Raadsvoorstel Aan Raadsvergadering Agendanummer Datum collegebesluit Onderwerp
0.
: : : : :
Raad van Geertruidenberg 7 oktober 2015 04 6 oktober 2015 Bijdrage gemeente Geertruidenberg aan landelijk vraagstuk opvang vluchtelingen
Samenvatting
Elke dag melden zich honderden mensen aan in Nederland, waarvoor tijdelijk onderdak gezocht moet worden. Nederland staat voor een grote uitdaging om deze massale instroom van vluchtelingen op te vangen. Het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) is verantwoordelijk voor de begeleiding van de vluchtelingenstroom in Nederland. Door de grote instroom van vluchtelingen zijn zij inmiddels aan het eind gekomen van hun mogelijkheden om hen te kunnen blijven opvangen. De oorzaak daarvan is een fysiek gebrek aan opvangplaatsen. Het COA doet een beroep op de gemeenten om voor nu en volgend jaar dringend extra (tijdelijke) locaties ter beschikking te stellen om opvang mogelijk te houden. Het college is van mening dat crisisnoodopvang voor 72 uur (3 dagen) in Sporthal De Veste of ondersteuning van een andere gemeente bij de opvang van vluchtelingen de meest reëele opties zijn. Het opvangen van vluchtelingen in een crisisnoodopvang is een bevoegdheid van het college. Gezien de maatschappelijke impact die dit besluit kan hebben willen wij het aan uw raad voorleggen.
1.
Aanleiding
Elke dag melden zich veel vluchtelingen in Nederland. Een groot deel van deze mensen komt uit Syrië. Zij zijn op de vlucht voor oorlog en zoeken een veilig heenkomen in Europa. Elke dag melden zich honderden mensen aan in Nederland, waarvoor tijdelijk onderdak gezocht moet worden. Nederland staat voor een grote uitdaging om deze massale instroom van vluchtelingen op te vangen. Gemeenten hebben met een uitzonderlijke situatie te maken die zich nooit eerder in deze omvang heeft aangediend. Het is een complex vraagstuk, waarover binnen de samenleving van de gemeente Geertruidenberg verschillende geluiden te horen zijn. Graag willen we een standpunt innemen dat breed gedragen wordt door de gemeenteraad. In het nu voorliggende raadsvoorstel hebben we de belangrijkste knelpunten en mogelijkheden opgenomen. We realiseren ons dat dit een voorstel is dat is gemaakt op basis van gegevens en omstandigheden die nog in beweging zijn. Het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) is verantwoordelijk voor de begeleiding van de vluchtelingenstroom in Nederland. Vanuit het Rijk hebben zij budget toegewezen gekregen en bezitten zij de mogelijkheden om aan die verantwoordelijkheid uitvoering te geven. Door de grote instroom van vluchtelingen zijn zij inmiddels aan het eind gekomen van hun mogelijkheden om hen te kunnen blijven opvangen. De oorzaak daarvan is een fysiek gebrek aan opvangplaatsen. Het COA doet een beroep op de gemeenten om voor nu en volgend jaar dringend extra (tijdelijke) locaties ter beschikking te stellen om opvang mogelijk te houden. De Directeur Generaal Vreemdelingenzaken deed afgelopen woensdag 30 september het volgende verzoek:
“Graag ontvang ik dan ook van uw gemeente een aanbod voor gemeentelijke noodopvang voor minimaal 72 uur en zo mogelijk voor een langere periode. Om te voorkomen dat vluchtelingen steeds weer opnieuw moeten worden verplaatst tot zij in de reguliere opvang kunnen worden opgenomen, zou een mogelijke oplossing voor dit probleem kunnen zijn een wat meer structureel (gezamenlijk) aanbod van gemeenten. Hierbij zou kunnen worden gedacht aan enkele grotere locaties per Veiligheidsregio, die tot het einde van het jaar beschikbaar zijn.” Het verzoek is dus tweeledig: 1. Crisisnoodopvang 72 uur met mogelijke verlenging; 2. Crisisnoodopvang voor langer dan 72 uur, bij voorkeur tot eind 2015.
2.
Motivering
Wij zijn van mening dat we de mogelijkheden voor crisisnoodopvang in de gemeente Geertruidenberg serieus moeten afwegen. We moeten een keuze maken in de wijze waarop de gemeente Geertruidenberg bijdraagt aan het landelijke vraagstuk omtrent de opvang van vluchtelingen. Daarnaast moeten we de maatschappelijke impact die de opvang heeft op de inwoners van de gemeente Geertruidenberg niet uit het oog verliezen. Onderstaand gaan we nader in op de twee opties die in het verzoek worden benoemd. Daarnaast kunnen we ook een andere gemeente ondersteunen bij de opvang en willen wij u informeren over het versneld plaatsen van statushouders. 2.1 Crisisnoodopvang voor 72 uur Aan de crisisnoodopvang worden geen nadere eisen gesteld dan bed, bad en brood. Met andere woorden er wordt vanuit gegaan dat er naast slaapvoorzieningen, sanitaire faciliteiten zijn en dat voedselvoorziening mogelijk is. Ook gaat het COA er vanuit dat de crisisnoodopvang voldoet aan de brandveiligheidseisen. De voorkeur gaat uit naar locaties die op dit moment geen maatschappelijke of andere functie hebben. De volgende locaties zijn in het kader van de crisisbeheersing als opvanglocatie benoemd. Deze locaties zijn in basis geschikt voor kortdurende opvang. Echter zijn niet alle locaties geschikt voor opvang voor meerdere dagen en/of overnachting. In onderstaand overzicht is aangegeven of een locatie geschikt of ongeschikt is en waarom. Locatie Sporthal de Veste
Plaats Geertruidenberg
Geschikt Ja
Sportcentrum Parkzicht Louwman & Parqui
Raamsdonksveer Raamsdonksveer
Nee Nee
Dorpshuis De Haven Fort Gertrudis Gertrudiskerk Het Cachot Zalencentrum Boelaars Buurthuis De Schelf Café De Oude Melkhaven De Koninck van Raems Het Vermaeck De Witte Leeuw Dongemond College Aula HAVO/VWO Dongemond College Aula VMBO
Raamsdonksveer Geertruidenberg Geertruidenberg Geertruidenberg Raamsdonksveer Raamsdonksveer Raamsdonk Raamsdonksveer Raamsdonk Raamsdonksveer Raamsdonksveer
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Reden Sporthal is niet in gebruik. Maatsch. functie Geen ruimte beschikbaar voor meerdaagse opvang. Maatsch. functie Horeca Maatsch. functie Niet geschikt Horeca Maatsch. functie Horeca Horeca Horeca Horeca Maatsch. functie.
Raamsdonksveer
Nee
Maatsch. functie.
Sporthal De Veste Sporthal De Veste in Geertruidenberg is de enige locatie die direct geschikt te maken is voor crisisnoodopvang (72 uur). Op dit moment is de sporthal niet in gebruik. Daarnaast zijn sanitaire voorzieningen, kleedruimten en andere afgescheiden ruimten aanwezig die noodzakelijk zijn om een crisisnoodopvang in te richten. Zowel de verhuurder als huurder van Sporthal De Veste zijn akkoord met de eventuele opvang van vluchtelingen op deze locatie. Impact op directe omgeving van Sporthal De Veste Door heel het land zijn voor- en tegenstanders als het gaat om de tijdelijke of meer structurelere opvang van vluchtelingen. Wij zijn van mening dat de gemeente Geertruidenberg haar steentje bij moet dragen. We kunnen de vluchtelingen niet op straat laten staan. Overigens zal dat laatste juist voor veel meer overlast zorgen. In Geertruidenberg zal het nadrukkelijk gaan om tijdelijke opvang voor maximaal 72 uur. De vluchtelingen kunnen niet gedwongen in de sporthal gehouden worden. Zij zijn vrij om te gaan en te staan waar zij willen. Dit kan voor overlast zorgen bij de directe omgeving van Sporthal De Veste. Door voldoende recreatiemogelijkheden te bieden in de sporthal kan de overlast voor omwonenden beperkt worden. Daarnaast zetten we in maar ook in de directe omgeving van de sporthal 24 uur per dag beveiliging in. Daarnaast kan de tijdelijke opvang van vluchtelingen zorgen voor positieve initiatieven vanuit de omwonenden en inwoners van de gemeente Geertruidenberg. Hoeveel vluchtelingen kunnen we in een crisisnoodopvanglocatie huisvesten? De gemeente Oosterhout heeft voor 8 dagen crisisnoodopvang geregeld voor 50 vluchtelingen. Ook de gemeenten Werkendam, Woudrichem en Aalburg hebben gezamenlijk tijdelijk onderdak geboden aan 50 vluchtelingen. Gelet op de ervaringen die daar zijn opgedaan, de inspanningen die geleverd zijn en de kosten die gemaakt zijn, kan de gemeente Geertruidenberg met hulp van andere gemeenten crisisnoodopvang voor 50 vluchtelingen voor maximaal 72 uur realiseren. Sporthal De Veste is ruim genoeg voor de opvang van 50 vluchtelingen. Wat wordt er van de gemeente Geertruidenberg verwacht? Het COA levert buiten een financiële bijdrage per opgevangen vluchteling geen bijdrage aan de crisisnoodopvang. De gemeente Geertruidenberg moet een zelfvoorzienende locatie aanbieden. De gemeente zorgt dus voor de ruimte, inrichting, catering en toezicht. Daarnaast heeft de gemeente een coördinerende rol als het gaat om medische zorg. Welke organisaties zal de gemeente Geertruidenberg betrekken? De gemeente Geertruidenberg is niet in staat om naast de reguliere werkzaamheden, die ook gewoon door gaan, zelfstandig een crisisnoodopvang te realiseren. Daarom wordt een beroep gedaan op bijstand van andere gemeenten. Bijstand van andere gemeenten is een randvoorwaarde voor het openen van een crisisnoodopvang in de gemeente Geertruidenberg. De brandweer is nodig om na te gaan of de opvanglocatie voldoet aan de brandveiligheidseisen. De politie zal in de voorbereiding en tijdens de opvang nauw betrokken worden in het kader van de openbare orde. Het Nederlandse Rode Kruis (NRK), GGD, GHOR, Vluchtelingenwerk en het Leger des Heils zijn organisaties die direct betrokken worden bij de opvang van de vluchtelingen. Daarnaast moet de gemeente de beschikking hebben over: - tolken (minimaal 24 uur per dag telefonisch bereikbaar) - beveiliging 24 uur per dag - catering - schoonmaak
2.2 Crisisnoodopvang voor langer dan 72 uur Sporthal De Veste is niet geschikt voor de opvang van vluchtelingen voor een periode tot eind van dit jaar. Daarnaast achten wij langere opvang (langer dan 72 uur) van vluchtelingen op deze locatie per definitie niet wenselijk. Naast de benoemde opvanglocaties in het kader van crisisbeheersing zijn er ook andere locaties ingebracht. Die locaties voldoen niet aan de gestelde eisen. Langdurige crisisnoodopvang is daarom voor de gemeente Geertruidenberg geen optie. 2.3 Andere gemeente ondersteunen bij opvang vluchtelingen Wanneer uw raad niet kiest voor de opvang van vluchtelingen binnen de eigen gemeente kan de gemeente Geertruidenberg wel een bijdrage leveren aan de opvang van vluchtelingen bij een andere gemeente. Dat kan op het gebied van inzet personeel in de opvanglocatie en/of ondersteuning door financiële middelen beschikbaar te stellen. Wellicht dat we op deze manier een bijdrage kunnen leveren aan een meer structurele oplossing door een bestaande opvanglocatie in een andere gemeente langer geopend te houden. Op deze manier geven we ook gehoor aan het verzoek om een structurele oplossing voor een langere termijn. 2.4 Versnelde huisvesting statushouders De gemeente moet jaarlijks een aantal statushouders huisvesten. Voor het jaar 2015 zijn dat er nog 12. Het college onderzoekt de mogelijkheden om dit versneld te realiseren. Hierbij zullen we met name ook kijken naar oplossingen in de innovatieve of creatieve sfeer om te voorkomen dat de balans zoek raakt op de huidige, reeds krappe woningmarkt. Door de statushouders versneld te plaatsen zorgen we voor doorstroom in de COA’s. Indien de versnelde huisvesting van statushouders consequenties heeft of nadere besluitvorming nodig is, dan zullen wij daar op terugkomen in uw raad.
3.
Organisatorische consequentie(s)/risico(‘s)
3.1 Crisisnoodopvang Wanneer de gemeente Geertruidenberg een crisisnoodopvang gaat openen heeft dit personele consequenties. De gemeente Geertruidenberg kan de bezetting van de crisisnoodopvang niet alleen realiseren. Bijstand van andere gemeenten is noodzakelijk. Voorbereidingen In de voorbereiding op de feitelijke opvang moet de opvanglocatie in gereedheid gebracht worden. Het is moeilijk in te schatten hoeveel tijd dit in beslag zal nemen. In onderstaand verhaal worden die uren en de consequenties daarvan niet meegenomen. We zullen nog onderzoeken in hoeverre we een koppeling kunnen leggen met participatie. Mensen met een uitkering die op dit moment geen werk of vrijwilligerswerk hebben kunnen mogelijk ingezet worden. Dit scheelt inzet van personeel. Feitelijke opvang In onderstaand overzicht de voorgestelde bezetting voor crisisnoodopvang (op basis van 50 vluchtelingen). Bezetting 08:00–16:00 uur 1 x Teamleider 1 x Assistent teamleider 4 x medewerkers opvanglocatie *
Bezetting 16:00–00:00 uur 1 x Teamleider 1 x Assistent teamleider 4 x medewerkers opvanglocatie *
6 medewerkers 6 medewerkers * mogelijk aangevuld met medewerkers van het NRK ** mogelijk ingevuld door medewerkers van het NRK
Bezetting 00:00–08:00 uur 1 x Teamleider 1 x Assistent teamleider 2 medewerkers opvanglocatie ** 4 medewerkers
Per dag zijn minimaal 16 medewerkers vanuit de gemeente nodig op locatie. De bezetting op de locatie zal in samenwerking met andere gemeenten ingevuld worden. We schatten in dat we minimaal 10 medewerkers van andere gemeenten / de regio per dag nodig hebben, verdeeld over de drie diensten. Naast de inzet op locatie zullen er ook achter de schermen op het gemeentehuis medewerkers ondersteuning bieden. Denk bijvoorbeeld aan het hoofd taakorganisatie Publieke Zorg (onderdeel crisisbeheersingsorganisatie), communicatie, medewerker crisisbeheersing en AOVer. Deze inzet zal volledig in handen zijn van de gemeente Geertruidenberg zelf. In de taakorganisatie Publieke Zorg, verantwoordelijk voor opvang en verzorging, zijn medewerkers van alle clusters vertegenwoordigd. Echter, het cluster Gemeentewinkel is voor deze taakorganisatie ‘hofleverancier’. Mede gelet op de doorontwikkeling dienstverlening van het cluster Gemeentewinkel en continuïteit van de gehele organisatie zal de bezetting / inzet evenredig verdeeld moeten worden over de gehele organisatie. Dat wil zeggen dat we ons niet laten leiden door de huidige personele indeling van de crisisorganisatie maar kijken naar mogelijkheden om de inzet zo efficiënt en effectief in te delen. Zodat de reguliere taken en processen zo min mogelijk verstoord worden. Desondanks ontkomen we er niet aan dat de inzet consequenties zal hebben voor de reguliere werkzaamheden en processen. Ook voor de producten die voor uw raad aangeleverd moeten worden. Het personeel dat door de gemeente Geertruidenberg ingezet wordt in of ten behoeve van de crisisnoodopvang is diezelfde dag niet inzetbaar voor reguliere taken. Indien blijkt dat meer of minder ambtelijke ondersteuning op locatie nodig is kan besloten worden om op of af te schalen. Afschaling / Nazorg Nadat de vluchtelingen de opvanglocatie hebben verlaten moet de locatie weer teruggebracht worden in de oorspronkelijke staat. Het is moeilijk in te schatten hoeveel tijd en eventueel kosten dit met zich meebrengt. Ook hier gaan we bekijken of het mogelijk is om mensen zonder werk of vrijwilligerswerk maar met een uitkering te betrekken. We moeten alert zijn op de psychische gevolgen die de opvang van vluchtelingen mogelijk kan hebben op de medewerkers die vanuit de gemeente Geertruidenberg betrokken zijn. Het is namelijk bekend dat men in indrukwekkende situaties terecht kan komen. Dit geldt overigens ook voor omwonenden. 3.2 Andere gemeente ondersteunen bij opvang vluchtelingen Wanneer voor deze optie gekozen wordt stellen we u voor om personele ondersteuning te bieden: 10 medewerkers per dag voor maximaal de duur van drie achtereenvolgende dagen.
4.
Financiële consequentie(s)/risico('s)
4.1 Crisisnoodopvang Voor de crisisnoodopvang van één vluchteling ontvangt de gemeente Geertruidenberg € 40,per dag. Daar tegenover staat dat de gemeente ook kosten moet maken om de crisisnoodopvang te realiseren. Er moet rekening mee gehouden worden dat de gemeente Geertruidenberg per vluchteling ongeveer € 320,- aan kosten maakt. Onderstaand een gedetailleerde kostenberekening. INKOMSTEN Bijdrage COA van € 40,- per dag per vluchteling UITGAVEN * Locatie Inrichten locatie (bedden, stoelen, tafels etc.) Bedlinnen en handdoeken e.d. Artikelen lichamelijke verzorging en hygiëne Catering Wasserette Recreatie Schoonmaak Vervoer inz. medische zorg elders Inzet tolken Inzet beveiliging 24/7 Onvoorzien Totale kosten
€ 6.000,€ € € € € € € € € € € €
0,1.200,250,500,3.750,250,250,450,350,1.500,7.500,4.000,-
TOTALE KOSTEN GEMEENTE GEERTRUIDENBERG
€ 20.000,€ 14.000,-
Voorgaande berekening is een schatting, mede gebaseerd op ervaringen bij andere gemeenten en marktconforme prijzen. Personeelskosten zijn in deze berekening niet betrokken. * WSG stelt Sporthal De Veste belangeloos beschikbaar om daarmee ook een belangrijke bijdrage te kunnen leveren. 4.2 Andere gemeente ondersteunen bij opvang vluchtelingen Wanneer voor deze optie gekozen wordt, kan besloten worden om ook middelen beschikbaar te stellen. Indien u daarvoor kiest, kunt u de kosten voor crisisnoodopvang zoals hiervoor berekend als basis nemen.
5.
Juridische consequentie(s)/risico('s)
Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden met de verhuurder en huurder betreffende het gebruik van Sporthal De Veste. Hierin moeten zaken als verzekering en aansprakelijkheid goed geregeld worden.
6.
Communicatie
Nadat uw raad een besluit heeft genomen over de wijze waarop de gemeente Geertruidenberg haar steentje bijdraagt aan de opvang van vluchtelingen moeten de volgende doelgroepen geïnformeerd worden over de verdere gang van zaken: 1. burgers 2. medewerkers 3. COA 4. Andere gemeenten 5. Hulpdiensten
7.
Voorstel
Wij stellen u voor om met medewerking van andere gemeenten (minimaal 10 medewerkers per dag) crisisnoodopvang voor maximaal 50 vluchtelingen te realiseren in Sporthal De Veste in Geertruidenberg voor de duur van maximaal 72 uur (3 dagen). Of een andere gemeente te ondersteunen doormiddel van personele inzet (10 medewerkers per dag) en/of financiële bijdrage bij de opvang van vluchtelingen voor maximaal 3 achtereenvolgende dagen. Indien uw raad akkoord gaat met bovenstaand voorstel worden de bijbehorende financiële middelen ad. € 20.000,- beschikbaar gesteld uit de post onvoorzien. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Het college van Geertruidenberg, de secretaris, de burgemeester,
R.C.J. Nagtzaam
drs. W. van Hees
Nummer 04 De raad van de gemeente Geertruidenberg; gelezen het voorstel van het college van; 6 oktober 2015 gelet op ; het landelijke vraagstuk omtrent de crisisnoodopvang van vluchtelingen naar aanleiding van de grote en aanhoudende toestroom van vluchtelingen
besluit: De raad besluit: Wij stellen u voor om met medewerking van andere gemeenten (minimaal 10 medewerkers per dag) crisisnoodopvang voor maximaal 50 vluchtelingen te realiseren in Sporthal De Veste in Geertruidenberg voor de duur van maximaal 72 uur (3 dagen). Of een andere gemeente te ondersteunen doormiddel van personele inzet (10 medewerkers per dag) en/of financiële bijdrage bij de opvang van vluchtelingen voor maximaal 3 achtereenvolgende dagen. € 20.000,- beschikbaar te stellen voor de crisisnoodopvang van vluchtelingen Aldus vastgesteld in zijn openbare vergadering van Fout! Verwijzingsbron niet gevonden., De raad van Geertruidenberg, de griffier,
de voorzitter,
drs. K.M.C. Millenaar-Rammelaere
drs. W. van Hees
