Preek van Martijn Piet d.d. 9 september 2007
Preek 2 – Meewerken met God in zijn Koninkrijk Als we kijken naar de eerste christenen en hierover lezen in Handelingen, dan zien we Gods plan functioneren. Nadat zij het goede nieuws ontvingen en in geloof aanvaard hadden en ze zich onderworpen hadden aan het gezag van Jezus, veroverden de liefde en tegenwoordigheid van God geleidelijk aan hun hart en werden ze van binnenuit veranderd. In toenemende mate verlangden ze er bewust naar om te worden als Jezus, zowel in zijn karakter als in zijn handelen. Ze bekommerden zich steeds meer om de dingen waar God zich om bekommert en volgden daarin Jezus' voorbeeld. Ze beleefden eeuwig leven en het koninkrijk van God kreeg binnenin hen gestalte. Dit koninkrijksleven vervulde en veranderde hen niet alleen, maar het schiep ook een groeiend verlangen om dit leven en deze vrijheid in anderen te zien komen. Dit was natuurlijk vanaf het allereerste begin de bedoeling van Jezus toen Hij zijn eerste leerlingen riep. Hij zei: 'Volg mij', maar zijn uiteindelijke doel was dat God hen zou gebruiken om ook voor anderen het goede nieuws te zijn en het aan anderen te brengen (Marc. 1:17; 3:13-15). Zijn voornemen was dat zij precies dezelfde dingen zouden doen als Hij deed, zelfs zijn werken van kracht. Het Nieuwe Testament schildert de discipelen duidelijk af als heel menselijk. Aanvankelijk deden de leerlingen alles met Jezus samen en ik stel me voor dat ze daar erg van genoten: de bediening van Jezus werkte altijd! Wanneer zij naast Jezus meebaden, zagen zij dat het werkte. Maar hoe zou het zijn zonder Jezus? Die mogelijkheid werd al gauw uitgetest: Jezus bracht de Twaalf bij elkaar en gaf hun de opdracht om met een dergelijk avontuur aan de slag te gaan. Hij vertelde zijn discipelen: 'We gaan een korte bedieningsreis maken. Het gaat net zoals de andere keren, met één kleine uitzondering: jullie gaan het zonder mij doen' (Mat. 10:1-10). Ongetwijfeld kwam er een belangrijke vraag in de gedachten van de leerlingen naar boven: zou de volmacht die Jezus had gegeven voldoende zijn? Zouden zij, slechts op grond van zijn autoriteit, werkelijk de dingen kunnen doen die zij Jezus hadden zien doen? Alles wat Lucas ons vertelt (Luc. 9:10) over deze eerste bedieningsreis, is dat ze hem gemaakt hebben en stilzwijgend wordt aangenomen dat ze dat met goed gevolg gedaan hebben. Ik vermoed echter dat zij wel wat zenuwachtig waren, want zelfs na een tweede gemachtigde rondreis (waarbij ook ongeveer zestig anderen betrokken waren) verraadden hun reacties hen. Hoe angstig ze bij hun vertrek waren, wordt zichtbaar doordat ze zeer opgewonden zijn als ze terugkomen. De kern van hun enthousiaste reactie, opgetekend in Lucas 10, komt hierop neer: 'Het werkt zelfs als u ons uitzendt; het werkt zelfs als u er zelf niet bij bent! De demonen vluchtten zelfs voor ons weg, net zoals voor u!' Natuurlijk was dit steeds al onderdeel van het plan dat Jezus had; het was altijd al zijn bedoeling om hen datgene voort te zetten waarmee Hij begonnen was. Die tweede bedieningsreis was veelbetekenend. Jezus laat ons hiermee zien dat de bijzondere bekwaamheid om dezelfde werken van kracht te doen die Hij deed, niet alleen gereserveerd is voor de gezalfde twaalf, de 'mannen van vuur voor dit uur'. Klaarblijkelijk kan iedereen aan wie Jezus de opdracht geeft, hetzelfde doen. De bedoeling van Jezus is nooit geweest om deze opdracht te beperken tot een paar mensen - twaalf of tweeënzeventig. We ontdekken dat het altijd zijn bedoeling was dat er meer leerlingen zouden komen, die toegerust en uitgezonden zouden worden om zijn bediening voort te zetten. 1
In sommige van de laatste gesprekken met de twaalf, benadrukt Jezus dit aspect (Joh. 14). De leerlingen zijn bezorgd over het voorgenomen vertrek van Jezus, wat heel begrijpelijk is. Over deze permanente afwezigheid maken ze zich veel meer zorgen dan over zijn afwezigheid tijdens hun vorige korte uitstapjes. Het antwoord dat Jezus aan Filippus geeft, is opmerkelijk: 'Begrijp je het niet?', vraagt Hij. 'Iedereen (niet alleen de twaalf of de tweeënzeventig), ja, iedereen die in Mij gelooft, zal al de dingen doen die Ik gedaan heb: werken van barmhartigheid, werken van liefde, dienstbaarheid, kracht, alles' (joh. 14:9). Dit zijn gewoon de dingen die leerlingen van Jezus doen. Deze bedoeling van Jezus wordt nog eens benadrukt tijdens de ontmoetingen die Jezus na zijn opstanding met de twaalf en met anderen heeft. Omdat Hij uit het graf is opgestaan, heeft Jezus de sleutels van dood en hel in handen en bezit Hij volmaakte autoriteit in de hemel en op de aarde. Er bestaat geen twijfel over het feit dat, welke opdracht Jezus ook aan zijn leerlingen geeft, Hij de volledige steun van Gods soevereine macht heeft. Waar geeft Jezus hen dan de volmacht voor? 'Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen' (Mat. 28:18-20). Het moge duidelijk zijn dat de leerlingen deze boodschap niet met een blik van verbijstering ontvangen en zich afvragen waar Jezus het nu toch over heeft. Deze mannen hadden de laatste drie jaar doorgebracht met Jezus, die hen doelbewust had laten zien wat het betekent om een leerling te zijn. Zij begrepen wat Hij zei: 'Wat ik met jullie heb gedaan, doe dat met anderen. Geef weg wat je ontvangen hebt, zodat er veel meer leerlingen komen die alle dingen doen die Ik gedaan heb, alle dingen zeggen die Ik gezegd heb en die het voorbeeld naleven dat ik gegeven heb.' Het goede nieuws van Jezus is echter nog steeds hetzelfde. Het koninkrijk van God ligt binnen ons bereik. Als we ons gewoon omdraaien, onze nood erkennen en ernaar grijpen, dan kan het eeuwige leven van God weer in en door ons heen stromen. Al dit goede nieuws kan bijzonder bemoedigend, maar tegelijkertijd ook enigszins beangstigend zijn, vooral als je bedenkt dat het Gods bedoeling is om het goede nieuws door jou te verkondigen. De opdracht aan de eerste leerlingen, en via hen aan ons, omvatte: alles doen wat Jezus deed, zelfs zijn werken van kracht. Als we ons dat realiseren, kunnen we gemakkelijk door deze opdracht overweldigd worden. Het volkomen aanvaarden van Jezus' werken van liefde en dienstbaarheid is een uitdaging. Maar het aanvaarden van zijn opdracht aan zijn eerste leerlingen: 'Genees zieken, wek doden op, maak mensen die aan huidvraat lijden rein en drijf demonen uit' (Mat. 10:8) vereist een heel andere mate van geloof. Deze verwachting kan zo zwaar op ons gaan drukken, dat we denken dat wij nog voor het ontbijt de doden moeten opwekken. Het is opwindend om de bediening van Jezus te hebben gekregen, maar wij zijn beslist niet Jezus zelf. In mijn beleving lijk ik dikwijls niet op Jezus en ik voel me niet in staat om Hem na te volgen en ben ik bang dat mijn gebeden misschien meer schade aanrichten dan goed doen. In Brits Columbia (CAN) moeten mensen die net hun rijbewijs hebben en nog rijervaring moeten opdoen een grote letter N tegen de achterruit van hun auto plaatsen. De N staat voor 'Nieuwe' chauffeur. Het is een manier om tegen de andere, meer ervaren chauffeurs te zeggen: 'Ik leer autorijden, misschien wil je een andere weg nemen.’ Vaak denken wij dat we ook met zo'n N-bord moeten rondlopen als waarschuwing voor mensen die we in Jezus' naam tegenkomen: 'Wees voorzichtig, ik ben een nieuwe bidder, ik ben aan het leren.'
2
Wij hebben de opdracht gekregen om de bediening van Jezus voort te zetten - in haar geheel - ondanks onze betrekkelijke onbekwaamheid en ondanks ons beperkt geloof. Hierin verschillen we niet van de eerste discipelen. We beginnen, net als zij, bij het begin en leren nederig te worden, zoals een leerling dat behoort te doen. Maar waar moeten we beginnen? Bestaat er een fundamenteel principe dat het uitgangspunt is voor ons handelen? Gelukkig is dat er inderdaad. Jezus openbaart dit in Johannes 5:1-20 waar Hij laat zien hoe Hij als mens, de werken van zijn Vader deed. Dit principe dat Hij doorgaf aan zijn eerste leerlingen, stelde hen in staat om te wandelen in zijn kracht en autoriteit. Op welk moment Jezus ook sprak of handelde, Hij deed dat met groot gezag; dat werd in elk geval door iedereen erkend (Mar. 1:22; 6:2), ook door de Farizeeën die, hoewel ze zich heftig tegen Hem verzetten, Hem zeker niet negeerden. Zijn onderwijs oversteeg de gepolijste retoriek van de religieuze leiders. Het was zo diepzinnig en relevant dat de luisteraar het gevoel had dat God zelf aan het woord was. De algemene vraag was: 'Waar haalt deze Gallileeër een dergelijke wijsheid vandaan? Het antwoord dat Johannes de Doper op die vraag gaf, was eenvoudig: 'Hij spreekt de woorden van God' (joh. 3:34). Dit was ook Jezus' eigen antwoord, in reactie op die vraag. Hij zei wel eens: Ik zal je een geheimpje verklappen over mijn boodschappen. Ik schrijf ze niet, God schrijft ze!' (Joh. 12:49-50). Ik weet dat veel voorgangers hetzelfde zeggen (en dat heeft Gods geloofwaardigheid als auteur in diskrediet gebracht), maar wat Jezus betreft, was het waar: God de Vader schreef zijn boodschappen en Jezus herhaalde ze. Dat gold in feite voor alles wat Hij deed, zoals Hij in Johannes 5 uitlegt. De context van zijn verklaring wordt gevormd door één van de vele conflicten met de religieuze leiders, die Jezus voortdurend lastigvielen en Hem probeerden te weerhouden van zijn bediening. In dit geval hadden ze het op hem gemunt, omdat Hij de voorschriften voor de sabbat - die zij strikt bepaald hadden - had overtreden. De reactie die Jezus hen geeft, is veelbetekenend: 'Mijn Vader werkt aan één stuk door, en daarom doe Ik dat ook' (Joh. 5:17). Dit principe vormde de absolute sleutel tot alles wat Hij deed en de manier waarop Hij dat deed. Het is heel belangrijk dat wij dit begrijpen; wij allemaal, die 'ja' hebben gezegd tegen de opdracht van het koninkrijk. We lopen gemakkelijk in de val van het idee dat de ‘grote opdracht’ iets is wat we als een zware last moeten dragen en moeten doen voor God. Als een geestelijke machine, als Gods 'club van belangrijke, gezalfde mensen', die van wonder naar wonder trekken. Ergens denken we dat wij het koninkrijk van God in ons eentje naar de donkere, moeilijke en ongelovige wereld om ons heen moeten brengen. Deze theorie zegt, dat als wij de grondslag eenmaal hebben gelegd, God zijn deel erbij zal doen om het af te maken of dat Hij in ieder geval de overwinning mee zal vieren als wij al successen hebben geboekt. Misschien bestaan dit soort leerlingen echt, mensen die voortdurend overlopen van onuitputtelijke geestelijke kracht. Als ze al bestaan, dan staan ze meestal op een podium. De meeste mensen zijn – denk ik net als ik: ze vinden het moeilijk om mensen te redden, te genezen, te bevrijden en uit de dood op te wekken met de geestelijke kracht die in hen is, vooral als ze zelf verkouden zijn. Jezus begreep iets wat wij telkens weer vergeten: God houdt nooit op met werken! Hij bouwt zijn koninkrijk en brengt het onder de mensen en dat doet Hij met of zonder ons. Als wij liggen te slapen, is Hij actief bezig met het vestigen en uitbreiden van zijn heerschappij. Toen Hij ons uitnodigde, om in zijn plan mee te doen met het werk van Jezus, was het nooit zijn bedoeling dat Hij ons alleen zou laten (Mat. 28:20). Het is Gods verlangen ons het voorrecht te geven om samen met Hem mee te werken in het koninkrijk. 3
Ook Jezus had als mens beperkingen. Hij begreep dat heel goed. Hij zei: 'Ik verzeker u: de Zoon kan niets uit zichzelf doen' (joh. 5:19). Hij was de Zoon van God, maar omdat Jezus ook volledig mens was, begreep Hij dat Hij niet onafhankelijk te werk kon gaan. Jezus kon alleen datgene doen waarvoor zijn Vader Hem gemachtigd had. En Hij deed het als volgt: Jezus hoorde wat God wilde doen, of als Hij zag Hem aan het werk, dan legde Jezus gewoon zijn hand in die van God. Hij deed alleen wat Hij zijn Vader zag doen. Dit was de sleutel tot zijn grote autoriteit. Jezus had natuurlijk wel het voordeel dat Hij de zondeloze Zoon van God was. Zijn horen werd niet verstoord door de tussenkomst van zondige gewoonten. Zijn absolute vertrouwen in zijn Vader werd door niets belemmerd. De Heilige Geest vulde hem volkomen. Daarom deed Jezus ook altijd wat de Vader wilde en sprak Hij alleen wat de Vader Hem verteld had (Joh. 8:29; 12:50).
Het voorbeeld van Jezus navolgen De uitdaging voor ons ligt in het feit dat wij niet zo duidelijk horen als Jezus en dat we de Vader niet op dezelfde manier vertrouwen als Jezus. Als gevolg daarvan gehoorzamen we vaak niet van harte of met een verkeerd beeld voor ogen. En toch kunnen we doen wat Jezus deed, al is het niet altijd volmaakt. Als we beginnen te beseffen dat God overal om ons heen aan het werk is en dat Hij de goede werken voor ons voorbereid heeft, wordt onze taak volledig anders. Het is gewoon een kwestie van God opzoeken en onze hand in de zijne leggen. We moeten zien wat God aan het doen is en begrijpen dat Hij ons het gezag geeft om het met Hem samen te doen. Wat God ook voorbereid heeft als ons deel, of het nu gaat om dingen die zichtbaar krachtig zijn, zoals genezing, bevrijding of wonderen, of om dingen die minder zichtbaar zijn, zoals werken van barmhartigheid, vrijgevigheid of liefde, als we het met Hem samen doen, kan de volle genade van de hemel beschikbaar worden. Als we dit principe van 'meewerken met God in zijn koninkrijk' begrijpen, wordt alles anders. Waar we ook werken, spelen of wonen, niets om ons heen is toeval. God heeft ons op een unieke manier middenin de bedrijvigheid van zijn koninkrijk geplaatst en Hij heeft ons bijzondere gaven gegeven, om het goede nieuws te zijn en te laten zien aan mensen in wie Hij al aan het werk is. Onze enige taak is dat wij onze ogen en oren moeten openen om de tekenen van zijn tegenwoordigheid te kunnen zien en uit te reiken naar alle mensen om ons heen. Dat wil niet zeggen dat het een makkelijke opgave is. We hebben soms een behoorlijke hoeveelheid geloof nodig om erop te vertrouwen dat God echt iedere dag om ons heen aan het werk is, of het nu thuis is, op school of op onze werkplek. We zien het meestal niet als de Heilige Geest mensen naar zich toe trekt, het is onzichtbaar voor ogen die niet scherp zien. (Satan maakt in feite overuren om ons het zicht te belemmeren. Hij probeert ons ervan te overtuigen dat het koninkrijk van God ver verwijderd is van onze normale bezigheden en dat het niet binnen ons bereik ligt.) De eerste volgelingen van Jezus hadden in het begin ook moeite om het goed te kunnen zien. Toch is het bemoedigend om te merken dat ze na verloop van tijd wel groeiden. Ik heb ontdekt dat het koninkrijk van God zo dichtbij is, dat zelfs een blinde als ik het kan zien en er binnen kan gaan.
4
GESPREKS- EN VERWERKINGSVRAGEN Preek 2 – Meewerken met God in zijn Koninkrijk PRAAT EROVER Deze studie gaat over 'zien wat God aan het doen is' en 'meewerken met God in zijn koninkrijk'. Wat is jouw reactie op dit concept? Voel je je hier gemakkelijk bij en ben je hier al mee bezig of is het iets wat je zou willen leren? Heeft God de afgelopen periode iemand op je pad gebracht die jou misschien de gelegenheid heeft gegeven om hiermee bezig te zijn? Deel de ervaring en vertel eens hoe je gereageerd hebt. Als je niet gereageerd hebt op de manier die God misschien van je vroeg: Wat hield je tegen? De Heilige Geest wijst zijn volk altijd de weg. Hij leidt je nu al in het gebied waar je groei nodig hebt. Welke angsten zou je, bewust of onbewust, op dit gebied kunnen hebben? Zijn er zonden die je moet belijden? o Deel ze met je partner. Bid er samen voor. Kun je iets vertellen over een moment waarop je wel gereageerd hebt op de leiding van God? Waarom is het goede nieuws goed voor jou? Vertel er eens wat meer over.
DOE HET
Vraag de Heer om je deze week een gelegenheid te geven om dat wat je geleerd hebt in de praktijk te brengen. Het kan goed zijn om een vriend te hebben, die jou helpt als je aanbiedt om voor iemand te bidden; dat geldt zowel voor mensen die hier nog in groeien als voor degenen die hier al langer mee bezig zijn.
BID ERVOOR Heer, ik geef mijn week aan U. Ik vraag U om mijn stappen te leiden. Ik zal mijn ogen openhouden om te zien wat U aan het doen bent. Ik vraag om kracht zodat ik vrijmoedig kan reageren en gebed aan kan bieden voor elke situatie die U op mijn pad brengt. Ik ga proberen om van dit avontuur te genieten en het niet alleen maar te ondergaan of er aanstoot aan te nemen. Amen, laat Uw koninkrijk komen!
DENK EROVER NA Om een luisterend oor voor Gods stem te ontwikkelen, zul je tijd moeten investeren in Gods Woord, tijd die alleen gericht is op het luisteren naar zijn stem en tijd om de wensen van je hart voor Hem uit te storten. Wees niet bang om grote antwoorden te vragen in je verlangen om de principes van zijn koninkrijk te leren kennen. Laat je door Hem onderwijzen gedurende de rest van je leven!
5
