Programma 10.00 uur 10.10 uur 10.40 uur 11.10 uur 10.25 uur 12.00 uur
Opening POP3, GLB en het vernieuwde stelsel Sturings cyclus en doelrealisatie Pauze Doelenkader internationale doelen biodiversiteit Discussie over zinzichten en relatie internationale/ nationale en provinciale doelen
12.30 uur Lunch 13.00 uur 13.30 uur 15.00 uur 15.30 uur 16.00 uur
Vernieuwing Agrarisch Natuurbeheer provincie Utrecht en Friesland Posterpresentaties per provincie in 12 spreekhoeken Aandachtspunten, knelpunten en vragen noteren Nabeschouwing, feedback en vervolgafspraken Einde
Het agrarisch natuuren landschapsbeheer in een internationale context. Aard Mulders Lid kernteam Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016 11 november 2013
De presentatie: een korte inleiding • Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016 • Het internationale kader: doel en proces.
Deel 1: Agrarisch natuur- en landschapsbeheer 2016: de stip aan de horizon • Stip aan de horizon: Verduurzaming van het landelijk gebied, met een inpasbaar agrarisch ondernemerschap.
• Voor nu (tot 2020): verwezenlijken van natuurrendement, met name internationale biodiversiteitsverplichtingen, maar ook andere (natuur)doelen als bijvoorbeeld landschap. • In de streek komt het samen met een belangrijke rol voor collectieven.
Wat is het collectief? Collectief van agrariërs en andere Landgebruikers Belanghebbenden (Privaatrechtelijke afspraken) Belangstellenden (Vrijwilligers)
Drie bouwstenen Het vernieuwde stelsel bestaat uit drie bouwstenen: • Uitvoering geven aan doelrealisatie (Jolanda de Winter); • Een EU-conform uitvoeringsproces; • Gecertificeerde agrarische collectieven zijn verantwoordelijk voor uitvoering beheer.
Een EU-conform uitvoeringsproces Programma van eisen Pré-toets
certificering
Kwaliteitshandboek
(DR en provincie)
Pré-aanvraag
Doelrealisatie
Agrariërs
Agrarisch collectief
Openstelling
Aanvraag
Controle en handhaving Beschikking Verantwoording (betaalverzoek)
Betaling Uitvoering beheer Beheerdoel monitoring
Gecertificeerde 'agrarische collectieven'
Deel 2: het internationale kader, doel en proces •
De doelen, zoals verwoord in: – Vogel- en habitatrichtlijn – Kaderrichtlijn water – Nitraatrichtlijn
•
Het proces, zoals verwoord in het Gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Doel: Europese regelgeving doorvertaald.... Europees: Kaderrichtlijn water Vogel- en Habitatrichtlijn Nitraatrichtlijn Nationaal: Natuurwetgeving (Boswet, Flora- en Faunawet, Natuurbeschermingswet) Programmatisch Aanpak Stikstof Regeling GLB-inkomenssteun 2006 of opvolger daarvan Waterwet WaterBeheer2021 Delta Plan Zoet Water (va 2014) DE KERN: EEN GUNSTIGE STAAT VAN INSTANDHOUDING
Proces:Het GLB kent drie lagen van verduurzaming •
• •
Middels wet verplichte verduurzaming wat beperkingen zet op de bedrijfsvoering, verwoord in de cross compliance en baseline; Passieve verduurzaming, verwoord in de Vergroening; De actieve verduurzaming, verwoord in de Agromilieu- en klimaatmaatregelen (= Agrarisch natuur- landschapsbeheer)
Samenhang tussen Pijler 1 en 2, GLB
De verbinding tussen doel en proces
Vragen?
Sturingscyclus en doelrealisatie Doelrealisatie via het provinciaal natuurbeheerplan en gebiedsprocessen Jolanda de Winter
Natuurpact • •
• • •
•
Wijziging rollen Rijk en Provincies Relatie internationale doelen ANB in gebieden met goede omstandigheden en/of waar veel van de soorten zitten en waar ANB effectief is ANB ter ondersteuning natuurgebieden(buffering) Synergie met andere doelen die ANB ondersteunen: landschap water, ondernemerschap Soortbescherming mee laten liften met ANB
Overeenkomst manifestpartners • Voor weidevogel en akkervogelbeheer inzetten op een beperkt aantal kerngebieden • Verhoogde inzet op groen-blauwe dooradering van het Agrarisch gebied • Minder vlakdekkend botanisch beheer • Verhoogde inzet voor agrarisch landschapsbeheer vanuit ecologische en belevingswaarden
Het doelenkader wat is dat? Internationale doelen
Provinciaal natuurbeheerplan
Gewijzigde rollen en verantwoordelijkheden • Rijk: Formuleert op hoofdlijnen ambities • Provincies: Regierol bij doorvertaling doelen in natuurbeheerplan d.m.v. gebiedsproces • Gecertificeerde collectieven: verantwoordelijk voor uitvoering beheer
Doorvertaling Internationale doelen • Rijk: welke internationale soorten behoeven bescherming • Provincies: vertaling in leefgebieden • Gebied/collectieven: stelt beheerplan op met maatregelen tbv. soorten door aanduiding beheertypen cf. Index met evt. maatwerk CGBD
Sturingcyclus
Provinciaal natuurbeheerplan
Beheerplan collectieven
monitoring
Internationale doelen
Sturingcyclus stappen 1. Rijk Internationale doelen/ambities 2. Provincies vertaling naar natuurbeheerplannen dmv. gebiedsproces 3. Collectieven beheerplan en gebiedsaanvraag 4. Provincies toetst gebiedsaanvragen 5. Collectieven voeren beheer 6. Provincies toetsen op ecologische effectiviteit beheer 7. Afspraken over bijsturing indien nodig
Totstandkoming natuurbeheerplannen Interactieve gebiedsprocessen onder regie Provincie 2 stappen: 1. Provincieniveau: overeenstemming over de beleidsdoelen op hoofdlijnen en budget 2. Gebiedsniveau: overeenstemming over concreet te realiseren beleidsdoelen in concrete gebieden Gebiedsproces gericht op Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
Landschap en water in gebiedsproces • Kader Richtlijn Water (KRW) • Landschapsdoelen gekoppeld aan de soorten
Producten
Doelrealisatie agrarisch natuurbeheer 2016
Regie
Checken op:
Provincie
Kader voor:
Aanvraag
•Andere overheden: provincies, waterschappen en gemeenten; •Gebiedspartners: ANV’s, TBO’s, LBN, PGO’s, etc.
Kader voor:
ambitiekaart
Samen met doelen van:
Vertalen naar:
'Gedeelde ambitie' a. Provinciebreed met koepels: beleid, budget, voorwaarden b. Gebiedsniveau met collectieven: uitwerking naar gebied
Rijk
Rijkskader en ambitie
Gebiedsaanvraag
Invoegen schema hoofdstructuur Voordeur
Begunstigde
Achterdeur
Uitvoering
Provincie
Vragen?
Toelichting Internationale biodiversiteitsdoelen Marten Meijers
.
Internationale doelen biodiversiteit Input voor het doelenkader agrarisch natuurbeheer Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn Handreiking Niet bindend voor opname in doelenkader Soorten moeten wel beschermd worden .
Staat van Instandhouding • • • • •
Soorten/habitats VR en HR Alleen Nederland Ongunstige Staat van Instandhouding (SvI) Geactualiseerd Verdeling in categorieën .
Voorbeeld
.
Baat bij agrarisch natuurbeheer •
Onderzoek door Alterra
•
Mate van bijdrage (geen, gering, betekenisvol en groot).
•
Kwaliteitsverbetering en vergroting van het leefgebied .
Voorbeeld
.
Kansrijke gebieden
3.
Onderzoek door Sovon de soort komt voor goede kansen op hervestiging vanwege bronpopulaties in naaste omgeving gebied is geschikt voor soort
Actuele en potentiële aanwezigheid
1. 2.
.
Voorbeeld
.
Biotoop •
Onderzoek Alterra
•
5 biotopen: opgaande begroeiing, heide en schrale vegetaties, weide, akker en weide-water-moeras
•
Vertalen naar leefgebieden .
Vervolg •
Bestuurlijk vaststellen doelenkader Internationale natuurdoelen biodiversiteit
•
Doelenkader agrarisch natuurbeheer in provinciaal Natuurbeheerplan
•
Afspraken met collectieven .
•
Ex ante evaluatie
Vragen?
Vragen en discussiepunten • • • •
Hebben provincies voldoende helderheid over de Internationale doelen en vertaling van de doelen? Heeft het Rijk vertrouwen in de provincies bij het invullen van haar nieuwe rol? Vinden provincies dat ze voldoende ruimte hebben voor de eigen provinciale invulling? Hoe borgen provincies gezamenlijk de internationale doelen?
PAUZE
Weidevogelbeheer Helene de Jong Provincie Fryslân
Opbouw • Weidevogelbeheer • Gezamenlijke aanpak • Vertaling Natuurbeheerplan
Weidevogelbeheer Evaluatie huidig beleid: (Werkplan Weidevogels 2007-2013) • De populatieaantallen dalen ondanks alle inspanningen op internationaal, nationaal en provinciaal niveau • In Weidevogelkringen met kwalitatief goed beheer lijken de weidevogelaantallen te kunnen worden gehandhaafd. Doelstelling: Realisatie vitale weidevogelpopulaties, 10.000 gruttobroedparen • Inzetten in de meest kansrijke gebieden: weidevogelkerngebieden •
Effectiever beheer, inrichting en gebiedsgerichte samenwerking
Nota Weidevogels provincie Friesland 2014-2020: • Bijdrage aan de realisatie van internationale doelen (22 % van de West-Europese gruttopopulatie broedt in Friesland. • Het behoud van weidevogels draagt eveneens bij aan de kwaliteiten en belevingswaarde van het Friese landschap.
Gezamenlijke aanpak Belanghebbend partijen weidevogelbeheer: Staatsbosbeheer, It Fryske Gea, Natuurmonumenten. BoerenNatuur (koepel), Bond van Friese Vogelwachten, KNJF, Friese Milieu Federatie en het Waterschap. Belanghebbende partijen bepalen samen met de provincie: 1. 2. 3. 4.
Doelstelling weidevogels in Friesland Selectie kansrijke gebieden (weidevogelkerngebieden) Criteria beheer en inrichting Uitgangspunten gebiedsgerichte samenwerking
Natuurbeheerplan • Kaart kansrijke gebieden: de weidevogelkerngebieden • Criteria weidevogelbeheer: 1. 2. 3.
Omvang weidevogelkerngebieden Aantal broedparen Mozaïekbeheer en kuikenland
(minimaal 250 ha) (10 gruttobroedparen) (1,4 ha kuikenland waarvan 1,0 ha kruidenrijk)
4. 5. 6.
Gebiedsgerichte samenwerking Hoog waterpeil Openheid
(alle partners) (20% oppervlakte)
Vragen
Sandra Binken • Karin Cox
Posterpresentatie in 12 spreekhoeken
Vervolg • Doelenkader notitie • Uitwerking planning natuurbeheerplannen 2015 en 2016 • Bijeenkomst doelenkader met andere partners • Format natuurbeheerplan
