Kwetsbaarheid en Kracht

Landelijke studiedag Associatie voor Interactiebegeleiding en Thuisbehandeling

Kwetsbaarheid en Kracht Empowerment van kind & gezin én hulpverleners

22 november 2011 9.30 – 17.00 uur Congrescentrum de Reehorst te Ede, Bennekomseweg 24, 6717 LM Ede

Santpoort-Noord, 22-09-11 Beste collega’s, Hierbij nodig ik u van harte uit om de AIT-studiedag met als thema ‘Kwetsbaarheid en Kracht’ te bezoeken op 22 november 2011. Op deze dag werken we aan de hand van vele praktijkvoorbeelden (op video) uit hoe effectieve begeleiding en hulp geboden kan worden aan kinderen en opvoeders die ‘kwetsbaar’ zijn door een cumulatie van problemen. Het gaat hierbij meestal om een combinatie van individuele en gezinsproblematiek; die vervolgens ook leidt tot problemen in het functioneren buitenshuis. AIT is methodiekeigenaar van o.a. video-hometraining (VHT) en video-interactiebegeleiding (VIB), twee methodes die herstel van goed contact tussen ouders en kinderen centraal stellen. Een goed contact tussen ouder en kind is de basis voor een gezonde hechting; die op zijn beurt weer het fundament en de krachtbron is voor de verdere ontwikkeling en ontplooiing van de kinderen (en van de ouders in hun ouderschap). Als er sprake is van langdurige en/of ernstige individuele of gezinsproblemen; vereist herstel van goed contact specifiek vakmanschap bij de begeleider/hulpverlener. Herstel van contact en hechting is mogelijk; mits de hulpverlener heel nauwkeurig aansluit op de behoeftes en mogelijkheden van kind & gezin en het ontwikkelingsproces vervolgens op een goed afgestemde manier stimuleert en ondersteunt. De afstemming die nagestreefd wordt bij de ouders; zal dus eerst gerealiseerd moeten worden vanuit de hulpverlener. Interactieanalyse van video-opnames van de alledaagse omgang tussen ouders en kinderen, is daarbij een onmisbaar instrument. Alleen met behulp van dit instrument kan ons inziens de vereiste nauwkeurigheid in de begeleiding en hulpverlening worden bereikt en kunnen ouders helder zicht krijgen op en ‘meevoelen’ met de behoeftes van hun kind. Vervolgopnames maken de ontwikkeling zichtbaar en geven volop gelegenheid tot genieten; op de eerste plaats voor ouders en in het verlengde hiervan ook voor de betrokken professionals. De kinderen zijn diegenen die hiervan overduidelijk profiteren! Een voor de hand liggende vraag is of het bij VHT en VIB ‘allemaal’ om (het terugkijken van) de video-opnames gaat. Nee zeker niet! Het maken; analyseren en terugkijken van een videoopname ‘staat immers nooit op zichzelf’; teneinde de juiste fragmenten te filmen, te selecteren en te analyseren is veel kennis van de doelgroep vereist en van de mogelijkheden om per moment positieve ontwikkeling te stimuleren en te ondersteunen. Een VHT-er of VIB-er is immers geen registrerende filmer, maar een actieve en adequate hulpverlener die al vanachter de camera positieve ontwikkeling in gang zet en ondersteunt. De video-opnames vergemakkelijken ook de samenwerking tussen de diverse betrokkenen; een heel belangrijk facet zeker bij meervoudige problematiek. Ik wens u een boeiende en inspirerende dag toe en hoop dat u ‘mee kunt genieten’ van alle kracht die zich ontplooit als kwetsbare kinderen en ouders de kans krijgen zich te ontwikkelen. Marjan Hoogland Directeur AIT

PLENAIR OCHTENDPROGRAMMA 09.30 - 10.00 uur:

ontvangst en koffie

10.00 uur:

opening door Marjan Hoogland, directeur van de AIT



‘Onderlinge verbondenheid’; het opbouwen van een gehechtheidsrelatie in moeilijke omstandigheden’ door Paula Sterkenburg. Het ontwikkelen van een goede gehechtheidsrelatie is cruciaal voor een goede ontwikkeling van kinderen en zeker voor kinderen die opgroeien in moeilijke omstandigheden. Het kan daarbij gaan om een gezinssituatie met veel stress door onvermogen of beperkingen van de ouders; om een (ernstige) handicap of ontwikkelingsproblemen bij het kind of om een combinatie van problemen. In alle gevallen is het cruciaal om juist te investeren in herstel van de hechtingsrelatie; dit is de motor om op meer domeinen de ontwikkeling op gang te brengen zowel m.b.t. het kind, de ouders als het gehele gezinsfunctioneren. Paula Sterkenburg is als GZ-psycholoog en therapeut verbonden aan de afdeling Psychotherapie van Bartimeus. Deze organisatie voor Gehandicaptenzorg heeft een convenant gesloten met de VU m.b.t. onderzoek naar het thema ‘Gehechtheid en sociale relaties bij mensen met een visuele en/of verstandelijke beperking’. Paula is in dit kader actief als onderzoeker en heeft bijgedragen aan diverse onderzoeken en publicaties op dit gebied.

11.00 - 11.30 uur:

Koffiepauze



‘VHT en VIB in Engeland en Schotland’, door Hilary Kennedy. In het Verenigd Koninkrijk (UK) is video-interaction-guidance geïntroduceerd in 1991 en vervolgens vanuit de Universiteit van Dundee geïmplementeerd. De nadruk ligt op het versterken van relaties door ‘attunement’, het nauwkeurig afstemmen van de opvoeder op het kind voortkomend uit empathie en resulterend in ‘welbevinden’ van ouder en kind. De ontwikkeling en implementatie van VHT/VIB is uiteraard ‘gekleurd’ door de specifieke situatie in Schotland en Engeland. De positionering van het ‘landelijk bureau’ op de universiteit betekent dat van meet af aan nadruk is gelegd op wetenschappelijke fundering en onderbouwing van de methodes. Bij de toepassingen in het veld zijn inspirerende varianten ontwikkeld voor de Nederlandse situatie; doordat in het Verenigd Koninkrijk er minder afgebakende specialistische hulpvormen zijn ontwikkeld heeft VHT/VIB van meet af aan een plek gekregen in het lokale beleid vanuit het samenspel tussen onderwijs, hulpverlening en zorg. Hilary Kennedy is ontwikkelingspsycholoog en was tot voor kort verbonden aan de Universiteit van Dundee. Presentatie in het Engels.



‘Presentatie van de ‘remake’ van de DVD: ‘VHT in gezinnen met school­ kinderen’. Bij het gereedkomen van de handleiding ‘VHT in gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd’, is er hard gewerkt om nog op tijd een bijpassende DVD met praktijkvoorbeelden gereed te hebben. Achteraf is geconstateerd dat dit te veel een ‘haastklus’ is geweest. Het oorspronkelijk materiaal dat nog samen met Harrie Biemans is besproken, bevat tal van voorbeelden van geslaagde hulpverlening. Het vereist echter ook de nodige expertise om een goede voorlichtings-DVD te maken. Meer dan 20 jaar hebben wij de meeste voorlichtingsproducties gemaakt samen met Harrie Biemans en Saskia van Rees van Stichting Lichaamstaal/SPIN (waarvoor veel dank!). Nu beiden met pensioen zijn staan wij allen voor de taak ook dit vakmanschap op te bouwen. We hebben de schouders eronder gezet en een nieuwe montage gemaakt; we tonen een kleine selectie van deze ‘nieuwe DVD’.



12.30 - 13.30 uur:

lunchpauze

MIDDAGPROGRAMMA Workshop 1:

13.30 tot 14.45 uur

Pauze:

14.45 tot 15.15 uur

Workshop 2:

15.15 tot 16.30 uur

Borrel:

16.30 tot 17.30 uur

Bij de workshops staat vermeld in welk werkveld de inleiders actief zijn. We nodigen u van harte uit om ook ‘over de schotten tussen de werkvelden’ heen te kijken en kennis te nemen van wat bij collega’s elders ontwikkeld wordt. Workshop 3 is alleen voor opleiders bedoeld en workshop 6 is een masterclass die de hele middag duurt.

Generiek

1. ‘Het maken van een presentatie; compilatie of een instructie DVD van videobeelden’, door Rianne Doedee. Video-interactiebegeleiding en gebruik maken van videobeelden tijdens begeleiding; presentaties en informatieavonden zijn mogelijkheden van deze tijd. De kracht van beelden is evident en ‘zegt meer dan d­ uizend woorden’. Met behulp van beelden kun je inzicht geven in de initiatieven van kinderen en hun ontwikkeling. De cursus video bewerking ondersteunt de VIB-er of beroepskracht bij het selecteren en monteren van de beelden zodat de ontwikkeling van kinderen en volwassenen op een positieve manier in beeld komt. De d­ eelnemer leert om een presentatie; compilatie of een instructie DVD te maken ten behoeve van VIB. Tijdens deze workshop wordt getoond wat de mogelijkheden zijn bij het bewerken van beelden, zodat je een indruk krijgt van hetgeen je kunt gaan leren tijdens een cursus video bewerken. Rianne Doedee verzorgt o.a. cursussen videobewerking voor Korein.

Generiek

2. ‘Video feedback interventies als middel om sensitieve ouder-kind interactie in de babytijd te bevorderen’, door Mariska Klein Velderman en Marij Eliëns. Al in de zuigelingenperiode kan bij ouders de spanning in de opvoedingssituatie hoog oplopen, bijvoorbeeld als hun baby overmatig huilt. Kortdurende video-hometraining lijkt een veelbelovende manier om ouders te ondersteunen in een positieve ouder-kind interactie en een reductie van stress. Mariska Klein Velderman heeft als onderzoeker bij TNO onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze methode in gezinnen met zorgen over overmatig huilen. Verder deed zij eerder aan de Universiteit Leiden promotieonderzoek naar de video-feedback interventie VIPP (ontwikkeld o.l.v. Juffer, Bakermans-Kranenburg, & Van IJzendoorn). Mariska vertelt over de achtergrond van sensitieve ouder-kind interacties, de mogelijkheden van video-feedback interventies als middel om deze sensitieve interactie in de babytijd te bevorderen en geeft overzicht wat betreft de laatste stand van zaken op het gebied van onderzoek. Marij Eliëns maakt mede aan de hand van beelden de verbinding met de praktijk en ‘vertaalt’ samen met Mariska de onderzoeksresultaten naar de praktijk. Mariska Klein Velderman is onderzoeker bij TNO Child Health en Marij Eliëns is landelijk AIT-expert m.b.t. het kwetsbare jonge kind met als specialisatie Gezondheidszorg.

Generiek

3. ‘Affectregulatie en basiscommunicatie’, door Anny Havermans (herhaling). Stressregulatie bij jonge kinderen is een belangrijke voorwaarde om contact te herstellen en (weer) verbinding te kunnen voelen. Binnen de begeleiding van adoptieouders en adoptiekinderen heeft men altijd te maken met ­kinderen die onvoldoende (permanente) zorg en aandacht hebben gekregen. Adoptiekinderen zijn in het land van herkomst vaak overgeleverd geweest aan stress en onrustgevoelens en hebben soms traumatische ervaringen moeten doorstaan. Eenmaal in het adoptiegezin kunnen schijnbaar kleine aanleidingen leiden tot heftige reacties. De adoptieouders staan voor de taak om contact op te bouwen met hun adoptiekind, emotie en stressregulatie is hierbij heel belangrijk. Hoe eerder het lukt om stress te reguleren, des te beter kan het contact doorgroeien. De expertise die op Stichting Adoptie Voorzieningen is opgebouwd op dit gebied, kan ook breder worden benut in andere werkvelden waar men te maken heeft met kinderen met een (nog) onveilige gehechtheid gecombineerd met verlieservaringen. Ook in het contact tussen biologische ouders en kinderen kan door deze gebeurtenissen het contact op voor betrokkenen ogenschijnlijk onverwachte momenten, verstoord worden. Ook deze ouders hebben extra ondersteuning nodig om hun kinderen hierbij te begeleiden. Anny Havermans is werkzaam als Video-interactiebegeleider en Opleider bij Stichting Adoptie Voorzieningen (www.adoptie.nl).

Opleiders/Kinderopvang/Baby’s

4. ‘Verhogen van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang door de inzet van senior VIB-ers’, door Margot Wientjen, Jopie Dierckx en Juliska Tillemans. VIB is opgenomen als basis van het pedagogisch beleid van Korein. Om dit te implementeren wordt gewerkt met VIB-ers en senior VIB-ers die middels een kwaliteitssysteem en supervisieladder werken met VIB. De kwaliteit van communicatie wordt m.b.t. allerlei aandachtsgebieden m.b.v. VIB verhoogd. In deze workshop staat de communicatie met baby’s op de kinderopvang centraal. Senior VIB-ers zijn bijgeschoold in het onderkennen van

de micro initiatieven van baby’s en deze helpen bij het ‘ontvangen en uitbouwen’ hiervan. Een extra toepassingsmogelijkheid is dat moeders gefilmd worden bij het wennen van de baby op de opvang. Moeders en Pedagogisch Medewerkers wisselen aan de hand van videobeelden uit over het samen opvoeden en de ontwikkelingsbehoeftes en kansen van de baby. Alle inleiders (senior) VIB-ers zijn verbonden aan Korein te Eindhoven.

Opleiders

5. Dilemma’s en keuzes in opleidingen en het leiden van WOK’s door Bert Noordkamp. Opleiders VHT/VIB maken tijdens het opleiden en bijv. bij het leiding geven aan werkontwikkelingskringen (WOK’s) continue afwegingen en keuzes m.b.t. inhoudelijkheid en het proces. Bert maakt aan de hand van video-opnames uit de praktijk enkele van deze momenten zichtbaar en spreekt deze verdiepend door in de ­workshop met de deelnemers. De workshop is uitsluitend bedoeld voor opleiders/supervisoren, waarbij van de deelnemers wordt verwacht dat zij actieve gesprekspartners zijn bij analyse van de beelden en het formuleren van adequate keuzes m.b.t. stimuleren en ondersteunen van de professionele ontwikkeling van de hulpverleners/­ begeleiders. IJkpunt bij dit alles blijft uiteraard de adequate hulpverlening aan kind en gezin. Bert Noordkamp is AIT-opleidingscoördinator voor de provincie Drenthe en werkt als opleider (en hulpverlener) binnen de ­geïndiceerde Jeugdzorg en GGZ.

Generiek/Opleiders/Ervaren vht-ers

(De workshop is bedoeld voor opleiders en ervaren hulpverleners) 6. ‘Mindsight & Basiscommunicatie’, door Henk Vermeulen. Basiscommunicatie kan gedefinieerd worden als: een communicatiepatroon dat gekenmerkt wordt doordat het bestaat uit reeksen van “geslaagde interacties”. De vraag die daar logisch uit voortvloeit luidt dan: “wat is een geslaagde interactie?” Het sleutelwoord dat de belangrijkste rol speelt in de beantwoording van deze vraag luidt: “afstemming”. Het gaat daarbij niet louter om afstemming op de ander, maar evenzeer om op afstemming op jezelf. Een interactie is immers te kenschetsen als een uitwisseling van subjectieve belevingen, ervaringen en meningen. In een geslaagde interactie moet dus recht gedaan worden aan zowel de subjectieve beleving van de ander als ook aan die van jezelf. Met name mensen die vanuit hun genetische en/of historische achtergronden niet geneigd zijn om volgens de principes van de basiscommunicatie te communiceren kunnen bij de ander ­emoties opwekken die een belemmering vormen voor het realiseren van goede uitwisseling en contact. Mindsight zorgt er tevens voor dat hulpverleners zich bewust blijven van hun eigen beleving en van daaruit op respectvolle wijze de regie kunnen blijven voeren in de communicatie. In de workshop wordt aandacht besteedt aan mindfulness, een benadering waarmee men zich kan trainen in het vermogen van mindsight. Henk Vermeulen heeft destijds op SPIN (vanaf halverwege de jaren tachtig) onder leiding van Harrie Biemans VHT doorontwikkeld o.a. ten behoeve van inzet in de GGZ. Henk is GZ psycholoog en werkt momenteel als hoofdbehandelaar bij Max Ernst GGZ te Almere.

MW/AB-Thuiszorg/Jeugdzorg/ggz/verslavingszorg/gezinsvoogdij

7. ‘Ondersteunen van kwetsbare gezinnen met VHT/VIB’, door Sandra Deuchars en Calum Strathie. In Schotland wordt video-interaction-guidance in het maatschappelijk werk ingezet om heel zwak functionerende gezinnen pedagogisch te ondersteunen. Het gaat bijv. om gezinnen die met de kinderbescherming in aanraking zijn gekomen, gezinnen waar verslaving en/of psychiatrische problemen bij de ouders goed contact en adequaat ­functioneren in de weg staan. De perceptie van de hulpverlener is bepalend voor de mogelijkheden die het gezin al dan niet krijgt aangereikt vanuit de professionals. Aan de hand van videobeelden wordt toegelicht hoe ouders geactiveerd worden en weer plezier krijgen in het contact met hun kinderen en weer positief leiding gaan geven. De kwaliteit van het contact en van de dialoog van de hulpverlener met de ouder(s) is daarbij een belangrijke ­factor. Calum Strathie is ‘Development Officer for Dundee City Council Social Work Department en VHT-er. Zowel Sandra als Calum zijn senior VHT/VIG-supervisors. De workshop is in het Engels.

Gehandicaptenzorg

8. ‘Hoe communiceer je met je kind als je zelf doof bent en je kind is horend?’, door Petra Bergmans en Astrid van Hoek. Communicatie is essentieel in de ouder-kindrelatie. Voor sommige dove ouders is de communicatie met en opvoeding van hun horende kind niet zo gemakkelijk. De gehoorsbeperking heeft bij deze ouders soms van jongs af aan de communicatie met de omgeving ernstig beperkt. Vooral wanneer er sprake is geweest van een orale opvoeding. Daarnaast hebben deze ouders vaak een klein netwerk en blijven ze vaak verstoken van informatie over de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Zo vindt het praatje met andere ouders bij het hek van de school vaak niet plaats. Bij het Centrum voor Gezinsbegeleiding van Koninklijke Kentalis te Sint-Michielsgestel worden o.a. deze “CODA-gezinnen” begeleid. (CODA= Children Of Deaf Adults) Deze ambulante begeleiding is gericht op de communicatie met en opvoeding van horende kinderen door hun dove ouders. Daarbij worden ouders ook ­gestimuleerd om al met hun jonge baby de gebarentaal te gaan gebruiken. VHT is door zijn visuele insteek een zeer bruikbare methodiek. Tijdens deze presentatie laten we aan de hand van videobeelden bij 2 gezinnen zien hoe VHT is ingezet en de onderlinge communicatie en opvoedingsvaardigheden van de ouders sterk heeft v­ erbeterd. Deze presentatie is interessant voor professionals die met dove ouders te maken (kunnen) krijgen, zoals bijv. medewerkers van het consultatiebureau, kinderdagverblijf of peuterspeelzaal, leerkrachten. De presentatie wordt verzorgd door Petra Bergmans en Astrid van Hoek, beiden zijn werkzaam als gezinsbegeleidster bij het Centrum voor Gezinsbegeleiding van Kentalis te Sint-Michielsgestel.

Jeugdzorg/Gehandicaptenzorg

9. ‘Review met kinderen’, door Lara Creveld en Elske Hoeven. Ben je benieuwd hoe een ander de review met kinderen aanpakt? Welke keuzes de VHT-er/VIB-er maakt in gesprek met het kind? En welke beelden zij selecteert? Of met welk doel zij nabespreekt? In deze workshop staan we stil bij de keuzes die professionals maken bij het nabespreken van beelden met kinderen en bij de mogelijk­ heden en beperkingen hierbij in verschillende situaties: bijv. op school, bij een sociale vaardigheidstraining of thuis. Een aantal medewerkers van Kentalis (gehandicaptenzorg: auditieve en/of communicatieve beperking) delen hun ervaringen, waaronder Elske Hoeven en Lara Creveld.

Jeugdzorg/ab-thuiszorg/ggz

10. Benutten van ‘het gewone’ in de hulp aan gezinnen met meervoudige en complexe ­problematiek, door Wil Bührs en Mariëtte Braam. Ontwikkelen van de communicatie in deze gezinnen lukt alleen ‘duurzaam’ als de hulpverlener een ontwikkeling in gang zet vanuit meerdere invalshoeken, de verschillende ‘blokken in het trajectplan van video-hometraining’ zijn hierbij een goede leidraad. Zichtbaar wordt in beelden van overleg en review, dat de VHT-er dezelfde beelden vanuit meerdere invalshoeken kan bespreken. Problematiek die wordt behandeld: puberproblematiek, geweld in het gezin, psychiatrische problematiek, in combinatie met een ‘cultuur en taalbarrière’. Als voorbeeld wordt de hulpverlening met VHT aan een Turks gezin (presentatie november 2010) verdiepend uitgewerkt in deze masterclass. ‘Aansluiten bij het kind’ staat soms bij start van de hulp zo ver af van de opvoedingscultuur in het gezin, dat het van belang is om (naast het werken aan de opvoedings- en ontwikkelingsproblematiek) een brug te slaan ­tussen de pedagogische cultuur binnen het gezin en daarbuiten. In deze masterclass (duurt de hele middag) zal dit proces worden uitgewerkt en gedeeld. Wil Bührs, ambulant hulpverlener en Mariëtte Braam, opleider VHT/ VIB en behandelcoördinator ambulant zullen deze masterclass verzorgen. Zij zijn beide werkzaam bij OCK het Spalier, een organisatie voor Jeugd en Opvoedhulp.

Jeugdzorg

11. ‘Spelenderwijs ontwikkelen van de communicatie in gezinnen’ door Dion Forrer en Hesdy Olieberg. In Amsterdam heb je als jeugdhulpverlener te maken met een grote verscheidenheid aan gezinsculturen; hoe voeg je als hulpverlener gemakkelijk in en stimuleer je de communicatie tussen ouder en kind en de pedagogische kwaliteiten van ouders op een natuurlijke manier? Introductie van spel is hierbij behulpzaam. Bij het spelen van een spel zijn de gezinsleden direct bij elkaar betrokken en ontstaat er gemakkelijk een ontspannen communicatie. Verder brengen spelletjes (mits goed geïntroduceerd) tal van aanvullende pedagogische mogelijkheden met zich mee. In de workshop wordt behandeld welke spelletjes je kunt gebruiken en welke vaardigheden (bij ouder en kind) je hieraan kunt koppelen. Bij een gezin met wat oudere kinderen is het leuk om themagesprekken te introduceren. Tijdens deze ‘thema gesprekken’ oefenen ouders en kinderen aan de hand van een onderwerp/ thema om met elkaar in gesprek te gaan. Er zijn daarbij een aantal regels: er mag bijv. geen kritiek zijn op het onderwerp van de inbrenger en de andere gezinsleden mogen in eerste instantie alleen vragen stellen aan de inbrenger. Hier worden opnames van gemaakt en tijdens de review krijgt de ouder de ruimte om zelf te reageren op de beelden. De thema gesprekken worden uiteindelijk gezinsvergaderingen waarin gezinsleden zelf onderwerpen in brengen en met elkaar bespreken en waarin er goed contact is met elkaar. Dion Forrer en Hesdy Olieberg zijn beiden ambulant hulpverlener bij Altra Jeugdzorg te Amsterdam.

Pleegzorg

12. ‘Starten met VIB in de pleegzorg’, door Ianthe Biemans, Kirsten v.d. Wal en Marianne Wesselink. Op de Voorziening Voor Pleegzorg (VVP) van OCK het Spalier is de keus gemaakt om VIB te implementeren. Enkele jonge professionals zijn enthousiast gestart met de opleiding en hebben de methode in nauw overleg met de leidinggevende en collega’s geïmplementeerd. De workshop laat zien dat door ‘professionals in opleiding’ goed resultaat kan worden bereikt. Tijdens deze presentatie zullen Ianthe Biemans en Kirsten van der Wal (VIB-ers / K-VHT-ers), samen met Marianne Wesselink (opleider) beelden laten zien, waarbij zichtbaar wordt wat de meerwaarde is van inzet van de methodiek binnen de pleegzorg. Dit betreft zowel begeleiding van pleeggezinnen als de ondersteuning van het contact tussen kind en de biologische ouders. Vanuit de wens van pleegzorgouders om goed te willen opvoeden kan het gebeuren dat het accent in de opvoeding komt te liggen op het ‘aanleren van vaardigheden’. Focussen op de basiscommunicatie helpt de pleegouders zich te richten op de natuurlijke contact­ initiatieven van het kind. Bij de begeleiding van de biologische ouders ligt het accent op het zichtbaar maken en bekrachtigen van de natuurlijke band tussen ouder en kind.

Vrouwenhulpverlening/Gezinnen met complexe problemen

13. ‘VIB binnen de vrouwenhulpverlening’, door Hélène Notenboom en Sanne Feskens. In deze presentatie is te zien hoe VIB wordt ingezet binnen Kompaan en De Bocht, sector vrouwenhulpverlening. De Bocht biedt als specialistische organisatie laagdrempelige hulp aan vrouwen en hun kinderen, die veelal kampen met complexe problematiek, op het gebied van huiselijk geweld, (jong) moederschap, relatie-, persoonlijke- en opvoedingsproblematiek. VIB is een onderdeel van de totale hulpverlening aan de cliënt. Aan de hand van verschillende beelden van cliënten met hun kind(eren) willen we graag tot een uitwisseling komen over de kwetsbaarheid van deze doelgroep, hun ontwikkelingsmogelijkheden en de grenzen van de hulpverlening. Wat laten de beelden zien en wat is ‘goed genoeg’? De workshop wordt gegeven door Hélène Notenboom en Sanne Feskens, beide werkzaam als VIB-er binnen Kompaan en De Bocht, sector De Bocht, te Goirle.

AANMELDINGSFORMULIER Landelijke AIT-studiedag 22 november, thema: ‘Kwetsbaarheid en Kracht’ Locatie: Congrescentrum de Reehorst, Bennekomseweg 24, 6717 LM Ede (tel. 0318-633 611) De deelnamekosten voor dit congres bedragen per persoon € 160,-. Dit bedrag bestaat uit € 150,- entree + € 10,- voor de remake van de dvd die hoort bij ‘Handleiding video-hometraining in gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd’. Betalingswijze: U wordt verzocht het deelnamebedrag van € 160,- over te maken vóór 15 november 2011 op bankrekeningnummer 56 93 93 450 van OCK het Spalier te Santpoort inzake AIT o.v.v. uw naam en AIT 22-11-11. Let op: indien betaling geschiedt door een financiële administratie gelieve een kopie van dit ­formulier te verstrekken aan de financiële administratie van uw organisatie, zodat tot betaling kan worden overgegaan. In geval er vier weken na 22 november nog niet betaald is zal er € 25,- aan administratiekosten in rekening gebracht worden. Dit aanmeldingsformulier is tevens uw FACTUUR. Wilt u er op toezien dat bij het overmaken van het deelnamebedrag de naam van de deelnemer(s) wordt vermeld, anders weten wij niet voor wie er betaald is! Na ontvangst van het aanmeldingsformulier ontvangt u een toegangsbewijs. We verzoeken u het toegangs­ bewijs van tevoren in te vullen. Indien u verhinderd bent, kunt u zich laten vervangen door een collega. In dat geval kunt u het toegangsbewijs aan deze collega meegeven. Tegelijk met het toegangsbewijs ontvangt u de routebeschrijving naar het Congrescentrum De Reehorst en uw workshopindeling. Annulering (evt. via E-mail: [email protected]) van uw aanmelding is mogelijk tot 15 november 2011. In dit geval wordt het deelnamebedrag, onder aftrek van € 15,- administratiekosten, gerestitueerd. Daarna vindt geen restitutie meer plaats. Door u aan te melden wordt u geregistreerd als deelnemer en gaat u akkoord met het bovenstaande. U meldt zich aan door de andere zijde van dit formulier te faxen of te sturen naar: Associatie voor Interactiebegeleiding en Thuisbehandeling (AIT) Postbus 581 Voor meer informatie over AIT zie 2070 AN Santpoort-Noord onze website: www.aitnl.org Tel. 023-520 25 00 Fax. 023-538 77 60 Verkoop van boeken en materialen op de studiedag: - de boekenstand van SWP. - een stand van Bartimeus en - een stand van Hilary Kennedy met materiaal uit de UK

Aanmelding studiedag 22 november 2011 A.U.B. GOED LEESBAAR INVULLEN Naam deelnemer(s):

...............................................................................................................................

Instelling:

...............................................................................................................................

Postbus/straat:

...............................................................................................................................

Postcode en plaats:

...............................................................................................................................

Tel en/of fax

...............................................................................................................................

E-mail:

...............................................................................................................................

Toegangsbewijs sturen naar: Naam deelnemer:

...............................................................................................................................

Straat:

...............................................................................................................................

Postcode en plaats:

...............................................................................................................................

Het programma bestaat uit een ochtend- en een middagprogramma. Na de lunch kunt u aan 2 workshops deelnemen of aan 1 masterclass.

Hieronder kunt u uw voorkeur aangeven, door drie nummers te omcirkelen (waarvan een reserve) met betrekking tot de te volgen workshops in de middag. Wij registreren deze voorkeur bij ­binnen­komst van inschrijving, ten behoeve van de zaalindeling en planning van de workshops. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen, zullen diverse workshops op de dag worden herhaald. Bij uw toegangsbewijs zit een overzicht van de workshops waar u bent ingedeeld, met de aanvangs­ tijden. WORKSHOPS 1. ‘Het maken van een presentatie: compilatie of instructie DVD van video-beelden’ 2. ‘Video-feedback als middel om sensitief ouderschap te bevorderen’ 3. ‘Affectregulatie en basiscommunicatie’ 4. ‘Verhogen van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang door inzet van senior VIB-ers’ 5. ‘Dilemma’s en keuzes van opleiders in opleidingen en het leiden van WOK’s’ 6. ‘Mindsight & Basiscommunicatie’ 7. ‘Ondersteunen van kwetsbare gezinnen met VHT/VIB ’ Presentatie in het Engels 8. ‘Hoe communiceer je met je kind als je zelf doof bent en je kind is horend?’ 9. ‘Review met kinderen’ 10. ‘Benutten van ‘het gewone’ in de hulp aan gezinnen met complexe problematiek’ 11. ‘Spelenderwijs ontwikkelen van de communicatie in gezinnen’ 12. ‘Starten met VIB in de pleegzorg’ 13. ‘VIB binnen de vrouwenhulpverlening’