Post-master Leren, Ontwikkelen & Veranderen De kunst van het werken met perspectieven
Jaargang 2014-2015
Leren, Ontwikkelen & Veranderen De kunst van het werken met perspectieven Organisaties zijn nogal eens doorgeschoten in professionalisering of rationalisering en werken daardoor vervreemding in de hand. Organisaties zijn vaak taaie systemen die een eigen dynamiek vertonen en defensiemechanismen hebben die uitstijgen boven de optelsom van de individuen. Het veranderen van organisaties is te vaak gericht op tekorten en veel te weinig op bezittingen (krachten, vermogens en dromen). Veranderaars proberen vaak een nieuwe werkelijkheid op te leggen, zonder dat er goed wordt gekeken naar de echte, authentieke beweging: je kunt niet zomaar een rivier de bocht om sturen. Veranderingen worden zelden afgemaakt omdat managers voornamelijk beloond worden voor startenergie, en niet voor volhouden en voltooien.
Herkent u bovenstaande beelden? Bent u zelf actief gericht op het kwalitatief verbeteren van het functioneren van de organisatie? Zoekt u naar wegen, interventies en mogelijkheden om die verbeteringen daadwerkelijk te realiseren en wilt u daartoe de competenties en handelingsbekwaamheden van uzelf en anderen ontwikkelen? Dan kan de post-masteropleiding Leren, Ontwikkelen &Veranderen (LO&V) meerwaarde voor u opleveren. Vertrekkend vanuit een normatieve visie op organisaties en organisatie-ontwikkeling worden in de opleiding perspectieven geboden op succesvol leren, ontwikkelen en veranderen.
Gehanteerde visie op organisaties De in het programma gehanteerde visie op de organisatie als werkgemeenschap is als volgt te karakteriseren:
- organisaties zijn gebaat bij een specifieke organisatie -identiteit die intern en extern herkenbaar is
- organisaties zijn erbij gebaat zich te gedragen als
Prof.dr. Leon de Caluwé:
werkgemeenschappen, een gemeenschap waar mensen
“Organisaties besteden te veel tijd
zich lid van voelen en lid van zijn, met alle rechten
aan management en veel te weinig tijd
en plichten van dien
aan het leren, ontwikkelen en veranderen
- organisaties zijn gebaat bij actief werken aan
van de organisatie.”
het commitment van medewerkers
- organisaties hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid en zijn erbij gebaat daar naar te handelen
- organisaties zijn een plek waar mensen hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen Voor wie? De visie op het ontwikkelen van organisaties is gebaseerd
De post-master LO&V richt zich op mensen die meer
op de gedachte dat organisatie-ontwikkeling:
vragen hebben dan antwoorden. Mensen die ervaring
- educatieve elementen dient te bevatten, dat wil zeggen
hebben met organisatieveranderingsprocessen en die
dat elementen van leren en ontwikkelen van mensen en
op grond hiervan vragen, dilemma’s en cases hebben
groepen worden ingebouwd
waar ze een antwoord op willen zoeken.
- gekoppeld is aan noden en vragen van de organisatie
Zij zijn geïnteresseerd in het leren en ontwikkelen van
zelf en daar zijn startpunt vindt
individuen, teams en organisaties èn van zichzelf.
- gefundeerd is op ervaring en op bestaande percepties - gebaseerd is op een hechte samenwerking tussen
Ze doen dat samen met anderen, waarbij praktijk,
veranderaars en andere actoren
De deelnemers zien zichzelf als stuwende kracht in
- gebaseerd is op een aantal fundamentele waarden:
hun eigen organisatie en zijn gericht op het kwalitatief
democratie, menselijkheid, authenticiteit, openheid
verbeteren van het functioneren van de totale organisatie.
en een natuurlijke en vrije uitdrukking van meningen
Zij zoeken naar wegen, interventies, mogelijkheden om
en gevoelens
die verbeteringen daadwerkelijk te realiseren en willen
- plaatsvindt in nauwe samenhang met leren en ontwik-
bij zichzelf én bij a nderen de competenties en handelings-
kelen van mensen en groepen
- bepaald wordt door de mate waarin men bedreven is in de kunst van het werken met perspectieven op leren
theorie en reflectie stevig met elkaar worden verbonden.
bekwaamheden daartoe ontwikkelen. Daarbij spelen elementen van leren, ontwikkelen, veranderen en reflectie een belangrijke rol.
en veranderen
Prof.dr. Robert-Jan Simons: “De deelnemers en docenten zijn bereid om zelf, en samen met anderen, verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces. Dr. Manon Ruijters MLD: “Hoe kunnen we zorgen dat leren en ontwikkelen niet leidt tot uitputting maar tot veerkracht?!”
Ze vormen zelf een leergemeenschap.”
Het programma
3.
Leren in en van organisaties
Centraal doel van dit blok: verbreden van het perspectief Het programma bestaat uit drie blokken van vijf dagdelen
op leren van individuen, groepen, organisaties en jezelf.
en drie blokken van acht dagdelen inclusief overnachtingen.
De bewustwording van de eigen mentale modellen en
Tevens maken een studiereis, een intervisietraject, studium
gewoontes en kernreflectie op de stuurbaarheid en wijze van
generale-bijeenkomsten en het zogenaamde Forum, onder-
sturing van leerprocessen.
deel uit van het programma.
Het gaat om de verbreding van het perspectief op leren en ontwikkeling in de richting van leren op de werkplek, impliciet leren, collectief leren en zelf gestuurd leren.
1. Introductiemodule
Naast leren en ontwikkeling van anderen, staat ook het
In het eerste blok wordt de context van leren, ontwikkelen
eigen leren en ontwikkelen centraal.
en veranderen geschetst. De deelnemer als lerende, ontwikkelaar en veranderaar komt aan bod en er wordt
Thema’s:
een begin gemaakt met het vormgeven van een leernetwerk.
- van leren naar organisatie-ontwikkeling - leren van anderen, leren met anderen - integreren leren en werken - hoe leren teams, hoe leren organisaties?
Thema’s:
- jezelf bekend maken – eerste lijnen leggen voor het gezamenlijke netwerk
- de kerndocenten brengen hun manifest over leren, ontwikkelen en veranderen
- de deelnemers maken een aanzet voor hun eigen manifest rond leren, ontwikkelen en veranderen
- de drie competenties uit het programma Leren, Ontwikkelen en Veranderen (LO&V) nader verkend
4.
Journey of development: crossing
(personal) borders
Het centrale perspectief in dit vierde blok, dat als een studiereis wordt vormgegeven, is: leren, ontwikkelen, veranderen van jezelf en je eigen organisatie, gestimuleerd door andere culturele perspectieven.
Veranderen met focus op organisatie-ontwikkeling
Thema’s, deels afhankelijk van het land dat bezocht wordt:
Bij deze sessie staat niet het ontwerpen van een eenvoudige
- landenidentiteit, bedrijfsidentiteit, mijn identiteit - leiderschap in Europa - ondernemerschap tonen in het realiseren van gewenste
2.
of enkelvoudige verandering, maar werken aan meervoudige en duurzame ontwikkeling van organisaties centraal.
doelen Thema’s:
- de verschillende concepten over veranderen: vijf families van verandertheorieën die worden toegepast op indivi-
- meervoudig kijken, handelen en ervaren - het creëren van commitment als basis en middel voor gedragsontwikkeling
duen en organisaties. Wat zijn de sterkten en zwakten
- van officiële waarheid naar richting en actie; waar valt
van elk van die concepten? Waar liggen jouw eigen
op te sturen? Wat kun je doen?
voorkeuren en allergieën?
- specifieke aandacht voor organisatie-ontwikkeling
Bezoek aan:
(Organization Development): de historie, de ontwikkeling de organisatie-ontwikkelingsinterventies en de indicaties
- universiteit/business-school/instituties/de straat - contact met vakgenoten, internationale experts en anderen - Berlijn, Brussel, Barcelona, Bretagne of Beieren (opties)
en contra-indicaties voor het gebruik ervan. Wat weten
Alle bestemmingen die met een andere letter beginnen zijn
we over de werkzame bestanddelen?
ook mogelijk.
- leren meervoudig te diagnostiseren en meervoudige
De organisatie van de studiereis ligt in eerste instantie
interventieplannen te maken
in handen van de cursisten. Van de kant van de cursus
- het toepassen van deze kennis en inzichten op eigen
organisatie zijn een basisbudget, faciliteiten en begeleiding
ervan en de stand van zaken. Een overzicht van de
verandercases
c.q. leermanagement beschikbaar.
5.
Thema’s:
De organisatie als kenniswerkplaats
geworden. Wat betekent dat feit voor de wijze waarop we
- -
werken en leren in organisaties organiseren? De huidige
werkgemeenschappen
tijd vraagt om ‘Slim organiseren met kennis’. In de module wordt aandacht besteed aan het strategische
- -
richten en inrichten van kennis- en leerprocessen. Aan de
en verandering
Kennis is in onze huidige maatschappij steeds belangrijker
introductie van het kritisch perspectief op organiseren processen van organiseren en de ontwikkeling van herkennen van kerncompetenties en organisatie-identiteit co-creërend vormgeven aan processen van ontwikkeling
orde komen onderwerpen als kennisstrategie, kennis- en
-
leerinfrastructuur, Communities of Practice, kennisnetwerken,
en de methodieken van veranderen
combineren van leren en werken, benutten van impliciete
-
en expliciete kennis, leren van ervaringen, de methodieken
en sociaal kapitaal
consistentie tussen intensiteit van de verandering uitdagingen en dilemma’s bij het omgaan met talent
van lessons learned en good and best practices.
-
Tevens wordt in de module aandacht besteed aan de rol
de HRM- of HRD-professional.
morele moed als uitdaging voor managers en
die moderne communicatietechnologie kan spelen als ‘enabler’ van kennis- en leerprocessen en de mogelijkheden
7.
en grenzen van e-learning. Hoe kan technologie het leren
In het afsluitend seminar worden de inhoudselementen
ondersteunen en welke rol kan het spelen binnen kennis-
uit de voorgaande seminars gecombineerd in een case-
management?
beschrijving, een spelsimulatie of in een andere nader
Afsluitende module
af te spreken vorm. 6.
Organiseren tussen vervreemding en verbinding
Deze afsluitende module is een integratie van leren,
In deze module vertrekken we vanuit een kritisch perspec-
ontwikkelen & veranderen en het eigen perspectief op
tief op organiseren. Van daaruit staat de vraag centraal hoe
de eigen toekomst. Hoe heb je je ontwikkeld en hoe
we de organisatie kunnen ontwikkelen als een werkgemeen-
kijk je naar de toekomst?
schap. We zoeken de spanning op tussen de begrippen
De opdrachten worden gepresenteerd aan en van feedback
identiteit en vervreemding, om van daaruit tot verbinding
voorzien door een forum van docenten, de andere deel-
en vertrouwen te komen.
nemers en eventuele externe gasten.
Module
Data Docenten
1. Introductiemodule wo 12, do 13 en vr 14 november 2014
prof.dr. Leon de Caluwé Josette de Goede MSc MCM dr. Manon Ruijters MLD dr. Michiel Schoemaker prof.dr. Robert-Jan Simons drs. Rob van der Spek prof.dr. André Wierdsma
2. Veranderen met focus op organisatie-ontwikkeling do 15 en vr 16 januari 2015
prof.dr. Leon de Caluwé
3. Leren in en van organisaties do 12 en vr 13 februari 2015 4. Studiereis wo 25 t/m za 28 maart 2015
dr. Manon Ruijters MLD prof.dr. Robert-Jan Simons
5. De organisatie als kenniswerkplaats do 23 en vr 24 april 2015 6. Organiseren tussen vervreemding en verbinding ma 18, di 19 en wo 20 mei 2015
drs. Rob van der Spek
7. Afsluitend seminar wo 24, do 25 en vr 26 juni 2015
prof.dr. Leon de Caluwé Josette de Goede MSc MCM dr. Manon Ruijters MLD dr. Michiel Schoemaker prof.dr. Robert-Jan Simons drs. Rob van der Spek prof.dr. André Wierdsma
Na iedere module vindt een intervisie-atelier plaats
drs. Rob van der Spek
dr. Michiel Schoemaker drs. Martijn Vroemen prof.dr. André Wierdsma
Data worden bekend gemaakt Josette de Goede MSc MCM tijdens eerste module
Deelnemende docenten
Werkateliers & Studium Generale
De betrokken docenten hebben hun sporen verdiend binnen de wetenschap èn in de praktijk. Daarnaast beschikken zij
Tussen de modules in worden ter bevordering van het leren
allen over uitgebreide ervaring in het verzorgen van
werkateliers georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten
onderwijs voor professionals. Zij zijn altijd zelf actief bezig
wordt in groepen van vijf à zes deelnemers besproken op
met opdrachten in de praktijk en met verdiepend weten-
welke manier in de praktijk met de behandelde inhouds-
schappelijk onderzoek.
elementen wordt omgegaan. In de loop van de post-master worden enkele bijeenkomsten
Docenten van de modules zijn:
georganiseerd in het kader van Studium Generale.
- prof.dr. Leon de Caluwé
Ter verbreding van het gezichtsveld van de deelnemers
(Vrije Universiteit Amsterdam, Twynstra Gudde)
wordt ingegaan op thema’s die de context van organisaties
- Josette de Goede MSc MCM
beschrijven.
(Coreness Strategy – Change – Leadership)
- dr. Manon Ruijters MLD (Twynstra Gudde)
- dr. Michiel Schoemaker (researcher, lecturer en consultant identity en communities)
- prof.dr. Robert-Jan Simons (Nederlandse School voor Onderwijsmanagement)
- drs. Rob van der Spek
Josette de Goede MSc MCM:
(DNV GL)
“Het is echt puzzelen en loslaten
- drs. Martijn Vroemen
van vertrouwde aannames, maar wat een hefbomen
(management consultant, trainer, coach)
en energie kun je vinden door perspectiefwisseling.
- prof.dr. André Wierdsma
Bezig zijn met de ‘change of change’ is NU antwoorden
(Nyenrode Business Universiteit)
vinden op de vragen van morgen.”
Forum: open ruimte voor gesprek Elke eerste avond in een module wordt, op basis van voorbereiding en voorzet van twee deelnemers uit
Prof.dr. André Wierdsma:
de groep, een forumbijeenkomst georganiseerd.
“Co-creëren vraagt om samen
Tijdens dit forum onderzoeken en ontwikkelen de deel-
het onbekende te verkennen
nemers een nieuwe en normatieve visie op organisaties
en nieuwe mogelijkheden te
en organisatieontwikkeling. Dit doen de deelnemers
ontwikkelen. Durf je het verschil
in discussie met de kerndocenten.
te maken vanuit verbinding met jezelf én anderen?”
Drs. Rob van der Spek: “Hoe een collectief leert is een fascinerend thema. Verschillende perspectieven zijn nodig om een omgeving te organiseren waarin medewerkers worden uitgedaagd om slim te leren. De kunst is vervolgens om als organisatie deze energie om te zetten in nieuwe produkten en diensten.”
Informatie
Locatie
Voor nadere informatie over de post-master LO&V
De post-master LO&V zal plaatsvinden op een locatie
kunt u contact opnemen met ABK RU Nijmegen,
in het midden van het land.
drs. Joyce Sas-Müller, 024-3612108 of
[email protected]
Informatiebijeenkomst
Inschrijving Aanmelding
Voorafgaand aan de start van de post-master LO&V zullen
Aanmelding is mogelijk via het bijgevoegde inschrijfformulier.
er voor geïnteresseerden informatiebijeenkomsten worden georganiseerd.
Cursusprijs
De data voor de bijeenkomsten zijn:
1 15.900,– all-in, d.w.z. in dit bedrag zijn kosten voor
woensdag 9 april 2014
overnachting, catering, studiereis en literatuur inbegrepen.
woensdag 21 mei 2014 woensdag 2 juli 2014
Plaatsing
woensdag 3 september 2014
Na ontvangst van het inschrijfformulier en het c urriculum
De bijeenkomsten vinden plaats bij Twynstra Gudde
vitae zal de geïnteresseerde voor een intakegesprek worden
te Amersfoort en beginnen om 17.00 uur.
uitgenodigd. Het intakegesprek heeft tot doel de toelaatbaar-
Aanmelden voor de informatiebijeenkomsten kan via
heid van de geïnteresseerde vast te stellen en wederzijdse verwachtingen af te stemmen. Naar aanleiding van
www.abk-opleidingen.nl
het intakegesprek wordt besloten over toelaatbaarheid van de kandidaat. Certificaat Na het afronden van de post-master LO&V ontvangt u een certificaat. Voorwaarde is actieve deelname aan alle bijeenkomsten en het met een voldoende resultaat voltooien van de ‘opdrachten’. Annuleren De organisatie houdt zich het recht voor de post-master bij onvoldoende deelname niet te laten doorgaan.
Deelnemende organisaties Twynstra Gudde
Adviseurs en Managers
Twynstra Gudde is een onafhankelijk adviesbureau met ruim 50 jaar praktijkervaring. Het bureau werkt met meer dan 300 consultants, managers en stafmedewerkers voor opdrachtgevers in de gezondheidszorg, overheid, bouw, energie en watersector en organisaties die direct en indirect betrokken zijn bij arbeidsvraagstukken. Voor meer informatie: www.tg.nl
DNV GL, adviesgroep kennismanagement De adviesgroep kennismanagement van DNV GL is sinds 1989 actief op het terrein van organisatieleren en toekomstverkenningen. De adviseurs van DNV GL hebben bij diverse internationale en nationale bedrijven en organisaties projecten en studies uitgevoerd. Voor meer informatie: www.dnvgl.com
ABK Radboud Universiteit Nijmegen Sinds 1991 verzorgt de ABK voor de faculteit Management wetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen kennisinteractie tussen wetenschappers en mensen die w erkzaam zijn in de praktijk. De MSc-opleiding Bedrijfskunde voor e rvaren managers en andere professionals vormt de kern van de activiteiten van de ABK. Daarnaast worden (mini)conferenties, leergangen, masteropleidingen en op maat gesneden leertrajecten georganiseerd. Voor meer informatie: www.abk-opleidingen.nl
www.abk-opleidingen.nl
inschrijfformulier: zie laatste twee pagina’s >
i n s c h r i j f f o r m u l i e r
l o & v
Ondergetekende, naam en voorletters (evt. titel): roepnaam (m/v): geboortedatum + geboorteplaats:
p r i v é
adres:
postcode + woonplaats:
tele foon: e-mail:
z a k el i j k
organisatie:
adres:
postcode + vestigingsplaats:
postbusnummer:
postcode + plaats:
tele foon: fax:
e-mail:
functie:
afdeling:
factuuradres
organisatie:
t.a.v.:
adres:
postcode + plaats:
schrijft zich hiermee in voor de post-master Leren, Ontwikkelen & Veranderen (start november 2014).
Ondergetekende is, bij definitieve toelating, gehouden aan de inschrijvings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op de achterzijde van dit inschrijfformulier, en verplicht zich tot het voldoen van het cursusgeld van 7 15.900,– op rekening 6459261 t.n.v. Stg. UOBN o.v.v. Inschrijving post-master Leren, Ontwikkelen & Veranderen nov 2014, in:
o 1 ter mijn datum: o 2 termijnen van zes maanden o 4 termijnen van een kwartaal handtek en ing: o 12 termijnen van een maand
(aank ruisen wat gewenst is)
Indien de werkgever (mee)betaalt, handtekening werkgever: Dit formulier dient u, vergezeld van een recente pasfoto en curriculum vitae te sturen naar: ABK RU Nijmegen, Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen tel. 024 3612108, e-mail
[email protected] Aan deze inschrijving kunnen geen rechten worden ontleend. Plaatsing is definitief na positief b ericht van de ABK RU Nijmegen.
inschrijvings- en betalingsvoorwaarden opleidingen abk/stichting uobn
1 Inschrijving opleiding Een cursist ontvangt na inschrijving voor één van de opleidingen van de ABK/stichting UOBN een bericht van de ABK/stichting UOBN of hij/zij al dan niet toelaatbaar is voor de opleiding. Met dit bericht is de eventuele plaatsing definitief. Toelating tot een van de opleidingen van de ABK/stichting UOBN is persoonsgebonden, dat wil zeggen dat na aanvang van de opleiding deelname is gebonden aan de ingeschreven cursist. 2 Betalingsvoorwaarden De opleidingskosten staan vermeld op het door de cursist ondertekende inschrijfformulier. De opleidingskosten dienen binnen de op de factuur gestelde vervaldatum(-data) te worden voldaan. Een regeling voor de betaling van de opleidingskosten door de werkgever vindt plaats door middel van medeondertekening van het aanmeldingsformulier. De cursist blijft echter persoonlijk aansprakelijk voor de volledige betaling van het cursusgeld. 3 Termijnbetalingen Op het inschrijfformulier van de betreffende opleiding staat aangegeven of termijnbetaling van het cursusgeld mogelijk is. Indien de cursist niet aangeeft hiervan gebruik te willen maken, zal het cursusgeld in één termijn worden gefactureerd. Aan termijnbetaling zijn geen extra kosten verbonden. 4 Betalingsachterstand De ABK/stichting UOBN is in geval van een betalingsachterstand door de cursist bevoegd betrokkene de toegang tot de opleiding te ontzeggen zolang niet aan de betalingsverplichting is voldaan. Tevens is de ABK/stichting UOBN gerechtigd bij een betalingsachterstand de relatie met de cursist te beëindigen. 5 Annulering deelname opleiding Ondertekening van een inschrijfformulier voor een van de opleidingen die de ABK/stichting UOBN verzorgt, verplicht de cursist tot het betalen van de overeengekomen cursusprijs. Annulering van een inschrijving voordat de opleiding is begonnen, kan alleen door middel van een aangetekend schrijven en verplicht de cursist te allen tijde tot het voldoen van 10% van de cursusprijs aan administratiekosten. Indien bedoelde kennisgeving 21 dagen of korter voor aanvang van de opleiding wordt ontvangen, is de cursist 60% van het cursusgeld verschuldigd (inclusief de hiervoor bedoelde administratiekosten). Na de start van de opleiding wordt niet meer tot restitutie van het cursusgeld overgegaan. 6 Toepasselijkheid voorwaarden Door ondertekening van het inschrijfformulier geeft de cursist/werkgever te kennen de hier beschreven voorwaarden en eventueel in de informatiegids vermelde aanvullende voorwaarden te hebben gelezen en te aanvaarden. 7 Geschillenregeling Op deze overeenkomst is uitsluitend Nederlands recht van toepassing. Alle geschillen welke mochten ontstaan naar aanleiding van de uitvoering van de onderhavige overeenkomst danwel van andere overeenkomsten, die daarvan het gevolg mochten zijn, worden voorgelegd aan de competente rechter in Arnhem.
De ABK/stichting UOBN, Radboud Universiteit Nijmegen, juni 2009.
