R u i m t e l i j k e a n a l y s e + v i s i e + B u r g e m e e s t e r d e R i d d e r p a r k , 18 juli 2013
o n t w e r p K a t w i j k
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
2
Colofon Analyse + visie + ontwerp Burgemeester de Ridderpark 18 juli 2013
Opdrachtgever: Gemeente Katwijk Afdeling Openbare Werken / Ingenieursbureau Postbus 589 2220 AN Katwijk
Uitgevoerd door: BTL Advies Kantoor Oisterwijk Parklaan 1 Postbus 385 5060 AJ Oisterwijk www.btladvies.nl
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
3
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
4
Inhoudsopgave Inleiding 7 Analyse 9 • • • • • • • • • •
historie 11 padenstructuur 15 fietsstructuur 17 wegenstructuur 19 massa-ruimte 21 randen 23 beplanting 25 hoogte en waterstructuur 27 quickscan flora en faunaonderzoek 28 beleidsspeerpunten beleid 30
Visie 33 • • • • • •
relatie met omgeving 37 routing 39 open plekken 41 bijzondere elementen 43 waterafvoer/berging 45 beplanting 47
Ontwerp 51 • • • • • •
relatie met omgeving 52 routing 53 open plekken 54 bijzondere elementen 55 waterafvoer 56 beplanting 57
Bronnen 59 Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
5
Plangebied
Ze e
Du in
oo rd we g
we g
B er k enla an erl aa n
Nieuw e Duin weg
Pop u
Wi lle m
de Zw ijg
lier enl aan
De
nn en laa n
0
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
6
10
20
30
40
50
100m
INLEIDING Het Burgemeester de Ridderpark is centraal gelegen in de kern van Katwijk aan Zee aan de westzijde van het gemeentehuis. Door de omvang van het park maakt het groengebied onderdeel uit van de groene hoofdstructuur van de gemeente. Het park wordt in het groenbeleidsplan omschreven als ‘groene parel’, een gebied met cultuurhistorische waarden, gelegen in stedelijk gebied, intensief onderhouden, cultuurlijk, potentie voor representatief kijkgroen met bijzondere accenten in entrees en een duurzaam (bijzonder) bomenbestand. Het park bestaat uit een bosgebied. De Gemeente Katwijk wil een inrichtingsplan voor het park opstellen waarin het park meer als groene parel zichtbaar wordt in Katwijk. Hiertoe wordt eerst een analyse gemaakt van de historie en opbouw van het park. In dit rapport zijn de bevindingen van deze analyse vastgelegd. Daarna is een visie opgesteld die in hoofdlijnen het ontwerp bepalen.
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
7
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
8
ANALYSE
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
9
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
10
Hoogtekaart (www.ahn.nl)
HISTORIE
Herbebossingsprojecten
Op de hoogtekaart en de kaart van 1905 is te zien dat het gebied deel uit maakt van een uitloper van de duinen. Ten noorden en ten oosten van het huidige park lagen de lager gelegen en nattere landbouwgronden. Ten zuiden en westen lagen hoge duinen. In het gebied zelf lagen onbeboste duinen. De huidige Zeeweg was toen al een hoofdweg met tramverbinding tussen Katwijk aan Zee en Katwijk aan de Rijn. Ten zuiden van het gebied lag een schietterrein. De noordgrens van het schietterrein lijkt overeen te komen met de lokatie van de Nieuwe Duinweg. Waarschijnlijk ligt deze weg in een lager gelegen deel tussen twee duinen. Aan de oostkant van het park is een weg te zien. Een deel van deze weg is nu nog in het park aanwezig als (verhard) pad. Het Burgemeester de Ridderpark is in 1915 al als bospark aangelegd. De algemene trend om duinen te bebossen en werkverschaffing te bieden in tijden van werkeloosheid en de wens om een villapark te creëren, leidden tot de aanleg van het park
Uitsnede topografische kaart 1905
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
Aan het einde van de 19e eeuw waren de duinen nagenoeg onbebost. Door overbeweiding, steken van plaggen en houtroof verstoven de duinen. Het stuivende zand overstoof de wegen en de dorpen. Ook was het een bedreiging voor de zeewerende werking van de duinen. Daarnaast heerste de opvatting dat de woeste gronden van Nederland omgevormd moesten worden tot productieve gebieden, zoals bosbouwgebieden. In de 19e eeuw waren al proeven met herbebossing. Sindsdien zijn veel duinen bebost (Buis en Verkaik, 1999), (Jansen et.al., 1999). Het is aannemelijk dat deze bebossingstrend ook van invloed was op deze lokatie. De huidige lokatie van het duinbos van Katwijk is mogelijk gekozen om beschutting te bieden aan en verstuiving te voorkomen op de Zeeweg.
Werkverschaffing In het begin van de 19e eeuw was er veel werkeloosheid en zijn in heel Nederland veel bebossingsprojecten uitgevoerd door middel van werkverschaffing. Met name in de periode 1920-1940 ( Jansen et. al., 2009). In de Eerste Wereldoorlog was de werkeloosheid onder de Katwijkse bevolking groot. Het plan voor de aanleg van een bos lag er al, maar de werkeloosheid gaf de directe aanleiding voor de aanleg.
Uitsnede topografische kaart 2004
Uitsnede topografische kaart 1950
11
Luchtfoto Ridderpark Katwijk 1945 (Bron: Website watwaswaar.nl)
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
12
Villapark Naast de hiervoor genoemde landelijke trends is er een belangrijke directe reden voor de aanleg van dit duinpark. Een krantenartikel uit 1913 laat zien dat Leiden van plan was om het nabijgelegen Oegstgeest te annexeren. Dit omdat de rijkere inwoners van Oegstgeest relatief meer belasting konden betalen. Burgemeester de Ridder van Katwijk zag dit als een kans om deze rijke mensen naar zijn gemeente te halen en zo de gemeentekas te vullen. In 1913 had hij het plan om een villapark aan te leggen tussen Katwijk aan Zee en Katwijk aan de Rijn. De ligging aan de Zeeweg maakte een snel vervoer naar Leiden mogelijk. (Leidsch dagblad, 22-10-1913) De annexatie van Oegstgeest is vertraagd door de Eerste Wereldoorlog, en is uiteindelijk maar gedeeltelijk doorgegaan. Toch heeft de Eerste Wereldoorlog ervoor gezorgd dat het park werd aangelegd. In Katwijk aan Zee heeft men het park aangelegd in het kader van de werkloosheid (Leidsch Dagblad, 27-08-1914). Niet veel jaren later zijn ook villa’s langs de randen van het park komen te staan. De Nieuwe Duinweg werd aangelegd als tweede lijnstructuur waarlangs villa’s gebouwd konden worden (Leidsch Dagblad, 08-08-1917). Een van de bekendste villa’s langs het park is Villa Buitenlust. Deze villa langs de Duinoordweg is eens door Koningin Wilhelmina bezocht voor haar vakantie (Nieuwe Leidsche Courant, 20-06-1916). Deze villa is later onderdeel geworden van de ernaast gelegen Leidse buitenschool, een herstellingsoord gebouwd in 1922 voor zwakke en zieke kinderen die hier in de buitenlucht les kregen. Het duinbos had een belangrijke functie als buitenruimte voor de school. Het is niet duidelijk of de lessen alleen op het eigen achterliggende terrein werden gegeven of dat men ook in het Burgemeester de Ridderpark les kreeg. Op de plaats van de villa is in 1991 een appartementencomplex gebouwd. De school is vele malen verbouwd. Het oude schoolgebouw is nog wel aanwezig. Uit het bovenstaande blijkt dat het duinbos een belangrijke relatie heeft met de villa’s en de later gebouwde buitenschool. Daarnaast vormt het in 1932 gebouwde gemeentehuis ook een bijzonder gebouw naast het park. Dit architectonisch monument ligt naast het park en is op de Zeeweg gericht. Het Burgemeester de Ridderpark is nog onveranderd in gebruik als duinbospark. Wel is de beplanting in de loop der jaren veranderd. Er is geen informatie aanwezig over de boomsoortkeuze bij aanleg van het park. In de meeste vroege duinbebossingsprojecten werden dennen toegepast. Het is aan te nemen dat men hier ook dennen heeft aangeplant. Dit waren mogelijk Corsicaanse dennen, maar grove den werd in die tijd ook veel toegepast. In 1986 heeft het park een grote transformatie ondergaan. Het bos bestond destijds voornamelijk uit Corsicaanse dennen die ziek of aangetast waren. Deze zijn in fasen gerooid en Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
vervangen door een meer gevarieerd inheems bomenbestand. Deze soorten zijn beter bestand tegen ziekten en interessanter ten behoeve van de biodiversiteit.
Historische waarde van het park Het park is in de lijst van gemeentelijke monumenten opgenomen. De historische waarde van het Burgemeester de Ridderpark is hoofdzakelijk herleid van oude topografische kaarten, luchtfoto’s en uit krantenberichten. Er zijn geen oude kaarten van de originele opzet van het park aanwezig. Paden en wegenstructuur: De paden- en wegenstructuur is grotendeels behouden. De nieuwe Duinweg en de Duinoordweg vormden bij de aanleg van het park de ontsluitingswegen. Op oude kaarten is een cirkelvormige ruimte in het bos aanwezig. Deze open ruimte is nu gedeeltelijk verdwenen, maar nog wel herkenbaar. In het midden hiervan heeft ooit een boom gestaan. Op de overgang van het duingebied met de aangrenzende landbouwgronden lag in het verleden een ontsluitingspad. De ligging hiervan is ten dele bewaard gebleven en vormt nu het klinkerpad aan de oostzijde van het park. Beplanting: De beplanting is historisch gezien niet waardevol. Er staan waarschijnlijk geen tot weinig bomen in het park die nog uit de tijd van aanleg stammen. Wel is de aanleg van het park in 1915 in het kader van werkverschaffing als sociaalhistorisch te benoemen. Op de luchtfoto uit 1945 is een laanbeplanting te zien door het bos en langs de Nieuwe Duinweg. Duinbos: Waardevol is het gegeven dat het park vanaf aanleg altijd bos is geweest en de padenstructuur grotendeels bewaard is gebleven. Dit bos heeft altijd het karakter gehad van een duinbos. De typerende hoogteverschillen van het duingebied maken hier deel van uit. Villa’s: De relatie met de Zeeweg en de daaraan gelegen villa’s is waardevol te benoemen, omdat het van oorsprong bedoeld is als villapark. De villa’s geven in samenhang met het bos een eigen sfeer aan het geheel. Het is belangrijk de randen met de villa’s in deze historische context te zien. Het is onbekend of erfafscheidingen tussen villa’s en bos aanwezig waren. Daarnaast zijn de Leidse openluchtschool en het appartementencomplex Boschzicht (voormalige locatie villa Buitenlust) met de voorkant naar het park gericht. Het gemeentehuis heeft deze relatie minder sterk. Park en gemeentehuis liggen naast elkaar.
13
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
14
Padenstructuur • De wandelpaden doorkruisen het bos en haken aan op de omringende ontsluitingswegen. • Het park heeft veel toegangen, maar deze zijn niet duidelijk herkenbaar als entree. Een hoofdentree is niet aanwezig. • Het park is goed bereikbaar en toegankelijk voor wandelaars • De paden hebben een gevarieerde uitstraling: - informele schelpenpaden met diverse breedtes en enkele voorzien van kantopsluiting - een klinkerpad langs de oostzijde van het park - trottoirs langs de Nieuwe Duinweg en Duinoordweg • Het park kent geen opvallende entree’s. Deze zijn grotendeels (dicht) begroeid, waardoor er weinig overzicht is.
0
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
10
20
30
40
15
50
100m
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
16
Fietsstructuur • Het park is voor de fietser goed bereikbaar door de aansluitingen op de ontsluitingswegen. • In het park zijn geen fietspaden aanwezig. De fietser maakt met name gebruik van de Nieuwe Duinweg. De voorziene routes staan in kaart aangegeven. • Incidenteel wordt door fietsers gebruik gemaakt van de aanwezige wandelpaden.
0
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
10
20
30
40
17
50
100m
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
18
Wegenstructuur • In het park liggen 2 wegen die voor auto’s toegankelijk zijn: De Duinoordweg en de Nieuwe Duinweg. • Het westelijke deel van de Nieuwe Duinweg is richting de Meeuwenlaan voor gemotoriseerd afgesloten. De Berkenlaan zorgt hier voor de verdere ontsluiting van het verkeer. • De Nieuwe Duinweg wordt veel gebruikt als parkeerzone en als doorgang voor fietsers. • De verkeersintensiteit op de Duinoordweg is het grootst tijdens de ochtend en middaguren wanneer kinderen naar en van school worden gebracht c.q gehaald. • De Zeeweg vormt een belangrijke ontsluitingsweg voor Katwijk. Door de grote verkeer verkeersintensiteit heeft deze weg vrijliggende voet- en fietspaden.
0
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
10
20
30
40
19
50
100m
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
20
Massa-ruimte • Het park heeft een natuurlijk boskarakter bestaande uit bomen en een onderbeplanting van heesters (bosplantsoen). • Op een aantal locaties heeft het bos een lage onderbegroeiing, waardoor onder de bomen door gekeken kan worden. • Enkele open plekken in het bos bestaan uit gras en ruigte. Door de lichtinval vormen zij een contrast met de dichtgeplante bosdelen. • Het plantsoen aan de noordoostkant (nabij monument) heeft een cultuurlijk karakter in aansluiting op de groene inrichting van het gemeentehuis. • In het park is een aantal lange zichtlijnen aanwezig. Hierdoor lijken de routes minder spannend. Het zicht vanuit het park op de omgeving (bebouwing, wegen) zorgen voor oriëntatie binnen het park. • Vanuit de omgeving is het doorzicht door het park gering door de aanwezige besloten beplanting. • De kerktoren van Katwijk aan Zee vormt een focuspunt vanaf het verlengde van de Nieuwe Duinweg. 0
10
20
30
40
Zeer dichte massa
(huizen of dichte randbeplanting)
Dichte massa
(dicht bos met onderbegroeiing)
Halfopen
(bos met weinig hoge onderbegroeiing)
Open Zichtlijn
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
21
50
100m
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
22
Randen • Het park wordt aan alle randen begrensd door bebouwing of straten. • De bebouwing is met name met de achterkant naar het park georiënteerd, waardoor de erfscheidingen zoals schuttingen en hekwerken zichtbaar zijn en rommelige aanblik geven. • Langs de Duinoordweg liggen enkele gebouwen met hun voorkant naar het park toe. • De villa’s aan de randen horen van oorsprong bij het park. Ze vormden de basis voor de aanleg van het park en hebben dan ook een sterke relatie met het park. • Het park heeft een duidelijke afbakening ter hoogte van de aangrenzende straten. • Ter hoogte van de aanwezige woningen vindt verweving plaats. Door het doorlopen van de bos- en duinsfeer ontstaat hier een geleidelijke zachte overgang naar buiten toe.
0
10
20
30
40
Voorkant Harde rand: erfscheidingen Bos- en duinsfeer bij bebouwing
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
23
50
100m
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
24
Beplanting Bomen: • Van oorsprong bestond het park uit monocultuur van dennen. Sinds 1986 is het park omgevormd naar een meer gevarieerd bomenbestand. • Naast de nog aanwezige Corsicaanse dennen (Pinus nigra var. Laricio) maken eiken (Quercus robur), esdoorns (Acer pseudoplatanus), essen (Fraxinus excelsior), iepen (Ulmus hollandica) en enkele beuken (Fagus sylvatica) deel uit van het huidige bomenbestand. • Het dennenbestand kent veel uitval. Door de zure bodem groeien de geplante loofbomen (met name eik) niet optimaal. • In het park is nog een laanstructuur aanwezig tegenover apartementencomplex Boszicht. Mogelijk is dit een oudere structuur. De boomsoort is iep (Ulmus) Onderbeplanting: • De onderbeplanting in het bos is soortenrijk en bestaat uit heesters en een kruidenvegetatie. • Opvallend zijn de aanwezige hulstbomen (Ilex aquifolium). Een soort die op verzuurde gronden goed groeit.
0
10
20
30
40
100m
• De kruidenvegetatie bestaat uit o.a. fluitekruid, speenkruid en vingerhelmbloem (zie hiervoor quickscan flora en faunaonderzoek verderop in dit rapport)
Loofhout Naaldhout Hulst
• Door de verjonging van het bos zijn er open plekken ontstaan waar de onderlaag sterk verruigd is door de lichtinval en de roering van de grond. Hierdoor hebben zich veel brandnetels ontwikkeld.
Dichte randbeplanting (voornamelijk symporicarpos) Laanstructuur/bomenrij Gras/ruigte
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
50
• Langs de randen en bij entrees is met name Sneeuwbes (Symphoricarpos x chenaultii) aangeplant. Dit is geen inheemse soort en past niet bij een duinbosvegetatie.
25
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
26
Hoogte en waterstructuur • Hoogteverschillen karakteristiek voor duingebied. • Een groot hoogteverschil bevindt zich aan de zuidzijde van het park. Richting Zeeweg worden de hoogteverschillen geringer. • In het park is geen open water aanwezig. • Het is gewenst om hemelwaterafvoer van de wijken ten zuiden van park af te koppelen en deels in het park op te vangen voor infiltratie en afvoer. • Ten behoeve van waterdoorstroming van de waterpartij ten noordoosten van het park (overkant Zeeweg) is een aansluiting op deze waterafvoer wenselijk.
0
10
20
30
40
Laagte, mogelijkheid voor infiltratie Gewenste richting waterafvoer wijken Locatie voor opvang water + representatief water ( waterpartij, vijver, wadi) Helling
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
27
50
100m
QUICKSCAN FLORA- EN FAUNAONDERZOEK Het plangebied is beoordeeld op de aanwezigheid van plant- en diersoorten die worden beschermd door de Flora- en faunawet. In deze rapportage wordt eerst een korte omschrijving van het plangebied en de voorgenomen werkzaamheden gegeven. Vervolgens wordt ingegaan op de resultaten van de biotooptoets. Als laatste wordt geconcludeerd op welke manier omgegaan moet worden met de (mogelijk) aanwezige beschermde soorten.
Plangebied; ecologische structuren en toekomstige ontwikkelingen Het plangebied betreft het Ridderpark te Katwijk aan Zee. De gemeente is voornemens om het park te herinrichten, zodat deze er in de toekomst aantrekkelijker uit zal gaan zien. De precieze herinrichting is nog onbekend.
Resultaten biotooptoets Op 23 maart 2012 is ter plaatse van het plangebied een biotooptoets uitgevoerd, met als doelstelling om een inschatting te maken van de ecologische kwaliteiten van het plangebied. Hierop volgende worden per soortgroep de resultaten beschreven. grondgebonden zoogdieren Gedurende de biotooptoets zijn geen zoogdieren of sporen van zoogdieren waargenomen. Het plangebied is geschikt voor diverse kleine soorten zoogdieren als egel, bosmuis en wezel (allen tabel 1 uit de Flora- en faunawet). Zwaarder beschermde soorten zijn niet te verwachten in het plangebied. Van de eekhoorn (tabel 2) zijn geen nesten gevonden in de aanwezige bomen. vleermuizen Afhankelijk van de soort maken vleermuizen gebruik van gebouwen en bomen als vaste rust- en verblijfplaats. In het plangebied ontbreken gebouwen. Verblijfplaatsen in bomen bestaan uit openingen in de vorm van holten en spleten. Tijdens de biotooptoets zijn enkele holten van de grote bonte specht waargenomen in een van de grotere populieren in de noordzijde (nabij de Zeeweg). Daarnaast zijn enkele nestkasten aanwezig in het park.
In het geval deze holten zijn verlaten door spechten, is het mogelijk dat vleermuizen gebruik maken van deze holten. In de regel maken vleermuizen echter gebruik van een netwerk aan holten. In het park zijn slechts enkele holten aanwezig. Desondanks is niet uit te sluiten dat de aanwezige holten mogelijk worden gebruikt door vleermuizen. Buiten vaste rust- en verblijfplaatsen zijn ook structureel van belang zijnde vliegroutes en foerageergebieden van vleermuizen beschermd. Het park kan voor vleermuizen voldoen aan beide functies. broedvogels De bescherming van vogels is gericht op de aan- of afwezigheid van broedgevallen. De meeste vogels maken elk broedseizoen een nieuw nest of zijn in staat om een nieuw nest te maken. Omdat voor deze soorten geldt dat deze het nest eenmalig gebruiken, vallen dergelijke nesten alleen tijdens het gebruik van vogels onder de bescherming van artikel 11 van de Flora- en faunawet. Voor deze soorten is geen ontheffing nodig, mits het nest op een natuurlijke wijze is verlaten. In het park komen diverse broedvogels voor, waaronder houtduif, roodborst en tjiftjaf. Voor deze soorten geldt het bovenstaande. Verblijfplaatsen van vogels, die hun verblijfplaats het hele jaar door gebruiken of elk jaar terugkeren naar hetzelfde nest, zijn jaarrond beschermd. Deze soorten zijn onderverdeeld in de categorieën 1 tot en met 4 van de vaste nesten. Het gaat hierbij om onder andere diverse soorten roofvogels, uilen en kolonievogels. Tijdens de biotooptoets zijn geen nesten aangetroffen die een jaarrond beschermde status genieten. Soorten als de sperwer kunnen van het plangebied wel gebruik maken om te jagen. Voor de soorten genoemd in categorie 5 van de vaste nesten geldt dat deze alleen jaarrond zijn beschermd als de ecologische omstandigheden dit rechtvaardigen. Gedurende de biotooptoets zijn een aantal soorten waargenomen uit deze categorie. Het betreft grote bonte specht, koolmees, pimpelmees, boomkruiper en zwarte kraai. Van de grote bonte specht en de zwarte kraai zijn daadwerkelijk nesten aangetroffen. Alle bovengenoemde soorten komen algemeen voor in de regio. amfibieën In het park ontbreken oppervlaktewateren en daarmee ook geschikte voortplantingswateren van amfibieën. Vanwege het ontbreken van geschikte verblijfplaatsen in de vorm van grotere stenen en dood liggend hout, heeft het plangebied naar verwachting ook een beperkte betekenis als landbiotoop voor amfibieën. Mogelijk komen wel enkele mobiele en weinig kritische soorten voor als bruine kikker en gewone pad (beide tabel 1).
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
28
Voor soorten uit dit beschermingsniveau is geen ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet nodig. Verplichte acties vanuit de zorgplicht: • Geen. Al deze soorten komen algemeen voor in de regio, waardoor de gunstige staat van instandhouding niet in gevaar komt. Overig beschermde soorten (tabel 2) vaatplanten De ondergroei in het park bestaat uit diverse soorten. Tijdens de biotooptoets zijn onder andere straatgras, kleine brandnetel, hondsdraf, fluitenkruid, klimop, kleefkruid, vingerhelmbloem, stinkende gouwe, gewone narcis en speenkruid aangetroffen. Daarnaast is ook de beschermde gewone vogelmelk (tabel 1) waargenomen gedurende de biotooptoets.
Voor broedvogels geldt dat een ontheffing voor het verstoren van in gebruik zijnde nesten niet mogelijk is. Om deze reden dient rekening te worden gehouden met het broedseizoen. In het plangebied zijn geen nesten aanwezig met een jaarrond beschermde status. Verplichte acties zorgvuldig handelen: • Voor broedvogels geldt dat rekening gehouden dient te worden met het broedseizoen. Dit betekend dat werkzaamheden met betrekking tot het verwijderen van de beplanting bij voorkeur wordt uitgevoerd buiten het broedseizoen, ofwel buiten de periode maart-oktober (houtduif broedt tot laat in het najaar). Streng beschermde soorten (tabel 3)
gebiedsbescherming Het plangebied is geen onderdeel van een beschermd gebied in het kader van de Natuurbeschermingswet. De aanwezige duingebieden buiten de bebouwde kom betreffen wel beschermd gebied in het kader van de Natuurbeschermingswet. Daarnaast is het plangebied geen onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur.
Conclusies en aanbevelingen In het plangebied zijn geen soorten aanwezig die in de Flora- en faunawet zijn aangemerkt als overig en streng beschermde inheemse soort en door de ingreep mogelijk schade ondervinden. Een aanvullend onderzoek en/of ontheffingsaanvraag is niet nodig. Extra aandacht is vereist voor de soortgroepen broedvogels. Dit wordt hieronder nader toegelicht. Niet beschermde en algemeen beschermde soorten (tabel 1) Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
In het plangebied bevinden zich mogelijk verblijfplaatsen van boombewonende soorten vleermuizen. Het betreft een populier met enkele holten. Omdat een netwerk aan holten ontbreekt zijn grotere kolonieverblijven niet te verwachten. Mogelijk dienen de holten als tijdelijke verblijfplaats of als verblijfplaats voor enkele individuen. Verplichte acties zorgvuldig handelen: • Bij voorkeur worden bomen met holten behouden. In het geval de veiligheid op termijn in het geding neigt te komen, vanwege afstervend hout, kan de boom gericht worden gesnoeid. Indien de opdrachtgever voornemens is om de betreffende populier geheel te verwijderen, is een aanvullend onderzoek naar het voorkomen van deze soortgroep nodig. Dit kan in eerste instantie met behulp van een boomcamera om de holten van binnen te inspecteren. Mocht de holten geschikt blijken, dan kunnen verblijfmogelijkheden worden gecompenseerd met behulp van speciale gemaakte vleermuiskasten. Aanbevelingen beheer stinzenflora > maaien vanaf half juni behouden bomen met holten en nest zwarte kraai liggend dood hout voor amfibieën
29
BELEIDSSPEERPUNTEN BELEID Brede Structuurvisie Katwijk 2007 – 2020
‘De gemeente Katwijk streeft naar een samenhangende groenstructuur met aandacht voor aantrekkelijk, karakteristiek en kwalitatief hoogwaardig groen.’
In de Brede Structuurvisie komen de kwaliteiten van de drie oorspronkelijke gemeenten samen en zijn de kansen ervan in beeld gebracht, geordend en naar acties vertaald.
Een belangrijk thema dat specifiek geldt voor Katwijk aan Zee is het benadrukken van de duinen en de zee.
Het Burgemeester de Ridderpark is aangegeven als stedelijk groen. Voor het groen wordt in het algemeen gesteld dat, ter verbetering van de woonomgeving, het meer met elkaar in verbinding zou moeten zijn. Daarnaast wordt voorgesteld om te zoeken naar mogelijkheden voor waterberging.
Visie Openbare Ruimte Katwijk (sept 2007) In deze VORK wordt met een missie de richting aangegeven waar Katwijk voor gaat. Met de visie wordt de invulling aan deze missie gegeven. Verder zijn in het VORK de streefbeelden voor de openbare ruimte opgenomen. Deze streefbeelden zijn concreet uitgewerkt voor verschillende typen gebieden in de gemeente. Het Burgemeester de Ridderpark hoort tot de hoofdstructuur van Katwijk. De belangrijkste visiepunten die van belang zijn voor het Burgemeester de Ridderpark zijn: • In beperkte openbare ruimte inzetten op kwaliteit. • Functionaliteit en bruikbaarheid zijn belangrijke aandachtspunten. Netheid, veiligheid en toegankelijkheid zijn hierbij belangrijke aspecten. • Accentpunten kwaliteitsimpuls geven met meer kleur en fleur, bijv. door toepassing van sierlijk groen maar ook kunst en bijzondere ontwerpen. • Historisch karakter versterken door bijzondere materialen te gebruiken. • Groen en blauw moeten worden gecombineerd, op knooppunten plaatsen ontwikkelen voor ontmoeting, recreatie en natuur.
Leidraad inrichting openbare ruimte (nader aan te vullen) Groenbeleidsplan gemeente Katwijk 2009-2019 (April 2009) Het Groenbeleidsplan geeft de beleidskaders aan voor het groen en de groenstructuren in de gemeente voor de komende 10 tot 15 jaar. Het geeft daarnaast uitgangspunten en randvoorwaarden voor het groenbeheer. De visie op de groenstructuur is: Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
In het groenbeleidsplan worden parken in verschillende categorieën ingedeeld: groene parels, recreatieve parken en natuurlijke parken. Het Burgemeester de Ridderpark is een groene parel: een klein cultuurhistorisch waardevol gebied met gecultiveerd en kleurrijk groen dat intensief wordt onderhouden. Het betreft: • representatief kijkgroen met bijzondere accenten in de entrees of hot spots • een duurzaam bomenbestand van bijzonder gecultiveerde boomsoorten, monumentale bomen, solitaire bomen of boomgroepen. • het beheer is gericht op het behoud van sierwaarde en bloeiwaarde. • verbeterpunt is het vergroten en promoten van de waarden en herkenbaarheid. • treffen van beschermende maatregelen voor het behoud van de groene parels, bijv. door opnemen in bestemmingsplannen. Het Burgemeester de Ridderpark wordt gezien als een groene parel met veel kansen voor groene ontwikkeling.
Welstandsnota In de Welstandsnota is met name de bebouwing aan de randen van het park vanuit stedenbouwkundig en architectonisch perspectief beschreven: Het park heeft, als groengebied langs de Zeeweg, een belangrijke beeldbepalende waarde voor Katwijk aan Zee. De bebouwing in en langs het park is vanuit architectonisch oogpunt beeldbepalend. De recentere bebouwing (kantoorgebouwen en appartementencomplex aan de Duinoordweg) vormen hierop een uitzondering. De waarde van het gebied ten zuiden van de Nieuwe Duinweg is de integratie van de bebouwing in het duinlandschap en het eenduidige bebouwingsbeeld, waarbinnen het individuele karakter tot uitdrukking komt in de gevelarchitectuur en kleur- en materiaalkeuze. Verder is het Burgemeester De Ridderpark een divers bebouwd woongebied met woningen met een onderlinge visuele samenhang, enkele kantoren, de Leidse Buitenschool en een muziekschool gesitueerd in en rondom een binnenduinbos. Naast een traditionele woonstraat uit de jaren ’30 (Duinoord), zijn enkele
30
vrijstaande villa’s aan de ventweg van de Zeeweg gesitueerd. Aan de zuidzijde van de Nieuwe Duinweg zijn vrijstaande woningen geïntegreerd in het duinlandschap. Aan de Duinoordweg staat een appartementencomplex van recentere datum.
de wijk Overduin/Witte Hek zijn de volgende ambities opgesteld:
Bestemmingsplan (1998)
• Stimuleren natuurlijk spelen;
Het park valt onder bestemming “Groenvoorzieningen”.
• Rekening houden met informele speelruimte bij (her)inrichting buitenruimte;
Bij de beschrijving van het Burgemeester de Ridderpark wordt deze het ‘groene hart’ van Katwijk genoemd. Ook het daarachter gelegen binnenduin met bebouwing maakt min of meer onderdeel daarvan uit. Het Burgemeester de Ridderpark is een karakteristiek groengebied en dient in zijn huidige omvang gehandhaafd te blijven. Voor dit gebied is een renovatieplan opgesteld omdat de kwaliteit van het aanwezige naaldhout sterk is achteruit gegaan. Het uitgangspunt van het renovatieplan is om geleidelijk aan de samenstelling van de beplanting te wijzigingen van naaldhout naar hoofdzakelijk loofhout. Het renovatieplan wordt gefaseerd uitgevoerd.
• Uitvoeren beleid omtrent gebruik ondergronden;
Achter het gemeentehuis ligt een soort groene brink als een soort van groene ruggegraat voor het plangebied. Dit gebeid dient na uitvoering van de uitbreiding van het gemeentehuis opnieuw te worden ingericht. Daarbij kan rekening gehouden worden met de aanleg van speelvoorzieningen.
Speelruimtebeleidsplan (2008)
• Vergroten van informele speelruimte;
• Uitvoeren beleid omtrent zandbakken; • Rekening houden met medegebruik kinderen met beperking; • Toetsen van toekomstige (bestemmings)plannen; • Uitvoeren onderhoud speelvoorzieningen volgens beheerniveau ’s VORK. Concrete doelstellingen of acties voor de wijk Overduin/Witte Hek zijn: • Formeel spelen mogelijk maken in de parken: Twee nieuwe speelplekken maken in Burgemeester de Ridderpark en het park aan de Koningin Julianalaan; • Vergroten hoeveelheid informeel spelen.
Dit plan vormt een beleidskader voor de speelruimte in de gemeente Katwijk. Er wordt op speelwijkniveau gekeken naar de verhouding tussen vraag-aanbod en de kwaliteit van spelen. Er wordt niet ingezoomd op speelplekniveau.
Speerpunten beleid
Dit speelruimtebeleidsplan maakt onderscheid tussen formele en informele speelruimte. Formele speelruimten zijn ruimten die specifiek voor buitenspelen zijn bestemd en ingericht. Informele speelruimten zijn alle ruimten waar kinderen en jongeren spelen zonder dat deze ruimten specifiek voor buitenspelen zijn bestemd en ingericht.
• Cultuurhistorisch karakter en duinkarakter versterken.
Voor de gehele gemeente zijn zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de formele speelruimte gemiddeld voldoende voor alle leeftijdscategorieën. De kwaliteit van de informele speelruimte is eveneens voldoende, maar de hoeveelheid blijft onder de maat. Voor de wijk Overduin/Witte Hek, waarbinnen Burgemeester de Ridderpark valt, zijn ruim voldoende speelplekken aanwezig met ruim voldoende speelmogelijkheden die aantrekkelijk zijn. Informele speelruimte is beperkt aanwezig, maar wel voldoende aantrekkelijk. Per wijk zijn verschillende ambities opgesteld wat betreft de speelplekken. Voor Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
Uit de bovenstaande beleidsstukken kunnen de volgende speerpunten voor het Burgemeester de Ridderpark worden samengesteld: • Inzetten op kwaliteit en duurzaamheid. • Inzetten op uitstraling, sierwaarde en netheid, met name langs de Zeeweg en de entrees. • Combineren groen en blauw: waterberging in combinatie met esthetisch water combineren. • Formele speelplek realiseren in park. • Natuurlijk spelen stimuleren • Vergroten informele speelruimte • Gebiedsgericht beheren, beheerbewust ontwerpen
31
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
32
VISIE
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
33
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
34
VISIE Burgemeester de Ridderpark als beleefbare groene parel in Katwijk Het burgemeester de Ridderpark neemt een bijzondere positie in, in het openbaar groen rondom het gemeentehuis. Door aanwezigheid van gesloten beplanting langs de Zeeweg is nauwelijks zicht op het duinbosgebied. Het park wordt momenteel slechts als doorgang gebruikt. Verschillende routes maken dit mogelijk. Door de beslotenheid is het echter minder aantrekkelijk als verblijfsgebied. Door het park meer beleefbaar te maken als groene parel van Katwijk zal het gebruik gaan toenemen en krijgt het nieuwe betekenis binnen de kern. De visie op verschillende aspecten die bijdragen aan het meer beleefbaar maken worden hier puntsgewijs uiteen gezet.
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
35
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
36
RELATIE MET OMGEVING • Burgemeester de Ridderpark maakt onderdeel uit van grote groenzones rondom gemeentehuis (Zeeweg, Koningin Julianalaan-Willem de Zwijgerlaan, Koningin JulianalaanMiereweidepad-Piet Heinlaan). • Park is bosrijk ten opzicht van omgevingsgroen en vormt daarmee een unieke sfeer te midden van de bebouwing. • Relatie park met omgeving versterken door aan Zeeweg meer openheid te creëren. Aansluiten op cultuurlijke groenzone langs Zeeweg en “voortuin” Gemeentehuis. • Woningen aan de rand maken deel uit van park. Doorlopende bossfeer in achtertuinen. • Functionele relatie gemeentehuis en Willem de Zwijgerlaan door fietsverbinding met park
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
37
huidig
gewenst
fiets- en voetverbinding Nieuwe Duinweg
Nieuwe Duinweg
Duinoordweg
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
optie a: Duinoordweg als onderdeel park
38
optie b: Duinoordweg als grens park:
ROUTING • Ten behoeve van beleefbaarheid en goede ontsluiting huidige padenstructuur benutten. • Voetpaden verbreden tot minimaal 2,00m, open bermen t.b.v. overzicht (sociale veiligheid), geen opsluiting paden t.b.v. behoud natuurlijke bossfeer. • Aansluiting Nieuwe Duinweg tussen Willem de Zwijgerlaan en Duinoordweg “downgraden” tot voet-fietsverbinding. Deze hoofdroute door het park verdient een bijzondere inrichting (meubilair, bloeiende heesters, afwijkende verharding t.o.v. bospaden). Daarnaast kan deze promenade door het park gebruikt worden voor bijvoorbeeld evenementen als een markt, (tijdelijke) kunstroute. • De Nieuwe Duinweg als oorspronkelijke ontsluitingweg blijft als doorgaande lijn behouden. Van belang is dat de doorgaande fietsroute voldoende gedimensioneerd wordt. De functiescheiding met de voetgangerszone komt in de materialisering tot uitdrukking. • Duinoordweg: verbeteren ontsluiting school, verwijderen bomen. Opties: a. opschuiven wegprofiel, creëren parkeerstrook (auto’s/busjes) verbreden trottoir voor school, ruimte voor nieuwe bomenrij b. behoud voetpad langs park, verbreden wegprofiel door creëren parkeerstrook, trottoir voor school
voetpaden park:
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
39
bestaande hoger gelegen plek in bos
referentiebeelden open plek in bos
bestaande open plek bij monument betrekken bij park en groenzone Zeeweg
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
40
OPEN PLEKKEN • Beleving park versterken door contrasten in open gesloten. Aanwijzen grote open plekken met bijzondere invulling (hoger gelegen, relatie Zeeweg, relatie doorgaande fietsroute) • Micro open plekken binnen bossfeer zorgen voor afwisselende beleving park/bos en doorzichten.
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
41
natuureducatie
natuurlijke spelaanleidingen
evenementen langs hoofdroute (promenade)
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
monument
42
BIJZONDERE ELEMENTEN • De natuurlijke bossfeer vormt de basis voor het park. • Toevoeging van bijzondere elementen zoals bijvoorbeeld kunst, spelaanleidingen, eventuele informatieborden over de voorkomende natuur- en cultuurhistorische elementen versterken de beleving van het park • De hoeveelheid aan bijzondere elementen dient in balans te zijn met de natuurlijke sfeer. • Onderscheid wordt gemaakt in natuurlijke elementen in het bos en cultuurlijke elementen langs de hoofdroute (bijv. kunst)
Bijzondere plek / element Activiteiten zone
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
43
Hoogtes en laagtes
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
44
WATERAFVOER/BERGING • Benutten hoogtes en laagtes in park • HWA vanuit wijken afvoeren via greppel passend binnen bossfeer (spreng). Laagtes opzoeken. • Mogelijke waterberging in parkzone Koningin Julianalaan en t.h.v. Zeeweg (entree park). • Doorstroming water richting waterpartij noordzijde Zeeweg.
Hemelwaterafvoer middels greppels, laagtes
0
10
20
30
40
Hemel Water Afvoer Waterretentie
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
45
50
100m
creëren open plekken
bestaande kruidenlaag en opgaand bosplantsoen in kernen besloten bosdelen behouden toepassing van beplantingssoorten die thuishoren in duinbos en langs open plekken
bestaande hulststruiken in besloten bosdelen behouden/aanvullen Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
lage heesters
46
grasberm variabel
grasvegetatie
stakenbos kern
hoge heesters lage randen
BEPLANTING (Duin)bossfeer behouden, meer variatie in open en gesloten plekken t.b.v. verbetering beleefbaarheid. Beplanting passend bij duinbostype (gemengd bos en inheemse beplanting). Grotere differentiatie in beeld en in soorten in vergelijking met huidige situatie. Open plekken: • Drietal open plekken met ieder een eigen karakter. • Gras en pleksgewijze reliëfrijke zandplekken( door vergraving ondergrond) bepalen beeld (duinsfeer). • Randen van open plekken beplanten met bijvoorbeeld Duinroos, Meidoorn, Vlier e.d. Besloten plekken: • Bomenbestand: verwijderen slechte of gevaar opleverende bomen. • Besloten bosdelen: behoud ondergroei van kruidenvegetatie en groepsgewijze opgaande beplanting in de kern. • Randen zoveel mogelijk lage beplanting toepassen en/of ruige grasberm (maaibeheer) t.b.v. sociale veiligheid/overzicht. • Beplanting behorende bij duinbostype aansluiten. Dit betekent dat cultuurlijke soorten als Symphoricarpos e.d. vervangen dienen te worden door meer natuurlijke, inheemse soorten die in het duinbos thuishoren. Paden: • Aan weerszijden pad min. 1,5m grasberm aanhouden t.b.v. veiligheid, overzicht. • Overgang naar dichtere kernen bos m.b.v. lage beplanting (heesters, ruig gras) langs pad ten behoeve van meer overzicht en een veiliger gevoel. Duinoordweg: • I.v.m. opdruk verharding, toekomstverwachting bomen en ruimtegebrek nabij school worden de bestaande Populieren verwijderd. • Dit biedt kansen voor het aanpassen van het profiel, waarbij een optimale ruimteverdeling gemaakt kan worden voor de rijweg, een parkeerzone, uitstap- en voetgangerszone en de groene inrichting. • Een asymetrisch profiel met aan de ene zijde de groenmassa van het park en aan de andere zijde een bomenrij als begrenzing van het schoolterrein. • Entree’s tot het park worden geaccentueerd met een bloemrijke lage beplanting. Nieuwe Duinweg: • Grasbermen en overgang bosgebied geaccentueerd met lage beplanting met bloemrijke accenten zijn beeldbepalend. • Laanstructuur verdwijnt en maakt plaats voor losse structuur van bomen (behoud van mooie exemplaren langs huidige weg).
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
47
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
48
ONTWERP TOELICHTING
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
49
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
50
ONTWERP Op basis van de volgende aspecten, die in de visie staan vermeld, wordt het ontwerp toegelicht: - relatie met omgeving - routing - open plekken - bijzondere elementen - waterberging - beplanting De ontwerptekening, die als bijlage in dit rapport is opgenomen, vormt daarbij het uitgangspunt. De visualisering van het technisch ontwerp voor de waterafvoer in het park zijn in dit ontwerp meegenomen.
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
51
RELATIE MET OMGEVING • De zone tussen het gemeentehuis en de woningen aan de Zeeweg krijgt een semi-transparant uiterlijk. De beplanting bestaat uit gras, lage heestervakken en bomen. Enkele openingen in de beplanting vormen vanaf de Zeeweg doorzichten naar het park. Door dit tot een minimum te houden, zal het zicht vanuit het park op het verkeer van de Zeeweg beperkt blijven. • De groenzone aan de voorzijde van de woningen van de Zeeweg sluit in sfeer aan op de beplanting van het park: graszone met pleksgewijs lage beplanting van o.a. Rosa pimpinellifolia (duinroos). De huidige bomen blijven zoveel mogelijk behouden, tenzij deze slecht zijn of gevaar opleveren. Het gras vormt een bindende factor langs de Zeeweg. • Het doorgaande fiets- en voetpad Nieuwe Duinweg sluit aan op de Willem de Zwijgerlaan en ligt in het verlengde van het bestaande fietspad nabij het gemeentehuis. De woning met huisnummer 7 wordt via dit pad ontsloten. Ter hoogte van de Duinoordweg sluit dit pad aan op de bestaande straatverharding van de Nieuwe Duinweg.
lage beplanting
open plek nabij Zeeweg • Om de (aangrenzende) bebouwing en privétuinen zoveel mogelijk bij het park te laten aansluiten wordt de voorkeur gegeven aan groene erfscheidingen (bijvoorbeeld losse haag). Daarnaast kunnen bewoners gestimuleerd worden om de bosrijke beplanting waar mogelijk in de tuinen door te zetten.
Zeeweg
aansluiting promenade Willem de Zwijgerlaan
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
52
ROUTING • De huidig voetpaden in het park worden waar nodig verbreed tot 2m en bestaan uit een halfverharding van gebroken schelpen. De open grasbermen aan weerszijden van de paden varieren van 1-2m breed. • Nieuwe Duinweg: De voet-fietsverbinding (promenade) bestaat uit de volgende onderdelen: een robuust vormgegeven promenade pad met een - tweedeling in voet- en fietsstrook t.b.v. duidelijke scheiding tussen gebruikers. de materialisering en het kleurgebruik is afgestemd - op de duinbossfeer van het park en op het comfort voor de gebruikers fietsstrook: zandkleurige groot formaat betonplaten - waarbij lengterichting wordt geaccentueerd. voetstrook: lichtgrijs groot formaat betonplaten met - betonprint (bijvoorbeeld bladmotief). - in het voetgangersgedeelte worden lichtmasten, banken en afvalbakken geplaatst (type zie afbeeldingen bijzondere elementen) • Duinoordweg: In het profiel van de Duinoordweg vindt een verschuiving plaats: - een breed trottoir aan de schoolzijde biedt ruimte voor het in- en uitstappen van schoolkinderen. - in dit trottoir is ruimte voor een rij bomen ter vervanging van de huidige laanbomen. Ze geven een groene begeleiding van de straat. De bosrand van het park begeleidt de andere zijde. - de bomen worden op 2m afstand van de aanwezige kabels en leidingen aangeplant. het rijweggedeelte wordt ca. 60cm verbreed, waarbij - een parkeerstrook van 2m en een rijgedeelte van 4,60m wordt gecreërd. - aan de parkzijde wordt het voetpad smaller gemaakt tot een loopstrook van 90cm, waarin de lichtmasten worden teruggeplaats.
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
53
OPEN PLEKKEN • •
• •
Ter afwisseling in open en gesloten delen van het park worden een aantal open plekken gecreeërd: - nabij de entree Zeeweg, - speelweide t.h.v. doorgaande fietsroute - zuidzijde hoge plek in bos t.h.v. muziekschool Open plekken bestaan uit gras en bomen. De randen bestaan uit een overgang van lage beplanting naar hoge beplanting (kern bos). Toevoegingen aan deze plekken zijn natuurlijke spel- en zitaanleidingen, om het gebruik te vergroten. Micro open plekken binnen bossfeer zorgen voor afwisselende beleving park/bos en doorzichten. Ter hoogte van de Duinoordweg wordt de entree naar de promenade meer open gemaakt waarbij de onderbeplanting wordt vervangen door gras (bomen in gras)
Zeeweg
speelveld - promenade
hoge plek met bomencarré
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
beginstadium bomencarré na aanplant door lichte open plek mogelijkheden voor bijvoorbeeld kruidenmengsel
54
volwassen stadium bomencarré omvorming tot gras naarmate meer schaduw
BIJZONDERE ELEMENTEN
spelaanleidingen zitelementen
• • • •
Spelaanleidingen in het park *: houten avontuurlijke spelaanleidingen in speelzone nabij promenade. - balanceerroute - wiebelbrug over laagte (voor waterafvoer) - steltpalen Spelaanleidingen/zitelementen op de overige open plekken in het park: - zwerfkeien/stapstenen - boomstammen Bijzonder meubilair: robuust natuurlijk uiterlijk passend in de duinbossfeer - houten zitbanken - cortenstalen afvalbakken - lichtmasten van hout - houten picknicktafels Aandacht voor grenspaal en monument entree Zeeweg: - grenspaal wordt meer in zicht gebracht - grasveld voor monument wordt geaccentueerd met bijzondere vaste planten border.
* Om de betrokkenheid van de scholen in de directe omgeving bij de inrichting van het park te betrekken en om natuurlijk spelen onder de aandacht te brengen, worden kinderen uitgenodigd om aan een tekenwedstrijd deel te nemen. Zij kunnen daarbij aanvullende ideeën geven voor het gebruik van de avontuurlijke speelzone
grenspaal in open gras: doorkijk vanuit Zeeweg en entreepad
robuust, natuurlijk uiterlijk vasten plantenborder
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
55
WATERAFVOER • Voor een uitgebreide toelichting op het hemelwaterafvoer via het Burgemeester de Ridderpark wordt verwezen naar het Technisch ontwerp (BTL Advies, d.d. 15 juli 2013) In hoofdlijnen betekent dit voor de beeldvorming in het park: • Vanuit de aangrenzende wijken en vanaf de verharde oppervlakten in het park wordt het (hemel)waterafvoer naar het open water van de Vijverhof afgevoerd. Dit gebeurd via natuurlijke sprengen/greppels, die zichtbaar worden gemaakt in het park. • De greppels varieren van 0,60m breed en 0,10m diep (zuidwestzijde) tot 1,25m breed en 0,30m diep (noord-oostzijde). • In het systeem van deze aangelegde greppels wordt op een aantal plekken een verbreding (laagte) toegepast. Deze laagtes vergroten de capaciteit van de afvoer. • De laagtes (aangebracht op de bestaande lager gelegen plekken) passen binnen het beeld van het duinbos en zorgen voor gevarieerde vegetatie. • Bij piekafvoeren zal het water in de laagtes tijdelijk zichtbaar zijn en vormt het een extra dimensie aan de open (speel) plekken.
greppel volgt promenade
impressies laagte Zeeweg bij droog weer
duiker onder promenade t.b.v. waterafvoer vanuit greppels richting noordzijde goot met afgesloten deksel kruising pad
impressies laagte Zeeweg bij nat weer (piekafvoer)
laagte bij speelplek
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
56
BEPLANTING
nieuwe bomen
Bomen: • Het huidige bomenbestand wordt zoveel mogelijke behouden om de duinbossfeer in stand te houden. • Slechte bomen en bomen die door de nieuwe inrichting (promenade en waterafvoer) niet meer ingepast kunnen worden, worden verwijderd • Nieuwe bomen: Duinoordweg: Platanus x hispanica (Plataan) Bomencarré op hoge plek: Betula pendula (Berk) Bosplantsoen: • Besloten bosdelen: behoud ondergroei van kruidenvegetatie en groepsgewijze opgaande beplanting in de kern. • Ten behoeve van het vergroten van open plekken wordt pleksgewijs het bosplantsoen verwijderd
lage beplanting
Lage beplanting: • Op de overgang van de besloten bosdelen naar de open plekken en bermen langs de paden worden pleksgewijs lage heesters aangeplant. • Soorten lage beplanting: Rosa pimpinellifolia (duinroos) Rosa rugosa (rimpelroos), Hippophae rhamnoides (duindoorn) • Specifiek langs promenade pad toevoeging van kruidachtige vaste planten zoals: Geranium macrorrhizum ‘Spessart’ (ooievaarsbek) en Corydalis lutea (gele helmbloem)
vasteplantenborder
Gras: • De grote open plekken in het park worden voorzien van gras ten behoeve toegankelijkheid voor verblijf en spelen. • De overgangen van de open plekken naar de dichte beplanting (bosplantsoenkernen) worden gekenmerkt door lage beplanting en ruig gras (maaibeheer). Vaste plantenborder: • In het grasveld voor het monument vormt een kleurenrijke bloemenborder een bijzonder accent. Hierin worden soorten toegepast die passen binnen de sfeer van het Duinbospark, zoals: Verbascum (gele toorts), Achillea (Duizendblad), Sedum (Hemelsleutel), Perovskia (Reuzenlavendel), Phlomis (Brandkruid), Molinia (Pijpestrootje) Bollen: • Nabij de entrees van het park langs de promenade en de open plek aan de Zeeweg worden pleksgewijs bloembollen toegepast. Soort: Scilla siberica (Oosterse sterhyacint)
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
57
Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
58
BRONNEN: Buis, J. en Verkaik, J,. Staatsbosbeheer. 100 jaar werken aan groen Nederland. Uitgeverij Matrijs, Utrecht, 1999. Gemeente Katwijk. BSV Katwijk. de Architekten Cie, Katwijk, 2007 Gemeente Katwijk. Bestemmingsplan Koestal-Overduin 1998. Katwijk, 1998. Gemeente Katwijk. Groenbeleidsplan 2009-2019. Mulder, O. en Marjel, D. April, Katwijk, 2009. Gemeente Katwijk. Speelruimtebeleidsplan. Kamstra,R en Marjel, D. Katwijk, 2008. Gemeente Katwijk. Visie Openbare Ruimte Katwijk. Katwijk, 2007. Jansen, P., Boosten, M., Winterink, A. en van Benthem,M. De aanleg van nieuwe bossen. Uitgeverij Matrijs. Utrecht, 2009. Website Digitale Krantenarchief - Regionaal Archief Leiden (bezocht op 20-032012) Diverse krantenartikelen uit het Leidens Dagblad en Leidense Courant. Website Nico Kuijt (bezocht op 06-03-2012) De Ridderbos wacht een fasegewijze renovatie. Artikel 30 april 2010. Website watwaswaar (bezocht op 06-03-2012) Luchtfoto Den Haag 1945. Website Leidse buitenschool (bezocht op 06-03-2012) Werf, van der S. Natuurbeheer in Nederland. Deel 5. Bosgemeenschappen. Pudoc Wageningen, 1991. Burgemeester de Ridderpark - Katwijk - 18 juli 2013
59