Project Hoop. Trenddossier >> Project Hoop

Trenddossier >> Project Hoop

2009

Project Hoop Inleiding >> Tien kansen op een betere toekomst. De schuld van de kredietcrisis afschuiven op onverantwoordelijke, hebzuchtige investeerders en bankiers is te makkelijk. Wij allen hebben de kredietcrisis veroorzaakt door onze huidige manier van consumeren en produceren. Consumenten door producten te kopen die ze zich eigenlijk niet konden permitteren, producenten door producten te maken die een te grote aanslag doen op de belangrijkste energiebronnen, mens en milieu. Aan de financiële crisis liggen veel grotere problemen ten grondslag, het armoedeprobleem, het voedsel- (en water-)probleem, het energieprobleem en het klimaatprobleem. Als we alleen maar de blik op de kassa-aanslagen gericht houden, en niet naar de balans voor de toekomst kijken, belanden we in een langdurige depressie. Het is tijd voor bezinning en voor een omslag in het denken. We moeten op zoek naar andere manieren van consumeren en produceren, zodat we onze bronnen niet verbruiken maar weer energie toevoegen aan de aarde èn aan onszelf. Het is tijd voor optimisme en voor een radicaal andere aanpak. Er is geen reden voor wanhoop want er zijn tien kansen om afstand te nemen van onze wegwerpmaatschappij en van hyperconsumptie. Deze zijn gebaseerd op huidige trends en ontwikkelingen en bieden inspiratie voor een nieuwe wederopbouw en een betere toekomst. Lees verder op www.projecthoop.nl.

Trendslator © 2009 >> pagina 1


2009

Kans >> Bewust Inleiding Alle Hummers de wereld uit! Dat vraagt om een gezamenlijke inspanning van consumenten, producenten en overheden. Wij houden elkaar gevangen in het web van de welvaartsmaatschappij waarin er voor iedere vraag een passend aanbod in honderdvoud is. Maar wat ons wordt aangeboden, is niet vanzelfsprekend goed voor ons of voor onze omgeving. De achterkant van verpakkingen wordt steeds vaker kritisch bestudeerd. Kansen om deze wurggreep te ontsnappen zijn er ondertussen genoeg. De nieuwe consument is een bewuste consument die niet alleen geïnteresseerd is in de juiste prijs/kwaliteitverhouding, maar die ook wil weten welke prijs hij en de maatschappij op de lange termijn betalen.



2009

Help de Hema Bewust >> Macht van de bewuste consument Help de HEMA een nóg betere winkel te worden, lees ik op de website van de Schone Kleren Kampagne. Zo gaat het verder: Zou dat niet fantastisch zijn? Kleding kopen bij je favoriete winkel, terwijl je zeker weet dat ze onder goede arbeidsomstandigheden zijn gemaakt? Op dit moment kan dat bij de grote winkelketens nog niet. De HEMA is misschien wel het enige warenhuis in Nederland dat, op verzoek van de Vrienden van de HEMA, daadwerkelijk voorzichtig begint maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Maar er is nog een lange weg te gaan. De HEMA verdient hierbij onze steun. En als het moet een kritische opmerking. Daarom zijn de Vrienden van de HEMA er. Want echte Vrienden steunen je én vertellen je de waarheid. Kijk ook op www.koopdehema.nl.

Rookworsten of hansworsten? Bewust >> Bewustzijn creëeren Sterrenactivisme, of celebrity diplomacy, wordt het wel genoemd. Bekende en/of populaire mensen die zich inzetten voor een andere, betere wereld. Van Marco Borsato tot Angelina Jolie en van Floortje Dessing tot George Clooney. Soms is de geloofwaardigheid van de persoon in kwestie twijfelachtig. Soms is het doel dat gediend wordt vooral het imago van de ster in kwestie, maar de meesten bedoelen het wel goed. Zo voerde Jort Kelder campagne tegen Unox als hoofdsponsor van de Elfstedentocht, berichtte onder meer MarketingTribune op 6 januari 2009. Op nieuwjaarsdag maakte hij al samen met een varken zijn opwachting bij de Unoxnieuwjaarsduik. Unox zou dierenleed veroorzaken. De actie op het strand, samen met varkensfluisteraar Dafne Westerhof van Familie Bofkont en varken ‘Zeeman’ haalde de nieuwsredacties van onder meer RTL. De Unox-nieuwjaarsduik is inmiddels uitgegroeid tot een groot evenement. De met tientallen oranje mutsen en Unox-erwtensoep aangeklede duik vindt plaats op tientallen locaties. Inmiddels is het merk ook te zien op reclamemasten door het hele land, waarmee wordt ingehaakt op de extreme vorstperiode. Dat Unox ook inhaakt op een eventuele Elfstedentocht, gaat de vegetarische critici echter veel te ver.

Cradle to cradle diner Bewust >> Bewuste consument Vakblad VMT nodigde vorig jaar Michael Braungart, samen met William McDonough bedenker van het Cradle to Cradle-concept, uit om te spreken tijdens een speciaal ‘cradle to cradle diner’. Braungart liet zien dat we de afgelopen jaren hebben ingezet op het produceren van zo min mogelijk afval. Maar dat roept allerlei ethische vragen op. Wie streeft naar een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk op aarde kan beter ophouden met leven: ‘It would be better if you wouldn’t exist’. De positieve oplossing is om niet te denken in ‘eco-efficiency’ maar in ‘eco-effectiveness’, van kwantiteit en minder is beter, naar kwaliteit. We moeten ophouden met ‘blaming and shaming’ en op zoek naar manieren om de natuurlijke kringloop als instrument in te zetten. Food designer Katja Gruijters liet vervolgens zien en proeven waar het uitgangspunt ‘Afval = voedsel’ toe kan leiden. Honderden broden en beschuiten, wortels en winegums, vissen en eieren waren door haar gered van de afvalbak. Alle producten werden voor het diner getransformeerd in verrassend fraaie gerechten, van gevulde eierdoppen tot broodborden. Eet smakelijk!



2009

De wereld watercrisis - FLOW Bewust >> Ontwikkelingsprojecten Schoon water nemen we in het westen voor lief, maar zo vanzelfsprekend is dat niet. De film FLOW gaat over één van de meest belangrijke politieke onderwerpen van onze generatie – de wereld watercrisis. Van Mumbai tot Sydney, New York tot Rome werken mensen aan een oplossing voor dit probleem. Door de privatisering en toenemende vervuiling van water zullen nog meer mensen geen toegang meer krijgen tot schoon drinkwater. FLOW verteld je de harde waarheid over zogenaamde ‘ontwikkelingsprojecten’. Het is een indrukwekkende film, die zowel de vele problemen laat zien, als de verassende oplossingen. Voordat de film werd gedraaid op het eerste Dutch Environmental Green Festival, werd de introductie gegeven door de oprichter van het bedrijf Green Grafitti, Jim Bowes. Greengrafitti is een milieuvriendelijke vorm van adverteren met de boodschap: clean is green. Met een sjabloon en een sterke hogedrukspuit wordt de boodschap van muur of straat ‘gewassen’. Bowes vertelde over Graffiti’s water compensatie project ‘GreenAdsBlue; voor elke liter water die Grafitti in het westen gebruikt, brengt hij een schone, nieuwe liter in het oosten.

Bekijk het zelf - Watt nou! Winkel voor energiebesparende producten,persoonlijk energiebesparingsplan, eigen producten vergelijken met besparende producten. - Upcycling in het Stedelijk Museum ‘s Hertogenbosch 15/8 - 11/10 - De film Flow, over de wereldwatercrisis

Samenvattend - weten wat de prijs van producten is die we op de lange termijn betalen - weten wat er op de achterkant van de verpakking staat - de nieuwe afspraak tussen consumenten, producenten en overheden - de uitweg uit de wegwerp- en consumptiemaatschappij



2009

Kans >> Duurzaam Inleiding Groen, dat deden we in de vorige eeuw toch ook al? Eigenlijk leven we nu al in de derde ecogolf. Na de jaren van de oliecrisis (jaren zeventig) en de tijd van de gifschandalen, het gat in de ozonlaag en de zure regen houden we het nu definitief niet langer droog. Duurzaamheid is de grootste van alle kansen omdat we niet langer een keuze hebben. Het gaat niet meer om een pandabeertje in China of een eenzaam beertje in een dierentuin. Ons eigen voortbestaan staat op het spel. Glas in de glasbak, gloeilamp erin spaarlamp eruit, het helpt allemaal een beetje. Maar wie niet de allerlaatste beer van de ondergang wil redden, kiest nu voor een radicale aanpak.



2009

World Ocean Day Duurzaam >> Aandacht voor het klimaat Maandag 8 juni is World Ocean Day. De gehele wereld staat dan in het teken van de oceanen die ons allen verbinden, een van de voornaamste voedselbronnen zijn voor mens en dier, helpen het klimaat op aarde te reguleren, drinkwater te zuiveren en zuurstof genereren voor al het leven op aarde. Maar door een groeiende wereldbevolking, klimaatverandering en een wereldwijd ‘opgefokt’ visserijbeleid helaas ook worden bedreigd. Wereldwijd komen wetenschappers, politici, bestuurders, managers, werknemers, studenten en jongeren op World Ocean Day bij elkaar om aandacht te schenken aan de problemen in onze oceanen, maar ook om kansen van de oceaan te bespreken en concrete stappen te zetten. Zo ook in Nederland. De Technische Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam organiseren ‘s avonds een publieksevent in de Aula van de Erasmus Universiteit. Om 15.30 uur gaat de documentaire The End of the Line naar het gelijknamige boek van Charles Clover (wetenschapsjournalist) in première. Na een buffet geven vervolgens vanaf 19.30 uur (inloop 18.30 uur) wereldberoemde sprekers en grote inspiratoren hun visie over de toestand van de oceanen en de mogelijkheden die de oceanen bieden voor de mensheid en het hele planetaire ecosysteem.

Is de aarde nog te redden? Duurzaam >> Praktische oplossingen Vergeet de bestseller van Al Gore over de dreigende klimaatproblemen. Hier is het magnum opus van waarschijnlijk de meest getalenteerde, betrokken en invloedrijke econoom van de wereld: Jeffrey Sachs, directeur van het Earth Institute van Columbia University en ‘special adviser’ van Ban Ki-moon, de secretarisgeneraal van de Verenigde Naties. Dat schreef Rick van der Ploeg op 8 april 2008 in nrc next. In ‘Common Wealth, Economics for a Crowded Planet’ benoemt en analyseert Sachs de grote problemen van onze overvolle planeet. En zoals we gewend zijn van zijn vorige bestseller, ‘The End of Poverty’, komt hij met een reeks praktische oplossingen. Sachs’ boek is een soort total bodyscan van de planeet. Als nijpendste, met elkaar samenhangende kwesties beschrijft hij de schadelijke gevolgen van menselijke activiteiten voor het klimaat en de biodiversiteit, maar ook de steeds grotere overbevolking in ontwikkelingslanden en de miljard wereldburgers die onder de armoedegrens leven.

De elektrische ‘plug-in’ auto Duurzaam >> Producten milieubewust In plaats van over de crisis praten de autofabrikanten op de belangrijkste autoshow van het jaar liever over hun grote betrokkenheid bij het milieu. Afgaande op het aantal elektriciteitssnoeren op de autosalon is de elektrische revolutie in de auto-industrie binnen handbereik. Vele kranten schreven erover: ‘De elektrische ‘plug-in’ auto’. De Volkskrant meldde op 4 maart dat Opel, Toyota, Citroën, en bijna elk zichzelf respecterend automerk in Genève een wagen heeft staan waaruit een elektriciteitssnoer steekt. Allemaal ‘plug-in’ auto’s: wagens die op oplaadbare batterijen rijden, die in 2011 op de markt worden gebracht. De boodschap: weg met de hoge brandstof-kosten en de vervuiling. Deze auto is via het gewone stopcontact op te laden. Volgens de marketingmanager van Tesla, Simon Rochefortt, komt de autobouwer binnen twee jaar met een elektrische personenwagen. ‘Die gaan we in massaproductie nemen. De sportauto dient vooral om het merk in de markt te zetten’, aldus Rochefort.



2009

Obama, de groene motor Duurzaam >> De radicale aanpak Obama lijkt zich alvast goed bewust van zijn sleutelrol. Het milieu, dat de voorbije acht jaar nauwelijks aan bod kwam in het beleid, werd plots een van de pijlers in het beleid van de nieuwe president. Obama begon zijn ambtstermijn al met een aantal opvallende benoemingen in zijn regering, berichtte Happynews op 1 mei, 2009. Als minister van Energie koos hij Steven Chu, Nobelprijswinnaar voor zijn onderzoek in de fysica, en Carol Browner werd de nieuwe “energietsaar” die het energiebeleid van het Witte Huis in goede banen moet leiden. Met de keuzes maakte Obama duidelijk dat het hem menens is met de strijd tegen de klimaatverandering: beide kandidaten stonden bekend om hun progressieve ideeën en hun steun voor een strenge CO2-wetgeving. Het hele economische beleid van de president, met zijn economische reddingsplan op kop, is doordrongen van groene thema’s. Zijn eerste begroting bevat grote investeringen in schone energiebronnen en maakt komaf met verschillende subsidies aan fossiele brandstoffen. Obama wil nog tijdens zijn eerste ambtstermijn het aandeel van hernieuwbare energiebronnen verdubbelen, en deed de grootste investering in energie-efficiëntie in de Amerikaanse geschiedenis. ‘Waar de regering-Bush achterop hinkte, neemt de regering-Obama nu het voortouw’, zegt David Bookbinder van de milieuorganisatie Sierra Club. ‘De vraag is niet meer of en zelfs niet wanneer de VS zullen reageren tegen de klimaatverandering. We doen het nu.’

Bekijk het zelf - Danku, duurzame fastfoodketen in Antwerpen en New York - De film Green Dragon, over duurzaam bouwen in China - De film FLOW, over - Transition Towns, heel Nederland - Omslag in Eindhoven, werkplaats voor duurzame ontwikkeling

Samenvattend - de derde groene golf - Al Gore had gelijk, en dat weten we best - onze eigen overlevingsstrategie - voor wie het in de toekomst droog wil houden (en niet te warm wil krijgen)



2009

Kans >> Echt Inleiding Jongeren weten precies hoe fabrikanten hun producten proberen te slijten. En meestal weten ze ook heel goed hoe het beter kan. We leven in een wereld waarin alles bedacht is. En steeds meer is verzonnen met het doel om er geld mee te verdienen. In de consumptiemaatschappij heeft alles wat we tegenkomen een prijskaartje. Het commerciële belang is groter dan het algemene belang. Gelukkig trappen we er niet langer in. Er is een groot verlangen naar dingen en mensen die echt zijn. Niet bedacht, niet gefabriceerd, niet gemanipuleerd, niet geconstueerd is. Er is een kans voor mensen met originele en creatieve ideeën. Echtheid vraagt om mensen met een oorspronkelijke kijk op onszelf en onze omgeving.



2009

Hermitage Amsterdam Echt >> Historische echtheid ‘Waar komen we vandaan?’ dat is de vraag die de laatste tijd veel gesteld wordt, zowel op letterlijk als op figuurlijk gebied. Ook de Volkskrant schreef hier op 5 februari weer over. Musea zijn ontstaan in een samenleving die door industrialisatie snel veranderde, waardoor de behoefte aan reflectie op traditie toenam. Ook nu, in al even snelle tijden, is er in Europa onmiskenbaar sprake van collectief terugkijken. Ziedaar het antwoord dat van Athene tot St.-Petersburg te horen is, op de vraag wat die cultuurtoeristen naar de oude kunst trekt: ‘ze zoeken the real thing’. In deze tijd van informatietechnologie, zo verklaren de directeuren de miljoenenstroom, zijn mensen juist op zoek naar het tastbare object, nieuwsgierig naar historische ‘echtheid’. Of zoals Mikhail Piotrovsky, directeur van de Hermitage in St.-Petersburg het formuleert: ‘Men wil geen Rembrandt in pixels. Men wil echte dingen.’

Cityboy vs Andersglobalist Echt >> Oprechte mensen Een Cityboy is iemand die werkt in de financiële wijk van Londen, The City. Het is een type mens: egoïstisch, schreeuwerig, onuitstaanbaar. Een man die in een sportauto rijdt, champagne per krat bestelt en stripteasebars bezoekt. De term Cityboy raakt de kern: het gaat om jongetjes in de speeltuin, die met hun gedrag aangeven hoe cool ze zijn. Ze verdienen alleen wel honderdduizenden ponden per jaar. Ex-hippie, ex-bankier en tegenwoordig schrijver Geraint Anderson is gevierd om zijn columns maar vooral om het boek Cityboy, een humoristische opsomming van in twaalf jaar opgedane anekdotes in de City. Hij schreef het grootste deel voor de crisis uitbrak, maar alles wat de kredietcrisis tot explosie heeft doen komen, staat er in beschreven: hedgefondsen, hebzucht, bonussen. Overgoten met heel veel drank en cocaïne. Andersons voormalige leven als hippie en analist voor banken botsen deze week met elkaar, schreef Sp!its op 1 april. Duizenden demonstranten, vaak andersglobalisten (beweging voor wereldwijde rechtvaardigheid, die zich verzet tegen de huidige, neoliberale manier van globalisering) demonstreerden woensdag 1 april op Financial Fools Day tegen de graaicultuur en de excessieve bonussen. Banken timmerden hun ramen af, en medewerkers moeten deze dagen casual gekleed naar kantoor komen. Niet dat dat helpt als je dan als casual Friday vermomming mocassins, polo, en sportjack draagt, en met de Financial Times onder je arm loopt. Om echte veranderingen te bewerkstelligen, zijn volgens Geraint Anderson ‘rellen nodig waarbij de belastingoproer van 1990 verbleekt tot een scoutingsuitje’. Toen gingen er 200.000 mensen in Londen de straat op dat leidde tot de val van premier Thather.

Wat zit er in ons eten? Echt >> Echt eten In de tweede week van februari 2009 verhaalt de Volkskrant twee keer over Michael Pollen. Pollen is filmmaker, schrijver en docent aan de universiteit van Californië en heeft zojuist een film uitgebracht: Food inc. In de film laat Pollan samen met de andere makers Robert Kenner en Eric Schlosser zien wat er in ons eten zit. De film is een pleidooi voor ‘echt eten’. De voedselindustrie wil volgens hen niet dat de consument de waarheid weet over zijn eten. In razend tempo worden de onheilstijdingen over de kijker uitgestort, geillustreerd door beelden van enorme fabrieken waar dagelijks meer dan 30 000 vakrekens worden geslacht en maisvelden zo groot als de provincie Utrecht. Ons huidige voedselsysteem is onhoudbaar. Het vreet energie, vervuilt het milieu en maakt ons dik. Daarom hebben we meer boeren nodig voor duurzame landbouw. Aan



2009

het eind van de film verschijnt een lijstje aanbevelingen in beeld. Leg een moestuin aan, eet samen met aan tafel met vrienden en familie. Het credo: je kunt de wereld veranderen met elke hap die je neemt. We moeten stemmen met onze vork, zegt Michael Pollan. Als burger sta je machteloos tegenover wereldomspannende problemen als de kredietcrisis en de klimaatveranderingen. Maar als het om eten gaat, hebben we macht.

Eten bij Michèl Echt >> Eenvoudigheid Ontelbare restaurants zouden een moord doen voor een Michelinster. Maar In de’n Dillengaard in Nuth (Limburg) wil er vanaf. Eigenaren Michèl en Suzan Kagenaar leveren de felbegeerde aanbeveling in bij de makers van de restaurantgids. Ze vinden dat de ster zorgt voor een “stigma”. “Een deel van het publiek associeert Michelin met duur, chic en formeel”, legt Suzan Kagenaar uit in NRC Handelsblad van 5 maart 2009. “Dat schept een bepaald verwachtingspatroon. We dachten er al langer over om terug te gaan naar het begin, naar een meer ongedwongen sfeer. De crisis heeft dat besluit versneld. Het restaurant sluit volgende week zijn deuren voor het ondergaan van een complete gedaanteverwisseling. Zondag 15 maart gaat het weer open, maar dan als ‘familierestaurant’ en met een andere naam: eten bij Michèl. “De inrichting en het menu zullen anders zijn. Houten tafels en eenvoudiger gerechten als een salade met scampi’s, maar dan wel met een zelfgemaakte bisque.

Bekijk het zelf - De film Slumdog Millionaire - Restaurant Eten bij Michel - De film Food inc. - Magneetbar Lowlands

Samenvattend - niet gefabriceerd, gemanipuleerd, geconstrueerd - voorbij blingbling, bimbo’s en botox - het originele alternatief voor doorgeslagen commercialisering - het gewone is eigenlijk heel bijzonder



2009

Kans >> Eerlijk Inleiding We zijn nog nooit zo rijk geweest als in dit decennium. Maar hoe rijker wij werden, hoe groter werd ook de armoede in de rest van de wereld. Het is niet eerlijk dat sommigen een gouden handdruk meekrijgen zonder hun best te hoeven doen en dat anderen met een lange dag hard werken niet veel maar dan een dollar verdienen. Al het onrecht bestrijden, dat is misschien wat hoog gegrepen. Maar er zijn genoeg mensen die op een persoonlijke, kleinschalige manier een bijdrage willen leveren aan een betere wereld. Zijn onze rijkdom, kansen en vrijheden niet ten koste gegaan van die van anderen, is de vraag. Als dat zo is, biedt het bestrijden van die ongelijkheid de oplossing voor veel problemen.



2009

Eerlijke chocolades Eerlijk >> Fairtrade Alle chocolade van Verkade is sinds eind 2008 ‘eerlijk’. En Verkade staat daarin binnenkort niet langer alleen. In de Volkskrant van 13 juni jl. een artikel over nieuwe kandidaten op de fairtrade-chocolademarkt. Albert Heijn komt eind deze zomer met eigen fairtradechocolade onder het nieuwe merk ‘Puur en Eerlijk’. En het Britse Cadbury maakt komend najaar zijn poplaire ‘dairy-milk’-reep 100% fairtrade. Met de duurzame certificering voor al zijn chocoladeproducten is Verkade onbetwist koploper in de wereld. Grote, internationale fabrikanten als Mars, Nestlé en Kraft hebben al jaren goede voornemens, maar echt opschieten doet het niet. Mars heeft ongeveer 14% van de wereldwijde chocolademarkt in handen. Samen met grondstoffenleverencier Cargill, Solidaridad en Oxfam Novib heeft het bedrijf zich vastgelegd op het gebruik van gecertificeerde cacao voor alle Marsproducten. Alleen gebeurt dat pas in 2020. Volgend jaar komen de eerste duurzaam gecertificeerde Marsproducten in Engeland op de markt, Nederland volgt daarna.

De wereld redden Eerlijk >> Zelf bijdragen Elena Simons, bekend van het boek ‘Pret met moslims’ en oprichter van Blij Bedrijf, heeft weer een mooie nieuwe taak bedacht: de wereld redden! Het gaat de verkeerde kant op met de wereld, maar dat is geen reden om het erbij te laten zitten. Integendeel! Elena Simons toont op heldere wijze hoe de grote wereldproblemen (milieuvervuiling, armoede, oorlog en ziekte) met elkaar samenhangen en hoe ze te verhelpen zijn. Maar dat kan alleen als genoeg mensen enthousiast worden en aan de slag gaan. Elk individu en elk bedrijf, elke uitvinding kan de wereld immers beter maken. Waar liggen de kansen? Dit kleurrijke boek, vol vrolijke voorstellen, tips en wetenswaardigheden, gaat de wereldproblemen dapper te lijf. Op de site www.dewereldredden.nl kun je terecht als je wilt bijdragen aan een betere wereld. Misschien ga jij wel 20.000 levens redden. Misschien voorkom je dat de panda uitsterft. Misschien ga je gewoon wat minder vlees eten. En waarschijnlijk doe je al veel waardevolle dingen. Op deze site verzamelen Elena en partners al deze goede daden en goede voornemens.

Terugkeer van de menselijke maat Eerlijk >> Eerlijk in de omgang Terwijl grote zorgorganisaties als Meavita ten onder gaan aan ongebreidelde fusiedriften laten kleine thuiszorgorganisaties zien hoe het ook kan, zoals eigenaar Emile de Roy van Zuydewijn (24), van Thuiszorg Emile in Amsterdam. In het AD van 2 februari 2009 een artikel over Emile en zijn bedrijf. ‘Mijn droom is het thuiszorgprobleem in Amsterdam te laten oplossen door studenten en jongeren. Grote organisaties proberen alle zorgfacetten onder een naam aan te bieden. Ik vind het juist leuk dat ik al mijn klanten persoonlijk ken, in plaats van communiceren met een nummer.’ Vier jaar geleden begon de toenmalige student verpleegkunde met zijn bedrijf voor huishoudelijke hulp en begeleiding. ‘Veel klanten nemen geen genoegen met gewone thuiszorg. We hebben echt de tijd om mensen te helpen. Ik heb bijvoorbeeld hele weekenden opgeruimd bij mensen, wier huis was dichtgeslibd met zooi. Ik maak het huis eerst leefbaar. Ondertussen leer ik de klant kennen. Daarna schakel ik huishoudelijk hulp in, die ik direct tips geef hoe zij met de mensen moeten omgaan. Diegene die zorgt voor hulp in de huishouding, is ook iemand met wie je kunt praten.’



2009

Abn Amro en Fortis gaan weer normaal doen Eerlijk >> Eerlijk en simpel Gerrit Zalm (56) hield zich als minister van Financiën strak aan de spelregels. Met geld werd niet gesmeten. Ook als bankier, eerst bij DSB en nu bij ABN Amro en Fortis, houdt hij er een strenge arbeidsethos op na. Zijn we met de crisis in een vrije val belandt? vraagt de Volkskrant aan Zalm op 7 maart 2009. “Even wel. Maar ik denk dat het zich corrigeert. Er zijn grote verschillen met de jaren dertig. Er zijn betere reacties vanuit de overheden. Maar dat we diep gaan, staat wel vast. 2009 wordt echt slecht. 2010 wordt gewoon slecht. Ik hoop dat we in 2011 de weg omhoog vinden. Dat is mijn gevoel. Maar ik zeg erbij: ik geloof niet in prognoses. De toekomst is uit zichzelf onzeker. Wat mijn gevoel me vooral zegt, is dat we in de economie weer normaal gaan doen.” (…) “Terug naar het boerenverstand, dat lijkt me de weg. Simpele dingen, simpele logica.” Is de verzamelterm dat het leven soberder zal worden? “Ik zou eerder zeggen, solider. Minder on the edge leven. Bedrijven zullen meer eigen vermogen gaan aanhouden.”

Bekijk het zelf - Blij brigade van Blij Bedrijf door heel Nederland - Winkel Het goed in Zaamdam

Samenvattend - het onrecht bestrijden, dichtbij en ver weg - geen woorden maar daden - op een kleinschalige en persoonlijke manier de wereld verbeteren - de rijkdom, kansen en vrijheden eerlijk verdelen



2009

Kans >> Langzaam Inleiding De wereld is snel geworden. Met een druk op de knop reizen beelden, geluiden en getallen de hele wereld over. En daarnaast is er ook nog heel veel van, over de hele wereld lopen de servers ermee vol. Hoe aantrekkelijk dat ook is, het gevolg is dat het moeilijker wordt om overal aandacht aan te besteden. Een leven van dag tot dag, van hype naar hype, dat houdt niemand vol. Langzaam is de kans om alles wat ‘fast’ is geworden weer waarde te geven door het traag te maken. ‘Slow’ is het alternatief voor een overspannen maatschappij met mensen die last hebben van een burnout in hun koop- en leefgedrag. Geen ADHD-consumptie, neem de tijd om te proeven, te ruiken, te denken, te ervaren.



2009

Hello Fashion Langzaam >> Slow fashion Monique van Heist (1972) begon haar label ‘moniquevanheist’ in 2004 na de master-opleiding Fashion Institute Arnhem. Met haar nieuwste project ‘hellofashion’ levert ze commentaar op een modeindustrie die teert op fast fashion. hellofashion is een doorlopende collectie ‘moniquevanheist’-klassiekers waarmee zij het modesysteem wil uitdagen. Deze permanente en over tijd groeiende collectie kleding, accessoires en lifestyleproducten als meubilair, make-up-advies en zelfs recepten, blijft onbeperkt beschikbaar en stelt zo de vergankelijkheid van mode aan de kaak. De gangbare cyclus van het modesysteem wordt doorbroken door op zelf gekozen momenten nieuwe producten te lanceren. Bij het hellofashion-project hoort een losbladige catalogus die bij de lancering van een nieuw item wordt uitgebreid. De hellofashion-catalogus groeit zo uit tot een fraai ‘moniquevanheist’-bewaarobject.

Borduren als vorm van meditatie Langzaam >> Rust en bezinning Het heeft enige moed gevergd om uit de kast te komen, maar nu 21 maart 2009, dertig jaar na handwerkjuf Delonie, schrijft journalist Machteld van Gelder in Volkskrant Magazine waarom ze van borduren houdt. “Borduren is huiselijk ook al ben ik niet thuis, het is creatief zonder artistiek te hoeven zijn. Borduren is devoot. Het is monotoon. Het is langzaam als een gebed. Het heeft een vast stramien waarbinnen veel mogelijk is, een rustgevende metafoor voor nerveuze mensen. Het is een vorm van meditatie. Er was enige moed en schaamteloosheid om er tegenover mijn vrienden voor uit te komen dat ik graag naast mijn naaidoos zit. Want tegenwoordig ben je als borduurster niet de ideale vrouw. De ideale vrouw van nu heet Madonna of Neelie Smit Kroes en zit niet stil met een lapje op schoot en een naald tussen haar vingers. Maar die vrouw met de naald heeft wel iets dat veel anderen niet hebben. Rust.”

Goed, beter, boerenbest Langzaam >> Terug naar het verleden Zomervakantie 2008. Met smeltende ijskappen en stijgende kerosineprijzen zoek ik het niet ver van huis. Er wordt een week vakantie geboekt in Lochem (Achterhoek) bij boerderij Draafsel. Daar staan tien tenten van Het Betere Boerenbed. Dat betekent een week lang slapen in een bedstee, koken op een houtkachel en lezen bij het licht van en olielamp. Dat ruikt naar nostalgie. De huidige hang naar het verleden, daar heb ik het als trendwatcher eigenlijk niet zo op. Maar in de praktijk overheerst de geur van hedendaags hooi en de smaak van verse melk, zo vanuit de uier op 37 graden graden in de fles. De bedden zijn inderdaad best en het slapen is zacht in de stilte en het donker. De boer en de boerin maken zich niet druk en melken ’s ochtends en ’s avonds niet voor zes uur. Ja randstedelingen, dat moet inderdaad twee keer per dag. De boer heeft wel fier een bord van de Dutch Dairymen Board opgehangen, want de literprijs van melk mag best omhoog. Kijk op www.boerenbed.nl en op www.ddb.nu en ga ook eens slapen in Lochem.

Conservatief: het kernwoord voor nieuwe bank Langzaam >> Beheerst bankieren Gerrit Zalm gaat het bij ABN Amro allemaal anders doen, schreef de Volkskrant op 28 maart. Door hetzelfde te doen als vroeger. De oud-minister van Financiën kreeg een eredoctoraat voor zijn Zalmnorm, een standaard voor beheerst omgaan met overheidsgeld. Nu leidt hij een bank en zet hij een nieuwe Zalmnorm. Die



2009

van prudent, beheerst bankieren. ‘Ik heb geen uitgesproken ambitie.’ ABN Amro is niet meer de bank die aan alle disciplines van de financiële sport meedoet. En Zalm is ook niet van plan de uitgeklede bank weer groot te maken met allerlei overnames. De internationale speler met het netwerk die ooit zo’n aantrekkelijke overnameprooi was, komt niet terug. Dat vindt Zalm veel te duur. ABN Amro moet zich in het buitenland beperken tot het helpen van Nederlandse bedrijven. ‘En is dat op een of andere exotische locatie, dan werken we wel samen met een bank daar.’ En later, als Zalms werk erop zit en zijn ABN op eigen benen kan staan, ook dan past conservatisme. Een niet al te groot deel van de aandelen moet naar de beurs. Want wie zette de ondergang in van het grote ABN Amro van weleer? Een belegger die op de beurs 1 procent van de aandelen op wist te halen.

Bekijk het zelf - Flim: Eeuwige Moes van HollandDoc - Het Betere Boerenbed bij boerderij Draafsel in Lochem

Samenvattend - alles wat snel was geworden weer traag maken - met oog voor tradities en het ambacht - therapie voor ADHD-consumenten en burn out-burgers - de tijd nemen om dingen mooier, lekkerder, beter te maken



2009

Kans >> Lokaal Inleiding De ‘global village’ is een idee uit de jaren tachtig. Maar mensen die zich overal in de wereld thuis voelen zijn schaars. Een nadeel van globalisering in het alles is altijd en overal-tijdperk is dat alles overal op elkaar gaat lijken. Dichtbij is de manier om het leven weer herkenbaar en bereikbaar te maken. Globalisering leek te leiden tot de wereld als een dorp maar het tegendeel was vaak waar. De afstand tussen overheden en bedrijven enerzijds en bugers en consumenten nam alleen maar toe. Lokaal is de mogelijkheid om alles wat afstandelijk en onbereikbaar is geworden weer dichtbij te houden. Lokaal kan leiden tot protectionisme en nationalisme. Maar als Lokaal een wereldwijd karakter krijgt raken we niet alleen betrokken bij onze eigen buurt. Dan wordt het model voor de toekomst en het ideaal dat we na gaan streven dat van de ‘local world’.



2009

Andersglobalisme Lokaal >> Kritiek op globalisering Het andersglobalisme, andersmondialisme of de global justice movement (beweging voor wereldwijde rechtvaardigheid) is een pluriforme, los georganiseerde beweging die zich verzet tegen de huidige, neoliberale manier van globalisering en met name het ontstaan van een ongereguleerde, danwel ondemocratisch gereguleerde wereldmarkt. De kritiek van de beweging is met name gericht op de wereldwijde sociaaleconomische en politieke ongeli jkheid die de globalisering zou veroorzaken of instandhouden. Belangrijke thema’s zijn kwijtschelding van schulden van ontwikkelingslanden, een resolute aanpak van ecologische en sociale wantoestanden en rechtvaardige regels voor wereldhandel en internationale financiële transacties. De term antiglobalisme wordt ook wel gebruikt ter aanduiding van deze beweging. Sinds ca. 2001 wordt deze naam door geassocieerde groepen minder gebruikt ten gunste van het positievere andersglobalisme (van het Franse neologisme altermondialisation), dat geen verzet tegen globalisering als zodanig aanduidt, maar de keuze voor een andere invulling daarvan. Bron: nl.wikipedia.org andersglobalisme.hyves.nl

City Pig Lokaal >> Lokale voedselproductie Foodprint is een twee jaar durend programma over de invloed van voedsel op de cultuur, de inrichting en het functioneren van steden en van Den Haag in het bijzonder. Het programma, een initiatief van kunst- en architectuurcentrum Stroom, onderzoekt met behulp van kunstenaars en architecten in hoeverre we de voedselproductie weer terug naar de stad kunnen brengen. Door het zichtbaar maken van de voedselproductie creëren we niet alleen een groene, duurzame stad, maar versterken we daarmee ook ons bewustzijn van de waarde van voedsel. Een van de leukste voorstellen is al wat ouder, maar verder ontwikkeld: City Pig. Afkomstig van architect Winy Maas en ontwerpers van The Why Factory (TU Delft). In twee uitgebreide video’s ontvouwen zij hun ideeën voor een varkensboerderij in de stad voor ongeveer 200 zeugen (zie illustratie). Met City Pig wordt iets radicaal anders nagestreefd: het opheffen van die vervreemding en herstel van het contact tussen mens en dier. Het programma duurt nog tot en met juni 2011.

Indiase vrouw op achterkand IKEA-kleed Lokaal >> Herkomst Hella Jongerius heeft wandkleding voor de IKEA PS collectie ontworpen. De ontwikkeling vergde 2 jaar voorbereiding. PS is een designstatement waarvoor IKEA om de drie jaar opdrachten geeft aan zo’n 20 ontwerpers van binnen en buiten het bedrijf. Dit jaar was een van de thema’s “the roots of Sweden”. Jongerius zag wandkleden in het openluchtmuseum Skansen in Stockholm en besloot drie quilts te ontwerpen, geinspireerd op 3 archetypen uit Zweedse sprookjes: de vos, de geit en het konijn. IKEA zette een groot atelier in een dorp in de buurt van Varansi, India neer. Twaalf vrouwen kregen een week lang les in de benodigde borduurtechnieken, die op hun beurt weer 200 vrouwen de kennis overgaven. In het atelier borduren de vrouwen 16 onderdelen van elk kleed in ruim 1 dag in elkaar. De laatste handeling die elke naaister op verzoek van de ontwerpster verricht, is dat ze achterop het kleed in Hindi haar eigen naam borduurt.



2009

Lokale Obama-campagnes Lokaal >> Lokaal en politiek Als buurtwerker wist Obama dat persoonlijk contact en vertrouwen bij het overhalen van kiezers uiteindelijk de doorslag geven. Vandaar dat Obama zijn campagne kleiner en lokaler heeft opgezet, met directe betrokkenheid van mensen uit de omgeving, maar wel steeds met hulp van het internet. Zo bleek Obama bij de caucuses (politieke bijeenkomsten; red.) in Iowa, waar alles draait om organisatie en timing, het best georganiseerd van alle kandidaten. Daarbij had het internet wel een rol gespeeld, maar in combinatie met ouderwets lokaal activisme. Het was de reden voor zijn succes aldaar. Na zijn nipte nederlaag in New Hampshire, vijf dagen na Iowa, introduceerde Obama het Yes, we can-thema. De zanger will.i.am van de Black Eyed Peas zette het op muziek en maakte er met een grote cast van Hollywood prominenten en andere zangers een video van. Het filmpje werd op YouTube gezet en was tot juni 2008 (toen de auteur zijn boek afsloot; red.) ruim achttien miljoen keer afgespeeld. Meer amateuristisch, maar ook vaak bekeken waren de hele en halve liefdesverklaringen aan Obama. Posters met het thema ‘Vooruitgang’ en ‘Hoop’, gemaakt door de straattekenaar Shepard Fairey, doken overal op en werden later in de Obama-campagne geïncorporeerd. De Obama-campagne heeft tot nu toe meer dan 1100 filmpjes op haar YouTube kanaal gezet en streeft ernaar dat aantal met twee à drie per dag aan te vullen. Tot nu toe hebben meer dan vijftig miljoen mensen deze bekeken, terwijl de video’s van John McCain slechts vier miljoen kijkers trokken. Aangezien veel filmpjes van McCain de senator in niet al te beste vorm laten zien -_ hij is niet zo goed in statische toespraken, verspreekt zich vaak en is slaapverwekkend saai -_ is dat misschien een gelukje geweest voor McCain. Wellicht is hij te oud om goed met het internet te kunnen omgaan. www.intermediair.nl/artikel.jsp?id=1564546

Bekijk het zelf - Biologische boerenmarkt, Amsterdam Haarlemmerplein, Woensdag 10.00-17.00 uur - Biologische boerenmarkt, Amsterdam Noordermarkt, Zaterdag 9,00-16,00 uur - Stedelijk in West, Stadslandbouw en community, Lodewijk van Deysselstraat 61, Amsterdam Nieuw West

Samenvattend - herkenbaar, toegankelijk, bereikbaar - na de ‘global village’ is het tijd voor de ‘local world’ - de koe bij de boer om de hoek op je bord - lang leve de verschillen, op naar culturele en ecologische diversiteit



2009

Kans >> Slim Inleiding Technologie kan niet al onze problemen oplossen, want niet elke verandering is een verbetering. Grote technologische toepassingen kunnnen wel zorgen voor een doorbraak. En heel veel kleine innovaties kunnen bij elkaar opgeteld ook voor een uitweg zorgen. We kunnen nieuwe problemen niet oplossen met oude oplossingen. Vreemd genoeg kunnen tradities wel inspiratie bieden voor innovaties. Over de hele wereld zijn er garages waar uitvinders werken aan nieuwe distributiesystemen voor duurzamere brandstof of aan nieuwe toepassingen voor een zelfvoorzienend leven. Van wieg tot wieg, in de kringloop van het leven hoeft niets verloren te gaan.



2009

Better place Slim >> Elektrisch rijden Obama heeft het verminderen van de afhankelijkheid van olie tot een van zijn speerpunten gemaakt en vandaag de dag werkt bijna elke grote autobouwer aan een elektrische auto. Er worden miljarden gespendeerd aan de ontwikkeling van elektrische voertuigen. Sommige autofabrikanten denken hun eerste elektrische auto al in 2011 te kunnen verkopen. De milieuvriendelijke auto kan pas een succes zijn als overal elektrisch getankt kan worden, meldt de Volkskrant op 14 februari 2009. Shai Agassi is oprichter en eigenaar van Better Place, een bedrijf dat elektronische tankstations ontwikkelt. Hij denkt de fabrikanten van milieuvriendelijke auto’s snel te kunnen volgen met zijn groene tankstations. Bovendien onderzoekt Better Place de ontwikkeling van oplaadpalen langs de openbare weg. Om consumenten over te halen, is volgens Agassi een dekkend netwerk van elektrische tankstations nodig, waar lege accu’s omgewisseld kunnen worden voor volle. De kilometerprijs voor elektrisch is volgens Agassi de helft van de kilometerprijs die nu geldt voor benzine. Tegen het einde van 2010 zullen in Israël vijftig tankstations operationeel zijn.

Thomas Friedman heeft hoop Slim >> Ruimte voor ontwikkeling Maar er is een trend die me hoop doet vatten: een ontwikkeling in de richting van ‘natievorming in eigen huis’, schrijft Thomas Friedman in ‘De toekomst is groen’ (’Hot, Flat and Crowded’). Washington mag dan geblokkeerd en de kluts kwijt zijn, en onze staatshuishouding mag allesbehalve verantwoordelijk zijn, in ons land wemelt het nog altijd van de vernieuwers en idealisten. Wekelijks hoor ik wel een nieuw verhaal van mensen met nieuwe ideeën voor het maken van schone energie, met nieuwe opvattingen over het onderwijs of met nieuwe gedachten en manieren om in ons land, de VS, dingen te repareren die dringend gereparareerd moeten worden. En hoewel sommige van die ideeën absurd zijn, duidt het aantal mensen dat in hun garages en wijken aan het experimenteren is er volgens mij in elk geval op dat de gewone mensen in dit land nog bruisen van de vitaliteit.

Met een beetje zout? Slim >> Alternatieve landbouw Niet gemodificeerd voedsel maar een bordje met pasta en zouttolerante groenten heeft de toekomst. Het kost steeds meer moeite ons grondwater zoet te houden. Met de verwachte klimaatverandering zullen droge zomers vaker voorkomen, en de zeespiegelstijging en de bodemdaling zullen de verzilting nog eens extra versterken. En dat heeft gevolgen voor het soort eten op ons bord. Aardappelen zijn bijvoorbeeld moeilijk te kweken op een verzilte bodem. Volgens Jelte Rozema, hoogleraar systeemecologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam is het een kwestie van overstappen op andere ingrediënten in de keuken. In dagblad De Pers -d.d. 16 juni 2009- beschouwt de hoogleraar zouttolerante gewassen als de oplossing voor de verzilting die onze wereld bedreigt. Zouttoleranten groenten als zeekraal, lamsoor en strandbieten zouden in de toekomst vaker op het menu moeten staan. Opvallend genoeg wordt zilte landbouw in de nationale discussie nauwelijks genoemd. Om hogere rendementen te halen zijn veel agrariërs zelfs overgestapt op de teelt van gewassen zoals aardappelen. Zonde, vindt Rozema. Groenten als andijvie, asperges en tarwe (denk pasta!) lijken beter tegen zout te kunnen dan voorheen werd gedacht. Zelf is hij verbonden aan het project Zilte Landbouw op Texel. Hier worden gewassen als strandbiet en zeekool in cultuur gebracht. Zo’n honderd restaurants, verspreid over Nederland, nemen de groenten inmiddels af.



2009

Planten in je auto Slim >> Biotechnologie Kunststoffen en chemicaliën uit planten, dat is volgens Volkert Claassen van DSM de toekomst. De Amerikaanse overheid investeert jaarlijks al 1 miljard dollar in deze witte biotechnologie. Dat auto’s kunnen rijden op brandstoffen uit biomassa is bekend. Dat ze in de toekomst waarschijnlijk ook gemaakt kunnen worden uit plantenafval, landbouwafval en ander organisch materiaal, weten mensen minder. Bij zogeheten witte biotechnologie –ook wel industriële biotechnologie genoemd- worden enzymen en gisten gebruikt om chemische processen te vervangen door biologische processen. Op 28 februari 2009 legt Claassen uit in de Volkskrant: “Op laboratoriumschaal kunnen we uit planten nu al bepaalde chemicalien en kunststoffen maken. De grote uitdaging voor de toekomst is echter om dat op te schalen naar een industrieel proces. Met barnsteenzuur, een chemische stof die nu nog wordt gemaakt uit olie en die bijvoorbeeld wordt gebruikt in voedingsmiddelen en in speciale materialen, zijn we op dat gebied al heel ver.” Hoe groot is die potentiële markt? “Die is groot. Van de totale wereldwijde chemische industrie bestaat nu al 6% uit witte biotech. Dat is gelijk aan 100 miljard euro omzet. Ongeveeer een derder daarvan betreft de productie van biobrandstoffen, de andere helft die van chemicaliën en kunststoffen.” (…) “Hoe groot de markt uiteindelijk zal worden, is lastig te voorspellen. Maar dat de groei voorlopig doorgaat, dat staat vast.”

Bekijk het zelf - PTA Trouw, Idealendag 10 oktober 2009

Samenvattend - technologie inzetten om grote problemen op te lossen - veel kleine innovaties maken een grote - nu zorgen dat we in de toekomst nog adem kunnen halen - iedere garage kan een laboratorium van ideeën zijn



2009

Kans >> Transparant Inleiding Wie probeert iets gedaan te krijgen van een bedrijf of een organisatie of een overheid zonder gezicht, merkt al snel hoe ongrijpbaar onze maatschappij is geworden. Bureaucratie is een excuus geworden om geen makkelijk antwoord op moeilijke vragen te hoeven geven. Wij zijn de strijd tegen de red tape aangegaan door onze roddels over consumentenleed op grote schaal te uploaden. Openheid is het kernwoord, en we noemen het open source of in DebiteurenCrediteuren-taal ‘transparantie’. Sommige bedrijven zijn bang want nu hebben wij als consument de macht in hadden. Anderen zien het als een mogelijkheid om een platform te bieden en een dialoog aan te gaan.



2009

PIG05049 Transparant >> Ontleden Vormgever Christien Meindertsma onderzocht drie jaar lang welke producten van varken worden gemaakt. Munitie, medicijnen, fotopapier, hartkleppen, remschijven, kauwgom, porselein, cosmetica, sigaretten, crèmespoeling en biodiesel; het zijn slechts enkele voorbeelden. De grootschaligheid van de vleesverwerkende industrie wordt inzichtelijk gemaakt doordat zij die heeft teruggebracht naar de oorspronkelijke schaal van één dier. Het in PIG afgebeelde varken 05049 wordt na zijn dood in gesorteerde delen over de wereld verstuurd. Sommige producten blijven dichtbij hun oorspronkelijke verschijningsvorm en gebruiksdoel terwijl anderen daar juist vanaf drijven. Met chirurgische precisie wordt de verspreiding van het varken ontleed. Het resultaat is een helder vormgeven fotoboek waarin alle producten op ware grootte (1:1) worden getoond. Op www.theseflocks.com toont zij een aantal door haar bedachte producten.

Waar komt dàt nou weer vandaan? Transparant >> Herkomst Twee ons groenten en twee stuks fruit. Knappe jongen die deze zin niet kent. Gezond eten is al jaren lang een hot issue en leek een uitgeholde term. Met de snelle toename van biologische supermarkten en bijbehorende producten kreeg gezond eten een nieuwe betekenis. Het kan namelijk ook te maken hebben met minder gebruik van landbouwgiffen, conserveringsmiddelen, kleurstoffen en wat al niet meer. Voor ons consumenten een steeds normalere zaak. (En ook voor voedselproducenten overigens. Unox vertelt je graag dat de smaak-, geuren kleurstoffen in hun soepen sinds kort drastisch zijn gereduceerd. ) Maar we zijn er nog steeds niet gerust op. We willen nog meer weten over ons voedsel. ‘Waar komt ons eten vandaan?’ is niet alleen meer een vraag van hard-core biodynamische believers, maar ook van Kassa-kijkers. Waarkomthetvandaan.nl verzamelt tips van bezoekers, kijkers en luisteraars van Kassa over de herkomst van producten. Veel consumenten weten namelijk niet dat veel producten uit dezelfde fabriek komen. Een aantal van deze tips staan gebundeld op deze website. Zo blijkt de hagelslag van de Aldi in de sjieke Droste-fabriek te worden gemaakt en de echte Bolletje-Bakker bakt niet alleen beschuitjes voor zichzelf maar ook voor Albert Heijn.

Heerlijk Eerlijk Heertje Transparant >> Transparantie in de media Het achtdelige tv-programma Heerlijk Eerlijk Heertje prikte de gemediatiseerde zeepbel door. Raoul Heertje liet iedereen zien wat zich rond een talkshow afspeelt: redactievergaderingen, gesprekken met de producent, pers en omroep, en zijn tot de camera gesproken overpeinzingen. Volgens Raoul Heertje ziet de tv-wereld de kijker namelijk als heel dom. Het programma ging over beeldvorming en was een paradox vertelde Raoul Heertje in een interview in het NRC op 10 januari: op het nepmedium tv iets zeggen over ‘echt’ en ‘onecht’. Als inspiratiebron fungeerde het boek ‘Mediated: How the media shapes your world and the way you live in it’ (2005). Raoul zette een trend, hij werd dan ook genomineerd voor de ‘Trendsetter of the Year Award’ 2009. Echtheid en transparantie zetten door in de Nederlandse televisiewereld. In de eerste aflevering van het AVRO-programma ‘Advocaat van de Duivel’ overtuigde mr. Gerard Spong de vijfkoppige burgerjury er van dat Osama Bin Laden níet het brein is achter de aanslagen van 11 september 2001. Alleen zijn stelling dat Bin Laden helemaal geen terrorist is, wilde er bij de jury niet in. Ook nam hij het in de fictieve rechtbank op voor Benedictus XVI. Is de leider van de katholieke kerk door zijn anti-condoompolitiek schuldig aan duizenden aidsdoden? Spong vond van niet. En dat was, net als bij Osama Bin Laden, niet gespeeld. ‘Ik betoog of zeg



2009

niets waar ik als advocaat of als persoon niet achter kan staan en heb gegronde twijfels over wat men omstreden mensen allemaal aanwrijft,’ vertelde Spong in een interview voor BN de stem op woensdag 15 april. Hij ziet zijn medewerking aan Advocaat van de Duivel, waarin elke week een ander controversieel persoon terecht staat, als een uitgelezen kans de zaken van een andere kant te bekijken.

Waar komt ons leer vandaan? Transparant >> Aanvoerlijnen Wat is de overeenkomst tussen Adidas, Knorr, Prada, BMW en Ikea? Dat ze allemaal gebruik maken van Braziliaanse koeien – als leveranciers van vlees en leer, schreef de Volkskrant op 6 juni. En zij zijn niet de enigen. Greenpeace publiceerde deze week na drie jaar onderzoek een rapport waarin voor het eerst de aanvoerlijnen in kaart worden gebracht die lopen van het Amazonegebied naar de rest van de wereld; van de gekapte regenwouden naar de westerse winkels. In Bonn zijn 190 landen begonnen met verkennende manoeuvres die over een half jaar, in december, in Kopenhagen moeten leiden tot een nieuw klimaatakkoord. Daarvan zal de bescherming van tropische regenwouden, een natuurlijke opslagplaats voor het broeikasgas CO2, een belangrijk onderdeel zijn. In een reactie zegt Ikea het onderzoek van Greenpeace ‘te verwelkomen’. Want: ‘Ikea is tegen ontbossing. Daarom is Ikea ook zelf begonnen de hele aanvoerketen van leer in kaart te brengen. Dat is een eerste stap die ons meer inzicht moet bieden in de precieze herkomst van ons leer, tot aan de veehouderij.’ Dat landen als Brazilië en Indonesië in hoog tempo hun bossen kappen, is een feit. Maar het besef dat daar wat tegen te doen is, begint pas de laatste jaren goed door te dringen. De producten die uit de kaalslag voortkomen – hout, vlees, soja en palmolie – vinden uiteindelijk hun weg naar de consument. Als die stopt de spullen met verdachte ingrediënten te kopen, kan de ontbossing worden afgeremd.

Bekijk het zelf - Strawberry Earth Nights, Rialto filmtheater - Advocaat van de duivel op Nederland 2

Samenvattend - eenvoudige antwoorden geven op moeilijke vragen - invloed uitoefenen op de activiteiten van bedrijven en overheden - misstanden bestrijden en consumentenleed te lijf gaan - het gesprek aangaan, want jouw mening telt



2009

Kans >> Verbonden Inleiding In 2001 is het wij-tijdperk begonnen. Het is tijd voor het einde van het eigenbelang en het individu als maat voor alle dingen. Solidariteit? Die keert niet meer terug. De kiezer? Die blijft zweven. Maar wat ons samenbrengt, is een gedeeld belang bij een betere wereld. Eindeloze discussies, die brengen een betere wereld niet dichterbij. Maar verbondenheid en betrokkenheid met mensen die onze hulp nodig hebben, die leven als nooit tevoren. Stoepjes vegen, dat doen we niet meer. Maar wie zorgt voor een ander, wordt er zelf ook beter van. Dat inzicht brengt mensen in beweging, soms voor de eigen buurman, soms voor een buurman in een straat aan de andere kant van de wereld.



2009

A Sister’s Hope Verbonden >> Samen sterk Zelf had ze ooit borstkanker, een zus overleefde dezelfde ziekte niet en haar dochter en nichtje zijn erfelijk belast. Daarom loopt Riet van der Maden uit Emmeloord mee in een sponsorloop voor wetenschappelijk onderzoek naar borstkanker. Zo meldde de Stentor in het kader van de maand van de borstkanker, elk jaar in oktober. Van der Maden is met haar 74 jaar een van de oudste deelnemers aan de tweedaagse wandeltocht van ‘A Sister’s Hope’. Sinds haar aanmelding maakt ze dagelijks de nodige kilometers. Dat doet ze met veel plezier, want lopen is een passie, een manier van leven bijna. De wandeling wordt aangekondigd op abri’s in de stad. Het doel is om geld in te zamelen voor borstkankeronderzoek. Om dat doel te verwezenlijken organiseert de stichting een groots evenement, A Sister’s Hope 60K-Walk. Dit is een tweedaagse wandeling van 60 kilometer, de derde editie vindt plaats op 10 en 11 oktober 2009.

De 1%Club Verbonden >> Platform De 1%Club stelt een gewetensvraag, schreef de Volkskrant op 18 april 2008. Kun jij 1 procent missen van elke cappuccino, van elk concertkaartje en van elke vakantiereis? Bewust mikt de website op mensen die doorgaans weinig geld aan ontwikkelingshulp geven. ‘Je houdt zelf nog altijd 99 procent over’, luidt de aanbeveling. De sleutelwoorden: duidelijkheid en transparantie. De 1%Club is een gratis marktplaats voor concrete projecten van relatief kleine hulporganisaties. Die organisaties, waaronder ook particulieren, vermelden nauwkeurig de kosten van een aangemeld project, inclusief begeleidende foto’s en plan van aanpak. 500 euro voor een fietsproject in Ghana bijvoorbeeld, of 3.033 euro voor de aanleg van een waterleiding in Mauritanië. Donateurs creëren een profieltje à la Hyves en kiezen zelf in welk project ze hun geld stoppen. Via de website komt het direct bij de projectleiders terecht. Dat mag overigens best minder zijn dan 1 procent, zegt Bart Lacroix (33), een van de initiatiefnemers van de club. En geld is geen must, 1 procent tijd of kennis volstaat ook.

De Upside van Down Verbonden >> Gelijkheid Op 7 mei vond de opening van een bijzondere expositie in Amsterdam plaats. Naast de Stopera, aan de rand van de Amstel, kan iedereen de bijzondere portretten bewonderen van kinderen met het Downsyndroom. Portretten van 2m x 2m die laten zien dat het Downsyndroom ook een ‘upside’ heeft. De expositie is een initiatief naar aanleiding van het fotoboek de Upside van Down, van fotografe Eva Snoijink, dat afgelopen november met groot enthousiasme werd ontvangen door het Nederlandse publiek. De openluchtexpositie die van 7 mei tot 21 juni gratis te bezoeken is naast de Stopera, toont 40 portretten uit het boek. De stichting De Upside van Down heeft met steun van o.a. SNS Reaal en het stadsdeel Amsterdam Centrum de expositie gerealiseerd om het onbegrip en de onwetendheid waardoor kinderen met Downsyndroom vaak niet de kansen krijgen die zij verdienen, uit de wereld te helpen. De makers hopen dat de expositie in vervolg op het boek bijdraagt aan een positieve beeldvorming. Omdat dit aan de basis staat van meer begrip. En meer begrip leidt uiteindelijk tot acceptatie van kinderen en mensen met Downsyndroom in onze maatschappij.



2009

Einde van het eigenbelang Verbonden >> Algemeen belang Frank Ankersmit, co-auteur van het Liberaal Manifest, stapte onlangs uit de VVD. De Volkskrant publiceerde op 14 maart 2009 een essay van Ankersmit: ‘einde van het eigen belang’. Hieronder een verkorte versie. ‘De wetenschap van de economie had de verheven taak de harmonie tussen alle vensterloze monaden te bewerkstelligen. De dunne en onzichtbare draden van het rationele eigenbelang verbonden al die in zichzelf verzonken eenheden tot een hecht netwerk en weefden die tezamen tot wat een van de beste van alle mogelijke werelden leek. Met de kredietcrisis stootten wij op de grenzen van dat liberale wereldbeeld. De gezondheid van het publieke domein vereist de erkenning van een publiek of algemeen belang: een algemeen belang dat uitgaat boven, en nimmer geheel te reduceren is tot, het private eigenbelang. Willen we dat publieke belang dienen, dan zullen we dat zo verontrustende publieke domein moeten betreden. Pijnlijk, maar onvermijdelijk. Laten we daarom kiezen voor de ‘vrije staat’ van het republicanisme; een staat die vrij is van de corruptie van het publieke belang door het private belang. Dat is een staat waarin de politiek boven de economie staat en niet omgekeerd, zoals nu in vrijwel alle westers democratieën het geval is. Beter relatieve armoede in een vrije samenleving dan welvaart in onvrijheid en een vernietigd milieu, als er al sprake zou zijn van een of/of. Wie het anders ziet, heeft zijn prioriteiten niet goed op orde. Pas dan is er niet alleen vrijheid voor het liberalisme, maar ook erna.’

Bekijk het zelf - A Sister’s Hope 60 K-Walk, 10 en 11 oktober 2009 - happyChaos debat avonden in combinatie met kunst, muziek en cabaret

Samenvattend - het algemene belang is groter dan het eigenbelang - wie zorgt voor een ander, wordt er zelf ook beter van - hallo zeggen tegen je buurman - netwerken voor een betere wereld



2009

Kans >> Zinvol Inleiding Economische groei, dat is in de periode dat onze welvaart langzaam maar zeker toenam, een groot goed geweest. De huidige kredietcrisis ten spijt, we beseffen niet half hoe rijk we eigenlijk zijn. Maar wie zich jarenlang heeft ingezet voor de welvaart, kan op een dag ongelukkig wakker worden en zich afvragen: is dit alles? Er is een hoger doel dan toenemende welvaart en dat is meer welzijn. Inmiddels gaan er stemmen op om de jaarlijkse rekensom van het BNP te vervangen door die van het BNG, het bruto nationaal geluk. We willen oud worden, terug kunnen kijken en denken: wij hebben de aarde niet opgemaakt maar iets gebracht dat altijd zijn waarde zal behouden.



2009

Bruto National Geluk Zinvol >> Geluk ‘Wij zijn hard aan het nadenken over een tegenhanger van economische maatstaven als het Bruto Nationaal Product (BNP)’, zegt Tineke de Jonge van het CBS in De Pers (2 juni 2009). De Jonge is bij het CBS verantwoordelijk voor de ontwikkeling van een maatstaf voor subjectief welzijn. Ofwel: een maatstaf voor geluk. Het wetenschappelijk onderzoeksbureau is overigens niet de enige die zich op het terrein van de geluksmetingen begeeft. Dagblad de Pers geeft een verdere opsomming: ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is bezig met het denken over een nieuw BNP, net als internationale organisaties als de Wereldbank en OESO. Economen zeiden altijd: als je wilt kijken hoe gelukkig iemand is, dan moet je meten hoeveel geld hij heeft. Nu zeggen ze steeds vaker: je moet kijken waar mensen echt gelukkiger van worden. Dat zijn zaken als relaties, vriendschap en vrijheid. De Nijmeegse gedragseconoom Floris Heukelom vindt dat de politiek te veel nadruk legt op economische maatstaven, op het BNP. “Het BNP als uitgangspunt voor beleid is in de jaren tachtig onder Ronald Regan en Margareth Thatcher populair geworden. In de jaren negentig waaide het over naar Nederland. Voor de Paarse kabinettten werd BNP de leidraad.’ Al een paar jaar is er verzet tegen deze nadruk op economische groei. Wetenschappers, ambtenaren en ook politici denken volgens van Heukelom na over alternatieven. De economische crisis versnelt dit BNP-protest denkt hij.

Iedereen Elke Dag Plezier Zinvol >> Positivisme Een platform op het virtuele netwerk LinkedIn sleept ons uit de crisistijd. Tenminste, als het aan gebruiker Michiel Drijber ligt. Hij richtte vorige maand, samen met Mireille de Steur-Berg, Iedereen Elke Dag Plezier (IEDP) op om andere gebruikers te stimuleren te stoppen met zeuren, de krachten te bundelen en uit de huidige crisis te klimmen. In o.a. de Volkskrant van 16 maart 2009 wordt IEDP verder toegelicht: In anderhalve week groeide het ledenbestand explosief van 100 naar 1.999 leden. Het IEDP-platform is een verzamelplaats voor mensen die inzien dat de kansen in de toekomst liggen, niet in het verleden. Het doel was 500 leden voor 1 mei 2009 te halen, maar daar plakt hij nu twee nulletjes achter. “We hebben leden van allerlei niveaus: communicatiewerknemers, verzekeringsbedrijven, maar ook ondernemers. Het breidt zich snel uit.’ De volgende stap is het bedrijfsleven. Een IEDP-certificaat met een knipoog. ‘Speciaal voor bedrijven die het gezeur zat zijn. Als er eenmaal een certificaat aan de muur hangt, is het de afspraak dat zowel werknemers als werkgevers beloven goed voor elkaar te zorgen, in een positieve werksfeer gericht op kansen.’

Games als meditatie Zinvol >> Zachtheid De games van de toekomst zijn verre van agressief, snel en expliciet. Er vindt een heel stille revolutie plaats. Van de invasie van Aliens tot dodelijke virussen en van rondtrekkende moordenaarsbendes tot illegale straatraces: de wereld van videogames kan nogal stressverwekkend zijn. Maar sinds kort staan het geschreeuw, de krijsende banden en de luidruchtige explosies op het tweede plan. Zachtjesaan wordt een zachte kracht voelbaar, die dankzij een aantal pionierende titels de industrie een andere kant uitmasseert. De spellen die het meest aan de poorten rammelen zijn de exemplaren die conventionele gameopvattingen radicaal aan de kant gooien, schreef Sp!ts op 6 april. Neem Flower, een sinds een maand te downloaden titel voor de PlayStation3. Hier controleert de speler niet een of andere buitenaardse vechtjas of superauto, maar de wind. Het doel: met een zachte lentebries de pluisjes van een paardenbloem naar een vallei in de verte tillen, zodat



2009

deze bloemsoort het mooie veldboeket aldaar komt versterken. ‘Ik denk dat we de geboorte van een nieuw genre meemaken’, zegt Gavin Ogden, hoofdredacteur van het toonaangevende CVG Magazine. ‘Eentje dat ter ontspanning dient zonder gedoe rond levens die je verliest, tijdlimieten die je niet mag overschrijden of idiote monsters die je moet verslaan.’ In een gamewereld die leeft van testosteron, harde tekenstijlen en geweld is Flower een spel van adembenemende schoonheid, het geeft een ervaring die tot op heden door geen gamer is beleefd. Met zijn etherische muzikale achtergrond en charmant eenvoudige vormgeving voelt Flowermeer als meditatie dan als gamen.

Eat Love Zinvol >> Betekenis Eten is meer dan alleen het werkwoord. De belevenis van samen eten, de verhalen erachter, de smaken en geuren, van het ‘zaadje’ tot het ‘gaatje’, eetontwerpster Marije Vogelzang denkt erover na. In 2000 studeerde ze af aan de Design Academy in Eindhoven op een nieuw begrafenisritueel Funeral Diner. Alles was wit, van de de kleding van de gasten, de aankleding van de zaal tot aan het eten aan toe. Spectaculair, intens en indrukwekkend. Net zoals al haar andere werk, dat nu in een overzichtsboek ‘Eat Love’ is gebundeld. Eten is een dagelijkse ervaring die speciale aandacht nodig heeft, ja, zelfs om liefde vraagt. Dat is het motto van het boek en de werkwijze van Marije Vogelzang, meldt koken.blog.nl. Liefde voor het product, liefde voor het verhaal erachter, liefde voor de mensen met wie je het deelt en liefde voor de omgeving waarin je het eet. Eetontwerpen betekent in het geval van Marije Vogelzang niet dat ze alleen kijkt naar het voedsel, nee, het hele psychologische, culturele, sensitieve, natuurlijke, actievolle, wetenschappelijke, technische en sociale aspect van eten worden door haar bestudeerd en omgezet in fooddesign. En in 8 gelijknamige hoofdstukken in Eat Love.

Bekijk het zelf - Proef Amsterdam, Westergasfabriek - Elepant Parade, Amsterdam

Samenvattend - niet streven naar welvaart maar naar welzijn - bruto nationaal geluk - antwoord geven op de vraag: is dit alles? - rijkdom is niet in geld uit te drukken



2009

Links

10 kansen:

www.awearness-fashion.nl www.carrotmob.org www.clubgreen.nl www.sachs.earth.columbia.edu/commonwealth www.cradletocradle.nl/index.cfm www.debeterewereld.nl www.dewereldredden.nl www.greengraffiti.nl www.hiphonest.com www.odemagazine.nl www.platform21.nl www.putpeoplefirst.org.uk www.schonekleren.nl www.slowfood.nl www.sociaalondernemen.nu www.stoerevrouwen.nl www.strawberryearth.com www.transitiontowns.nl www.trendslator.nl www.trendslog.nl www.idealen.trouw.nl www.voordewereldvanmorgen.nl www.worldconnectors.nl www.zinnigezaken.nl

BEWUST DUURZAAM ECHT EERLIJK LANGZAAM LOKAAL SLIM TRANSPARANT VERBONDEN ZINVOL


Project Hoop. Trenddossier >> Project Hoop

Recommend Documents