‘Privatisering van de WIA’
Dolf Kamermans, 12 november 2010
1
SZ-stelsel in Nederland • Wetgeving:
2
•
1967: Invoering WAO
•
1973 - 1985: ‘misbruik’ WAO
•
1987: Stelselherziening
•
1992: TBA
•
1993: TAV
•
1996: WULbZ
•
1998: Pemba
•
2002: WVP
•
2004: WVLbZ
•
2006: Invoering Wet WIA
•
2007: ERD WGA 10 jaar
•
2012: Privatisering WGA?
• Doel wetgever: •
Terugdringen gebruik/misbruik sociale verzekeringen
•
Van verantwoordelijkheid overheid naar eigen verantwoordelijkheid werkgever en werknemer
•
Arbeidsgeschiktheid als nieuw uitgangspunt
•
Verminderen collectieve lastendruk (volumebeheersing)
•
Verhogen arbeidsparticipatie, investeringen in preventie, re-integratie en convenanten m.b.t. arbeidsomstandigheden
Herziening SZ-stelsel
3
WIA-stelsel Loondoorbetalingsperiode (2 jaar)
Entreekeuring door UWV 2011 : 55.000 werknemers
2011: 34.000 werknemers 2011 : 7.000 werknemers
Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt (80 - 100%)
2011 : 26.000
Gedeeltelijk arbeidsongeschikt (35 - 80%) of niet-duurzaam volledig arbeidsongeschikt (80 - 100%)
IVA
2011: 106.000 werknemers
WGA
2011 : 22.000 werknemers
Minder dan 35% arbeidsongeschikt
Juninota UWV 2010-2011 4
Werkgever werknemer
Werking Hybride stelsel (financiering) • Doel wetgever: • Werkgever financieel prikkelen om arbeidsongeschiktheid van werknemers te voorkomen en arbeidsongeschiktheid geworden werknemers te reintegreren. (WGA) • Inkomenszekerheid voor wie echt niet meer ‘aan de slag kunnen’. (IVA)
• Middel: • Hybride stelsel > Premiedifferentiatie in Publieke domein. > Eigenrisicodragen (ERD) in Privaat domein.
5
Werking Hybride stelsel 100% CAO
Werkhervattingskas Arbeidsongeschiktheidskas gediff. premie basispremie
70%
6
WULbZ
WVLbZ
LGU/UWV
1e jaar
2e jaar
LAU/UWV
VVU/UWV Max 10 jaar
Werking Hybride stelsel 100% CAO
Verzekeringspolis verz. premie
70%
7
WULbZ
WVLbZ
Rekening ! ERD WGA
1e jaar
2e jaar
Arbeidsongeschiktheidskas basispremie
LAU/UWV
VVU/UWV Max 10 jaar
Werking Hybride stelsel Circa 100.000 werkgevers van 320.000 werkgevers zijn ERD WGA. ± 24.000 nieuwe ERD WGA in 2010.
8
Evaluatie Hybride stelsel • 2007: Coalitieakkoord over volledige privatisering • 2010: Tussenevaluatie WGA, rapport van Astri Ecorys • Standpunt Donner: geen significant verschil tussen private of publieke uitvoering • September 2010: Hoorzitting vaste Kamercommissie SZW; standpunt verzekeraars: Het huidige stelsel is onhoudbaar!
9
Huidig stelsel onhoudbaar • WGA-instroom stijgt in het publieke stelsel •
Cumulatief steeds meer WGA-uitkeringen. Ook vanwege demografische factoren (toenemende vergrijzing), meer 80% 100% niet duurzame, arbeidsongeschikte WGA-ers dan voorspeld (bijna 80%!).
•
Minder benutting van resterende verdiencapaciteit door financieel/ economische crisis. Uitkeringslast in LGU-periode hoger dan begroot!
•
Relatief ‘schone’ bedrijven worden eigenrisicodrager. Hierdoor blijft ‘WGA-schade’ achter bij het UWV.
• Gevolg: komende jaren oplopende premies
10
Huidig stelsel onhoudbaar • Standpunt verzekeraars: •
Eén integrale private keten van verzuim en arbeidsongeschiktheid. >
Effectief, kostenefficiënt en geeft stabiele premie
•
Werkgevers die van meet af aan ERD zijn geworden hebben significant lager WGA-risico.
•
ERD heeft positief effect op verzuimbegeleiding.
•
Knelpunten in hybride stelsel. >
Bijna 80% van de uitkeringen in WGA-regeling is volledig arbeidsongeschikt beoordeeld
>
Werkgevers met ‘schade’ zitten vast (‘locked in’) binnen publieke stelsel vanwege asymmetrische inloop/uitloopdekking.
Bron: TNO: Ervaringen met de WGA / Astri/Ecorys: Tussenevaluatie WGA 11
De oplossing • Volledige privatisering
12
•
Integrale keten waarin ziekte en arbeidsongeschiktheid wordt aangepakt (preventie, re-integratie, arbeidsparticipatie).
•
Toegankelijk stelsel voor werkgevers en werknemers met transparante en evenwichtige premiestructuur.
•
Direct vorderingsrecht voor werknemer. Uitkeringsrechten zijn gewaarborgd.
•
Kwaliteitsborging van re-integratie door verzekeraars.
Vragen?
13
