16-4-2013
Improving Mental Health by Sharing Knowledge
Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Ninette van Hasselt Trimbos-instituut
Rob Bovens Hogeschool Windesheim, Trimbos-instituut
2
1
16-4-2013
Persoon – omgeving – middel (POM) Agressie en geweld = vaak een interactie van persoonlijkheidskenmerken, omgeving en middel(en)
Alcohol • Langer (in)drinken vergroot kans op dronkenschap • Hoe meer dronkenschap, hoe meer kans op geweld • Verwachtingen spelen grote rol
4
2
16-4-2013
Alcohol en agressie • Meer zelfoverschatting • Meer focus op hier en nu, minder op lange termijn gevolgen • Minder impulsbeheersing, meer emotionaliteit
5
Alcohol en agressie (2) • Minder angst voor sancties en minder angst in riskante situaties • Minder goede beoordeling van sociale en riskante situaties • Snellere irritatie.
6
3
16-4-2013
Alcohol in Haren • • • • •
Goed verkrijgbaar bij lokale supermarkten Volop meegenomen naar Haren Verbod op drinken, niet op bezit Geen enkele handhaving Veel aanwezigen vanaf de middag aan het indrinken
7
Drugs • Vrijwel altijd in combinatie met alcohol • Vooral stimulerende middelen (cocaïne, amfetamine) • Relschoppers gebruiken deze middelen vaak om zich op te laden voor geweld • Soms agressie als iemand bijkomt na GHB 8
4
16-4-2013
Drugs in Haren • Wel veel verhalen door Project X film • Mogelijk wat meer later op de avond • Geen dominante rol
9
De persoon Kenmerken van personen die agressief worden onder invloed: • • • • •
Jonge mannen Sensatiezoekers Impulsiviteitsbeheersing problemen Veelal in groepen Gebruiken soms middelen met verwachting daar agressief van te worden
5
16-4-2013
Sensatiezoekers
11
Waarom jonge mannen?
• Adolescenten: • sterker beïnvloed door beloningscentrum, minder in staat middelengebruik te beperken • ervaren minder directe negatieve gevolgen van alcohol
• Gebrek aan ervaring met alcohol en uitgaan • Testosteron 12
6
16-4-2013
Waarom in groepen?
• Middelengebruik versterkt groepsgevoel en 'male bonding'. • Wij-zij perspectief
13
Verschillende soorten uitgaansgeweld • Situationeel geweld (60-85%) – ontstaat spontaan – ontremmend effect alcohol
• Intentioneel geweld: – soms zeer professioneel gepland
– veelal in groep – alcohol & drugs om op te laden voor geweld
14
7
16-4-2013
Wie waren er in Haren?
15
Wie waren er in Haren? • "Hele gewone jongeren" uit de regio • Jonge mannen (2/3 man, gros 16-21 jaar) • Sensatiezoekers (YOLO) • Later op avond meer relschoppers • Gros van aangehouden jongeren (85%) had stevig gedronken (soms ook andere middelen) 16
8
16-4-2013
De Omgeving Fysieke setting • Beschikbaarheid van alcohol • Beperkt aanbod van eten • Geen faciliteiten (uitrusten) Morele setting • Sociale controle • Time out situatie • Regels en naleving ervan
17
Ongemak en irritatie • Verveling • Dukte, lawaai, weinig bewegingsvrijheid • Donker • Vermoeidheid
18
9
16-4-2013
Culturele omgeving • Alcoholcultuur: meer drinken om dronken te worden – scholieren dronkenschap: • 1988: 12% afgelopen maand • 2011: 21,3% afgelopen maand
• Alcohol excuus voor geweld • Sweet 16 gevierd met veel alcohol
19
Wat bood Haren? • Geen entertainment, voorzieningen (eten, zitten, sanitair) • Veel drukte, drang, donker, lawaai • Weinig toezicht • Sterk 'time out' gevoel • Trigger: ME
20
10
16-4-2013
Wij-zij
21
Heineken rellen?
22
11
16-4-2013
Lessen uit Haren • Dynamiek was bekend; ieder weekend te zien in het uitgaansleven • Die kennis beter gebruiken voor risico-analyse bij evenementen • Alcohol- en drugsbeleid is essentieel
23
Alcoholcultuur
STEFF
- voor en na 34 glazen bier 24
12
16-4-2013
CARMEN
– voor en na 8 glazen bier 25
Ook veel drugs op evenementen Gebruik afgelopen jaar
Algemene bevolking 15-34
Clubbers
Party's
74,4
96,4
96,5
Tabak
35
57,1
59,1
Cannabis
9,5
39,0
45,6
XTC
2,7
15,6
30,8
Coke
1,0
10,0
18,7
Amfetamine
0,7
6,3
11,0
Alcohol
Feestmeter 2008-2009
26
13
16-4-2013
Ook steeds meer GHB
27
Toename alcoholgebruik afspiegeling van maatschappelijke ontwikkelingen • 19e eeuw: 8 liter alcohol per hoofd bevolking • 1960: 2,3 liter alcohol per hoofd • 2010: ca. 8 liter alcohol per hoofd Door: - Toename dagelijks gebruik - ‘verbraderisering’ - Lage prijs, groot aanbod
28
14
16-4-2013
Alcoholgebruik als volksgezondheidprobleem Deze eeuw: • Toename intoxicaties • Vervroeging startleeftijd • Meiden hebben jongens ingehaald • Gebruik sterke drank onder de jeugd stijgt weer Leidt tot: 29
Integraal alcoholbeleid Stakeholders zijn: • • • • • • • • • • • • •
Ouders Regelgeving Jeugd Gemeente Onderwijs Sportverenigingen Horeca Supermarkten Jeugd- en jongerenwerk Politie GGD Verslavingspreventie en –zorg Organisatoren evenementen etc.
Handhaving Preventie
Publiek draagvlak
30
15
16-4-2013
Aanknopingspunten alcohol/drugspreventie • Bestaande evenementenhandreiking: summier aandacht voor alcohol en drugs • Vooral bij preparatie veel aanknopingspunten • Visie op alcohol en drugs: evenementenbeleid aan laten sluiten op alcohol- en drugsbeleid • Trimbos ontwikkelt ter aanvulling een checklist 31
VOOR het evenement • Beperken beschikbaarheid en indrinken: – afspraken met verkooppunten op de route zoals horeca en supermarkt, (bijvoorbeeld over sluitingstijden of sluiten drankafdeling) – Handhaving alcoholregels bij vervoerders: NS, bus, e.d.
32
16
16-4-2013
VOOR het evenement • Heldere huisregels communiceren • Kijk met een bierbril naar een evenemententerrein: meer behoefte aan sanitaire stops, crowdmanagement extra belangrijk
33
TIJDENS het evenement • Afspraken over prijzen van alcohol • Aanbod laag alcoholisch bier • Aanbod van alternatieven (incl water), eten, chill out, entertainment • Informatie voor bezoekers
34
17
16-4-2013
TIJDENS het evenement • Gebruik polsbandjes, blaastesten • Getraind personeel (schenken, bejegening van mensen onder invloed) • EHBO met kennis van alcohol en drugs
35
NA het evenement • Sluitingstijden afstemmen op horeca-sluitingstijden • Afvoer zo regelen dat er na evenement niet wordt doorgedronken in de horeca
36
18
16-4-2013
Factsheets • Handhaving leeftijdsgrenzen bij evenementen • Veiligheid en Gezondheid op evenementen (ism KCEV) • Alcohol en agressie • Bier schenken tijdens evenementen
37
Praktijkvoorbeelden en helpdesk
38
19
16-4-2013
http://www.veiligengezonduitgaan.nl/
39
20
