Presentatie Wateroverlast AOC Oost Almelo
Inhoud -
Intro wateroverlast Afbeeldingen wateroverlast Opdracht 1 Oorzaken wateroverlast Oorzaken wateroverlast Mogelijk oorzaken Opdracht 2 Oplossingen wateroverlast Oplossingen wateroverlast Video wateroverlast Rioleringen Onderhouden en aanleggen rioleringen en drainage - Opdrachten 3 en 4 - Terugblik les
Doelen Niveau 2: - Onderhoudt rioleringssystemen/drainage - Legt rioleringssystemen/drainage aan
Niveau 3: - Onderhoudt bouwkundige elementen - Plaatst bouwkundige elementen Niveau 4: - Voert werkzaamheden uit
Intro Het komt vaak voor dat een gedeelte van de tuin of sportveld te nat is. Mensen willen daar dan een advies over. Dat moet je kunnen geven als hovenier of groenvoorziener!
Oorzaken wateroverlast Maak opdracht 1 Oorzaken wateroverlast Je mag hierover overleggen met een klasgenoot. 1. Open de cursushandleiding Wateroverlast 2. Lees de situatie 3. Bedenk de oorzaak van de wateroverlast 4. Verwerk de vier antwoorden een Worddocument en sla deze op onder de naam “Wateroverlast”
Wateroverlast oplossen Waar moet je dan opletten? 1. Wanneer is het nat? 2. Hoe is de situatie in de tuin? 3. Hoe is de omgeving? 4. Hoe ziet de bodem eruit?
1. Wanneer is het nat? • Alleen bij hevige regenval? • Het hele jaar door? • Hoe lang duurt het voor de grond weer droog is?
2. Hoe is de waterafvoer van de daken en het terras?
• Wordt dat afgevoerd naar - het riool - of in de grond - border - grasveld
3. Hoe is de ligging ten opzicht van de omgeving? • Hoog of laag? • Is er een sloot in de buurt? • Kan daar het water op afgevoerd worden? • Of staat het waterpeil in de sloot te hoog ten opzichte van de tuin?
4. Hoe is de grond tot 1,20 meter diepte? Met de grondboor een bodemprofiel uitleggen. Hieruit aflezen of er een storende laag is en hoe diep het grondwaterpeil is. NB: - Roestverschijnselen - Mantelbuis
Mogelijke oorzaken • • • •
Ondoorlatende laag Ondoorlatende grondsoort Vastgereden grond Teveel water van terras of daken dat op de tuin afgevoerd wordt • Grondwaterpeil te hoog / tuin ligt te laag
Oplossingen wateroverlast Maak opdracht 2 Oplossingen wateroverlast Je mag hierover overleggen met een klasgenoot. 1. Bedenk een oplossing voor de oorzaken van de vier wateroverlast problemen 2. Verwerk de vier antwoorden in hetzelfde Word-document en sla deze op onder de naam “Wateroverlast”
Oplossingen voor wateroverlast in een tuin 1. Hemelwaterafvoer verbeteren 2. Grondbewerking 3. Grondverbetering 4. Drainagebuizen leggen 5. Zandpalen aanbrengen 6. (Drainagebuizen doorspuiten)
Rijdende rechter Wateroverlast in de tuin http://www.eerstehulpbijrecht.nl/de-rijdenderechter/uitzending-gemist/wateroverlast-in-detuin-0
Rioleringen 3.1 Geschiedenis en soorten afvalwater 3.2 Rioolstelsels 3.3 Rioleringsbuizen Onderhouden van rioleringen en drainage Aanleggen van rioleringen en drainage
3.1 Geschiedenis en soorten afvalwater Rioleringen bestaan al heel lang. Regenwater van daken af te voeren. Behoefte afvalwater op te ruimen: - via goten, sloten, rivieren en kanalen Door open greppels water afvoeren. Vervolgens afgedekt.
3.1 Geschiedenis en soorten afvalwater Middeleeuwen steeds minder aandacht aan hygiëne en gezondheid. Rond 1650 verbod op afvalwater zomaar te lozen. Wel in putten of af te voeren in tonnen of gesloten wagens. Een rioleringsstelsel zoals we dat nu kennen nog niet aan de orde.
3.1 Geschiedenis en soorten afvalwater Begin negentiende eeuw ontwikkeling rioleringssysteem zoals we dat nu kennen. Rond 1810 werd het eerste bruikbare wandcloset in gebruik genomen. Door de industriële revolutie en de aanleg van waterleidingen kwamen de ontwikkelingen in een stroomversnelling.
De huidige situatie Nederland heeft tegenwoordig een wijd vertakt rioleringsnetwerk met een lengte van 50.000 km aan hoofdriolering. De functie van een riolering is om het afvalwater en overtollige neerslag in te zamelen en te transporteren op een voor mens en milieu minst belastende manier. Al het afvalwater wordt tegenwoordig in principe gezuiverd. Dit gebeurt in rioolwaterzuiveringsinstallaties.
De huidige situatie Toch komt het nog voor dat (ongezuiverd) afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomt. Met name bij zware regenval is dit een probleem door de overstort en het gemengde systeem zoals dat in Nederland in 90% van de gevallen is toegepast. In een gemengd systeem komen zowel het afvalwater als het regenwater terecht. Na zware regenval voert de overstort het teveel aan water af naar het oppervlaktewater en maakt daarbij geen onderscheid tussen het hemelwater en het afvalwater.
Soorten rioolwater In het rioolwater wordt al het water opgevangen. Niet al het water heeft dezelfde mate van vervuiling. In het riool worden de volgende soorten water verzameld: - Regenwater - Huishoudelijk afvalwater - Industrieel afvalwater - Lekwater. Afvoer van afvalwater en lekwater noem je droogweerafvoer en de afvoer van regenwater.
Regenwater, afvalwater en riolering
Regenwater De afmeting van de buizen wordt gebaseerd op het verwachte regenwater. De capaciteit van het riool moet berekend zijn op een grote toevloed van regenwater in korte tijd.
Huishoudelijk afvalwater Wat je onder huishoudelijk afvalwater moet verstaan spreekt bijna voor zich. Je hoeft alleen maar na te gaan waarvoor je iedere dag water gebruikt. Onder huishoudelijk afvalwater valt ook het water dat je gebruikt in scholen en kantoren.
Minder bekend is vaak dat dit water ook moet worden gezuiverd van menselijk vuil (fecaliën).
Industrieel afvalwater Het water dat de industrie loost, noem je industrieel afvalwater. Omdat dit water sterk vervuild kan zijn, stelt de overheid eisen aan de samenstelling van dit afvalwater. Als een onderneming niet aan de gestelde overheidseisen voldoet, mag het zijn water niet meer lozen op het openbare riool, maar is het verplicht om maatregelen te treffen.
Lekwater Lekwater ontstaat door defecten in het rioolstelsel. Je kunt onderscheid maken tussen: negatieve lekkage en positieve lekkage Negatieve lekkage: Onder de grondwaterspiegel. Grondwater kan door bijvoorbeeld scheurtjes in de rioolbuis het riool binnen lekken, waardoor het mee wordt gevoerd.
Positieve lekkage: Boven de grondwaterspiegel. Afvalwater kan uit het rioolstelsel lekken en zo het grondwater vervuilen.
Rioolstelsels Er zijn diverse rioolstelsels in de loop der jaren ontwikkeld.
‘Klassiek’ gemengd rioolsysteem. Er zijn ook gescheiden stelsels.
Gemengd systeem Regenwater en afvalwater samenkomen in één buizensysteem. Bij extreem veel regenval kan dit problemen opleveren, maar een gemend systeem heeft ook voordelen, zoals: • De aanleg en aansluiting zijn eenvoudig te realiseren • Het systeem is makkelijk te beheren. • De rioleringsbuizen worden regelmatig doorgespoeld met regenwater. • Regenwater wordt gezuiverd, waar het wordt ontdaan van straatvuil. • Het oppervlaktewater heeft minder bergingsvolume nodig.
Doorsnede gemengd rioolstelsel
Gescheiden stelsel Regenwater wordt niet afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. De capaciteit van de rioolbuizen, gemalen en RWZI kun je daardoor beperkt houden. Voor een gescheiden systeem moet je twee stelsels aanleggen. Dit heeft een aantal nadelen: • Het vergt meer beheer • Het rioleringssysteem heeft meer ruimte nodig • Het is kostbaar • De kans op foutieve aansluitingen is groter, hetgeen een continue vervuiling van oppervlaktewater tot gevolg kan hebben en er toch regenwater afgevoerd moet worden naar de RWZI.
Doorsnede gescheiden riool
Afkoppeling regenwater De laatste jaren wordt er steeds meer naar gestreefd om de neerslag niet meer via riolen af te voeren. De voornaamste reden hiervoor is dat de grondwaterspiegel op peil blijft. Door het regenwater af te koppelen kan het water de bodem rechtstreeks infiltreren. Dit kan op verschillende manier, maar er zijn wel voorwaarden aan verbonden, zoals: - De grond moet voldoende waterdoorlatend zijn. - Plasvorming mag slechts korte tijd plaatsvinden. - Het grondwaterpeil mag niet te hoog liggen.
Wadi De wadi is een aangelegde lagune waarin het hemelwater wordt verzameld. Het regenwater stroomt eerst in de wadi, waarna het grondwater zakt. In de lagune breng je goed doorlatend organisch materiaal aan, dat de verontreiniging bindt. Dit voorkomt dat het grondwater vervuild raakt. Je kunt ook ondergrondse opslagputten plaatsen als variant op het systeem van de wadi.
Rioleringsbuizen Om het afvalwater af te voeren zijn er verschillende soorten rioolbuizen op de markt. De buizen worden gemaakt van: - Pvc - Beton - Polytheen - Keramisch materiaal - Eternit - Hars, glasvezel en kwartszand (Hobas-buizen) Voor iedere soort rioolbuis zijn er verschillende verbindingen.
Pvc buizen Kenmerkend voor pvc-buizen zijn de grote werkenden lengten en flexibiliteit. Het voordeel van het gebruik van pvc-buizen: - Dat je verhoudingsgewijs minder verbindingen hoeft te maken. - Dat de buis zettingen in de grond gemakkelijk kan volgen. - De buizen kun je door het lichte materiaal makkelijker (ver)leggen. - De levensduur van pvc is hoog.
Betonnen rioolbuizen Al aan het begin van de twintigste eeuw werden betonnen buizen voor de riolering gebruikt. De vervaardiging van betonnen buizen gebeurt in fabrieken. Je kunt betonnen rioolbuizen onderverdelen in verschillende soorten: - Gewapende buizen - Ongewapende buizen - Moderne betonnen rioolbuizen lengte 2.000 mm - Betonnen rioolbuizen lengte 1.000 mm
Gewapende en ongewapende buizen Gewapende buizen zijn buizen met een plaatstalen kern. Keuze hangt af van: - de verkeersbelasting - de bovenbelasting Bij een druk op de buis van meer dan één bar, moet je gewapende buizen gebruiken. - rioolwater onder druk wordt getransporteerd - de rioolbuizen kruisen met spoorlijnen.
Onderhouden van riolering en drainage Gebreken in riolering Rioolinspectie Rioolontstopping Rioolreiniging Kolkenreiniging Rioolrenovatie Inspecteren en onderhouden van drainage
Aanleggen van riolering en drainage Een gescheiden pvc-riool aanleggen Maken van een huisaansluiting Plaatsen en aansluiten van een trottoirkolk Een bronbemaling plaatsen Aanbrengen van diepdrainage Kabels en leidingen opsporen Monteren van betonbuizen
Opdrachten Opdracht 3 Vragen 3.2 Rioolstelsels en 3.3 Rioleringsbuizen Antwoorden uitwerken in Word-document Opdracht 4 Interactieve toets ‘Onderhouden van rioleringen en drainage’ Print screen van resultaten
Opdracht 5 Interactieve toets ‘Aanleggen van rioleringen en drainage’ Print screen van resultaten
Terugblik deze les • Wat heb je hiervan geleerd? • Wat ga je hiervan in de praktijk toepassen? • Hoever ben je met de opdracht? • Wanneer ga je er mee verder?
Vragen? Opmerkingen?
