Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
Raafcraft Casus - Autopech in Mongolië Locatie: Mongolië (de Gobi-woestijn) Situatie: Je auto raakt van de weg en wordt daardoor onbruikbaar
Informatie over de locatie - Mongolië
- Soort klimaat: • Omdat Mongolië ver van de zee ligt heeft het een extreem landklimaat in combinatie met woestijnklimaten, een steppeklimaat in het oosten en een hooggebergteklimaat in berggebieden zoals de Mongoolse Altaj en het Changajgebergte. De winters zijn daardoor lang en erg koud en de zomer kort en heet. Deze casus zal zich focuses op het klimaat in de Gobi-woestijn omdat dit een geliefde bestemming is voor avontuurlijke toeristen. Het klimaat in deze woestijn is een mix van een extreem land-, steppe- en woestijnklimaat. Er zijn delen van de woestijn die alleen uit kale rosten bestaan, dan zijn er nog steppen vlaktes en zandduinen.
- Gemiddelde temperatuur: Gobi woestijn (Dalandzadgad) - Gemiddelde maximum Mongolië temperatuur (°C) (Maand/Temperatuur)
Gemiddelde minimum temperatuur (°C)
Januari
-8
-21
Februari
-4
-18
Maart
4
-10
April
14
-1
Mei
22
7
Juni
26
13
Juli
28
15
Augustus
26
13
September
20
7
Oktober
12
-2
November
2
-11
December
-6
-19
• - Zonsopkomst/zonsondergang: 1
Door: Kjeld Jansen Gobi woestijn (Dalandzadgad) Mongolië (Maand/Tijdstip)
woensdag 9 maart 2016 Zonsopgang
Zonsondergang
Daglengte
Januari
08:35
17:36
09:00
Februari
08:18
18:12
09:54
Maart
07:37
18:51
11:14
April
07:42
20:29
12:46
Mei
06:53
21:04
14:11
Juni
06:23
21:37
15:13
Juli
06:25
21:47
15:22
Augustus
06:52
21:34
14:32
September
07:26
20:37
13:10
Oktober
07:00
18:42
11:42
November
07:38
17:52
10:14
December
08:16
17:26
09:10
- Hoe snel gaat de zon onder?: • Wanneer de onderkant van de zon de horizon raakt duurt het 2-4 minuten tot de zon volledig achter de horizon verdwenen is. Vanaf dat moment duurt het 20-30 minuten tot het echt donker wordt.
- De overheersende windrichting: • Uit onderzoek blijk dat s’ winters de overheersende windrichting in de Gobi woestijn een noordwestenwind is. Terwijl s’ zomers de wind uit het oosten komt. Dat komt dus neer op een verschil in windrichting van 149 graden. Dit is dus zeker iets om rekening mee te houden.
- Belangrijkste weersomstandigheden: • Door het extreme klimaat van de Gobi woestijn, vinden er ook extreme temperatuursveranderingen plaats. Dit gebeurt niet alleen over langere perioden maar het kan gebeuren dat er binnen een periode binnen 24-uur een temperatuursverandering van 35 graden Celsius plaats vindt.
2
Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
• De minimum temperatuur in de winter bereikt de −40 °C terwijl de maximum temperatuur op bepaalde plaatsen de 50 °C bereikt.
• Hoewel er bekend is dat het regenseizoen de Gobi woestijn in het zuidoosten kan bereiken, staat de woestijn erom bekend dat het er het hele jaar door extreem droog is. Het is met name in de winter extreem droog wanneer het Siberische hogedrukgebied zijn hoogtepunt bereikt. Dit hogedrukgebied veroorzaakt ook zandstormen en sneeuwstormen in de lente en vroeg in de zomer.
- Gevaarlijke flora en fauna: • Ondanks het extreme klimaat leven er toch een groot aantal soorten dieren. De gevaarlijkste dieren (en dus dieren waar je rekening mee moet houden) zijn onder andere sneeuw luipaarden, bruine beren en wolven. Ook bestaat de kans op vertrapping door kudde dieren, dus houdt hier ook rekening mee. Deze dieren komen vooral voor in het oosten van de Woestijn omdat hier een steppe-klimaat heerst.
• Ook moet er rekening mee gehouden worden dat een groot percentage van de meren in Mongolië zout water bevatten!
• Door het extreme klimaat groeit er weinig flora in dit gedeelte van Mongolië, maar bepaalde droogte-bestendige planten groeien in overvloed in het oosten van de woestijn. Het grootste deel van deze planten bestaat uit verschillende distel-soorten.
- Bruikbare flora en fauna: • Misschien wel de meeste belangrijke boom om te kunnen herkennen/identificeren is de Saxaul boom. Deze bomen zijn belangrijk voor de overleving van mens en dier in de Gobi woestijn omdat zij een natuurlijke water reserve achter de schors hebben. Deze bomen worden al sinds het begin der tijden gebruikt door de inheemse stammen van de woestijn. Ook vormen er parasitaire planten op de wortels van de Saxaul boom en deze kunnen weer worden gebruikt voor geneeskrachtige doeleinden. Deze boomt komt het gehele jaar voor ondanks het extreme klimaat.
3
Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
• Een andere zeer bruikbare plant die in deze woestijn kan groeien is de wilde ui. Deze wilden uien schijnen een hazelnoot-achtige smaak te hebben. Deze plant schiet al vroeg in het voorjaar op en is te herkennen aan zijn witte/roze bloem.
• Zoals eerder genoemd komen er genoeg wilde zoogdieren voor in deze woestijn ondanks het extreme klimaat. Zo komen er kamelen, kropgazellen, gevlekte bunzingen, Przewalskipaarden en Mongoolse wilde ezels voor.
Informatie over de situatie - Autopech Je bent gestrand met je auto in de Gobi-woestijn in Mongolië, wat nu?! Blijf kalm en probeer ten alle tijden in de buurt van je gestrande voertuig te blijven. Het voertuig is niet alleen een herkenningspunt voor readings-team, maar bied jou ook bescherming en verschillende bruikbare materialen! Denk aan de regel van 3! Een mens kan:
- 3 minuten zonder zuurstof - 3 uur zonder bescherming (shelter/vuur) - 3 dagen zonder water - 3 weken zonder voedsel - 3 maanden zonder gezelschap * Aangezien er wel voldoende zuurstof in dit gebied is, is je eerste prioriteit het maken van een shelter. Nu lijkt de auto wel een ideale shelter, maar in de zomer zal het te warm worden in de auto, daardoor is je voertuig niet geschikt als shelter. Dus probeer met de middelen die je hebt (hiking-rugzak en alle onderdelen van je voertuig) één van de twee onderstaande woestijnshelters te bouwen. Bouw deze shelter naast of zelfs onder je voertuig.
4
Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
Als je een tarp of poncho bij je heb, gebruik deze dan voor de constructie van je shelter. Heb je dit niet bij je, gebruik dan de bekleding van je voertuig voor de bouw van je shelter. Deze woestijn shelters houden je cool overdag en houden ’s nachts de warmte vast. * Vuur is echter ook een noodzaak om de nachtelijke temperaturen te overleven. De eerder genoemde Saxaul boom is niet alleen een bron van water in de Gobi woestijn maar ook de vrijwel enige bron van bruikbaar hout. Je hebt nu alleen nog een warmtebron/ontsteking nodig om een vuur te maken. Hieronder staan enkele manieren om vuur te maken in de woestijn:
- Een flesje met water/ijs (trek er nooit op uit zonder water of een container om water in op te slaan) in de zon houden en zo gebruiken als een vergrootglas om hitte te genereren.
- De reflecterend conus uit een autolamp op dezelfde manier gebruiken als het flesje water.
- Gebruik de auto-accu (mocht deze nog werken) om vonken te genereren om zo lichtontvlambaar materiaal (uit de auto) aan te steken.
- Een vuur-boog/vuur-ploeg zijn ook mogelijk door het gebruik van het hout van de saxaul boom, maar dit zijn erg onbetrouwbare manieren van vuur maken.
* Je volgende prioriteit is water. De eerder genoemde Saxaul boom kan een belangrijke bron van vocht zijn door het waterreservoir dat achter de schors. De Saxaul boom is ongeveer de enige boom die in de Gobi woestijn groeit, en is te herkennen aan zijn sponzige, doordrenkte schors. Het hout van de boom wordt door de nomaden ook gebruikt voor het maken van vuur, dat kan jij dus ook doen. Het water is in principe direct drinkbaar maar je kan het overwegen om het alsnog te koken. Een andere manier om water te vinden is het volgen van zoogdieren. Er zijn oases in de Gobiwoestijn waar dieren heen trekken om zich te voorzien van vocht. Het is echter moeilijk in te schatten hoe ver dit van jou kamp is dus dit is af te raden. In de winter/lente kan er echter enkele neerslag vallen, dus dit is ook iets om rekening mee te houden. Maar de meest betrouwbare waterbron is toch echt de schors van de saxaul boom. Het is ook nog mogelijk om een zonne-distillatie te maken. Om het process van de distillatie te versnellen kan je vegetatie in de kuil plaatsen of erin urineren. * Het volgende waar je je zorgen om moet gaan maken is het vergaren van voedsel. Nu biedt de eerder genoemde saxaul boom hier ook een
5
Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
oplossing voor. Het kan zijn dat een saxaul boom wordt overgenomen door een parasitaire plant, genaamd de woestijnbremraap. De stengels van deze woekerplant zijn eetbaar en wordt door de nomaden gebruikt als medicinaal middel omdat de woestijnbremraap dezelfde werking heeft als ginseng (alles-genezer). Zie de bovenstaande afbeelding van de woestijnbremraap. * Ook leven er genoeg dieren in de woestijn dus het is handig als je een aantal vallen en strikken maakt van de materialen die je in je rugzak of in je voertuig hebt. Deze manier van jagen is passief en kost weinig energie. Het is ook mogelijk om actief te jagen door een speer of pijl en boog te fabriceren uit saxaul hout of auto onderdelen. Deze gereedschappen kunnen ook gebruikt worden om je te verdedigen tegen eventuele roofdieren (roofdieren komen voor in de Gobi woestijn maar zijn zeer schaars/zeldzaam dus de kans dat je er een tegen komt is zeer gering). * De laatste prioriteit is isolement. Ook al heb je uiteindelijk een shelter, water en voedsel kunnen vergaren, je zult toch gered moeten worden. Je zult dus rekening moeten houden met een aantal dingen. Je moet zichtbaar zijn vanaf de grond en vanuit de lucht. Om jezelf zichtbaar te maken voor reddingsteams, nomaden of andere reizigers moet je de volgende maatregelen nemen: * Maak op de grond drie torens van stenen in de vorm van een driehoek. Hoe hoger hoe beter, want de schaduwen die deze torens maken worden dan ook groter en zo beter zichtbaar voor vliegtuigen. * Gebruik de spiegels van je auto als sein-spiegels voor wanneer er een vliegtuig overvliegt of wanneer je mensen in de verte ziet. Zend een SOS-signaal (3x korte flits, 3x lange flits, 3x korte flits) uit in morse om duidelijk te maken dat je hulp nodig hebt. * Maak signaal-vuren klaar voor ontsteking. Gebruik rokende materialen van je voertuig zoals de banden of de bekleding. Zorg dat je ze binnen enkele seconden aan kunt steken. * Wat er ook gebeurd blijf binnen zicht-afstand van je voertuig zodat de auto-weg ook ten alle tijden zichtbaar blijft. Er kan altijd een auto voorbij komen! Ga alleen verder van je kamp af wanneer het echt niet anders kan (water of voedsel zoeken).
Praktijkonderdeel Opties voor praktijk onderdeel:
- Vuur maken met een flesje water/ijs - Gebruik het flesje met water als een vergrootglas om zo zonlicht te concentreren op één punt en zo een vuur te starten
6
Door: Kjeld Jansen
woensdag 9 maart 2016
- Benodigdheden: - Flesje water of helder ijs - Tondel - Vuur maken met de reflecterende conus van een autolamp - Gebruik de reflecterende conus om zo ook zonlicht te concentreren om zo een vuur te starten.
- Benodigdheden: - Reflecterende conus of lens van een autolamp - Tondel - Back-up: Woestijnshelter bouwen - Bouw één van de twee woestijnshelters die hieronder zijn weergegeven. - Benodigdheden: - Voldoende paracord - 2x tarp - Eventueel een alu-deken
7
