Praatkruid. Informatieblad van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. Zomer 2015

Praatkruid Informatieblad van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem

Zomer 2015

2

Praatkruid - IVN Veldhoven Eindhoven Vessem

IVN Veldhoven Eindhoven Vessem Verenigingsgebouw D’n Aard Ariespad 5, 5503 EZ Veldhoven http://www.ivn.nl/vev [email protected] Rek.nr: NL33 INGB 0000 3920 82 (IBAN) Voorzitter Etje Hendrikx 2300815/06-22886128 Secretariaat Gerard Lijten 2540904 Penningmeester/Ledenadministratie Paul Olijslagers 2541790 Leden Thea den Otter 2532913 Harrie Kesseler 2532079 Anita Liebregts 2521408

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

WERKGROEPEN Landschap en Milieu Peter Buijsman 2554299 Natuurpaden Dré Verhagen 2051929 Cursussen Hetty Fokkens 2543077 Vogels Heine van Maar 2534269 Water Tineke Lous 2544926 Vlindertuin José van Lieshout 2538271 Documentatiecentrum Hans van der Leeuw 2535156 Jeugd-IVN Heine van Maar 2534269 Etje Hendrikx 2300815 Wandelroutenetwerk Eindhoven Rien de Schipper 2439982 D’n Aard tel. 040-2549279 Beheer, onderhoud, reserveringen: Paul Olijslagers 06-38485115, [email protected]

Tentoonstelling Etje Hendrikx 2300815 Scholenwerk Marian Kesseler 2532079 Publiek en Publiciteit Gerard Lijten 2540904 Planten Lia Verhagen 2051929 Vleermuizen Dré Verhagen 2051929 Kleine Landschapselementen Thea den Otter 2532913 Aerdmennekes Rein Kieviet 06-48564446 Kinder-doe-middagen Anita Liebregts 2521408 Petra van Leeuwen 2114070

Kopij Praatkruid (Erwin Rikkers) [email protected]

Zomer 2015

In dit nummer:

3

Pagina

Van de bestuurstafel ............................................................................................................... 4 Mededelingen van het bestuur ............................................................................................... 5 IVN publieksexcursies Juni-September 2015 ........................................................................ 7 Agenda IVN Veldhoven Eindhoven Vessem ......................................................................... 8 Rein Kieviet - Lid van de Orde van Oranje Nassau ............................................................... 9 Agenda KNNV Eindhoven .................................................................................................. 10 Vogelexcursie naar Zeeland op 29 augustus ........................................................................ 11 IVN helpt MFA midden met vlindertuin en moestuin ......................................................... 11 Jo van Dun vlindertuin ......................................................................................................... 11 Natuurleuk ........................................................................................................................... 12 Kinderdoemiddag 19 april ................................................................................................... 14 Braakballen gezocht! ........................................................................................................... 14 Nacht van de Nacht 2015 ..................................................................................................... 15 NLdoet 20 maart .................................................................................................................. 16 Fototentoonstelling 2015 ..................................................................................................... 16 Insectencursus uitgesteld...................................................................................................... 17 Kraamkamers gezocht .......................................................................................................... 17 IVN Weekend 2015 ............................................................................................................. 18 Bilzekruid............................................................................................................................. 20 Recepten IVN weekend ....................................................................................................... 22

Inleverdatum kopij Praatkruid Herfst 2015: 1 september 2015 Stuur je kopij in via [email protected], of kom het inleveren op het redactie-adres: Hofstad 19, Veldhoven

4


Van de bestuurstafel Etje Hendrikx Vanaf april is het stilletjes op d’n Aard: de activiteiten van onze vereniging verplaatsen zich naar buiten. De werkgroepen zijn weer aan het inventariseren: planten, water, vogels, vleermuizen. Ook van de KNNV is even geen spoor meer te bekennen: tot september zijn al hun werkgroepen in het veld. De vlindertuinwerkgroep is, na de winterslaap, weer zeer actief buiten en de tuin gedijt er wel bij. De tuin wordt weer mooi in orde gemaakt voor de open dag. Het voorjaar heeft dit jaar lang geduurd, omdat het niet zo heel warm was. Dat heeft tot gevolg dat de natuur zich heel rustig heeft kunnen ontplooien. Geen noodbloei ten gevolge van plotselinge hete dagen, geen tekort of teveel aan water. Eigenlijk precies zoals we het graag zien. Een mooie tijd voor de plantencursus die nu plaatsvindt! Ook de dieren in de natuur ontwaken en gaan over tot de orde van de dag: zorgen voor nageslacht. Kikkers, padden en salamanders zijn al flink op pad geweest. Overal in poelen en vijvers was de dril te zien. Ook de vogels keren weer in grote getalen terug. Zo nu en dan fladdert er weer een vlinder voorbij: citroenvlinder, oranjetipje, bruin zandoogje. Het voorjaar is een fijn seizoen. Er staan ons nog een paar mooie zomermaanden te wachten. Sommigen zijn al vakantieplannen aan het maken, anderen blijven lekker thuis. Maar iedereen kan eropuit: de natuur in en weer de kleine wonderen zelf ontdekken. Fijne zomer!!!

Alpenwatersalamander

Zomer 2015

5

Mededelingen van het bestuur Natuurwerkweek maandag 2 november tot en met vrijdag 6 november 2015 Evenals in 2014 gaan we in de eerste week van november weer met een aantal groepen vrijwilligers uit Veldhoven en omstreken de Vlasrootvennen opschonen. Afgelopen jaar hebben we langs een kwart van de grote Vlasroot het opschot verwijderd. Deelnemers waren toen enkele basisscholen, het Sondervick college en B&W van Veldhoven.

We gaan proberen om dit jaar weer groepen vrijwilligers, scholen of bedrijven warm te maken om samen met ons de Vlasroot op te schonen. Het werk is niet zwaar, degelijk schoeisel, oude kleding en werkhandschoenen zijn gewenst. We vragen jullie of je op je bedrijf, school, vrijwilligers organisatie reclame wilt maken voor deze actie om individueel of in een groep mee te doen. Ook zoeken we weer een aantal (IVN) begeleiders. Nadere informatie volgt later dit jaar.

Poetsdag 1 september Op dinsdag 1 september willen we D’n Aard weer een grote poetsbeurt geven. Tussen 9.00 uur en 16.00 uur is iedereen welkom om een handje mee te helpen. Voor koffie en een lunch wordt gezorgd. Te denken valt aan het schoonmaken van de bovenramen van de grote zaal, de radiatoren, de vloeren in de was zetten, de buitenramen zemen en de buiten balken schoon spuiten. A.u.b. opgeven bij Paul Olijslagers ([email protected] of telefoon 0638485115)

Schrijvers over natuur gezocht Van 1996 tot 2007 heeft het Veldhovens Weekblad vrijwel maandelijks een artikel gepubliceerd over natuur gerelateerde onderwerpen. Deze stukjes werden geschreven door

6


diverse leden van IVN Veldhoven-Vessem en gecoördineerd door een kleine redactie. Na 11 jaar stopte dit omdat de onderwerpen opdroogden en het daardoor steeds lastiger werd om maandelijks een bijdrage aan te leveren. Recent heeft A&C Media, uitgever van het Veldhovens Weekblad, ons benadert of wij weer zo’n rubriek zouden willen verzorgen. Gedacht wordt aan een maandelijks artikel met een omvang van maximaal 500 woorden zijn, telkens ondersteund met beeldmateriaal. Vanwege deze gratis publiciteit zouden wij, als bestuur, hier graag aan meewerken, maar daarvoor zijn wij natuurlijk afhankelijk van voldoende aanvoer. Via deze weg willen we dan ook een oproep doen aan onze leden (en andere lezers) om zich aan te sluiten bij een groepje van “natuurpublicisten”. Bijdragen daaraan kan door het aanleveren van onderwerpen, eigen teksten en foto’s, maar ook door het bewerken van eerder gepubliceerde artikelen (nog meer dan 100 in het archief), het contact leggen met schrijvers buiten onze vereniging of de eindredactie doen van de stukjes. Interesse of meer informatie nodig? Neem dan contact op met ondergetekende: [email protected] of 06-20771867.

Overleden leden Twee leden zijn ons de afgelopen maanden ontvallen. Betty Hospel-van Dam, echtgenote van Ben Hospel (Huisgenootlid) overleed op 16 april 2015. Janny Boks-Voorham, echtgenote van Frans Boks (Huisgenootlid) overleed op 21 april 2015. Ook is Maria Bos-Peeters, echtgenote van IVN lid Jan Bos op 19 februari overleden.

Zomer 2015

7

IVN publieksexcursies Juni-September 2015 Zondag 21 juni

Kinder-doe-middag van 14:00-16:00 uur in de Heemtuin aan de Genneperweg in Eindhoven.

Vrijdag 26 juni

Avondwandeling op de Oirschotse heide. We gaan op zoek naar nachtzwaluwen en vleermuizen. Verzamelen om 22.00 uur bij de RK-kerk in Wintelre, einde rond middernacht.

Zondag 5 juli

‘s Middags is de vlindertuin van het IVN open en zijn er gidsen om u van alles te vertellen over bloemen, waardplanten en hun bezoekers. Vanaf 14:00 uur.

Dinsdag 7 juli

Wandeling door de Dommelbeemden. Vertrek om 9:30 uur vanaf de parkeerplaats bij de Vlasroot aan de Volmolenweg in Veldhoven.

Zondag 12 juli

Natuurleuk-activiteit voor (klein)kinderen met (groot)ouders. Waterdiertjes scheppen in de Dommel. Aanvang 14:00 uur. Verzamelen op de parkeerplaats van ’t Witven, Runstraat, Veldhoven

Dinsdag 4 augustus

Wandeling door de Dommelbeemden. Vertrek om 9:30 uur vanaf de parkeerplaats bij de Vlasroot aan de Volmolenweg in Veldhoven.

Zondag 9 augustus

Wandeling over de Landschotse heide. Vertrek om 14:00 uur aan het einde van de Keijenhurkse-weg in Vessem (zijstraat aan linker zijde van de weg naar Middelbeers).

Vrijdag 4 september

Wandeling rondom Eikenburg in Eindhoven voor kinderen op zoek naar vleermuizen met de batdetector. Meer informatie t.z.t. op de website.

Dinsdag 8 september Wandeling in de Klotputten. Start om 9:30 uur bij de Groenschool aan de Locatellistraat in Eindhoven. Vrijdag 11 september Een thema-avond over nachtvlinders. Lokken met licht en stroop, daarna determineren. In de Dommelbeemden, aanvang 21:30 uur aan de Nagelmekerseweg in Veldhoven.

8


Agenda IVN Veldhoven Eindhoven Vessem Deze agenda bevat de activiteiten die voor alle IVN leden toegankelijk zijn. Voor meer achtergrondinformatie: zie afzonderlijke artikelen in het Praatkruid. Voor specifieke werkgroepactiviteiten en het meest actuele overzicht van alle IVN activiteiten: http://www.ivn.nl/vev Wat doen we Jaarkalender Dag Tijd Juni 21 14:00 26 22:00 Juli 5 14:00 7 9:30 12

14:00

Augustus 4 9:30 9

14:00

29

7:00

September 4

8 11

9:30 21:30

Activiteit

Locatie / Vertrekpunt

Kinder-doe-middag Publiekswandeling Nachtzwaluwen en Vleermuizen, Oirschotse Heide

Heemtuin, Genneperweg, Eindhoven RK kerk, Wintelre

Open dag Jo van Dun vlindertuin Publiekswandeling door de Dommelbeemden NatuurLeuk middag: Samen op zoek naar waterleven

D’n Aard Parkeerplaats bij de Vlasroot, Volmolenweg, Veldhoven Parkeerplaats ’t Witven, Runstraat, Veldhoven

Publiekswandeling door de Dommelbeemden Publiekswandeling over de Landschotse Heide

Parkeerplaats bij de Vlasroot, Volmolenweg, Veldhoven Einde van de Keijenhurkseweg, Vessem (zijstraat aan linker zijde van de weg naar Middelbeers) Vertrek vanaf D’n Aard, aanmelden bij [email protected]

Vogelexcursie naar Zeeland

Vleermuizenexcursie rond Eikenburg, voor Houd de website in de gaten kinderen van 8 t/m 12 jaar met hun ouders of begeleider Publiekswandeling in de Klotputten Groenschool, Locatellistraat, Eindhoven Thema-avond over nachtvlinders Dommelbeemden, Nagelmekerseweg, Veldhoven

Zomer 2015

9

Rein Kieviet - Lid van de Orde van Oranje Nassau Etje Hendrikx In alle vroegte op vrijdag 24 april belde Jack Mikkers aan bij Vesta 2. Rein deed open en was verbaasd...’Wat doet de burgemeester zo vroeg bij mijn huis?’ Al gauw werd dat duidelijk: de burgemeester kwam op bezoek om Rein uit te nodigen om naar het gemeentehuis te komen om daar een lintje in ontvangst te nemen. Natuurlijk probeerde Rein eronderuit te komen met de smoes dat hij juist die dag zijn nieuwe vijver wilde gaan graven. Een plan dat al jaren in zijn hoofd zit. Neen, dat was geen goede smoes en de familie die inmiddels ook was gearriveerd nam daar dan ook geen genoegen mee. Rein kleedde zich netjes aan en samen met Marlies nam hij de door de gemeente gestuurde taxi en maakte hij zijn opwachting bij het gemeentehuis. Met trompetgeschal en gejuich werd hij daar ontvangen net als de overige uitverkorenen. Daarna waren er de rode loper, een oranje tompouce, familie, vrienden, collega’s en het feest was compleet. De ceremonie was persoonlijk, met beelden en foto’s genomen tijdens het bezoek van de burgermeester, de reactie van de decorandi. Rein genoot ervan als enige vrijwilliger van een groene organisatie naast vrijwilligers uit de sportwereld en de zorg. ’s Middags en ’s avonds ging het feestje nog door voor Rein en zijn familie en vrienden. Rein verdient deze onderscheiding voor zijn onstuitbare inzet voor onze IVNafdeling. Vele jaren in het bestuur, waarvan 18 jaar als voorzitter; met zijn inzet hebben we nu ons eigen gebouw en een fantastische goed draaiende vereniging die er in Veldhoven toe doet en soms zelfs het verschil maakt. Daarnaast was hij ook zeer actief bij de PvdA en zeer gedreven in de jaren dat hij in de gemeenteraad zat. Wij IVNers zijn trots op Rein en we zijn blij dat een van de naaste kennissen van Rein deze procedure in gang heeft gezet en tot een goed eind heeft weten te brengen. Rein, nogmaals vanaf deze plaats: van harte gefeliciteerd met je lidmaatschap in de Orde van Oranje Nassau. Het is een klein doch welgemeend schouderklopje voor al de jaren van inzet voor onze afdeling.

10


Agenda KNNV Eindhoven IVN Veldhoven Eindhoven Vessem en KNNV afdeling Eindhoven werken samen op het gebied van sommige cursussen en lezingen. Deze vinden voorlopig plaats in het IVN gebouw D’n Aard, Ariespad 5, Veldhoven

Kijk op de KNNV-website voor uitgebreide informatie:

In september 2015 viert de KNNV afdeling Eindhoven haar 70-jarig jubileum. Ter gelegenheid hiervan zal een bijzondere lezing worden gehouden, getiteld “De natuur als leermeester?”. Deze lezing wordt verzorgd door Sanne van der Hout en heeft als onderwerp hoe wij de aarde duurzaam kunnen bewonen, waarbij mechanismes uit de natuur zelf als voorbeeld dienen voor ecotechnische ontwikkelingen. Dit klinkt misschien ingewikkeld, maar het belooft een boeiende lezing te worden! De lezing is donderdagavond 24 september in D’n Aard, aanvang 20.00u. Toegang gratis, max. 50 personen. De KNNV organiseert in september/oktober een cursus over MOSSEN. De cursus wordt gegeven door Jan Kersten en Riek van den Bosch. Zij zijn al vele jaren experts op het gebied van mossen. In deze boeiende cursus wordt o.a. gekeken naar de plaats van mossen in het plantenrijk, de onderverdeling, de levenscyclus. Uiteraard wordt ook ingegaan op het determineren van mossen. De cursusleiders brengen dan ook enkele binoculairen (microscopen) mee, zodat de cursisten de mosjes van "dichtbij" kunnen bekijken. De cursus bestaat uit 3 theorieavonden en 3 excursies en start op 10 september. Meer informatie via http://www.knnv.nl/eindhoven

Zomer 2015

11

Vogelexcursie naar Zeeland op 29 augustus Heine van Maar In de maand augustus is de vogeltrek volop aan de gang. Veel steltlopers hebben dan het poolgebied verlaten en verblijven een tijd in Zeeland. Onze eigen broedvogels hebben volgroeide jongen. Er is dus veel te zien. Daarom nodig ik je uit om een dag mee te gaan naar Zeeland op 29 augustus 2015. Vertrek zoals gebruikelijk om 7.00 uur bij d'n Aard en aankomst om ongeveer 18.00 uur. De dag is zeker ook bedoeld voor beginnende vogelaars. Enthousiasme telt. Het is de gewoonte dat je zelf brood en koffie mee neemt. We houden rond de middag ergens een korte lunchpauze in een horecagelegenheid. Als je meewilt graag telefonisch opgeven bij mij tel. 2534269 of via mail [email protected] met daarbij opgave of je wilt rijden. Opgeven kan tot woensdag woensdag 26 augustus.

IVN helpt MFA midden met vlindertuin en moestuin Paul Olijslagers Op verzoek van enkele onderwijzers en de conciërge van MFA midden heeft José van Lieshout een voorstel gedaan voor het aanleggen van een vlindertuin. Omdat de grond vrij slecht is zal dit plan pas volgend jaar uitgevoerd worden. Voor de moestuin werden door Paul Olijslagers bakken van steigerhout in elkaar gezet en gevuld met tuinaarde. Direct daarna konden de kinderen de in de klas gekweekte groenten plantjes in de moestuinbakken zetten.

Jo van Dun vlindertuin José van Lieshout De tuin staat al weer volop in bloei. De Kaukasische rabarber heeft op dit moment prachtige bloemen (zie foto). De insectentoren heeft zijn nieuwe dak.

12


Vandaag zagen we de gehakkelde aurelia vliegen en koolwitjes. Zoals al vermeld stond in het vorige praatkruid hebben wij 5 juli onze open middag van 14.00 uur tot 16.00 uur. De bijenvereniging en het KNNV zullen ook aanwezig zijn. Wij hopen weer op een grote opkomst. Onze folder over de vlindertuin is ook klaar, in te zien op den Aard bij de folders of op de site.

Natuurleuk Paul Olijslagers Op zondag 26 april stonden we met 4 IVN gidsen te wachten op een hopelijk grote groep (groot) ouders en (klein) kinderen, die met ons op zoek zouden gaan naar sporen uit het heden en verleden. De beide voorgaande Natuurleuk activiteiten waren namelijk zeer druk bezocht. Ondanks het goede weer kwamen er slechts 7 (klein) kinderen met hun ouders of grootouders opdagen. We struinden met de groep vanaf de grafheuvels bij Toterfout dwars door het bos, vonden konijnen holen, opgegeten vogels, slaapplaatsen van Reeën, en nog veel meer. Bij de grafheuvel met de Eik zat onze Aerdman Rein, die de kinderen alles vertelde over deze grafheuvels.

Bij het Moerkotven konden de kinderen Alpenwater- en Kamsalamanders bekijken en vast houden. Bij het eindpunt maakten we allen een kleine grafheuvel, stopten daar een kist in met sporen uit het heden en een door alle kinderen ondertekende oorkonde. Volgende keer, zondag 12 juli van 14.00 tot 16.00 uur, gaan de Aerdmennekes op zoek naar waterleven. We verzamelen op de parkeerplaats bij het Witven aan de Runstraat in Veldhoven. Daarna lopen we met schepnetjes naar de brug over de Run.

Zomer 2015

13

14


Kinderdoemiddag 19 april Jacqueline van Heek Op deze mooie lentemiddag staat het Heempark open voor de kinderen. Met hun eendjesboekje in de hand lopen ze naar de verhalenboom om te luisteren naar het sprookje Het lelijke jonge eendje, van H.C. Andersen. De versie die we kozen van Martine Bijl uit haar boek ‘Er was eens een prins en die wou een prinses’, sprak erg aan bij de kinderen. Dan gaan ze zelf aan de slag met knippen. Lukt het ze om ook zo te knippen als H.C Andersen deed als hij zijn sprookjes vertelde? Dat blijkt nog best lastig. Het kneden met bijenwas lukt ze beter. De was wordt zacht in hun warme handen zodat een eendje maken prima gaat. Kinderen volgden daarna de gele wegwijseendjes. Langs de waterkant van de Trompetterloop vonden ze al de eerste bloeiende planten, prima om je als eendje tussen en onder te verschuilen. Met een verrekijker tuurden ze over de Dommel op zoek naar eenden. Sommige kinderen kregen daar geen genoeg van. Er waren eenden, voor jonge pulletjes was het nog een beetje te vroeg. Wel zat er een meerkoet te broeden op de Meanderplas. Met grote flippers aan de voeten waggelden ze als echt eendjes verder, en aan de waterkant zagen ze hun eigen spiegelbeeld. Zo had het lelijke eendje ontdekt hoe prachtig wit hij was. En grondelen deden ze ook. Kinderen zagen het op plaatjes maar hoe is het om zelf je hoofd in een bak water onder te dompelen om een snoepje te pakken? Ja, dan is het best fijn als je moeder dit even voordoet en ja hoor, goed voorbeeld deed volgen!

En nu eerst wat drinken…….. en dan de eendjes tekenen of kleuren in het boekje.

Braakballen gezocht! Hetty Fokkens Braakballen pluizen: kinderen vinden het geweldig! Tijdens de Nacht van de Nacht, op kinderfeestjes, op de Strabrechtse heidedag (daar is Vogelwerkgroep De Kempen altijd aanwezig met een kraam), in schoolklassen: overal willen kinderen graag een keer een braakbal uitpluizen.

Maar ........... dan hebben we wel braakballen nodig! De voorraad braakballen is op dit moment minimaal en het zou erg fijn zijn als we weer

Zomer 2015

15

meer voorraad kunnen krijgen. Ik krijg ook wel braakballen via leden van Vogelwerkgroep De Kempen, maar de vraag naar braakballen is de laatste jaren gestegen en het zou fijn zijn als de voorraad braakballen ook via IVN'ers aangevuld zou kunnen worden.

Dus: wie kan mij helpen aan nieuwe voorraad braakballen? We doen er heel veel kinderen een groot plezier mee; zij vinden het geweldig interessant om een keertje een braakbal te pluizen.

Alvast heel erg bedankt!

Nacht van de Nacht 2015 Hetty Fokkens Vorige week hebben we met een aantal mensen bij elkaar gezeten om over de Nacht van de Nacht te overleggen. Ook dit jaar gaan wij weer meedoen aan de landelijke Nacht van de Nacht op 24 oktober a.s. Rond de visvijver in het natuurgebied Vlasroot zullen weer tal van activiteiten plaatsvinden: vleermuizen, uilen / muizen, sterren, wandeling, kinderactiviteit, snert / chocomelk en niet te vergeten het ontvangen van het publiek en ervoor zorgen dat het parkeren goed verloopt. Voor een groot aantal activiteiten moeten tenten opgebouwd worden en na afloop weer afgebroken worden. Al die activiteiten betekenen veel werk, maar het is ook heel erg leuk om te doen. En het publiek is elk jaar weer erg enthousiast over alles wat ze kunnen doen, over wat ze horen en zien.

Wie heeft er zin om mee te helpen? Vele handen maken tenslotte licht werk! Wie mee wil helpen, kan zich opgeven bij Hetty Fokkens (tel. 254 30 77 of e-mail [email protected]).

16


NLdoet 20 maart Paul Olijslagers Op 20 maart was er weer de landelijke actie NLdoet georganiseerd door het Oranje fonds. Ook onze afdeling van het IVN had een klus aangemeld. We wilden doorgaan met het opschonen van de Vlasrootvennen. In overleg met de Bosgroep Zuid werd bepaald waar de werkzaamheden zouden plaatsvinden. De klus werd bij NLdoet aangemeld en we ontvingen van het Oranjefonds € 500 voor het huren/kopen van gereedschap, verstrekken van koffie en broodjes en het afvoeren van het vrijgekomen materiaal. Via mond op mond reclame en artikelen in de pers stonden er ’s morgens een 5-tal werknemers van ASML, 6 Veldhovenaren en 5 IVN-ers klaar. Tegen de tijd dat we gingen lunchen was er een groot aantal m2 heide rond de grote Vlasroot opgeschoond. Om drie uur ’s middags kwamen er 23 Greenkids, die langs de kleine Vlasroot flink wat werk verzetten.

Fototentoonstelling 2015 Dré Verhagen Hoe gaat het met de bermen en sloten? Momenteel staat het fluitekruid machtig mooi te bloeien en siert menig sloot- en wegberm. De gele lis doet ook al goed zijn best en rondom Veldhoven hebben de hoveniers een weelde aan margrieten rondgestrooid. Fotomomenten genoeg, lijkt me. Of zoek je het in de macro-opnamen? Er is van alles mogelijk, en de zomermaanden moeten nog beginnen. Tot november is nog een hele tijd. Dus voldoende ruimte om een mooie serie of reportage samen te stellen die ons gebouw weer enkele maanden op kan sieren. Doe je best!! Tot slot nog enkele technische zaken. Wat je in mag zenden: Per deelnemer 3 losse foto’s met een maximaal formaat van 20 x 30 cm, een serie van 3 samenhangende foto’s met ook weer een maximaal formaat van 20 x 30 cm en tot slot een reportage van 6 tot 12 foto’s die samen een verhaal vertellen. Deze foto’s zijn maximaal 13 x 18 cm. Foto’s die niet voldoen aan de verhouding 2 bij 3 of 3 bij 4 zijn natuurlijk ook van harte welkom, graag zelfs, want dat kan leiden tot verrassende effecten.

Saskia van Vliet, Schans 15, tel 2537521 Dré Verhagen, Zandoerleseweg 42, tel 2051929

Zomer 2015

17

Insectencursus uitgesteld Hetty Fokkens De insectencursus (voor beginners) kon wegens geringe belangstelling in juni helaas niet doorgaan. We willen proberen om de cursus in september van start te laten gaan; de data zijn op dit moment nog niet bekend. In de cursus zal er verteld worden over het ontstaan en de evolutie van insecten, lichaamsbouw en levenscyclus, alsmede het belang van insecten. De cursus bestaat uit 3 thema-avonden en 2 excursies.

Kraamkamers gezocht Dré Verhagen In de jaarcyclus van een vleermuisleven is de geboortetijd aangebroken. Zwangere vrouwtjes zoeken elkaar op en verhuizen naar een geschikte kraamkamer. Voor dwergvleermuizen kan dat een spouwmuur of een ruimte tussen het dakbeschot zijn. In de oude gymzaal van de Op Dreef zat zo’n kolonie. De vleermuiswerkgroep zoekt elk jaar opnieuw naar plaatsen waar een kraamkolonie zich tijdelijk vestigt. Zes weken nadat elk vrouwtje haar jong heeft geworpen, valt de kolonie weer uiteen en alle dieren gaan weer hun eigen weg. Het is dus zaak deze weken alert te zijn. Mocht je denken een kraamkolonie op het spoor te zijn, laat dat ons even weten. Je kunt contact zoeken met José van Lieshout, Martien van de Ven, Gerard Lijten, Peter Buijsman of Dré Verhagen. Ook andere zaken betreffende vleermuizen horen we graag. Veel is binnen het gebied van onze afdeling over vleermuizen nog niet bekend, maar met jouw hulp kan er weer wat kennis bij komen.

Dwergvleermuis

18


IVN Weekend 2015 Paul Olijslagers Met 23 IVN-ers trokken we vrijdag 29 mei naar het Koos Vorrink huis van het NIVON in Lage Vuursche. Dré zorgde deze avond voor lekkere dikke pannenkoeken in diverse uitvoeringen. Om 20.00 uur nam Pieter Augustinus van het IVN Eemland ons tijdens zijn lezing mee door het Eemland en het ontstaan daarvan. Zaterdag, mooi weer, werden we in Soest begroet door Martine en Tanneke van IVN Eemland die ons tijdens een wandeling van 16 km (die achteraf 19,7 km bleek te zijn) mee door de Korte- en Lange duinen, de Stompert en de Eng. Rond vier uur zaten we allen vermoeid maar tevreden op ons terras in de zon (ja-ja) te genieten van een drankje en te kijken naar de specht die voor ons in een boom zijn jongen aan het voeren was. Rond zes uur toog de kookgroep onder leiding van Mieke en Will aan de slag die een voortreffelijke maaltijd bereidde (zie elders in dit blad). Rond 22.00 uur gingen de die-hards nog op vleermuizen excursie. Zondagmorgen, bewolkt met wat neerslag, naar de waaien van de Eem. Hans en Nelleke, ook weer van IVN Eemland, wandelden met ons in twee groepen (een snelle en een langzame) door de weilanden van de Noordpolder. Na de lekkere lunch ging het in de regen weer huiswaarts. Een geslaagd weekend dank zij Mieke en Will voor het eten, Agnes voor het mooie huis en Paul voor de rest.

Zomer 2015

Extra donatie IVN Steun het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem met een extra donatie, bijvoorbeeld met uw verjaardag, huwelijksfeest of andere festiviteit, maak zelf een bedrag over of vraag uw gasten om een bedrag te storten op giro 392082 t.n.v. IVN Veldhoven Eindhoven Vessem.

Huren van D’n Aard Zoekt u een locatie voor een bijeenkomst dan biedt het IVN U een mooie gelegenheid in D’n Aard aan het Ariespad. We hebben een grote zaal met beamer, entree en keuken met koeling, koffieapparatuur en kookgelegenheid. Bij mooi weer kunnen uw gasten genieten van de vlindertuin. Vraag informatie op bij een van de bestuursleden.

19

20


Bilzekruid Jan Bos Eén van de planten die al eeuwenlang bij de bevolking in een kwade reuk heeft gestaan is het Bilzekruid (Hyoscyamus niger) . Niger betekent zwart. De herkomst van de wetenschappelijke naam hyoscyamus is niet zeker. Het zou kunnen dat de naam een ‘verlatijnste’ vorm is van de Griekse woorden huos = varken en skuamus = tuinboon, de geleerden tasten verder nog volledig in het duister. De Nederlandse naam ”bilzekruid” is ontleend aan Biliza = Bal of Beal en het betekent doden. Bilzekruid was het kruid van de Keltische god des doods Beal. Bilzekruid is een lid van de nachtschadenfamilie, waartoe ook onder vele andere, onze Aardappel, de Tomaat, het Bitterzoet, en de Wolfskers behoren. De familie heeft, alhoewel er dus verschillende cultuurgewassen toe behoren, een zeer slechte naam. Vrijwel alle leden van de familie zijn giftig en sommige niet zo’n beetje. Zo ook het (éénjarige) Bilzekruid. Al in de oudheid, onder andere bij de Egyptenaren, de Assyriers, en de Romeinen bekend als giftige artsenijplant die, als men de rook of damp van de zaden opsnoof, kiespijn kon bestrijden. Olie werd geperst uit de bladeren en als balsem tegen pijn in de ledematen gebruikt. Plinius (omstreeks 50 n. Chr.) bracht de plant in verband met de dood. De plant zou gebruikt worden bij begrafenismaaltijden en worden uitgestrooid op de graftombe. Een baby, die dronk van de borst van een vrouw die bilzekruid had gebruikt, zou heftige krampen krijgen. Ook bij de heksen speelde het kruid een belangrijke rol bij het maken van heksenzalf en het brouwen van toverdrankjes. De wil van de slachtoffers werd er grotendeels door uitgeschakeld. Het is bekend, dat heksen vlak voor hun dood op de brandstapel een drankje door de beul kregen toegediend, bereid uit bilzekruidzaad, waardoor zij min of meer gevoelloos de vuurdood stierven. Heksen, die deelnamen aan de “heksensabbat” –en welke rechtgeaarde heks deed dat

Zomer 2015

21

niet- smeerden zich in met een zalf waarin onder andere bilzekruid was verwerkt. De stoffen werkten sterk bedwelmend en de heksen kregen waanvoorstellingen als zouden ze op bezems derwaarts vliegen. Bekentenissen tijdens heksenprocessen, vaak onder martelingen, toonden schuldgevoelens bij de verdachten aan. Ook in liefdesdranken werd het kruid gebruikt en evenzeer werd het gebruikt om ongewenste tijdgenoten uit de weg te ruimen. In de Middeleeuwen mengden boosaardige bierbrouwers het kruid door het bier om een ‘betere roes’ te verkrijgen. Vroeger, en misschien nog wel, want tegenwoordig zijn we geen haar beter, werd een bestanddeel van bilzekruid (scopolamine) gebruikt om tijdens politieke processen bekentenissen los te krijgen; een soort waarheidsserum dus. Tegenwoordig weten we waardoor al die duivelse, maar ook helende werkingen ontstaan. De plant bevat namelijk een aantal ‘alkaloïden’ die daarvoor verantwoordelijk zijn, onder andere: hyoscyamine, atroscine, scopolamine en choline. Tijdens het droogproces wordt hyoscyamine omgezet in atropine. Militairen kregen gedurende WO II atropinesyrettes mee om, in geval van aanvallen met zenuwgas, zichzelf er mee in te spuiten, met levensreddend gevolg. Bij onoordeelkundig gebruik (bijvoorbeeld als een ander gas dan zenuwgas was gebruikt) had zo’n inspuiting ernstige gevolgen voor de gebruiker. Momenteel wordt de plant in verschillende landen gekweekt en het blad en de zaden verzameld als grondstof voor de kennis van de geneesmiddelen en hun bereiding. Men vervaardigt er kalmeringsmiddelen en slaapmiddelen mee. Gedroogd en in zalf verwerkt verlicht dit reumatische en oorpijnen. Het kruid mag in geen geval zonder doktersvoorschrift als huismiddel gebruikt worden; men zou zich aan een dodelijke vergiftiging kunnen blootstellen. Hoeveel kans bestaat er nu, dat we het bilzekruid hier in Brabant tegen zullen komen? Vooropgesteld dat je het zou herkennen, is die kans erg klein. Ik heb de plant slechts twee keer in Brabant ontmoet en nog eens twee keer op Schiermonnikoog waar ze vaker voor komen. Bilzekruid verspreidt een bedwelmende geur, heeft vuilgele, slappe bloemen met een netwerk van paarse adertjes. De bloemen staan in trossen aan de stengeltop die heel lang kan doorgroeien. Hij kan tientallen zaaddozen produceren met elk weer honderden zaadjes, tot wel een miljoen. De plant is bedekt met wollige, onaangenaam kleverig aanvoelende haren. In Midden- en Zuideuropa komt de plant veel vaker voor. Als je altijd vrolijk wilt zijn en door het andere geslacht bemind wilt worden - en wie wil dat niet- draag dan altijd een stukje wortel van het bilzekruid bij je. De plant moet dan wel tussen de 25e en de 29e van de maand geplukt worden, anders heeft het geen toverkracht en het moet bewaard worden onder gerst of tarwe. En nu maar uitkijken of je de plant tegen komt.

22


Recepten IVN weekend Zaterdagavond:

Voorgerecht: Olijvensoep (8 personen) 2 eetlepels olijfolie 5 zongedroogde tomaten in olie 4 sjalotjes 1 teentje knoflook 1 pot groene olijven zonder pit (240 gram) 3 groentebouillontabletten 250 gram mascarpone 2 eetlepels pesto á la Genovese 8 blaadjes verse basilicum Versgemalen peper Sjalotjes en knoflook pellen en fijn snipperen. Olijven afgieten. Bouillontabletten oplossen in 11/2 liter kokend water. In soeppan de olie verhitten, sjalotjes en knoflook een minuut fruiten. Olijven, zongedraagde tomaatjes en bouillon toevoegen en het geheel aan de kook brengen. De pan van het vuur nemen en de pesto en mascarpone toevoegen. De soep pureren met een staafmixer of in de blender. Versgemalen peper naar smaak toevoegen en de soep garneren met verse basilicum.

Hoofdgerecht 1: Lentepastei (4 personen) 450 gram spinazie (diepvriespak) 4 eieren 150 gram verse roomkaas met kruiden 200 gram tuinerwten (diepvrieszak, ontdooid) 200 gram gebroken sperziebonen (diepvrieszak, ontdooid of vers en dan eerst koken) 250 gram croissantdeeg (blik) Ovenschaal Verwarm de oven op 180 graden. Ontdooi de spinazie in de magnetron (lees verpakking). Klop de eieren los. Meng de roomkaas, tuinerwten en de sperziebonen erdoor. Doe de spinazie in een zeef en druk er met een lepel zoveel mogelijk vocht uit. Voeg het dan toe aan het roommengsel. Breng op smaak met peper en eventueel zout. Vet de oven schaal in en schep het spinaziemengsel erin. Dek het af met croissantdeeg en stop de randen een stukje in. Maak met een mesje inkepingen in het deeg. Bak de pastei in ca. 35 minuten goudbruin in de oven. Dek het af

Zomer 2015

23

met aluminiumfolie als het te donker wordt. Variatie: naast de eieren en de roomkaas kun je nog 150 gram kipfilet in dunne reepjes toevoegen!!

Hoofdgerecht 2: Tagliatelle met spinazie en artisjokharten (4 personen) 300 gram tagliatelle 450 gram bladspinazie á la crème (AH, biologisch, ontdooid) 170 gram gormas 70+ kaas (pakje) 1 blik artisjokharten (400 gram uitlekgewicht) 2 eetlepels olijfolie knoflook/ chilipeper (fles 250 ml AH excellent) 40 gram mediterrane pittenmix (bakje) Grillpan Kook de tagliatelle volgens de aanwijzingen op het pak beetgaar. Verhit intussen de spinazie en kaas op een laag vuur in een steelpan tot de kaas gesmolten is. Roer regelmatig. Halveer de artisjokharten en schep ze om in de olie. Verhit de grillpan zonder olie en grill de artisjokharten 3 minuten op de snijkant. Giet de tagliatelle af en meng met de spinaziekaassaus. Breng op smaak met peper en eventueel zout. Garneer met de gegrilde artisjokharten en pittenmix. Direct serveren!

Nagerecht: Rabarber-aardbeiensoep (4 personen) 600 gram jonge rabarber in stukjes 2 dl. Sinaasappelsap 1 steranijs 250 gram rijpe aardbeien 60-100 gram suiker Slagroom voor de garnering. Breng de rabarber aan de kook met sinaasappelsap, suiker en steranijs en laat 10 – 15 minuten zachtjes koken. Laat afkoelen en verwijder de steranijs. Pureer het rabarbermengsel met de aardbeien en serveer met slagroom.

Zondaglunch aangevuld met twee salades:

Zuid- Europese salade (6 personen) 1 blik grote witte (boter)bonen 300 gram geroosterde paprika’s 100 gram gedroogde tomaat in olie

24


150 gram zwarte olijven 1 sjalot Peterselie, knoflook, peper, zout Olijfolie Snipper de sjalot, knoflook en peterselie. Roer dit met de olijfolie, peper en zout goed door elkaar. Spoel de witte bonen met koud water en laat ze uitlekken. Snijd de paprika en gedroogde tometen in stukjes. Doe alles in een grote platte schaal en schep voorzichtig alles door elkaar.

Griekse salade (4 personen) 1 zakje gemegde salade 1 rode ui, in ringen 1 zoete paprika, in reepjes Zwarte olijven zonder pit 4 vleestomaten, in stukjes 1 pakje feta, in kleine blokjes Dressing van olie, balsamicoazijn, mosterd, peper, zout en verse knoflook (hoeveelheden naar smaak). Maak de dressing door alle ingrediënten door elkaar te mengen in een slakom. Was en snij alle groente. Snij de feta in blokjes. Meng alles door de dressing.

Zomer 2015

www.denolie.nl

25

26


TUINTECHNISCH BEDRIJF Tuinarchitectuur * Aanleg - Onderhoud * Kwekerij

VELDHOVENS BLOEMENHUIS Potplanten * Snijbloemen * Verzorging van shows

W. HUYBERS Sondervick 25, 5505 NA Veldhoven Telefoon 040-2531643, fax 040-253051

Zomer 2015

27

Bellen voor het maken van afspraken: 040-2571517 Maandag t/m vrijdag tussen 9.00 en 10.30 uur. Noord Brabantlaan 80 5652 LE Eindhoven

Heuvel 16 5502 AK Veldhoven

28


IVN Veldhoven Eindhoven Vessem Verenigingsgebouw D’n Aard Ariespad 5, 5503 EZ te Veldhoven http://www.ivn.nl/vev [email protected] Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid

HET VIERSEIZOENEN PRAATKRUID Het Praatkruid verschijnt vier keer per jaar. Ieder seizoen een nieuw Praatkruid. Voor inleverdata kopij: zie inhoudsopgave.

Meld je aan voor het digitale praatkruid via [email protected]

Het doel van het IVN is het bevorderen van natuur- en milieubesef door het organiseren en stimuleren van educatieve activiteiten. Dit willen wij bereiken door het organiseren van excursies, cursussen en tentoonstellingen, het op positieve wijze beïnvloeden van het beleid en de activiteiten van de overheid en het ondersteunen van het werk van het onderwijzend personeel van de scholen. Iedereen die wil meewerken aan de verwezenlijking van de doelstellingen kan lid of donateur worden van het IVN. Het IVN kent plaatselijke afdelingen en een landelijk bureau. De contributie bedraagt tenminste € 24,00 en donatie € 13,75 per jaar. Voor huisgenootleden is een jaarlijkse bijdrage verschuldigd van € 3,00. Scholen betalen een vaste contributie van € 40,00. Onze afdeling heeft als werkgebied Veldhoven, Eindhoven, Vessem, Knegsel en Wintelre.

Praatkruid. Informatieblad van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. Zomer 2015

Recommend Documents