presenteert Lesmap Leerkracht Familie en keuzes

presenteert

2011-2012

Lesmap Leerkracht

Familie en keuzes

Beste leerkracht, hier vind je de lesmap van Fiddler On The Roof. In ieder deel van de map wordt duidelijk uitgelegd wat de leerinhouden en te bereiken lesdoelen zijn en hoe de verschillende lesonderdelen kunnen worden aangepakt. Hieronder vind je een overzicht van de vindplaatsen van de lesonderdelen.

INLEIDING : Het verhaal Lesverloop 3 Werktekst 4 LESDEEL 1 : De huwelijksperikelen Lesverloop 5 Werktekst 7 Situatie 1 : Tzeitel

Lesverloop 8 Werktekst 8 Fotoroman Tzeitel 9

Evaluatie : Tzeitel

Lesverloop Werktekst

Situatie 2 & 3 : Hodel en Chava

Lesverloop 13 Werktekst 14 Fotoroman Hodel 15 Fotoroman Chava 18

12 12

Evaluatie : Hodel en Chava Lesverloop 22 Werktekst 23

LESDEEL 2 : Link met de actualiteit

Lesverloop Werktekst Artikel 1 Artikel 2

24 25 26 27

AFSLUITER

Lesverloop

28

Alvast veel plezier!

INLEIDING : Het verhaal LEERDOELEN : De leerlingen luisteren op structurerend niveau naar een presentatie van informatie. LESVERLOOP Ter inleiding van de les wordt het verhaal geschetst. Hiervoor kan je de werktekst op de volgende pagina gebruiken. Deze tekst is bedoeld als inleiding, een startpunt waarbij de leerlingen kennismaken met de oorsprong, het verhaal en de thema’s van Fiddler On The Roof. De tekst die je voorleest, geeft een korte ontstaansgeschiedenis van de originele musical mee; in essentie, hoe Fiddler On The Roof gebaseerd is op een verhaal van Aleichem. Je vertelt de leerlingen via de tekst over het specifieke verhaal van de musical; de hoofdpersonages en de setting (het Russisch dorpje Anatevka). Je geeft bij het voorlezen enkel een aanzet van de verhaallijnen. De beslissingen van het personage Tevye verklap je nog niet, vermits deze in een latere opdracht pas aan bod komen. Na de grote lijnen van het verhaal te hebben verteld, volgt er nog een stukje tekst over de Vlaamse versie van Fiddler On The Roof (regisseur, acteurs). Tot slot geef je de leerlingen nog een korte samenvatting van de meest voorkomende thema’s in het verhaal.

SUGGESTIE De werktekst kan door jou voorgelezen worden, maar je kan de tekst ook door de leerlingen laten lezen als leesoefening. Hierna kan je de klas vragen wat ze gelezen hebben, en ze zo zelf de belangrijkste punten uit de tekst laten aanstippen.

Musical Van Vlaanderen - Fiddler on the Roof ‖ 3

WERKTEKST Fiddler On The Roof ging in september 1964 voor de eerste keer in première op Broadway, en laat sindsdien een spoor van succes, prijzen en filmadaptaties achter zich. Het originele verhaal werd geschreven door Sholom Aleichem in 1894 (Tevye and his daughters), een schrijver van Russisch-Joodse afkomst. De musical introduceert ons in de wereld van Tevye, een arme Joodse melkman uit het Russische dorpje Anatevka aan het begin van de 20e eeuw. Tevye houdt vast aan tradities, en heeft het niet makkelijk wanneer een van zijn vijf dochters (Tzeitel) met de arme kleermaker Mottel wil trouwen, in plaats van met de rijke slager Leiser Wolf, aan wie ze beloofd was. Ook dochter Hodel wil zich binden aan student Perchik uit Kiev, die er niet voor terugdeinst radicale ideeën te verkondigen. Tot slot is er Chava, de derde huwbare dochter uit het gezin, zij valt voor de Rus Fyedka, een man met een ander geloof. In de achtergrond van deze liefdesverhalen wordt de Joodse gemeenschap van Anatavka bedreigd. De inwoners strijden tegen de etnische vijandigheid en het verdwijnen van tradities. Het eens zo hechte en vredige dorpje wordt het centrum van een naderende revolutie waar Tevye en zijn gezin onvermijdelijk mee te maken krijgen. In Nederland werd de musical in 2008 opgevoerd als Anatevka, met Henk Poort in de rol van Tevye, in een regie van Frank Van Laecke. Nu komt het gezin van Tevye eindelijk overgewaaid naar Vlaanderen. De regie is opnieuw het werk van Van Laecke, die kiest voor een sobere aanpak, rijkelijk overgoten met humor. De hoofdrol van Tevye wordt vertolkt door Lucas Van Den Eynde (De ronde, Van Vlees en Bloed, Het Eiland), al eerder te zien in de musical Daens. Van Den Eynde wordt vergezeld door Jelle Cleymans (Perchik), zijn zus Clara (Chava) en hun moeder Karin Jacobs (die met z’n drieën voor het eerst samen op scène staan). Verder staan ook Deborah de Ridder, Anne van Opstal en Eddy Vereycken op de planken. Het verhaal van Tevye, de strijd met moeilijke keuzes, armoede en vernieuwing spreekt nog steeds aan. Fiddler On The Roof gaat over pure emotie, humor, traditie en zware thema’s die op een herkenbare, menselijke manier worden gebracht.


LESDEEL 1 : De huwelijksperikelen LEERDOELEN : De leerlingen leven zich in met de personages, aan de hand van videofragmenten.

LESVERLOOP In de werktekst op de volgende pagina, wordt het gezin van Tevye kort besproken. Deze informatie kan dienen als achtergrond. De leerlingen zelf maken kennis met Tevye en zijn gezin door middel van videofragmenten. Nadien volgt er een opdracht.

Opdracht fotoroman In deze lesmap vind je een fotoroman die uit drie delen bestaat. Elk deel kadert een situatie; die van Tzeitel, van Hodel en van Chava. De opdracht bestaat uit twee grote delen. Opdracht fotoroman – deel 1 Het eerste deel van de opdracht wordt ingeleid met een videofragment dat de leerlingen laat kennismaken met het personage van Tzeitel, de oudste dochter van Tevye. Na het bekijken van het fragment, proberen de leerlingen de fotoroman aan te vullen. Het stukje fotoroman dat de leerlingen in hun lesmap vinden, toont het moment waarop de dochter haar partnerkeuze bekendmaakt. Het is aan de leerling om de laatste tekstballonnen in te vullen, en te proberen om de reactie van vader Tevye te voorspellen. Elke leerling werkt apart aan zijn of haar fotoroman. In deze lesmap is het eindstukje van elke situatie opgenomen. De leerlingen weten ondertussen hoe traditiegetrouw vader Tevye is, en wat het belang is van de koppelaarster. Met deze informatie in het achterhoofd, moeten ze bedenken of Tevye zich zou kunnen neerleggen bij de situatie, of niet. Wanneer alle leerlingen de fotoroman over Tzeitel hebben aangevuld, kunnen ze hun antwoorden in de klas bekendmaken en hun standpunt staven (meer uitleg over deze fase van de opdracht vind je onder ‘Situatie 1 : Tzeitel : Evaluatie, op pagina 12 van deze lesmap). De originele dialoog wordt door jou bekendgemaakt. Stappenplan voor het 1e deel van de opdracht ‘Fotoroman’ 1) Het videofragment over Tzeitel wordt getoond. 2) De leerlingen vullen de lege tekstballonnen van ‘situatie 1 : Tzeitel’ uit de fotoroman in. 3) De evaluatie van de ingevulde tekstjes en de bekendmaking van de originele strip (zie evaluatie op p.12). Musical Van Vlaanderen - Fiddler on the Roof ‖ 5

Opdracht fotoroman – deel 2 Deel 2 van de fotoroman handelt over de volgende 2 situaties: die van Hodel en Chava. Zowel voor situatie 2 (Hodel), als situatie 3 (Chava), worden er opnieuw videofragmenten getoond die de leerlingen laten kennismaken met de dochters van Tevye. Na het bekijken van de fragmenten, wordt de klas in twee opgesplitst. Eén deel van de klas zal ‘Situatie 2 : Hodel’, voor zijn rekening nemen. Deze Hodel-groep werkt opnieuw met een stukje fotoroman (zoals in het eerste deel), maar deze keer dienen ze het einde niet neer te pennen in de tekstballonnen, maar zelf vooraan in de klas te spelen. De Hodel-groep verzint drie mogelijke antwoorden van vader Tevye op de situatie, en brengt deze alle drie vooraan in de klas. Het andere deel van de klas kijkt toe. Het andere deel van de klas, zal werken aan ‘Situatie 3 : Chava’. Deze groep krijgt geen fotoroman. Het enige dat ze weten, hebben ze afgeleid uit de getoonde videofragmenten en de korte informatie die ze in de lesmap vinden. (Chava kiest voor een partner met een ander geloof.) Met deze geringe info in het achterhoofd, moet de Chava-groep een scenario schrijven waarin ze de situatie van Chava, Fyedka en Tevye, vormgeven. Ze weten dat Chava haar keuze bekendmaakt aan haar vader, maar schrijven zelf hoe die bekendmaking concreet verloopt. Ze schrijven een kort scenario, waarin ze dialogen schrijven voor Chava en Tevye. Wanneer dat korte scenario geschreven is, lezen ze het voor. Nadat zowel de Hodel als de Chava-groep hun creaties naar voor hebben gebracht, worden de originele eindes van de situaties door jou getoond. Stappenplan voor het 2e deel van de opdracht ‘fotoroman’ 1) De videofragmenten over Hodel en Chava worden getoond (aan alle leerlingen). 2) De klas wordt in twee gesplitst. 3) Het ene deel van de klas gaat aan de slag met Hodel’s situatie, het andere deel van de klas met de situatie van Chava. 4) De Hodel-groep en de Chava-groep brengen hun oplossingen vooraan in de klas. 5) De evaluatie van de gekozen eindes van de groepjes en de originele eindes. (zie evaluatie op p.12)


WERKTEKST Tevye’s familie hecht veel belang aan traditie. Tevye is een diepgelovig persoon die verlangt naar een goede man voor elk van zijn dochters. In hun Joodse gemeenschap is het gebruikelijk voor de meisjes, om door een koppelaarster aan een man te worden geholpen, maar in Tevye’s gezin loopt het ietsje anders. Om te beginnen is er Tzeitel, de oudste dochter. De koppelaarster Yente heeft opgevangen dat de rijke slager Leiser Wolf interesse in haar heeft, maar Tzeitel zelf is smoorverliefd op haar beste vriend Mottel, een arme kleermaker. De tweede oudste dochter, Hodel, bouwt doorheen het verhaal sterke gevoelens op voor Perchik, een student uit Kiev. Tot slot is er ook Chava, die valt voor de charmes van de Rus Fyedka, een man van een ander geloof. Tevye, die zo verhangen is aan zijn gewoonten, wordt tot driemaal toe geconfronteerd met keuzes die zijn dochters hebben gemaakt, zonder zijn toedoen. Dit is niet in overeenstemming met de gebruikelijke traditie waarin de dochter door de koppelaarster aan een man wordt geholpen, en de papa zijn toestemming geeft. De foto’s zijn afkomstig uit ‘Fiddler On The Roof’, de film met Chaim Topol uit 1971 (in een regie van Norman Jewison), naar de gelijknamige originele musical. De teksten in de tekstballonnen komen uit het script van de Vlaamse Fiddler On The Roof.


SITUATIE 1 : Tzeitel LEERDOELEN : De leerlingen kunnen woord en beeld combineren om dingen aanschouwelijk te maken.

LESVERLOOP Je start het videofragment ‘Tzeitel’, en laat de leerlingen kennismaken met Tzeitel’s situatie en identiteit. Om helemaal mee te zijn, kan je de werktekst doornemen, en eventueel gebruiken als hulpmiddel bij vragen van leerlingen uit de klas. Zodra het videofragment getoond is, kan je de leerlingen laten starten met het eerste deel van de opdracht fotoroman. De leerlingen werken – zoals eerder uitgelegd op p. 5 – individueel aan het stukje fotoroman over Tzeitel. De vraag die de leerlingen kunnen stellen bij het invullen van de tekstballonnen is deze: Zal Tevye de liefde tussen Mottel en Tzeitel goedkeuren of voelt hij zich miskend door hun beslissing? Je kan deze vraag aanhalen, voor ze aan hun opdracht beginnen. De leerlingen vinden de vraag ook terug bij de uitleg van de opdracht in hun lesmap. Nadat ze de tekstballonnen hebben ingevuld, is het tijd voor de evaluatie van hun antwoorden (zie p. 12).

WERKTEKST Tzeitel, Tevye’s oudste dochter, is haar leven lang bevriend met Mottel, een arme kleermaker uit het dorp. Op een dag komt koppelaarster Yente op bezoek en vertelt ze aan moeder Golde (Tevye’s vrouw en Tzeitels’ moeder), dat Leiser Wolf, de rijke slager uit het dorp, een oogje heeft op Tzeitel. Yente draagt Golde op om haar man te vragen met Leiser te gaan praten. Wanneer Tevye later overtuigd raakt van de goede bedoelingen die Leiser heeft met zijn oudste dochter, belooft hij hen een huwelijk. Maar wanneer Tevye aan dochter Tzeitel vertelt wie haar toekomstige man zal zijn, barst ze in tranen uit. Ze wil niet trouwen met de slager, en zal alles doen om zo’n verbintenis te voorkomen. Tevye is even in de war, maar ziet dat een huwelijk tussen Leiser en zijn dochter haar niet gelukkig zou maken. Op dat moment komt Mottel opdagen, en vertelt hij Tevye hoelang hij al van Tzeitel houdt. Mottel is niet meteen de persoon die Tevye in gedachten had voor zijn dochter. Hier begint de fotoroman.


Opdracht fotoroman Tzeitel MOTTEL VERTELT TEVYE DAT HIJ AL EEN HELE TIJD VAN PLAN WAS OM MET TZEITEL TE TROUWEN…

Tijden veranderen, reb Tevye. Uw dochter Tzeitel en ik hebben elkaar meer dan een jaar geleden trouw beloofd.

Trouw beloofd?

Ja papa, we hebben ons woord gegeven.. Waar moet dat heen? Heb ik nog iets te zeggen over mijn eigen dochter?


Ik wilde het al zo lang vragen, reb Tevye, maar ik wilde eerst sparen voor een naaimachine… Onzin! Jij bent maar een arme kleermaker.

Maar zelfs een arme kleermaker heeft recht op een beetje geluk!...

Voor het eerst praat-ie als een echte man. Aan de andere kant, wat moet dat worden, met een arme kleermaker? Aan de andere kant, hij is eerlijk, werkt hard. Aan de andere kant, hij heeft niets.. Aan de andere kant, dan kan het alleen maar beter worden.


Ze gaven elkaar hun woord… Ondenkbaar! Maar kijk hoe mijn dochter kijkt. Haar liefde, zijn liefde. En kijk hoe mijn dochter lacht. Zo hoopvol..

En kinderen, wanneer is de bruiloft?


SITUATIE 1 : Tzeitel : evaluatie LEERDOELEN : De leerlingen zijn in staat een persoonlijk standpunt uiteen te zetten en te argumenteren. Ze kunnen hun gedachtewisseling uiteenzetten en motiveren. LESVERLOOP Bij deze evaluatie kan je enkele leerlingen vragen wat ze in hun tekstballonnen hebben geschreven, en waarom. Het is de bedoeling dat de leerlingen duidelijk vertellen waarom ze Tevye een bepaalde keuze hebben laten maken. Nadien kan je de originele beslissing van Tevye bekendmaken. Dit kan je doen door simpelweg te vertellen wat hij beslist heeft, of door het originele einde van de strip te projecteren. Om je te helpen bij het toelichten van de beslissing van Tevye, kan je de werktekst gebruiken. Zodra de leerlingen weten wat Tevye’s beslissing omtrent Tzeitel is, kan je in de klas een kort gesprek opstarten over deze beslissing. Waren er leerlingen die het bij het rechte eind hadden? Vinden ze dat Tevye een juiste beslissing genomen heeft? Dit klasgesprek kan zeer kort gehouden worden, vermits het de bedoeling is, dat er een klasdiscussie plaatsvindt na het tweede deel van de opdracht fotoroman.

WERKTEKST Tevye keurde het huwelijk tussen Tzeitel en Mottel goed; omdat hij zag hoeveel ze van elkaar hielden. Hij heeft het feit dat Mottel arm is, opzij geschoven, en gelooft dat het alleen maar beter kan gaan. Ook heeft hij respect voor de manier waarop Mottel zijn recht op geluk verdedigt.


SITUATIE 2 & 3 : Hodel en Chava LEERDOELEN : De leerlingen kunnen woord en beeld combineren om dingen aanschouwelijk te maken. LESVERLOOP Ondertussen ben je bij het tweede deel van de opdracht fotoroman aanbeland. Uitgebreide informatie over dit lesdeel vind je ook terug op p. 6. Je start achtereenvolgens de videofragmenten ‘Hodel’ en ‘Chava’. In de werktekst op de volgende pagina vind je opnieuw wat meer informatie over de situaties. Na het bekijken van de fragmenten, splits je de klas op in twee groepen: de Hodel-groep en de Chavagroep. De Hodel-groep instrueer je over het stukje fotoroman in hun lesmap, waarin ze een nieuwe situatie vinden over de tweede oudste dochter en haar keuze om met student Perchik in het huwelijksbootje te stappen. De Hodel-groep krijgt voorbereidingstijd om drie mogelijke eindes voor deze situatie te verzinnen; de lege tekstballonnen vertalen ze deze keer in drie korte toneelstukjes. De Chava-groep laat je een kort stukje informatie lezen over de jongste dochter van Tevye die kiest voor een man met een ander geloof. Het is aan deze groep om de situatie in een kort scenario te gieten, waarin ze Chava en Tevye aan het woord laten. Wanneer de twee groepen er klaar voor zijn, laat je hun oplossingen naar voren brengen. De Hodel-groep voert de drie korte toneelstukjes op, terwijl de Chava-groep toekijkt. De leerlingen uit de Chava-groepen lezen hun scenario voor, terwijl de Hodel-groep luistert. Nadien is er tijd voor evaluatie in de vorm van een klasgesprek. (zie p. 21)


WERKTEKST

Hodel Hodel is Tevye’s tweede oudste dochter. Wanneer Tevye op zijn ronde door het dorp Perchik ontmoet en merkt dat deze jonge student uit Kiev geen dommerik is, neemt hij hem mee naar huis en geeft hem eten en drinken in ruil voor lessen aan zijn jongste dochters (die geen rol spelen in deze fotoroman). Terwijl Perchik regelmatig rondhangt ten huize Tevye, ziet ook Hodel hem regelmatig. Ze praten met elkaar en stilletjes aan raakt Hodel gecharmeerd door de vernieuwende inzichten van Perchik. Hij leert haar een dans uit Kiev en vertelt haar hoe mensen die daar willen trouwen, niet om toestemming hoeven te vragen aan de vader van het gezin. De revolutie nadert en Perchik wil vertrekken uit het kleine dorpje Anatevka om terug te keren naar Kiev en mee te strijden, maar niet voor hij Hodel eerst ten huwelijk gevraagd heeft. Hodel en Perchik maken hun beslissing aan Tevye bekend. Tevye weet dat Perchik zal vertrekken naar Kiev, dat Hodel hem zal volgen en hij haar dus niet meer zal zien. Er wordt hem niet meer gevraagd om toestemming, de tortelduiven hebben de beslissing zelf genomen en zien er vastberaden uit. Het lijkt alsof hij na de goedkeuring van het huwelijk tussen Mottel en Tzeitel met alles genoegen moet nemen. Hoe zal Tevye met deze situatie omgaan? Wat zal hij beslissen?

Chava Chava is van Tevye’s vijf dochters, de derde en laatste die een huwbare leeftijd heeft bereikt. Ze houdt van boeken en zit vaak te lezen. Op een dag loopt ze naar huis en ontmoet ze Fyedka. Aanvankelijk wil ze hem op afstand houden, want ze weet dat het niet hoort om iemand van een ander geloof lief te hebben. De aantrekkingskracht lijkt echter de overmacht te hebben, want vanaf het moment dat ze een boek van hem aanneemt, blijven ze elkaar zien en worden onvermijdelijk verliefd. Niemand weet van de relatie tussen Chava en Fyedka, zeker Tevye niet. Hieronder bevinden we ons op het moment waarop Fyedka Chava’s vader wil vertellen over hun relatie en hun trouwplannen. De twee zijn hierover bezig, wanneer Tevye hen toevallig ziet. Chava besluit haar vader zelf te vertellen over haar relatie met Fyedka.


Hodel PERCHIK VERTELT TEVYE DAT HIJ VERTREKT NAAR KIEV, WAAR DE REVOLUTIE VOLOP AAN DE GANG IS…

Goedenavond, reb Tevye. Ik heb slecht nieuws. Ik moet vertrekken.

Maar ik heb ook goed nieuws. U kunt me feliciteren. Ik ben verloofd.

Dat spijt me, Perchik. We zullen je allemaal missen.

Verloofd?

Ja, papa, we zijn verloofd.


Ik gaf mijn toestemming aan Tzeitel en Mottel en nu denken jullie dat je ook ergens recht op hebt. Maar het spijt me, Perchik, ik mag je graag, dus ga in gezondheid en het antwoord is nee.

U begrijpt het niet, papa!

PERCHIK VERTELT TEVYE DAT ZE ZIJN TOESTEMMING ZELFS NIET VRAGEN. ZE HEBBEN HET MET Z’N TWEEËN BESLIST, EN VRAGEN ENKEL OM TEVYE’S ZEGEN. PERCHIK VERTREKT NAAR KIEV, EN ZAL HODEL LATEN OVERKOMEN OM DAAR TE TROUWEN.

Ze vragen niet eens toestemming aan de papa! Wat gaat er mis met de traditie? Eén enkele keer week ik ervan af, en wat is mijn straf?


Die man zegt me dat hij gaat trouwen. Hij vraagt het niet, hij zégt het. Ik weet niet wat ik hier hoor. En zegen ik ze hiervoor? Ik sluit haar op in huis!

Maar kijk hoe mijn dochter kijkt.. Die liefde..

Jullie krijgen mijn zegen en mijn toestemming.


Chava TEVYE ZIET CHAVA EN FYEDKA MET ELKAAR PRATEN…

Waar hadden jullie het over?

We praatten maar wat…

De wereld verandert, papa! Fyedka en ik… Wij willen gaan trouwen.

Fyedka is een ander soort man, Chava. Een vis mag van een vogel houden, maar waar bouwen ze hun nest?


Papa, ik begrijp u. Nee, Chava. Nee! Praat hier nooit meer over. Weet je niet wat dat betekent, trouwen buiten het geloof? Ik wil zijn naam nooit meer horen, ik wil dat je hem nooit meer ziet. Nooit meer! Begrepen?!

GOLDE, TEVYE’S VROUW, KOMT HAAR MAN VERTELLEN DAT CHAVA VAN HUIS IS WEGGELOPEN, MET FYEDKA. ZE ZIJN STIEKEM GETROUWD. WANNEER GOLDE WEER NAAR HUIS VERTREKT, KOMT TEVYE IEMAND ANDERS TEGEN..

Papa, ik wil met u praten.


Papa, luister naar me. Ik smeek u: aanvaard ons!

Aanvaarden? Hoe kan ik hen aanvaarden? Moet ik dan alles verloochenen waar ik in geloof?

Aan de andere kant: kan ik mijn eigen kind verloochenen? Maar: kan ik mijn geloof, mijn volk de rug toekeren? Als ik zover moet buigen, dan breek ik! Aan de andere kant.


Er is geen andere kant. Nee, Chava. Nee, nee, nee!!


SITUATIE 2 & 3 : Hodel en Chava : evaluatie LEERDOELEN : De leerlingen zijn in staat een persoonlijk standpunt uiteen te zetten en te argumenteren. Ze kunnen hun gedachtewisseling uiteenzetten en motiveren. LESVERLOOP Zowel de Hodel-groep als de Chava-groep hebben hun prestaties naar voren gebracht. Nu is het de bedoeling dat je de originele situaties toont. Voor de situatie van Hodel maak je het einde van de fotoroman bekend: Tevye keurt het huwelijk tussen de twee tortelduifjes goed. De fotoroman van Chava wordt nu voor het eerst aan de leerlingen getoond. In de werktekst op de volgende pagina vind je nog wat aanvullende informatie die je kan helpen de beslissingen van Tevye iets meer uit te diepen. Bij deze evaluatie is het heel belangrijk om de leerlingen te confronteren met de beslissingen die ze Tevye hebben laten nemen in de uitvoering van hun opdrachten, en de beslissingen die hij in het echte verhaal genomen heeft. Waren er overeenkomsten? Na het overlopen van eventuele overeenkomsten, breng je de focus op de situatie van Chava, de jongste dochter en degene die door Tevye verstoten is omdat ze voor een partner van een ander geloof koos.Vanaf dit punt kan er een klasdiscussie worden gestart, waarbij volgende vragen aan bod kunnen komen: - Had de klas deze beslissing verwacht? - Maakt Tevye volgens de leerlingen de juiste keuze? - Is het verstandig om de keuze van je dochter niet te respecteren in het belang van je persoonlijke geloof? - Doet Tevye er goed aan om zijn eigen familie, zijn dochter, te verstoten? Specifieke vraag die hieruit volgt: wat zou jij gedaan hebben in Tevye’s plaats? En in die van Chava?

SUGGESTIE BIJ DE KLASDISCUSSIE Het is belangrijk om geen oordelen uit te spreken, maar leerlingen te helpen in het afwegen van voor- en nadelen van verschillende levensstijlen, met andere woorden: in het leren kiezen.


WERKTEKST Chava’s beslissing om met Fyedka te trouwen, gaat voor Tevye een stap te ver. Hij is er niet in geslaagd zijn tradities en principes zover op de achtergrond te schuiven, om toe te staan dat Chava trouwt met iemand van een ander geloof.


LESDEEL 2 : Link met de actualiteit LEERDOELEN : De leerlingen kunnen standpunten en meningen formuleren tijdens een klasgesprek.

LESVERLOOP Lesdeel 2 begin je met een korte samenvatting van de reeds behandelde lesonderdelen: de leerlingen zagen hoe Tevye te maken kreeg met de keuzes van zijn drie dochters. Met de beslissingen van Tzeitel en Hodel, kon Tevye nog vrede nemen, maar het huwelijk van Chava ging voor hem te ver. Na deze korte samenvatting, leg je de leerlingen de leesoefening uit.

Leesoefening: artikels Je wijst de leerlingen erop dat ze in hun lesmap twee artikels vinden. Deze artikels moeten ze aandachtig lezen, waarna ze de volgende vraag moeten beantwoorden: Welke overeenkomsten zie je tussen het verhaal van Tevye en zijn dochters en de thema’s in deze artikels? Deze vraag vinden de leerlingen ook terug in hun lesmap. De antwoorden van de leerlingen in acht genomen, stuur je aan op de overstap naar volgende thema’s : familie, huwelijk, geloof, traditie. Wanneer je aanstuurt op het benoemen van de overeenkomsten tussen het verhaal van Fiddler On The Roof en de artikels die ze gelezen hebben, zouden ze zelf moeten uitkomen bij het volgende lesonderwerp : dat van gemengde huwelijken. Zodra dit onderwerp van gemengde huwelijken eenmaal is aangesneden, kan er een klasdiscussie gestart worden. In de werktekst op de volgende pagina vind je enkele stellingen die je hiervoor kan gebruiken.


WERKTEKST

Artikel 1 ‘Mensen met een andere etnisch-culturele achtergrond zouden een bedreiging vormen voor de identiteit en solidariteit van de eigen groep’. Deze bewering kunnen we ook duidelijk terugvinden in Fiddler On The Roof: ‘de identiteit’ waarover in het artikel wordt gesproken kunnen we gelijkstellen aan Tevye’s geloof. Tevye ziet Chava’s huwelijk ook als een ‘bedreiging’ voor de solidariteit in de Joodse gemeenschap en wil haar daarom niet meer zien.

Artikel 2 Dit artikel staat ietsje verder van het thema in Fiddler On The Roof. De rechter uit Amerika beweerde dat ‘zowel de blanke als de zwarte gemeenschap kinderen uit gemengde huwelijken niet aanvaarden.’ Hij weigerde een gemengd huwelijk voor het ‘welzijn van de kinderen’. Kunnen we de weigering van een gemengd huwelijk een ‘oplossing’ noemen? Zouden we niet beter omgaan met onze huidige multiculturele maatschappij dan haar te negeren?


Leesoefening : artikels

Artikel 1

Warm familieleven bevordert gemengd huwelijk Willem Huijnk 14 maart 2011

De houding tegenover mensen met een andere etnische afkomst wordt deels bepaald door het type familie waarin men is grootgebracht. Willem Huijnk stelt vast dat vooral de gezinnen waarin warmte en emotionele ondersteuning een rol speelden positief staan tegenover ‘vreemdelingen’ en gemengde huwelijken.

Bron : socialevraagstukken.nl

In het algemeen worden gemengde huwelijken gezien als een belangrijke indicator van sociale integratie en een teken van wederzijdse acceptatie van etnische groepen. Uit mijn promotieonderzoek bleek dat verschillende mechanismen van het familieleven een rol spelen bij de houding tegenover het gemengde huwelijk. Hierbij is gebruik gemaakt van een grootschalige steekproef onder meer dan 8000 autochtone Nederlanders en 1400 personen van Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Antilliaanse afkomst. Warme familierelaties bevorderen positieve etnische houding Ten eerste blijken families met veel onderling contact, onderlinge afhankelijkheid en sterke familienormen grote weerstand te hebben tegen gemengde huwelijken. Deze constatering ondersteunt de gedachte dat er bij mensen met sterke familiebanden een neiging bestaat om ‘vreemdelingen’ buiten de familie te houden. Mensen met een andere etnischculturele achtergrond zouden een bedreiging vormen voor de identiteit en solidariteit van de eigen groep. Eerder is al aangetoond dat groepscohesie en geslotenheid gepaard kunnen gaan met het afwijzen van leden van outgroups, in het bijzonder wanneer deze groep als ondermijnend voor de eigen leefwijze wordt beschouwd. Gemengde huwelijken zouden de mogelijkheid beperken voor families

om culturele gewoonten, tradities en opvattingen door te geven aan opeenvolgende generaties. Deze studie laat echter ook nog iets anders zien: dat (hechte) families zich niet per definitie verzetten tegen gemengde huwelijken. Want als er tegelijk sprake is van warme en emotioneel ondersteunende relaties binnen een familie, dan kan dat gepaard gaan met sterkere gevoelens van vertrouwen en empathie, en minder met gevoelens van angst en onzekerheid. En dat zijn precies de factoren die positieve etnische houdingen bevorderen. Familie heeft géén invloed op aanpassing Een belangrijke bevinding van dit onderzoek is daarnaast dat familiecontacten (en het geven van hulp aan elkaar) bij de grote migrantengroepen in Nederland niet van invloed zijn op de houding tegenover sociaal-culturele aanpassing. Dit is een belangrijke bevinding omdat in het publieke debat vaak wordt verondersteld dat familierelaties, vooral die in het land van herkomst, een obstakel vormen voor de integratie van migranten in Nederland (bijvoorbeeld volgens Paul Scheffer in: Het multiculturele drama (2000)). Daarentegen werken familiebanden die vanaf hun jeugd bestaan bij vol-

wassenen wèl door op hun houding tegenover sociaal-culturele aanpassing. Volwassen migranten die tijdens hun jeugd een warme, ondersteunende band hadden met hun ouders staan meer open voor sociaal-culturele aanpassing. Ouderlijke warmte en affectie kunnen de ontwikkeling van gevoelens van veiligheid, zelfverzekerdheid en algemeen vertrouwen stimuleren. Deze gevoelens kunnen een naar binnen gekeerde, gesloten oriëntatie beperken, en de aanpassing aan een nieuwe en onbekende omgeving bevorderen. Een andere factor in het aanpassingsproces waarvan het belang niet voldoende kan worden benadrukt, is de individuele taalvaardigheid. Aangetoond is dat migranten uit families waar meer Nederlands wordt gesproken een positievere houding hebben ten aanzien van sociaal-culturele aanpassing en minder gericht zijn op sociaal-cultureel behoud. Willem Huijnk is werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau. Daar doet hij onderzoek naar de structurele en culturele posities van verschillende etnische minderheidsgroepen in Nederland. Hiervoor deed hij promotieonderzoek bij de vakgroep Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht.


Artikel 2

Rechter weigert gemengd huwelijk voor ‘welzijn van kinderen’ vrijdag 16 oktober 2009 Bron: BBC tdm

Bron: De Standaard Online

In de Verenigde Staten is er grote opschudding ontstaan nadat een rechter de huwelijksakte van een gemengd koppel weigerde te ondertekenen. De rechter uit Louisiana beweert geen racist te zijn, en oppert dat hij in het belang van de kinderen handelde. Het koppel in kwestie overweegt om naar de rechtbank te stappen om deze discriminatie aan te klagen. “Ik ben geen racist”, zegt Keith Bardwell, rechter in Tangipahoa. “Ik heb heel veel zwarte vrienden. Ik geef ook geregeld mijn goedkeuring voor huwelijken tussen zwarten. Ik behandel hen dus niet op een andere manier. Ik vraag altijd aan een koppel of ze dezelfde huidskleur hebben. Als dat niet het geval is, dan huw ik hen niet. Ik heb uit ervaring geleerd dat zowel de blanke als de zwarte gemeenschap kinderen uit gemengde huwelijken niet aanvaarden. Ik wil dat die kinderen besparen.”

lijk weigerde. Ze klopten aan bij een andere rechter in de buurt en die zag er geen graten in, zodat ze alsnog konden trouwen. Toch zijn ze niet van plan om het hierbij te laten. “Dit verwacht je toch niet meer in de 21ste eeuw”, zegt de bruid. “We kijken enorm uit naar kinderen. Eigenlijk zijn we een perfect normaal koppel dat wilde trouwen en dan word je geconfronteerd met zo’n reactie. Verbijsterend. We ondernemen dan ook gerechtelijke stappen om deze discriminatie aan te klagen.”

“Ik wil consequent zijn en daarom weiger ik elk gemengd huwelijk. Ik ben nu al 34 jaar rechter en heb al vier gemengde huwelijken geweigerd. Ik denk niet dat ik iemand slecht behandel met dit oordeel. Ik heb zeker al fouten gemaakt, maar dat geldt voor iedereen. Ik heb deze mensen niet verteld dat ze niet mochten trouwen, ik zei alleen dat ik hun huwelijk niet kon voltrekken.”

Sanctie

‘Verbijsterend’ Beth Humprey (30) en Terence McKay (32) waren verbijsterd toen ze hoorden dat de rechter hun huwe-

Katie Schwartzmann, openbaar aanklaagster voor mensenrechten in Louisiana, reageert eveneens erg verrast. “Het Hooggerechtshof besliste al in 1963 dat de autoriteiten niet mogen bepalen met wie iemand wel of niet mag trouwen. We hebben de overkoepelende juridische instantie van de staat Louisiana dan ook gevraagd om de zwaarst mogelijke sanctie op te leggen. De rechter in kwestie wist heel goed dat hij de wet overtrad, maar bleef toch zijn zin doen.” (kh)


AFSLUITER LEERDOELEN : De leerlingen hebben aandacht voor reflectie. Zij kunnen kritisch nadenken over de besproken onderwerpen.

LESVERLOOP Je hebt ondertussen enkele opdrachten, een leesoefening en een klasdiscussie achter de rug. De bedoeling van dit laatste deel is om de leerlingen een persoonlijke reflectie te laten maken van wat ze over Fiddler On The Roof, en alle aspecten daarrond, hebben onthouden. Om te beginnen, laat je hen bladeren naar de laatste pagina’s van hun lesmap. Daar vinden ze de uitleg van deze opdracht.

opdracht : collage Je geeft de leerlingen de opdracht een collage te maken, waarin ze hun interpretaties, gedachten en meningen over de behandelde lesonderwerpen, kwijtraken. Het materiaal dat je de leerlingen voor deze collage ter beschikking stelt bestaat uit kranten, tijdschriften, gekleurd papier, lijm, schaar, etc. De leerlingen zijn verplicht om meer dan drie soorten technieken te gebruiken. Je maakt duidelijk dat hun mening goed naar voor mag komen en dat ze ook woorden en tekeningen mogen integreren. Tijdens het maken van deze collage, kan je de leerlingen helpen door hen erop te wijzen dat ze steeds kunnen teruggrijpen naar hun lesmap, de opdrachten die ze reeds uitvoerden, en naar extra informatie die ze via jou kunnen verkrijgen. De collage heeft als functie een ontspannende afsluiter te zijn van de reeks onderwerpen over Fiddler On The Roof, waarbij de leerlingen ook met hun buurman- of vrouw kunnen overleggen of discussiëren over wat ze de afgelopen tijd hebben gehoord en gezien in de lessen over de musical.


presenteert Lesmap Leerkracht Familie en keuzes

Recommend Documents