Rapportage LeidenPanel – Gemeenteraadsverkiezingen 2014 21 mei 2014 - Beleidsonderzoek en Analyse (BOA)
Op 19 maart 2014 zijn in Nederland gemeenteraadsverkiezingen geweest. De gemeente Leiden heeft om de opkomst in Leiden te bevorderen een ‘Leids verkiezingsfestival’ georganiseerd met activiteiten in de aanloop naar de verkiezingen. Ook op de verkiezingsdag zelf waren in verschillende stembureaus activiteiten georganiseerd zoals exposities, rondleidingen, workshops en optredens (muziek, dans, theater). Tenslotte kon men in vijf extra stembureaus stemmen, namelijk in de Meelfabriek, kinderboerderij Merenwijk, de openbare bibliotheek, het Academiegebouw en de mobiele stemcaravan die op verschillende plaatsen in de stad heeft gestaan. Om te kijken wat het effect is geweest van het verkiezingsfestival op de opkomst is aan het LeidenPanel een aantal vragen voorgelegd. 384 panelleden deden mee, een respons van 57%. Hieronder volgen de uitkomsten. Stemgedrag 1
Van de panelleden zegt 86% altijd te stemmen en 10% meestal. De overige 3% stemt minder vaak . Aan deze twaalf mensen is gevraagd waaróm zij niet altijd stemmen. Vijf mensen gaven aan dat zij twijfelen aan het nut van stemmen en vier dat ze niet wisten op welke partij ze moeten stemmen. Van de panelleden had 91% bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezing gestemd. De werkelijke opkomst was 57%. Uit deze cijfers blijkt dat het LeidenPanel voor dit onderwerp niet kan worden beschouwd als representatief voor de Leidse bevolking. In gemeentelijke panels zitten altijd mensen die meer dan gemiddeld zijn geïnteresseerd in (lokale) politiek. Keuze stembureau Stemmers konden zelf bepalen op welk stembureau zij hun stem uitbrachten. Op de stempas staat altijd een bureau in de buurt vermeld, maar men is niet verplicht daar te stemmen. Naast de extra stembureaus die genoemd zijn in de inleiding bestond ook de mogelijkheid om op Leiden Centraal te stemmen. Voor deze zes speciale stembureaus is niemand specifiek opgeroepen. Van de respondenten heeft 11% op een van de zes speciale bureaus gestemd. In werkelijkheid was dit 8%. Op welk stembureau heeft u gestemd? (alleen gevraagd aan mensen die hebben gestemd) 67%
15%
stembureau op stempas
ander regulier stembureau
1
11%
7%
speciaal stembureau
weet niet welk stembureau op stempas stond
De percentages staan hier afgerond zonder cijfers achter de komma; met de cijfers achter de komma mee is het totaal natuurlijk altijd 100% 1
De reden waarom mensen voor een specifiek stembureau kiezen, verschilt voor mensen die op een regulier stembureau stemden (89% van de respondenten) en mensen die op een speciaal stembureau hun stem uitbrachten. Dat een stembureau in de buurt is, is voor de mensen die op een regulier stembureau stemden de belangrijkste reden. Voor mensen die op een speciaal stembureau stemden is daarbij een belangrijke reden dat ze graag eens op die locatie een kijkje wilden nemen. De speciale activiteiten waren voor (afgerond) 0% van de respondenten een reden om een specifiek stembureau te bezoeken. Bij ‘anders’ noemen sommige mensen dat ze iemand kenden die op het betreffende stembureau stembureaulid was of dat het elders te druk was. Waarom heeft u specifiek op dat stembureau gestemd? (alleen gevraagd aan mensen die hebben gestemd)
Het is in de buurt Uit gewoonte
3%
Bijzondere stemlocatie, graag kijkje nemen
3%
Ik moest voor iets anders op die locatie zijn
4%
Ik kwam er toevallig langs
3%
Ik ging er van uit dat dat moest Speciale activiteiten
67%
24% 10%
24% regulier stembureau
14%
speciaal stembureau 14%
2% 0% 0% 0%
Anders
11%
22%
Bekendheid Leids Verkiezingsfestival Was u zich ervan bewust dat er een Leids Verkiezingsfestival was? (alle respondenten) 56%
53%
wel gestemd
totaal
29%
niet gestemd
In de inleiding van deze rapportage is vermeld dat in Leiden het Leids Verkiezingsfestival is gehouden. In het kader hiervan zijn, naast het inrichten van speciale stembureaus, op verschillende plekken activiteiten of tentoonstellingen georganiseerd. Het doel was om de opkomst te verhogen. In totaal bleek dat 53% van de respondenten zich ervan bewust was dat in Leiden extra aandacht werd besteed aan de gemeenteraadsverkiezingen. Van de mensen die niet gestemd hebben, was dat 29%.
2
Mensen hebben op verschillende manieren iets gemerkt van de campagne rond het verkiezingsfestival. 34% van alle respondenten heeft de posters in mupi’s gezien en 32% een artikel in een (lokale) krant. De website www.waarstemjij.nl (zie afbeelding in de grafiek hieronder) is door 6% van de respondenten bezocht. Wat heeft u van het Leids Verkiezingsfestival gemerkt? (alle respondenten) Niet bewust
47%
Posters in de stad (in de mupi's)
34%
Artikel in de (lokale) krant
32%
Reclame op de achterkant van de stadsbus
8%
Website www.waarstemjij.nl Reportage op televisie Aandacht op Twitter
6% 3% 2%
Facebookpagina van het Leids Verkiezingsfestival
2%
Filmpje op Unity TV
2%
Banner op Sleutelstad.nl
1%
Iets anders, namelijk
8%
Effecten verkiezingscampagne Een boodschap die de gemeente graag wilde overbrengen is dat inwoners zelf mogen weten op welk stembureau (binnen Leiden) zij hun stem uitbrengen. Het blijkt dat een grote meerderheid dat inderdaad wist. Gemiddeld rond de 90% van de respondenten. Zelfs van de mensen die niet hebben gestemd was driekwart bekend met de vrije keuze van stemlocatie. Wist u dat u zelf kon kiezen op welk stembureau u uw stem uitbracht? (alle respondenten) ja nee 90%
niet over nagedacht 89%
76%
15% 9%
5% 6%
4% 6%
niet gestemd wel gestemd
totaal
Het feit dat er een verkiezingsfestival was, was voor één persoon (afgerond 0%) een (extra) reden om te gaan stemmen. 3
Opkomstbevorderende maatregelen Op de vraag “Wat zou de gemeente extra moeten organiseren om u (vaker) naar het stembureau te krijgen?” antwoordt 89% van de respondenten “dat is niet nodig, ik ga toch wel”. Toch geven verschillende mensen ideeën en suggesties om de opkomst te verhogen. Deze staan in onderstaande tabel. Een deel van de reacties heeft betrekking op de manier waarop verkiezingen zijn georganiseerd, een ander op de beleving van politiek in het algemeen. Wat zou de gemeente extra moeten organiseren om u (vaker) naar het stembureau te krijgen? Vervoer op aanvraag van en naar de stembus - schandelijk dat politieke partijen in de precaire positie van semi-ronselaars worden gebracht, dat hoort de overheid te organiseren. Alleen maar landelijke bewindslieden gezien, het waren toch gemeenteraadsverkiezingen? Beter informeren over de (lokale) politiek. Beter naar de burger luisteren, zodat zijn stem daadwerkelijk nut heeft. Betere afspiegeling, nu zijn het machtspelletjes. De gemeente is er niet voor om meer mensen te laten gaan stemmen. De gemeente kan hier waarschijnlijk niets aan doen, zodra de politiek in het algemeen weer opstelt voor de bevolking i.p.v. voor zichzelf zal ik weer mee gaan doen in het proces. Debatten over issues die in Leiden spelen. Digitaal stemmen. Duidelijk maken dat stemmen nodig is en niet al die poespas die nergens toe dient uit de hoge hoed halen, stemmen is nodig en een recht. Dat is het enige dat mensen duidelijk gemaakt moet worden. Echte mensen in de politiek en hier een andere burgemeester. Een lijstrekkersdebat op inhoud, geen circus vragen zoals met het Leidsch Dagblad... Gemeentepolitiek weer bij inwoners brengen, lijken nu ver van de bewoners af te staan en is tot op het bot verdeeld. Ik ga toch wel maar misschien stimuleert het anderen. Korting op de WOZ. Meer stemlocaties, bv. bij grote supermarkten. Onzin om hier iets voor te organiseren, laat de burger zelf kiezen om te stemmen. Openingstijden (maar snap dat dit niet lokaal geregeld kan worden). Stembiljet (digitaal) op te roepen op locatie (vergeten!). Stembureau beter en op een logischer plek inrichten, het ziet er nu allemaal aftands & verlopen uit en ik wil in b.v. een winkel kunnen stemmen als ik boodschappen ga doen. Stemmen verplichten. Stemmen per volmacht makkelijker maken door niet tonen van kopie paspoort te eisen van gevolmachtigde, althans duidelijker maken dat zo'n kopie nodig is. Toegankelijkheid is goed, gemeente hoeft niets te doen. Via internet. Zorgen dat het niet tijdens mijn vakantie is. Zorgen voor competente politici en ambtenaren.
4
Tot slot Aan het einde van de vragenlijst konden mensen nog opmerkingen kwijt over het onderwerp. Hieronder staan deze (op alfabetische volgorde) weergegeven. Als u tot slot nog suggesties of opmerkingen heeft over dit onderwerp, dan kunt u die hieronder kwijt. 8 van de 10 keer ga ik stemmen. Deze keer niet! Dat had twee redenen. Ik werk van ca. 7 tot 8 en ben vergeten om mijn stempas mee te nemen. Normaal gesproken ga ik "tussendoor" even stemmen. Maar zonder stempas gaat dat te moeilijk dus heb ik deze keer niet gestemd. Ik ben voor een systeem waarbij je je stempas (digitaal) ter plaatse kan opvragen. De tweede onderliggende reden was dat er niet zo heel veel te kiezen viel voor mij. D66 werd de grootste partij dat was van te voren al duidelijk. Als ik echt heel graag had gewild was ik langs huis gereden om mijn stempas op te halen maar die noodzaak zag ik niet. De eerste reden is iets aan te doen. De tweede reden is persoonlijk en niet te veranderen. Ik vind dat het moet kunnen. Aantrekkelijk maken door nadrukkelijker te doen wat is beloofd. Afgezien het feit dat ik sowieso stem wanneer de omstandigheden dit toelaten was het zeker positief de manier waarop er in Leiden met de verkiezingen is omgegaan. Ik meen dat het ook zijn vruchten heeft afgeworpen, goed werk. Als de situatie is zoals nu dan stem ik voorlopig niet meer. Het is stemmen, en voor de rest is het je mond dichthouden als kiezer. Men is bezig -zowel lokaal als landelijk- om de eigen machtspositie te consolideren en anderen partijen buiten te sluiten om een bolwerk te kunnen vormen van welke kleur dan ook. Machtspolitiek dus, daar doe ik niet aan mee. Vandaar mijn opmerking : een 4 jaarlijks niet bindend referendum. Als in de eerste enquête de mogelijkheid was gegeven te vertellen waarom ik niet ging stemmen (ik had nl. een vakantie gepland) had deze enquête niet verstuurd hoeven worden. Als men niet gaat stemmen dan moet men ook niet zeuren. Als we de stemplicht weer instellen is al die PR(festival!) niet nodig en kan de gemeente dit geld aan wat zinnigs besteden. Bijzondere stemlocatie maakt het stemmen aantrekkelijk(er). Binnen was het stembureau slecht te vinden. De bewegwijzering in het gebouw was niet duidelijk. Het stembureau was ergens achterin en ik moest vragen aan een medewerker waar ik heen moest. Blijven stemmen met het rode potlood. Elektronisch stemmen is te fraudegevoelig. De enquête draagt bij tot bewustwording van je gedrag rond verkiezingen. De geloofwaardigheid van de politiek daar gaat het om. Je stemt op mensen die de geloofwaardigheid waar kunnen maken. De gemeente kan haar geld beter gebruiken, er zijn genoeg organisaties die heel goede dingen kunnen doen met de bedragen die dit jaar uitgegeven zijn aan het opleuken van de verkiezingen. De gemeente zou de partijen een beter platform kunnen geven dan alleen de traditionele aanplakborden, bijvoorbeeld door ruimte te bieden in de gemeenteberichten of een folder die plaatselijk algemeen verspreid wordt. De inhoud van het Leids Verkiezingsfestival was niet duidelijk. De locatie van mijn stembureau was gewijzigd t.o.v. de vorige verkiezingen. Dat had graag iets eerder geweten. De partijen moeten goed aan de burgers uitleggen waarom het belangrijk is! Een en ander was goed georganiseerd. Bovendien is de stemming in het Archief als stembureau altijd zeer vriendelijk en gastvrij. Een erg leuk initiatief vind ik het, voor mezelf niet de reden om te stemmen, maar voor anderen hopelijk wel. 5
Een van de twee bureaus in de Hooglandse Kerk kan best weg. Elektronische stemmachine lijkt mij meer van deze tijd! Er waren wel allerlei activiteiten in het clubhuis, en dat was bevorderlijk voor de sfeer. Het was er gezelliger dan anders, maar dat was niet de reden dat ik ging stemmen. Ik vind het mijn plicht als burger om te stemmen en steun daarmee graag de partij van mijn voorkeur. Geen twee stembureaus naast elkaar in de zelfde straat. Naast stembureau 30 was in het gebouw van Matilo nog een stembureau wat door de bosschages nog slecht zichtbaar was ook. Graag resultaten cross checken met uitslag per stembureau; kinderboerderij Merenwijk had allerlaagste opkomst van alle stembureaus (dus waarom als vooringevulde optie?), terwijl station enorme relatieve opkomst had. Foto van Lenferink in circuspak doet afbreuk aan zijn ambt, past in ieder geval niet bij hem als persoon vind ik. Heb op zich niets tegen extra activiteiten rond de gemeenteraadsverkiezingen. Maar ik vraag mij wel af of het daadwerkelijk meer kiezers naar de stembus heeft gelokt. Heel duidelijk en op heel veel plaatsen de fractieleiders afficheren met heel beknopt hun standpunt over alle belangrijke zaken die bij de gemeente spelen. Heel goed initiatief om van stemmen een feestje te maken! Heel veel mensen gaan niet stemmen omdat ze toch denken dat hun stem niet gehoord wordt. Vaak is natuurlijk wel zo dat politieke partijen van alles beloven voor het stemmen, maar daarna niet thuis geven of er gewoon een potje van maken. Er zou meer geluisterd moeten worden naar de gewone man en niet alleen maar dingen bedacht laten worden door hoger geschoolde mensen achter een bureau. Denk bv aan de zorg, mensen moeten langer thuis blijven wonen, thuiszorg wordt gekort, verzorgings-/verpleeghuizen worden straks massaal gesloten? Hoe moet het dan met de oudere mensen. Zo'n ontzettend ondoordacht plan. Misschien een idee om mensen allemaal niet reanimeren beleid in te laten vullen en geen behandelingen meer geven vanaf 75 jaar ofzo? Dan heb je inderdaad de thuiszorg en verzorgings/verpleeghuizen niet veel meer nodig. :) Helaas vond ik de Leidse verkiezingen weinig interessant. Via de stemwijzer waar ik zeker 10 onderwerpen volstrekt irrelevant vond kreeg ik een gelijke voorkeur voor 3 partijen. Ondanks het feit dat ik de Leidse politiek redelijk volg blijft de verwarring tussen waar de gemeenten nu over gaan en onderwerpen waar je wel iets van kunt vinden maar die niet tot de competentie van de gemeenten behoren erg storend. Ook het feit dat bijvoorbeeld de wijze waarop de gemeente de 3 decentralisaties gaan vormgeven binnen 9 maanden geen issue is bij de verkiezingen geeft aan dat de lokale politiek dit onderwerp nauwelijks aan kan. Juist hier had wat te kiezen moeten zijn! Het is voor mij al een aantal jaren gebruikelijk om op een stemlocatie naar wens te gaan stemmen, gewoon om daar ook eens te komen. Ik juich het initiatief dat dit jaar in Leiden werd genomen dan ook ten zeerste toe! Het was niet duidelijk dat bij een machtiging ook een identiteitskaart moest worden getoond. Dit graag duidelijker aangeven. Hoewel ik deze keer niet op een bijzondere locatie heb gestemd spreekt het idee me wel aan. Hoewel ik niet tot de doelgroep behoor (ik ga altijd stemmen) vond ik Waar stem jij een leuke, goed opgezette actie. Ik hoop dat hij het gewenste effect heeft gehad maar hij lijkt me sowieso voor herhaling vatbaar. Hulde voor diegene die het hebben georganiseerd! Ik begrijp de gedachte om mensen te trekken met leuke activiteiten. Van mij persoonlijk hoeft dat niet. Het leven zit al vol entertainment. Laat stemmen een enigszins serieuze overweging zijn. Veel mensen vinden dat politiek nu al teveel poppenkast is. Om dan theater te organiseren op de verkiezingsdag, dat verbaasde mij wel wat. :) Maar ik bedoel dit niet al te zuur hoor. Ik ben voor optimisme. :) Ik ben bang dat als mensen, die normaal niet stemmen en geen idee hebben waarover het gaat, dat die met al die poespas er omheen zomaar een stem gaan uitbrengen. Goede voorlichting lijkt me beter! Ik ben benieuwd of het stemfestival nu meer stemmen heeft opgeleverd, immers aan deze actie hangt 6
volgens mij toch ook een aardig prijskaartje wat we toch weer met zijn alle moeten opbrengen. ik ben geen "fun"stemmer, als je niet stemt moet je ook niet zeuren. Ik ga toch wel stemmen, maar ik denk dat een verkiezingsfestival voor mensen interessant kan zijn en ook het stemmen op een locatie naar keuze kan zorgen voor meer stemmende mensen. Ik ga zelf sowieso wel stemmen maar het is een heel goed idee om meer bijzondere stemlocaties te verzinnen om vooral meer stemmers te lokken en met een heel bijzondere locatie kun je de landelijke media halen (stadspromotie!). Ik heb iemand gemachtigd, was zelf niet in de gelegenheid te stemmen. Het is daardoor wat langs me heen gegaan dit jaar, miste dit wel in de enquête. Ik heb niet begrepen wat het stemfestival inhield of wat de meerwaarde er van was. Ik heb niet zelf gestemd maar mijn man gemachtigd. Mogelijk ook interessant om te weten. Deze vraag kwam niet voor. Ik heb van de gemeente een stempas gekregen met daarbij een waardeloos pamflet over de activiteiten bij de stembureaus. Waarom zat daar niet een boekje bij met 1 pagina voor elke politieke partij om hun standpunten toe te lichten? Dat is immers waar het over gaat. Ik kan me wel voorstellen dat veel mensen niet gaan stemmen. Wat is het verschil tussen een samenwerking met PvdA en D66, of D66 en PvdA? In twee gemeenten is de PVV de grootste. Toch mogen ze niet regeren. Is dat nou democratie? Ik mis de vraag: zou u ook kiezen als er minder stemlocaties waren, zou u ook kiezen als stemlocaties verder weg waren, zou u ook kiezen als er geen festival was, o.i.d. Ik stem altijd. Ik heb ook geen behoefte aan extra faciliteiten om te gaan stemmen. Met een beetje passen en meten is er altijd wel een moment te vinden om te gaan stemmen. Het is een voorrecht om te stemmen, ik ben me daar heel erg bewust van. Ik stem toch wel, maar ik vind het toch goed dat er activiteiten worden georganiseerd om mensen naar de stembus te krijgen. Wie weet helpt het. ik vind al dat gedoe een beetje overdreven, er is stemrecht, geen plicht, wie thuisblijft hoeven we er niet met de haren bij te slepen en moet verder ook niet zeuren. Ik vind dat je sowieso moet stemmen, daar heb ik geen aanpalende festiviteiten voor nodig. Ik vind dat verkiezingsfestival complete onzin. Zorg dat politici in de periode tussen verkiezingen in geloofwaardiger overkomen en dichter bij de mensen staan (zichtbaarder) - dat helpt! Ik vind het een slechte ontwikkeling dat de gemeente Leiden stemmen 'leuk' moet maken. Beter zou de tijd en het geld dat deze actie gekost hebben besteed kunnen worden aan voorlichting over het belang van het recht om te mogen stemmen. Stemmen is een recht, je burgerplicht, maar zeker geen feestje!! Ik vind het organiseren van verschillende, extra activiteiten een erg goed initiatief. Het kan mensen over de streep trekken om toch hun stem uit te brengen, terwijl ze dat wellicht eerder niet van plan waren. Ook geeft het meer bekendheid aan de verkiezingsdag, iets wat niet altijd even bekend is (zeker bij provinciale of Europese verkiezingen). In hoeverre daar aandacht aan is besteed weet ik niet (ik ben niet geweest), maar ik kan me voorstellen dat de extra activiteiten voornamelijk overdag hebben plaatsgevonden. Voor mensen die werken is het wellicht goed om kenbaar te maken dat er ook 's avonds activiteiten zijn, indien dat het geval is. Ik vond de campagne erg goed zelfs al ga ik zelf zo wie zo stemmen: de burgemeester laat zich zien en roept op; ik vond dat passend en ook horen bij een democratie: als het zo belangrijk is dan verwacht je ook dat de bestuurders je daarop aanspreken (ludiek, niet dwingend). Ik vond de campagne met de burgemeester als een soort circus directeur nogal schreeuwerig. Het valt nauwelijks nog te persifleren. Ik vond het positief, dat er deze keer meer publiciteit en evenementen rond de gemeenteraadsverkiezing zijn geweest. Ik vond in de aanloop voor de verkiezingen niet echt veel flyerende politici. Ik vraag me af hoe ver je moet gaan om mensen te enthousiasmeren om te gaan stemmen. Misschien is 7
het zinvol om je op jongeren te richten, maar de 35 plus zal zich hier toch niet meer door laten verleiden? Ik vind het ieders eigen verantwoordelijkheid. Intensieve voorlichting voor een breed publiek. I.v.m. vakantie niet gestemd. Ja die heb ik, de 3 hokjes in het stemlokaal was zo slecht verlicht, in 1 was er maar voldoende licht om te kunnen zien wie er op de stemlijst stond. Ik vind dit een slechte manier om mijn stem uit te kunnen brengen! Jammer dat de gemeente geld weggooit met een potsierlijke campagne. Leiden heeft helaas wel vaker last van geld uitgeven aan perifere zaken om de hoofdzaak te vergeten. In Leiden is het ook allemaal zo aftands in vergelijking met vrijwel alle gemeenten. Alsof het stemmen hier eigenlijk ongewenst is. Zo zijn zelfs de verkiezingsborden in Leiderdorp inmiddels beter. En kijk eens naar de prachtige verkiezingsborden in Den Haag! En daar komt Leiden weer met z'n grijze planken bordje waar alle posters afwaaien. Wat een armoe... Investeer dat geld van die rare campagne in effectieve zaken: in een zelfstandige H-A-H vanuit de gemeente (dus niet achterop het LN; te bezorgen in alle brievenbussen, dus ook de ja*nee en de nee*nee) met info van/over de deelnemende partijen en de opgaves waar de gemeente voor staat in de komende 4 jaar; in een fatsoenlijke inrichting van de stemlokalen (nette afzetwandjes, zodat de hokjes echt niet in te kijken zijn en de omgevingsrommel aan het zicht wordt onttrokken; gooi het papier eruit en regel iets digitaals voor de controle [onvoorstelbaar dat er anno 2014 iemand nog door een papieren lijst heenploetert voor ik mijn stembiljet krijg]; besteedt het geld aan het aantrekken van 'vote-watchers', onvoorstelbaar dat na het openen van de bussen de blanco formulieren niet geregistreerd worden (weer een stem voor de partij van de teller), de gebruikte rode potloden nog rondzwerven (een biljet is binnen een seconde ongeldig gemaakt), fraude is zo ontzettend eenvoudig als iedereen met z'n eigen telling bezig is en niemand oplet; investeer het geld in de periode tussen verkiezingen in het gratis in een cursus aan burgers uitleggen hoe het systeem werkt - en dan niet lullig doen, maar minstens 50 bijeenkomsten (laten) organiseren; Leg de opkomstcijfers eens naast de acties; het is b.v. vrij zinloos om in de Merenwijk een extra bureau te openen op de kinderboerderij, kost alleen maar extra geld en heeft geen invloed op de opkomst. Jammer dat de rondleiding in de Meelfabriek onder werktijd was. Het stembureau bij het station is ook prettig, al is het daar in de spits behoorlijk druk. Leiden moet er niet zoveel werk van maken, het zijn toch de partijbonzen die er veel brood inzien. Leiden opheffen en daarna samen met Leiderdorp en Oegstgeest een nieuwe gemeente maken. Leuk idee om culturele activiteiten te organiseren met kunst, dans, etc. om meer mensen naar de stembus te trekken, maar dit trekt natuurlijk maar een bepaald publiek. In feite is dat beïnvloeding van de verkiezingen. De gemeente zet dus wel middelen in om (salon)socialisten naar de stembus te trekken (met bovengemiddelde interesse voor kunst en cultuur) maar geen middelen om bijvoorbeeld rechtse stemmers te trekken zoals VVD'ers, die dergelijke activiteiten wegzetten als linkse hobby's. Nu vind ik persoonlijk minder rechts niet erg, maar als je er sec naar kijkt is het beïnvloeding van verkiezingen, en dat lijkt mij niet de bedoeling. Ik ben wel benieuwd hoe jullie daar als gemeente tegen aankijken. Ik zou hierop graag reactie willen, dus zet mijn contactgegevens hierbij. <<…>> Leuk initiatief! Maak stemmen via website gemeente mogelijk. Maak u niet druk over hoeveel mensen stemmen. Hoe meer u mensen probeert over te halen te stemmen des te geringer wordt de status van het stemmen. Meelfabriek was een deceptie, zo hoorde ik ook van anderen: we kwamen niet verder dan de ingang. Was aantrekkelijker geweest als we écht het gebouw in konden om te gaan stemmen. Is volgens mij wel te doen, met linten afgezet traject of zoiets. Volgende keer herkansing? Mensen moeten zelf gemotiveerd zijn om te gaan stemmen en niet gelokt met allerlei flauwekul. 8
Mensen die niet stemmen, gaan waarschijnlijk op enge partijen stemmen als zij geprest worden wél te gaan stemmen. Extra acties lijken mij daarom niet gewenst. Misschien is het zinvol om wat meer aandacht aan het nut van stemmen te geven tussen verkiezingen door. Soort documentaire maken over stemrecht, speciaal voor inwoners van Leiden, mensen zien vaak het nut van stemmen niet goed in. Dus dan is het misschien zinvol om dat af en toe eens op duidelijke wijze weer onder de aandacht te brengen, op begrijpelijke-, maar niet al te simplistische wijze. en niet uitsluitend in verkiezingstijd. Mooi dat de gemeente met alle middelen probeert mensen te overtuigen te gaan stemmen. Blijkbaar is dit nodig. Persoonlijk vind ik triest dat vele burgers niet zelf beseffen hoe belangrijk stemmen voor de (lokale) democratie is. Dit fundamentele recht moet dus ook 'entertainment' en 'leuk' worden. Niet stemmen kan ook betekenen dat je iemand volmacht. Deze vraag stond er niet bij Niet te veel geld uitgeven aan speciale activiteiten om mensen naar de stembus te krijgen, spendeer het aan iets anders, wat in het belang is van de gemeente. Opkomst hangt grotendeels af van kwaliteit van bestuur, dus bv geen onzin megalomane projecten zoals de rijn-gouwe lijn. Besturen hoort saai te zijn. Persoonlijk vind ik een stemfestival echt grote onzin. Ik stem omdat ik hecht aan de democratie en dan zoek ik geen feestje. Het zou me eerder weerhouden van een gang naar de stembus dan dat het me ertoe overhaalt. Overigens vond ik de activiteiten die ik wel heb gezien erg tegenvallen (wat ik nou weer niet zo erg vond...ik zoek geen toeters en bellen bij zo'n serieuze aangelegenheid). Persoonlijk vind ik het niet normaal dat er mensen zijn die dan wel gaan stemmen. Weinig verantwoordelijkheidsgevoel! Pluim voor onze burgemeester wat betreft zijn opstelling inzake Benno L.! Posters met de burgemeester als circusdirecteur zijn voor mij eerder een reden om niet te gaan stemmen. Prima initiatief om meer mensen naar de stembus te krijgen. Blijven doen! Reclame op de markt, als die er al niet was. Stembureau eerder open. Half 8 is aan de late kant i.v.m. werk. Stemmen is een recht geen modegril of resultaat van een een of ander leuk feest...... Stemmen is een recht! Stemmen is het enige recht wat je hebt voor inspraak. Mensen zouden dit moeten beseffen. Als men niet op een partij wilt stemmen moet men blanco stemmen, dit zend ook een signaal uit. Stemmen moet ook mogelijk zijn in winkelcentrum, bereik je meer stemgerechtigden. Stemplicht invoeren. Stop met die stomme aanplakborden. Daar word je niet wijzer van. Promoot wel de stemwijzer. Die was erg goed om de verschillende standpunten met motivatie van elke partij te vergelijken. Twee zoons van mij hebben mij gemachtigd om voor hen te stemmen. Ik ben blij dat dat kan. Volgens mij hebben extra activiteiten geen zin. Gemak kan kiezers over de streep trekken. Dus een stemlocatie in de buurt en op keylocaties zoals het station en in de supermarkt. Voor de verkiezingsdag is het prima om een verkiezingsfestival te organiseren, maar op de dag wel extra stembureaus openen en reclame maken om te stemmen door de stad heen. Neutraal geen politieke getinte reclame gewoon een oproep om vandaag te gaan stemmen. Waarom extra al die activiteiten ,doe als Aat van der Luit iedere dag ‘s morgens bereikbaar, bij af en toe tussen mensen, voor de mensen. Wel goede initiatieven om anderen aan het stemmen te krijgen!!! Wilde dit jaar stemmen, maar was mijn stempas kwijtgeraakt. Ze moeten niet zo veel geld uitgeven voor dit soort dingen, mensen moeten gewoon stemmen en niet gaan omdat ze de Meelfabriek vanbinnen willen zien.
9
