Het werk der Arendjongskens V.Z.W.
Saazlaan 31 8970 Poperinge
Pasen 2008
1/5
Beste Vrienden en weldoeners, Wij wensen u vooreerst een zalig Paasfeest! Dit jaar blikken we even terug naar enkele verjaardagen die een speciale betekenis hebben voor E.H. Stefaan Regöczi.
150 jaar verschijning van OLV van Lourdes Als jonge man van 20, hij was 2 jaar in de Don Bosco-school te Kortrijk op internaat geweest en zou in het college van Poperinge het vierde jaar Latijnse starten, mocht Stefaan Regöczi in 1935 voor het bisdom Brugge de bedevaartsvlag dragen in “Vlaanderens Bedevaart”. Hij werd er meteen bekend door! Het zou nog tot in 1988 duren vooraleer hij Lourdes zou terugzien en dikwijls heeft hij gedacht dat hij dit geluk niet meer zou mogen kennen. Hij schonk in 1983 een piëtabeeld gemaakt door één van zijn weeskinderen (Zsuzsa de Faykod) maar kreeg geen toelating van de Hongaarse regering om de inhuldiging ervan bij te wonen. Zsuzsa maakte onlangs een indrukwekkende marmeren kruisweg die dit jaar klaar is gekomen: zie foto hierboven en de nieuwsbrief van 2006. In 2006 ging Stefaan terug naar Lourdes ter gelegenheid van het bezoek van Paus Johannes Paulus II en kreeg er een eretitel. Zijn droom om dit jaar opnieuw naar Lourdes te gaan, kon wegens gezondheidsredenen jammer genoeg niet in vervulling gaan.
75 jaar verschijning van OLV van Banneux In hetzelfde jaar dat Stefaan te voet naar Vlaanderen kwam verscheen Onze Lieve Vrouw acht keer in Banneux als Maagd der Armen. In wie kon deze jongen, seminarist en priester, die steeds met armoede werd geconfronteerd, beter vertrouwen hebben dan in deze Onze Lieve Vrouw! Stefaans gebeden waren dan ook ontelbare malen aan Haar gericht. De Arendjongskens kenden “de Maagd der Armen” maar al te goed! Hij liet twee maal een beeld van OLV van Banneux overkomen uit België en als wonder bij wonder geraakten deze onder de ogen van de communistische machthebbers ter plaatse!
75 jaar voettocht Budapest – Poperinge Enkele maanden na de verschijning in Banneux dook István (Stefaan) Regöczi op te Poperinge: hij had maanden getraind om zijn voettocht te kunnen maken. Het onvergetelijk relaas staat in zijn eerste boek “Als Vlaanderen terugroept”.
Het Werk der Arendjongskens, V.Z.W.
[email protected];
[email protected] Rekeningnr. 467-6162791-80 IBAN BE47 4676 1627 9180 BIC Code KREDBEBB
1
Het werk der Arendjongskens V.Z.W.
Saazlaan 31 8970 Poperinge
Pasen 2008
2/5
65 jaar priesterschap van Stefaan Regöczi In 1943 werd Stefaan priester gewijd en tegen het advies van zijn vele vrienden in Vlaanderen keerde Stefaan terug naar zijn land. In 1944 brak ook daar het oorlogsgeweld uit: het begon met de deportatie van vele duizenden Hongaarse Joden naar Auschwitz. Stefaan hielp als katholiek priester de Joden om onder te duiken, wat niet evident was. Eind 1944 naderden de Russen, ze veroverden het land in 1945 en bleven het bezetten tot in 1989. In de periode van het communisme hield Stefaan als een rots in de branding stand, eerst met Kismama en een handvol medewerkers en later met zuster Bea. In 1946 bouwde hij te Vác een weeshuis (het Arendsnest) voor 200 kinderen en een kapel. Zijn geluk was echter van korte duur. Vanaf 1948 voelde hij aan dat zijn weeshuis genationaliseerd zou worden. Om dit te vermijden werd op zijn vraag door zijn vriend E.H. Arnold Ghesquière in Vlaanderen de V.Z.W. “Het Werk der Arendjongskens” opgericht. Deze VZW nam zogezegd alle bezittingen van Stefaan over zodat ze niet zouden kunnen aangeslagen worden. Het bracht maar enkele maanden uitstel en in 1949 werd het weeshuis toch aangeslagen en verdween Stefaan tot september 1953 in de gevangenis. Ondertussen deed Kismama met een tiental Arendjongskens in haar huis te Vác verder, zo goed en zo kwaad als het kon. Bij zijn vrijlating mocht Stefaan zich niet meer vertonen in Vác. Hij werd een 50-tal km verder benoemd in Mariabesnyö en daar begon hij opnieuw met weeskinderen. In 1955 werd Stefaan nog maar eens verplaatst naar een landelijk uitgestrekt gebied nog eens 50 km verder. Bij de Hongaarse opstand van oktober 1956 werd in alle haast de terugkeer van de weeskinderen naar het weeshuis in Vác voorbereid maar de Russische tanks waren sneller…200.000 Hongaren vluchtten in een drietal dagen uit hun land en velen probeerden in Vlaanderen te geraken omdat ze er nog als kind verbleven hadden. De V.Z.W “Het Werk der Arendjongskens” trachtte zoveel mogelijk gevluchte Hongaren te helpen, waaronder de broer van Stefaan. Eind 1956 kwam er in het Westen een enorme golf van medeleven met Hongarije tot stand en de oproep van Arnold Ghesquière begin 1957 om hulp voor Stefaan viel niet in dovemansoren: Arnold werd overladen met giften en een deel gaf hij door aan Oostpriesterhulp van pater Werenfried van Straaten, de spekpater genoemd. Tussen 1958 en 1968 werd Stefaan nog verschillende keren verplaatst en velen zullen zich de namen Mariabesnyö, Domony, Aszod, Nográdveröcze, Salkszentmarton en Örkény herinneren. Op de meeste van die parochies bouwde hij huizen om tot weeshuizen en bouwde hij een kapel of kerk. Dit duurde telkens tot hij verplaatst werd en het verbod kreeg om terug te keren naar die plaats waar dan de weeskinderen met een opvoedster achterbleven. Hij bleef echter met de fiets over hobbelige wegen zijn weeskinderen clandestien bezoeken: overal en nergens thuis en steeds de kans om opgepakt te worden: wat een leven… Hij werd in 1957, 1960, 1962 en in 1972 gevangen gezet. De laatste keer was het omdat zijn boek “Wij kunnen niet zwijgen” waarin hij de retoriek van het regime doorprikte en aantoonde dat het leven onder het communisme in feite een gruwel was, verschenen was.
Het Werk der Arendjongskens, V.Z.W.
[email protected];
[email protected] Rekeningnr. 467-6162791-80 IBAN BE47 4676 1627 9180 BIC Code KREDBEBB
2
Het werk der Arendjongskens V.Z.W.
Saazlaan 31 8970 Poperinge
Pasen 2008
3/5
60 jaar V.Z.W. Het Werk Der Arendjongskens Op 6 juni 1948 werd te Brugge de V.Z.W. “Het Werk De Arendjongskens” gesticht. Stefaan had al verschillende keren gevraagd om een Belgische vereniging te stichten die zijn weeshuis zou kunnen overnemen zodat het niet zou kunnen genationaliseerd worden. Notaris D’ Hoore van Beernem die getrouwd was met een dochter van Dr. Caenen uit Dudzele bij wie Stefaan een tweede thuis had, had alles geregeld. De stichtende leden waren: kanunnik J. Mahieu (Brugge), E.H.Joseph Ghesquière, directeur normaalschool Torhout, (Torhout) E.H. Arnold Ghesquière, directeur “Blindengesticht” (Brugge), barones Germaine Rotsaert de Hertaing, echtgenote van baron Joseph van Caloen (St. Andries), Joseph Duverger en zijn echtgenote Thérèse Belazy, Prof. Universtiteit Gent (Gent, St. Amandsberg), Robertine Caenen (Dudzele), Louis Weemaes , geneesheer (Mechelen), Louis Vandiest – Caenen, geneesheer (Etterbeek), Maurice Coppin, bankdirecteur (Brugge), Hippolyte Bonne, directeur verzekeringsmaatschappij (Brugge), G. Dupon, beeldhouwer (Brugge), Catherine Coosemans (Schoten), Hubert Coussement, ingenieur, (Hooglede). Catherine Coosemans geeft volmacht aan haar broer Tibor Kasztanovics
Veruit het meest aktief in de eerste jaren was E.H. Arnold Ghesquière. Hij werd opgevolgd door E.H. Wullepit die met evenveel enthousiasme deze taak waarnam tot in 2004. In 2004 verschenen naar aanleiding van de nieuwe wet op de V.Z.W.’s de nieuwe statuten in het staatsblad. Het huidig bestuur bestaat uit: Mgr. A. Depoorter (voorzitter, Brugge), E.H. F. Wullepit (ondervoorzitter, Roeselare), X. Monteyne (secretaris, Dadizele), F. Merveillie (penningmeester, Poperinge), L. Hanssens (Gullegem), A. Vanden Avenne (Oostrozebeke), V. Vanden Avenne (Ooigem), E. Lambrecht (Kortrijk), T. Vervisch (Izegem), M. Wullepit.
Onze V.Z.W. telt op heden een 750-tal steunende leden wat op zich al bijzonder is. Ze zorgt, dank zij u, voor financiële steun die maandelijks naar Stefaan gestuurd wordt. Verder verzamelen we alle mogelijke documenten, brieven, foto’s over Stefaan. Later zal, zoals de statuten het bepalen, het archief overgemaakt worden aan het bisdom Brugge. Daarenboven blijven we de Hongaarse doctoraatstudente Vera Hajto (zie vorige nieuwsbrief) helpen met haar thesis over de Hongaarse kinderactie. Concreet zoeken we naar Hongaren in Vlaanderen: zowel de ingeweken kinderen van toen (ze zijn nu allemaal heel oud) als hun nakomelingen. Hier wil ik een oproep doen: kent u een Hongaar in uw omgeving laat het ons weten! Binnenkort verschijnt er een website waar ruime aandacht zal geschonken worden aan Stefaan Regöczi. Het Werk der Arendjongskens, V.Z.W.
[email protected];
[email protected] Rekeningnr. 467-6162791-80 IBAN BE47 4676 1627 9180 BIC Code KREDBEBB
3
Het werk der Arendjongskens V.Z.W.
Saazlaan 31 8970 Poperinge
Pasen 2008
4/5
40 jaar vrijheidskapel van Stefaan te Budapest In 1968 kwam een einde aan zijn zwerftocht: hij kon een vervallen kapel kopen op de Vrijheidsberg te Budapest en zoals op al zijn vorige plaatsen begon hij opnieuw te verbouwen (1969) en te bouwen (1993) met of zonder toelating van de overheid. Sinds 1968 staat de Vlaamse zuster Bea aan zijn zijde en we zijn haar hiervoor zeer dankbaar! In al die tijd heeft Stefaan duizenden brieven geschreven naar Vlaanderen vooral naar Arnold Ghesquière en later naar Frans Wullepit. Deze brieven bevatten codetaal als het over mensen of geld ging en de brieven die hij zelf kreeg van Arnold vernietigde hij meestal opdat ze niet in verkeerde handen zouden vallen. Er zijn brieven met nieuws over zijn bouwwerken, nieuws over de Arendjongskens, nieuws over hun vakanties aan het Balatonmeer, en vooral met vragen om financiële steun. Hier past een hulde aan de helpers van het eerste uur, die in heroïsche omstandigheden en met grote risico’s Stefaan de nodige middelen bezorgden! Je moet weten dat er zelfs bij ons verklikkers waren, je kon zelfs hier niemand vertrouwen! Stefaan is tot op vandaag deze Vlamingen niet vergeten want hij weet goed dat hij zonder hun steun quasi niets had kunnen verwezenlijken! Stefaan Regöczi in 2007 In juli 2007 bezochten we Stefaan Regöczi en zuster Bea. We woonden er de mis bij (foto hiernaast) en bezochten zijn museum over Mindszenty boven zijn kapel. Stefaan woont daar juist naast en zuster Bea woont aan de overkant van de straat wat ideaal is. Hij is nog steeds aktief weliswaar met enkele lichamelijke ongemakken. Wij vernamen dat de toekomst van de eredienst op de vrijheidsberg (Galgozy ut 49, Szabadsàghegy 1125 Budapest XII, u kan gerust op dit adres een brief schrijven!) verzekerd is, en dit verheugt ons. Wij danken u allen voor uw trouwe steun (rekeningnummer staat onderaan iedere blz.). Zalig Pasen en tot volgend jaar! In Poperinge is er naar jaarlijkse gewoonte op 9 juli 2008 een speciale misviering in de St. Janskerk om 10u in verband met de verbroedering die Stefaan in het leven riep tussen OLV van St.- Jan en OLV van de Putkapel te Budapest. Van harte welkom! De foto’s in deze nieuwsbrief van boven naar beneden: De nieuwe kruisweg te Lourdes, OLV van Banneux, Stefaans eerste boek (1939): “Als Vlaanderen terugroept”, Stefaans priesterwijding, gedenkplaat aan de kapel, E.H. Arnold Ghesquière, E.H. Frans Wullepit, Frans Merveillie,Xavier Monteyne, ingangsdeur van de oude kapel waaraan hij later een tweede bouwde en later nog een grotere (volgende foto) aanbouwde, E.H. Stefaan in zijn kapel, 2007. Het Werk der Arendjongskens, V.Z.W.
[email protected];
[email protected] Rekeningnr. 467-6162791-80 IBAN BE47 4676 1627 9180 BIC Code KREDBEBB
4
Het werk der Arendjongskens V.Z.W.
Pasen 2008
Saazlaan 31 8970 Poperinge
kinderspel: misdienaar in de tuin van de dekenij te Poperinge
5/5
Stefaan, Laci en Imi 1933
terug thuis na gevangenschap 1972
1929
één van de postkaarten voor steun, 1960
foto "Zwerver voor God"
zuster Bea, Stefaan en Esther
Stefaan Regöczi en Xavier Monteyne
2003
2007
2003
Mgr. Depoorter, Brugge,Voorzitter
E.H. Frans Wullepit, Rumbeke
Frans Merveillie, Poperinge, schatbewaarder
Xavier Monteyne, Dadizele, secretaris
Het Werk der Arendjongskens, V.Z.W.
[email protected];
[email protected] Rekeningnr. 467-6162791-80 IBAN BE47 4676 1627 9180 BIC Code KREDBEBB
5