Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Programma 2014-2018 Er is politiek veel gebeurd in de afgelopen 4 jaren in gemeente Sluis op het vlak van politiek en financieel evenwicht. En dat was hard nodig. D66 was gedoogpartner in de coalitie en heeft bewezen een loyale, positief-kritische, samenbindende partij te zijn met voortdurende aandacht voor beleid gericht op de toekomst, op de uitdagingen gericht op de toekomst in relatie met het welzijn van zijn burgers, gedurende de hele levensloop. De samenwerking met de coalitiepartners en de rol van D66 hierin heeft geresulteerd in een gestage groei en ontwikkeling van de gemeente Sluis. Er zijn duidelijke visies ontwikkeld, waarlangs voortdurend de kerntaken-lat wordt gelegd. Cadzand-bad floreert, Breskens bruist, Oostburg klimt uit het dal. In de kleinere kernen, die steeds meer voorzieningen dreigen te moeten missen, staan nieuwe ontwikkelingen op het programma die de leefbaarheid en bereikbaarheid helpen bevorderen, zoals het museum in het stadhuis van Aardenburg of de herinrichting van de kern Schoondijke. We zijn trots op onze rol in deze processen. Daarom gaan we er ook in de komende raadsperiode vol tegenaan. Er komt veel op ons af, des te belangrijker om in te zetten op de kansen die er zijn.
Naar kwaliteit D66 wil in goed overleg met burgers, politieke partijen en actieve groepen in de samenleving inspelen op de realiteit van demografische krimp en een veranderende samenstelling van de bevolking. Dat betekent dat in alle politieke besluitvorming het groeiscenario uit het verleden wordt omgebogen naar een kwaliteitsscenario. Dat heeft gevolgen voor gebieden als ruimtelijke ordening, sociaal-culturele voorzieningen en de economisch-recreatieve ontwikkelingen. Onze besluitvorming zal meer dan voorheen antwoorden moeten vinden op alles wat vanuit het rijk op ons af komt. Gemeentelijke taken zoals de zorg en het jongerenwerk worden uitgebreid zonder dat de financiën vanuit Den-Haag hiermee gelijke tred houden. Daarom komen we niet verder met pappen en nathouden en hakken in de klei, 1
maar zullen de inwoners intensief betrokken worden bij de kwaliteit van hun woonomgeving. Daarbij ontkomt de plaatselijke politiek er niet aan om stevige maatregelen te nemen en dat goed aan de inwoners uit te leggen.
Bestuurlijke gevolgen We kunnen dat als gemeente Sluis niet alleen. De samenwerking met andere gemeenten is belangrijk om effectief kwaliteit te behouden en te verbeteren. Deze samenwerking begint ondertussen vorm te krijgen (Veiligheidsregio, RUD, Sabewa), maar moet in de komende raadsperiode worden uitgebouwd. D66 Sluis gaat hierbij nog een stap verder. Wij vinden dat er op termijn een gemeentelijke herindeling moet plaatsvinden, die leidt tot één Zeeuws-Vlaamse gemeente. Met in totaal 106.000 inwoners hebben we dan voldoende volume om de uitbreiding van taken het hoofd te bieden en uitdagingen in kansen om te zetten. De invloed van inwoners op hun directe leefomgeving moet worden gewaarborgd door deelraden. Voor de komende periode wil D66 hier een concrete stap zetten door het verder integreren van een aantal gemeentelijke diensten met die van Terneuzen en Hulst. Met de andere D’66 afdelingen uit Zeeuws-Vlaanderen willen we hierin het voortouw nemen en zoveel mogelijk gezamenlijk opereren. D66 gaat voor een intensievere bestuurlijke samenwerking, en op de lange termijn voor 1 gemeente Zeeuws-Vlaanderen.
Samenhang Het is van groot belang om in de komende raadsperiode in te zetten op integraal beleid. Het ene belang is niet los te zien van het andere, zodat creatief zoeken naar dwarsverbanden tussen diverse beleidsterreinen en wederzijdse bekrachtiging nodig is. Zo is toerisme niet los te zien van een vitaal platteland, evenals de regionale economie niet los te zien is van een doordachte infrastructuur. Welbevinden en participatie van de inwoners van Sluis hangt samen met een helder beleid. Duurzaam staat voor kwaliteit. Een goed jongerenbeleid en kwaliteit in het onderwijs moeten garant staan voor een vitale bevolkingsmix in de komende jaren. D66 gaat op zoek naar creatieve oplossingen en slimme combinaties. Met de blik op de toekomst! D66 verliest zich niet in allerlei tussentijdse details, maar gaat voor integraal samenhangend beleid.
Economie D66 wil dat de gemeente Sluis in de komende raadsperiode met verve de voortrekkersrol op zich neemt in de ontwikkeling en ondersteuning van de 2
economische ontwikkeling en werkgelegenheid. Daarom willen we een actieve visie op de kansen die onze gemeente biedt. Sectoren zoals toerisme en recreatie, horeca, detailhandel en zorg staan al op het netvlies. Tot dusver pakken we onvoldoende de kansen aan om innovatieve technologie en moderne dienstverlening aan te trekken. De kracht van West Zeeuws-Vlaanderen is ruimte, frisse lucht, een fantastische woonomgeving en betaalbare woningen met in de achtertuin de Vlaamse steden, industrie en de dynamiek van havens. Elk bedrijf dat niet per se gebonden is aan een standplaats, kan in onze gemeente tegen lage tarieven bouwgrond verwerven, kan zijn werknemers een uitstekende woonomgeving bieden, zit als een spin in het web tussen Rotterdam, Goes/Kapelle, Terneuzen, Vlissingen, Antwerpen, Gent, Brugge en Zeebrugge. Ook ontwikkelingen in de aquateelt passen uitstekend in het natuurlijke imago van onze gemeente. De relatie met onze toonaangevende restaurants ligt voor de hand. De gemeente Sluis moet daartoe actief de boer op gaan, niet alleen op de emigratiebeurs, maar op vele bedrijfsbeurzen, waar we zoveel mogelijk, gezamenlijk en in samenhang opereren. We moeten gericht werken aan een snelle realisatie van een glasvezelnet, zodat bedrijven snel met leveranciers en klanten kunnen communiceren. Om innovatie ruim baan te geven, moet het mogelijk zijn om kleinschalige windenergie en arealen zonnecollectoren op te zetten. Het aantal Wifi-hotspots moet in rap tempo worden uitgebreid, zowel voor de eigen inwoners, ondernemers als voor toeristen. D66 wil dat de gemeente voortrekker wordt bij de opzet en uitbouw van een denktank voor economische ontwikkeling. Hierin zitten vertegenwoordigers uit verschillende bedrijfssectoren, de toeristische sector, horeca, zorg, voorgezet onderwijs, MBO, enz. De denktank moet het karakter hebben van een actiegroep die met gerichte adviezen richting het gemeentebestuur komt. Hierbij moeten we ook de Vlaamse gemeentes betrekken. Concreet betekent dit bijvoorbeeld een actieplan om een toerisme-opleiding binnen onze gemeentegrenzen te vestigen, er goede stageplaatsen aan te koppelen en banen te garanderen. Of het toeristisch vormgeven en promoten van de samenwerking tussen visserij, akkerbouw, fruitteelt, aquacultuur en de plaatselijke horeca. D66 wil actief op zoek naar dienstverlenende bedrijven die door de digitale mogelijkheden zich niet dicht bij de klant hoeven te vestigen. Daarom wil D66 een vlotte ontwikkeling van een glasvezelnet. D66 wil de mogelijkheden van aquateelt stimuleren in samenwerking met de horeca. D66 is voorstander van kleinschalige windenergie en meer activiteit op het gebied van zonne-energie voor duurzaamheid en versterking van ons natuurlijke, frisse imago. D66 wil komen tot een denktank voor de economische ontwikkeling.
3
Toerisme Toerisme is een belangrijke kurk waarop de economie van onze gemeente drijft. In de afgelopen jaren is hiervoor terecht veel gemeentelijke aandacht geweest. De resultaten in de diverse kustplaatsen stemmen optimistisch en moeten worden doorontwikkeld. De realisatie en upgrading van een aantal vakantieparken is een enorme kwalitatieve impuls voor onze gemeente geweest. Waterdunen is een volgende ‘oppepper’ voor aantrekkelijk West Zeeuws-Vlaanderen. D66 ziet kansen om ons toeristisch product nog verder te ontwikkelen. We willen het paardentoerisme en attractieve ruiterroutes ontwikkelen. We moeten ons nog actiever opstellen bij het maken van wandel- en fietsroutes. De in de afgelopen jaren ontwikkelde natuur moet hierbij heel toegankelijk worden gemaakt. Gelden hiervoor kunnen uit de rood-voor-rood en de rood-voor-groen regelingen gehaald worden. Door deze voorzieningen te koppelen aan de expertise van natuurorganisaties als het Duumpje en vorm te geven op informatiepanelen en met observatiehutten, werken we welbewust aan ons natuurlijk imago. De fitte ouderen op e-bikes moeten de fietsaccu gratis kunnen opladen in combinatie met zonneenergie. D66 wil ook de mogelijkheid aan tourclubs geven om op een veilige manier van het fietspadennetwerk gebruik te maken. Door het ontwikkelen van een aanbod voor deze groter wordende groep vrijetijdsbesteders kan Sluis zich profileren als fietsgemeente in de breedste zin van het woord. Wij willen de toegankelijkheid van de stranden voor minder mobielen en ouderen verbeteren. Dat betekent licht glooiende strandovergangen, een goede toegankelijkheid van strandpaviljoens en de beschikbaarheid van voldoende dikkebanden-rolstoelen. D66 ziet veel kansen in een uitbreiding van de jachthaven in Breskens. Deze uitbreiding moet plaatsvinden in de bestaande vissers- en/of handelshaven, gekoppeld aan het project Fish-experience. Dit zal de dynamiek van Breskens verder versterken. Het doortrekken van de kusttram van Knokke naar Breskens, waarvoor de provincie zich al jaren inspant, achten wij weliswaar wenselijk maar niet kansrijk. Reëler is om in goed overleg met onze zuiderburen komen tot een kustbus van de mei- tot en met de herfstvakantie, die aansluit op de tram in Knokke. Het wordt voor toeristen dan mogelijk om tegen een laag tarief het traject tot in Noord-Frankrijk en terug af te leggen. De kustbus stopt in alle badplaatsen, passagiers kunnen in en uitstappen op hetzelfde kaartje. Dit naar analogie van het traject in België. Het spreekt voor zich dat de kustbus in de context van ons natuurlijk schoon landschap duurzaam is. Hij rijdt op aardgas of waterstof of wellicht op batterijen opgeladen door zon, zee of wind. D66 spant zich in om het paardentoerisme te bevorderen en ruiterroutes aan te leggen en te verbeteren. D66 wil doorontwikkeling van het fietspadennet, met de mogelijkheden van de natuurlijke landschapselementen zoals de kreken op het netvlies. 4
Daarbij wil D66 graag met de natuurorganisaties samenwerken. D66 wil werken aan een fietspadennet, dat het tourclubs mogelijk maakt op een veilige manier hun hobby uit te oefenen. D66 wil aandacht voor de toegankelijkheid van de stranden voor ouderen en minder mobiele toeristen en burgers. D66 wil uitbreiding van de jachthaven Breskens in de bestaande vissers- en handelshaven. D66 wil in combinatie met de kusttram in België een duurzame kustbus in het toeristenseizoen.
Duurzaam D66 streeft naar een duurzame samenleving en is daarom voorstander van alternatieve energiebronnen zoals water-, wind- en zonne-energie. Bij het aantrekken van bedrijvigheid moet de prioriteit liggen bij activiteiten die duurzaamheid en milieu hoog in het vaandel hebben. Milieubelastende bedrijvigheid moet worden geweerd. Het spreekt vanzelf dat de gemeente met haar bedrijfsactiviteiten binnen onze gemeentegrenzen, haar hele wagenpark op biobrandstoffen, gas, elektriciteit laat rijden, voor zover deze brandstoffen duurzaam zijn geproduceerd. Wij streven er naar, tot 2020, jaarlijks 2% bezuiniging op energieverbruik te realiseren met de gemeentelijke diensten. Initiatieven op het gebied van opvang en gebruik van hemelwater, plaatsing van zonnecollectoren en kleinschalige windenergie, worden gestimuleerd. Voor grootschalige windenergie zijn er volop mogelijkheden buiten de kust. Het is belangrijk om daarover met buurgemeenten en regionale en provinciale overheden structureel overleg te voeren. Ook het inkoopbeleid en de inzet van middelen en materialen moeten structureel aan een duurzaamstoets worden onderworpen. Vervangingen moeten worden gerealiseerd met led-verlichting, zonne-energie e.d. D66 wil meer toepassing van wind- en zonne-energie, grootschalige windenergie vindt plaats op zee. D66 streeft naar het aantrekken van bedrijvigheid die het milieu niet belast. Milieubelastende activiteiten worden geweerd. Alle gemeentelijke initiatieven en activiteiten worden op duurzaamheid en milieugevolgen getoetst. D66 wil een jaarlijkse gemeentelijke bezuiniging op energie van 2% tot aan 2020. 5
Infrastructuur D66 vindt dat de gemeente een grote verantwoordelijkheid draagt voor goed openbaar vervoer binnen haar grenzen, dus goede busverbindingen tussen alle wijken en dorpen. De urgentie om dit goed te regelen zal in de komende jaren alleen maar toenemen. Als gevolg van demografische krimp en afnemende rijksmiddelen zullen zorgvoorzieningen geconcentreerd worden in de grotere kernen en het aantal basisscholen zal afnemen. We willen garanderen dat alle zorg en onderwijs voor iedere inwoner bereikbaar blijft. Wij willen geen 24 uurs dienst met lege bussen in de nacht, maar op tijden waar nodig een geregelde dienst. Daartoe zal ook het kleinschalige openbaar vervoer (d.m.v. taxibussen) verder moeten worden ontwikkeld. D66 wil onderzoeken of er gratis openbaar vervoer voor scholieren kan worden aangeboden, met name de MBO-ers die naar Vlissingen, Goes en Terneuzen moeten om een opleiding te volgen. D66 Sluis blijft van mening dat de Westerscheldetunnel (bijna) gratis moet zijn voor bewoners van Zeeuws-Vlaanderen. Als dit niet gerealiseerd kan worden, streven we er naar dat de tunnel in 2025 al tolvrij wordt. Gezien het belang voor het toerisme, maar ook zeker met het oog op de veiligheid van onze burgers en schoolkinderen, wil D66 uitgebreide, veilige en aantrekkelijke fietsroutes. D66 hecht een groot belang aan de verbetering van busverbindingen en het ontwikkelen van kleinschalig openbaar vervoer. D66 wil een gratis Westerscheldetunnel voor alle Zeeuws-Vlamingen. In ieder geval tolvrij vanaf 2025.
Bestuur D66 stelt de mens centraal: vrij, betrokken, gelijkwaardig en mondig. Wij streven naar een democratische, duurzame en open samenleving, waarin individuele vrijheid even vanzelfsprekend is als sociale cohesie. D66 gelooft in de eigen kracht van mensen. De kracht om hun eigen leven en de samenleving gestalte te geven. De rol van de lokale overheid is naast sturing tevens een dienende: zorgen voor de randvoorwaarden op lokaal niveau. We willen inwoners betrekken bij het te ontwikkelen beleid en de haalbare initiatieven vanuit de bevolking zoveel mogelijk stimuleren. Daarom willen we de verkiezing van de dorpsraden koppelen aan de Gemeenteraadsverkiezingen. Dat biedt tevens ruimte om belangrijke zaken specifiek voor elke kern op diezelfde verkiezingsdag in een adviserend referendum bij de inwoners na te vragen. De referendum-items worden door de zittende dorpsraad in samenspraak met de gemeente opgesteld. Waar mogelijk moeten starre algemene regels vervangen worden door maatwerk. Dit moet echter nooit leiden tot willekeur. De afwegingen die we bij ingrijpende beleidsbeslissingen 6
hanteren, zullen we eerlijk en transparant naar de burgers van Sluis communiceren via de sociale media. Voor D66 zijn lange-termijn-visie, consistent beleid en transparantie kernbegrippen. Het gaat ons niet om de beperkte vier jaar van een raadsperiode, wij zullen altijd het belang van onze kinderen en kleinkinderen voor ogen houden. D66 gaat uit van eigen kracht en verantwoordelijkheid van mensen. D66 houdt bij alle beleidsbeslissingen uitdrukkelijk de lange termijn voor ogen. D66 wil de verkiezing voor de dorpsraad koppelen aan de gemeenteraadsverkiezingen met referendumadvisering van kern-specifieke items
Financiën De financiële armslag voor nieuw beleid zal in de komende jaren zeer beperkt zijn. Enerzijds omdat D66 er naar streeft de schuldenpositie van de gemeente te verkleinen, anderzijds omdat we verwachten dat rijksbijdragen en subsidies in de komende jaren zullen afnemen. Nog niet alle financiële risico’s zijn goed in beeld n.a.v. de drie decentralisaties WMO, Jeugdzorg en Participatiewet. De bezuinigingstaakstelling opgelegd door het rijk bedraagt ca. 25 %. Dit vereist duidelijke keuzes in het sociaal domein. Veel ruimte voor nieuw beleid is er dus in de komende jaren niet voor de gemeente. Daarom is het van vitaal belang om beleidsbeslissingen te zien in breed perspectief. Korte-termijn-beslissingen en specifieke wensen en verlangens vanuit de diverse kernen moeten worden ingekaderd in toekomstige ontwikkelingen. Aanpassing van begrotingen dienen reeds nu rekening te houden met minder inkomsten vanuit overdracht door de rijksoverheid en minder inkomsten door afname van het aantal inwoners. We moeten de tering naar de nering zetten. We zullen richting de landelijke overheid steeds benadrukken dat stimulerende maatregelen en financiële steun onontbeerlijk zijn voor kwaliteitsbehoud in een krimpende regio zoals de onze. D66 meent dat de gemeente onder de huidige omstandigheden met te verwachten minder bestedingsruimte, er wellicht niet aan ontkomt de lasten voor de burgers in de komende raadsperiode te verhogen. We streven er echter naar dat gemeentelijke belastingen en heffingen, leges, vergunningen, precariorechten, en dergelijke met maximaal het inflatiepercentage worden verhoogd. Een belangrijke inspanning zal erop gericht zijn om Europese subsidies efficiënt en realistisch binnen te halen en te benutten. D66 gaat voor het financiële perspectief op de middellange en lange termijn. D66 zal zo goed mogelijk uitleggen waarom we sommige initiatieven wel financieel willen ondersteunen en andere niet. 7
Kwaliteit van wonen D66 hecht veel waarde aan voorzieningen voor de inwoners, maar realiseert zich tevens dat het niet mogelijk is alles in elke kern te handhaven. Daarom moeten we gezamenlijk op zoek naar innovatieve oplossingen. Van kwantiteit naar kwaliteit. Als straks alleen in de grotere kernen een bibliotheekvoorziening of fysiotherapiepraktijk over blijft, dan heeft de gemeente de opdracht het toch voor iedereen mogelijk te maken van deze voorzieningen gebruik te kunnen maken. Gaat de fysiotherapeut op ronde, of hebben we voldoende mogelijkheden met buurttaxi’s gerealiseerd? Ook hier vertrouwen we op de eigen kracht van de inwoners en de initiatieven die zij zelf ontplooien. De gemeente stimuleert en faciliteert waar mogelijk deze initiatieven. In dorpen waar leegstand ontstaat door terugloop van het aantal inwoners, dient het mogelijk te zijn huizen die nog in goede staat zijn tijdelijk te verhuren of permanent te verkopen, ook recreatief. Daarbij wil D66 inspelen op een nieuwe wooneconomie van tijdelijke bewoning door mensen die enkele maanden hier willen verblijven (het deeltijd wonen). Maar we gaan verder, want leegstand moet worden voorkomen; beter 4 maanden per jaar bewoond dan een jaar lang verpauperd. Verkoop van woningen aan toeristen moet daarom mogelijk zijn. De vraag naar koopwoningen is aan verandering onderhevig. Potentiële kopers gaan steeds meer voor kwaliteit. Dus moet hoogwaardige nieuwbouw mogelijk blijven, in alle kernen. Er dient echter goed getoetst te worden of nieuwbouwplannen in een vraag voorzien. D66 gaat vooralsnog uit van het principe “geen toestemming, tenzij”. Als er geen vraag is, dan ook geen bouwvergunning. Bovendien moet getoetst worden wat nieuwbouw betekent voor de bestaande woningvoorraad. Worden verouderde woningen uit de markt genomen en wie betaalt dat dan? Daarom willen wij af van de vigerende 2e woning-verordening, waardoor kleine verouderde woningen aan toeristen kunnen worden verkocht. De focus bij nieuwbouw ligt op inbreiding. Dit garandeert de kwaliteit in de dorpskernen. Levensloopbestendig bouwen wordt extra gestimuleerd. Als nieuwbouw of verbouw een bijdrage levert aan het milieu, willen we dat belonen met een reductie op de bouwleges. Als we inzetten op isolatieprojecten en energie-efficiency van koop- en huurwoningen, stimuleren we bovendien de lokale arbeidsmarkt. Gezien de demografische ontwikkeling zal een belangrijke doelstelling zijn: realiseren van woningen en appartementen voor senioren. Als daar een zorgcomponent aan wordt gekoppeld, zullen deze woningen voornamelijk in de grotere kernen worden gerealiseerd. D66 wil niet alle voorzieningen in elke kern handhaven, maar iedere burger moet wel toegang houden tot de voorzieningen. D66 is een voorstander van vrije verkoop van oudere panden aan deeltijdbewoners of toeristen. 8
D66 is terughoudend over nieuwbouw, wel mogelijk maar kritisch getoetst. D66 ziet weinig mogelijkheden in nieuwbouw in het buitengebied, maar wel in inbreiding. De woningbouw voor senioren met een zorgcomponent moet volgens ons voornamelijk plaatsvinden in de dragende kernen. D66 wil dat milieubewust bouwen ter stimulans een lagere bouwleges oplevert.
Vitaal platteland De natuurlijke omgeving in de gemeente Sluis wordt grotendeels bepaald door de aanwezige landbouw en de historisch landschappelijke elementen. De kust, het strand en het specifieke karakter van Belgisch Vlaanderen hebben grote invloed en vormen de grens. Grote en kleine kernen liggen verstrooid door dit landje apart. De grote kernen zullen nu en in de toekomst vooral een functie hebben op het gebied van detailhandel, bedrijfsterreinen en zorgvoorzieningen. De kernen aan de kust richten zich op de toerist. Het binnenland blijft agrarisch van aard. De stad Sluis neemt een bijzondere positie in. Water en de daaraan gekoppelde natuur spelen een belangrijke rol. Er komt nationaal en provinciaal steeds meer aandacht voor waardevolle agrarische cultuurlandschappen. Hierin spelen de agrarische cultuurhistorische bouw en oude erven een belangrijke rol. D66 vindt dat ook hier privaat-publieke samenwerking tot stand moet komen om het streekeigen karakter van openbaar en privaat groen te bevorderen. D66 gaat ervan uit dat een gezonde agrarische sector van vitaal belang is voor de kwaliteit van het gebied. De gemeente is verantwoordelijk voor een goede balans tussen de behoefte aan schaalvergroting in de landbouw en de instandhouding van waardevolle landschapselementen. Samenhang tussen verschillende beheerders van het groen dient te leiden tot een aantrekkelijk en herkenbaar gebied, tot uitdrukking gebracht in het bestemmingsplan buitengebied. D66 ziet landbouw, recreatie en natuur als complementair. Daar waar belangen tegengesteld zijn, dient door middel van vergoedingen voor beheer een oplossing te worden gezocht. Kleinschalige projecten worden gestimuleerd. Initiatieven zullen zo mogelijk worden beloond met premies en subsidies. D66 Sluis zet zich in voor het behoud van een grote biodiversiteit. Daarom wegen we bij iedere ingrijpende beslissing af of wij geen onherstelbare schade toebrengen aan natuur of milieu. Soorten en ecosystemen zorgen immers voor de productie van zuurstof, afbraak van dode dieren en planten, bestuiving van planten (waaronder landbouwgewassen), waterzuivering en het beheersen van plagen. Biodiversiteit betekent voor de mens voedsel, bouwmateriaal, brandstof (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen.
9
Natuurgebieden willen we natuurbewust openstellen in plaats van afzetten met draad. De voorlichting en samenspraak over gemaakte keuzes, ontwikkelingen en projecten aan de burgers heeft prioriteit. De laatste jaren hebben geleerd dat de West Zeeuws-Vlaamse burgers het gevoel hebben onvoldoende betrokken te worden bij de politieke besluitvorming. Deze kloof moeten we verkleinen. Dit betekent niet dat we slechts gaan voor gevestigde belangen en voorkeuren. D66 Sluis wil het behoud van het streekeigen karakter van het landschap met het accent op specialisering in grotere en kleinere kernen. Daarbij moet er een goede balans zijn tussen landbouw, recreatie, natuur en cultuurhistorie. D66 wil goed communiceren met burgers en belanghebbenden over de inrichting van het landschap.
Onderwijs/jongerenbeleid D’66 ziet onderwijs als een speerpunt van zijn landelijk programma. Onderwijs en Opvoeding zijn hoekstenen van beleid op de lange termijn. Dat is voor Sluis en Zeeuws-Vlaanderen niet anders. Onder invloed van de demografische krimp gaan er de komende jaren grote veranderingen plaatsvinden in onderwijskundig West Zeeuws-Vlaanderen. Er komen minder leerlingen en er zullen pijnlijke saneringen moeten plaatsvinden om zo veel mogelijk kwalitatief goed onderwijs te behouden. Het is niet mogelijk om in elke kern in onze gemeente basisonderwijs te behouden. De terugloop van het aantal leerlingen dwingt ons tot een concentratie van basisscholen in de grotere kernen. Uitgangspunt is één gezonde school in elke grotere kern, gekoppeld aan Integrale Kind Centra (voorschoolse opvang en educatie, kinderdagverblijf, doorgaande pedagogische lijn). Het betekent wel dat het vervoer naar de geconcentreerde voorzieningen voor basisonderwijs goed geregeld moet zijn. Dat hoeft trouwens geen kerntaak van de gemeente te zijn, maar kan het resultaat zijn van een gezamenlijke inspanning van gemeente, overkoepelende besturen van basisscholen en ouders. Vervolgonderwijs (VMBO en MBO) in onze regio en directe omgeving moet gericht zijn op die sectoren, waarin in de komende decennia voldoende werkgelegenheid valt te verwachten: volksgezondheid en ouderenzorg, landschap en groen, recreatie, toerisme en horeca, detailhandel en chemie. De opleidingen voor toerisme en zorg willen we terughalen naar de regio en stevig verankeren in de samenwerking met lokale ondernemers en organisaties. Dat biedt onze jongeren gerichte stage en werkgelegenheid. Op korte termijn willen we komen tot het realiseren van een denktank/ontwikkelcentrum waarbij onderwijs, bedrijfsleven, zorgorganisaties, provincie en gemeente vertegenwoordigd zijn. Bedrijven en organisaties worden
10
gestimuleerd om volwaardige leerbedrijven te worden. Ook hierbij zoekt D66 naar samenwerking met onderwijsinstituten in de regio en België. D66 vindt dat de gemeente actief beleid moet voeren om de leefomstandigheden voor de jeugd zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Het gebruik van social media is hierbij van groot belang om jongeren goed te bereiken. Bij voldoende financiële ruimte moeten we speelmogelijkheden in wijken en kernen realiseren, jeugdsoosen subsidiëren, jeugd- en jongerenwerk ondersteunen, alsmede op jeugd gerichte horeca, waaronder discotheken, binnen de gemeentegrenzen stimuleren en het vervoer faciliteren. Het organiseren van jongerenprojecten wil voor ons zeggen: uitvoeren wat jongeren graag willen binnen gestelde mogelijkheden! De gemeente Sluis moet zich inspannen om goede voorlichting over alcohol en drugs te realiseren in de preventieve sfeer. D66 Sluis wil een concentratie van het basisonderwijs, opvang en educatie in Integrale Kind Centra in de grotere kernen. Daarbij stimuleert D66 een verregaande samenwerking van openbaar en bijzonder onderwijs. D66 richt de focus op onderwijs ten behoeve van sectoren waarin werkgelegenheid is. D66 wil de oprichting van een denktank/ontwikkelcentrum waarin onderwijs en samenleving/bedrijfsleven aan elkaar worden gekoppeld. Deze denktank adviseert het gemeentebestuur. D66 wil actief jeugdbeleid op het gebied van speelmogelijkheden en jeugd- en jongerenwerk. D66 wil dat er Zeeuws Vlaams breed beleid moet worden ontwikkeld voor onderwijs, jeugdbeleid en werkgelegenheidsbeleid.
Zorg en Welzijn
D66 is van mening dat de burger in principe zelf verantwoordelijk is voor zijn gezondheid en solidair is met diegene die niet in staat is deze verantwoordelijkheid te nemen. Hierbij past een lokale overheid die aan de ene kant voorwaarden schept om deze zelfredzaamheid te realiseren, en aan de andere kant oog heeft voor kwetsbare groepen. De gemeente dient te waken voor schone lucht en water. Milieuregels moeten onverkort gehandhaafd blijven. De gemeente stimuleert de ontwikkeling van gezondheidscentra in de grote kernen en de bereikbaarheid hiervan, alsmede organisaties met initiatieven zoals ZorgSaam Zeeuws- Vlaanderen. Sport en beweging verdienen onverminderd aandacht. De gemeente dient voorwaarden te scheppen om deelname aan sport en bewegingsactiviteiten voor iedereen mogelijk te maken. Ook hier geven de demografische ontwikkelingen aanleiding om met name een actief ouderen- en vrijwilligersbeleid te voeren. Sluis 11
moet koploper worden in experimenten rond gezond en actief ouder worden door goede voorzieningen die tevens een toeristische attractie kunnen vormen. Gezond ouder worden kan in samenwerking met universiteiten in Vlaanderen en de provincie Zeeland ontwikkeld worden tot grensoverschrijdende projecten. De ingezette decentralisatie van Wmo en AWBZ, de Participatiewet en de opgelegde efficiëntiekorting werken sterk door in het te voeren beleid. D66 streeft naar een proactieve rol voor de gemeente in deze nieuwe ontwikkelingen. Gemeenten moeten zorgaanbieders selecteren op prijs en kwaliteit. D66 wenst expliciete kwaliteitscriteria te formuleren. Ook streven we naar meer en betere samenwerking tussen zorgverleners, waarbij de kwaliteit van zorg en de persoon centraal staan, zorgverleners elkaar op hun geleverde diensten aanspreken en er een centraal gemeentelijk klachtennummer is. De gemeente neemt bij nieuwe aanbestedingen de evaluatie van de klachten en klachtenafhandeling mee in de gunning, wat ons betreft. D66 vindt dat de overheveling van taken door de regering (decentralisatie) gepaard moet gaan met ontschotting van de financiering, zodat de gemeente de vrijheid krijgt om het geld zelf zo efficiënt mogelijk in te zetten. D66 vindt dat de gemeente als overheid dichtbij de burger het beste tot maatwerk toe in staat is, en is daarom ook voorstander van de decentralisaties, al sinds 2006. D66 ziet de decentralisaties niet enkel als een bezuinigingsmaatregel, maar ook als een kans om de dienstverlening op arbeid, zorg en jeugdgebied te verbeteren met meer nadruk op preventief en integraal beleid. Wij pleiten voor een samenhangend ouderenbeleid, waarbij de gemeente als regisseur optreedt inzake huisvesting, ruimtelijke ordening en welzijn. Belangrijke doelstellingen in de ouderenzorg zijn: participatie en waken voor vereenzaming. Een samenhangend aanbod van informatie voor ouderen op een centraal punt is gewenst. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar internet gebruik door deze doelgroep. D66 wil bevorderen dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen en zelfredzaam zijn buiten een instelling. Dit geldt voor senioren maar ook voor inwoners met een fysieke of een mentale beperking. Thuiszorg helpt daar waar meer deskundige hulp nodig is. Mantelzorgers dienen ondersteund te worden. In dat licht zullen we met het Zwin College in overleg gaan om de maatschappelijke stages van leerlingen in te zetten voor de mantelhulp. Handen en voeten aan de participatiemaatschappij: jong zorgt zo voor oud en/of hulpvragend. D66 vindt dat partners niet onnodig mogen worden gescheiden door opname in verschillende instellingen. In volkshuisvestingsplannen streven we naar variabele leefbaarheidcentra (zoveel mogelijk voorzieningen onder één dak) in de grotere kernen. D66 heeft extra aandacht voor innovatief wonen en levensbestendig bouwen om zolang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen.
12
D66 bevordert dat minima aan alle processen in de samenleving kunnen deelnemen. Om dat doel te bereiken is begeleiding naar werk of het volgen van een opleiding onontbeerlijk Het doel van re-integratie is de uitstroom naar werk. Regelgeving is eenvoudig en transparant en gericht op deelname aan het arbeidsproces of vrijwilligerswerk. Zinvolle dagbesteding is gericht op (re)activering. D66 vindt dat aanbieders van dagbesteding en reactivering meer moeten samenwerken met elkaar en met overige maatschappelijke organisaties. D66 wil gezondheidscentra/leefbaarheidscentra in de dragende kernen. D66 wil een ontschotting van financiële stromen bij de vormgeving van het beleid als gevolg van decentralisatie. D66 wil een actief gemeentelijk beleid op het gebied van sport en bewegen, voor jongeren en voor ouderen. D66 wil een centraal informatiepunt voor ouderen. D66 gaat voor levensbestendig bouwen en wonen.
Kunst en cultuur Kleinschalige evenementen verdienen alle aandacht en zo nodig hulp van de gemeente, zeker gezien de focus op kwaliteitsbehoud en leefbaarheid in de kernen. Initiatieven die al jaren worden genomen en gerealiseerd en waarbij enthousiaste vrijwilligers en organisaties betrokken zijn, zullen zoveel mogelijk worden gesteund. Die steun hoeft niet a priori een financiële bijdrage, een subsidie, te betekenen. De gemeente Sluis kan ook faciliteren met menskracht en overige ondersteuning. Ook culturele initiatieven met een grotere reikwijdte en het Ledeltheater in Oostburg zijn essentieel voor de leefbaarheid van de regio. D66 koestert de musea binnen de gemeentegrenzen, zowel vanuit de visie op de waarde van ons cultureel erfgoed als op de waarde voor het toerisme. Zij vormen een uitstekende slecht-weer-voorziening in het toeristenseizoen. De museumvoorzieningen in het Belfort zijn hier een mooi voorbeeld van. Culturele evenementen moeten beter op elkaar worden afgestemd, binnen de regio en daarbuiten; hierbij is een regierol voor de VVV weggelegd. D66 Sluis vindt het cultureel erfgoed belangrijk en gaat voor een kleinschalig kunst- en cultuurbeleid. D66 streeft naar een substantiële inzet van en waardering voor vrijwilligers. D66 vindt dat er een betere afstemming moet komen tussen alle geplande kunst- en cultuurevenementen, Zeeuwvlaams-breed. Het VVV moet hier de regie in nemen.
13
Veiligheid De inwoners van Sluis zullen de kwaliteit van hun leefomgeving pas waarderen als veiligheid in al zijn aspecten zichtbaar en gegarandeerd is. Geen drugs- en alcoholoverlast, geen vandalisme in de straat, wijk, of dorp. Wel goede openbare verlichting, veel aandacht voor burencontacten en sociale cohesie in de diverse kernen. D66 wil een snelle efficiënte inzet van hulpdiensten, dus geen concessies aan aanrijtijden. D66 wil burencontact en sociale cohesie stimuleren.
14
