Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Schoonmaakbedrijven Deze branchebeschrijving gaat over: Schoonmaakbedrijven die zich richten op het schoonmaken van het interieur in allerlei sectoren (61%); Gespecialiseerde schoonmaakbedrijven, vooral glazenwassersbedrijven die zich voornamelijk bezighouden met glasbewassing en de uiterlijke verzorging van gebouwen (29%); Overige schoonmaakbedrijven die zich richten op de industriële reiniging, gevelreiniging en schoonmaakwerkzaamheden na brand en waterschade (10%).
Trends Meer aandacht voor duurzaamheid in de branche: milieuvriendelijke producten, mobiliteit en personeelsbeleid; Verbreding naar de zorgsector. Binnen het grootbedrijf; aanbieden van een totaal concept. Voor MKB; specialisatie en focus op niches; Toenemend aantal ZZP-ers in de branche; Geen handelingsgerichte contracten maar resultaatgerichte contracten.
Kansen en bedreigingen Het aanbieden van een totaalconcept neemt toe (vooral in het grootbedrijf). Bij kleinere bedrijven lijkt specialisatie (focus op een nichemarkt) juist beter te werken; Ondernemers in het MKB hebben moeite te voldoen aan de eisen uit het aanbestedingstraject. Combinatievorming, door gezamenlijk met andere zelfstandigen in te schrijven, biedt voor hen nieuwe kansen; Invoering van nieuwe contractvormen, zoals prestatiecontracten en performancegericht schoonmaken (alleen actie ondernemen als er iets vuil is) komen steeds vaker voor; Meer aandacht voor hospitality bij facility management; beleving en ervaring worden belangrijker; Schoonmaakbedrijven gaan steeds meer samen werken in de keten om de klant nog beter te bedienen.
Rabobank Cijfers & Trends, 29 september 2014
pagina 1 van 5
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Perspectief Stagnatie in de schoonmaaksector Rabobank verwacht in 2014 een stagnatie in de schoonmaaksector (volume ontwikkeling -1 tot -3%). De concurrentie en de prijsdruk in de schoonmaakbranche zijn hevig. Oorzaken hiervan zijn het economisch klimaat maar ook het feit dat de afzetmarkt niet meer groeit en het aantal aanbieders toeneemt. Daarnaast zijn er door de opkomst van Het Nieuwe Werken minder werkplekken die hoeven te worden schoongemaakt. Opdrachtgevers vragen aan de schoonmaakbedrijven scherpere tarieven en draaien de schoonmaakfrequentie terug. Gezien de prijsdruk, het toenemend aantal aanbieders en de dalende vraag is het sentiment voor de sector negatief. Lange termijn prognose neutraal De prognose voor de lange termijn is neutraal. Als de economie aantrekt zal de vraag naar schoonmaak ook weer toenemen maar het blijft een commodity. Daarom moet een schoonmaakbedrijf zich onderscheiden van haar concurrenten en toegevoegde waarde bieden. Dat kan bijvoorbeeld door te specialiseren (werkt vooral goed voor kleinere bedrijven) of door te verbreden (geschikt voor grotere bedrijven). Daarnaast moet men kritisch kijken naar de kosten en manieren om de efficiëntie te verhogen. De schoonmaakbranche kenmerkt zich ook door actief te blijven in innovatie van de dienstverlening. Nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan vooral aan de inkoop- en ontwikkelzijde bij nieuwe producten en diensten. Tevens ontstaan er nieuwe contractvormen om zodoende het werk efficiënter te kunnen verrichten.
Vraag Vraagbepalende factoren De vraag naar schoonmaakdiensten wordt in belangrijke mate bepaald door: De ontwikkeling in het aantal m2 kantooroppervlak: Deze neemt door het Nieuwe werken af, ook de leegstand in kantoorpanden en de toename van het aantal bedrijfsfaillissementen hebben een negatieve impact; Het aantal m2 glas in ontwerpen (architectuur); De ontwikkeling in de verhouding zelf doen/ uitbesteden. Het outsourcingpercentage ligt inmiddels boven 80%. Aanbestedingen Opdrachtgevers verwachten dat schoonmaakbedrijven meedenken met de organisatie en nemen meer tijd voor oriëntatie en het inwinnen van advies alvorens tot aanbesteding over te gaan. De belangrijkste criteria bij de selectieprocedure van schoonmaakbedrijven hebben betrekking op de volgende aspecten: Grootte van het bedrijf, landelijke dekking etcetera; Kwaliteit van de schoonmaakorganisatie. Dit houdt in: goed managementkader, platte organisatie en een heldere communicatie structuur richting de opdrachtgever. Ook heeft de opdrachtgever behoefte aan één contactpersoon die de benodigde beslissingsbevoegdheid heeft; De nabijheid t.o.v. van de locatie van de aanbesteder; Preventiekwaliteit: beleid en werkwijze ten aanzien van kwaliteits-, milieu- en arbozorg;
Rabobank Cijfers & Trends, 29 september 2014
pagina 2 van 5
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Informatie m.b.t. personeel: opleidingsniveau, verzuim; Responsvermogen, klachtenafhandeling en calamiteitenopvang; Gebruikte werkmethoden. De top van selectiecriteria bestaat uit financiële continuïteit, gevolgd door ervaring en referenties en tot slot maatschappelijk verantwoord ondernemen en kwaliteit. Contracttermijnen De contracttermijn is de afgelopen jaren gestaag gedaald van 7 - 10 jaar naar circa 3 jaar. Het verminderen van de contracttermijn is puur een budgetkwestie. Opdrachtgevers willen de optie hebben om eens per twee à drie jaar opnieuw het aanbod te inventariseren en een nieuw of aangepast contract af te sluiten, al dan niet met een ander schoonmaakbedrijf. Wegingsfactoren worden zelden vermeld. De laatste tijd is er weer een lichte tendens naar wat langere contracttermijnen. Enkele opdrachtgevers zien inmiddels in dat er pas na een goede inwerkperiode efficiënter gewerkt kan worden. Tevens is er behoefte aan continuïteit. Aanbestedingen vinden in vrijwel alle gevallen plaats op basis van capaciteits- en inspanningsspecificaties (zoals grootte). Bij grote organisaties is door centralisatie of centrale coördinatie van aanbestedingen vaak sprake van mantelcontracten; de schoonmaakorganisatie is dan landelijk verantwoordelijk voor de reiniging van de desbetreffende panden. De kans op het winnen van een aanbesteding wordt groter wanneer het schoonmaakbedrijf al in een vroegtijdig stadium met opdrachtgevers om tafel gaat en invloed kan uitoefenen op de uiteindelijke tender.
Aanbod De sector bestaat volgens het CBS op 1 januari 2013 uit: 7.150 bedrijven gericht op het reinigen van gebouwen; 1.085 bedrijven gericht op het reinigen van transportmiddelen en overige reiniging; 3.375 gespecialiseerde reinigingsbedrijven, waaronder glazenwassersbedrijven. Zij zijn vooral actief in de particuliere sector. Driekwart van de glazenwassers is zelfstandige zonder personeel (zzp'er). De branche kenmerkt zich door kleinschaligheid. Van de 11.610 actieve ondernemingen heeft 85% vijf of minder werknemers. Dagelijks zijn circa 120.000 mensen actief in de schoonmaakbranche. Van de medewerkers is 65% vrouw en 35% man. 60% van hen werkt minder dan 25 uur. Er is sprake van sterke concentratie in de branche: de top 5 (CSU, ISS, Hago Nederland, Asito en Gom) realiseert 64% van de omzet (bron: ServiceManagement). Aantal schoonmaakbedrijven
812 Schoonmaakbedrijven
Rabobank Cijfers & Trends, 29 september 2014
2009*
2010*
2011*
2012*
2013*
9.435
9.905
10.275
11.045
11.610
pagina 3 van 5
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie 8121 Interieurreiniging van gebouwen
6.075
6.400
6.360
6.755
7.150
8122 Gespecialiseerde reiniging gebouwen
2.525
2.675
3.035
3.280
3.375
835
830
875
1.010
1.085
8129 Overige reiniging
Toelichting: Aantallen per 1 januari. * De cijfers hebben een voorlopig karakter Bron: CBS
Toetreding De branche kent een groot aantal startende ondernemers. De toetredingsdrempel is over het algemeen laag: weinig investeringen en geen ondernemersopleiding. Enkele jaren praktische schoonmaakervaring, vertrouwen in eigen kunnen en een netwerk van potentiële klanten volstaan voor een eigen schoonmaak- of glazenwassersbedrijf. Toegenomen voorschriften op het gebied van veiligheid zorgen wel voor aanvullende investeringen. Toetreding tot de schoonmaakmarkt vindt ook haar oorsprong in het full service- en multiservice concept. Er zijn steeds meer cateringbedrijven, beveiligingsbedrijven en schildersbedrijven die tevens schoonmaakdiensten aanbieden.
Omzet De omzet steeg in 2012 weer (1,4%), na een daling in 2011 (-0,8%). Ook in de eerste twee kwartalen van 2013 steeg de omzet, met resp. 2% en 2,6%. In het derde kwartaal daalde de omzet echter weer met 0,5%. Voor 2013 wordt een beperkte groei verwacht van ca. 2%. De verwachting voor 2014 is een omzetgroei van circa 1-2%. De prijzen van de schoonmaakdiensten stegen in het derde kwartaal van 2013 met 2,1 procent ten opzichte van een jaar eerder. De prijsstijging is de afgelopen twee en een half jaar vrij constant. Prijsontwikkelingen in de schoonmaakbranche worden vooral veroorzaakt door indexatie op basis van loonsverhogingen in de CAO (bron: CBS). Omzetmutaties (in % t.o.v. voorafgaand jaar)
Waardemutatie
2008
2009
2010
2011
2012
7,0
0,9
0,2
-0,8
1,4
Bron: CBS
Rabobank Cijfers & Trends, 29 september 2014
pagina 4 van 5
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Achtergrondinformatie Vakbladen AWOG Nieuws Facility Management Professioneel schoonmaken Service Management Organisatie Naam Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten (OSB)
URL www.osb.nl
Rabobank Cijfers & Trends Al meer dan vijfendertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. U vindt er onze thema-updates, branche-informatie en sectorprognoses. Ook kunt u de prestaties van uw bedrijf vergelijken met die van andere bedrijven in uw branche.
Rabobank Cijfers & Trends, 29 september 2014
pagina 5 van 5
