelijke populatie 65-plus 2011 en deelnemers voorjaarsmeting 2014 Populatie Deelname Populatie Deelname 65-plussers Voorjaars65-plussers Voorjaars(2011) meting „14 (2011) meting „14 64.059 520 Absoluut Leeftijd - (22%) 55-64 (schaduwgroep) * 62% (46%) Sekse 65-74 59% 44% 38% (32%) Man 41% 75-84 41% 56% 100% (100%) Vrouw 59% 100% 100% 100% Stadsdeel Herkomst 74% 15% Nederland 75% Loosduinen 17% 11% 23% Suriname 5% Escamp 24% 3% 14% Turkije/Marokko 3% Segbroek 11% 2% 13% Antillen & Aruba 1% Scheveningen 14% 10% 12% Overige landen 16% Centrum 13% 100% 4% 100% Laak 5% 15% Haagse Hout 13% 4% Leidschenveen-Ypenburg 3% 100% 100% *) qua representativiteit wordt vooral gekeken naar de leeftijdsverdeling v.d. groepen 65-85 jaar, 55-64 jarigen denken als schaduwgroep mee

In de nu volgende hoofdstukken worden de resultaten van de voorjaarsmeting 2014 gepresenteerd3.

3

Totaal-optellingen kunnen door afrondingen wel eens op 99% of 101% uitkomen.

- 13 -

2. ERVARINGEN IN AFGELOPEN MAANDEN

Tijdens de start van het Ouderenplatform gaven de ouderen gemiddeld tussen de 7,5 en 8,0 voor allerlei onderwerpen die betrekking hebben op hun persoonlijk welzijn en het leven in Den Haag. Elke meting wordt gestart met de vraag of men in de afgelopen maanden positieve of mindere ervaringen heeft meegemaakt, over enkele onderwerpen die van invloed zijn/waren op hun welbevinden. In deze meting is gevraagd naar de ervaringen met het wonen in de eigen straat/wijk, de zorg en het eigen persoonlijk leven. De onderwerpen worden in de eerste drie paragrafen besproken.

2.1 Ervaringen op het gebied van wonen in eigen straat/wijk Als gevraagd wordt naar de positieve en mindere ervaringen van de afgelopen maanden op het gebied van wonen in de eigen wijk geeft zowel 8% een positieve ervaring als 8% een mindere ervaring aan. Dit is vergelijkbaar met de eerdere metingen. Grafiek 2.1a: Ervaringen van invloed op wonen in de eigen straat/wijk ( n=520)

zomer '1 2

voorjaa r '13

herfst '13

voorjaa r '14

9%

11%

80%

7% 9%

84%

6% 8%

86%

8% 8%

84%

0%

25%

positieve e rva ring

50%

neg atie ve ervarin g

75%

100 %

gee n vera ndering

De ervaringen variëren en hebben relatief vaker te maken met onderhoud, overlast en sociale omgang. Tabel 2.1b: Positieve of negatieve ervaringen die van invloed zijn op de beoordeling van het wonen in de eigen straat/wijk Positieve ervaringen (8%) Wijk is schoner: Door containers. Vuilnisbakken gekregen. Ondergrondse containers geplaatst. Geen gepik meeuwen (4x) Geniet van het lekkere thuisblijven. Woon hier al heel lang. Bekend met fijne buurtbewoners (3x) Net verhuisd en woont in een leuke nieuwe buurt (2x) Zie nu vaker politie rijden Geeft/krijgt hulp aan/van (buitenlandse) buren Veel jongere mensen komen wonen Doordat er een aantal personen in de straat verhuisd zijn, die overlast veroorzaakte Woning is aangepast door ouder worden Mindere ervaringen (8%) De buurt gaat achteruit: Verpaupering van het straatbeeld. Er wordt minder opgeruimd. Veel rotzooi op straat (5x) Meer overvallen, bedreigingen en inbraak (o.a. door leegstaande huizen) (5x) Veel buitenlanders, veel Polen in onze wijk (3x) Overlast: Van buurtbewoners. Buren die aan het verbouwen zijn van 's morgens vroeg tot 's avonds laat (3x) Onveiligheidgevoel: Durf in de avond de straat op niet meer op. Bepaalde mensen niet prettig. Veel jongeren (3x) Veel mensen gaan de wijk uit. Steeds meer anderen die geen binding hebben met de buurt (3x) Door parkeerbeleid, parkeren in ons straat is niet meer makkelijk! (3x) Verbouwingen in ons wijk: Niet leuk, straat is opgebroken. Inrichting gewijzigd. Komt groot gebouw (3x) Overlast bewoners. Kesslerstichting Participatie maatschappij komt niet van de grond Te druk verkeer en heel gevaarlijk Woon in een winkelstraat en hier wordt van alles vernield

- 14 -

2.2 Ervaringen op het gebied van de zorg In deze voorjaarsmeting geeft 13% aan ervaringen op het gebied van de zorg te hebben waardoor ze hier nu positiever of negatiever over denken. Per saldo worden er vrijwel evenveel positieve als negatieve ervaringen genoemd. Dit is vergelijkbaar met de laatste twee metingen. In eerdere metingen overheersten de positieve ervaringen. Grafiek 2.2a: Ervaringen van invloed op de beoordeling van zorg (n=520) herfst '12

zomer '12

voorjaar '13

14% 4%

82%

9% 6%

85%

7% 6%

87%

herfst '13 3%4%

voorjaar '14

93%

7% 6% 0%

87% 25%

positieve ervaring

50% negatieve ervaring

75%

100%

geen verandering

Ongeveer de helft van de, zowel negatieve als positieve, toelichtingen betreft de huisarts.

Tabel 2.2b: Positieve of negatieve ervaringen die van invloed zijn op de beoordeling van de zorg Positieve ervaringen (7%) Huisarts: Erg goed. Zeer tevreden. Kan ze bellen als ze wat heeft en er wordt goed naar haar geluisterd. Nieuwe jonge huisarts is even wennen maar een erg aardige man. Heb een andere huisarts gekozen (6x) Tandarts: van tandarts verandert erg tevredenheid over (2x) Gaat goed in de contacten met de zorg Zeer tevreden, had ambulance nodig en goed geregeld Hartpatiënt (ook zijn vrouw) en open hart operatie gehad, weinig last gehad en goede controle Ik heb extra medicijnen gekregen Laatste tijd mee te maken gehad en ging goed Mindere ervaringen (6%) Huisarts: Steeds andere huisarts. Huisarts is huisartsenpost geworden, dus geen vaste arts meer. Mist persoonlijke aandacht van huisarts. Nieuwe huisarts dus veel veranderd. Huisarts stuurt gelijk door naar specialist, dat is vervelend. Huisarts is te weinig aanwezig, lang en vaak wachten. Mijn huisarts is vertrokken naar een andere wijk, nu moeilijk te bereiken. Huisarts was de vorige keer best onvriendelijk (10x) Ziekenhuis: Het is duurder geworden, je moet alles uit je eigen zak betalen. Niemand aanwezig voor röntgenfoto. In het ziekenhuis, achterhalen ze vele ziektes niet.. of ze letten niet goed op. Na behandeling ziekenhuis - wisselende artsen/ wisselende diagnose. Ziekenhuis van kastje naar de muur gestuurd (5x) Ben geopereerd, verkregen zorg was minder positief Had thuishulp nodig i.v.m. knie operatie. Behalve dat niet gezegd kon worden wat mijn eigen bijdrage zou worden, was er ook weinig flexibiliteit met de uren Krijg de indruk dat er geen tijd meer is voor de "oudjes" Maar veel negatiever over zorg verpleeghuis (revalidatie) Mijn hulp werd niet verlengd en ik kreeg een ander maar met haar kon ik niet opschieten Weinig geld waardoor het lastig is met de tandarts

- 15 -

2.3 Ervaringen op het gebied van persoonlijk leven De afgelopen maanden zijn er per saldo meer mindere ervaringen voor wat betreft het persoonlijk welzijn. Deze negatieve tendens is vergelijkbaar met de laatste twee metingen en sterker vergeleken met de metingen daarvoor. Grafiek 2.3a: Ervaringen van invloed op de beoordeling van persoonlijk leven (n=520) herfst '12

8%

11%

81%

zomer '12

9%

9%

82%

voorjaar '13

8%

herfst '13

voorjaar '14

15%

77%

6% 12%

9% 0%

82%

12%

79% 25%

positieve ervaring

50%

negatieve ervaring

75%

100%

geen verandering

De mindere ervaringen hebben met name betrekking op het ouder worden en de teruglopende gezondheid. Tabel 2.3b: Positieve of negatieve ervaringen die van invloed zijn op de beoordeling van het persoonlijk leven Positieve ervaringen (9%) Ik denk altijd positief. Het leven is goed gegaan de afgelopen maanden (5x) Gezondheid. Kerngezond (2x) Oma geworden. Wordt opa!! (2x) Geslaagde operatie achter de rug (2x) Heb leuke ontmoetingen. Ben blij met het leven (2x) Mijn man is gestopt met werken. Man is met pensioen, het geeft een enorme rust (2x) Ben geopereerd, mijn lijf en lichaam is positiever maar gedachte naar zorg minder positief Na hartaanval loop ik toch nog rond! De winter is voorbij en alles is wat prettiger Er komt teveel op je af maar ik blijf altijd positief (fijne buren) Heb familie en kinderen rondom dus geen negatieve gedachten, zover gelukkig Ik mag eerder stoppen met werken Na het overlijden van mijn man 2 jaar geleden begin ik er weer een beetje bovenop te komen Zoon is getrouwd Mindere ervaringen (12%) Gezondheidsklachten: Gezondheid gaat achteruit. Trombose. Lichaamspijnen. Vergeetachtig. Ziekte. (14x) Mijn partner heeft gezondheidsklachten. Gezondheid echtgenoot slechter (herseninfarct) (5x) Financieel achteruit. Ben in financiële problemen gekomen. Problemen met belastingdienst (4x) Heb herniaoperatie bij stuit gehad dus nu problemen met zitten en lopen. Zit in rolstoel, wordt ouder. Uitgegleden in keuken, loopt nog niet goed. Want ik ben niet meer echt mobiel (4x) Met een van de kinderen gaat het niet goed (ziekte, wilde eind aan leven maken) (3x) Mijn partner is overleden (3x) Steeds slechter zicht. Blind aan een oog, andere oog ziet ook niet meer helder (2x) Ik word ouder dat is al flink negatief! Niet leuk om oud te zijn (2x) Eenzaam. Beetje saai persoonlijk leven (2x) Ben mantelzorger voor broer is zwaar Laatst heb ik mijn volkstuin moeten wegdoen en dat viel zwaar Thuis geen werk

- 16 -

2.4 Samengevat De ervaringen van de drie aspecten: het wonen in de eigen straat/wijk, de zorg en het eigen persoonlijk leven zijn gemiddeld. Op deze manier kunnen de gemiddelde saldo‟s van vijf panelrondes worden vergeleken. Tabel 2.4 geeft een overzicht. Tabel 2.4: Vergelijking saldo´s ervaringen in de afgelopen metingen (Positieve ervaringen minus mindere ervaringen)*) Positieve Negatieve Saldo Ervaring ervaring Gemiddelde van 4 aspecten (Zomer 2012)

+1

9%

8%

Gemiddelde van 4 aspecten (Herfst 2012)

+1

10%

9%

Gemiddelde van 4 aspecten (Voorjaar 2013)

-2

7%

9%

Gemiddelde van 4 aspecten (Herfst 2013)

-3

5%

8%

Gemiddelde van 3 aspecten (Voorjaar 2014)

-1

8%

9%

*) in de zomer van 2013 is deze vraag niet gesteld omdat de meting toen toegespitst was op een vergelijking met de nulmeting van eind 2011

- 17 -

3. COMPLIMENTEN EN KRITISCHE NOTEN

Elke ronde krijgen de panelleden de mogelijkheid om een organisatie of instelling op het gebied van wonen, welzijn en zorg een compliment te geven of een kritische noot te plaatsen. In deze panelronde geeft drie op de tien panelleden een compliment of kritische noot. Net als in eerdere metingen worden er meer complimenten dan kritische noten uitgedeeld. Grafiek 3a: Compliment of kritische noot m.b.t. organisaties of instelling op het gebied van wonen, welzijn en zorg (n=520) Zomer 2012

17%

Herfst 2012

22%

Voorjaar 2013

12%

11%

25%

Herfst 2013

22%

Voorjaar 2014

19% 0%

71%

67%

14%

61%

11%

67%

10% 25%

Compliment

71% 50%

75%

Kritische noot

100%

Geen

De complimenten en kritische noten zijn aan verschillende instellingen gericht en gaan over veel verschillende onderwerpen. Deze meting betreft de meeste opmerkingen over verzorgingshuizen en welzijnsinstellingen, gevolgd door zorg in het algemeen, ziekenhuizen, woningcorporaties en thuiszorg. De meeste instellingen krijgen meer complimenten dan kritische noten. Uitzondering hierop zijn in deze meting de woningbouwcorporaties. Hierbij moet wel bedacht worden dat welzijnsinstellingen vaak „gratis‟ activiteiten aanbieden en sneller een compliment verdienen dan bijv. woningcorporaties waar soms ook een belangentegenstelling kan gelden. Op de volgende pagina‟s worden de opmerkingen uitgebreid behandeld. Tabel 3b: Compliment of kritische noot mbt organisaties of instellingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg Alle metingen Voorjaar 2014 Tot. aantal Compli- Kritische Compli- Kritische Saldo Saldo opm. in 5 menten noten menten noten metingen 14x 1. Welzijnsinstellingen, buurtvereniging 16x 2x 79x 102x 90x 12x -2x 2. Zorg in het algemeen 5x 7x 11x 97x 54x 43x - 4x 3. Woningcorporaties 2x 6x 4x 94x 49x 45x 2x 4. Ziekenhuis 6x 4x 45x 93x 69x 24x 6x 5. Verzorgingshuizen/zorginstellingen 12x 6x 34x 90x 62x 28x 6x 6. Huisarts 6x 47x 75x 61x 14x 4x 7. Thuiszorg 6x 2x 36x 66x 51x 15x 4x 8. Schoonhouden, wijkaanpak, groen, etc. 4x - 7x 57x 25x 32x -2x 9. Overige leefbaarheidszaken/parkeren 2x 4x -12x 52x 20x 32x 1x 10. WMO 3x 2x 8x 20x 14x 6x 1x 11. Veiligheid/politie 2x -5x 19x 7x 12x 2x 12. Vrijwilligers/burenhulp* 3x 8x 8x 8x 0x Anders (zie volgende pagina‟s)

98x

*) Wordt in de herfstmeting 2013 voor het eerst als categorie gezien

54x

44x

10x

12x

11x

1x

- 18 -

Complimenten Om een gevoel te krijgen bij het soort complimenten die ouderen uitdelen geeft onderstaande tabel een overzicht met wat kernwoorden. Tabel 3c: Compliment m.b.t. organisaties of instellingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg Welzijnsverenigingen, buurtverenigingen (16x) Welzijn Scheveningen krijgt mijn complimenten/geweldig georganiseerd, vriendelijke mensen (2x). WZH Waterhof voor de goede samenwerking. Haagse organisatie Dos, behandeling e.d. is heel goed en positief. Inloopcentrum voor ouderen geven goede informatie uit eigen initiatief. De wijkvereniging doet erg goed zijn werk mijn complimenten. Morgenweide, opvang van alleenstaande ouderen gaat goed. Wijkcentrum: goed eten en gezellig. Wijkvereniging De Groene Eland. AMBO, prima instelling! Alzheimer café. Mozartheuvel. Buurtcentrum De groene Eeland. Buurthuis De Lande. Wijkplatform Vrederust/Bouwlust. Laakse Lente. Verzorgingshuizen/zorginstellingen (12x): Florence, houden haar in de gate en komen helpen (3x). Houthagen: ze denken altijd met je mee en hele aardige mensen! (2x). Saffier, goede instelling, worden mensen blij en gelukkig van(2x). Zorgcentrum Respect, hele goede zorg en hulp. HWW, ze verzorgen de mensen goed, goede maaltijden. Zorginstelling de Landscheiding, de maaltijden. Middin heeft top organisatie, goed voor de mensen. Quintis (onderdeel van Duinrust) erg prettig, mensen worden goed behandeld en verzorgd. Verpleeghuis Uitzicht, afd. verpleging aardig, geduldig. Verzorgenden van het Wijndaeler Centrum voor de lieve en betrokken zorg voor hun bewoners Huisarts/gezondheidscentrum (6x) Arts behandelt me prima. Gezondheidscentrum heeft me 1,5 uur gecheckt, is goed gegaan, operatie was 1.5 jaar geleden. Huisarts heeft heel goed geholpen. Huisarts Hubertesduin. Huisarts Postuman. Huisarts Thomsonsplein gezondheidscentrum Ziekenhuis (6x) Bronovo ziekenhuis: een kleinschalige ziekenhuis, een gezellige sfeer, 35 jaar als vrijwilliger daar, goede ervaringen (2x). Leyenburg: leveren zeer goede zorg, wordt serieus genomen. de specialisten in het Haga-ziekenhuis aan de Leyweg doen zorgvuldig hun werk. Rode kruis: goed. Haga ziekenhuis: zeer goed geholpen na hartaanval, vanaf ambulance tot ziekenhuis! Westeinde: longarts, Dr.Bauer MCH Westeinde Thuiszorg (6x) Florence: verloopt prima en aardige mensen, goede samenwerking (2x). Thuiszorg Multicare heeft voor goede hulp gezorgd. Thuiszorg Respect. Thuiszorg van Actiecon, is grandioos. Positief over de huishoudelijke hulp (TSN) Zorg in het algemeen (5x) Veel aandacht van gemeente voor ouderenzorg. Prima, er is veel aandacht. Er zijn veel goede Instellingen. Nieuw gebouw dat bij van Alkemade laan in de buurt komt (voor bejaarden). Daklozenzorg Schoonhouden, wijkaanpak, groen (4x) Er was een verzakking in de straat, na de melding via de website, werd de straat de volgende dag gerepareerd. De schoonmakers op straat doen het goed. Gemeente Den Haag die eindelijk het onkruid weer heeft verwijderd. Stadsreiniging, die de straten in onze buurt goed schoon houdt WMO (3x) Vriendelijke chauffeurs bij taxibusjes. De wijkbus is ideaal voor ouderen. Ik raadde het mijn buurvrouw aan en ze is er erg enthousiast over Burenhulp (3x) Burenhulp en vrijwilligerswerk vind ik een goede zaak. Burenhulp! Overige leefbaarheidszaken (2x) Burgemeester, omdat hij verantwoordelijk is en de mensen goed helpt. Contactpersoon van de gemeente heeft goed werk verricht (Willie Broekhuizen) Woningcorporaties (2x) De woningbouwvereniging komt bij een klacht direct. Omnia huizen: je belt en ze staan voor je klaar! Veiligheid/politie (2x) De politie in de wijk doet erg goed zijn werk ze zijn erg attent! Mijn complimenten aan de wijkpolitie hier, lost een heleboel op Anders (12x) Buurtsuper in de keizerstraat doet het goed. Bussen en trams lopen vlot. Ambulancedienst, zij waren snel ter plekke en uiterst vriendelijk en adequaat. Fysiotherapeut gaat prima zeker mijn complimenten. Bij de Loosduinse voetbal vereniging zijn er hele aardige mensen. Hartstichting, doet goed werk met mensen helpen. Initiatief van bibliotheek om per bus naar exposities te gaan in het kader van 200 jaar koninkrijk. Museum beelden aan zee vind ik geweldig. De vrijwilligers daar doen goed werk. Organistatie van NSS (Nuclear Security Summit) heel goed!!! Parnassia: je kan er sporten en het gaat goed. Telefooncirkel werkt goed. Mijn apotheek krijgt zeer zeker mijn complimenten. Regentesseapotheek is een goede

- 19 -

Kritische noten Onderstaande tabel geeft een overzicht van de genoemde kritische noten. Tabel 3d: Kritische noot m.bt. organisaties of instellingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg Zorg in het algemeen (7x) De bureaucratie in de zorgsector. De ouderenzorg komt in de klem. De ouderenzorg: de zorg gaat achteruit. Je moet meer betalen voor de zorg. Ouderenzorg gevraagd om een keer langs te komen, maar contact liep niet goed. Er zijn tevéél organisaties. Je moet veel mankeren totdat je wordt opgenomen in een verzorgingshuis. Zorg instellingen: bejaardentehuizen en verzorgingshuizen steeds minder Woningcorporaties (6x) De huur van de woning Guldenhuis is te duur! De Woningbouw beloofd heel veel maar er gebeurt zo weinig, ze zijn ook heel traag. Haagwonen: zijn te langzaam, ze maken niks voor je. Mijn particulier huisbedrijf komt afspraken niet na! Woningbouwverenigingen, verhogen de huren maar onderhoud is slecht. Niet sociaal, alleen business. Woningvest ben ik niet zo tevreden over Verzorgingshuizen/zorginstanties (6x) Bos en Duin: geen plek voor de invalide buurman i/d dagopvang hij moest blijven liggen. Het sluiten van het verzorgingstehuis in de Harderwijkstraat. Tabitha: moet eten in coffee corner terwijl er net een nieuwe eetzaal is niet leuk! Verpleegtehuis Mariahoeve: al het personeel dat er al lang werkt gaat er weg, gaat achteruit. Geef mantelzorg aan een oude vrouw die niet goed wordt verzorgd in Swanestein Ziekenhuis (4x) Bronovo: bezoekt als vrijwilliger mensen in het ziekenhuis en ziet vaak mensen met complicaties na operaties. Hagaziekenhuis: kreeg alleen hulp van een coassistent. Lag op zaaltje van 4, alle privézaken werden daar zo besproken. Leyenburg: naar huis laten gaat met gescheurde voet. Rijnlandziekenhuis in Leiderdorp Overige leefbaarheidszaken (4x) Geen anti auto maatregelen meer nemen. Gemeente Den Haag: invaliden afrit aan de overkant meer kenbaar maken Domburglaan-Westkapellelaan. Het parkeerbeleid en het wijzigen van pleinen en straten in de wijk waardoor gevaarlijke situaties ontstaan. Overlast van dubbel geparkeerde auto's op de stoep Welzijnsinstellingen (2x) Stichting Voor: doet het niet goed. Bij buurtouderenparticipatie komt haast niemand opdagen Thuiszorg (2x) Thuiszorg Nederland is rommelig, afspraken worden vaak niet nagekomen. TSN kan beter helpen WMO (2x) WMO van Den Haag mag beter helpen. Er zijn chauffeurs van de taxibus die niet gemotiveerd zijn en erg grof en je behandelen als of je dankbaar moet zijn dat ze je rijden, dat zijn we ook wel maar dat is niet aan hun het is geen liefdadigheids werk Anders (11x) Anton Philipszaal: dat het wordt afgebroken en voor 180 miljoen wordt iets anders gebouwd, vind ik ERG!!!!! Apotheek: zorgen elke 3 maanden voor medicatie, heel is er niet genoeg medicatie. Werkcentrum De Kruin wordt door de gemeente vervangen door klushuizen, dus geen activiteiten meer. Te weinig winkels van Nederlandse origine. Teveel digitalisering van de gemeente. DSN levert nu niet zulk goed werk, slecht management. HTM: van bus 23 is bus 22 gemaakt om de badgasten, maar de oudere Scheveningens worden vergeten. Overdreven overlast door Nuclear Security Summit. Parnassia heeft niet altijd lekker en gezond eten. Openbaar vervoer vaak moeilijk toegankelijk voor een rollator door hoge instap. Ziektekostenverzekering Azivo

- 20 -

4. VERVOER EN MOBILITEIT: RESULTATEN UIT EERDERE METINGEN

Deze voorjaarspanelronde stond volledig in het teken van mobiliteit en vervoer. Het thema Verkeer en Vervoer heeft zich in voorafgaande gesprekken verdiept tot: “Mobiliteit van ouderen die geen gebruik kunnen maken van een eigen auto”. In eerdere metingen van het Ouderenplatform is hierover ook al het een en ander aan bod gekomen. Hoofdstuk 4 geeft een korte terugblik. In december 2011 is in het algemeen gevraagd naar de frequentie van reizen in Den Haag, de gebruikte vervoermiddelen en een algemene beoordeling van verkeer en vervoer in Den Haag. Een samenvatting van het resultaat van deze meting wordt gepresenteerd in paragraaf 4.1 t/m 4.3. In de herfstmeting 2012 is nader gekeken in hoeverre ouderen gebruik maken van het OV in Den Haag, wat ze hier goed en minder goed aan vinden en hoe de OV-chipkaart bevalt, ruim een jaar na invoering. Deze onderwerpen worden behandeld in paragraaf 4.4 t/m 4.6.

4.1 Hoe vaak reizen ouderen binnen Den Haag Zes op de tien ouderen van 65-84 jaar maakt dagelijks reizen in Den Haag. De reisfrequentie van ouderen neemt (langzaam) af met de toename van de leeftijd. Tabel 4.1: Frequentie van reizen/verplaatsingen in Den Haag (65-plussers) Totaal 65-74 75-84 61% 66% 53% Dagelijks 32% 30% 35% Enkele keren per week 4% 3% 6% Wekelijks 2% 1% 4% Minder vaak 1% 0% 2% Nooit 100% 100% 100% N=1174, 2011

4.2 Welke vervoermiddelen gebruiken ouderen Ouderen van 65-84 jaar maken het vaakst gebruik van het openbaar vervoer en de auto, meer dan de helft gebruikt deze vervoersmiddelen. Daarnaast maakt vier op de tien (ook) gebruik van de fiets en drie op de tien verplaatst zich te voet binnen Den Haag. In onderstaande tabel is te zien dat 75-84 jarigen relatief minder gebruik maken van de auto en fiets. Zij verplaatsen zich binnen Den Haag vaker te voet of met de taxibus. Grafiek/tabel 4.2: Gebruikte vervoermiddelen 65-plussers (in % 65-84 jaar, N=1174), 2011 tram/bus

33%

auto

29%

fiets

Tram/bus* Auto Fiets Lopend (+ rollator) Taxibus Scootmobiel Taxi Wijkbus Anders Kom niet meer buiten

27%

24%

lopend 6%

Totaal 65-74 75-84

28%

17%

25%

taxibus 3%4% scootmobiel

wijkbus taxi anders 0%

25%

Meestal

50%

Ook wel

75%

100%

*) Minimaal 3x per jaar

61% 56% 41% 31% 7% 3% 1% 1% 2% 1%

62% 62% 50% 28% 4% 2% 1% 0% 2% 0%

58% 47% 27% 34% 12% 5% 2% 3% 2% 1%

- 21 -

4.3 Hoe beoordelen ouderen het verkeer en vervoer in Den Haag Bijna zeven op de tien ouderen van 65-84 jaar is tevreden met het verkeer en vervoer in Den Haag, een kwart vindt dat het beter kan en 7% is ontevreden. Gemiddeld geven de ouderen van 65-84 jaar een 7,6 voor het verkeer en vervoer in Den Haag. Tabel 4.3a: Beoordeling verkeer en vervoer in Den Haag 65-plussers Tevredenheid 7,6 68% Tevredenheid 25% Deels wel/deels niet 7% Niet tevreden 100% N=1174, 2011

Ook hebben ouderen in hetzelfde onderzoek aangegeven wat volgens hen aandachtspunten zijn. Tabel 4.3b: Wat zijn aandachtspunten die ouderen willen meegeven Openbaar vervoer Auto - Afschaffen lijnen (23x) - Te druk in DH, file, doorstroming (69x) - Rijdt niet op tijd (22x) - Werkzaamheden, omleidingen (33x) - Minder frequent OV (17x) - Parkeren moeilijk (21x) - OV (slecht, matig, niet goed) (17x) - Centrum moeilijk bereikbaar (14x) - Duur (13x) - Te druk in binnenstad (13x) - Lang wachten op OV (13x) - Parkeren duur (9x) - OV chipkaart niet fijn (11x) - Rommelig, chaotisch (8x) - Verbinding, veel overstappen (9x) - Te hard rijden, agressief rijden (8x) - Minder frequent OV in de avond (8x) - Lang wachten bij stoplichten (7x) - Afstand tot halte (8x) - Wegen te smal, versmallingen (5x)

Fiets/lopend - Gevaarlijk voor fietsers (14x) - Betere, meer fietspaden (12x) - Gevaarlijk voor voetgangers (3x) Algemeen/overig -

Mentaliteit mensen (10x) Oplettendheid mensen (3x) Te weinig controle (3x) Je kan niet overal komen (2x)

4.4 Gebruik OV In de herfstmeting 2012 is gevraagd naar het gebruik van het openbaar vervoer in Den Haag. Zes op de tien oudere panelleden geeft aan minimaal maandelijks van openbaar vervoer gebruik te maken. Nog eens 14% doet dit een tot een paar keer per jaar. Voor de reizen binnen Den Haag maken de meeste oudere OV-gebruikers gebruik van de tram (78%), in mindere mate van de bus (48%) en een enkeling van de trein (binnen Den Haag). Tabel 4.4: OV-gebruik onder ouderen Meerdere keren per week Ongeveer wekelijks 1-3 keer in de maand Enkele malen per jaar Eigenlijk nooit N=502, 2012

Totaal 26% 17% 17% 14% 26% 100%

65-74 jaar 75-84 jaar 27% 26% 21% 16% 15% 16% 15% 11% 21% 32% 100% 100%

- 22 -

4.5 Positieve en mindere punten OV Aan de ouderen die wel eens van het OV in Den Haag gebruik maken, is gevraagd aan te geven wat ze er goed aan vinden en wat beter kan. Er worden meer positieve dan mindere punten genoemd. Men is met name tevreden over de stiptheid/betrouwbaarheid van het OV en de dekking van Den Haag/frequentie van rijden. Meest genoemde mindere punten zijn de frequentie van rijden in de avond, het weekend en tijdens spitsuren. Tabel 4.5: Wat vindt u erg goed aan het openbaar vervoer en wat zou beter kunnen? Positieve punten

Mindere punten

1.

1.

OV rijdt op tijd, stiptheid, keurig op tijd, snelheid, korte wachttijden, betrouwbaar, ook door vrije banen (geen files) (56x) 2. Dichtheid van net, dekking van Den Haag, frequentie van rijden, regelmaat, voldoende aanbod, zowel bussen als trams, maakt je als reiziger flexibel (44x) 3. Ben tevreden, prima, goed zo (34x) 4. Door OV kan je overal komen, ze brengen me waar ik moet zijn, vergroot bereikbaarheid (32x) 5. OV is erg gemakkelijk, handig, praktisch (28x) 6. Goede verbindingen/aansluitingen/overstapmogelijkh. (22x) 7. Ligging van haltes (nabij & bereikbaar) (15x) 8. Comfort, mensen staan voor je op, prettig reizen, plezierig (10x) 9. Toegankelijkheid trams/bussen (lage instap ouderen, invaliden en kinderwagens) (8x) 10. Signalering bij haltes en in trams/bussen (schermen, omroepen) (6x)

‟s Avonds (vooral na 20 uur), na voorstellingen, in het weekend, mag OV frequenter rijden (23x) 2. Over het algemeen mogen bepaalde verbindingen wel frequenter, nu soms overvol op spitsuren (22x) 3. Te hard rijden, snel optrekken, ruw door bochten, wild remmen, onvoorzichtig, vaker bij bussen (16x) 4. Te hoge opstap, lastig voor invaliden, soms stopt tram verder dan plaats waar mensen staan (15x) 5. Verbindingen/aansluitingen kunnen soms beter, beter afstemming, overstappen is vervelend (14x) 6. Ov chipkaart ingewikkeld, lastig in- en uitchecken, activeren, opwaarderen, lastig om in tas te rommelen om kaart te vinden in drukke tram (14x) 7. OV wordt duurder, graag meer korting 65+, ook OV-chip maakt het duurder (12x) 8. Klantvriendelijkheid, bejegening, bekwaamheid chauffeurs (10x) 9. Meer controle / toezicht, erger me aan zwartrijden (9x) 10. Bussen/trams rijden niet op tijd (6x)

4.6 Reacties over OV-chipkaart Tijdens de herfstmeting van 2012 was het openbaar vervoer in Den Haag ruim een jaar overgestapt op de OV-chipkaart. In deze herfstmeting bleek dat vrijwel alle ouderen die met het openbaar vervoer reizen, van de OV-chipkaart gebruik maken. Van de OV-reizigers is negen op de tien hier redelijk tot goed over te spreken. De mensen die positief zijn over de OV-chipkaart vinden deze handig in het gebruik, zijn positief over het automatisch opladen zodat er altijd saldo op staat en nooit meer een kaartje hoeft te worden gekocht. Wel is voor een deel van de mensen het in- en met name het uitchecken wennen. Meest negatief aan de OV-chipkaart wordt genoemd dat het duurder is geworden en het vergeten uit te checken. Een aantal ouderen vindt het opladen lastig en het systeem administratief minder overzichtelijk. Tabel 4.6: Tevredenheid OV-chipkaart (in % OV-chipkaart-gebruikers) Positieve punten: Gemakkelijk in gebruik, handig in gebruik, prima, bevalt goed (85x), het Goed 68% automatisch opladen, je hebt altijd saldo, nooit meer bang dat strippenkaart vol is (21x), geen problemen mee gehad (12x) Redelijk 21% Mindere punten: Duurder geworden, prijzen per rit verschillen, niet geïnformeerd over Niet zo goed 11% kostenverhogingen (21x), Vergeten uit te checken (kreeg boete, kreeg overigens geld terug, was lastig geld terug te vragen) (20x), Gebruik lastig (angst voor digitale, in/uitchecken, 100% opladen) (8x)

- 23 -

5. AUTO-BEZIT

Na het intermezzo van hoofdstuk 4 waarin even terug werd gekeken, geven de komende hoofdstukken weer de resultaten van deze voorjaarsmeting. In dit hoofdstuk wordt gekeken in welke mate ouderen kunnen beschikken over een auto, wat de redenen zijn geweest om de auto weg te doen en wat de belangrijkste steunpilaren en zorgen zijn voor ouderen zonder auto. 5.1 Huidig bezit auto Zeven op de tien panelleden beschikt over een auto in hun eigen huishouden. Van de overige 31% heeft de helft nooit een auto gehad en de andere helft heeft de auto weggedaan. Tabel 5.1a: Huidig bezit auto (in huishoudens van panelleden) Totaal

55-64 jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

Ja

69%

68%

72%

66%

Nee, heb wel een auto gehad

16%

15%

15%

19%

Nee, heb ook nooit een auto gehad

15%

17%

13%

15%

100%

100%

100%

100%

N=520

De leeftijd, gezondheid, financiële motieven en het wegvallen van de partner zijn de belangrijkste redenen om de auto weg te doen. Tabel 5.1b: Redenen om auto weg te doen Leeftijd/gezondheidsproblemen - Te oud - Ogen - Ziekte/gezondheidsproblemen - Kan/mag het niet meer - Na auto-ongeluk - Iets met benen - Reactievermogen - Herseninfarct - In verpleeghuis - Nekklachten - Problemen met schakelen - Noemt expliciet dat rijbewijs is ingetrokken, men niet meer mag rijden Financieel Partner (man) overleden Geen auto nodig, gebruikte 'm niet veel Auto werd te oud, geen nieuwe genomen Niet nodig, goed OV Durf niet meer te rijden Geen werk meer (2x), was leasewagen (1x) Na verhuizing van buitenland naar Nederland geen auto genomen Na scheiding Fiets graag Betaald parkeren Dochter reed, maar die is overleden

27x 6x 5x 4x 4x 3x 2x 1x 1x 1x 1x 1x 6x 16x 13x 8x 6x 5x 3x 3x 2x 1x 1x 1x 1x

- 24 -

5.2 Steunpilaren en zorgen rond mobiliteit voor mensen zonder auto Drie op de tien panelleden heeft geen auto (meer). Daarnaast kent een deel van de panelleden in hun naaste familie/kennissenkring ouderen die geen auto hebben en op openbaar vervoer of hulp van anderen zijn aangewezen. Aan hen is gevraagd wat voor deze groep de belangrijkste steunpilaren zijn van vervoer en waar de zorgen liggen. Zowel bij de belangrijkste steunpilaren als bij de zorgen rond mobiliteit worden de taxibus, het OV en de scootmobiel het meest genoemd. Bij de zorgen rond mobiliteit worden per vervoermiddel voorbeelden of situaties genoemd waar ouderen tegenaan lopen. Bij het OV splitst dit zich op in de toegankelijkheid van het OV met rollator en rolstoel, haltes die vervallen zijn, dat de haltes te ver lopen zijn en de kosten van het OV. Bij de taxibus wordt het wachten/te laat zijn van de busjes het meest genoemd. Onderstaande tabel geeft een overzicht. Tabel 5.2: Belangrijke steun en zorgen rond mobiliteit voor mensen zonder auto Wat zijn steunpilaren in de mobiliteit

Waar liggen de zorgen rond mobiliteit

-

-

Taxibus (19x) OV: bus/tram (17x) Scootmobiel (13x) Fiets maakt flexibeler (5x) Lopen: houdt je onafhankelijk (4x) Taxi (3x) Regiotaxi (3x) Meerijden met familieleden (3x) Busjes (2x) Valys-taxi (2x) Vrijwilligersvervoer (2x) Ooievaarspas (2x) Boodschappendienst (1x) Bus verpleeghuis (1x) Wijkbus (1x)

OV: trein/tram/bus lastig tot onmogelijk met rollator/rolstoel (8x) OV: haltes vervallen/weggehaald (5x) Taxibusjes: wachten, te laat (5x) In het algemeen: de kosten (4x) OV: te lang lopen naar halte/van ene naar andere halte (4x) OV: kosten/duur (3x) OV: veel overstappen (2x) OV: als geen lage drempel in tram (2x) OV: onduidelijkheden over haltes: waar welke tram, hoe laat (2x) OV: als gehandicapt/ziek (2x) Scootmobiel: als die er niet meer zouden zijn (2x) In het algemeen: gebonden aan tijden (2x) In het algemeen: als gehandicapt (2x) Lopend: verkeersstoplichten te kort op groen (1x) Lopend: als gehandicapt (1x) Fiets: zware boodschappen (1x) OV: als bussen te vroeg weggaan (1x) OV: gevaarlijke punten in de buurt (1x) OV: Veolia rijdt niet met een pas (1x) OV: vind tram een verschrikking (1x) Taxibusjes: als die er niet meer zouden zijn (1x) Taxibusjes: je moet precies aangeven waar je heen wilt (1x) Taxibusjes: heel veel nadelen (1x) Scootmobiel: met scootmobiel kun je niet overal komen (1x) Scootmobiel: mensen krijgen te gemakkelijk een scootmobiel (1x) In het algemeen: stoepen/trappen (1x) In het algemeen: miscommunicatie bij vrijwilligers/chauffeurs (1x) In het algemeen: je moet lid zijn (1x)

- 25 -

6.

GEBRUIK EN BEOORDELING OPENBAAR VERVOER

Hoofdstuk 6 behandelt het Openbaar Vervoer, te weten de tram, bus en RandstadRail in Den Haag. In de eerste drie paragrafen worden achtereenvolgens het gebruik en het belang van het Openbaar vervoer en de reismotieven voor het reizen met de RandstadRail, tram en bus, behandeld. Daarna wordt bekeken hoe de tevredenheid met het Openbaar Vervoer zich in de afgelopen twee jaar heeft ontwikkeld en worden 21 aspecten beoordeeld met een rapportcijfer. De laatste zes paragrafen gaan in detail in op al deze punten die betrekking hebben op het openbaar Vervoer. 6.1 OV-gebruik onder panelleden Zoals in de eerdere panelrondes al te zien was, maakt circa twee derde van de ouderen regelmatig tot frequent gebruik van het Openbaar Vervoer. Daarnaast is er een groep die incidenteel tot vrijwel nooit gebruik maakt van het Openbaar Vervoer. Tabel 6.1: OV-gebruik onder ouderen (panelleden, 2014) Totaal

55-64 jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

Mensen met auto

Mensen zonder auto

Frequent (meerdere keren per week)

28%

28%

29%

26%

20%

43%

Regelmatig (1-4x per maand)

35%

31%

38%

35%

41%

24%

Incidenteel/ eigenlijk nooit of helemaal niet

36%

40%

34%

39%

38%

33%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

N=520

6.2 Belang van OV bij vervoer en mobiliteit Vier op de tien ouderen geeft aan dat het OV erg belangrijk is voor hun mobiliteit. Van de frequente OV-gebruikers en ouderen zonder auto geeft resp. zeven en zes op de tien aan dat het OV erg belangrijk voor hen is. Tabel 6.2: Mate van belang van OV bij vervoer en mobiliteit Totaal

55-64 jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

Mensen met auto

Mensen zonder auto

Frequent OVgebruik

Regelmatig OV-gebr

Incidenteel OV-gebr

Erg

41%

42%

42%

40%

31%

62%

71%

31%

13%

Redelijk

33%

32%

31%

37%

39%

21%

23%

45%

24%

Niet zo

21%

19%

23%

19%

25%

11%

5%

23%

41%

Helemaal niet

5%

7%

100% 100% N=421 (ouderen die OV kunnen beoordelen)

5%

3%

5%

5%

1%

1%

21%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

- 26 -

6.3 Belangrijkste reismotief OV Het openbaar vervoer wordt voor vrijwel alle mogelijke reisdoelen gebruikt. Als er aan de ouderen gevraagd wordt waarvoor het OV met name belangrijk is, worden bezoek aan familie en vrienden, aan het centrum, aan het ziekenhuis en voor boodschappen het meest genoemd. Tabel 6.3: Reisdoelen waarvoor het OV voor de gebruikers met name belangrijk is Totaal

55-64 jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

Mensen met auto

Mensen zonder auto

Frequent OVgebruik

Regelmatig OV-gebr

Incidenteel OV-gebr

Familie/vrienden

34%

35%

34%

33%

29%

46%

45%

28%

29%

Centrum

31%

23%

33%

32%

38%

16%

26%

37%

27%

Ziekenhuis/dokter/fysiotherapeut

29%

28%

27%

32%

23%

41%

29%

30%

27%

Boodschappen

21%

20%

23%

20%

17%

29%

29%

18%

14%

Hobby/club

18%

9%

23%

17%

16%

23%

31%

12%

11%

Station

13%

14%

13%

13%

14%

11%

10%

18%

8%

Theater, bioscoop, uitgaan

8%

6%

9%

6%

9%

5%

7%

10%

3%

Werk (vrijwilligerswerk)

7%

26%

2%

2%

8%

5%

12%

3%

6%

Doe vrijwel alles met OV

5%

6%

5%

5%

5%

5%

7%

4%

4%

Bij slecht weer/winter

3%

1%

2%

5%

1%

5%

0%

3%

6%

Kerk

2%

1%

2%

5%

2%

4%

4%

2%

3%

Dag begeleiding

1%

2%

1%

1%

1%

1%

0%

1%

4%

Dagje uit

1%

2%

1%

0%

1%

1%

1%

2%

0%

Als auto er niet is, ziekig ben

1%

1%

1%

1%

1%

0%

0%

1%

4%

Naar Scheveningen

1%

0%

1%

2%

1%

1%

2%

1%

0%

Haagse markt

1%

2%

1%

2%

1%

2%

1%

2%

1%

Strand

1%

0%

2%

1%

1%

2%

3%

0%

1%

Bij hoge parkeerkosten

0%

1%

1%

0%

1%

0%

0%

1%

1%

1% Anders N=421 (ouderen die OV kunnen beoordelen)

0%

2%

1%

2%

0%

0%

2%

3%

- 27 -

6.4 Ontwikkeling tevredenheid met OV Er wordt continue geprobeerd de dienstverlening van de RandstadRail, trams en bussen te verbeteren. Per saldo vinden de panelleden dat het OV er ten opzichte van twee jaar geleden op vooruit is gegaan: ruim twee op de tien ziet een verbetering en 16% ziet een achteruitgang. Tabel 6.4a: Ontwikkeling Openbaar Vervoer ten opzichte van twee jaar geleden Mensen 55-64 65-74 75-84 Totaal met jaar jaar jaar auto

Mensen zonder auto

Frequent OVgebruik

Regelmatig OV-gebr

Incidenteel OV-gebr

Saldo

+6

+16

+3

+3

+3

+ 10

+1

+11

+2

Verbeterd

22%

29%

21%

18%

23%

20%

20%

23%

22%

Hetzelfde gebleven

62%

58%

61%

67%

57%

71%

61%

65%

58%

Verminderd

16%

13%

18%

15%

20%

10%

19%

12%

20%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

N=421 (ouderen die OV kunnen beoordelen)

De positieve ontwikkeling komt met name voort uit de tevredenheid met RandstadRail en het instapgemak van de RandstadRail, het verbeterde lijnennet en dat het OV meer op tijd lijkt te rijden. De ontevredenheid zit met name in de lagere OV-frequentie in de avond en het feit dat een aantal haltes vervallen is. Tabel 6.4b: Reden ontwikkeling OV Redenen van verbetering (22%)

Redenen van vermindering (16%)

1. Randstadrail (14x) 2. Lijnennet verbeterd: meer lijnen, minder omrijden, betere aansluitingen, nieuwe lijnen (12x) 3. Rijden meer op tijd (11x) 4. Instappen makkelijker: gelijkvloers vanaf halte (9x) 5. Meer/betere info: elektronische borden bij haltes, tijdsaanduiding, meer info i.h.a. (9x) 6. Grotere tramstellen, ruimer, beter comfort (8x) 7. Frequentie, betere tijden (5x) 8. Snellere lijnen (5x) 9. Haltes: beter/nieuwe (4x) 10. Ov-chipkaart (3x) 11. Klantvriendelijker (3x) 12. Verbinding naar Rotterdam (3x) 13. Meer controle (2x) 14. Minder vaak problemen onderweg (2x) 15. Tram rijdt weer, werkzaamheden afgerond (2x) 16. RR beter geschikt voor mensen die minder mobiel zijn/rollators (2x)

1. 2. 3.

En verder: Minder lang wachten, hoef niet meer over te stappen, chauffeurs wachten nu beter totdat iemand is ingestapt, reis nu gemakkelijker

Frequentie avond slechter (11x) Minder haltes/haltes vervallen, verder lopen naar halte (11x) Frequentie verlaagd (minder bussen/trams, langer wachten, tijden zijn slechter) (9x) 4. Lijnen opgeheven (5x) 5. Bus 22/23: route veranderd en nu minder handig (4x) 6. Duurder (3x) 7. Overstappen lastiger geworden/nu overstappen, vroeger niet (3x) 8. Rijgedrag chauffeurs, botsingen (3x) 9. Regelmatig omleidingen door werkzaamheden (2x) 10. Haltes slechter bereikbaar/te ver door wegwerkzaamheden/werkzaamheden HTM (2x) Oud materieel (1x) Bredere trams: bomen moeten weg (1x) Route omslachtiger (1x) Incidenten in tram: conducteur moet terug (1x) Communicatie via internet (1x) Geen hulp met rollator in tram (1x)

- 28 -

6.5 Afstand tot dichtstbijzijnde halte Gemiddeld geven de panelleden aan dat de halte, die ze vanuit huis het meest gebruiken, op vijf minuten wandelen afstand is. Voor een kwart zelfs binnen 2 minuten. Alleen in het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg lijkt de gemiddelde afstand tot de halte soms iets groter. Tabel 6.5: Gemiddeld afstand tot de halte die panelleden vanuit huis het meest gebruiken Gemiddeld 5 min Loosduinen Escamp 1-2 minuten 23% Segbroek 3-4 minuten 19% Scheveningen 5 minuten 33% Centrum 6-7 minuten 9% Laak 8-10 minuten 12% Haagse Hout 11+ minuten 3% Leidscheveen/Ypenburg 100% N=421 (ouderen die OV kunnen beoordelen)

5 min. 5 min. 5 min. 4 min. 5 min. 4 min. 5 min. 7 min.

6.6 Beoordeling 21 aspecten Openbaar vervoer Vervolgens hebben alle OV-gebruikers 21 aspecten van het Openbaar Vervoer beoordeeld met een rapportcijfer. Het instapgemak van de RandstadRail wordt met een 8,0 het hoogst beoordeeld en de frequentie van het OV in de avonduren met een 6,2 het laagst. Grafiek 6.6: Beoordeling 21 aspecten Openbaar vervoer (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Instapgemak Randstadrail (8.0)

73%

Informatie over de haltes die u krijgt in bus en tram (7.6)

23%

57%

Frequentie van lijnen overdag (7.5)

34%

55%

Betaalgemak met de OV-chipkaart (7.5)

50%

Geluid van de omroepinstallatie (7.4)

51%

De informatie die op de halte te zien is (7.3)

47%

Instapgemak bussen (7.3)

48%

Mate waarin OV op tijd aankomt en vertrekt (7.3)

41%

Verlichting van de halte (7.2)

40%

Veiligheidsgevoel in tram/bus (7.2)

Genoeg zitplaatsen in tram/bus (7.1)

26%

17%

15%

35%

14%

34%

19%

34%

18%

44%

15%

43%

17%

38%

34%

19%

46%

36%

Thuis gemakkelijk informatie over OV te krijgen (7.1)

7%

35%

43%

Overstapmogelijkheden tram en bus (7.1)

9%

38%

57%

Bereikbaarheid van de haltes door geheel Den Haag (7.4)

4%

20%

40%

46%

24%

27%

27%

Schuilmogelijkheden van de halte (7.0)

35%

38%

27%

Instapgemak trams (7.0)

36%

36%

28%

Rijstijl van de chauffeurs (7.0)

32%

Netheid van de halte (6.9)

33%

Betaalbaarheid van het OV (6.7)

42%

29%

Onderweg gemakkelijk om informatie over OV te krijgen (6.6)

14% 0%

31%

31%

23%

Frequentie van lijnen in de avond (6.2)

26%

36%

40%

37%

40%

31% 25% 8 of hoger

55% 50% 7

75%

100%

6 of lager

Op de volgende zes pagina‟s worden de verbetersuggesties behandeld die gegeven worden naar aanleiding van de 21 aspecten. De aspecten worden per onderwerp behandeld, te weten: Haltes (5 aspecten), Instapgemak (3), Frequentie van lijnen (2), Comfort (5), Vertrek en aankomsttijden en het overstappen (2), Informatie (2) en Kosten en betaalbaarheid (2).

- 29 -

6.7 Toelichtingen haltes De OV-haltes zijn beoordeeld op vijf aspecten. De bereikbaarheid van de haltes scoort relatief het hoogst, de netheid het laagst. Tabel 6.7: Beoordeling haltes (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer % 6 of lager 7.4 15% Bereikbaarheid van haltes door geheel Den Haag 7.3 19% Informatie die op de halte te zien is 7.2 17% Verlichting in de halte 7.0 27% Schuilmogelijkheid 6.9 31% Netheid van de halte

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe, soms geven mensen ook een extra compliment. In onderstaand tabel worden alle complimenten als eerst gegeven. Complimenten (34x) De haltes zijn prima, heel goed (13x). Erg tevreden over digitale schermen/lichtbakken, ideaal dat de wachttijden worden aangegeven, haltetijden van bussen zeer duidelijk in bushokjes (12x). Kan droog staan en even zitten (5x). Haltes in onze buurt zijn erg netjes, redelijk tot zeer schoon (6x). Netheid van de haltes is wel vooruit gegaan (2x). Goed voorzien van prullenbakken. Meestal mooie advertenties. Ramen zijn schoon Informatievoorziening op haltes (42x) - Graag grotere letters. Letters vaak klein en daardoor niet goed te lezen. Mag veel groter, moet er met mijn neus op (13x) - Bij veel haltes zijn nog geen digitale borden, graag op meer haltes digitale aanwijzingen (7x) - Digitale borden vaak kapot of buiten gebruik (6x) - Soms klopt de tijd die je nog moet wachten niet, vertraging wordt niet aangegeven. Bij uitval trams vaak geen info. Soms zie je helemaal geen informatie (5x) - Soms klopt de informatie niet met de informatie op de site (3x) - De informatie is vaak bedekt door stift, schroeivlek of beschadiging (2x) - En verder: Controleurs hebben te weinig informatie. ´s Avonds hebben niet alle halte verlichting bij de tekst. In de winter is de informatie vaak minder i.v.m. weersomstandigheden Netheid (41x) - Vernieling is vervelend. Soms worden abri‟s helaas gesloopt. Wellicht toch vernielzucht-bestendige abri‟s plaatsen, mogelijk dat betere halte-verlichting ook bijdraagt (12x) - Haltes zijn vaak niet schoon. Beklad. peuken, spuug, kauwgum, achtergelaten vuil, dronkaards die rommel maken (13x) - Netheid van de haltes hangt van de buurt af, in het centrum van de stad is het vaak minder (oa in Schilderswijk en Transvaal, en haltes rond MegaStores (12x) - De jeugd en zo houdt de haltes niet altijd even netjes. Haltes nabij scholen vaak troep van kinderen (6x) - Als er iets kapot is gemaakt, duurt het lang om weer op orde te brengen (3x) - Graag meer afvalbakken (3x) - En verder: Smerigheid op rails. Op sommige bankjes blijft water liggen. IJskoud die ijzeren bankjes Schuilmogelijkheden (31x) - Veel schuilmogelijkheden zijn vrij klein, kunnen groter zijn. Meer overkapping, zijkanten breder maken, zeker op Scheveningen waar het vreselijk waait. Belangrijk om windbestendiger te maken (12x) - Niet overal overdekte haltes om te schuilen (o.a. Leidscheveen) (5x) - Meer bankjes bij de haltes, weinig zitplaatsen, voor ouderen belangrijk (4x) - Sommige haltes zijn niet goed ingericht qua de schuilmogelijkheid (3x) - Met een stevige bui, of met veel wind ben je snel nat (2x) - En verder: Het lekt soms. Sommige haltes zijn koud, nat, en of winderig. Sommige geven in het donker een onveilig gevoel. Voor de 'knielbus' zijn de haltes vaak niet hoog genoeg Bereikbaarheid (22x) - Het verschilt wel erg per buurt (10x) - Soms wordt halte opgeheven en dat moet je verder lopen (4x) - Sommige haltes liggen ver van elkaar (2x) - Loopt moeilijk, daarom al snel te ver weg (2x) - En verder: Bereikbaarheid met scootmobiel is lastig. Komt niet altijd overal even makkelijk met openbaar vervoer. Soms teveel omleiding van de haltes. Vervelend als tramhaltes regelmatig verplaatst worden zoals lijn 15. Halte bij Oldensloot was verwijderd, ouderen hadden brief gestuurd en niks mee gedaan. Halte van RandstadRail en tram op Den Haag CS is vaak lastig bereikbaar omdat de roltrap (vaak) buiten werking is Verlichting (9x) - Bij veel haltes is de verlichting niet goed en soms zelfs slecht (4x) - Probeert in de avond over te stappen waar goede verlichting is want dat is niet overal. Verlichting is soms defect. Onlangs nieuwe licht in halte gekregen heel blij om. Geen verlichting op de paaltjes die aangeven hoe laat tram komt

- 30 -

6.8 Instapgemak Het instapgemak is gevraagd voor zowel, de bus als de tram. RandstadRail scoort hierbij het hoogst. Tabel 6.8: Beoordeling instapgemak (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer % 6 of lager Instapgemak RandstadRail 8,1 4% Instapgemak bussen 7.3 18% Instapgemak trams 7.0 28%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. In onderstaand tabel worden de complimenten, over de specifieke vervoersmiddelen, als eerst gegeven. Algemene complimenten (8x)

-

Allemaal heel erg goed in Den Haag. Gemakkelijk (8x) Trams (59x) Instap/afstap van de trams is te hoog/steil (18x) Trapje in de tram is lastig (8x) Met een rollator, stok, boodschappenkar is het moeilijk om in een tram te komen (7x) Er is geen instapgemak, bij de oude trams, gewoon lastig (6x) De deuren gaan snel dicht van de trams. Soms wachten de trams niet lang genoeg (5x) De deuropening van de trams is aan de smalle kant (4x) Je kan met je voet tussen tram en stoep komen (3x) Het verschilt wel per tram Randstadrail (29x) Complimenten Voor het instapgemak van de RandstadRail worden vrijwel alleen complimenten gegeven: De RandstadRail is super. Instapgemak van de RandstadRail is zeer goed. Laag bij de grond (28x) Zeer goed voor blinden met witte bobbelige banen, als er een verhoogde uitstapgrond is, dan is het goed Verbetersuggesties De knoppen zijn niet altijd zo goed bruikbaar Bussen (25x) Complimenten Bij bussen goede lage instapmogelijkheden (5x) Verbetersuggesties Hangt van afstand tot stoep af. De bussen stoppen te ver van de stoep (8x) De bussen remmen te hard of trekken te snel op (4x) Soms gaan de deuren zomaar dicht, niet te snel dicht doen (3x) Met de rollator is het in de bus lastig (3x) Bus wordt vaak niet omlaag gezet terwijl het kan, bussen moeten wel zakken voor instapgemak (3x) En verder: Je hebt niet overal gelijke platformen. De bus haltes zijn niet geüpdate naar de hoogte van de bus. Uitstappen bus is soms alleen beetje zwaarder maar instappen is goed Let op specifieke groepen (12x) Met rollators is dat moeilijk (4x) Als je wat mankeert, wordt alles lastiger. Voor mensen die slecht ter been zijn is instappen in tram/ bus lastig (4x) Voor iemand met een scootmobiel/rolstoel is het instapgemak van het OV niet handig (2x) En verder: Chauffeurs doen de deuren voor sommige mensen te snel dicht (mensen die slecht ter been zijn). Bij drukte is het een gedrang om een zitplaats te bemachtigen, de minder mobielen vissen dan vaak achter het net. Trams en bussen zijn niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Per halte/chauffeur verschillend (11x) Hier en daar zijn er haltes waar het instappen voor mensen lastiger is (3x) En verder: Midden instap deuren zijn handig, maar de eerste en de laatste zijn ver van de stoep, soms best gevaarlijk. Op sommige haltes moet je klimmen, tijdens verbouwing van haltes heb ik een enorme last met instappen. Bestuurders lijken soms de pest te hebben aan de passagiers, soms kijkt chauffeur niet goed in achteruitspiegel en doen de deur te snel dicht! Of bussen toegankelijk zijn hangt van de bestuurder af. In alle gevallen is het beter om niet op een drukke tijdstip te reizen Zelf geen problemen (31x) Zelf geen moeite, nog goed ter been, voldoende vitaal, geeft allemaal nog geen problemen (31x)

- 31 -

6.9 Frequentie van lijnen De frequentie van de lijnen overdag wordt hoger beoordeeld dan de frequentie in de avonduren. Tabel 6.9: Beoordeling frequentie van lijnen (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer

% 6 of lager

Frequentie van lijnen overdag

7,5

7%

Frequentie van lijnen ‟s avonds

6,2

55%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. Complimenten (25x) De frequentie is goed, heel tevreden over de frequentie (5x) Als je overdag aankomt hoef je nooit lang te wachten, elke paar minuten komt tram 9 langs (4x) Den Haag is hier geweldig in, ook prima vergeleken met andere steden (4x) Ouderen hebben wel de tijd, zijn met pensioen dus hebben tijd genoeg, dus prima (4x) Rijd om de 10 minuten dus erg blij (4x) Wacht max 10 minuten is redelijk (2x) Als er geen ongeluk is dan komt de tram altijd netjes op tijd Frequentie in de avond (78x) In de avond moet je soms (erg) lang wachten, soms veel te lang eigenlijk, sommige lijnen te beperkt (33x) In de avond moet je vaak lang wachten. Een half uur is lang, koud en onveilig, niet prettig (13x) In de Avond op visite gaan is helaas niet mogelijk door de frequentie van lijnen ‟s avonds, moeilijk thuis komen. In de avond zijn veel dingen niet zo toegankelijk meer hierdoor. Kom ‟s avonds vaak te laat. Visite moet altijd vroeg weg (8x) In het weekend en 'avonds zijn de lijnen niet te doen! (6x) Bij het missen halfuur wachten op veel buslijnen, o.a. Lijn 24, 26, 23 etc. (6x) In de winter graag meer bussen (3x) Naarmate het later wordt, zijn er minder bussen en trams, die rijden niet vaak in de avond (3x) Overdag acceptabel, „s avonds meer dan kwartier wachten is te lang (2x) Wanneer je uit de Anton Philipszaal komt, in de winter, kun je 2 x per uur terug naar Benoordenhout. Dan moet je niet klagen dat er te weinig mensen een abonnement nemen op een concert of ballet voorstelling! Bussen rijden in de avond weinig, afgelopen jaren erg verslechterd, dwingen je thuis blijven In de avond wat vaker rijden, maar snap wel dat het economisch lastiger Bussen gaan langzamer dan trams maar daar moet je jezelf op instellen Avond dienstregeling begint te vroeg daarom is rond 7 uur het OV te vol Na 19:00 is het wat minder maar nog steeds wel te doen Avond vervelend i.v.m. overstappen Begrip (12x) Ik vind dat de tijden wel te doen zijn. Geen enkel probleem naar mijn ervaring (5x) ‟s Avonds kan om het half uur vervelend zijn, maar als je het van te voren weet, dan is het geen probleem. Men kan kijken hoe laat ze gaan en dat kan je dan gewoon opschrijven (4x) In de avonduren is het minder druk. Het aantal keren dat de chauffeur moet stoppen om passagiers in te laten stappen is ook minder. Het is dan ook zaak in de avonduren minimaal 5 minuten eerder bij de halte aanwezig te zijn. Anders mis je de tram of bus Begrijpelijk dat 's-avonds de lijnen minder frequent rijden i.v.m. aanbod reizigers Je kan niet verwachten dat ze s „avonds net zo vaak rijden Frequentie overdag (7x) Van de week (weer) 20 minuten, bij halte Leyweg, staan wachten op lijn 16 richting Wateringen Om ca. 10.00 uur is het me al enkele malen overkomen dat er een RR tram uitvalt De omleiding van lijn 11 vanuit Scheveningen is een omslachtige onderneming Alleen bij vorst een probleem dan rijden ze niet, normaliter geen probleem Tijden buiten de spits en tijdens de spits zijn te verschillend Je moet soms een kwartier wachten overdag RR rijdt overdag om de 10 minuten Overig Op RR moeten de displays aan beide kanten aangeven welke lijn het is en waar ze naartoe gaan Tram 2/6 komen allebei op dezelfde tijdstip op dezelfde halte, er zit niet genoeg tijd tussen. Tram 1, ligt open en dan weet je niet wanneer die komt heel vervelend Meer bussen bij evenementen (zoals CPC) Meer bussen inzetten tijdens de spits

- 32 -

6.10 Comfort Het comfort van het OV is in vijf aspecten behandeld. De visuele informatie over haltes in de bus/tram wordt het hoogst beoordeeld en de rijstijl van de chauffeurs het laagst. Tabel 6.10: Beoordeling comfort (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer % 6 of lager Visuele informatie over haltes in bus en tram 7.6 9% Geluid van de omroepinstallatie 7,4 14% Veiligheidsgevoel in tram/bus 7.2 19% Genoeg zitplaatsen in tram/bus 7.1 20% Rijstijl van de chauffeurs 7.0 26%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. In onderstaand tabel worden alle complimenten als eerst gegeven. Complimenten (22x) Altijd wel zitplaats, mensen staan op voor haar (3x). Marokkanen en 'allochtonen' staan het vaakst op voor ouderen (3x). De stoelen zitten goed (2x). Goed hoorbaar, zonder gehoorapparaat verstaanbaar (2x). De RandstadRail is fijn. Fijn dat er veel controleurs zijn, Alles is zoals het hoort. Over het algemeen is het gelukkig wel goed. De tramchauffeur krijgt een dikke 10! Informatie is zeer goed en vooruit gegaan de laatste tijd. Wordt constant omgeroepen en in het Nederlands en Engels. Nog nooit iets naars meegemaakt in OV. Veiligheid is verbeterd. Rijstijl in Den Haag is prima als ik het vergelijk met Amsterdam. Rijstijl van de chauffeurs (78x) Niet alle chauffeurs houden genoeg rekening bij optrekken, wachten niet tot mensen zitten (vaak kijken de chauffeurs wel of je al zit en rijden dan pas weg maar als druk is niet). Je moet je altijd heel goed vasthouden (19x) Rijgedrag verschilt per chauffeur. Rijstijl kan erg verschillen, sommige chauffeurs hanteren een ruwere/ schokkerige rijstijl (18x) Met name buschauffeurs, remmen te hard en onverwachts, zitten een paar rare chauffeurs tussen die keihard remmen (15x) De buschauffeurs rijden niet altijd zo netjes. Onprettig en slordig. Laat te wensen over. Te agressief kan leiden tot ongemak vooral voor ouderen. Roekeloos, te snel en veel bochten bv, bus 22 , 24 en 25 (12x) Rijden erg hard (6x) De chauffeurs mogen wat vriendelijker zijn. Groeten je niet terug. Hebben geen humor (4x) Te veel bezig met telefoon (4x) De vrouwen rijden meer beheerst dan de mannen (3x) Sommige chauffeurs hebben radio te hard aanstaan, het mag wel zacht maar niet zo hard (3x) En verder: Chauffeurs kunnen voor de ouderen meer aan de rand van de stoep stoppen (goed voor uitstappen). Als voetganger merk ik dat trams en bussen door rood rijden Veiligheid (48x) Veiligheidsgevoel verschilt per lijn, sommige lijnen zijn duidelijk minder bv. lijnen 2, 6, 9 en 11 (10x) Er zijn veel beveiliging/controleurs; Heb de indruk dat er meer gecontroleerd wordt, dat draagt bij aan veilig gevoel (8x) 's Avonds voel ik me vaak niet zo veilig (7x) Ga altijd voorin zitten, voorin voel ik me veiliger dan achterin, achterin meer spanning (6x) Door de hangjongeren soms onveilig, door hun luidruchtig optreden in tram en bus (5x) In sommige buurten is het minder veilig (bv. Schildersbuurt minder veilig) (4x) Zelf nog nooit wat meegemaakt maar via via en in de krant hoor/lees je er enge dingen over (4x) Meer controle zou goed zijn (2x) Conducteur gaf vroeger toch een veilig gevoel, er valt geld te verdienen als veel meer gecontroleerd wordt op betaling! (2x) Zitplaatsen (44x) Vooral in spitsuren geen zitplaats te vinden (14x) Er zijn soms/vaak weinig zitplaatsen, het aantal zitplaatsen verschilt hoe laat je reist (8x) Als scholen in-/uitgaan komen veel jongeren/ kinderen in OV (6x) RandstadRail beter indelen, weinig en krappe zitplaatsen in RandstadRail, weinig beenruimte, achterstevoren niet handig (4x) Er wordt niet altijd opgestaan, jongeren moeten daarin worden opgevoed, sticker zitplaatsen voor ouderen valt niet op (4x) Sommige mensen zitten met de voeten op de banken en overal vuil, schoonmaak zou beter kunnen (3x) En verder: Bussen zitten zo vol dat ze niet meer met de bus wilt reizen, o.a. bus 24 (2x). Mensen met kinderwagens nemen veel ruimte in. In RandstadRail zitten structureel een aantal zitplaatsen los, klagen bij HTM is zinloos, wordt niets meegedaan. Omroepapparaat (10x) Het omroepapparaat doet het soms niet. Geluid staat soms niet aan (kapot?) (3x) Omroepinstallatie is onduidelijk, soms onverstaanbaar (3x) Omroepinstallatie staat soms te hard (2x) Door geluid omgeving niet zo goed hoorbaar Informatie (8x) Wat losse opmerkingen: Card wordt in het Engels verkeerd uitgesproken. Nadeel is dat je niet even iets kan vragen aan de bestuurder. Soms zoek ik waar ik moet uitstappen en dan zie ik het niet goed. Halteborden staan nogal eens uit, de ov-kaartlezer is waardeloos voor slechthorende/zienden

- 33 -

6.11 Vertrek- en aankomsttijden en het overstappen Over het onderwerp vertrek- en aankomsttijden en het overstappen zijn twee aspecten voorgelegd. De mate waarin het OV op tijd rijdt wordt hoger beoordeeld dan de overstapmogelijkheden. Tabel 6.11: Beoordeling vertrek- en aankomsttijden en het overstappen (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer

% 6 of lager

Mate waarin OV op tijd aankomt en vertrekt

7.3

15%

Overstapmogelijkheden tram en bus

7.1

24%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. In onderstaand tabel worden uitingen van begrip en complimenten als eerst gegeven. Mate waarin OV op tijd komt en vertrekt (56x) Begrijp/complimenten Over het algemeen/altijd op tijd, gaat volgens schema, gaat altijd wel netjes (13x) Als er vertraging is kunnen ze er niks aan doen, beetje wachten is niet erg (13x) Digitale borden duidelijk, staat goed aangegeven, graag meer elektronische systemen (9x) Geen problemen ervaren, weinig klachten. Hoef nooit lang te wachten (6x) Trams vaak op tijd, bussen wijken nog al eens af van de haltetijden (4x) Niet gebonden aan tijd, dat is het voordeel als je ouder bent (3x) Gaat in Den Haag een stuk beter dan in Rotterdam of met de treinen (2x) Ligt heel erg aan verkeer De aankomsttijden en vertrektijden zijn erg wisselend maar dat kan begrijpelijk zijn In de ochtend komen ze perfect op tijd In het afgelopen half jaar is het op tijd rijden verbeterd. Graag zo houden! Verbetersuggesties Ze zijn soms te vroeg bij de haltes, waardoor je langer moet wachten, dat is vervelend, vooral in de avond (6x) Soms minder bij slecht weer (2x) In de spits soms wel wat wachttijden De reistijden zijn te strak waardoor de chauffeurs haasten Komen soms niet op tijd aan of slaan gewoon een bus over Bij lijn 3 zijn er soms problemen, volgens mij vanwege parkeerproblemen aan de Aaltje Noorderwierstraat Overstapmogelijkheden tram en bus (39x) Begrip/complimenten Ouderen hebben de tijd, wacht gewoon tot de tram eraan komt dus weet niet in hoeverre op tijd (2x) Neem het zoals het is, vind de overstapmogelijkheden moeilijk plannen (2x) Het is verbeterd ten opzichte van vroeger Verbetersuggesties Overstapmogelijkheden sluiten niet altijd op elkaar aan. Aansluiting kan soms beter, soms wat langer wachten (8x) Soms rijdt bij het overstappen de tram net weg, vervelend als de tram weg rijdt als ik uit de bus stap (8x) Chauffeurs zouden er beter op moeten letten als mensen aan komen lopen. Chauffeurs zouden met elkaar moeten communiceren ivm met overstappen of ze even willen wachten (7x) Soms ver lopen van de ene naar de andere halte (3x) Overstappen is lastiger geworden door vervallen haltes (2x) In de avond kloppen de vertrektijden soms niet (2x) Soms omslachtig via verschillende bussen naar het station, via centrum etc.

- 34 -

6.12 Informatie Het verkrijgen van informatie over het OV is in twee aspecten behandeld. Hierbij valt op dat het thuis verkrijgen van informatie hoger wordt beoordeeld dan het onderweg krijgen van informatie. Tabel 6.12: Beoordeling informatie (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer

% 6 of lager

Thuis is het gemakkelijk om informatie over het OV te krijgen

7.1

27%

Onderweg is het gemakkelijk om informatie over het OV te krijgen

6,6

40%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. In onderstaand tabel worden complimenten en neutrale toelichtingen als eerst gegeven. Thuis zoeken (91x) Complimenten/neutraal - Zoekt thuis op het internet, gaat heel goed. Op computer alles makkelijk opzoeken (18x) - 9292.nl is heel duidelijk en geeft een goede inzicht van de tijden en lijnen. Met 9292 wordt ieder reisschema precies uitgestippeld (9x) - Dankzij mijn kinderen is het thuis makkelijk, als ik alleen zou zijn zou het niet makkelijk zijn (8x) - De info via de HTM-site is prima, sinds kort is de website van HTM verbeterd (4x) - Internet is een uitstekend hulpmiddel om informatie krijgen, bijv. Htm.net Verbetersuggesties - Geen pc/internet thuis. Ben er niet handig mee. Voor ouderen niet handig (25x) - HTM website is niet overzichtelijk, soms storing, moeilijk systeem, verslechterd en niet klantvriendelijk. De haltetijden zijn minder makkelijk te krijgen en minder verschillende mogelijkheden te bekijken. De lijnenkaart van de stad kan ik niet meer vinden en niet meer mogelijk om haltevertrektijden te downloaden. Geeft niet altijd de juiste informatie (16x) - Opzoeken via internet is nu enorm moeilijk en onvriendelijk, vroeger leek het handiger (3x) - Mis een telefoonlijn zijn voor informatie - Internet onmogelijk om de reisroutes te checken - Op zich werkt informatie op internet prima, maar vooral bij wijzigingen i.v.m. evenementen ed. is het niet altijd up-to-date Onderweg (70x) Complimenten/neutraal - Gaat goed via de iPhone, via de telefoon applicatie (10x) - Voldoende info bij de tram/bushalte, haltenamen zijn goed aangegeven. Er hangen onderweg overal digitale borden, mooie borden, die alles aangeven (8x) - Ik ga gewoon naar de halte, geen informatie nodig, ken de lijnen (7x) - Vraag aan mensen onderweg, medereizigers zijn vaak vriendelijk (5x) - Vragen aan chauffeur kan (6x) - Ik loop altijd naar de halte om daar de vertrektijden op te nemen - Als er een tram plotseling uitvalt, weet je dat niet - maar ik begrijp dat het ook onmogelijk is om mensen daarover te informeren Verbetersuggesties - Zonder smart Phone is het onderweg lastig om aan info te komen. Onderweg niet, heb geen smartphone dus lastig (17x) - De borden met vertrektijden functioneren niet overal optimaal (13x) - Je kan vaak niks vragen aan conducteurs/chauffeurs, via conducteur niet makkelijk (4x) - Onderweg is het vaak lastig om zomaar aan iemand te vragen, veel medereizeigers weten het niet (5x) - Als er bussen uitvallen dan ben je afhankelijk van iemand die wat weet - Als het onderweg zou worden omgeroepen is het best handig, als een tram uitvalt - Onderweg geen informatie over evenementen en over de wegen die afgesloten zijn - Op centraal station is het helemaal niet duidelijk wegens de verbouwing - Onderweg is het lastig erachter te komen waarom een tram of bus niet komt - Vroeger folders op postkantoor met info, maar is nu niet meer het geval - Bij de haltes moet digitaal betere communicatie zijn bijvoorbeeld bij vertragingen

- 35 -

6.13 Kosten en betaalgemak Van alle 65-plussers maakt 55% gebruik van 65+-korting en circa 18% (ook) gebruik van de Ooievaarspas. Tabel 6.13a: Gebruik korting OV (binnen Den Haag)

Ja, 65+ korting Ja, ooievaarspas Ja, anders Nee

Totaal 55-84j 43% 16% 2% 39% 100%

Totaal 65-84j 55% 18% 1% 26% 100%

55-64 jaar 11% 5% 84% 100%

65-74 jaar 55% 17% 1% 27% 100%

75-84 jaar 55% 18% 1% 26% 100%

(N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen)

Over het onderwerp kosten en betaalgemak zijn twee aspecten voorgelegd. Het betaalgemak met de OV-chipkaart scoort gemiddeld een 7,5. De betaalbaarheid van het OV scoort met een 6,7 beduidend lager. Tabel 6.13b: Beoordeling kosten en betaalgemak (N=421, ouderen die OV kunnen beoordelen) Cijfer

% 6 of lager

Betaalgemak met de OV-chipkaart

7.5

17%

Betaalbaarheid van het OV

6,7

40%

Als gevraagd wordt aan de mensen of ze hun antwoord willen toelichten, lichten mensen meestal hun cijfers van 6 en lager toe. In onderstaand tabel worden complimenten en neutrale toelichtingen als eerst gegeven. Betaalbaarheid van het OV (99x) Complimenten/neutraal Heb een ooievaarspas dus het is in principe gratis (14x) I.v.m. korting valt het voor hun wel mee (7x) Met auto betaal je veel meer aan parkeerkosten (3x) Verbetersuggesties Openbaar Vervoer is (veel) te duur. Met de strippenkaarten was het goedkoper. Prijzen zijn gestegen (58x) Geen transparantie over prijsverhoging, ze geven dit niet door. Het ergert mij dat de tarieven regelmatig worden aangepast/ verhoogd zonder daar openlijk in krant of zo over te publiceren (Ik reis vaak tussen Uithof en Den Haag Centraal met RR4. Dat kost nu €2,00. Toen de strippenkaart werd afgeschaft was dat nog €1,50). Voel dat je door de HTM wordt genept (11x) OV moet gratis voor oudere, in Rotterdam gratis OV voor oudere, in DH betalen, waarom? Scheelt enorm in het gebruik van de auto door ouderen (7x) Korte ritjes, 1uurs kaartjes zijn relatief duur. Kaartje dat je in de bus/tram moet kopen voor € 3 wel heel duur! Stel je vergeet je ov, dan betaal je € 3 per half uur (5x) De HTM is extreem duur t.o.v. andere stadsvervoerders, met name sinds de invoering van de OV-chip En verder: Lange ritten zijn goedkoper. Hebben het idee dat er af en toe dubbel geld wordt afgehouden van de rekening Betaalgemak met de OV-chipkaart (95x) Complimenten/neutraal Automatisch opladen is super handig. Je hebt er geen omkijken naar met betalen, wordt automatisch opgeladen naar 20 euro. Kan makkelijk opladen in de buurt, gaat altijd flitsend, heerlijk (33x) Betaalgemak OV-chipkaart is prima, gaat gemakkelijk, ideaal, chipkaart handig qua saldo (8x) Het duurde even om te wennen maar nu ben ik er heel blij mee (3x) Verbetersuggesties Je vergeet soms (bijna) uit te checken, dat is wel lastig, wel opletten met in- en uitchecken (12x) Voor oudere kan het opladen van OV-chipkaart nog lastig zijn (7x) Ov in- uitcheck apparaat werkt niet altijd even goed, je hoort geluid niet altijd (5x) Is overzicht dankzij chipkaart kwijt (3x) Kind/schoondochter regelt opladen ov-chip (3x) Te weinig oplaadpunten, opladen kan niet overal bij mevrouw in de buurt, alleen bij Albert Heijn (3x) Voor ouderen mensen is het in en uitchecken lastig, zeker als je rollator hebt of stok in je hand en een pasje (3x) Twijfel over geld terug bij missers (bv een uitval van de installatie onderweg), kwetsbaar (3x) Jammer dat je niemand mee kan nemen op je kaart Buiten de trams nog een paal zetten als je vergeten bent uit te checken

- 36 -

7. VERVOER TAXIBUS, REGIOTAXI , WIJKBUS

De tweede groep vervoersmiddelen betreft het vervoer met de taxibus, regiotaxi en de wijkbus. Dit vervoer is er, tegen betaling, voor mensen die zelf moeilijk kunnen reizen. In deze groep valt niet de gewone taxi.

7.1 Gebruik taxibus, regiotaxi, wijkbus Van alle panelleden maakt 11% gebruik van de diensten van de regiotaxi, taxibus en/of wijkbus. Zoals te verwachten valt, maken de 75-plussers het vaakst gebruik van deze dienstverlening. Tabel 7.1a: Gebruik taxibus, regiotaxi, wijkbus Totaal

55-64

65-74

75-84

11% 3% 17% 69% 100%

7% 4% 14% 75% 100%

8% 3% 21% 67% 100%

18% 1% 13% 67% 100%

Ja, ikzelf Ja, iemand die ik zelf begeleid Ja, iemand die ik goed ken Nee TOTAAL N=520

Van de drie onderscheiden vervoersvoorzieningen wordt het meest gebruik gemaakt van de taxibus, gevolgd door de regiotaxi en de wijkbus. Van de gebruikers van deze voorzieningen zegt circa een kwart hiervoor gebruik te maken van vergoedingen uit de WMO en/of AWBZ, een ander deel van de ouderen zegt dit niet te weten. Tabel 7.1b: Gebruik soorten vervoersvoorzieningen Taxibus

62%

Regiotaxi

41%

Wijkbus

17%

Anders (met name Valys)

9%

N=161 (mensen die zelf taxi-/wijkbus gebruiken of iemand kennen die dit doet)

Als mensen gevraagd worden of ze eventueel ook de naam van de organisatie kennen van deze vervoersvoorzieningen, blijkt dit minder bekend. Veel mensen slaan de vraag over, andere noemen de volgende organisaties, omschrijvingen of bijnamen. Tabel 7.1c: Bekendheid organisatie waarmee gereisd wordt -

Gemeentelijke of Haagse taxibus (9x)

-

Connexxion (8x)

-

HTM (3x)

-

Witte Kruis, BBD (boodschappen begeleidingsdienst), Zebra, Taps, Welzijn Scheveningen

-

Rolstoelbus, rolstoeltaxi, invalidebusje

-

Bus via de WMO, bus via de gemeente, bus waar ik abonnement op heb

-

Wijkbus (oa. Escamp, Loosduinen, Laak, Vrederust, de Viool)

-

Regiotaxi of Taxibus (algemene term)

-

Rode bussen (d.m.v. bijnaam)

- 37 -

7.2 Reismotieven De vervoersvoorzieningen als taxibus, regiotaxi en wijkbus worden het meest gebruikt voor bezoek met medische doeleinden (ziekenhuis, dokter, fysiotherapeut) en bezoek aan familie en vrienden. Tabel 7.2: Reismotieven als gebruik regiotaxi, taxibus, wijkbus Ziekenhuis/dokter/fysio

62%

Familie/vrienden

40%

Hobby/club

23%

Dagbegeleiding

13%

Boodschappen/boodschappenbegeleidingsdienst

12%

En verder: op plaatsen waar je op geen andere manier kan komen, kerk, vrijwilligerswerk, centrum, uitgaan, dagje uit, voor alles waar ik heen moet

8%

N=161 (mensen die zelf taxi-/wijkbus gebruiken of iemand kennen die dit doet)

7.3 Spontane positieve en mindere reacties Als de gebruikers gevraagd wordt naar positieve of mindere punten van deze vervoersmogelijkheden komt er een dubbel beeld uit. Enerzijds zijn veel gebruikers blij met de service, becomplimenteren de chauffeur en hebben er begrip voor dat je wel eens moet wachten, anderzijds zijn de wachttijden toch wel een behoorlijke bron van irritatie. Een goede communicatie door de chauffeur helpt vaak wel. Tabel 7.3: Positieve en mindere punten regiotaxi, taxibus, wijkbus Positieve punten

Mindere punten

1. 2.

1. 2. 3.

3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

Heel tevreden, alles goed, prima, geen klachten (24%) Aardig, fijne chauffeur, behulpzaam, beleefd, helpen in- en uitstappen (18%) Komen op tijd (17%) Goede service om ergens heen te gaan, van deur tot deur (12%) Gemakkelijk om afspraken te maken (8%) Meestal gaat het goed (soms te laat) (4%) Chauffeurs rijstijl, de rit (4%) Geweldig, houdt me mobiel, kan naar feestjes (4%) Betaalbaar, niet te duur (3%) Goede communicatie (als ze later zijn) (2%) Begrip dat je voor zo'n geweldige service soms moet wachten (2%) Schoon (1%) Gemakkelijk in meenemen rolstoel (1%) Instappen gaat prima (1%)

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

N=161 (mensen die zelf taxi-/wijkbus gebruiken of iemand kennen die dit doet)

Komen vaak te laat, vaak lange wachttijden (36%) Komen soms te laat, soms wel even wachten (36%) Niet alle chauffeurs helpen, sommige ongemanierd, sommige niet aardig (7%) Sommige chauffeurs bellen niet als ze vertraging hebben, communicatie schiet tekort (5%) Veel omrijden om iedereen weg te kunnen brengen (5%) Je moet vooraf afspreken, niet altijd mogelijk (4%) De tijden die de busjes rijden (4%) Soms gaat een afspraak niet goed, maar heb wel veel begrip. Verkeer druk en lastig plannen (3%) Niet gemakkelijk, is heel wat plannen (3%) Ritten duren lang, soms wel heel lang onderweg (3%) Het wordt duurder (2%) Soms te weinig routekennis (2%) ´S ochtends vroeg niet beschikbaar (1%) Betaling verzekeringen lopen stroef (1%) Soms mis je een afspraak, omdat de bus te laat is (1%) Bij aanmelding kan toch hond niet mee (1%) Begeleiding mocht niet mee (was niet aangemeld) (1%)

- 38 -

7.4 Beoordeling regiotaxi, taxibus, wijkbus De gebruikers van de drie vervoersvoorzieningen hebben de vervoersvoorziening beoordeeld op 5 aspecten. Onderstaand tabel bevestigt in één oogopslag de spontane reacties in de vorige paragraaf. De drie voorzieningen worden over het algemeen best goed beoordeeld, alleen het vasthouden aan afgesproken tijden lijkt ook hier een lastig punt. Tabel 7.4a: Beoordeling taxibus, regiotaxi, wijkbus Gemiddeld 7,0 7,3 7,2 7,2 7,2 6,1

Gemiddeld cijfer Betaalbaarheid Gemak om afspraak te regelen Reiscomfort Dienstverlening van chauffeur Komt op afgesproken tijd

Taxibus

Regio taxi

Wijkbus

7,0 7,5 7,3 7,2 7,1 5,9

7,0 7,1 7,1 7,3 7,3 6,1

7,1 7,3 7,2 7,2 7,3 6,4

N=161 (mensen die zelf taxi-/wijkbus gebruiken of iemand kennen die dit doet)

De gemiddelde rapportcijfers worden in onderstaande grafiek nogmaals gevisualiseerd, door gebruik te maken van de verdeling: 8 of hoger: erg goed, complimenten 7: gemiddeld, akkoord 6 of lager: matig, kan beter, niet goed Grafiek 7.4b: Beoordeling taxibus, regiotaxi en wijkbus (N=161) Taxibus

Betaalbaarheid (7.5)

53%

Gemak om afspraak te regelen (7.3)

34%

49%

Reiscomfort (7.2)

44%

Dienstverlening van chauffeur (7.1)

43%

Komt op afgesproken tijd (5.9)

13%

13%

28%

23%

38%

18%

32%

25%

20%

67%

Regio taxi Betaalbaarheid (7.1)

36%

Gemak om afspraak te regelen (7.1)

41% 47%

Reiscomfort (7.3)

35%

38%

Dienstverlening van chauffeur (7.3)

23%

46%

51%

Komt op afgesproken tijd (6.1)

18%

24%

16%

31% 17%

18%

59%

Wijkbus Betaalbaarheid (7.3)

35%

Gemak om afspraak te regelen (7.2)

45%

20%

50%

Reiscomfort (7.2)

32%

43%

Dienstverlening van chauffeur (7.3)

33%

48%

Komt op afgesproken tijd (6.4)

35% 0%

8 of hoger

24%

32% 17%

25%

18%

20% 48%

50%

7

75%

6 of lager

100%

- 39 -

7.5 Slotopmerkingen Na deze beoordeling lijkt alles wel gezegd te zijn over de taxibussen, regiotaxi en wijkbussen. Als de gebruikers nog gevraagd wordt naar een tip, suggestie of opmerking willen toevoegen, vatten nog een tiental gebruikers hun ervaringen samen: Tabel 7.5: Enkele losse slotopmerkingen -

Ze zijn vriendelijk aan telefoon, en mevrouw vindt dat ze een goede prijs betaalt

-

Aan de dure kant voor ouderen, voor sommigen moeilijk te betalen

-

Chauffeur heeft vaak geen opstapje bij zich, helpt mensen niet in- en uitstappen, doet geen gordel om bij de mensen

-

Dacht dat het duurder zou zijn maar een goede prijs

-

De Haagse taxibus komt vaak te laat bij ziekenhuisafspraken

-

Wijkbus: ze komen vaak laat en rijden niet in het weekend

-

Dienstverlening van de chauffeurs verschilt heel erg

-

Makkelijk qua geld/goede prijs, komen te laat, rommelig qua afspraken en afzetten etc.

-

Mooi systeem, maar er zitten wel verbeterpunten aan, zoals op tijd komen

-

Ze komen alledrie te laat, en soms wordt ook iemand vergeten

- 40 -

8. VERVOER DOOR VRIJWILLIGERS

Een derde groep vervoer is het vervoer door vrijwilligers die ouderen - tegen beperkte kosten met de auto ergens heen rijden. We bedoelen dan niet eenmalige hulp in geval van nood, maar vervoer waar ouderen, tegen betaling, geregeld gebruik van kunnen maken.

8.1 Ervaringen met vervoer door vrijwilligers/vrijwilligerorganisaties Van alle panelleden kent 6% iemand die gebruik maakt van vervoer door vrijwilligers, in 2% van de gevallen betreft dit de panellid zelf. Tabel 8.1a: Ervaringen met vervoer door vrijwilligers Totaal Ja, ikzelf Ja, iemand die ik zelf begeleid of waar ik voor zorg Ja, iemand die ik goed ken Nee TOTAAL N=520

2% 1% 3% 94% 100%

55-64 jaar 1% 0% 2% 97% 100%

65-74 jaar 1% 3% 3% 93% 100%

75-84 jaar 4% 0% 4% 92% 100%

Aan diegenen die zelf of via anderen ervaringen hebben met vrijwilligersvervoer is gevraagd of ze weten hoe dit georganiseerd is. Zes op de tien denkt dat dit centraal georganiseerd is en vier op de tien denkt dat er geen echte organisatie achter zit. Tabel 8.1b: Op welke manier wordt vervoer door vrijwilligers georganiseerd Noemt naam: Welzijn Scheveningen (2x), Respect, tehuis Oldenzaal, Woei (6x)

27%

Vrijwilligersorganisatie (8x)

34%

Gewoon burenhulp, eigen initiatief, connecties binnen de buurt (9x)

39% 100%

N=32 (gebruikers of mensen die iemand kennen die hiervan gebruik maakt)

8.2 Reismotieven Het vrijwilligers/vrijwilligersvervoer wordt het meest gebruikt voor bezoek vanwege medische doeleinden (ziekenhuis, dokter, fysiotherapeut) en bezoek aan familie en vrienden. Tabel 8.2: Reismotieven bij gebruik vervoer door vrijwilligers/vrijwilligersorganisatie Ziekenhuis/dokter/fysiotherapie

59%

Familie/vrienden

34%

Boodschappen

25%

Ritten naar het Centrum

16%

Hobby/club

13%

Dagbegeleiding

9%

En verder: alles wel, kerk en uitgaan

9%

N=32 (gebruikers of mensen die iemand kennen die hiervan gebruik maakt)

- 41 -

8.3 Spontane positieve en mindere reacties Als de gebruikers gevraagd wordt naar positieve of mindere punten van het vrijwilligersvervoer, blijven de opmerkingen zeer divers. Tabel 8.3a: Wat vindt u goed aan dit vervoer door vrijwilligers en wat zou beter kunnen? Positieve punten

Mindere punten

-

- Komen soms te laat, op tijd zijn (3x) - Chauffeurs zijn meestal te oud en weten meestal niet waar je naar toe moet (geen ervaring) - Het is best wel duur - In de avond rijden ze niet - Naar ziekenhuis onhandig om eigen auto te parkeren - Vrijwilligers moeten een parkeerkaart krijgen - Weinig zitplaatsen dus niet iedereen kan mee - Ze staan te lang te wachten bij het ophalen en terugbrengen

-

Alles, alles gaat goed (3x) De tijdstippen Hoort geen klachten Ik kan de tijd bepalen, je hoeft niet te wachten. Je maakt geen omweg Kost maar 2,50, voordeliger dan de taxi Op tijd, prettige chauffeurs Van deur tot deur vervoer Vaste dagdelen Ze zijn altijd op tijd, wonen dicht in de buurt

Net als in de vorige hoofdstukken over het OV en vervoer met taxibus etc. hebben gebruikers ook dit vervoer beoordeeld op vijf aspecten. Gemiddeld genomen krijgt het vervoer door vrijwilligers een 7,6. Het gemak om een afspraak te regelen met de chauffeur en de dienstverlening van de chauffeur scoren met een 7.8 het hoogst en het op de afgesproken tijd komen met een 7.1 het laagst. Grafiek 8.3b: Beoordeling 5 aspecten Vrijwilligersvervoer (n=32)

Gemak om afspraak te regelen (7.8)

63%

33%

Dienstverlening van Chauffeur (7.8)

64%

28%

Reiscomfort (7.6)

52%

Betaalbaarheid (7.5)

44% 0%

25%

16%

27%

17%

8 of hoger

26% 50% 7

8%

32%

56%

Komt of afgesproken tijd (7.1)

4%

30% 75% 6 of lager

100%

- 42 -

8.4 Vrijwilligersvervoer in Scheveningen In Scheveningen is een project opgezet waarbij vrijwilligers met hun eigen auto ouderen uit Scheveningen naar verschillende plekken rijden. Het project is bedoeld voor ouderen die vanwege hun gezondheid of handicap geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Vrijwilligers uit Scheveningen rijden de ouderen overal naar toe tegen een vergoeding. Een retourtje binnen het stadsdeel kost € 5,- plus eventuele parkeerkosten. Voor ritten buiten het stadsdeel wordt een kilometervergoeding gerekend. Ruim twee op de tien van de panelleden kent dit project van naam, 1% heeft er ook al eens gebruik van gemaakt. Tabel 8.4a: Bekendheid vrijwilligersvervoer in Scheveningen Ja, en ook wel eens gebruik van gemaakt Ja, maar nog nooit gebruik van gemaakt Nee, onbekend

Totaal

55-64

65-74

75-84

1% 21% 78% 100%

0% 18% 82% 100%

0% 21% 79% 100%

2% 25% 73% 100%

N=520

Vervolgens is de panelleden gevraagd of ze het zouden toejuichen als er ook zo´n project in hun eigen wijk tot stand zou komen. Zes op de tien panelleden vindt het ook voor hun wijk een goed initiatief, een kwart vindt van niet en 15% weet het niet. Een deel van de ouderen die het initiatief goed vinden, vindt zichzelf nog te jong om er deel aan te nemen. Tabel 8.4b: Interesse in dit soort vrijwilligersvervoer in eigen wijk 55-64 Totaal jaar 61% Ja, ook voor mijn wijk 58% 34% Zou er aan meedoen 39% 20% Weet niet of ik er zelf aan mee zou doen 14% 7% Maar zou er niet aan meedoen 5% 24% Nee, niets voor mijn wijk 22% 15% Weet niet of het iets voor mijn wijk is 20% 100% 100%

65-74 jaar 64% 34% 23% 7% 25% 11% 100%

75-84 jaar 56% 29% 19% 8% 22% 22% 100%

Bezit auto 58% 29% 22% 7% 27% 15% 100%

Geen auto 64% 42% 15% 7% 17% 19% 100%

N=520

Tabel 8.4c: Motivatie van de gegeven antwoorden Zou er aan meedoen (34%) Als gebruiker - Prettig als vangnet, gemakkelijk, nuttig, interessant (27x) - Als het nodig is zal ik zeker bellen (18x) - Geweldig initiatief, leuk om mee te doen (13x) - Goed voor sociale binding, uit het hart, fijn elkaar helpen (9x) - Heb zelf geen eigen auto (9x) - Positieve verhalen over gehoord (6x) - Zeker als het betaalbaar blijft (5x) - Moet wel altijd beschikbaar zijn (3x) - Als de mensen die rijden een beetje bekend zijn (2x) Als chauffeur - Als ik voldoende tijd heb, wil ik zeker helpen (8x) - Goed voor sociale binding, elkaar helpen is fijn (4x) - Geweldig initiatief, leuk om mee te doen (4x) - Risico's: wat te doen bij ongeluk (veiligheidsrisico's) (3x) - Hangt af van voorwaarden/verplichtingen (2x) - Leuk om te doen (2x) - Lastig om dit te beslissen (1x) - Ja, heb grote auto, gemakkelijk instappen (1x) - Auto rijden is leuk en ik ken de stad goed (1x)

Waarom (nog) niet (27%) - Wel goed idee, maar (nu) nog niets voor mij, nog (lang) niet nodig (28x) - Zie mezelf dit niet doen, geen behoefte (15x) - Genoeg eigen oplossingen om voor vervoer te zorgen (familie, vrienden) (12x) - Op mijn vrijheid gesteld, wil eigen baas zijn (9x) - Nog niet nodig (8x) - Geen tijd, te druk (8x) - Ben zelf fragiel, heb zelf handicap, kan zelf lastig in auto stappen, te vermoeiend (7x) - Nog te jong en te druk met ander (vrijwilligers)werk (7x) - Zie het in de toekomst allemaal wel (4x) Waarom geen goed initiatief voor mijn wijk (7%) - Er zijn al professionele taxibusjes, wijkbussen, daar niet op gaan bezuinigen, er is al genoeg (24x) - Wil niet met onbekenden rijden, geen veilig gevoel (9x) - In deze wijk te weinig ouderen (6x) - Alleen als het gratis is (3x) - Te duur (taxibus is goedkoper) (2x) Weet niet of het iets voor mij/voor mijn wijk is - Nog nooit bij stil gestaan, nooit nodig gehad (12x)

- 43 -

8.5 Vervoer door familie en vrienden Een derde van de panelleden geeft aan dat familie of vrienden hen wel eens ergens heen brengt. Dit zijn met name panelleden die zelf geen auto (meer) hebben. Tabel 8.5a: Rijden familie en vrienden u wel eens ergens heen 55-64 Totaal jaar

65-74 jaar

75-84 jaar

Mensen met auto

Mensen zonder auto

Ja

32%

34%

28%

36%

21%

56%

Nee

68%

66%

72%

64%

79%

44%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

N=520

Vervolgens hebben de ouderen die wel eens gebruik maken van vervoer door familie en vrienden hun antwoord toegelicht. Een deel van de ouderen noemt de personen met wie ze meerijden, de anderen geven een beschrijving. Tabel 8.5b: Toelichting op vraag “Rijden familie en vrienden u wel eens ergens heen” Met wie ze meerijden - Kinderen (54x) - Familie (14x) - Broer/zus (7x) - Vrienden (6x) - Buren (2x) - Kleinkinderen (2x) Toelichting op de manier hoe het tot stand komt -

Gaat gemakkelijk (67x) Als ik bel dan komen ze (28x) Af en toe, niet te vaak (21x) Meerijden naar verjaardagen/activiteiten, gaat vanzelf (16x) Ze bieden het zelf aan (15x) Als ik het vraag (15x) Gaat niet gemakkelijk, kan niet altijd/woont ver weg (5x) Naar ziekenhuis/dokter (5x) Samen boodschappen doen (4x) Woon samen met mijn kinderen (3x) Vaak (2x) Buren helpen elkaar als het nodig is; wederzijds hulp (2x) Reizen buiten de stad (2x) Mevrouw betaalt benzine (2x) Onderling overleg (2x) Wisselt (1x)

- 44 -

9.

OVERIGE VERVOERMIDDELEN

Naast Openbaar Vervoer, taxibussen en vrijwilligersvervoer, is er in dit onderzoek aan de gebruikers (zie paragraaf 4.2) gevraagd om de gebruiksmogelijkheden van de fiets en scootmobiel te beoordelen. De gebruiksmogelijkheden van de fiets worden met een 7,7 beduidend hoger beoordeeld dan de 6,7 van de scootmobiel. Tabel 9a: Beoordeling gebruiksmogelijkheden in Den Haag van fiets en scootmobiel Fiets Scootmobiel Resp. n= 308 en n=27

7.7 6.7

Vervolgens hebben de panelleden de mogelijkheid gekregen hun antwoord toe te lichten. Tabel 9b: Toelichtingen over mogelijkheden fiets en scootmobiel Fietsmogelijkheden (positieve punten) - Fietspaden goed onderhouden 36x - Veel fietspaden: je komt overal waar je wilt zijn 18x - Fietst heel veel, bij voorkeur fietsen 8x - Fietspaden verbeterd 8x - Goede stallingsmogelijkheden 2x Fietsmogelijkheden (mindere punten) Wegen (23x) - Fietspaden slecht onderhouden, gaten, kuilen, spleten 12x - Sommige fietspaden goed, andere niet 4x - Tramrails gevaarlijk 2x - Niet overal fietspaden/meer fietspaden 2x - Het kan beter 2x - Thorbeckelaan is te donker ivm veiligheid 1x Veiligheid door medeweggebruikers (20x) - Bromfietsen/scooters op fietspaden vind ik eng - Griezelig rijden binnen DH, wordt onzekerder op de fiets - Fietsers die zich niet aan regels houden: door rood rijden, passeren je aan alle kanten, houden zich niet aan verkeersregels - Te druk op de weg - Fiets niet naar het centrum: daar te druk/onoverzichtelijk - Voelt zich niet veilig door medefietsers Stalling (6x) - Stalling lastig

8x 4x

3x 2x 2x 1x

6x

Scootmobiel (positieve punten) - Goede wegen - Scootmobielen belangrijk voor mobiliteit

3x 3x

Scootmobiel (mindere punten) - Stoepen slecht: hobbelig, niet in orde - Als scootmobiel niet te hard kan/rijdt is het prima - Hindernissen: bijv hinderlijk geparkeerde auto's - Sommige wegen goed, andere slecht - Mensen op de weg - Snorfietsen die met hoge snelheden rijden - Moet snel opgeladen worden: heel vervelend

3x 2x 2x 1x 1x 1x 1x

- 45 -

10. IDEEËN VOOR DE VOLGENDE PANELRONDE

Tot slot is aan de ouderen gevraagd welk onderwerp ze in de volgende panelronde aan de orde 4 willen stellen. Ongeveer twee op de vijf ouderen noemt een onderwerp . De onderwerpen worden hieronder kort besproken. Tabel 10: 25 Ideeën voor onderwerpen in de volgende panelronde 1. Veiligheid/beveiliging (inbraak en diefstal in de wijk, niet iedereen durft „s avonds nog de straat op, verlichting op straat, veiligheid thuis) 2.

3.

Zorg verzorgingshuizen, ziekenhuis en verpleeghuis, huisarts en medische centra (plannen v.d. gemeente m.b.t. zorgonderdelen 2015, sluiting verzorgingshuizen, toegang tot verzorgingshuizen is niet voor iedereen gemakkelijk, zorgverzekeringen) Parkeerbeleid (parkeermeters moeilijk te betalen en slecht verlicht, als je als oudere wordt vervoert moet je gratis kunnen parkeren, parkeermogelijkheden voor ouderen verbeteren)

27x

20x

14x

4.

Onderhoud in buurt (betere verdeling schoonmakers dus niet allemaal op 1 plek, graffiti, afvalbakken plaatsen zodat afval ook kan worden gescheiden, vernielingen en verloedering leefomgeving)

13x

5.

Burencontact/cohesie binnen de wijk (sociale controle)

12x

6.

Vervoer (nachtvervoer, behulpzaamheid buschauffeurs, vervoer gratis houden, uitbreiding vervoer in regio)

11x

7.

Financiële positie ouderen (bezuiniging op inkomens ouderen, pensioenen, gezond eten in combinatie met financiën)

10x

8.

Zorg in de wijk (huishoudelijk hulp/zorg, buurtzorg)

10x

9.

Criminaliteit (diefstal en inbraken, slachtofferrol ouderen bij overval)

9x

10. Informatie voorzieningen/betere informatie verschaffen aan ouderen (mogelijkheden/activiteiten voor ouderen, hulp en ouderenhulp, toekomst van de zorg) 11. Vragen over de toekomst/onzekerheid toekomst (zorg, zorg en de wijk, gemeenteplannen en zorgonderdelen per 2015, wonen)

4

9x 9x

12. Veiligheid verkeer (fietsers, fietspaden, fietsers op de stoep, zebrapad)

8x

13. Straat vervuiling (hondenpoep, zwerfafval)

8x

14. Trottoir (moeilijk voor ouderen met rollator, losse tegels, centrum, achterbuurtwijken, belabberdere kwaliteit)

8x

15. Eenzaamheid bij ouderen

7x

16. Burenhulp

6x

17. Activiteiten voor ouderen

5x

18. Wijkagent en politie

5x

19. Buddy‟s/vrijwilligers op gebied van sociaal contact

3x

20. Bewegen

2x

21. Bereikbaarheid locaties (ziekenhuizen en culturele voorzieningen)

2x

22. Mantelzorg/hulp van familie (wordt er niet teveel geleund op mantelzorg?)

2x

23. Digitalisering en ouderen (ouderen worden vergeten groep)

2x

24. Extra hulp aan ouderen voor kleine dingen (hondenpoep opruimen, hulp bij administratie ed.)

2x

25. Wonen en ouderen (beveiliging en voorzieningen, woningbouwverenigingen)

2x

Anders: Verzamelpunten glas, papier, kleding. Dat men aandacht blijft besteden aan ouderen. Culturele voorzieningen. Participatie maatschappij. Maar 1 brievenbus. EBO dienst in de buurt moet niet sluiten. Spuiforum. Inspraak over speeltuinen. Massage salons sluiten. Meer bankjes op straat in de buurt van winkels. Ouderen moeten meer respect krijgen van de jeugd. Leefbaarheid. Groenvoorzieningen. Strandtenten het hele jaar open. Buurt bestuur. Tv schotels.

23x

Overigens moet worden opgemerkt dat onderwerpen kunnen worden gegeven n.a.v. het huidige onderwerp (vervoer en mobiliteit). Punten waarvan men dacht “Dit heb ik gemist of dit is mij niet gevraagd” over vervoer en mobiliteit worden dan wellicht vaker benoemd als ideeën dan wanneer er een ander huidig onderwerp was.

- 46 -

BIJLAGE 1: Onderzoeksverantwoording

In de winter van 2011 hebben 1174 Haagse ouderen meegedaan aan een eerste telefonisch onderzoek. De deelnemers hebben in een gesprek van ruim een kwartier hun mening gegeven over vele aspecten die betrekking hebben op het welzijn van ouderen, zoals het wonen in Den Haag, de woonomgeving, gezondheid, sport en bewegen, contacten met buurtgenoten en de tevredenheid met bijvoorbeeld huisartsen, apotheken en ziekenhuizen. Tijdens dit onderzoek hebben veel ouderen zich bereid verklaard ook in de komende jaren enkele keren per jaar mee te willen blijven denken met onderwerpen die te maken hebben met het wonen, leven en de zorg voor ouderen in Den Haag. De doelstelling is om drie keer per jaar ongeveer 500 ouderen te vragen hoe het met ze gaat en te vragen naar hun mening over actuele onderwerpen. Inmiddels zijn er zes vervolgrondes geweest, twee in 2012, drie in 2013 en nu dus de eerste in 2014. De 622 panelleden die na de herfstmeting aangaven deel te willen blijven nemen aan het Ouderenplatform, hebben half maart de samenvatting ontvangen van de herfstmeting met daarbij een uitnodiging voor deelname aan het vervolgonderzoek. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van half maart tot begin april 2014. De panelleden zijn telefonisch of per email benaderd, afhankelijk van hun eigen voorkeur. Om de panelomvang op peil te houden zijn tijdens deze meting 84 nieuwe panelleden geworven. De lengte van de gesprekken tijdens deze panelronde bedroegen ongeveer 12-15 minuten per gesprek. Deze ronde hebben 520 ouderen meegedaan. Tabel B1a: Respons

5

Tabel B1b: Deelname naar onderzoeksmethode

Beginbestand voorjaar 2014

622

Telefonisch

386

Mensen die van het panel afzien5

- 55

Email

134

Foute nummers, verhuisde mensen

- 12

Totaal

520

Telefonisch niet bereikt (3-5 pogingen), ook na herinnering geen reactie op e-mail

- 105

Nu niet volgende keer wel

- 14

Panelbestand volgende ronde (zomer ‘14)

Nieuwe mensen uitgenodigd

+ 84

Panel voor zomermeting

Totale deelname voorjaar 2014

520

door ziekte/ gehoorprobleem, geen interesse meer, te oud, overlijden in familie, verhuisd, overleden

639

- 47 -

Profiel panelleden Het panel is qua stadsdeel en etniciteit redelijk representatief voor de 65-plussers in Den Haag. Tabel B1c: Profiel werkelijke populatie 65-plus 2011 en panel Populatie DeelAanmel65name ding plussers Werving panel (2011) (12-2011) (12-2011) Absoluut Sekse Man Vrouw Leeftijd 55-64 (schaduwgroep) ** 65-74 75-84 Herkomst Nederland Suriname Turkije/Marokko Antillen & Aruba Overige landen

Stadsdeel Loosduinen Escamp Segbroek Scheveningen Centrum Laak Haagse Hout Leidschenveen-Ypenburg

Deelname Deelname Deelname Deelname Deelname Deelname zomer herfst Voorjaars Zomer herfst voorjaars panelpanelPanel Panelpanelpanelronde ronde ronde ronde ronde ronde (08-2012) (11-2012) (04-2013) (08-2013) (11-2013) (03-2014) 540 512 661 500 520 520

64.059

1174

800

41% 59% 100%

40% 60% 100%

41% 59% 100%

61% 39% 100%

61% 39% 100%

56% 44% 100%

75% 5% 3% 1% 16% 100%

81% 8% 3% 2% 7% 100%

80% 8% 3% 1% 7% 100%

83% 8% 1%*) 1,5% 7% 100%

83% 7% 2,5% 1% 7% 100%

82% 5% 5% 1% 7% 100%

81.5% 4% 2%*) 1.5% 11% 100%

78% 10% 3% 2% 7% 100%

74% 11% 3% 2% 10% 100%

17% 24% 11% 14% 13% 5% 13% 3% 100%

18% 21% 12% 16% 12% 4% 13% 5% 100%

18% 21% 13% 16% 12% 3% 12% 5% 100%

17% 20% 13% 18% 11% 2% 14% 5% 100%

18% 19% 14% 19% 12% 2% 12% 5% 100%

17% 24% 12% 16% 12% 3% 12% 4% 100%

16% 24% 14% 18% 9% 2% 13% 4% 100%

16% 22% 15% 15% 12% 3% 12% 3% 100%

15% 23% 14% 13% 12% 4% 15% 4% 100%

41% 59% 100%

42% 58% 100%

43% 57% 100%

40% 60% 100%

42% 58% 100%

44% 56% 100%

-

- (20%)

-

-

-

-

(21%)

(22%)

(15%)

(23%)

(22%)

55% (44%) 55% (44%) 58% (45%) 58% (47%) 62% (47%) 62% (46%) 45% (35%) 45% (35%) 42% (33%) 42% (38%) 38%(30%) 38% (32%) 100% 100% 100% 100% 100% 100% (100%)

*) bleken in augustus relatief vaak op vakantie **) qua representativiteit wordt vooral gekeken naar de leeftijdsverdeling van de groepen 65-85 jaar, 55-64 jarigen denken als schaduwgroep mee

- 49 -

VRAGENLIJST OUDERENPLATFORM VOORJAAR 2014 B1. THEMA: VERVOER: ALGEMEEN A.

Algemene vragen Het thema van deze ronde is Vervoer en Mobiliteit. Dit onderwerp werd de vorige ronde door de panelleden het meest genoemd als onderwerp om in de volgende ronde aan de orde te stellen.

1.

Allereerst noem ik u drie onderwerpen. Kunt u aangeven of u hier in de afgelopen drie maanden positiever of negatiever over bent gaan denken, doordat u bepaalde ervaringen heeft gehad. Ja, nu positiever

1. Wonen in eigen straat/wijk 2. De zorg van bijv. huisarts, tandarts, ziekenhuis, verpleeghuis of zorg aan huis

3. Uw eigen persoonlijk leven

Ja, nu negatiever

1.

Nee





















Elke meting vragen we u of u een Haagse organisatie of instelling op het gebied van Wonen, Welzijn en Zorg een compliment wilt geven of een kritische noot wilt plaatsen waar we van kunnen leren. Is er zo’n organisatie of instelling die u een compliment of kritische noot wilt geven?  Compliment  Toelichting:  Kritische noot   Nee, geen van beiden

Nee



Heeft u wel een auto gehad?  Ja  Wanneer en waarom heeft u die weggedaan?



Als u over een van deze onderwerpen nu positiever of negatiever denkt, dan kunt u dit hieronder toelichten.

2.

Allereerst willen we u vragen of er in uw huishouden een auto aanwezig is, waarvan u (of u eventuele partner) gebruik kan maken?  Ja  Is er iemand die u begeleidt of goed kent die geen auto heeft en op openbare vervoersvoorzieningen of hulp van anderen is aangewezen?  Ja, iemand die ik begeleid of verzorg  vraag 2  Ja, iemand die ik goed ken  Vraag 2  Nee  Vraag 4

Nee

2.

Welke soorten vervoer zijn voor ouderen zonder auto erg belangrijk?

3.

Kent u situaties of voorbeelden die ouderen zonder auto mobieler maken en voorbeelden waar het voor hen nog lastig is om ergens te komen?

- 50 -

B2. THEMA: VERVOER OV

8.

Allereerst willen we de tram, bus en RandstadRail in Den Haag bespreken. 4.

Hoe vaak maakt u binnen Den Haag gebruik van het Openbaar Vervoer, zoals de tram en de bus?  4 keer of vaker per week  2-3 keer per week  Wekelijks  1 of enkele keren per maand  Minder vaak  Nooit  Kunt u het Openbaar Vervoer in Den Haag beoordelen?  Ja  Nee  Vraag 18

6.

Hoeveel minuten wandelen is het voor u persoonlijk vanuit uw huis naar de dichtstbijzijnde OV-halte (waar u het meest gebruik van maakt)? ___ minuten Haltes Het eerste aspect is de verspreiding en de bereikbaarheid van de haltes. Met welk rapportcijfer tussen 1 en 10 beoordeelt u de volgende twee aspecten: Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet Bereikbaarheid van haltes door heel Den Haag





 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

Verlichting in de haltes























Schuilmogelijkheid van de haltes























Netheid van de haltes























 Informatie die op de haltes te zien is Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

 Frequentie van lijnen ‟s avonds Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

Frequentie van lijnen overdag

9. 5.

Frequentie van de lijnen Het derde aspect is de frequentie van de lijnen. Zo gaan drukke lijnen soms elke tien minuten en gaan lijnen die rustiger zijn soms een of twee keer per uur. Tijdens de spits rijden trams en bussen vaker dan later op de avond. Wat voor rapportcijfer geeft u de frequentie van de lijnen overdag en wat voor cijfer voor de lijnen ’s avonds. Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet

O

O

10. O

O

Comfort Het vierde aspect is comfort. Wilt u de volgende aspecten beoordelen met een cijfer tussen 1 en 10. Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet Rijstijl van de chauffeurs





 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

Genoeg zitplaatsen in tram/bus























Informatie over haltes die u krijgt in bus en tram























Geluid van de omroepinstallatie























 Veiligheidsgevoel in tram/bus Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

7.

Instapgemak Randstadrail





 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

Instapgemak Trams























 Instapgemak Bussen Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

O

O

11.

O

O

O

Vertrek- en aankomsttijden en het overstappen Het vijfde aspect betreft vertrek- en aankomsttijden en het overstappen. Wilt u de volgende aspecten beoordelen met een cijfer tussen 1 en 10. Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet 







 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

 Mate waarin OV op tijd aankomt en vertrekt Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

Overstapmogelijkheden tram en bus Instapgemak Het tweede aspect is het instapgemak. Wilt u het instapgemak van zowel Randstadrail, de trams als de bussen beoordelen met een rapportcijfer tussen 1 en 10? Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet

O

Vertrek- en aankomsttijden en het overstappen Het zesde aspect is informatie. Kunt u de volgende aspecten beoordelen met een cijfer tussen 1 (helemaal niet gemakkelijk) en 10 (heel gemakkelijk). Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet Als ik thuis ben, is het gemakkelijk om  informatie over het Openbaar Vervoer te krijgen Als ik onderweg ben, is het gemakkelijk om  informatie over het Openbaar Vervoer te krijgen Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?







 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

- 51 -

12.

13.

Kosten en betaalgemak Het laatste aspect betreft de kosten en het betaalgemak. Allereerst willen we u vragen of u bij het reizen met het OV in Den Haag gebruik maakt van korting, zoals, Ooievaarspas of 65+korting? (meerdere antw mogelijk)  Ja, 65+ korting  Ja, Ooievaarspas  Ja, andere korting, nl: ________________  Nee

B3. THEMA: VERVOER REGIOTAXI /TAXIBUS/WIJKBUS

De tweede groep vervoersmiddelen die we willen bespreken is het vervoer met de regiotaxi, taxibus of wijkbus. Dit vervoer is er, tegen betaling, voor mensen die moeilijk kunnen reizen. We bedoelen niet de gewone taxi. 18.

Heeft u zelf ervaring met de regiotaxi, taxibus, of wijkbus of kent u iemand in uw omgeving die hiermee ervaring heeft?  Ja, ik zelf  Ja, iemand die ik zelf begeleid of waar ik voor zorg  Ja, iemand die ik goed ken  Nee  Vraag 26

19.

Kunt u aangeven van welke [u/ deze persoon] gebruik maakt (meerdere mogelijk), en zo mogelijk van welke organisatie?  Regiotaxi Indien mogelijk, naam organisatie  Taxibus  Wijkbus  Anders  Weet niet

20.

Voor welke specifieke reisdoelen wordt dit soort vervoer (regiotaxi/taxibus/wijkbus) gebruikt. Denk aan bijv. boodschappen doen, naar het ziekenhuis, de dagbegeleiding, familie, hobby’s of kerk? (meerdere mogelijk)  Boodschappen, boodschappenbegeleidingsdienst  Ziekenhuis/dokter/fysio  Dagbegeleiding  Familie/vrienden  Hobby/club  Kerk  Anders, nl: _______________

21.

Kunt u aangeven wat bij het gebruik van de regiotaxi/taxibus/wijktaxi goed gaat en wat er beter kan? Goed gaat:

Wilt u de volgende aspecten beoordelen met een cijfer tussen 1 en 10. 2

3

4

5

6

7

8

9









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

 Betaalgemak met OV-Chipkaart Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

Betaalbaarheid van het OV

10

Weet niet

1

14. Is het Openbaar Vervoer erg, redelijk, niet zo of helemaal niet belangrijk voor uw mobiliteit?  Erg  Redelijk  Niet zo  Helemaal niet  Geen antwoord 15.

Voor welke reisdoelen in Den Haag is het Openbaar Vervoer voor u met name belangrijk?

16.

Mocht u om gezondheidsredenen geen gebruik meer kunnen maken van het Openbaar Vervoer, welke alternatieven zijn er dan voor u voor handen?

Beter kan:

17. Er wordt continue geprobeerd de dienstverlening van de RandstadRail, de trans en de bussen te verbeteren. Vindt u dat de vervoersmogelijkheden in de afgelopen twee jaar verbeterd, verminderd of hetzelfde gebleven zijn?  Verbeterd, omdat ___________________________________________  Hetzelfde gebleven.  Verminderd, omdat ____________________________________________

- 52 -

22.

Als gebruik regiotaxi: Wilt u de regiotaxi beoordelen op de volgende aspecten? 2

3

4

5

6

7

8

9

a) Gemak om afspraak te regelen









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

b) Komt op afgesproken tijd























c)













































 e) Betaalbaarheid Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

Dienstverlening van chauffeur

d) Reiscomfort

23.

25.

B4. THEMA: VERVOER DOOR VRIJWILLIGERS

O

O

O

O

O

O

Een derde groep vervoer door vrijwilligers die ouderen - tegen beperkte kosten - met de auto ergens heen rijden. We bedoelen dan niet eenmalige hulp in geval van nood, maar vervoer waar ouderen, tegen betaling, geregeld gebruik van kunnen maken. 26.

Heeft u zelf ervaring met dit soort vervoer door vrijwilligers of buurgenoten of kent u iemand in uw omgeving die hiermee ervaring heeft?  Ja, ik zelf  Ja, iemand die ik zelf begeleid, of waarvoor ik zorg  Ja, iemand die ik goed ken  Nee  Vraag 31

27.

Wordt dit door een vrijwilligersorganisatie georganiseerd of op een andere manier?

28.

Voor welke specifieke reisdoelen wordt dit soort vrijwilligersvervoer [door uzelf/de persoon die u in gedachten heeft] gebruikt, zoals bijv. boodschappen doen, naar het ziekenhuis, de dagbegeleiding, familie, hobby’s of kerk…..? (meerdere mogelijk)  Boodschappen, begeleidingsdienst  Ziekenhuis/dokter/fysio  Dagbegeleiding  Familie/vrienden  Hobby/club  Kerk  Anders, nl: _______________

29.

Kunt u aangeven wat er goed gaat en wat er beter kan?

30.

Wilt u dit soort vervoer beoordelen op de volgende aspecten?

Als gebruik taxibus: Wilt u de taxibus beoordelen op de volgende aspecten? 2

3

4

5

6

7

8

9









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

g) Komt op afgesproken tijd























h) Dienstverlening van chauffeur























i)























 j) Betaalbaarheid Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

Gemak om afspraak te regelen

Reiscomfort

10

Weet niet

1 f)

24.

10

Weet niet

1

O

O

O

O

Als gebruik wijkbus: Wilt u de wijkbus beoordelen op de volgende aspecten? 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Weet niet

k)

Gemak om afspraak te regelen









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

l)

Komt op afgesproken tijd























m) Dienstverlening van chauffeur























n) Reiscomfort























 o) Betaalbaarheid Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

Reist [u/de persoon die u begeleidt] wel eens vanuit een vergoeding vanuit de WMO en/of het AWBZ  Ja  Nee  Weet niet Wilt u hier iets over toelichten? __________________________________

O

10

Weet niet

1

2

3

4

5

6

7

8

9

p) Gemak om afspraak te regelen









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

q) Komt op afgesproken tijd























r)

Dienstverlening van chauffeur























s)

Reiscomfort























 t) Betaalbaarheid Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?



 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

O

O

- 53 -

In Scheveningen is een project opgezet waarbij vrijwilligers met hun eigen auto ouderen uit Scheveningen naar verschillende plekken rijden. Het project is bedoeld voor ouderen die vanwege hun gezondheid of handicap geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Vrijwilligers uit Scheveningen rijden de ouderen overal naar toe tegen een vergoeding. Een retourtje binnen het stadsdeel kost € 5,- plus eventuele parkeerkosten. Voor ritten buiten het stadsdeel wordt een kilometervergoeding gerekend. 31.

32.

Kent u dit project van naam?  Ja  Als bekend met project en woonachtig in Scheveningen: Heeft u er wel eens gebruik van gemaakt?  Nee Wat zijn uw ervaringen met dit project?  Ja, als gebruiker   Ja, als chauffeur   Nee, onbekend

Is dit een project waarvan u het zou toejuichen als het ook in uw wijk van de grond zou komen? Zou u zichzelf als gebruiker of chauffeur aanmelden?  Ja   Nee  Ja  Nee

B5. THEMA: OVERIG VERVOER

Naast Openbaar Vervoer, taxibussen en vrijwilligersvervoer, willen we nog kort enkele andere vervoersmiddelen aanstippen. 34.

Kunt u aangeven of u gebruik maakt van een of meer van de volgende vervoersmiddelen en zo ja met welk rapportcijfer u de gebruiksmogelijkheden hiervan in Den Haag beoordeelt? Weet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet a.

Fiets









 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

b.

Bromfiets/scooter























 c. Scootmobiel Wilt u iets toelichten, het mag positief of negatief zijn?







 O

 O

 O

 O

 O

 O

 O

O

O

O

O

B6. THEMA: SLOTVRAGEN OVER VERVOER

Kunt u dit inhoudelijk toelichten of aangeven waar het van afhangt? 35. ____________________________________________________________

33.

Maakt u voor vervoer wel eens gebruik van (gratis) diensten van familie, vrienden of buren? Zo ja, hoe komt dit dan tot stand?

Op 23 april organiseert de Stedelijke Ouderen Commissie een themamiddag over dit onderwerp in Chizone, Berkenboschblokstraat in Scheveningen. Dan worden de resultaten besproken en wordt erover gediscussieerd. Zou u hiervoor uitgenodigd willen worden?  Ja  U krijgt dan nog een uitnodiging hiervoor  Nee

G. Slot

1.

De volgende panelronde is in de zomer van 2014. We willen proberen steeds een onderwerp dat Hagenaars zelf belangrijk vinden te bespreken in de volgende ronde van het platform. Welk onderwerp zou u in de volgende panelronde aan de orde willen stellen?

2.

Dit waren alle vragen. Hieronder is ruimte voor eventuele opmerkingen.