Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel
1
,,Mijn leven was mislukt, voorbij en ik besloot eruit te stappen” De muren kwamen op me af. Maandenlang zat ik nu al in dit huurhuisje, in Barneveld, op de Veluwe. Ik durfde niet naar buiten, had achtervolgingswaanzin en was psychotisch. Een overdosis heroïne was niet voldoende geweest om de ellende te eindigen. Af en toe kwam mijn moeder langs, of de huisarts, om te zien of ik nog leefde. De wereld lag voor me open, maar ik leefde als een kluizenaar. Ik was een oude man van 29. In de kracht van mijn leven was ik voor mijn levensonderhoud afhankelijk van de Wet Arbeids Ongeschiktheid (WAO). Wanneer ik terugkeek zag ik niets dan brokstukken. Vanaf mijn dertiende begon ik met binge drinken. Vaak was ik op maandag nog dronken van de afgelopen zondag. Wiet, heroïne en cocaïne, XTC, speed en methadon completeerden mijn verslavingspatroon. Een verslaving komt nooit alleen. Ik had vrienden en familie bestolen, had laffe overvallen uitgevoerd en werd expert in woninginbraken. Tussen mijn negentiende en drieëntwintigste werd ik vijftien keer in een verslavingskliniek opgenomen, maar zonder succes. En nu leefde ik in een Gelders dorp, in een ranzig huis dat ik alleen durfde te verlaten wanneer ik een nieuwe vracht alcohol, pillen of drugs moest halen. Mijn leven was mislukt, voorbij en ik besloot er uit te stappen.
2
Inhoudsopgave Deel 1 Project- en Beleidsplan Inleiding
Pagina 4
Projectorganisatie
5
Connectie met FrisValley
5
Wat zijn drugs? Wat is het landelijke beleid? Wat is het lokale beleid?
7 7 8
Wat is het probleem?
8
Wat willen we bereiken? Wat zijn onze uitgangspunten?
10 10
Wie zijn hierbij betrokken? Interne doelgroepen Externe doelgroepen
11 11 11
Welke maatregelen zijn nodig en welke rol spelen de samenwerkings- en andere partners?
13
Deel 2 Uitvoeringsprogramma Wat gaan we doen? 1. Activiteiten op het gebied van preventie 2. Activiteiten op het gebied van signaleren en hulpverlening 3. Activiteiten op het gebied van handhaving
14
Bijlage 1 Analysekaart van Jeugd-Punt
19
Bijlage 2 Overzicht van rollen
22
14 14 16 17
3
Deel 1 Project- en beleidsplan Inleiding Op 14 februari 2013 stelde de gemeenteraad het Integraal Gemeentelijk Veiligheidsbeleid 2013-2016 vast. Eén van de prioriteiten in dit beleidsplan is de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel. In dit Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel staat op welke manier de gemeente Scherpenzeel – samen met andere veiligheids- en zorgpartners – het gebruik van drugs en de overlast door jongeren wil tegengaan. Hoewel de aanpak van het drugsgebruik (en de overlast) als speerpunt in het Integraal Gemeentelijk Veiligheidsbeleid 2013-2016 is opgenomen, is dit onderwerp niet alleen een vraagstuk op het gebied van openbare orde en veiligheid; het heeft ook veel, zo niet alles te maken met jeugd- en jongeren én welzijn. Het is mede daarom dat dit Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel door het Jeugdveiligheidsoverleg Scherpenzeel (JVO) is opgesteld. Het JVO heeft niet gekozen voor een uitvoerige, wetenschappelijke beschrijving van “het heden en verleden van drugsgebruik en –overlast”, maar zet – samen met andere veiligheids- en zorgpartners – in op een pragmatische aanpak van het probleem.
4
Projectorganisatie Het Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel is geschreven door het Jeugdveiligheidsoverleg Scherpenzeel (JVO) en wordt begeleid door projectgroep waarin de volgende personen zitting hebben: • • •
Rinus van Vorstenbosch Daam van Capellen Bertil Rebel
De projectgroep legt verantwoording af aan burgemeester (openbare orde en veiligheid) en wethouder jeugd en volksgezondheid. Mocht dat nodig zijn, dan wordt de projectgroep uitgebreid met externe adviseurs, zoals – bijvoorbeeld – de jongerenwerker, de politie of een vertegenwoordiger van het Centrum voor Jeugd en Gezin Scherpenzeel.
Connectie met FrisValley Het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren gaat, zo is bekend, niet zelden (of: vrijwel altijd) gepaard met overmatig drankgebruik. Wie het drugsgebruik en de drugsoverlast wil aanpakken, doet er goed aan om daarbij ook het drankgebruik en de overlast daarvan te betrekken. De gemeente Scherpenzeel werkt op dit terrein samen in het regionale alcoholmatigingsproject FrisValley; wethouder H. Vreeswijk van de gemeente Scherpenzeel is bestuurlijk trekker van dit project. Het is bij het vaststellen en uitvoeren van dit Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel belangrijk om nadrukkelijk FrisValley daarbij te betrekken en waar mogelijk
5
gezamenlijk op te trekken. Zo wordt door middel van een integrale, en op elkaar afgestemde aanpak, gewerkt. Deze manier van werken voorkomt dat trajecten, die veel met elkaar hebben te maken, naast elkaar worden uitgevoerd.
6
Wat zijn drugs? Drugs 1 kunnen worden ingedeeld naar hun werking, maar ook naar status: legaal of illegaal. De illegale (verboden) middelen staan in de Opiumwet beschreven. Drugs zijn middelen die de hersenen prikkelen waardoor geestelijke en lichamelijke effecten optreden. We noemen dit ook wel de psychoactieve werking. Drugs kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld. De meest gebruikte indeling is de indeling naar de werking van de drugs op de hersenen. De effecten kunnen stimulerend zijn, verdovend of bewustzijn veranderend. Sommige middelen, zoals hasj en wiet, hebben meerdere effecten. Stimulerend Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. Voorbeelden: cocaïne en amfetamine maar ook tabak en koffie. Verdovend Hierbij komt de gebruiker in een slaperige roes. Verdovende middelen hebben een kalmerende en ontspannende werking. Voorbeelden: heroïne en andere opiaten, maar ook alcohol en slaapmiddelen. Bewustzijn veranderend De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en beleven doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen. Voorbeelden: LSD, hasj en wiet, paddo’s en andere tripmiddelen. Het onderscheid naar werking is overigens niet altijd even scherp te maken. Sommige middelen hebben een gemengd effect. XTC is bijvoorbeeld oppeppend, maar verandert ook de waarneming en hasj en wiet kunnen – afhankelijk van de dosis en de situatie – behalve bewustzijn veranderend ook versuffend werken. Wat is het landelijke beleid? Het Nederlandse drugsbeleid richt zich op het voorkomen van drugsgebruik en het beperken van de risico's van drugsgebruik, voor de gebruiker zelf, de directe omgeving van de gebruiker en voor de samenleving. Het Nederlandse drugsbeleid is sinds haar ontwikkeling (jaren zeventig van de vorige eeuw) gericht op beheersen en terugdringen van druggerelateerde problemen. Trefwoorden daarbij zijn: pragmatisch, humaan, realistisch en gestoeld op wetenschappelijk onderbouwde feiten. Het drugsbeleid is in overeenstemming met internationale verplichtingen en verdragen. Legalisering van drugs is niet gewenst. Aan de andere kant wordt het nastreven van een volledig drugsvrije samenleving niet als een realistisch, haalbaar doel gezien. De vier pijlers van het drugsbeleid op het terrein van de volksgezondheid zijn: voorlichting, preventie, behandeling en 'harm reduction'. Een drugsverslaafde wordt niet gezien of behandeld als crimineel, maar als een patiënt die zorg en behandeling nodig heeft. Kernboodschappen van het Nederlandse drugsbeleid • Bezit, handel en productie van drugs zijn illegaal in Nederland; • Drugsgebruik is niet strafbaar; • De Nederlandse wet maakt onderscheid tussen soft- en harddrugs vanwege de verschillen in gezondheidsrisico's; 1
De informatie over drugs is afkomstig van het Trimbos Instituut.
7
• •
Coffeeshops worden gedoogd vanuit het oogpunt van gezondheidsbescherming; Voorlichting en preventie is een essentieel deel van het volksgezondheidsbeleid in Nederland en richt zich voornamelijk op jongeren.
Meer over het Nederlandse drugsbeleid is te lezen op de website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het dossier drugs. Op de website van het Ministerie van Justitie staat meer informatie over de strafbaarheid van drugsbezit en handel, het beleid rond coffeeshops en de aanpak van drugssmokkel. Wat is het lokale beleid? De gemeente Scherpenzeel beschikt niet over beleid om het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel aan te pakken. In het Integraal Gemeentelijk Veiligheidsbeleid 2013-2016 – dat op 14 februari 2013 door de gemeenteraad werd vastgesteld – staat de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast als één van de prioriteiten vermeld. Ook in het Coalitieakkoord 2014-2018 “Samen zorgen, Samen leven, Samen werken” wordt de aanpak van deze problematiek genoemd: ,,Wij voeren de prioriteiten van het veiligheidsbeleid uit, in het bijzonder de aanpak van drugs- en alcoholoverlast én drugs- en alcoholgebruik.” Uit de bovenstaande passage blijkt dat drugs- en alcoholgebruik (en drugs- en alcoholoverlast) vaak in één adem worden genoemd. Het Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel legt, zoals eerder al na de inleiding genoemd, – waar mogelijk en noodzakelijk – een relatie met de activiteiten van FrisValley en betrekt dit regionale alcoholmatigingsproject direct bij de uitvoering van dit projectplan.
8
Wat is het probleem? De gemeente Scherpenzeel kampt – net als veel andere gemeenten – met jongeren die drugs gebruiken. De jongerenwerker en de politie geven aan dat de afgelopen periode is gebleken dat een groep jongeren van het gebruik van softdrugs is overgegaan op (structureel) gebruik van harddrugs. Hoewel het om een relatief kleine groep gaat, baart deze ontwikkeling (grote) zorgen. Jeugd-Punt heeft recent de problematiek van het drugsgebruik onder (minderjarige) jongeren in de gemeente Scherpenzeel door middel van een zogenoemde analysekaart beschreven. Deze analysekaart – een momentopname – is als bijlage 1 aan dit Projectplan Aantal Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel toegevoegd. Uit deze analysekaart blijkt dat er in de leeftijd van 13 tot en met 19 jaar zo 10 à 15 jongens en zo’n 5 meiden zijn die harddrugs gebruiken.
9
Wat willen we bereiken? Wat zijn – nadat we het probleem hebben beschreven – onze doelstellingen? 1. We willen voorkomen dat jongeren experimenteren met soft- en harddrugs; 2. We willen voorkomen dat jongeren, vanuit hun experimenteer- en groepsgedrag, in een structureel gebruik van soft- en harddrugs vervallen; 3. We willen drugsoverlast, drugshandel en druggerelateerde (kleine) criminaliteit tegengaan; 4. We zetten (in eerste instantie) in op voorlichting over en preventie van drugsgebruik en richten deze voorlichting op verschillende doelgroepen. Het uitgangspunt bij deze doelstellingen is dat er integraal wordt gewerkt met als motto: één voordeur, één plan, één regisseur. De gemeente Scherpenzeel faciliteert, brengt mensen en organisaties bij elkaar en enthousiasmeert. We hebben daarbij nadrukkelijk oog voor de capaciteit van de gemeentelijke organisatie om dit projectplan ten uitvoer te brengen. Wat zijn onze uitgangspunten? De gemeente Scherpenzeel zet in op een brede ketenaanpak om – samen met alle belanghebbenden (veiligheids-, zorg- en andere partners) – te werken aan een integrale aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel. De gemeente Scherpenzeel voert de procedurele regie, maar werkt in samenspraak met keten- en andere partners aan de aanpak van drugsgebruik en drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel.
10
Wie zijn hierbij betrokken? De gemeente Scherpenzeel werkt, voor de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast, met diverse veiligheids-, zorg- en andere partners samen. Hieronder staat een overzicht van alle doelgroepen die we bij de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast op het oog hebben. Interne doelgroepen • College van B&W (in het bijzonder de portefeuillehouders openbare orde en veiligheid (burgemeester B. Visser) en jeugdzorg (wethouder H. Vreeswijk) • Afdeling Samenleving • Gemeentewinkel / Klantmanagers • Jeugdveiligheidsoverleg
Externe doelgroepen (in alfabetische volgorde) • Basisscholen • Buurtbemiddeling Barneveld-Scherpenzeel • FrisValley • Gemeenteraad • Horecagelegenheden / Horecaoverleg • Inwoners • Jeugd-Punt / Jongerenwerker • Jongeren (tot 12 jaar) • Jongeren (12-20 jaar)
11
• • • • • • • • • • •
Jongeren (20-25 jaar) Kerken Openbaar Ministerie Ouders Pers Politie Professionals Sportverenigingen Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) Wijkplatforms Woningcorporatie
12
Welke maatregelen zijn nodig; welke rol spelen de samenwerkingsen andere partners? De gemeente Scherpenzeel zet zich – samen met andere veiligheids-, zorg- en andere partners – in voor een concreet uitvoeringsprogramma dat is gebaseerd op een “brede ketenaanpak”. We bedoelen daarmee dat elk van de samenwerkende veiligheids-, zorg- en andere partners een eigen verantwoordelijkheid heeft in de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel, maar dat deze taken en verantwoordelijkheden zich door middel van dit projectplan tot elkaar verhouden en op elkaar zijn afgestemd. We kiezen – voor de uitvoering van dit Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel – voor activiteiten op de volgende terreinen: 1. Activiteiten op het terrein van preventie; 2. Activiteiten op het terrein van signaleren en hulpverlening; 3. Activiteiten op het gebied van handhaving. De brede ketenaanpak richt zich op het realiseren van concrete oplossingen en/of het verminderen of beheersbaar maken van het alcohol- en drugsgebruik en vandalisme en de zorg voor jongeren in de gemeente Scherpenzeel. De brede ketenaanpak benoemt de afspraken, activiteiten en/of acties van, met en tussen de genoemde partijen als basis voor het slagen van dit plan van aanpak. In bijlage 2 staat – pér veiligheids-, zorg- of andere samenwerkingspartner – beschreven wat van die specifieke doelgroep wordt verwacht. Het eerste blok beschrijft de rol van de gemeente (omdat de gemeente als regievoerder opereert), vervolgens wordt de alfabetische lijst met doelgroepen (zie pagina 11) gevolgd.
13
Deel 2 Uitvoeringsprogramma Wat gaan we doen? Het onderstaande overzicht geeft, met het oog op de geformuleerde doelstellingen, aan welke activiteiten worden ontplooid, voor wie deze activiteiten zijn bedoeld en wie hierin het voortouw neemt. Het is daarbij goed te weten dat veel activiteiten primair of secundair hebben te maken met en intensief en uitgebreid voorlichtings- en communicatietraject; hiervoor wordt een separaat communicatieplan opgesteld. In dit Projectplan Aanpak Drugsgebruik en Drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel wordt de voorlichting en communicatie dus wel genoemd, maar niet verder uitgewerkt. 1. Activiteiten op het gebied van preventie Hoe? Voor wie? Voorlichting over diverse onJongeren derwerpen met betrekking tot Ouders middelengebruik en verVeiligheids- en zorgpartners slavingsgedrag In het communicatieplan wordt aangegeven op welke manier de voorlichting over soft- en harddrugs handen en voeten krijgt.
Wie gaat dit doen? Gemeente (Regievoerder) Professionals
Communicatie Het is belangrijk – vanwege de brede ketenaanpak – dat alle betrokkenen weten wat er gebeurt op het gebied van de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast door jongeren in Scherpenzeel. Het communicatieplan beschrijft op welke manier dit gebeurt.
Veiligheids- en zorgpartners
Gemeente (Regievoerder)
Informatiebijeenkomsten (1) We onderzoeken de mogelijkheid om een informele informatiebijeenkomst voor jongeren te organiseren.
Jongeren
Gemeente Jongerenwerker Professionals
Informatiebijeenkomsten (2) Het is bekend dat veel ouders niet (precies) weten wat soften harddrugs zijn, wat de gevaren zijn en hoe zij hun kinderen hiertegen kunnen beschermen.
Ouders
Gemeente Jongerenwerker Professionals
Informatiebijeenkomsten (3)
Veiligheids- en zorgpartners
Gemeente
14
Voor veiligheids- en zorgpartners worden bijeenkomsten georganiseerd waar meer (achtergrond)informatie wordt gegeven over soft- en harddrugs en hoe zij hiermee – in de richting van de jongeren – om kunnen gaan.
Jongerenwerker Professionals
Pastoresoverleg Tijdens het overleg tussen de burgemeester en de pastores van de kerkgenootschappen in Scherpenzeel wordt de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast ook aan de orde gesteld.
Gemeente Kerken
Gemeente
Kennen en gekend worden We brengen jongerengroepen en individuele jongeren in beeld en gaan steeds het gesprek met hen aan.
Jongeren Jeugd-Punt/Jongerenwerker Politie BOA
Allen
Ambassadeurs Veel jongeren zijn gevoelig voor wat identificatiefiguren over een bepaald thema vinden. We gaan op zoek naar identificatiefiguren op lokaal, regionaal of nationaal niveau die hierbij een rol van betekenis kunnen spelen.
Jongeren
Allen
Jongereninformatie We bieden jongeren op verschillende manieren informatie aan over middelengebruik en verslavingsgedrag.
Jongeren Jeugd-Punt/Jongerenwerker CJG Scherpenzeel Gemeente
CJG Scherpenzeel
Centrum voor Jeugd en Gezin Het Centrum voor Jeugd en Gezin Scherpenzeel speelt – naast de activiteiten van Jeugd-Punt en de jongerenwerker – een belangrijke rol als het gaat om het verstrekken van informatie aan jongeren en het geven van opvoedingsondersteuning aan ouders van jongeren.
Jongeren CJG Scherpenzeel Gemeente Jeugd-Punt/Jongerenwerker
CJG Scherpenzeel Gemeente Professionals
15
Informatiepunt Het is belangrijk dat – met name jongeren en hun ouders – weten waar zij met hun vragen over soft- en harddrugs terecht kunnen.
Jongeren Ouders Ketenpartners
Gemeente Professionals
Opvoedingsondersteuning Het Centrum voor Jeugd en Gezin Scherpenzeel wordt gevraagd om specifiek voor dit thema een cursus te geven.
Ouders CJG Scherpenzeel Veiligheids- en zorgpartners
CJG Scherpenzeel Gemeente (Regievoerder)
Project Basisscholen Om jongeren in een vroegtijdig stadium te informeren over de gevaren van soft- en harddrugs, is het belangrijk om hen hierover in de groepen 7 en/of 8 van het basisonderwijs te informeren.
Basisscholieren Ouders
Gemeente (Regievoerder) Professionals Basisscholen
2. Activiteiten op het gebied van signaleren en hulpverlenen Wat? Voor wie? Spreekuur over middelengeJongeren bruik (en verslavingsgedrag) bij Ouders CJG Scherpenzeel We onderzoeken de mogelijkheden om (gedurende een bepaalde periode) een (wekelijks?) spreekuur te organiseren voor jongeren en/of ouders over middelengebruik en verslavingsgedrag.
Wie gaat dit doen? CJG Scherpenzeel
Jongeren(groepen) en hun middelengebruik in kaart brengen Het is belangrijk dat we continu jongeren(groepen) en hun middelengebruik en verslavingsgedrag in kaart brengen en houden.
Jongeren Jeugd-Punt/Jongerenwerker Politie BOA CJG Scherpenzeel
Gemeente Jongerenwerker Politie Professionals CJG Scherpenzeel
Netwerk ‘Ouders voor ouders’ Het is te overwegen om een klankbordgroep te formeren met ouders.
Ouders Professionals
Gemeente Jongerenwerker Professionals CJG Scherpenzeel
Huisbezoeken
?
CJG Scherpenzeel
16
We onderzoeken de mogelijkheden om – op vrijwillige basis – huisbezoeken af te leggen om jongeren en/of ouders te informeren over middelengebruik en verslavingsgedrag.
Professionals
Jeugdveiligheidsoverleg Het Jeugdveiligheidsoverleg is dé plek waar dit onderwerp kan worden besproken en waar – aan de hand van cases – kan worden bepaald of en welke maatregelen nodig zijn.
Jeugdveiligheidsoverleg
Gemeente (Regievoerder) Het Jeugdveiligheidsoverleg staat onder voorzitterschap van Rinus Vorstenbosch van de gemeente Scherpenzeel. Het is belangrijk dat de gemeente deze rol blijft vervullen.
Samenwerkingsconvenanten De gemeente Scherpenzeel en veiligheids- en zorgpartners maken samenwerkingsafspraken.
Gemeente Veiligheids- en zorgpartners
Nader te bepalen
Overlegstructuren We bespreken het middelengebruik en het verslavingsgedrag tijdens de verschillende overlegstructuren waar de jongeren onderwerp van gesprek zijn.
Gemeente Veiligheids- en zorgpartners
Nader te bepalen
3. Activiteiten op het gebied van handhaven Wat? Voor wie? Handhaving gebaseerd op lan- Politie delijke regelgeving en OMOpenbaar Ministerie richtlijnen We hanteren – in het kader van de handhaving – de landelijke regelgeving.
Wie gaat dit doen? Politie Openbaar Ministerie Gemeente
Verwachte en onverwachte controles bij uitgaansgelegenheden We organiseren controles die verwacht en onverwacht worden uitgevoerd.
Gemeente Politie BOA Openbaar Ministerie
Politie BOA
Aanpak hennepteelt in woningen We onderzoeken de mogelijkheden om – meer dan nu al gebeurt – de hennepteelt in woningen aan te pakken.
Gemeente Politie Woonstede Energiebedrijven Belastingdienst Openbaar Ministerie
Politie Woningcorporatie
17
Benoemen van hotspots en hotshots (van meest problematische plekken en personen) en forse inzet op prioritering hiervan Het is belangrijk om díe locaties en jongeren in beeld te hebben en te houden die van invloed zijn op de aanpak van het drugsgebruik en de drugsoverlast.
Gemeente Politie Woonstede Wijkplatforms
Idem
Campagne Boete of Kanskaart We onderzoeken de mogelijkheden om de campagne Boete of Kanskaart (opnieuw) in te voeren.
Jongeren Ouders
Gemeente Politie CJG Scherpenzeel
Maken van lokaal beleid op verblijfsontzeggingen We onderzoeken de mogelijkheden om lokaal beleid te maken van verblijfsontzeggingen voor die situaties waarin geen andere aanpak meer werkt.
Jongeren
Gemeente
Maken van lokaal beleid op de bestuurlijke handhaving van de Opiumwet We onderzoeken de mogelijkheden die de gemeente in staat stelt op te treden in het kader van de handhaving van de Opiumwet.
Ondernemers Jongeren
Gemeente Openbaar Ministerie
BIBOB-beleid We maken nadrukkelijk gebruik van de mogelijkheden die de Wet BIBOB gemeenten biedt om ongewenste en georganiseerde criminaliteit tegen te gaan.
Ondernemers
Gemeente
18
Bijlage 1 Gegevens Aantal
Leeftijd Cultuur
Gebruikers M: 10-15 V: 0-5 Niet-Gebruikers M: 30-35 V: 10-15 13-19 (in contact met oudere jongeren) Niet specifiek
Analyse Thuissituatie
Onderwijs / Werk
Financiën Politie / Justitie
Weinig tot geen werkloosheid, wel veel jonge schoolverlaters Roken, alcohol, soften harddrugs Werken, drinken, brommers, vissen en drugs Geen zorgen Niet
Relatie met de buurt en de omgeving
Geen druggerelateerde overlast
Informatie van professionals / volwassenen
Vanuit de jongeren is aangegeven dat er in Scherpenzeel harddrugs worden gebruikt en door de politie en het jongerenwerk is geconstateerd dat dit bij veel jongeren niet meer in de experimentele fase zit, maar dat zij op deze manier hun toekomst ernstig in gevaar brengen. Door het gebruik van harddrugs is er een breuk gekomen tussen de gebruikers en de niet-gebruikers. Jongeren zijn open waarom ze iets vinden, zowel de gebruikers als de niet-gebruikers. Er zijn verschillende aanknopingspunten met de
Gezondheid Vrije tijd
Wensen
Tijdstippen
De jongeren beschikken over een jop en willen deze graag behouden Gebruik vooral in de weekenden (veel) en af en toe door de week
Voornamelijk thuiswonend
Groepsdynamiek
19
oudere groep. Jongeren Verschillende jongeren geven aan harddrugs te gebruiken en te merken dat ook anderen hierin volgen. Het is lastig inzichtelijk te maken wie dit zijn, maar afhankelijk van het proces kan dit verder worden ingevuld. Met name de meiden gebruiken geen drugs en zijn (erg) tegen, maar dat geldt ook voor een aantal jongens. Sociale omgeving Ouders De ouders vormen een belangrijke schakel; zij zijn door een aantal jongeren benaderd vanwege hun open houding. Verschillende ouders hebben contact met elkaar gezocht. • Mogelijke acties: bijeenkomst met en voor ouders om te inventariseren in hoeverre zij op de hoogte zijn. Vrienden De inzet van de groep niet-gebruikers kan belangrijk zijn om het probleem tegen te gaan • Mogelijke acties: opzetten van een gesprek of activiteit waarbij het thema drugsgebruik centraal staat. Dit hoeft niet persé voorlichting te zijn. Scholen, verenigingen, kerk Scholen, verenigingen en de kerk zijn belangrijke schakels in de ondersteuning. Het is belangrijk dat zij op de hoogte zijn van het gebruik en actief meedenken over mogelijke oplossingen. Professionals Jongerenwerk: • Contact met jongeren • Contact met ouders • Opzetten van de sociale activering CJG: • Ondersteuning en regiehouder van individuele cases Politie / BOA: • Handhaving • Contact met jongeren • Contact met ouders • Ondersteuning van de sociale activering Gemeente: • Regiehouder • Ondersteuning Ondersteuning: • Ondersteuning door professionals zoals IrisZorg en Welstede Actieplan • Meer inzichtelijke krijgen welke jongeren betrokken zijn • Duidelijkheid welke ondersteuning geboden wordt door professionals
20
• •
Opzetten sociale activering voor jongeren, door middel van ouders, vrienden, etc. Delen van zorgen met kerk, scholen en verenigingen en vragen om hun input/ervaringen en mogelijke ondersteuning bij de aanpak van de problematiek
21
Bijlage 2 Wat is de rol van de gemeente? • Geven van voorlichting (in de brede zin van het woord, dus ook gericht op ouders, jongeren, scholen, kerken, verenigingen, etc. en met gebruikmaking van professionals) • Inrichten van een meldpunt voor ouders en jongeren (i.s.m. professionals) • Samenwerken met de horeca • Samenwerken met de paracommerciële instellingen • Creëren van een adequaat voorzieningenniveau voor jongeren • Verhalen van schade van vandalisme op daders • Inzetten van de BOA’s (in het kader van ‘kennen en gekend worden’ en strafrechtelijk optreden) • Aannemen van klachten, wensen en meldingen • Organiseren Jeugdveiligheidsoverleg • Houden van toezicht op de leerplicht Wat is de rol van de basisscholen? • De basisscholen zijn positief over het projectplan en werken mee aan projecten voor basisscholieren in de groepen 7 en/of 8 van de basisscholen • De basisscholen werken mee aan het geven van voorlichting (posters, folders, nieuwsbrieven voor ouders, informatiebijeenkomsten, deskundigheidsbevordering) voor de medewerkers, leerlingen en hun ouders • De basisscholen geven signalen door Wat is de rol van de Belastingdienst? • Verhalen van verkregen voordeel bij thuisteelt Wat is de rol van Buurtbemiddeling Barneveld-Scherpenzeel? • Oppakken van signalen • Bemiddelen bij overlast • Bemiddelen bij het verbeteren van de sociale cohesie Wat is de rol van de energiebedrijven? • Uitvoeren van warmtemetingen • Uitvoeringswerkzaamheden bij ontmanteling incl. verhalen kosten Wat is de rol van FrisValley? • Organiseren van preventieprojecten gerelateerd aan de aanpak van alcohol en drugsgebruik • Voorlichting aan jongeren en ouders Wat is de rol van de gemeenteraad? • Kennis nemen van het projectplan • Ondersteunen van de gekozen werkwijze Wat is de rol van horecagelegenheden? • Kennis nemen van het projectplan • Voorlichting aan jongeren • Signaleren van problemen Wat is de rol van de inwoners? • Signaleren van problemen
22
•
Verwijzen naar professionals en/of meldpunt
Wat is de rol van Jeugd-Punt / jongerenwerker Daam van Capellen? • Organiseren van preventieprojecten gerelateerd aan de aanpak van alcohol en drugsgebruik • Voorlichting aan jongeren en ouders • Signaleren schoolverzuim en melden daarvan • Kennen en gekend worden • Activiteiten voor jeugd opzetten in vrijetijdssfeer en informatievoorziening • Signaleren en doorverwijzen naar de hulpverlening e.a. • Achterhalen wat leeft onder jeugd • Deelnemen aan overlegstructuur of –structuren m.b.t. jongeren, alcohol, drugs en/of vandalisme • Opzoeken van jongeren die zelf geen problemen ervaren maar waarvan de omgeving zich wel zorgen maakt • Bieden van lichte en praktische hulp aan jongeren • Helpen van jongeren bij vraagverheldering • Proberen jongeren te motiveren en toe te leiden naar andere hulpverleningsinstanties • Bieden van leun- en steuncontact en nazorg • Deelnemen aan overlegstructuur of –structuren m.b.t. jongeren, alcohol, drugs en/of vandalisme Wat is de rol van de jongeren? • Openstaan voor voorlichting • Signaleren van problemen bij leeftijdsgenoten • Melden van problemen • Openstaan voor hulpverlening Wat is de rol van de kerken? • Signalering • Betrokkenheid bij het thema / Deelnemen aan activiteiten om het gebruik van soft- en harddrugs tegen te gaan • Deelname aan activiteiten Wat is de rol van het Openbaar Ministerie? • Vervolgen van strafbare feiten gerelateerd aan alcohol, drugs of vandalisme in Scherpenzeel (vernieling, handel, geweld e.d.) • Specifiek aanpakken van veelplegers binnen jeugdgroepen Wat is de rol van de ouders? • Kennis nemen van activiteiten op het gebied van de aanpak van drugsgebruik en drugsoverlast door jongeren • Signaleren en verwijzen • Bezoeken van voorlichtingsbijeenkomsten • Betrokkenheid bij het thema Wat is de rol van de pers? • Positieve duiding van aanpak drugsgebruik en drugsoverlast door jongeren door de gemeente in samenwerking met veiligheids-, zorg- en andere partners Wat is de rol van de politie?
23
• • • • • • • •
Houden van toezicht op straat (het ‘kennen en gekend worden’ en inzet wijkagent) Het repressief optreden in Scherpenzeel Aanschrijven en/of bezoeken van ouders Het inbrengen van personen binnen het Jeugdveiligheidsoverleg en het Veiligheidshuis WestVeluwe / Vallei Het geografisch inzichtelijk maken van de problematiek in Scherpenzeel (onder andere aan de hand van meldingen en ervaringen) Bijhouden en melden van ontwikkelingen en trends op het gebied van jeugdoverlast c.q. Het inzichtelijk maken van criminaliteit, alcohol- en drugsgebruik en vandalisme in Scherpenzeel Deelnemen aan overlegstructuren m.b.t. jongeren, alcohol, drugs en/of vandalisme
Wat is de rol van professionals? • Zoeken van aansluiting met het lokaal gezondheidsbeleid (LGB) en OGGZ-beleid • Adviseren en ondersteunen van de gemeente Scherpenzeel en de lokale instanties op het gebied van alcoholmatigingsbeleid en preventie van alcohol-, drugs- en gokproblematiek • Geven van voorlichting, deskundigheidsbevordering en vaardigheidstraining (scholing en training) voor instellingen, beroepsgroepen en andere betrokkenen in het tijdig herkennen, voorkomen en hanteren van (dreigende) problematiek als gevolg van middelengebruik en/of gokgedrag • Verzorgen van IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) cursussen voor barvrijwilligers in sportkantines, vrijetijdsaccommodaties en horeca (in samenwerking met FrisValley) Wat is de rol van de sportverenigingen? • Signalering • Betrokkenheid bij het thema / Deelnemen aan activiteiten om het gebruik van soft- en harddrugs tegen te gaan • Deelname aan activiteiten Wat is de rol van de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden? • Deskundigheid • Betrokkenheid bij thema Wat is de rol van het Veiligheidshuis? • Persoonsgebonden aanpak voor jongeren van 12 tot 18 jaar • Doorontwikkelen van de persoonsgebonden aanpak voor jongeren tot 23 jaar • Ontwikkelen nazorg voor zowel jeugdigen als volwassen gedetineerden Wat is de rol van de wijkplatforms? • Betrokkenheid bij het thema • Signaleren Wat is de rol van de woningcorporatie? • Vroegtijdig signaleren; signalen worden opgevangen bij zowel huurders als in de woonomgeving • Deelnemen aan het overleg met samenwerkende partners met betrekking tot klachten en meldingen overlast; • Doorverwijzen naar hulpverlenende instanties; • Leveren een bijdrage en is partner in het realiseren van het voorzieningenniveau en activiteiten; • Beperken zoveel mogelijk vandalisme, vernielingen en/of verwaarlozing van huurwoningen of objecten in de woonomgeving; • Pakken hennepteelt in huurwoningen aan
24
