Protocol excellente leerling
“LEREN DOOR TE DOEN”
Laatst aangepaste versie; Juni 2013
Mulderskamp 164 7205 BZ Zutphen T: 0575-512230 E:
[email protected] www.theothijssen-zutphen.nl
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
1
Inhoudsopgave. 1. Doelstelling OBS Theo Thijssen. ....................................................................... 3 1.1 De missie van onze school ............................................................................. 3 1.2 Het Educatief Centrum en Ondernemend Leren. ........................................... 3 1.3 Zorgstructuur. ................................................................................................... 3 2. Model (hoog) begaafdheid. ................................................................................ 4 2.1 Doelgroep excellente leerlingen. ..................................................................... 4 2.2 Aanmelding nieuwe leerlingen. (4 jarigen) ...................................................... 5 2.3 Aanmelding nieuwe leerlingen. (tussentijds) ................................................... 5 2.4 Interne overdracht. ........................................................................................... 5 2.5 Groepssignalering. ........................................................................................... 6 2.6 Routeplan ......................................................................................................... 6 3. Instructie – Groepsplannen – Compacten - Verrijken ....................................... 7 3.1 Instructie........................................................................................................... 7 3.2 Groepsplannen ................................................................................................ 7 3.3 Compacten, Verrijken, Doortoetsen en Versnellen. ........................................ 7 3.3.1 Doel compacten: ........................................................................................... 7 3.3.2 Wie komen in aanmerking: leerlijn 1 ............................................................ 8 3.3.3 Verrijking rekenen ………………………………………………………………8 3.3.4 Verrijking taal …………………………………………………………………...8 3.3.5 Plusgroep / verrijkingsgroep ……………………………………… ...... ………9 3.3.6 Evalueren onderwijsaanpassingen............................................................... 9 3.4 Onderpresteerders ………………………………………………………………..9 3.5 Profielen ……………………………………………………………………………9 3.6 Schoolverslag. ............................................................................................... 10 3.7 Weektaak. ...................................................................................................... 10 3.8 Werkgroep excellentie ………………………………………………………….11 4 Invoering, evaluatie en bijstelling protocol. ...................................................... 11 4.1 Stappenplan invoering protocol .................................................................... 11 Bijlage 1 intakeformulier ...................................................................................... 12 Bijlage 2 Signaleringslijst peuters en kleuters .................................................... 16 Bijlage 3 Signaleringslijst leerlingen groep 3 t/m 8.............................................. 17 Bijlage 4 Materialen meer begaafden. ................................................................. 18 Bijlage 5 Didactisch groepsoverzicht t.b.v. groepsplan ....................................... 24 Bijlage 6 Groepsplan inhoudelijk ......................................................................... 24
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
2
1. Doelstelling OBS Theo Thijssen. In grote lijnen is de ontwikkelingsgang voor kinderen op de gehele wereld gelijk. In detail zijn er voor ieder kind eigen bijzonderheden, een eigen levenspatroon, een eigen levensritme en aanleg voor bepaalde karakterstructuur. Wij vinden dan ook dat er een continu ontwikkelingsproces mogelijk moet zijn, waarbij het zich ontwikkelende kind centraal moet staan. Dit betekent dat bij ons op school de emotionele-, sociale-, cognitieve-, creatieve- en motorische aspecten evenwichtig verdeeld "aan bod" komen, waarbij de inrichting van het onderwijs en de pedagogische benadering zoveel mogelijk geïndividualiseerd zijn. Wij hechten grote waarde aan een goed pedagogisch klimaat waarin de leerlingen zich veilig voelen. Soms gebruiken we elementen van verschillende onderwijssystemen die bij onze manier van werken aansluiten (bijv. Jenaplan, Dalton). Binnen ons onderwijs geven wij de kinderen ruimte om kennis te nemen van de achtergronden en overwegingen van de ander. De veelvormigheid van de samenleving dient daarbij als uitgangspunt om kinderen te leren zich kritisch op te stellen in allerlei situaties. De maatschappij is aan grote en snelle veranderingen onderhevig. Wij willen kinderen daarom leren weerbaar te zijn, zodat ze met die veranderingen om kunnen gaan. 1.1 De missie van onze school De Theo Thijssen zal zich ontwikkelen tot een open(bare) brede school waar een professioneel team de kwaliteiten van leerlingen en elkaar benut. Er is aandacht voor intercultureel onderwijs en de wereld om ons heen. Het leesonderwijs neemt een belangrijke plaats in en er is ruimte voor interesses van kinderen. We werken vanuit een leerstofjaarklassensysteem waarin we gedifferentieerd en klassenoverstijgend onderwijs aanbieden. 1.2 Het Educatief Centrum en Ondernemend Leren. OBS Theo Thijssen werkt in het Educatief centrum “De Hoven” intensief samen met de kinderopvang, de peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang. Bij “ondernemend leren” worden de eigen initiatieven van kinderen en leerkrachten gestimuleerd en staat talentontwikkeling centraal. De gemiddelde prestatie is niet alleen de maatstaaf, er wordt tevens gestreefd naar meesterschap! Op school worden de zaakvakken (zoals aardrijkskunde, geschiedenis, natuur etc.) niet langer wekelijks aangeboden maar in blokken van ongeveer zeven weken. Leerlingen worden uitgedaagd iets concreets te realiseren; een boek maken, een gast ontvangen, een tentoonstelling inrichten, een optreden verzorgen, een tuin inrichten etc. In het educatief centrum werken we steeds meer samen met o.a. St. Welzijn, De Graafschap Bibliotheek, Natuurmonumenten en verschillende sportclubs. 1.3 Zorgstructuur. Leerlingen worden intensief begeleid en gevolgd via de “1-zorgstructuur” We werken met instructie op 3 niveaus. In het schooljaar 2009/2010 zijn we gestart met het maken van groepsplannen, waarbij aandacht is voor de resultaten en de
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
3
onderwijsbehoeften van de leerlingen. De verschillende stappen staan omschreven in het beleidsplan “Zorg” 2. Model (hoog) begaafdheid. Binnen de visie van de school, de 1 zorgstructuur, instructie op 3 niveaus en het werken met groepsplannen hebben we gekozen voor het (h)b model van Heller.
Heller gaat uit van meer factoren. Om prestaties te leveren zijn begaafdheidsfactoren van belang. Dat begaafdheid niet altijd tot uitdrukking komt, kan te maken hebben met de invloed van omgevingskenmerken en niet-cognitieve persoonlijkheidskenmerken. De prestaties van leerlingen zijn afhankelijk van aangeboren capaciteiten, persoonsen omgevingsfactoren. 2.1 Doelgroep excellente leerlingen. Onze school richt zich met dit beleidsplan op leerlingen die behoefte hebben aan een aangepast leerstofaanbod, omdat het reguliere leerstofaanbod hen te weinig uitdaging biedt. In vele gevallen spreken wij bij deze leerlingen van een ontwikkelingsvoorsprong. Intelligente / begaafde leerlingen – niveau IQ 115-130 Hoogintelligente / hoogbegaafde leerlingen – niveau IQ >130. Om een ontwikkelingsvoorsprong bij leerlingen vast te stellen maken we in eerste instantie gebruik van: De reguliere methode onafhankelijke toetsen (Cito LVS), waarbij specifiek gekeken wordt naar de toetsen Rekenen en Wiskunde en Begrijpend Lezen. (3x een A score bij bovenstaande toetsen).
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
4
de onderwijsbehoeften van de leerling. Informatie en observaties van de leerkracht Informatie van ouders. Informatie vanuit het kind zelf, na een gesprek met elkaar te hebben. Intakeformulier nieuwe leerlingen, die bij de kleuters wordt meegegeven.
Heel specifiek letten we op leerlingen met een partieel talent (vaak gericht op taalvaardigheden), bij I of hoge II scores en goede uitslagen bij de methode gebonden toetsen. Deze leerlingen komen in aanmerking voor compacten en verrijking. 2.2 Aanmelding nieuwe leerlingen. (4 jarigen)
De ouders maken een afspraak met de directie. De directie geeft informatie betreffende de werkwijze/visie van de school, ouders maken een keuze over wel/niet plaatsing. Het inschrijfformulier wordt ingevuld. Bij inschrijving vanaf het 2e kind is er in principe geen informatiegesprek, ouders vullen het inschrijfformulier in. Het inschrijfformulier gaat naar de intern begeleider, zij handelt administratief de inschrijfprocedure af. Op verzoek van de ouders, directeur en/of de intern begeleider kan er een afspraak gemaakt worden voor verdere informatie over de leerling (bijv. extra zorg, rugzakprocedure). De leerkrachten van de kleutergroepen plaatsen de leerling, in onderling overleg, in één van de kleutergroepen. Daarbij houden ze o.a. rekening met broertjes/zusjes, groepsgrootte, jongens/meisjes, wens ouders, advies PSZ / KDV. Ongeveer 6 weken voordat de leerling 4 jaar wordt, krijgen ouders en leerling een uitnodiging voor een kennismakingsgesprek met de groepsleerkracht. Bij deze kennismaking wordt het intakeformulier (zie bijlage 1) meegegeven. De ouders vullen dit formulier in en geven het bij een van de eerste keren wennen op school weer terug aan de groepsleerkracht. Tevens worden de bezoekmomenten (5 hele dagen of 10 ochtenden) afgesproken. Bij de start op de basisschool geven de ouders het overdrachtsformulier van de PSZ / kinderdagverblijf ter inzage (niet verplicht) en maakt de groepsleerkracht een afspraak voor het huisbezoek. Na ongeveer 4 weken op de basisschool gaat de groepsleerkracht op huisbezoek. Het intakeformulier is een aandachtspunt bij dit bezoek. Bij o.a. zorg / vermoedens ontwikkelingsvoorsprong wordt er een vervolgafspraak gemaakt, waarbij de intern begeleider aanwezig is. Het initiatief voor de vervolgafspraak ligt bij groepsleerkracht en/of ouders. Voor de hele groep wordt in oktober de signaleringslijst ingevuld (zie bijlage 2 en 3). Op deze manier kan er gekeken worden of er een ontwikkelingsvoorsprong is. Ook wordt er na de wenperiode een kort gesprek met ouders op school ingepland. Zo is er even tijd om met elkaar te spreken over de voortgang van het kind. Dit zal dan plaatsvinden na het huisbezoek, zo rond de 6 weken. Vanaf dit moment zit de leerling in het reguliere zorgsysteem.
2.3 Aanmelding nieuwe leerlingen. (tussentijds) Bij leerlingen die tussentijds aangemeld worden is er altijd contact (telefonisch) met de vorige school. Er wordt een onderwijskundig overdrachtsrapport ingevuld en het LVS (Cito) wordt meegestuurd. Na ongeveer 4 weken heeft de groepsleerkracht een voortgangsgesprek met de ouders.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
5
2.4 Interne overdracht. Voor de start van het nieuwe schooljaar vindt er een warme overdracht plaats tussen de groepsleerkrachten. Met behulp van de groepsplannen worden de leerlingen besproken. Er is o.a. aandacht voor de groepsplannen, leerlingen in de HGPD, het Cito lvs, leerlingen met een eigen leerlijn en leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. 2.5 Groepssignalering. Bij de start van het schooljaar maakt de intern begeleider een toets- / observatiekalender, de signaleringslijsten voor excellentie is hier een onderdeel van. De signaleringslijsten worden in iedere klas rond de derde week van oktober ingevuld, na ongeveer 6 tot 8 weken onderwijs. De rol van de leerkracht is hier heel belangrijk. Op dit moment kunnen eerste signalen opgepikt worden. Verder onderzoek is dan nodig. Er is een signaleringslijst voor groep 1/2, waarbij na het invullen gekeken wordt of een kind een mogelijke ontwikkelingsvoorsprong heeft en/of mogelijk harmonisch is. Voor groep 3 t/m 8 is er een signaleringslijst waarbij achteraf een analyse gemaakt kan worden op begaafdheid, intelligentie en harmonische ontwikkeling. Zie bijlage 2 en 3 voor de signaleringslijsten. Binnen de 1 zorgstructuur, die ieder schooljaar opnieuw wordt vastgesteld, worden de gegevens uit de groepssignalering meegenomen. Bij vermoedens van een ontwikkelingsvoorsprong of hoog / meerbegaafdheid hanteren we onderstaand routeplan. 2.6 Routeplan Leerkracht en/of ouders hebben het vermoeden dat de leerling een ontwikkelingsvoorsprong heeft. 1 = stap 1 binnen de 1 zorgroute. De leerkracht verzamelt gegevens, zoals Cito LVS, methode gebonden toetsen, intakeformulier, groepssignaleringslijsten (oktober), onderwijsbehoeften 2 = stap 2 binnen de 1 zorgroute. De leerling wordt ingebracht in het collegiale overleg 3 = stap 3 binnen de 1 zorgroute. De leerling wordt besproken in een HGPD gesprek in aanwezigheid van groepsleerkracht, ouders en intern begeleider (eventueel orthopedagoog WSNS). Handelingsadviezen worden geformuleerd, ouders vullen signaleringslijst in. 4 = vervolg HGPD gesprek. Handelingsadviezen van de afgelopen periode en de ingevulde signaleringslijst van de ouders worden besproken. 5 = richtinggevende uitspraak door groepsleerkracht, ouders en intern begeleider. 5A =
Ouders en school zijn van mening dat de leerling een ontwikkelingsvoorsprong heeft. Hulpvraag wordt geformuleerd en gezamenlijk wordt besloten tot versnellen / verrijken / compacten / anders
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
6
5B =
Ouders en school zitten niet op één lijn wat betreft het wel/niet hebben van een ontwikkelingsvoorsprong. Verder diagnostisch onderzoek is noodzakelijk; orthopedagoog wordt ingeschakeld. - leerling heeft een ontwikkelingsvoorsprong en de leerling komt in aanmerking voor versnellen / verrijken / compacten / anders - leerling heeft geen ontwikkelingvoorsprong.
5C =
Ouders en school zijn van mening dat de leerling waarschijnlijk over de hele linie geen ontwikkelingsvoorsprong heeft. - de leerling heeft een partieel talent en komt in aanmerking voor verrijking / compacten. - er wordt geen actie ondernomen.
3. Instructie – Groepsplannen – Compacten - Verrijken 3.1 Instructie We werken volgens het model van de effectieve instructie. introductie en doel instructie verwerking
afronding
aanpak 1, 2 en 3 aanpak 3 korte werkinstructie aanpak 1 en 2 basisinstructie aanpak 1 aanpak 2 begeleide verwerking zelfstandige en oefening verwerking
aanpak 3 zelfstandig werk
aanpak 1, 2 en 3 evaluatie en afronding van de les
3.2 Groepsplannen 2x per jaar maakt de leerkracht per vakgebied een groepsplan. (met een tussenevaluatie na ongeveer 8 weken) Leerlingen worden in principe ingedeeld in 3 niveaus. Binnen de niveaus is aandacht voor individuele leerlingen met een speciale onderwijsbehoefte (zie bijlage 6 groepsplan inhoudelijk). Aanpak 1: leerlingen met extra zorg, verlengde instructie en extra oefenmomenten Aanpak 2: leerlingen die het basisprogramma volgen. Aanpak 3: leerlingen die in aanmerking komen voor een verkorte instructie, leerstof compacten en verrijkingsopdrachten aangeboden krijgen. Om een gefundeerde indeling te kunnen maken wordt er gekeken naar de onderwijsbehoeften, de methode gebonden en methode ongebonden toetsen gekeken (Zie bijlage 5 groepsplan didactisch). 3.3 Compacten, Verrijken, Doortoetsen en Versnellen. 3.3.1 Doel compacten:
Voorkomen dat leerlingen zich gaan vervelen en gedemotiveerd raken. Tijd vrijmaken, zodat leerlingen een groter beroep kunnen doen op hun intellectuele capaciteiten (leren te leren)
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
7
3.3.2 Wie komen in aanmerking: leerlijn 1
Leerlingen die bij methodegebonden toetsen meerdere malen een goed scoren (minimaal 80% bij de verschillende opgaven) Leerlingen die A of hoge B score behalen bij de cito toetsen Leerlingen die positief opvallen door o.a. werkgedrag, zelfstandigheid en instructieverwerking.
Bij doelgroepleerlingen, omschreven in 2.1, gaan we eenmalig doortoetsen en bekijken we het alternatieve leerling-rapport van het Cito lvs. Deze leerlingen krijgen indien mogelijk verrijkingsopdrachten volgens leerlijn 2 (meer verdiepend) aangeboden. Komt een leerling voor versnelling in aanmerking, dan wordt altijd het routeplan (2.6) gehanteerd. Eventueel wordt een bovenschools hoogbegaafdheidsinstrument ingezet met behulp van de bovenschoolse ambulant begeleider. Met ouders wordt afgesproken hoe ze geïnformeerd worden. In principe tijdens de reguliere gesprekken, eventueel kunnen er extra gesprekken gepland worden. Deze afspraak wordt in het LVS opgenomen. 3.3.3 Verrijking rekenen. Criteria om voor verrijking in aanmerking te komen: - 3x een I score bij de cito rekentoetsen - methodegebonden toetsen worden goed gemaakt - observatie tijdens groepslessen/onderwijsbehoeften - screeningslijst excellentie In overleg met de coördinator excellentie – IB – ouders – en leerkracht kan hiervan afgeweken worden. Kinderen die in aanmerking komen voor de verrijking werken in principe met ***ster opdrachten van WIG, enkele **ster opdrachten worden vervangen door thema’s uit de methode Kien of Rekentijgers. Dit is niet vrijblijvend, het zijn verplichte onderdelen van de weektaak. Werkwijze: Op de weektaak van de leerling staan de verrijkende opdrachten. Op de woensdagochtend is er voor deze leerling een inloopspreekuur, leerlingen krijgen instructie bij het nieuwe thema en kunnen vragen stellen. Tijdens de WIG rekenles op de 5e dag (meestal de vrijdag) plant de leerkracht minimaal 10 minuten om met de leerlingen de voortgang te bespreken / extra instructie Evaluatie: - De kinderen noteren in het mapje een zelf-evaluatie van het gemaakte thema, hoe is het gegaan, wat heb ik geleerd, heb ik het alleen of samen gemaakt enz. - De leerkracht zet op het evaluatieformulier een paraaf en noteert kort hoe het kind gewerkt heeft. - Op het schoolverslag zet de leerkracht een beoordeling (gebruik hiervoor het evaluatieformulier) Voor aanvullende vragen/onduidelijkheden kan de leerkracht terecht bij de leerkracht die het inloopspreekuur verzorgd. 3.3.4 Verrijking taal. Het afgelopen jaar hebben wij vooral ingezet op het rekenonderwijs en dit is nu geïmplementeerd. Komend halfjaar gaan wij ons verder inzetten op het gebied van taal. Deze kinderen hebben nu naast hun taalwerk een
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
8
presentatie/onderzoeksopdracht waarbij ze een verslag maken en dit ook kunnen onderbouwen. Op deze manier werken zij aan hun taalvaardigheden en kunnen zij zich verdiepen in eigen interesses. Dit in combinatie met het ondernemend leren. 3.3.5 Plusgroep / verrijkingsgroep. Al een paar jaar is Educatief Centrum Theo Thijssen zich aan het verdiepen in het excellente onderwijs voor de leerlingen die meer/of andere lesstof vragen dan het reguliere. Op dit moment werken er leerlingen vanuit groep 4 t/m 8 met het onderwijsprogramma ‘Kien’ en sommige andere materialen voor verrijking op rekenen en/of taalgebied. Onze intern begeleider, Nardy Sloot begeleidt momenteel deze leerlingen op de woensdagochtend tijdens het inloopspreekuur, zo krijgen zij nieuwe informatie en uitleg en kunnen ze voor een groot deel zelfstandig verder werken in hun eigen groep. Na de zomervakantie gaan wij starten met een plusgroep/verrijkingsgroep. Op deze manier willen wij buiten de klas thematisch en projectgericht aan het werk gaan, passend binnen het ondernemend leren. Het kan zijn dat er leerlingen van eenzelfde groep bij elkaar zitten, maar dit kan ook gemixt worden. Dit alles zal gaan plaatsvinden op de woensdagochtend, onder leiding van Funda Bulut. Ouder(s) / verzorgers(s) van de leerlingen die hiervoor in aanmerking komen krijgen hierover bericht. Gekeken zal worden naar de (leer)prestaties van de leerlingen, werkhouding en zelfstandigheid, interesses en vaardigheden. De criteria die ook beschreven zijn in het excellentieprotocol. 3.3.6 Evalueren onderwijsaanpassingen. In het groepsplan worden vaste evaluatiemomenten gepland. Hierbij wordt nadrukkelijk gelet op leerlingen met een onderwijsaanpassing, om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling in een stijgende lijn blijft. De groepsplannen worden besproken met de intern begeleider. Ouders worden, volgens afspraak, geïnformeerd. De verrijkende opdrachten staan op de weektaak van de leerling en ze krijgen een beoordeling. Verder is het belangrijk om regelmatig even kort met de leerling te evalueren. Bij de overgang naar een volgende groep wordt er bij de overdracht aan de volgende leerkracht aangegeven aan welke verrijkingsstof de leerling heeft gewerkt en hoe ver hij gekomen is met de verschillende materialen. Deze informatie wordt ook beschreven in het leerlingvolgsysteem van de leerling.
3.4 Onderpresteerders. Onderpresteren is het langdurig minder presteren dan op grond van iemands capaciteiten verwacht zou mogen worden. Bij leerlingen waarvan het vermoeden bestaat dat ze onderpresteren wordt eerst een volledig intern onderzoek gedaan, zodat er duidelijkheid is over de begaafdheid en capaciteiten. Het is belangrijk om deze leerlingen ondanks hun huidige prestaties, wel in te delen bij een hogere leerlijn. Daarnaast is pedagogische begeleiding van deze leerlingen essentieel om een gedragsverandering teweeg te brengen. Mocht er na het toepassen van verschillende handelingen en aanpassingen na enige tijd nog geen verbetering optreden, dan is het wenselijk om een extern deskundige te raadplegen.
3.5 Profielen.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
9
Dé (hoog)begaafde leerling bestaat niet. Er zijn verschillende typen (hoog)begaafde leerlingen te onderscheiden, die verschillen in (gedrags)kenmerken, behoeften en hierop afgestemde begeleiding. De profielen van Betts en Neihart (2010) worden in onderstaande tabel met een beknopte typering weergegeven. 1 Profiel
Beknopte typering
De succesvolle leerling
levert goede prestaties, is perfectionistisch, vermijdt risico en zoekt bevestiging van de leerkracht.
De uitdagende leerling
is creatief, komt op voor eigen opvattingen, is competitief, heeft grote stemmingswisselingen, is eerlijk en direct
De onderduikende leerling
ontkent zijn of haar begaafdheid, vermijdt uitdaging, zoekt sociale acceptatie en wisselt in vriendschappen
De drop-out
is creatief, zoekt buitenschoolse uitdaging, isoleert zich zelf, verstoort, presteert gemiddeld of minder, bekritiseert zichzelf en anderen
De dubbel gelabelde leerling (met leer- en/of gedragsproblemen)
werkt inconsistent, presteert gemiddeld of minder (mogelijk als gevolg van een onderliggend leerprobleem), verstoort en reageert af
De zeflstandige leerling
heeft goede sociale vaardigheden, werkt zelfstandig, ontwikkelt eigen doelen, werkt zonder bevestiging, is creatief, komt op voor eigen opvattingen en neemt risico
3.6 Schoolverslag. Vanaf groep 3 staat er op het rapport een kopje “opdracht ‘Kien’ “. Hier kan de leerkracht aangeven hoe de ontwikkeling en voortgang van de verrijkingsopdrachten op rekengebied gaan. Dit alleen wanneer er structureel met Kien gewerkt wordt. Op taalgebied zijn we nog druk in ontwikkeling met een vast programma voor deze leerlingen, vandaar dat hier ook nog geen benaming van op het rapport staat. 3.7 Weektaak. Op de weektaak voor de leerlingen staat aangegeven welk keuzewerk zij kunnen kiezen wanneer zij klaar zijn met hun vaste taken. 1
http://hoogbegaafdheid.slo.nl/begeleiding/profielen/
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
10
In iedere klas is een kist aanwezig met verschillend verrijkingsmateriaal op het gebied van excellentie. Verschillende (denk)spellen kunnen ook ingezet worden op andere vakgebieden of in combinatie met samenwerkend en coöperatief leren. De kisten zijn ingedeeld per niveau, maar kunnen ook geruild worden onderling. Groep 3 & 4, groep 5 & 6, groep 7 & 8. Ook in de kleuterklassen zijn er drie kisten aanwezig die onderling gewisseld kunnen worden.
3.8 Werkgroep excellentie. In het schooljaar 2012-2013 zijn wij gestart met het werken in werkgroepen voor de vakgebieden; taal, rekenen, ict en excellentie. Iedere leerkracht zit in 1 of 2 werkgroepen en op deze manier kunnen wij meer onderwijsinhoudelijk met elkaar vergaderen. In de werkgroep excellentie zitten wij met 6 leerkrachten uit verschillende groepen. De voorzitter van deze werkgroep gaat ook twee keer per jaar naar een kartrekkersbijeenkomst voor excellentie op bovenschoolniveau. Verder is er twee keer per jaar een excellentiebijeenkomst voor meerdere scholen, zodat informatie met elkaar gedeeld kan worden. Alles wat in de werkgroep besproken en besloten wordt, komt daarna terug in de teamvergadering zodat het daar vastgesteld en/of gedeeld kan worden. 4 Invoering, evaluatie en bijstelling protocol. 4.1 Stappenplan invoering protocol 25 febr.
bijstellen protocol
7 mrt.
werkgroep excellentie – protocol bespreken en vaststellen
Mei
vaststellen van het protocol in het hele team
november
(tussen)evaluatie van het protocol
Leerkrachtniveau:
2x per schooljaar worden de groepsplannen besproken, geëvalueerd en bijgesteld door de leerkracht en intern begeleider.
Ondersteuningsniveau:
Aan het eind van elk schooljaar is er een evaluatie met de orthopedagoog, directie en intern begeleider. Op uitnodiging nemen externen deel aan deze evaluatie. De werkgroep excellentie heeft 2x per jaar een overleg.
Organisatieniveau:
Team: (GTO in januari) en studiedag (juni) Management: minimaal 2x per jaar
NB: Bovenstaande afspraken worden opgenomen in het vergaderrooster.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
11
Bijlage 1 Intakeformulier Naam van het kind:
___________________________
Geboortedatum:
___________________________
Datum van invullen:
___________________________
Ingevuld door:
___________________________
Naam ouders/verzorgers:
___________________________
Gezinssamenstelling:
___________________________
Adres(sen):
___________________________ ___________________________
Telefoon thuis:
___________________________
Telefoon mobiel:
___________________________
Telefoon werk:
___________________________
Naam/telefoon huisarts:
___________________________
Indruk ouders/verzorgers over hun eigen kind Welke informatie vindt u belangrijk, zodat de school uw kind zo goed mogelijk kan begeleiden: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Ziet u er tegenop dat uw kind naar de basisschool gaat? ja / nee Waarom (niet)? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Denkt u dat uw kind toe is aan onderwijs/leren? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ De levensgeschiedenis van het kind Zijn er bijzonderheden in de ontwikkeling van uw kind, in de periode van 0 tot 4 jaar? ja / nee Zo ja, welke? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Zijn er medische bijzonderheden, zoals een dieet / voedselallergie / astma enz? Zo ja, welke?
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
12
___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Bijzondere gebeurtenissen Is er sprake geweest van ziekenhuisopnamen, ziekten, ongelukken, overlijden van voor uw kind belangrijke personen enz.? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Is er sprake geweest van wisselingen in de gezinssamenstelling of scheiding? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Mocht er sprake zijn van een scheiding, zijn er belangrijke afspraken rondom de omgangsregeling of co-ouderschap? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ De ontwikkelingsgegevens van het kind Zelfstandigheid en zelfredzaamheid Kan hij/zij zichzelf aan- en uitkleden
ja / nee
Naar de wc gaan/zindelijkheid
ja / nee
Buiten spelen, fietsen, steppen
ja / nee
Sociale ontwikkeling Speelt uw kind voornamelijk met jongere of met oudere kinderen? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Neemt uw kind zelf initiatief om met een vriendje of vriendinnetje te spelen? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
Neemt uw kind de leiding in het spel, bepaalt hij/zij wat er gebeurt? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Emotionele ontwikkeling Is uw kind wel eens angstig en/of boos. ja/nee Zo ja, waarvoor? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
13
Spelontwikkeling Wat zijn de favoriete spelactiviteiten van uw kind, zowel binnen als buiten? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Taalontwikkeling Welke taal spreekt u thuis met elkaar?
_________________
Welke taal spreekt u thuis met uw kind?
_________________
Heeft uw kind logopedie (spraakles) gehad?
ja / nee
Zo ja, waarom? (aangeboren problematiek/mondstand enz.) ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Heeft uw kind specifieke belangstelling op het gebied van taal activiteiten? (Opvallende dingen die te maken hebben met taal.)
Motorische ontwikkeling Durft uw kind te rennen / klimmen / klauteren / fietsen en dergelijke? ___________________________________________________________________ __________________________________________________________________
Speelt uw kind het liefst buiten of juist binnen? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Heeft uw kind fysiotherapie gehad? ja / nee Zo ja, waarvoor? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Vroege ontwikkeling Denkt u dat uw kind een (mogelijke) ontwikkelingsvoorsprong heeft op de volgende gebieden? Kunt u aangeven op welke leeftijd dit zich uitte bij uw kind en op welke manier. -
Interesse voor letters.
-
Interesse voor cijfers.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
14
-
Tekeningen maken.
-
Puzzels en constructiemateriaal.
-
Heeft uw kind een (ander) specifiek belangstellingsgebied?
Familiekenmerken Komt het volgende in de familie voor (doorstrepen indien niet van toepassing) 1.
Dyslexie
ja / nee
Bij wie? _____
2.
Hoog begaafdheid
ja / nee
Bij wie? _____
3.
ADHD
ja / nee
Bij wie? _____
4.
Autisme en aanverwante stoornis
5.
Bijzonderheden i.v.m. gezondheid ja / nee Bij wie? _____
6.
Andere belangrijke aandachtspunten:
ja / nee
Bij wie? _____
_________________________________________________________ Gegevens over peuterspeelzaal / kinderopvang De overdrachtsformulieren zijn overgedragen aan school: ja / nee Heeft u aanvullende mededelingen over de peuterspeelzaal/de kinderopvang? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________ Overige opmerkingen: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________
Handtekening ouders
Handtekening namens school
Datum:
Datum:
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
15
Ontwikkelingsvoorsprong 1 Beschikt over een brede belangstelling 2 Toont een rijke fantasie bij (spel)activiteiten en vertellen 3 Leert gemakkelijk en snel 4 Komt met originele oplossingen 5 Toont opvallende interesse voor boeken, voorlezen en letters 6 Beschikt over een prima geheugen 7 Is eigenzinnig, wil eigen keuzes maken, zelf beslissen 8 Valt op in het zien van “slimme” verbanden 9 Heeft gevoel voor humor 10 Laat zien wat hij/zij kan 11 Streeft naar perfectie 12 Voert opdrachten het liefst op eigen manier uit 13 Wil graag moeilijkere activiteiten doen 14 Stelt originele, verrassende vragen 15 Valt op door belangstelling voor cijfers, getallen (rekenen) Totaal Harmonisch 16 Heeft een opdracht vlot af 17 Is opgenomen in de groep op school 18 Gaat graag naar school / PSZ / KDV 19 Kan goed een poosje met een activiteit bezig zijn 20 Toont zelfvertrouwen 21 Kan goed met de leerkracht opschieten 22 Is geconcentreerd met een activiteit bezig 23 Houdt zich aan spel- en groepsregels 24 Is ambitieus, wil bv. de eerste, de beste, de snelste zijn 25 Weet goed van zichzelf wat hij/zij al kan en weet
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
16
15.
14.
13.
12.
11.
10.
9.
8.
7.
6.
5.
4.
3.
2.
1.
Bijlage 2 Signaleringslijst peuters en kleuters
Begaafd en intelligent 1 Beschikt over een brede belangstelling 2 Leert gemakkelijke en snel 3 Beschikt over een prima geheugen 4 Valt op in het zien van “slimme” verbanden 5 Streeft naar perfectie 6 Wordt geboeid door meer ingewikkelde opdrachten 7 Stelt originele, verrassende vragen 8 Toont een rijk verbeeldingsvermogen 9 Komt met originele oplossingen 10 Is eigenzinnig, wil eigen keuzes maken, zelf beslissen 11 Heeft gevoel voor humor 12 Doet dingen waar het mee bezig is liefst op een eigen manier Totaal Harmonisch 13 Houdt zich aan groeps- en spelregels 14 Kan de dingen waarmee hij bezig is vlot doen 15 Is opgenomen in de groep op school 16 Gaat graag naar school 17 Presteert op school goed tot zeer goed bij taal en lezen 18 Kan goed zelfstandig werken 19 Toont zelfvertrouwen 20 Presteert op school overeenkomstig zijn/haar mogelijkheden 21 Kan goed met de leerkracht opschieten 22 Werkt geconcentreerd aan een opdracht 23 Is ambitieus 24 Heeft positief beeld van zijn eigen mogelijkheden 25 Doet het rekenen heel goed op school
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
17
15.
14.
13.
12.
11.
10.
9.
8.
7.
6.
5.
4.
3.
2.
1.
Bijlage 3 Signaleringslijst leerlingen groep 3 t/m 8
Bijlage 4 Materialen meer begaafden.
Groep 3 Rekenen
Verrijkende materialen Breinkrakers deel 1
Taal
Veilig leren lezen via de methode Feestneus Letterzetter Ringboekjes
W.O.
De Riddertijd Piccolo
Breinkrakers deel 1 Picolo Tellen Plustaken (gevarieerde opdrachten voor Rekenen/wiskunde) (leerlijn 1 en 2) Bolleboos (leerlijn 2) Mozaïeken Getallen in de maak De reis om de wereld in 80 dagen
Taal
Plustaak Taal en lezen gevarieerde opdrachten (leerlijn 1 en 2)
W.O.
De Riddertijd Piccolo
Breinkrakers deel 2 Plustaken (gevarieerde opdrachten voor rekenen/wiskunde) (leerlijn 1 en 2) Tridio (leerlijn 2) Bolleboos (leerlijn 2) -Mozaïeken Getallen in de maak De reis om de wereld in 80 dagen Plustaak Taal en lezen gevarieerde opdrachten (leerlijn 1 en 2) Plustaak Taal gevarieerde opdrachten(leerlijn 1 en 2) Plustaak begr. Lezen/studerend (leerlijn 1 en 2) mini-informatieboekjes De Riddertijd Samen de wereld rond Reis om de wereld Sprookjes en fabels nieuws uit de natuur internet site
Groep 4 Rekenen
Groep 5 Rekenen
Taal
W.O.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
18
Groep 6 Rekenen
Taal
-Plustaak Taal en lezen gevarieerde opdrachten (leerlijn 1 en 2) -Plustaak Taal gevarieerde opdrachten (leerlijn 1 en 2) -Plustaak begr. Lezen/studerend (leerlijn 1 en 2) -Spaans
-Samen de wereld rond -Reis om de wereld -Sprookjes en fabels
-Breinkrakers deel 3 -Plustaken (gevarieerde opdrachten voor rekenen/wiskunde) (leerlijn 1 en 2) -Koehandel -Hali Gali -Da Vinci -Tridio -Uitdagers deel 1
-Plustaak begr. Lezen/studerend (leerlijn 1 en 2) -Spaans
-Samen de wereld rond -Reis om de wereld -Evolutie -Sterrenkunde -Sprookjes en fabels -Topklassers 1900-1950 en 1950 tot heden
Breinkrakers deel 3 Koehandel Hali GAli Da Vinci Tridio Uitdagers deel 2 Logische breinpuzzels Getallen driehoek
W.O. Groep 7 Rekenen
Taal
W.O.
-Breinkrakers deel 2 -Plustaken (gevarieerde opdrachten voor rekenen/wiskunde) (leerlijn 1 en 2) -Tridio
Groep 8
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
19
Tekenen met tegels Plustaak begr. Lezen/studerend (leerlijn 1 en 2) Crytologie II (leerlijn 2)
Samen de wereld rond Reis om de wereld Evolutie Sterrenkunde Sprookjes en fabels Topklassers 1900-1950 en 1950 tot heden
Dozen met denkspellen en puzzels - Wasgy (puzzels) 2x mini (54 stukjes) en 2 x 500 stukjes - Groep 3: camouflage, pirates hide and seek - Groep 4: safari hide en seek, rushhour, road block - Groep 5,6,7,8: titanic, airport, metroville, Meander ( the game of tactics - and gravity), tower of logic - Groep 7 en 8: alcatraz De Slimme Kleuterkist. De kleuters hebben drie materialen kisten. Deze rouleren bij de kleuterklassen. De inhoud van de kisten staat hieronder.
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
20
Slimme kleuter kist 1 : Winomino
Castle logix
Duo puzzle
Rooster figuren 2
Kiekeboe
Hide & seek pirates
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
21
Slimme kleuter kist 2 : Tomtect
Day and night
Colour code
Rooster figuren 1
ABC-spel
Camouflage northpole
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
22
Slimme kleuter kist 3 : Color code
Camelot jr.
Zoologic
Logical lines(Nikitin 8)
Dino piramide
Rush hour
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
23
Bijlage 5 Didactisch groepsoverzicht t.b.v. groepsplan
Groep: datum: (bijgevoegd een kopie van de methode en cito toetsen, observatie e.d.)) Naam:
observaties / gesprekken e.d
onderwijsbehoeften
Aanpak
Bijlage 6 Groepsplan inhoudelijk Vakgebied: Leerkracht: Aanpak 1
Wat wil ik bereiken? Doel
Inhoud (wat)
Methode: Datum: Aanpak/methodiek (hoe)
Organisatie
Evaluatie
Aanpak 2
Aanpak 3
E.C. Theo Thijssen Protocol excellente leerlingen
24