PROJECTFORMAT TRANSITIE JEUGDZORG 5 GEMEENTEN. AMELAND, DANTUMADIEL, DONGERADEEL, KOLLUMERLAND SCHIERMONNIKOOG
C.A.
EN
Deel 1 Algemene projectgegevens Naam project Programma Portefeuillehouder Gemeente Donormanager
Transitie Jeugdzorg Samenleving S. Boorsma Dongeradeel
Opdrachtgever Gedelegeerd opdrachtgever Opdrachtnemer Projectleider
College van de gemeente Dongeradeel Henrieke Veld Projectgroep Jeugdzorg (Sybren Huizenga)
Categorie project
Deel 2 Projectinhoudelijke gegevens Startdatum project Einddatum project
Najaar 2012 Januari 2016
Omschrijving project: situatieschets, achtergronden, beleidskaders, de precieze opdracht en de probleemstelling: Conform de Bestuursafspraken 2011–2015 worden gemeenten per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de huidige provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg inclusief de jeugdbescherming en de jeugdreclassering, de jeugdzorg+ (gesloten jeugdzorg), geestelijke gezondheidzorg voor jeugdigen (jeugd-GGZ) en zorg voor jeugd met een licht verstandelijk beperking (jeugd-LVB). Zo kunnen gemeenten sturen op lokaal samenhangende ondersteuning voor gezinnen en jeugdigen. De wettelijke kaders van zorg voor jeugd, Wmo en passend onderwijs worden zodoende in samenhang uitgewerkt. Doel van de stelselwijziging van de jeugdzorg is kinderen en jongeren beter te laten participeren in de samenleving, overheidsmiddelen effectiever en efficiënter in te zetten en de overheid en betrokken instellingen beter in staat te stellen effectieve zorg en ondersteuning te bieden.
Doelstelling project: Een goed verloop van de decentralisatie van jeugdzorg naar gemeenten. Met als belangrijke onderdelen: • Het ontwikkelen van één visie op jeugdzorg; • Het maken van strategische keuzes; • Het omvormen van deze keuzes richting de praktijk, waaronder het omvormen van het CJG naar een andere vorm; • Het zorgen voor implementatie en een nieuwe werkwijze. Conform de Bestuursafspraken 2011-2015 hebben Rijk, VNG en IPO een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de decentralisatieoperatie van de jeugdzorg naar gemeenten goed te laten verlopen. De transitie wordt gezamenlijk door Rijk, VNG en IPO aangestuurd, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid. In navolging van de landelijk Transitieagenda vindt de transitie op regionaal/lokaal niveau plaats onder
verantwoordelijkheid van de afzonderlijke c.q. samenwerkende gemeenten. Dit alles in goede afstemming met provinciale, regionale en lokale partijen, zorgverzekeraars, aanbieders van zorg en met de focus op de burgers van de gemeente. Het is aan gemeenten om in goede samenwerking met zorgaanbieders, professionals en ouders en kinderen er voor te zorgen dat de (zorg)inhoudelijke doelen straks in de dagelijkse praktijk werkelijkheid worden. Gezamenlijk zien partijen erop toe dat de continuïteit en de kwaliteit van zorg voor jeugd gedurende de transitieperiode behouden blijft.
Projectresultaat: • Creëren van een helder projectteam dat als adviesorgaan voor de besluitvorming van de 27 Friese gemeenten die met elkaar de transitie in Fryslân vorm geven. • Opstellen van een visie document voor de regio en de 5 gemeenteraden • Opstellen van een projectplan voor de regio • Komen tot een samenwerking van en met een aantal disciplines binnen en buiten de betrokken gemeenten, werkdomeinen en organisaties. • In beeld brengen van de mogelijkheden van het doorontwikkelen van de CJG’s gericht op de transitie. • In beeld brengen van creatieve oplossingsmogelijkheden om de zorg voor jeugd en gezin in de regio anders en vernieuwend te organiseren • Het afstemmen met en realiseren van verbinding met de decentralisaties AWBZ en Werken naar vermogen en Passend Onderwijs.
Samenwerking: Voor bepaalde vormen van zorg en voor jeugdbescherming en jeugdreclassering is – naar verwachting – bovenlokale samenwerking van gemeenten noodzakelijk. Hoewel het invoerings-en veranderingstraject – mede als gevolg van de landelijke politiek-bestuurlijke constellatie medio mei 2012 – nog omgeven is met veel vraagstukken en onduidelijkheden, zoals het eventueel controversieel verklaren van bepaalde beleidsprogramma’s door de Rijksoverheid, is het de wens en verwachting dat de gemeentelijke overheid als ‘eerste overheid’ in de komende jaren aanvullende taken krijgt inzake de organisatie van de zorg voor haar inwoners. Het gaat om taken die nu georganiseerd worden in de jeugdzorg, het openbaar ministerie en de AWBZ(zorgverzekeraar). Annex hieraan zijn mogelijk de nieuwe/gewijzigde Wet Werken naar Vermogen en de regelgeving over Passend Onderwijs. Dat betekent dat per 1 januari 2015 de activiteiten die gemeenten de komende jaren gaan uitvoeren bijdragen aan: • ruimte voor professionals om met kind en gezin een aanpak op maat te realiseren; • het verminderen van druk op gespecialiseerde zorg; • één gezin, één plan, één regisseur; • ontzorgen en normaliseren. De herinrichting van het jeugdzorgstelsel zal een groot effect hebben op de huidige inrichtingsstructuur en samenwerking tussen partijen, gemeente en provincie. Wij maken hierbij onderscheid tussen twee sporen: 1. De werkzaamheden die uitgevoerd worden ten behoeve van het transitieproces, waarbij de taken en budgetten overgeheveld worden van onder andere de provincie naar gemeenten en; 2. De transformatie die de (vernieuwde) jeugdzorg in de regio waarbij het kind(systeem) centraal staat.
2
Deel 3 Activiteitenoverzicht Wat moet er allemaal in welke volgorde gebeuren, inclusief evaluatie. Activiteiten Projectplan in colleges Visie document ontwikkelen Consultatie visiedocument Uitwerking in projectplan
Wie doet het 5 gemeenten beleidsmedewerkers idem 5 wethouders
5 gemeenten beleidsmedewerkers Verdere ontwikkeling 5 gemeenten beleidsmedewerkers I. Fasering die het rijk op dit moment hanteert: 2012 Ontwerpen wetsvoorstel 2013 Behandeling wet in de Tweede en Eerste Kamer 2014 Voorbereidingsjaar gemeenten 2015 Wet treedt in werking
Datum sept sept/ nov sept okt/nov 2013
Betrokkenen N.v.t.
Raden en externe partijen Partijen in de regio CJG + Partijen in de regio CJG +
In tegenstelling tot eerdere berichtgeving vindt vanaf 2015 de gehele invoering in één keer plaats voor alle vormen van jeugdzorg. Daarom is het van belang dat om een goede start te maken van de transitie jeugdzorg Dit geeft ons als regiogemeenten de kans om ons voor te bereiden op de visievorming, die vanuit de provinciale werkgroep geregisseerd wordt. I. Inventarisatie en analyse (januari 2012-oktober 2012) Tijdens deze fase wordt een beeld gevormd van de materie. Om welke zorg gaat het en wie maken er nu gebruik van de verschillende vormen van jeugdzorg, variërend van lichte ambulante zorg tot het verplichte kader van het openbaar ministerie. Zorg die geleverd wordt vanuit de provinciale jeugdzorg, de zorgverzekering (GGZ ) en Justitie. Wat is de huidige praktijk en waar kan deze verbeterd worden? Met dit onderdeel zijn wij feitelijk al gestart, ondermeer via het bezoeken van allerlei bijeenkomsten over de vormen van jeugdzorg, het provinciaal ambtelijk overleg Zorg voor Jeugd over de doorontwikkeling van het CJG en contacten over passend onderwijs en gesprekken met de Jeugdgezondheidszorg en Maatschappelijk werk en MEE over het “transitie proof ” worden van het CJG. II. Visie en strategische keuzes (juni- november 2012) In deze fase wordt, aan de hand van de bevindingen uit de 1e fase, de visie geformuleerd en worden strategische keuzes gemaakt. Het gaat om de vragen: Hoe en waar kan het anders? Waar en wanneer kan er met andere gemeenten worden samengewerkt? Welke zorg vraagt om welke schaal, van lokaal, naar regionaal naar provinciaal? De transitie Jeugdzorg vraagt om een kanteling van het huidige beleid zorg om jeugd en andere aanpalende beleidsterreinen, die verdeelt en versnipperd wordt aangeboden. De positie van het centrum voor jeugd en gezin in de gemeente en in de regio vraagt om doorontwikkeling om de transitie mogelijk te maken en de zorg dicht bij huis te organiseren. Er zal een beleidsplan jeugdzorg moeten worden ontwikkeld voor de periode 2015-2020. De visies op zorg om jeugd, thuis, op school en in de vrije tijd en de begeleiding WMO en arbeidsre-integratie zullen op elkaar moeten worden afgestemd in samenhang met Passend Onderwijs. Aan de basis hiervan ligt informatie uit de inventarisatie fase. De keuzen zullen zich richten op doelgroepen, toeleiding met of zonder indicatie, zorg arrangementen, inkoop, deelname van gezinnen en versterken van de kracht van het netwerk, wel/geen eigen bijdragen enz.
3
III. Uitwerken gemaakte keuzes (december 2012– juli 2013) In deze fase worden de keuzes van fase 2 uitgewerkt. Hierbij worden voor onderdelen projectplannen uitgewerkt, afgestemd van lokaal niveau, naar regionaal naar provinciaal niveau. Tijdens deze fase dient ook een inschatting gemaakt te worden van de personele en bestuurlijke consequenties van de transitie. Eén van de deelprojecten is de omvorming van het CJG, waarvan nu al de voorbereidingen in gang zijn, zowel lokaal als provinciaal middels de CJG Stiper en de omvorming van de provinciale Stuurgroep Jeugd tot Stuurgroep Zorg om jeugd. Het CJG krijgt tijdens de Transitie een belangrijke rol toebedeeld als bewaker van het proces rondom alle zorg om jeugd. Daarnaast blijft het Centrum voor jeugd en gezin de preventieve taken rondom advies en informatie en lichte opvoedingsondersteuning behouden. IV. Pilotmogelijkheden (januari 2013– december 2014) In overleg met de provincie kan gezocht worden naar het uitvoeren van pilots in de regio om te experimenteren met de gekantelde zorg om jeugd. Een uitdaging zou zijn samen met het primair onderwijs in de regio te komen tot een vorming van Zorg advies team voor de regio, waar alle zorg om jeugd voor school, thuis en vrije tijd daadwerkelijk georganiseerd wordt vanuit het principe één kind, één gezin, één plan. De resultaten uit de pilot, gecombineerd met de resultaten van Kind in Fryslân en Frieslab kunnen t.z.t. gebruikt worden voor verdere implementatie. V. Implementatie (juli- december 2014) In deze fase worden de deelprojecten en pilots uitgevoerd en de voorbereiding getroffen om per 1 januari 2015 alle hulpvragen op het gebied van zorg bij opgroeien, opvoeden en gezondheid te bedienen vanuit het nieuwe perspectief van zorg om jeugd. VI. Wet van start (januari 2015)
Deel 4 Planningsgegevens (de activiteiten in een tijdschema gezet) Omschrijving activiteit Besluitvorming samenwerking Visie vorming transitie en transformatie Vormgeven van projectplan in de regio Afspraken over gebruik en financiering Uitvoering Evaluatie
Datum Oktober 2012 December 2012 2013 December 2014 Januari 2015 December 2015
Deel 5 Financiële middelen Uitgaven en inkomsten planning per jaar: Uitgaven: Voorbereidingskosten Pilot zonder indicatie Zorg om jeugd Invoering Inkomsten 5 gemeenten (Inkomsten gemeente Dongeradeel) Totaal (uitgaven minus inkomsten)
2012 Nog niet bekend
2013
2014
2015
Nog niet bekend
69.056 (19.200)
276.224 (76. 800)
Deel 6 De organisatie
4
Om bovenstaande voor de regio van 5 gemeenten te realiseren wordt een projectteam gevormd bestaande uit een projectleider en de beleidsmedewerkers jeugd, onderwijs, WMO en Sociale Zaken van de samenwerkende 5 gemeenten. Vanuit dit projectteam worden werkgroepen geformeerd die de deelonderwerpen zorg inhoudelijk, bestuurlijk en financieel voorbereiden. Voor de politieke besluitvorming zijn de wethouders met de transitie jeugdzorg in hun portefeuille hebben verantwoordelijk. De werkgroep bestuurlijk dient zo snel mogelijk te komen met een voorstel hoe deze bestuurlijke verantwoordelijkheid gemandateerd kan worden aan de portefeuillehouder in de regio die en RMC en Zorg voor jeugd vertegenwoordigd in het provinciale overleg.
Deel 7 Het beheer van het project Het beheer van het project loopt onder verantwoordelijkheid van een regionale projectleider, die hiervoor afhankelijk van de werkzaamheden een nog nader te bepalen aantal uren per week ter beschikking krijgt. Hij/Zij neemt hier voor deel aan de provinciale werkgroep Transitie en de ambtelijke werkgroep Zorg voor jeugd. De projectleider legt verantwoording af aan de Afdelingsmanager van één van de deelnemende gemeenten. Bestuurlijk dient het financiële beheer van het project geborgd te zijn. Deel 8 Rapportage- en besluitvormingsafspraken Het project document dient in oktober 2012 gereed te zijn en geeft in precisie de rapportage en besluitvormingsdocumenten aan.
Deel 9 Communicatie en afstemming Afspraken m.b.t. terugkoppeling, vergaderfrequentie, etc Communicatie: • Intern binnen het projectteam • Extern naar de stuurgroep, colleges, raden en overige betrokken partijen (zoals CJG, JGZ, MEE, BJZ etc.) • Een goed en op het product gericht communicatieplan ontwikkelen. Vergaderfrequentie: • Het projectteam komt maandelijks in de projectperiode bijeen. • De werkgroepen afhankelijk van de opdrachten. • De projectleider is verantwoordelijk voor de communicatie tussen de regio en de provincie. • De wethouders • De Raden worden minimaal 2x per jaar geïnformeerd over de voortgang.
Deel 10 Grenzen en randvoorwaarden De Transitie jeugdzorg in de regio speelt zich af binnen de kaders van de wetgeving, het Akkoord tussen IPO, Rijk en VNG en de provinciale afspraken die gemaakt zijn over de samenwerking op deze decentralisatie. De besluitvorming van de individuele Gemeenteraden is autonoom, maar het projectplan voorziet wel in kaderstelling door de raden over de randvoorwaarden.
5
