Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Vakantiecentra Vakantiecentra hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van verblijfsaccommodaties voor een of meerdere overnachtingen. Het gaat hierbij veelal om een recreatief verblijf. Tot de branche behoren campings, kampeerterreinen, bungalowparken, chaletparken, vakantiehuizen, groepsaccommodaties en combinaties van deze vormen (ook wel gemengde bedrijven genoemd).
Trends Accent op beleving, thematisering en luxere of bijzondere concepten; Internet (online vindbaar zijn) en social media zijn van doorslaggevend belang geworden; Meer aandacht voor duurzaamheid; Meerdere (kortere) vakanties per jaar en men boekt steeds vaker last minute; Kampeerder zoekt comfort, luxe en goede voorzieningen; opkomst glamping; Integratie van dagrecreatie met verblijfsrecreatie en vice versa; Schaalvergroting; steeds grotere parken, verhuurorganisaties en samenwerkingsverbanden; Grotere kampeerplaatsen en grotere bungalows; Hebben maar niet houden; het niet langer in eigen bezit willen hebben van een vakantiewoning.
Kansen en bedreigingen Kansen Het realiseren van verkoop via eigen verkoopkanalen i.p.v. via boekingsites en wederverkopers; Toenemende vraag naar luxe en comfort; opkomst van glamping; Het realiseren van meer beleving met bijzonder concepten of unieke locaties; integratie van dag- en verblijfsrecreatie; Samenwerking met ondernemers in de regio om gezamenlijk bezoekers te blijven trekken; Het simpel en overzichtelijk houden van aanbod met transparante en heldere prijzen; Locaties aan de kust zijn onverminderd populair. Bedreigingen Er is in de meeste regio's sprake van een verzadiging aan vakantiecentra, kampeerterreinen en logiesaccommodaties; Structurele afname van de vraag naar kamperen; Verouderde parken worden geconfronteerd met een structurele afname van de vraag. In sommige regio’s dreigt leegstand en verkrotting; Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 1 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie verkrotting; Per gemeente kan het recreatiebeleid sterk verschillen. Dit werkt onduidelijkheid voor ondernemers in de hand. Buitenlandse (zon)bestemmingen blijven aantrekkelijk; groei van de vraag naar buitenlandse vakanties Macht van de grote verhuurorganisaties en online boekingsplatforms; De trend ‘hebben maar niet houden’ heeft grote impact op de verkoop van vakantiewoningen aan particulieren; toenemende conflicten tussen huisjeseigenaren en verhuurorganisaties.
Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 2 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Perspectief Markt onder druk Verwachting voor 2014 is dat de vraag gelijk zal blijven (0% volumemutatie) in vergelijking met 2013. Dit is positief nieuws na een bijzonder moeizaam 2013 (1,3% volumedaling). De vraag daalde toen door toedoen van de recessie en het lage consumentenvertrouwen. Ondanks het voorzichtige economisch herstel zal de consument ook in 2014 kritisch blijven ten aanzien van uitgaven. Men boekt daardoor vakanties steeds later en stuurt gericht op kortingsacties. Het aanbod van logiesaccommodaties neemt ondertussen nog steeds toe. De combinatie van een verzadigde markt en dalende consumentenbestedingen, leidt tot stevige prijsconcurrentie. Internettransparantie geeft de consument daarbij steeds meer inzicht in prijs en kwaliteit. Online reviews spelen zo een steeds grotere rol bij het boeken van een vakantie. De uitpondingsmarkt heeft het ondertussen moeilijk; de huidige generatie hecht meer waarde aan gebruik dan aan bezit van vakantiewoningen. Overall is het sentiment voor 2014 neutraal. Toekomst Prognose voor de langere termijn blijft gematigd positief voor bungalowparken. Nederland blijft namelijk een populair vakantieland voor Nederlanders zelf én voor buitenlandse toeristen. De vraag naar bungalows zal daardoor structureel blijven stijgen, hoewel de sterke verzadiging van de markt wel tot blijvende prijsdruk leidt. Voor campings is de prognose negatief; de vraag naar het traditionele kamperen zal structureel blijven dalen. Dit komt door dat de consument steeds meer luxe en comfort wenst. Ondernemers die blijven investeren in de kwaliteit van hun bedrijf en onderscheidende concepten, zullen positieve reviews én dus toekomst hebben. De pijn in de sector zit hem met name in sterk verouderde bungalowparken en traditioneel ingerichte kampeerterreinen.
Vraag 2013 In 2013 bezochten ruim 12,7 miljoen internationale toeristen ons land (4% meer dan in 2012), aldus NBTC Holland Marketing; De grote concerns in de verblijfsrecreatie hebben in 2013 een omzetgroei van 2,5% behaald, blijkt uit de RECRON Benchmark Verblijfsrecreatie; Nederlandse logiesaccommodaties hebben in de eerste jaarhelft van 2013 15,8 miljoen gasten ontvangen. Dat zijn er evenveel als in de eerste zes maanden van 2012. Het aantal overnachtingen steeg met 0,5% naar 40,7 miljoen. Het aantal Nederlandse gasten dat verbleef in een hotel, bungalowpark, camping of groepsaccommodatie daalde met 1,5% naar 9,8 miljoen; Het aantal gasten uit het buitenland steeg met 3,0% zodat het totaal aantal gasten in de eerste jaarhelft nog licht (+0,15%) kon toenemen. Buitenlandse gasten verbleven iets langer want het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten steeg met 3,6% iets sterker dan de toename van het aantal buitenlandse gasten (+3,0%) in Nederlandse logiesaccommodaties; Van alle logiesaccommodaties deden vooral de bungalowparken goede zaken. Zij zagen het aantal gasten met 1,7% stijgen en het aantal overnachtingen zelfs met 4,3%; Met de kampeerterreinen ging het de eerste jaarhelft een stuk minder. Zij zagen het aantal gasten met 6,4% dalen en het aantal overnachtingen met 6,3%. Ook groepsaccommodaties hadden een matige eerste jaarhelft. Zij zagen het aantal gasten met 7,2% teruglopen. Zij verbleven wel iets langer want het aantal overnachtingen daalde met slechts 4,5%; Hotels noteerden een lichte groei in zowel aantallen gasten (+1,2%) als aantallen overnachtingen (+1,1%) (Bron: CBS/NRIT). Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 3 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie 2012 In de verblijfsrecreatie zat in 2012 nog groei. Het aantal gasten in de Nederlandse verblijfsrecreatie steeg in 2012 met 1,4% naar 10,9 miljoen. De gemiddelde verblijfsduur daalde nog wat sterker waardoor het totaal aantal overnachtingen met 2,8% daalde naar 39,3 miljoen. Daarmee realiseren de Nederlandse campings, bungalowparken en groepsaccommodaties nog steeds fors meer overnachtingen (39,4 miljoen) dan de hotels (35,5 miljoen). Bij de aantallen gasten is de situatie juist omgedraaid. Nederlandse hotels zagen in 2012 20,5 miljoen gasten voor de receptie terwijl de verblijfsrecreatie 10,9 miljoen gasten mocht verwelkomen. Binnen de verblijfsrecreatie hadden vooral de bungalowparken een matig jaar. Het aantal gasten daalde met 0,6% naar 6,1 miljoen. In de aantallen overnachtingen zat nog meer de klad, die daalden met 2,5% naar 27,9 miljoen. Hierbij moet wel worden gesteld dat 2011 voor de bungalowparken een topjaar was met een groei van 3,8%. Nederlandse kampeerterreinen zagen de aantallen gasten toenemen (+4,8%) bij een dalend aantal overnachtingen (-3,8%). Groepsaccommodaties hadden met een groei van 1,9% in aantallen gasten een goed jaar achter de rug. Na jaren van achteruitgang lijkt de sector zich te stabiliseren. Helaas daalde ook hier de gemiddelde verblijfsduur wat resulteerde in een kleine groei in overnachtingen (+0,5%) (Bron: CBS/NRIT).
Overnachtingen in logiesaccommodaties (x1000) 2008
2009
2010
2011
2012
Bungalowovernachtingen
29.174
29.051
27.944
28.601
27.895
Kampeerovernachtingen
18.811
20.085
19.297
18.817
17.414
3.848
3.899
3.874
3.375
3.352
Groepsovernachtingen Bron: CBS
Overnachtingen in verblijfsrecreatieve logiesvormen (x1000) 2008
2009
2010
2011
2012
Totaal aantal verblijfsrecreatieve overnachtingen
51.823
53.035
51.166
50.793
48.746
Aantal verblijfsrecreatieve overnachtingen Nederlandse gasten
41.528
42.450
40.541
39.739
37.913
Aantal verblijfsrecreatieve overnachtingen buitenlandse gasten
10.306
10.585
10.625
11.054
10.833
Bron: CBS Algemene ontwikkelingen kamperen: De markt voor toeristisch kamperen staat al jaren onder druk en het aantal overnachtingen op campings loopt gestaag terug; Toch is in de kampeermarkt 60% van de vakanties nog langer dan 8 dagen; Het aandeel ouderen in de kampeermarkt neemt sterk toe; Steeds vaker zijn gasten op zoek naar luxe en comfort;
Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 4 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Circa 80% van alle gasten is afkomstig uit Nederland; De vraag naar minicampings (kamperen bij de boer) neemt jaarlijks licht toe en ook natuurkampeerterreinen mogen zich al enkele jaren verheugen op meer belangstelling; Als gevolg van de vakantiespreiding is de grootste vraag naar kampeeraccommodatie opgerekt naar 9 weken. Buiten de zomermaanden kunnen wel gasten aangetrokken worden, maar dan zal men moeten beschikken over voorzieningen voor elk weertype; Volgens NBTC-NIPO zal de kampeermarkt de komende jaren jaarlijks met 1% krimpen. De laatste 10 jaar daalde het aantal toeristische binnenlandse kampeervakanties van 3,2 miljoen naar 2,5 miloen. Algemene ontwikkelingen bungalowparken: De vraag naar bungalows is aanmerkelijk beter gespreid over het jaar. Bij veel bungalowparken zijn voldoende voorzieningen voor elk weertype. Zakelijk gebruik van bungalows en de voorzieningen van het park, komt nog niet veel voor; Het aantal boekingen voor grotere typen bungalows (16, 24, 32 personen) stijgt doordat meer mensen graag samen met vrienden, meerdere gezinnen of familie vakantie vieren.
Aanbod Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal verblijfsaccommodaties in een jaar tijd met 4% is toegenomen. Het betreft een momentopname, waarin het aantal accommodaties in de maand maart 2013 vergeleken is met maart 2012. Vooral het aantal huisjesterreinen nam toe; ANWB BestCamping is een kwalificatie voor één jaar, gebaseerd op de onafhankelijke campinginspecties door de ANWB en haar Duitse zusterclub ADAC. Deze campings worden jaarlijks geïnspecteerd. De samenwerking van de ANWB en ADAC leidt tot een eenduidige Europese standaard voor ruim 10.000 campings. Dat geeft duidelijkheid voor zowel de kampeerliefhebbers als de campings zelf. BestCampings zijn kampeeraccommodaties die in de campingclassificatie het maximale aantal van vijf sterren scoren, kampeerparadijzen uit het topsegment met veel voorzieningen. De 39 Nederlandse campings in 2014 hebben deze score vooral te danken aan het uitstekende sanitair, de mooie terreinen en de vele voorzieningen. In de lijst van 2014 zijn 7 Nederlandse nieuwkomers. 9 Nederlandse bedrijven moesten de lijst verlaten; Het aantal kampeerterreinen in Nederland bedraagt ruim 2.150. Een groot deel van de kampeerterreinen is kleinschalig en wordt als nevenactiviteit geëxploiteerd. In totaal wordt het aantal standplaatsen geschat op circa 400.000, waarvan 40% toeristisch en 60% vast (jaar- en seizoenplaatsen). Het totaal aantal slaapplaatsen wordt geschat op bijna 700.000; Nederland telt circa 850 huisjesterreinen met in totaal ruim 240.000 slaapplaatsen. Een gemiddelde Nederlandse vakantiebungalow heeft 2,6 slaapkamers met 5,5 bedden. Gemiddeld is 60% van de bungalows vrijstaand, de overige zijn geschakeld; Van de huisjesterreinen is circa 25% aangesloten bij een bungalowketen. De drie grootste bungalowketens, Center Parcs, Landal GreenParcs en Roompot, hebben een groot deel van de markt in handen; In Nederland zijn er circa 700 groepsaccommodaties te huur voor verblijf.
Omzet Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 5 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Omzet De omzet van de Nederlandse verblijfsrecreatie steeg in het 3e kwartaal van 2013 met 10,7% vergeleken met dezelfde periode in 2012. Door een matige seizoensstart steeg de omzet over de eerste 9 maanden van 2013 met 3,2% ten opzichte van de eerste 3 kwartalen in 2012. De omzet van bedrijven in de Nederlandse verblijfsrecreatie is in heel 2012 met 3% gegroeid. In 2012 zag de verblijfsrecreatie in het tweede, derde en vierde kwartaal groei. Vooral in het derde kwartaal was de groei sterk. De totale jaaromzet van de branche is circa 1,2 miljard euro. De inkomsten bestaan voornamelijk uit verhuur van accommodatie.
Omzetmutatie campings en bungalowparken (in %)
Waardemutatie
2009
2010
2011
2012
2013 (t/m Q3)
3,8
0,9
-0,8
3,0
3,2
Bron: CBS
Omzetgegevens MKB
Omzet per onderneming (x €1000)
Kleinbedrijf
Middenbedrijf
2011
2012
2011
2012
2011
2012
263,0
266,0
121,0
122,0
4.467,0
4.538,0
Toelichting: Cijfers over 2011 zijn realisaties; cijfers over 2012 zijn ramingen. De begrippen in bovenstaande tabel worden toegelicht in de Begrippenlijst. Bron: Rabobank
Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 6 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Achtergrondinformatie Vakbladen Pretwerk.nl Recreatief Totaal Recreactie Recreatie en toerisme NRIT-actueel Rekrea Vakkrant Leisure Management Organisaties Naam Vereniging van Recreatie-Ondernemers Nederland (RECRON) Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC)
URL www.recron.nl www.nbtc.nl
Rabobank Cijfers & Trends Al meer dan vijfendertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. U vindt er onze thema-updates, branche-informatie en sectorprognoses. Ook kunt u de prestaties van uw bedrijf vergelijken met die van andere bedrijven in uw branche.
Rabobank Cijfers & Trends, 13 maart 2014
pagina 7 van 7
