RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO STICHTING NEDERLANDSE TAAL EN CULTUUR GHANA TE ACCRA
School te Accra Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: ntc-vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana : East Cantonments - Accra - GHANA : 28VV : 127162
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 13 en 14 september 2012 : 21 november 2012
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
Inhoud 1
Inleiding 5
2
Kwaliteitsprofiel 7
3
Beschouwing 11
4
Vervolg van het toezicht 15
pagina 3 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
1
Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht ntc-vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011. Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. • Schoolbezoek, waarbij de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van de les Nederlandse taal in de klas voor voortgezet onderwijs. • Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directeur en een afvaardiging van het bestuur. • Op zijn op uw school gesprekken gevoerd met leerlingen, de leraar en een ouder. • Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur en de voorzitter van het bestuur. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven pagina 5 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
pagina 6 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
2
Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van ntc-vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. . 1.2 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
z z
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. 2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen.
1
2
3
4
z z
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
5
1
2
3
4 z z z
z
pagina 7 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.
1
2
3
z z z
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
4
z
1
2
3 z z z
4
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1
2
3
4
z z z
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen.
1
2
4
3
4
z z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
3
1
2
z z z
pagina 8 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit.
1
2
3
4
z z z z z z z
Naleving. N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen
ja
nee
z z
pagina 9 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
3
Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op ntc-vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. 3.1 Uitgangssituatie Dit rapport beschrijft het voortgezet onderwijs. Over het primair onderwijs brengt de inspectie een afzonderlijk rapport uit. De Nederlandse School in Accra heeft al een lange geschiedenis; dit schooljaar bestaat zij twintig jaar. In 2008 bezocht de inspectie van het onderwijs de Nederlandse school voor het laatst en sindsdien hebben enkele opvallende veranderingen plaatsgehad. Het meest in het oog springend is de terugloop van het aantal leerlingen. Sinds 2008 is het aantal meer dan gehalveerd. Dit is onder meer toe te schrijven aan de gevolgen van de economische crisis, waardoor verschillende expats en hun kinderen zijn vertrokken. De basisschool heeft momenteel circa veertig leerlingen en op het voorgezet onderwijs zijn er nog vier. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen extra teruggelopen sinds zij op een van de internationale scholen het pre-IB programma volgen. Daarna bereiden zij zich met begeleiding vanuit Nederland voor op het examen Nederlands, dat deel uitmaakt van het IB-examen. Ook wat betreft de personele bezetting van het team zijn er sinds het vorige inspectiebezoek wisselingen geweest. De huidige directeur, die fulltime aan de school verbonden is, is nu voor het derde jaar op de school werkzaam. In het voortgezet onderwijs is dit schooljaar een nieuwe leraar gestart, die op het moment van het inspectiebezoek nog maar twee lessen had gegeven. Voor de komst van de huidige directeur waren er spanningen in het team, en deze zijn van invloed geweest op het tempo waarin de school zich ontwikkelde. De onderlinge verstandhouding is nu echter goed en het team toont een hoge mate van inzet, betrokkenheid en professionaliteit. De leraren die aan de school zijn verbonden, hebben allen een onderwijsbevoegdheid. Daarnaast kan de school structureel assistenten en vrijwilligers inzetten en enkelen daarvan beschikken eveneens over een onderwijsbevoegdheid. Ook in het bestuur hebben wisselingen plaatsgehad. Een aantal bestuursleden maakt al een aantal jaren deel uit van het bestuur, anderen zijn sinds kort in functie. In de afgelopen periode was het bestuur genoodzaakt zich te richten op de toekomst van de school en mede daardoor had zij minder oog voor de inhoudelijke kant van het onderwijs. Vanwege de eerder genoemde forse daling van het leerlingenaantal was het nodig een aantal maatregelen te nemen, om het voortbestaan van de school en het verblijf op de huidige locatie te garanderen. Om deze redenen is de betrekkingsomvang van enkele leraren verminderd en is de ouderbijdrage verhoogd. De meeste leerlingen verblijven al langere tijd in het buitenland. De leerlingen volgen dagonderwijs aan de GIS (Ghana International School), of het Lincoln College. Een enkele leerling volgt overdag het Franse onderwijs. Na de lessen op de dagschool volgen de leerlingen 2,5 uur Nederlandse les. Daarnaast organiseert de school cultuurdagen, toetsdagen en een schoolkamp.
pagina 11 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
De leerlingen in het primair onderwijs zijn verdeeld over zes groepen. In de bovenbouw zijn groep 5 en 6 gecombineerd en ook groep 7 en 8 vormen een combinatiegroep. In het voortgezet onderwijs is er één groep. De bijzonder goed geoutilleerde en gezellig ingerichte school is gehuisvest in een woonhuis met ommuurde tuin. De begane grond is als school ingericht. Er zijn twee lokalen met internetaansluiting, een zeer goed gevulde bibliotheek, een televisiekamer en een directiekamer. De bovenverdieping dient als woonhuis voor de directeur. 3.2 Algemeen beeld De inspectie komt tot de conclusie dat de Stichting Nederlandse Taal en Cultuur(NTC) Ghana in Accra in het voortgezet onderwijs onvoldoende kwaliteit levert. De school beschikt weliswaar over actuele en passende onderwijsmethoden en leermiddelen, maar in de afgelopen periode heeft de school hier te weinig gebruik van gemaakt. Het aanbod was vooral thematisch en zowel het leerstofaanbod als de behaalde resultaten van de leerlingen zijn onvoldoende inzichtelijk. Met ingang van dit schooljaar kiest de school voor een andere aanpak, waarbij de onderwijsmethoden consequent gevolgd zullen worden. De school programmeert voldoende onderwijstijd. Ook het pedagogisch en didactisch handelen zijn sterke punten van de school. De leerlingenzorg verdient nog de nodige aandacht en hetzelfde geldt voor de kwaliteitszorg. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. 3.3 Toelichting Onderwijspraktijk Een groot deel van de indicatoren die betrekking hebben op het onderwijsleerproces beoordeelt de inspectie positief. Kenmerkend voor de lessen zijn het efficiënte gebruik van de onderwijstijd, de taakgerichtheid en de betrokkenheid van de leerlingen en de respectvolle omgang tussen leraren en leerlingen en tussen de leerlingen onderling. De school hanteert dezelfde onderwijsmethoden als in Nederland op havo/vwo gebruikelijk is. Zoals gezegd zal de school deze methoden consequent gaan volgen. Omdat onvoldoende duidelijk is hoe het aanbod er in de afgelopen jaren heeft uitgezien, heeft de leraar het niveau van de leerlingen in kaart gebracht. Zij is met alle leerlingen begonnen in het boek van leerjaar één, omdat dit het best aansluit bij het niveau dat de leerlingen hebben bereikt. De school besteedt aan de hand van thema's aandacht aan Nederlandse cultuur, aardrijkskunde en geschiedenis. De school constateerde dat dit aanbod onvoldoende aansloot bij de belangstelling van de leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ook wat dit betreft zal de school haar aanbod aanpassen. Door een nauwgezette voorbereiding van de lessen en sterk klassenmanagement slaagt de leraar er in om aan te sluiten op de onderlinge verschillen tussen de leerlingen. Sinds kort werkt de school met groepsoverzichten en groepsplannen, waarin onderscheid wordt gemaakt in een basisgroep en een instructiegroep. Deze overzichten geven een goed beeld van de onderlinge verschillen tussen de leerlingen en de wijze waarop de school daarop inspeelt. De groepsplannen vormen tevens de basis voor de leerstofplanning voor de komende jaren.
pagina 12 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
De school gebruikt slechts af en toe methodegebonden toetsen en daardoor heeft zij onvoldoende zicht op de vorderingen van de leerlingen. Zij signaleert dus ook niet tijdig of leerlingen extra aandacht nodig hebben. Om deze redenen is de leerlingenzorg met een onvoldoende beoordeeld. Dit schooljaar wil de school haar aanpak echter verbeteren en de inspectie heeft gezien dat daarmee een start gemaakt is. De school dient de leerlingenzorg verder te formaliseren en in beleid vast te leggen. De informatie hierover in bijvoorbeeld schoolgids en schoolplan is te weinig concreet. Uit het gesprek dat de inspectie met enkele ouders voerde komt naar voren dat het voortgezet onderwijs te weinig uitdaging bood. Kwaliteitszorg en opbrengsten De school dient de kwaliteitszorg aan te scherpen. Uit bijvoorbeeld het schoolplan komt onvoldoende naar voren hoe de school deze vorm geeft. Het schoolplan maakt ook onvoldoende duidelijk hoe de schoolbevolking is samengesteld en wat dit vervolgens betekent voor de inrichting van het onderwijs. Ook is onvoldoende zichtbaar welke doelen het voortgezet onderwijs nastreeft. Volgens het schoolplan richt de school zich op havo/vwo niveau en bereidt de school voor op het Nederlands staatsexamen of het certificaat Nederlands als vreemde taal (CNaVT) profiel hoger onderwijs. De school zal zich dit jaar oriënteren op de mogelijkheden die er zijn om leerlingen die een ander niveau hebben officieel te diplomeren. In het kader van kwaliteitszorg onderneemt de school een aantal acties. Zo hanteert zij zelfevaluaties, maar de uitkomsten daarvan geven te weinig aanknopingspunten voor vervolgstappen, wellicht omdat er geen relatie met eerder geformuleerde doelen of resultaten is. Het bestuur verantwoordt zich te beperkt over de resultaten van het onderwijs, over een langere periode en over de uitkomsten van verbeteringen in beleid. De school werkt planmatig aan verbeteringen, toch verdient de formulering van de doelen nog aandacht. Deze kunnen nog meer in 'SMART' termen worden verwoord, zodat vervolgens ook beter is vast te stellen of deze zijn gerealiseerd. De school borgt de kwaliteit van het onderwijs, door alle verworvenheden vast te leggen in het zogenaamde ABC-boek en wat de leerstofplanning betreft, in de groepsplannen. Het verdient aanbeveling dat ook het bestuur haar werkwijzen en procedures toegankelijk vastlegt om te voorkomen dat nieuwe bestuursleden opnieuw het wiel uitvinden. Het bestuur besteedt aandacht aan de professionalisering van de leraren door de directeur jaarlijks in de gelegenheid te stellen naar de bijscholing van de Stichting NOB te gaan. De directeur deelt haar kennis vervolgens met de teamleden.
pagina 13 van 15
Rapport kwaliteitsonderzoek ntc | vo Stichting Nederlandse Taal en Cultuur Ghana te Accra | 13 en 14 september 2012
4
Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Wel acht de inspectie het van belang dat de schoolgids informatie bevat over de resultaten van het onderwijs. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school wordt door de inspectie als zwak beoordeeld. In beginsel volgt over twee jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek.
pagina 15 van 15