1-4-2015
Geriatriefysiotherapie
Programma
Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
§ Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief § (Geriatrie)fysiotherapeutische diagnostiek § Effectieve fysiotherapeutische interventies § Multidisciplinaire samenwerking § Wanneer verwijzen naar de (geriatrie)fysiotherapeut?
Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut
24 maart 2015
2
Sarcopenie = geriatrisch syndroom?
Kwetsbaarheid
Fried. 2001
Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
§ Komt veel voor bij ouderen § Meerdere oorzakelijke factoren § Complex beeld → gezondheidsproblemen § Stoornissen en beperkingen op functie-, activiteiten- en participatie niveau (ICF) § Verhoogd risico op overlijden
3
(geriatrie)fysiotherapie
4
European Working Group on Sarcopenia in Older People Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
5
6
1
1-4-2015
Fysiotherapeutische rol casefinding
Consensus casefinding Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
§ Welke variabelen kan de fysiotherapeut meten? § Welke meetinstrumenten zijn hiervoor geschikt? § Welke afkappunten zijn er?
7
Consensus casefinding
8
Consensus casefinding
Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
9
Loopsnelheid
10
Loopsnelheid 10 Meter Looptest (10MLT) Collen 1990, Kwakkel 2000
Short Physical Performance Battery (SPPB) Guralnik 1994
§ § § § § §
§ Balans 10 sec § Beenspierkracht Chair Stand Test (5x…sec) § Loopsnelheid over 4 meter in m/sec
At risk bij ≤ 0,8 m/sec
gemiddelde van 3 x comfortabele loopsnelheid Tussentijd 20 sec – 2 minuten over 10 meter vanuit stilstand tot 1e voet over de lijn zonder aanmoediging niet gevalideerd voor sarcopenie
At risk bij ≤ 1,0 m/sec ?
11
12
2
1-4-2015
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
Handknijpkracht
Cruz-Jentoft: Age and Ageing 2010; 39: 412–423
• Afkappunten handknijpkracht gemeten met Jamar Mannen : < 30 kg Vrouwen : < 20 kg At risk !
13
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
15
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
17
14
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
16
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
18
3
1-4-2015
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
Morley et al. J Am Med Dir Assoc 2011; 12: 403–409)
19
Fysiotherapeutische interventie: progressieve weerstandstraining Omvang spiercellen ↑
Spiermassa ↑
Spierkracht ↑
functieniveau
Activiteiten ↑ Par cipa e↑
20
Weerstandstraining spiervolume (CSA) en satellietcellen (SC)
Gezondheidsuitkomsten↑
activiteitenniveau
21
22
Review Cruz-Jentoft 2014
Review Cruz-Jentoft 2014
• RCT’s Oefentherapie • Definitie EWGSOP (spiermassa↓, spierkracht↓ of func • 50 jaar en ouder
• 3-18 maanden therapie • Weerstands-, aerobe-, flexibiliteit- en balanstraining
• • • •
oneren↓)
• 7 studies: spierkracht↑ en func oneel↑ • 3 van de 7 studies: spiermassa↑
7 studies (2000-2013) Matige kwaliteit Geen uniformiteit in interventies en metingen M.n. thuiswonende ouderen 23
24
4
1-4-2015
Meta-analyse Peterson et al. 2010
Progressieve weerstandstraining Peterson et al. 2010, Meta-analyse
• • • •
Review 47 studies 1990-2008 1079 ouderen Hogere intensiteit → groter effect op spierkracht
25
Interventie spreiding in literatuur
Specifieke aanbevelingen Progressieve weerstandsoefenigen
,
Montero-Fernandez 2013. Eur. J. of Phys. and Rehab. Med.; 49 -1.
Peterson et al. 2010, Meta-analyse
§ Duur: § Frequentie: § Intensiteit: § Aantal sets: § Aantal herh. per set: § Rust tussen sets:
26
§ per week 150 min. matig of 60 min. hoog intensief § Intensiteit: ervaren belasting 5-6/10 of 7-8/10 § 3 of meer keer per week § 8-10 oefeningen voor het hele lichaam § belangrijkste spiergroepen van benen, heupen, borst, rug, buik, schouders en armen § 8-12 herhalingen per spiergroep § 2 minuten rust tussen oefeningen
6 – 52 weken 1 – 3 x per week 40 - 85% van 1RM 1 – 6 per spiergroep 5 – 16 60 – 360 seconden 27
Trainingsmogelijkheden
28
Peterson et al. 2010,
Montero-Fernandez 2013. Eur. J. of Phys. and Rehab. Med.; 49 -1.
§ Grote verschillen tussen ouderen § Zo hoog mogelijke intensiteit § Anaerobe metabolisme § Dosis – respons relatie ? § Herstelperiode § Gericht op hulpvraag
29
30
5
1-4-2015
Take Home Message
Resistance training and protein supplementation. Cermak et al. AJCN 2012
§ De (geriatrie)fysiotherapeut speelt een rol bij de diagnostiek van sarcopenie. § Multidisciplinaire samenwerking is van belang voor goede diagnostiek en adequate interventies bij ouderen met sarcopenie. § Spierkrachttraining is bewezen effectief bij ouderen met sarcopenie. § Ouderen met verminderd fysiek functioneren, complexe problematiek en co- en multimorbiditeiten (door)verwijzen naar/samenwerken met de (geriatrie)fysiotherapeut. www.nvfgnet.nl
[email protected] 31
32
6
