Radiotherapie bij de behandeling van uitzaaiingen in de hersenen
In deze folder leest u meer over bestraling van de gehele hersenen (radiotherapie) bij de behandeling van uitzaaiingen in de hersenen (hersenmetastasen). Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie over radiotherapie.
Doel van de behandeling
De behandeling van hersenmetastasen bestaat meestal uit radiotherapie. Soms is er eerder een operatie uitgevoerd door de neurochirurg. Het doel van de bestraling is om uw kwaliteit van leven zo lang mogelijk optimaal te houden met zo min mogelijk klachten.
Voorbereiding
Om ervoor te zorgen dat u tijdens de bestraling met uw hoofd steeds in dezelfde positie ligt wordt een bestralingsmasker van uw hoofd gemaakt. Dit masker wordt gemaakt van kunststof dat precies de contouren van uw hoofd aanneemt. Het maken van dit masker duurt ongeveer 20 minuten. Het masker zorgt ervoor dat de straling steeds op de juiste plaats gegeven wordt en dat de omliggende, niet aangedane, weefsels zoveel mogelijk gespaard blijven. Vóór de behandeling moet de juiste plaats van de bestraling worden bepaald. Dit gebeurt met behulp van een CT-scan. CT-beelden die al eerder van u zijn gemaakt, zijn hiervoor helaas niet bruikbaar omdat u bij de CT-scan in dezelfde houding moet liggen als waarin u bestraald gaat worden. U ligt hierbij in uw masker in rugligging. Bij de scan tekenen we met inkt lijnen op het masker. De lijnen zijn nodig om u tijdens de bestraling steeds weer in de juiste positie te kunnen leggen. Zowel deze (nieuwe) CT-scan als het masker worden gemaakt op de afdeling Radiotherapie in het Radboudumc. Als de CT-scan op de afdeling Radiotherapie gemaakt is, is alle informatie aanwezig om het bestralingsplan te maken. Daarna worden alle technische aspecten van de bestraling (aantal bundels, hoe lang er bestraald moet worden en uit welke richting, etc.) vastgesteld en wordt er een definitief bestralingsplan in de computer gegenereerd. Als dit plan door de medische staf is goedgekeurd kan de daadwerkelijke behandeling starten.
1
De behandeling
De bestralingsbehandeling bestaat uit vijf of tien bestralingen, op achtereenvolgende werkdagen gegeven. De hele behandelduur, inclusief positionering, is vijf tot tien minuten per keer. Het is belangrijk dat u tijdens de hele behandeling zo stil mogelijk blijft liggen.
Bijwerkingen
Tijdens de bestralingen kunnen bijwerkingen optreden, die meestal slechts tijdelijk zijn. De meest voorkomende worden hieronder genoemd:
• • •
• •
U kunt zich meer vermoeid voelen dan normaal. U moet daarom voldoende rust nemen en uw dagelijkse werkzaamheden aanpassen aan wat u kunt. Door de bestraling treedt haaruitval op. Dit kan tijdelijk, maar ook blijvend zijn en is afhankelijk van de bestralingsdosis die in de hoofdhuid komt. Ook kan de huid wat rood of droog worden. Het is verstandig tijdens de behandeling en enkele maanden daarna niet in de zon te gaan met het behandelde gebied. Door de bestraling treedt een reactie op in het bestraalde gebied dat kan leiden tot extra vochtvorming (oedeem). Hierdoor kan de druk in het hoofd toenemen wat zich kan uiten in hoofdpijn, misselijkheid en eventueel braken. Als u deze klachten ervaart moet u dat melden en zullen we daarvoor behandelen. Soms nemen door de bestraling de neurologische klachten toe (gevoelsstoornissen, krachtsverlies, epilepsie). Ook als dit optreedt moet u dat aan ons melden. Op langere termijn kan de bestraling nog klachten veroorzaken die samenhangen met beschadiging van normaal hersenweefsel. De ernst van deze klachten kan erg variëren en kunnen zich uiten in concentratiestoornissen, geheugenstoornissen en veranderingen in de persoonlijkheid. Als deze laat optredende bijwerken zich voordoen dan verdwijnen deze niet meer.
Meer informatie
Als u nog vragen heeft over de behandeling dan kunt u die altijd stellen aan de laboranten of uw behandelend arts.
2
Voor meer informatie over hersenmetastasen kunt terecht op de volgende websites: Hersenstichting Nederland www.hersenstichting.nl STOP Hersentumoren www.stophersentumoren.nl KWF kankerbestrijding www.kwfkankerbestrijding.nl Integraal Kankercentrum Nederland www.kankerwiehelpt.nl
3
Noteer hier uw vragen
09-2013-7331
Adres Afdeling Radiotherapie Ingang oost (via Heyendaalseweg) Geert Grooteplein 32, route 874 6525 GA Nijmegen Contact 024 - 361 45 05 Voor spoedoverleg buiten kantooruren 024 - 361 11 11 www.radboudumc.nl/radiotherapie
Radboud universitair medisch centrum
