Productformat: Maatschappelijke Dienstverlening Thema: Kwetsbare ouderen

Productformat: Thema: A

Maatschappelijke Dienstverlening Kwetsbare ouderen

Maatschappelijk Probleem De opdrachtgever formuleert hetgeen als een belangrijk vraagstuk/maatschappelijk probleem wordt ervaren, dat aan de basis ligt voor het gevraagde resultaat.

Meedoen is een belangrijk motto in de hedendaagse samenleving. Allerlei onderzoek leert dat meedoen en meetellen van enorme betekenis zijn voor het welbevinden van mensen. Ook ouderen dienen een volwaardige plaats in de samenleving te behouden. De maatschappelijke dienstverlening levert een bijdrage door te ondersteunen bij materiële en psychosociale hulpvragen en te stimuleren in het behoud van regie over het eigen bestaan. Ouder worden gaat veelal gepaard met ingrijpende wendingen in het levenspatroon: beëindiging van de werkzame carrière, mogelijk wegvallende netwerken, (dreigend) functieverlies ofwel beperkingen op fysiek, psychisch en sociaal-maatschappelijk gebied. Ouderen worden hierdoor in toenemende mate kwetsbaar. Om onder deze veranderende omstandigheden grip op het leven te houden is aanpassing en aanpassingsvermogen noodzakelijk. Mensen moeten (leren) omgaan met beperkingen, nieuwe zingeving in het leven vinden en een weg zoeken in het woud van regelgeving en toenemende bureaucratie. Bovendien wordt het steeds moeilijker om aanspraak te kunnen maken op geïndiceerde vormen van begeleiding en zorg thuis of in een dagopvang. Het risico dat hulp niet bijtijds wordt geboden is groot, omdat ouderen door traditionele levensopvattingen niet snel een beroep doen op of de weg niet weten naar ondersteuning en hulpverlening. Dit geldt nog meer voor oudere migranten. Problemen als verborgen armoede en schulden, sociaal isolement, mishandeling (met name financieel misbruik) en overbelaste mantelzorg nemen toe. Dit spoort met diverse onderzoeken; sociale index en de veiligheidsindex. Samengevat op basis van Opdrachtformulering opdrachtgevers Gezondheid Meer dan de helft van de ouderen heeft last van een chronische ziekte en in 50% van de gevallen last van meerdere chronische aandoeningen. Oudere allochtonen hebben vroeger dan oudere autochtonen gezondheidsklachten. En ook komen bij allochtonen meer gezondheidsproblemen voor dan bij autochtone ouderen. Veel problemen komen voor in combinatie met andere gezondheidsproblemen en in

BOSSR / MD 29-06-2010 Thema: Kwetsbare ouderen

1

combinatie met sociale, relationele en financiële problemen. Toegang tot zorg xx% van de ouderen weet de weg naar voorzieningen onvoldoende te vinden en maakt daardoor onvoldoende gebruik van zorg- en welzijnsvoorzieningen. ouderen zijn onvoldoende op de hoogte van het aanbod van zorg en welzijn en inkomensondersteuning of hebben onvoldoende competenties om hier goed gebruik van te maken. Armoede en schulden Ouderen ervaren armoede door een laag inkomen (meer dan 95% van de oudere allochtonen heeft een onvolledige AOW) en hebben in veel gevallen problematische schulden. Ouderen zijn onbekend met voorzieningen op het gebied van inkomensondersteuning. In dit verband is het omgaan met hedendaagse communicatiemiddelen vereist voor het zelfstandig functioneren, evenals het voeren van een thuisadministratie Sociaal isolement Ouderen die niet of nauwelijks over een steunstructuur in de eigen kring beschikken en weinig tot geen betekenisvolle sociale contacten onderhouden kunnen sociaal geïsoleerd raken. Zingeving Ouderen ervaren geen zinvolle dagbesteding. Gezien de levensfase en (mogelijke) fysieke beperkingen ervaren ouderen een leegte in hun leven, die ze zelf niet meer (actief) kunnen vullen.


2

B

Resultaat Het gaat hier om een aanwijsbare verandering of gerealiseerde baat bij cliënt of cliëntgroep. Een of meer SMART geformuleerde diensten/producten brengen deze teweeg en dragen daarmee bij aan de beleidsdoelstelling.

Gezondheid In 2011 worden ouderen met gezondheidsproblemen actief benaderd en in staat gesteld om gebruik te maken van voorzieningen die preventie gericht zijn. In 2011 hebben xx kwetsbare ouderen geleerd hoe vallen te voorkomen en om te gaan met valpartijen. In 2011 bewegen ouderen voldoende volgens de norm. Toegang tot zorg In 2011 weten x ouderen de weg naar passende voorzieningen te vinden en maken gebruik van de zorg- en welzijnsvoorzieningen via de Vraagwijzer. De VraagWijzer is voldoende toegankelijk en bereikbaar voor ouderen. Armoede en Schulden In 2011 is het aantal ouderen met schuldenproblemen afgenomen. In 2011 kunnen x ouderen met een laag inkomen goed omgaan met het bestedingsbudget. In 2011 kunnen x ouderen zelfstandig hun thuisadministratie regelen. Doorlooptijd van een schulddienstverleningstraject is maximaal 4 weken na aanmelding Sociaal isolement In 2011 is x sociaal geïsoleerde ouderen bereikt met een passend arrangement (in samenwerking tussen zorg, welzijn en vrijwilligerswerk).

C

D

Beoogd maatschappelijk effect De beoogde verandering in de maatschappelijke omgeving dan wel bij de beoogde doelgroep die de gemeente op langere termijn wil bereiken. Beleidsdoelstelling Een beleidsvoornemen dat wordt beschreven op het niveau van concrete doelstellingen binnen een

Ouderen hebben mogelijkheden om zelfstandig te kunnen participeren in de samenleving, hebben voldoende mogelijkheden/vaardigheden om dit te kunnen doen en voeren regie over hun leven.

Gezondheid/Toegang tot zorg Ouderen met gezondheidsproblemen worden in een vroeg stadium van de problemen bereikt en in staat gesteld om zodanig met hun gezondheidsproblemen om te gaan dat er belemmeringen en verergering wordt uitgesteld (vroegsignalering en preventie)


3

gedefinieerde tijdshorizon (SMART geformuleerd). Aan het realiseren ervan kan door meerdere maatschappelijke organisaties worden bijgedragen.

Ouderen worden in staat gesteld om zelfstandig te kunnen blijven wonen en leven. Ouderen met complexe vragen kunnen terugvallen op casemanagers die hen helpen om het juiste arrangement (zorg, welzijn, wonen, inkomensondersteuning) voor hen georganiseerd te krijgen.

Armoede en schulden Het aantal ouderen met een ernstige schuldenproblematiek neemt af met 10% in de periode 2010-2012. Ouderen (die daar recht op hebben) maken gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen (waaronder de Bijzondere Bijstand). Ouderen die recht hebben op ondersteuning worden snel en adequaat bediend Sociaal isolement Een verdubbeling in 2013 ten opzichte van 2009 van het aantal sociaal geïsoleerde ouderen dat wordt bereikt met een passend arrangement (in samenwerking tussen zorg, welzijn vrijwilligerswerk) zodat een grotere groep van hen actief kan worden opgespoord en een bij de vraag passende interventie krijgt aangeboden. Zingeving Ouderen worden zodanig geactiveerd dat ze een zinvolle dagbesteding hebben.

E

Product hulp- en dienstverlening participatie in netwerken


Maatschappelijke dienstverlening geeft gespecialiseerde hulpverlening aan ouderen met afnemend geestelijke en/of lichamelijke functies en levensfase gerelateerde problemen en verwijst naar informele hulp waardoor de eigen regie en het sociale netwerk behouden en versterkt wordt. De maatschappelijke dienstverlening biedt kwetsbare ouderen hulpverlening bij materiële en psychosociale problemen door het tijdelijk overnemen van de regie en het langzaam weer terug te geven. Door het vergroten van de competenties d.m.v. voorbeeldgedrag en training zodat zij de regie weer zelf kunnen nemen. Netwerkdeelname zoals LZN, LTHG, Woonservicegebieden, Mantelzorgkringen.

4

F 1

2

3

Activiteiten Handelingen Opstellen informatie over ouder worden (brief, folder of artikel in lokale krant) Voorlichting geven over Toezenden van informatie naar instellingen, wijk/buurt organisaties en sleutelfiguren hulpverlening bij het ouder Voorbereiden, uitvoeren en evalueren themabijeenkomsten in wijkgebouwen voor worden en ouderdom ouderen of hun informele netwerk m.b.t. het geven van specifieke informatie over gerelateerde problematiek - via folders etc. ouder worden en problemen die zich voor kunnen doen bij het ouder worden zoals: partners van demente ouderen, zelfverzorging, informatie over hulpbronnen - groepsgericht, door Het voeren en vastleggen van telefoongesprekken met o.a. verwijzers middel van Het voorbereiden, uitvoeren en vastleggen van spreekuur of open inloopcontacten themabijeenkomsten t.b.v. ouderen die hulp nodig hebben en niet geholpen kunnen worden bij - individueel via telefoon, bijvoorbeeld de Vraagwijzers spreekuur, open inloop Signalering (bijvoorbeeld door het organiseren van koffiebijeenkomsten) Voorbereiding overleg Deelname aan overleg Inventariseren, analyseren en systeem-matching van meldingen/ te bespreken professioneel signaleringsnetwerk (Lokaal situaties (zowel geagendeerde meldingen als eigen inbreng) Bezoek cliënt ter voorbereiding bespreking in overleg Zorgnetwerk) - signalering (dementie, Uitwerking van overlegresultaat in stappenplan Voorbereiding, deelname en verslag van overleg Woonservicegebieden isolement, verborgen armoede, vervuiling, alcohol, zingeving, etc. - voortgangbewaking bestaande cases Participeren in Woon Service Gebieden Actieve (outreachende) Gesprek(ken) met sleutelfiguren uit de wijk/buurt (herhaald) aanbellen / huisbezoeken afleggen/ contact organiseren, huisbezoek opsporing van de (impliciete)hulpvraag door het afleggen inventariseren van signalen uit formeel en informeel netwerk Bovenstaande acties volgen vanuit een melding van een partner of vanuit het Lokaal en het contact leggen met / Zorg Netwerk vertrouwen winnen van doelgroep Speciale aandacht voor zorgmijdend gedrag


5

4

5

Intake: Afspraak met nieuwe cliënten (niet via netwerk) via telefoon, spreekuur, open inloop of verwijzers. Centraal in het intakegesprek staat de taxatie van zelfredzaamheid (fysiek en psychisch/psychiatrisch, levensfase gerelateerde problemen en de systeem benadering, tw.: - persoonlijk netwerk (broers/zussen, kinderen, kleinkinderen, etc.) - professioneel netwerk - sociaal netwerk Acute nood lenigen

Intakegesprek: Voorbereiding gesprek (dossiers / systeem raadplegen)

Uitgebreid verkennend gesprek met onderzoek naar o.a. geestelijke en fysieke gezondheid, huisvestingssituatie, mobiliteit, sociaal netwerk. Taxatie zelfredzaamheid Plannen van het vervolg Opstellen verslag van het gesprek

6

Opstellen van hulpverleningsplan met de cliënt en in afstemming met bij de cliënt belanghebbenden (formeel en informeel).

Opvang of huisvesting regelen (telefonisch /schriftelijk contact ziekenhuis, verpleeginrichting, etc.) Thuiszorg regelen Overleg met professioneel netwerk (huisarts; politie, ggd, etc.) Hand- en spandiensten verrichten

Het hulpverleningsplan kent meerdere dimensies, te weten: ondersteunen WMO aanvraag voor thuiszorg of woningaanpassing ondersteuning financiële en materiële hulpvragen of vragen over wet en regelgeving ondersteuning psychosociale problematiek (eenzaamheid, zingeving, verslaving, etc.) ondersteuning geriatrische hulpvraag ondersteuning sociale hulpvraag (privé systeem en sociaal systeem ondersteuning levensfase gerelateerde problemen (o.a. functieverlies, verliesverwerking, etc.) ondersteuning regie vraagstukken ondersteunend groepswerk De dimensies worden altijd in samenhang benaderd.


6

Bespreken van doelen, afspraken en verantwoordelijkheden

Bespreken en vaststellen van de aard van begeleiding zoals begeleiding bij het hervinden van de eigen regie, het vergroten van vaardigheden, en het aanboren van (nieuwe netwerken), toeleiding naar andere organisaties Bepaling van de periode van begeleiding Schriftelijk vastleggen van afspraken

7

Uitvoering van hulpverleningsplan (In verband met de leeftijd hebben behandelplannen veelal een lange doorlooptijd)

Door meerdere gesprekken met de oudere en het persoonlijke netwerk komen tot beoogde doelen. Afhankelijk van de dimensies binnen het behandelplan worden hier per dimensie enkelvoudige of meervoudige trajecten gevolgd.

8

Advisering over en toeleiding naar voorzieningen; Toeleiden naar vrijwilligerswerk, zorgvoorzieningen en mantelzorg Toeleiden naar Ondersteunend groepswerk (groepsbijeenkomsten met ouderen waarin vaardigheden geoefend worden)

Contact met organisaties die product/dienst verlenen zoals: Zorgvoorzieningen (Laurens, Stromen, Thuiszorg), STAP, GGZ en mantelzorgers in het netwerk.

Afstemming overig professioneel netwerk (oa financiën, huisvesting, zorgaanbieders) Evaluatie

Voorbereiden, bijwonen en verslaan professionele netwerkbijeenkomsten.

Monitoring (indien nodig) door middel van periodiek contact.

Plannen vervolgcontact. Voorbereiden vervolgcontact. Uitvoeren vervolgcontact en gegevens vastleggen in systeem.

9

10

11

12

Mede organiseren van bijeenkomst (locatie, tijdstip, etc.) Screening en selectie deelnemers waarbij cognitieve vaardigheden, basis sociale vaardigheden belangrijke criteria zijn voor deelname Mede opstellen programma Bijwonen bijeenkomst

Gegevens vastleggen in registratiesysteem en opstellen van schriftelijk evaluatie van het afgelegde traject en bereikte doelen.


7

G

Doelgroep

Alle bewoners van de (deel)gemeente van 60+ plus met een materiële en/of immateriële problematiek, veelal in samenhang met leeftijdgerelateerde problemen, waardoor knelpunten ontstaan in zelfredzaamheid, mobiliteit, niet meer passende huisvesting, een afbrokkelend netwerk en zorgvragen.

H

Resultaat indicatoren Deze gegevens tonen aan dat het resultaat kwantitatief en kwalitatief bereikt is. Het gaat om inhoudelijke verantwoording

Advies Maatschappelijke Dienstverlening: Om te beoordelen of het ingezette beleid (een beoogde verandering bij cliënt/cliëntgroep die door een of meerdere diensten/producten teweeg gebracht wordt) op de juiste koers is adviseren wij om de volgende aantallen te meten:

I

Prestatie eenheden Het aantal producten/activiteiten dat nodig is om het resultaat te bereiken. Eenheid van financiering en afrekening. Opdrachtgever financiert en rekent vervolgens af op output/op het aantal gerealiseerde producten/activiteiten. .

de mate waarin het aantal ouderen dat de regie weer in eigen hand heeft het aantal ouderen waarbij de kwaliteit van leven voor hun beleving op een aanvaardbaar niveau is het aantal ouderen dat actief is geworden in het eigen netwerk of buurtnetwerk het aantal ouderen dat minder in een isolement leeft of om kan gaan met het isolement het aantal ouderen met (vooral) participatie problemen die gebruik maken van het welzijnsaanbod (sociaal cultureel) in de eigen wijk. het aantal ouderen met beperkte zelfredzaamheid op somatisch of psychiatrisch/geriatrisch gebied die toegeleid worden naar de AWBZ. het aantal kwetsbare ouderen die zelfredzamer zijn geworden (gemeten met zelfredzaamheidsmatrix) het aantal ouderen met een versterkt informeel of formeel netwerk

Advies Maatschappelijke Dienstverlening: Om op een transparante wijze te beoordelen of er voldoende activiteiten zijn ondernomen om het beoogde resultaat te bereiken, adviseren wij om de volgende aantallen te meten om te beoordelen of “de opdrachtnemer” de overeengekomen prestaties levert: het aantal gerealiseerde en bijgewoonde signaleringsnetwerken en professionele netwerken het aantal intakegesprekken, aantal noodinterventies en aantal hulpverleningstrajecten het aantal nazorgcontacten per cliënt bereik aantal unieke ouderen


8

J

K

Transparante kostprijsberekening Opdrachtgever vraagt om een transparante opbouw van de kostprijs, bijv. onderscheiden lasten voor personeel, overhead, huisvesting, activiteiten, organisatie etc. (inclusief integrale kostprijs).

Advies Maatschappelijke Dienstverlening:

Kwaliteitseisen en randvoorwaarden Toetsbare eisen en voorwaarden die aan de kwaliteit van het product gesteld worden

Kwaliteit: De hulp en ondersteuning door de maatschappelijke dienstverlening is persoonsgericht en integraal, waarbij versterking van vaardigheden en het behoud van het sociale netwerk essentieel zijn. De maatschappelijke dienstverlening voor kwetsbare ouderen is laagdrempelig De maatschappelijke dienstverlening voor kwetsbare ouderen kenmerkt zich door veelal doorlopende trajecten, outreachende aanpak (o.a. door zorgmijders) en kennis van de geriatrie. Voor de hulpverlening worden HBO-geschoolden ingezet • Een goede registratie is ondersteunend aan het proces

Via integrale kostprijs berekening (saldo vaste lasten en baten gedeeld door de voorraad direct productieve uren) komen wij tot een tarief voor de inzet van één uur beroepskracht. De (kost)prijs van een prestatie eenheid berekenen wij op basis van het aantal benodigde uren van een beroepskracht aangevuld met het saldo van variabele lasten en baten per prestatie eenheid.

Randvoorwaarden: Voor Maatschappelijke Dienstverlening is het belangrijk dat: Er in samenspraak een meetinstrument t.a.v. beleving van welbevinden van ouderen ontwikkeld wordt Er in samenspraak een meetinstrument t.a.v. resultaten ontwikkeld wordt Er een meetinstrument t.a.v. cliënttevredenheid ontwikkeld wordt Het vrijwilligersnetwerk voldoende functioneert Voldoende dagopvang- en dagstructureringsvoorzieningen voor (potentieel) kwetsbare ouderen operationeel zijn, waarnaar verwezen kan worden De kennis, opgedaan in het Rotterdamse project ‘Sociaal Isolement Ouderen’, gedeeld en verfijnd wordt, zodat heel Rotterdam daarvan kan profiteren, De maatschappelijke inzet (vrijwilligers, maatschappelijke organisaties) voor kwetsbare ouderen meer wordt gemobiliseerd en de professionals zowel ‘evidence based als ook ‘practice based’ kunnen werken Bij professionele signaleerders (politie, huisartsen, wijkverpleegkundigen, BOSSR / MD 29-06-2010 Thema: Kwetsbare ouderen

9

woningbeheerders, Vraagwijzers, Lokale Zorgnetwerken)Voldoende deskundigheid aanwezig is over de problematiek van kwetsbare ouderen. Tenslotte vereist de hulpverlening aan kwetsbare ouderen een relatief lange doorlooptijd en is het voor het behalen van de beoogde resultaten noodzakelijk dat de overeenkomst tussen opdrachtgever en Maatschappelijke Dienstverlening wordt ondersteund door een meerjarige financiering.

Wijze van verantwoording: Opdrachtgever voert periodiek overleg met opdrachtnemer over de voortgang van het beleid /resultaatindicatoren en de uitvoering prestatie indicatoren).


10

Productformat: Maatschappelijke Dienstverlening Thema: Kwetsbare ouderen

Recommend Documents