PRAKTISCHE GIDS BIJ
STAGES IN JE BEDRIJF
Deze cursus is eigendom van VDAB Competentiecentra ©
versie: 07/05/2010
COPYRIGHT 2010 VDAB Niets uit deze syllabus mag worden verveelvoudigd, bewerkt, opgeslagen in een database en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van VDAB. Hoewel deze syllabus met zeer veel zorg is samengesteld, aanvaardt VDAB geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in deze syllabus en of bijhorende bestanden.
STRUCTUUR De “Praktische gids bij stages in je bedrijf” is als volgt samengesteld:
Welkom
Waarom een stage?
Voor de start
Bij de start
Het stageverloop
De afronding
Vraag en antwoord
Inhoudsopgave
1
INHOUD Hoofdstuk 1
Welkom ..................................................................................... 2
Hoofdstuk 2
Waarom een stage? ................................................................... 3
2.1.1
Aandachtspunten...................................................................................................................... 3
2.1.2
Vraag en antwoord ................................................................................................................... 4
Hoofdstuk 3
Voor de start .............................................................................. 5
3.1
Aandachtspunten ......................................................................................................... 5
3.2
Vraag en antwoord ....................................................................................................... 6
3.3
Sleutelcompetenties..................................................................................................... 7
3.3.1
Wat zijn sleutelcompetenties? ................................................................................................. 7
3.3.2
Cartoons.................................................................................................................................... 8
3.3.3
Aandachtspunten bij sleutelcompetenties ............................................................................. 10
Hoofdstuk 4
Bij de start ............................................................................... 11
4.1
Aandachtspunten ....................................................................................................... 11
4.2
Vraag en antwoord ..................................................................................................... 12
Hoofdstuk 5
Het stageverloop ..................................................................... 13
5.1
Aandachtspunten ....................................................................................................... 13
5.2
Hoe geef je positieve feedback? ................................................................................ 14
5.3
Hoe geef je negatieve feedback? ............................................................................... 14
5.4
Vraag en antwoord ..................................................................................................... 15
Hoofdstuk 6
De afronding ............................................................................ 16
6.1
Aandachtspunten ....................................................................................................... 16
6.2
Vraag en antwoord ..................................................................................................... 17
Hoofdstuk 7
Vraag en antwoord (gebundeld) .............................................. 18
2
Hoofdstuk 1
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Welkom
Welkom op deze praktische gids voor de stagepeter en -meter. Deze module maakt je wegwijs doorheen de wederzijdse verwachtingen en afspraken bij een stage. Je krijgt de aandachtspunten voor de stagepeter van A tot Z opgelijst.
Omwille van de leesbaarheid gebruiken we doorheen de cursus mannelijke voornaamwoorden. Overal waar 'hij' of 'hem' staat, dien je daarom ook 'zij' of 'haar' te lezen. Met 'stagepeter' bedoelen we dus tegelijk ook 'stagemeter'.
Succes! Het VDAB-team van stagebegeleiders
Welkom
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Hoofdstuk 2 2.1.1
3
Waarom een stage?
Aandachtspunten
De voornaamste doelstelling van een stage is de cursist de kans te geven praktijkervaring op te doen op de werkvloer. De stagiair behoudt het statuut van werkzoekende en functioneert dus niet als volwaardige werknemer. Een opleidingsstage is een combinatie van leren en werken: • •
De stagiair leert al doende de knepen van het vak. Hij leert in de reële werksituatie en wordt hierbij begeleid door de stagepeter.
Wat tijdens de stage aan bod zal komen, wordt vooraf afgesproken en vastgelegd in een stageprogramma. De duurtijd van de stage is afhankelijk van het aangeleerde beroep en kan variëren van 2 tot 6 weken.
Wat wint je bedrijf erbij? • • •
•
Er zijn geen financiële lasten voor de werkgever. Als stagepeter investeer je wel jouw tijd om hem op te leiden. Je hoeft de stagiair niet in te schrijven in Dimona. De VDAB verzekert de stagiair tegen ongevallen, zowel voor het woon- werkverkeer als op de stageplaats zelf. Op de stageplaats valt de burgerlijke aansprakelijkheid (bv. wanneer de stagiair ongewild een machine beschadigt) echter onder de verzekering van de werkgever. Je moet dan ook aan je verzekeraar laten weten dat je voor een bepaalde periode een stagiair hebt. Je kan de stage zien als selectiekanaal voor het aanwerven van personeel. Er is echter geen verplichting om na de stage de stagiair aan te werven.
4 2.1.2
Praktische gids bij stages in je bedrijf Vraag en antwoord
Is de stage gratis? Moet ik de stagiair betalen? De stage is volledig gratis. De cursist blijft onder contract bij het VDAB-competentiecentrum waar hij zijn opleiding volgt. De VDAB zorgt voor de verdere afhandeling van zijn werkloosheidsuitkeringen, onkosten, … Als stagepeter dien je wel de aanwezigheidslijst tijdig ondertekend terug te sturen naar het opleidingscentrum. Dient er een Dimona-aangifte te gebeuren vóór de start van de stage? Neen, Dimona-aangifte is niet vereist voor stagiairs. Wat met verplaatsingsonkosten? Het VDAB-competentiecentrum regelt de betaling van de onkosten van en naar de stageplaats. Is de stagiair verzekerd? De stagiair is steeds verzekerd tegen ongevallen door de VDAB. Zowel voor het woon- werkverkeer als op de stageplaats zelf. Op de stageplaats valt de burgerlijke aansprakelijkheid (bv. wanneer de stagiair ongewild een machine beschadigt) echter onder de verzekering van de werkgever. Deze moet dan ook aan zijn verzekeraar laten weten dat hij voor een bepaalde periode een stagiair heeft. Wat als de stagiair materiële schade veroorzaakt? De cursist valt tijdens de duur van het stagecontract onder de verantwoordelijkheid van de stageplaats. De VDAB komt hier niet in tussen. Het is de stagepeter in het bedrijf die hem begeleidt in zijn werk en dus ook alleen passende taken geeft. Vergeet niet dat de stagiair nog in een opleidingsfase is. Hij wordt niet geacht volledig en zonder toezicht mee te draaien in het bedrijf. Tot wat verbindt een contract mij? Moet ik de stagiair aanwerven na de stage? Neen, de opleidingsstage houdt geen verplichting tot aanwerving in. De stage vormt een onderdeel van de opleiding. Gedurende de stage kan je wel de technische én de persoonlijke competenties goed inschatten, daarom is de stage een interessant selectiemiddel. Hoe lang duurt een stage? De duurtijd van een stage is sterk afhankelijk van de inhoud van de opleiding. Ze varieert tussen de 2 en de 6 weken. De exacte duurtijd kan je altijd navragen bij de VDAB-stagebegeleider van het competentiecentrum of bij de VDAB-Servicelijn.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Hoofdstuk 3
5
Voor de start
3.1 Aandachtspunten Even kennismaken met de 3 partijen: 1
3 2
Beschrijving De stagiair wilt via een stage een beroep leren op de werkvloer.
Als stagepeter begeleid jij de stagiair in zijn leerproces, je leert hem de knepen van het vak.
De VDAB-stagebegeleider fungeert als bemiddelaar tussen beide partijen, hij volgt de stage van nabij op.
Hoe verloopt het eerste contact en welke punten worden doorgepraat? • • •
•
• • • •
Overloop samen het stagecontract. Schenk extra aandacht aan het luik verzekeringen. De stagebegeleider bespreekt het profiel van de stagiair: Wat is zijn kennen en kunnen vandaag? Wat wil hij bereiken?... Overloop in functie hiervan het opleidingsprogramma: Welke taken zal de stagiair uitvoeren en aan welke competenties wordt er gewerkt? De stagebegeleider licht kort de 9+3 sleutelcompetenties toe. Maak samen afspraken rond aanpak, het stageverloop en de opvolging. Doe dit aan de hand van de stagemap. Deze map is een praktisch werkinstrument om de communicatie tussen stagiair en stagepeter optimaal te laten verlopen. Hou het dus consequent up-to-date. Verder komen nog praktische dingen aan bod, zoals uurrooster, vervoer, parking, kledij, ... Voor een aantal sectoren is er een risicoanalyse van de stage en een werkpostfiche te voorzien. Als stagepeter kom je de administratieve afspraken na. Stuur bv. de uren van aanwezigheid door. Vergeet niet je medewerkers in te lichten over de komst van de stagiair. Zo is iedereen op de hoogte.
6
Praktische gids bij stages in je bedrijf
3.2 Vraag en antwoord Waar kan ik terecht met (inhoudelijke) vragen voor of tijdens de stage? Je kan met je vragen altijd terecht bij de stagebegeleider van het competentiecentrum waar de cursist zijn opleiding volgt. Je kan deze gegevens vragen aan de stagiair bij het kennismakingsgesprek of je kan terecht bij de Servicelijn van de VDAB 0800 30 700. Hoeveel werk moet ik erin steken? Hoeveel kost deze stage mij? De stage is een belangrijk onderdeel van de opleiding van een cursist. De stagiair heeft nog ondersteuning nodig! De mate van opvolging is sterk afhankelijk van de stagiair en het soort taken dat hij uitvoert. Naarmate de stage vordert zal de cursist echter een stuk van het aangeleerde werk op zich kunnen nemen. De beste stage is dan ook een verhaal van geven en nemen. De tijd die je erin investeert, krijg je terug in het geleverde werk. Hoe gebeurt de opvolging? De stagepeter volgt de stagiair van nabij op en stuurt bij indien nodig. Bespreek het leerprogramma: Welke basistaken komen eerst aan bod? Welke complexere taken kan de stagiair later uitvoeren? Bespreek best dagelijks de vorderingen en aandachtspunten. Stuur wekelijks het takenpakket bij: Kan de stagiair meerdere of moeilijkere taken aan? De VDAB stagebegeleider komt langs voor een tussentijdse evaluatie en voor de eindevaluatie. Wat is de stagemap? Wat moet ik invullen in de stagemap? De stagemap is een handig instrument om alle gegevens ivm de stage te bundelen: de contactgegevens van de 3 partijen (de stagepeter, de stagiair en de VDAB-stagebegeleider), de technische vaardigheden en de sleutelcompetenties, het takenpakket, het logboek, ... Tenslotte dient het ook om de tussentijdse- en eindevaluatie in te noteren. Het is de leidraad voor de opvolgingsgesprekken. Waarom moet ik contract / stageprogramma / eindevaluatie ondertekenen? Om juridisch in orde te zijn, dienen de drie partijen het contract vóór de stage te ondertekenen. In het stageprogramma worden de grote inhoudelijke lijnen van de stage vastgelegd. Na overleg, akkoord en ondertekening weten de partijen duidelijk wat er van elkaar verwacht wordt. Na de stage volgt de eindevaluatie. Een verslag hiervan komt in de stagemap. De drie partijen ondertekenen dit ter goedkeuring. Wat met gevoelige informatie zoals fabrieksgeheimen? Wanneer de cursist op de stageplaats in contact komt met gevoelige informatie kan de werkgever vragen een bijkomende clausule m.b.t. geheimhouding te ondertekenen. Informeer je bij de VDABstagebegeleider. Kan ik de stagiair aanwerven? Ja, de stageperiode is een prima selectiemiddel. Jullie hebben elkaar tijdens deze stage beter leren kennen en kunnen beter inschatten of jullie met elkaar in zee willen.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
7
3.3 Sleutelcompetenties 3.3.1
Wat zijn sleutelcompetenties?
Persoonlijke vaardigheden of sleutelcompetenties zijn niet-technische vaardigheden. Ze winnen steeds meer aan belang bij het vinden en behouden van werk. De VDAB maakte een selectie en kwam tot 9+3 competenties. Hiervoor baseerde ze zich op projectstudies in binnen- en buitenland en hanteerde de volgende criteria: • • •
Ze zijn meetbaar en observeerbaar in de opleiding. Ze zijn belangrijk om aan werk te raken en voor werkbehoud. Ze zijn (tot op zekere hoogte) remedieerbaar en wijzigbaar.
De volgende 9 sleutelcompetenties krijgen binnen de VDAB-opleidingen extra aandacht: 1. Efficiënt werken 2. Doorzettingsvermogen 3. Kunnen omgaan met regels 4. Stressbestendig zijn 5. Kunnen plannen en organiseren 6. Resultaatgericht werken 7. Veilig werken en respect hebben voor materiaal 8. Een verzorgde persoonlijke presentatie 9. Zorgvuldig en nauwkeurig werken Daarnaast zijn er nog 3 competenties die vandaag als belangrijk worden beschouwd, namelijk: 1. taalvaardig zijn in het Nederlands; 2. basisvaardigheden ICT hebben; 3. zichzelf kunnen sturen.
8 3.3.2
Praktische gids bij stages in je bedrijf Cartoons
Om de 9+3 competenties extra aandacht te geven werden cartoons aangemaakt. De auteursrechterlijke overeenkomst (art.1, 41 en 42 - W 30.06.94) die de VDAB met de cartoonist afsloot, gebiedt deze cartoons enkel te gebruiken in hun originele vorm en context, met andere woorden in het kader van de 9+3.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
9
10 3.3.3
Praktische gids bij stages in je bedrijf Aandachtspunten bij sleutelcompetenties
Betrek de cursist bij de bepaling van zijn actiepunten. Formuleer haalbare en concrete doelstellingen. Omschrijf de doelstellingen zo concreet mogelijk en noteer de afspraken. Zeg niet: Hou meer rekening met de veiligheidsaspecten. Maar maak het concreet en zeg: Slijp nooit zonder veiligheidsbril. Noteer de afspraken, zo kan je er later ook op terugkomen. Communiceer de afspraken naar alle betrokken collega’s. Zo kan iedereen het leerproces bewust mee ondersteunen. Benadruk dat de cursist zelf verantwoordelijk is voor zijn gedrag. Bespreek de voor- en nadelen van het naleven van afspraken, pols naar de beleving van vorderingen, van de beleving van sleutelcompetenties waarop de cursist wel naar verwachting presteert. Geef hem het inzicht mee dat het eigen gedrag en de ingesteldheid een belangrijke invloedsfactor is. Benadruk evoluties. Grijp bij een tweede, derde … bespreking terug naar de vorige. Recapituleer wat daar aan bod kwam en kom van daar uit tot de agenda van de dag. Stimuleer zelfsturing. Maak afspraken over wat de cursist precies gaat doen om de gestelde doelen te bereiken, zorg dat zijn eigen aandeel in de realisatie van de doelstellingen erg duidelijk komt te staan. Vraag naar het oordeel van de cursist. Luister naar zijn kijk op de zaak. Vertrek vanuit de observatie, niet vanuit de interpretatie. Vraag aan de cursist of hij dit probleem herkent: gaat hij akkoord met jullie interpretatie van zijn gedrag, of heeft hij andere verklaringen? Bespreek het probleem, niet de persoon. Presteert de cursist op sommige vlakken ondermaats, stel dan zijn prestatieniveau in vraag. Geef geen negatieve feedback op persoonsniveau (je bent lui, jij wordt nooit buschauffeur, … ). Richt de feedback op gedrag, bespreek wat iemand doet of net niet doet. Bespreek met de cursist gevolgen van gedrag. Vraag wat volgens hem de consequenties zijn van een bepaalde manier van handelen. Je kan ook vragen naar de consequenties van het tegenovergestelde gedrag. Bespreek en benoem verwachte gedragsveranderingen. Stel alternatieven voor. Duid niet alleen het ongewenste gedrag, geef ook aan wat meer passend gedrag is. Benoem ook goede aspecten. Geef niet enkel negatieve kritiek. Geef ook aan op welke sleutelcompetenties de cursist wel goed scoort. Dit werkt erg motiverend.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Hoofdstuk 4
11
Bij de start
4.1 Aandachtspunten Tijd nu voor de start! Start de stage met een persoonlijk gesprek. Trek hiervoor de nodige tijd uit.
• • • • • • •
Neem alvast de stagemap erbij. Bespreek samen het takenpakket. Hou hierbij rekening met de verwachtingen van de stagiair. Geef extra aandacht aan de persoonlijke vaardigheden of sleutelcompetenties. Maak de eerste leer- en werkafspraken. Ze komen in het logboek in de stagemap onder de rubriek weekplanning week 1. De stagiair noteert in zijn stagemap ook praktische info zoals uurrooster, uurregeling, pauzes, vervoer, parking, kledij, ... Licht vooraf de medewerkers in over de komst van de stagiair. Geef de stagiair een rondleiding in het bedrijf of op de werf en stel hem persoonlijk voor aan zijn directe collega's.
12
Praktische gids bij stages in je bedrijf
4.2 Vraag en antwoord Wat is de stagemap? De stagemap is een handig instrument om alle gegevens ivm de stage te bundelen Wat moet ik invullen in de stagemap? De stagemap is een handig instrument om alle gegevens ivm de stage te bundelen: de contactgegevens van de 3 partijen (de stagepeter, de stagiair en de VDAB-stagebegeleider), de technische vaardigheden en de sleutelcompetenties, het takenpakket, het logboek, ... Tenslotte dient het ook om de tussentijdse- en eindevaluatie in te noteren. Het is de leidraad voor de opvolgingsgesprekken. Wat zijn 9+3 sleutelcompetenties? Een stagiair beschikt, naast technische bagage, ook over persoonlijke vaardigheden of competenties. Binnen de VDAB schenken we de laatste tijd meer en meer aandacht aan de sleutelcompetenties. Dit zijn de 9+3 sleutelcompetenties: 1. Efficiënt werken 2. Doorzettingsvermogen 3. Kunnen omgaan met regels 4. Stressbestendig zijn 5. Kunnen plannen en organiseren 6. Resultaatgericht werken 7. Veilig werken en respect hebben voor materiaal 8. Een verzorgde persoonlijke presentatie 9. Zorgvuldig en nauwkeurig werken 1. taalvaardig zijn in het Nederlands; 2. basisvaardigheden ICT hebben; 3. zichzelf kunnen sturen. Wat met gevoelige informatie zoals fabrieksgeheimen? Wanneer de cursist op de stageplaats in contact komt met gevoelige informatie kan de werkgever vragen een bijkomende clausule m.b.t. geheimhouding te ondertekenen. Informeer je bij de VDABstagebegeleider.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Hoofdstuk 5
13
Het stageverloop
5.1 Aandachtspunten Na het onthaal is de stagiair klaar om mee te draaien op de werkplek. • • • • •
• •
De stagiair heeft bij zijn eerste taken extra aandacht en begeleiding nodig. Trek hiervoor dus extra tijd uit. Naarmate de stage vordert evolueert de stagiair naar een grotere zelfstandigheid en meer verantwoordelijkheid. De stagiair noteert dagelijks de uitgevoerde taken in zijn logboek. Plan wekelijks een gesprek met de stagiair. Bespreek de vorderingen en aandachtspunten van de voorbije week en de planning van de komende week. Het is belangrijk dat je feedback geeft, zowel positieve als negatieve. Feedback betekent letterlijk 'terugkoppeling'. Het is een boodschap over het gedrag of de prestaties van een ander. Enkele tips bij het geven van positieve en negatieve feedback vind je op de volgende pagina. Als stagepeter vervul je de rol van coach. Dat wil zeggen dat je zijn technische vaardigheden en zijn werkattitudes of sleutelcompetenties regelmatig evalueert en bijstuurt. Gedurende de stageperiode blijft de stagebegeleider bereikbaar. Die zal je tussentijds bezoeken om de gang van zaken te bespreken.
14
Praktische gids bij stages in je bedrijf
5.2 Hoe geef je positieve feedback? Tip 1: Geef je feedback meteen. Krijgt je stagiair een complimentje onmiddellijk na de feiten, dan weet hij meteen over welk feit je het hebt. Zo weet hij ook dat je feedback gemeend is. Tip 2: Maak het openbaar. Positieve feedback geef je niet achter gesloten deuren. Doe het in het openbaar. Tip 3: Wees specifiek. Zeg niet alleen: ‘Goed gedaan hoor’, maar zeg ook wat goed was, waarom het goed was en hoe het werd aangepakt. Tip 4: Blaas het gerust een beetje op. Waarom zou je een goed resultaat eens niet extra in de verf zetten? Blaas het gerust een beetje op. Tip 5: Personaliseer je aanpak. Je kan iemand op verschillende manieren in het zonnetje zetten. Sommige medewerkers waarderen een persoonlijk schouderklopje, anderen worden dan weer graag in het publiek opgehemeld. Tip 6: Doe het regelmatig. Wacht niet op de grote verwezenlijkingen. Vier ook de kleinere! Tip 7: Spreek vanuit je hart. Wees eerlijk. Zet iemand in de bloemetjes wanneer die het effectief verdient. Baseer je hierbij op feiten. Feedback verliest zijn waarde wanneer die niet oprecht gegeven wordt.
5.3 Hoe geef je negatieve feedback? Tip 1: Kies de juiste plaats en het juiste moment. Voer het gesprek onder 4 ogen. Geen pottenkijkers dus!Geef je feedback ook meteen, zo weet de stagiair over welke feiten je het hebt. Tip 2: Richt je op het gedrag, niet op de persoon. Niet de persoon is fout, wel zijn manier van werken. Richt je feedback dus op zijn gedrag of prestaties. Tip 3: Bereid het gesprek voor. Maak op voorhand een lijst met de punten die zeker aan bod moeten komen. Licht toe met concrete voorbeelden. Tip 4: Beperk je punten van kritiek. Haal geen oude koeien uit de sloot, maar blijf bij het hier-en-nu. Anders verliest je kritiek op dit ene punt aan waarde. Tip 5: Luister aandachtig. Luister naar wat de ander te zeggen heeft en laat hem reageren. Laat ook zien dat je luistert. Oordeel pas daarna en toon begrip. Tip 6: Zoek samen naar oplossingen. Stimuleer de stagiair … om zo samen tot een oplossing te komen. Tip 7: Zand erover! Is de kritiek gegeven … en begrepen? Is er een oplossing in zicht? … Oké, zand erover!
Praktische gids bij stages in je bedrijf
15
5.4 Vraag en antwoord Wat is coaching? Coaching betekent dat je via gesprekken je medewerker bewust maakt van zijn kennis en vaardigheden. Zet zijn sterke punten in de verf. Geef ook aan hoe hij zich kan verbeteren. Zo stimuleer je zijn leerproces zodat hij verder kan groeien in zijn job. Hoe kan ik de stagiair het best evalueren en bijsturen? Volg de stagiair van nabij op en geef zowel positieve als negatieve feedback. Aan welk werkregime moet een stagiair zich houden? De stagiair past zich aan de legale werktijden van het stagebedrijf aan. Mag de stagiair overuren doen? Neen, de stagiair mag geen overuren doen. Kan weekend- of avondwerk? Dit is geen probleem, op voorwaarde dat het past binnen de legale voorwaarden die van bij het begin van de stageperiode zijn afgesproken. Kan de stagiair mee op verplaatsing (beurs, werk, klantenbezoek,… )? Dit is geen probleem, op voorwaarde dat het past binnen de legale voorwaarden die van bij het begin van de stageperiode zijn afgesproken. Kan het stageprogramma tijdens de opleiding worden bijgesteld? Afhankelijk van de tussentijdse opvolging kunnen de doelstellingen worden bijgesteld. Maak de taken uitdagender wanneer de stage vlotter verloopt dan verwacht. Worden verwachte resultaten niet of onvoldoende gehaald, dan kunnen doelstellingen worden ingeperkt. Dit gebeurt in onderling overleg met alle drie de partijen.
16
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Hoofdstuk 6
De afronding
6.1 Aandachtspunten Zo, de stageperiode zit erop! Benieuwd naar hoe het allemaal gelopen is... De stagebegeleider, de stagiair en de stagepeter zetten zich rond de tafel voor de eindevaluatie. Neem alvast de stagemap met het logboek erbij.
Bereid de volgende vragen voor: • • •
• •
Hoe verliep het leerproces van de cursist? Wat heeft hij geleerd en hoe zijn de competenties geëvolueerd? In hoeverre voldeed de stage aan de verwachtingen van zowel stagiair als je bedrijf? Volgt er een aanwerving van de stagiair? Of is er eventueel nog extra leertijd nodig? In dat geval kan de tewerkstellingsmaatregel IBO overwogen worden. Heb je suggesties om de inhoud van de VDAB-opleiding te verbeteren? Is er nog interesse voor nieuwe stagiairs?
Praktische gids bij stages in je bedrijf
17
6.2 Vraag en antwoord Kan ik altijd bij de VDAB terecht voor een stagiair? Het VDAB-opleidingscentrum geeft doorlopend opleiding aan werkzoekenden. De beschikbaarheid van stagiairs is afhankelijk van de planning van de opleiding. In onderling overleg tussen het stagebedrijf, de stagiair en het opleidingscentrum kunnen concrete afspraken worden gemaakt rond de startdatum en inhoud van de stage. Waar vind ik meer gegevens over tewerkstellingsmaatregelen? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Hoe weet ik voor welke tewerkstellingsmaatregelen de stagiair in aanmerking komt? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Kan ik premies krijgen voor de aanwerving van de stagiair? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Kan je als werkgever meerdere stagiairs tegelijkertijd of op verschillende tijdstippen laten starten? Een werkgever kan meerdere stagiairs in dienst nemen als hij elk van hen voldoende waardevolle taken kan geven. Het is wel aan te bevelen de stagiairs niet samen in één team te laten werken in functie van de intense wisselwerking tussen de stagiair en de ervaren werknemer (stagepeter). Wanneer er verschillende stagiairs in hetzelfde bedrijf aan de slag gaan, voorziet het bedrijf bijgevolg best een ander uurrooster, verschillende locaties/afdelingen of een andere stagepeter. Mag de stagiair afwezig zijn voor afspraken sollicitatiegesprekken bij andere werkgevers? De stagiair kan steeds verder solliciteren naar een vaste betrekking. De focus in de beroepsopleiding ligt immers sterk op het vinden van een geschikte job. De sollicitatiemomenten moeten wel steeds in onderling overleg met de stagepeter worden afgesproken. Ze mogen het uitgetekende leertraject van de stage niet in het gedrang brengen.
18
Hoofdstuk 7
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Vraag en antwoord (gebundeld)
Is de stage gratis? Moet ik de stagiair betalen? De stage is volledig gratis. De cursist blijft onder contract bij het VDAB-competentiecentrum waar hij zijn opleiding volgt. De VDAB zorgt voor de verdere afhandeling van zijn werkloosheidsuitkeringen, onkosten, … Als stagepeter dien je wel de aanwezigheidslijst tijdig ondertekend terug te sturen naar het opleidingscentrum. Dient er een Dimona-aangifte te gebeuren vóór de start van de stage? Neen, Dimona-aangifte is niet vereist voor stagiairs. Wat met verplaatsingsonkosten? Het VDAB-competentiecentrum regelt de betaling van de onkosten van en naar de stageplaats. Is de stagiair verzekerd? De stagiair is steeds verzekerd tegen ongevallen door de VDAB. Zowel voor het woon- werkverkeer als op de stageplaats zelf. Op de stageplaats valt de burgerlijke aansprakelijkheid (bv. wanneer de stagiair ongewild een machine beschadigt) echter onder de verzekering van de werkgever. Deze moet dan ook aan zijn verzekeraar laten weten dat hij voor een bepaalde periode een stagiair heeft. Wat als de stagiair materiële schade veroorzaakt? De cursist valt tijdens de duur van het stagecontract onder de verantwoordelijkheid van de stageplaats. De VDAB komt hier niet in tussen. Het is de stagepeter in het bedrijf die hem begeleidt in zijn werk en dus ook alleen passende taken geeft. Vergeet niet dat de stagiair nog in een opleidingsfase is. Hij wordt niet geacht volledig en zonder toezicht mee te draaien in het bedrijf. Tot wat verbindt een contract mij? Moet ik de stagiair aanwerven na de stage? Neen, de opleidingsstage houdt geen verplichting tot aanwerving in. De stage vormt een onderdeel van de opleiding. Gedurende de stage kan je wel de technische én de persoonlijke competenties goed inschatten, daarom is de stage een interessant selectiemiddel. Hoe lang duurt een stage? De duurtijd van een stage is sterk afhankelijk van de inhoud van de opleiding. Ze varieert tussen de 2 en de 6 weken. De exacte duurtijd kan je altijd navragen bij de VDAB-stagebegeleider van het competentiecentrum of bij de VDAB-Servicelijn. Waar kan ik terecht met (inhoudelijke) vragen voor of tijdens de stage? Je kan met je vragen altijd terecht bij de stagebegeleider van het competentiecentrum waar de cursist zijn opleiding volgt. Je kan deze gegevens vragen aan de stagiair bij het kennismakingsgesprek of je kan terecht bij de Servicelijn van de VDAB 0800 30 700.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
19
Hoeveel werk moet ik erin steken? Hoeveel kost deze stage mij? De stage is een belangrijk onderdeel van de opleiding van een cursist. De stagiair heeft nog ondersteuning nodig! De mate van opvolging is sterk afhankelijk van de stagiair en het soort taken dat hij uitvoert. Naarmate de stage vordert zal de cursist echter een stuk van het aangeleerde werk op zich kunnen nemen. De beste stage is dan ook een verhaal van geven en nemen. De tijd die je erin investeert, krijg je terug in het geleverde werk. Hoe gebeurt de opvolging? De stagepeter volgt de stagiair van nabij op en stuurt bij indien nodig. Bespreek het leerprogramma: Welke basistaken komen eerst aan bod? Welke complexere taken kan de stagiair later uitvoeren? Bespreek best dagelijks de vorderingen en aandachtspunten. Stuur wekelijks het takenpakket bij: Kan de stagiair meerdere of moeilijkere taken aan? De VDAB stagebegeleider komt langs voor een tussentijdse evaluatie en voor de eindevaluatie. Wat is de stagemap? Wat moet ik invullen in de stagemap? De stagemap is een handig instrument om alle gegevens ivm de stage te bundelen: de contactgegevens van de 3 partijen (de stagepeter, de stagiair en de VDAB-stagebegeleider), de technische vaardigheden en de sleutelcompetenties, het takenpakket, het logboek, ... Tenslotte dient het ook om de tussentijdse- en eindevaluatie in te noteren. Het is de leidraad voor de opvolgingsgesprekken. Waarom moet ik contract / stageprogramma / eindevaluatie ondertekenen? Om juridisch in orde te zijn, dienen de drie partijen het contract vóór de stage te ondertekenen. In het stageprogramma worden de grote inhoudelijke lijnen van de stage vastgelegd. Na overleg, akkoord en ondertekening weten de partijen duidelijk wat er van elkaar verwacht wordt. Na de stage volgt de eindevaluatie. Een verslag hiervan komt in de stagemap. De drie partijen ondertekenen dit ter goedkeuring. Wat met gevoelige informatie zoals fabrieksgeheimen? Wanneer de cursist op de stageplaats in contact komt met gevoelige informatie kan de werkgever vragen een bijkomende clausule m.b.t. geheimhouding te ondertekenen. Informeer je bij de VDABstagebegeleider. Kan ik de stagiair aanwerven? Ja, de stageperiode is een prima selectiemiddel. Jullie hebben elkaar tijdens deze stage beter leren kennen en kunnen beter inschatten of jullie met elkaar in zee willen.
20
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Wat zijn 9+3 sleutelcompetenties? Een stagiair beschikt, naast technische bagage, ook over persoonlijke vaardigheden of competenties. Binnen de VDAB schenken we de laatste tijd meer en meer aandacht aan de sleutelcompetenties. Dit zijn de 9+3 sleutelcompetenties: 1. Efficiënt werken 2. Kunnen doorzetten 3. Kunnen omgaan met regels 4. Kunnen omgaan met stress 5. Kunnen plannen en organiseren 6. Resultaat nastreven 7. Veilig werken en respect voor materiaal hebben 8. Verzorgen van persoonlijke presentatie 9. Zorgvuldig en nauwkeurig werken
1. Basisvaardigheden ICT hebben 2. Taalvaardig zijn in het Nederlands 3. Zichzelf kunnen sturen Wat is coaching? Coaching betekent dat je via gesprekken je medewerker bewust maakt van zijn kennis en vaardigheden. Zet zijn sterke punten in de verf. Geef ook aan hoe hij zich kan verbeteren. Zo stimuleer je zijn leerproces zodat hij verder kan groeien in zijn job. Hoe kan ik de stagiair het best evalueren en bijsturen? Volg de stagiair van nabij op en geef zowel positieve als negatieve feedback. Hoe geef je positieve feedback? Tip 1: Geef je feedback meteen. Krijgt je stagiair een complimentje onmiddellijk na de feiten, dan weet hij meteen over welk feit je het hebt. Zo weet hij ook dat je feedback gemeend is. Tip 2: Maak het openbaar. Positieve feedback geef je niet achter gesloten deuren. Doe het in het openbaar. Tip 3: Wees specifiek. Zeg niet alleen: ‘Goed gedaan hoor’, maar zeg ook wat goed was, waarom het goed was en hoe het werd aangepakt. Tip 4: Blaas het gerust een beetje op. Waarom zou je een goed resultaat eens niet extra in de verf zetten? Blaas het gerust een beetje op. Tip 5: Personaliseer je aanpak. Je kan iemand op verschillende manieren in het zonnetje zetten. Sommige medewerkers waarderen een persoonlijk schouderklopje, anderen worden dan weer graag in het publiek opgehemeld.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
21
Tip 6: Doe het regelmatig. Wacht niet op de grote verwezenlijkingen. Vier ook de kleinere! Tip 7: Spreek vanuit je hart. Wees eerlijk. Zet iemand in de bloemetjes wanneer die het effectief verdient. Baseer je hierbij op feiten. Feedback verliest zijn waarde wanneer die niet oprecht gegeven wordt. Hoe geef je negatieve feedback? Tip 1: Kies de juiste plaats en het juiste moment. Voer het gesprek onder 4 ogen. Geen pottenkijkers dus!Geef je feedback ook meteen, zo weet de stagiair over welke feiten je het hebt. Tip 2: Richt je op het gedrag, niet op de persoon. Niet de persoon is fout, wel zijn manier van werken. Richt je feedback dus op zijn gedrag of prestaties. Tip 3: Bereid het gesprek voor. Maak op voorhand een lijst met de punten die zeker aan bod moeten komen. Licht toe met concrete voorbeelden. Tip 4: Beperk je punten van kritiek. Haal geen oude koeien uit de sloot, maar blijf bij het hier-en-nu. Anders verliest je kritiek op dit ene punt aan waarde. Tip 5: Luister aandachtig. Luister naar wat de ander te zeggen heeft en laat hem reageren. Laat ook zien dat je luistert. Oordeel pas daarna en toon begrip. Tip 6: Zoek samen naar oplossingen. Stimuleer de stagiair… om zo samen tot een oplossing te komen. Tip 7: Zand erover! Is de kritiek gegeven… en begrepen? Is er een oplossing in zicht? … Oké, zand erover! Aan welk werkregime moet een stagiair zich houden? De stagiair past zich aan de legale werktijden van het stagebedrijf aan. Mag de stagiair overuren doen? Neen, de stagiair mag geen overuren doen. Kan weekend- of avondwerk? Dit is geen probleem, op voorwaarde dat het past binnen de legale voorwaarden die van bij het begin van de stageperiode zijn afgesproken. Kan de stagiair mee op verplaatsing (beurs, werk, klantenbezoek,… )? Dit is geen probleem, op voorwaarde dat het past binnen de legale voorwaarden die van bij het begin van de stageperiode zijn afgesproken.
22
Praktische gids bij stages in je bedrijf
Kan het stageprogramma tijdens de opleiding worden bijgesteld? Afhankelijk van de tussentijdse opvolging kunnen de doelstellingen worden bijgesteld. Maak de taken uitdagender wanneer de stage vlotter verloopt dan verwacht. Worden verwachte resultaten niet of onvoldoende gehaald, dan kunnen doelstellingen worden ingeperkt. Dit gebeurt in onderling overleg met alle drie de partijen. Kan ik altijd bij de VDAB terecht voor een stagiair? Het VDAB-opleidingscentrum geeft doorlopend opleiding aan werkzoekenden. De beschikbaarheid van stagiairs is afhankelijk van de planning van de opleiding. In onderling overleg tussen het stagebedrijf, de stagiair en het opleidingscentrum kunnen concrete afspraken worden gemaakt rond de startdatum en inhoud van de stage. Waar vind ik meer gegevens over tewerkstellingsmaatregelen? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Hoe weet ik voor welke tewerkstellingsmaatregelen de stagiair in aanmerking komt? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Kan ik premies krijgen voor de aanwerving van de stagiair? Normaal is de stagiair hiervan zelf op de hoogte. Maar als stagepeter kan je ook een beroep doen op de trajectbegeleider (de VDAB-consulent van de stagiair) die voor jullie de beste maatregelen kan oplijsten. Voor algemene inhouden en voorwaarden van de verschillende tewerkstellingsmaatregelen kan je ook terecht op de website van de VDAB en de RVA. Kan je als werkgever meerdere stagiairs tegelijkertijd of op verschillende tijdstippen laten starten? Een werkgever kan meerdere stagiairs in dienst nemen als hij elk van hen voldoende waardevolle taken kan geven. Het is wel aan te bevelen de stagiairs niet samen in één team te laten werken in functie van de intense wisselwerking tussen de stagiair en de ervaren werknemer (stagepeter). Wanneer er verschillende stagiairs in hetzelfde bedrijf aan de slag gaan, voorziet het bedrijf bijgevolg best een ander uurrooster, verschillende lokaties/afdelingen of een andere stagepeter. Mag de stagiair afwezig zijn voor afspraken sollicitatiegesprekken bij andere werkgevers? De stagiair kan steeds verder solliciteren naar een vaste betrekking. De focus in de beroepsopleiding ligt immers sterk op het vinden van een geschikte job. De sollicitatiemomenten moeten wel steeds in onderling overleg met de stagepeter worden afgesproken. Ze mogen het uitgetekende leertraject van de stage niet in het gedrang brengen.
Praktische gids bij stages in je bedrijf
COLOFON Domeinexpert
An Van Praet
Projectverantwoordelijke
An Van Praet
Medewerkers
Carlo De Smedt Alex Veirman Andre Torfs Peter Van Achtergaele Jan Van Hove Pieter Bastin Nathaniel Marien Katelijne Weyns Jennifer Kerremans
Versie
06/05/2010
23