Plan van aanpak woonservicewijk Kplus … ook met een zorgvraag prettig wonen in Driemond, Nellestein en de K-buurt Stadsdeel Zuidoost, oktober 2010
2
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Inhoudsopgave 1. Vooraf
5
2. Stedelijke richtlijnen én buurtgericht maatwerk voor de Kplus
7
7
2.1. De Kplus volgens de stedelijke richtlijnen voor woonservicewijken 2.2. Buurtgericht maatwerk voor de Kplus
3. Uitkomsten verkenning en geplande woonservicewijk-initiatieven
12 12
3.1. K-buurt als deel van de woonservicewijk 3.1.1. Belangrijkste uitkomsten buurtenquête 3.1.2. Kansen en doelstellingen 3.2.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven
3.2. Nellestein als deel van de woonservicewijk 3.2.1. Belangrijkste uitkomsten buurtenquête 3.2.2. Kansen en doelstellingen 3.2.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven
15
3.3. Driemond als deel van de woonservicewijk 3.3.1. Belangrijkste uitkomsten buurtenquête 3.3.2. Kansen en doelstellingen 3.3.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven
18
4. Procesorganisatie
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.
Convenantpartners en netwerkpartners Overlegstructuur Bewonersparticipatie Communicatie Financiën Planning
21 21 24 24 25 25 27
Aparte bijlagen 1. Woonservicewijk-initiatieven Kplus
29
2. Convenant (ondertekening: 21 oktober 2010)
62
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
3
4
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
1. Vooraf
1. Vooraf In mei 2009 heeft het dagelijks bestuur van stadsdeel Zuidoost (ZO) de ‘Kplus’ als tweede woonservicewijk (wsw) van het stadsdeel aangewezen. Een woonservicewijk is: ‘een normale buurt voor iedereen, waar een verhoogd zorg- en welzijnsniveau aanwezig is en waar bewoners, ondanks een grotere zorgvraag, zelfstandig kunnen blijven wonen.’1 De Kplus bestaat uit de K-buurt, Nellestein en Driemond. Hieronder is het gebied van de Kplus aangegeven: de K-buurt is groen gemarkeerd, Nellestein rood en Driemond geel.
Buurtverkenningen = basis voor het plan van aanpak Ter voorbereiding van de woonservicewijk Kplus is de situatie in de drie buurten uitgebreid verkend. Er is een vergelijking gemaakt tussen de situatie in de Kplus en de stedelijke richtlijnen voor woonservicewijken. Daarnaast zijn circa 60 gesprekken
1 2
gevoerd met sleutelfiguren in de drie buurten: professionals, bewoners en andere belanghebbenden, zoals het Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost. Tijdens de gesprekken stonden de vragen centraal: • wat er in Nellestein, Driemond en de K-buurt al aan voorzieningen en diensten is; • wat nodig is om deze buurten beter toe te rusten op mensen die zorg nodig; • wat de praktische mogelijkheden en kansen zijn om de situatie voor zorgvragers in de buurten te verbeteren. Daarnaast heeft de gemeentelijke dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) statistische buurtgegevens over wonen, zorg en welzijn geanalyseerd en ruim 200 bewoners persoonlijk geënquêteerd over hun tevredenheid met voorzieningen en met de buurt. Totstandkoming plan van aanpak De uitkomsten van deze buurtverkenningen zijn besproken met bewoners en professionals. Dat gebeurde tijdens drie buurtbijeenkomsten en een overkoepelende bijeenkomst. Op basis daarvan zijn de eerste woonservicewijk-initiatieven ontwikkeld. Tijdens de werkconferentie over de woonservicewijk Kplus in april 2010 konden bewoners en professionals daarop reageren en hun ideeën voor aanvullingen en andere initiatieven inbrengen2. Ook de Wmo-adviesraad en de convenantpartners zelf hebben op het concept plan gereageerd. De buurtverkenningen en de reacties en aanvullingen van meedenkers en toekomstige convenantpartners hebben tot het voorliggende plan van aanpak en het convenant voor de woonservicewijk Kplus geleid. Tijdens het voorbereidingtraject voor de woonservicewijk Kplus zijn al diverse acties van de grond
Rapport ‘Woonservicewijken in Zuidoost’, stadsdeel Zuidoost, 2007
Het verkenningsrapport, het rapport van O+S en de verslagen van de woonservicewijk-bijeenkomsten kunnen opgevraagd worden bij Hans
Dijksman, beleidsadviseur stadsdeel Zuidoost:
[email protected] Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
5
gekomen. Naar aanleiding van de buurtverkenningen is begin 2010 een kennismakingsbijeenkomst tussen alle sociaal-maatschappelijke en zorgorganisaties in de K-buurt georganiseerd, om in de toekomst beter gebruik te maken van elkaars mogelijkheden en om meer met elkaar samen te werken. In Driemond is de bouwaanvraag voor het Sportactiviteitencentrum op toegankelijkheid getoetst. Ook zijn er contacten gelegd tussen de seniorensoos Driemond en de manager van het woonzorgcentrum Nellestein om te verkennen hoe Driemonders in de toekomst meer gebruik kunnen maken van het aanbod van het woonzorgcentrum. Inhoud plan In dit plan van aanpak zijn nieuwe wijk- of buurtgerichte initiatieven gebundeld die een bijdrage leveren aan het inrichten van de woonservicewijk Kplus. Andere initiatieven, zoals stadsdeelbrede voorzieningen, reguliere diensten en reeds lopende projecten voor wonen, dienstverlening en zorg zijn buiten beschouwing gelaten om dubbelingen te voorkomen. Voorbeelden van wijkgerichte initiatieven die niet in het plan van aanpak voorkomen zijn het buurtuitvoeringsplan voor de EGK-buurt en verschillende leefbaarheidsmaatregelen, bijv. van het stadsdeel, woningcorporaties en bewoners. Bij de uitvoering van de woonserivcewijk-initiatieven wordt wel zoveel mogelijk een koppeling met deze plannen en programma’s gemaakt.
6
Leeswijzer Het plan van aanpak bestaat uit drie delen. • In het eerste deel (hoofdstuk 2) worden de grondslagen voor de inrichting van de Kplus als woonservicewijk toegelicht. Wat is nodig gelet op de stedelijke richtlijnen? En waar moet rekening mee gehouden worden naar aanleiding van de buurtverkenningen? • In het tweede deel (hoofdstuk 3) staan de drie buurten centraal. Per buurt zijn de uitkomsten van de verkenning samengevat. Er wordt toegelicht wat dat aan kansen en doelstellingen betekent en welke woonservicewijk-initiatieven per buurt gepland zijn. • Een aparte bijlage bevat uitgebreide toelichtingen op de initiatieven. • Het derde deel (hoofdstuk 4) tenslotte gaat over de procesorganisatie: wie zijn de convenant partners voor de Kplus, welke rol spelen bewoners bij de uitvoering van de initiatieven, hoe ziet de communicatie en voortgangsbewaking eruit en hoe zit het met de kostendekking?
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
2. Stedelijke richtlijnen én buurtgericht maatwerk voor de Kplus
De volgende twee invalshoeken waren maatgevend bij de voorbereidingen van de Kplus als woonservicewijk: 1. een vergelijking van de huidige voorzieningen en diensten in de Kplus met de (voornamelijk kwantitatieve) stedelijke richtlijnen voor woonservicewijken. 2. een kwalitatieve analyse van de buurtsituaties met de vraag of er belemmeringen zijn voor zorgvragers om zelfstandig en prettig in de Kplus te kunnen wonen. In dit hoofdstuk wordt toegelicht wat deze twee invalshoeken voor de Kplus als geheel betekenen. De kwalitatieve analyse en conclusies per buurt komen in hoofdstuk 3 aan bod.
2.1. De Kplus volgens stedelijke richtlijnen woonservicewijken Er zijn stedelijke richtlijnen voor woonservicewijken opgesteld die alle stadsdelen, de centrale stad, corporaties, zorgaanbieders en de zorgverzekeraar ondertekend hebben. Deze richtlijnen hebben betrekking op de zorgvoorzieningen en dienstverlening, de woningen en de openbare ruimte in een wijk van circa 10.000 inwoners. Dat komt ongeveer overeen met de grootte van de Kplus.
pleeghuis zorg en groepsgewijze 24-uurs-zorg voor specifieke groepen zorgvragers. • een dienstencentrum met sociaal-culturele activiteiten, een dagbestedingsaanbod, een ontmoetingsfunctie, een informatie- en adviesfunctie, een wijkrestaurant en andere sociaal-maatschappelijke diensten, afgestemd op de bewoners van de betreffende wijk. Deze diensten hoeven niet allemaal onder één dak gehuisvest te worden. • verhoogd niveau diensten aan huis (boodschappen- en klussendienst, maaltijdservice). • goed toegankelijke looproutes naar belangrijke voorzieningen en OV-haltes. • drempelvrije toegangen tot (semi)openbare gebouwen en andere voorzieningen. • winkelvoorzieningen, een veilig bereikbare pinautomaat of een bank van de Dienst Onderzoek en Statistiek van de Gemeente Amsterdam (O+S)3.
Een wijk moet volgens de stedelijke richtlijnen als woonservicewijk minimaal over de volgende factoren beschikken: • voldoende levensloopgeschikte woningen, rolstoelwoningen en andere woningen met faciliteiten voor mensen met een zorgbehoefte. In 2009 zijn daarvoor op stedelijk niveau actuele prognoses opgesteld voor de extramuraliseringstrend in de komende 5 tot 25 jaar. Deze prognoses zijn als globale leidraad vertaald naar de Kplus. • een zorgsteunpunt met eerstelijnsvoorzieningen, een apotheek, wijkziekenboeg, zorg op afroep en de mogelijkheid voor individuele ver-
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
7
Vergelijking stedelijke richtlijnen en bestaande voorzieningen en diensten Kplus In onderstaande tabel zijn de stedelijke richtlijnen vertaald naar de huidige situatie in de Kplus, waarbij ook de specifieke buurtsituaties worden toegelicht. Stedelijke richtlijnen wsw
De hele Kplus (excl.
K-buurt (excl. kleine
(betreft indicatieve cijfers)
kleine K-buurt)
K-buurt)
Nellestein
Driemond
Nultredewoningen in 2030: 1100 woningen
Voldoende (2630 woningen)
Geen cijfers op buurt niveau Algemene indruk: voldoende beschikbaar
Geen cijfers op buurtniveau. Algemene indruk: meer dan voldoen-de beschikbaar
Geen cijfers op buurtniveau. Algemene indruk: beperkt beschikbaar
Rolstoelwoningen: 24 woningen
Geen
0
0
0
Geclusterde zelfstandige woningen (zoals Wibo’s) in 2030: 170 woningen
Voldoende (500 woningen)
365 Koornhorst, verder: Foe Ooi Leeuw, Nos Perla, Leger des Heils, Philadelphia
111 wibo-woningen
Geen
Verzorgingsplaatsen in 2030: 16 plaatsen
Verschilt per buurt, maar voor de hele wijk meer dan voldoende (94)
0
94 plaatsen
0
Verpleeghuisplaatsen in 2030: 28 plaatsen
Geen
0
0
0
Geclusterd onzelfstandige woningen in 2030 (24uurszorg): indicatief 37 woningen
16 woningen, nog geen woningen voor dementerende ouderen
16 NSWAC
0
0
Eerstelijnsvoorzieningen
Voldoende
Ja
Ja
Nee, oriëntatie op Weesp
Apotheek
Voldoende
Ja, meerdere
Apothekersservice
Apothekers-service
Fysiotherapie, ergotherapie ea.
Voldoende
Ja
Ja
In Weesp
Wijkziekenboeg
Zeer beperkt
Nee
6 bedden
Nee
Dienstencentrum (maaltijden, spreekuren, sociale activiteiten, ontmoeting, info en advies)
Beschikbaar, vorm verschilt per buurt
HRH, Bij Boschoord, Stichting MaDi, Netwerk en over 5 jaar ook ABCC
Woonzorgcentrum Nellestein
Dorpsraad: inform. en advies en ontmoeting, Ouderensoos: soc. activiteiten
Wijkrestaurant
Nee
Nee
Nee
Nee
Verhoogd niveau diensten aan huis (boodschappen, maaltijden, etc.)
Nee
Nee
Nee
Nee
Toegankelijke looproutes
Verschilt per buurt
Nu beperkt, maar veel verbeteringen bij vernieuwing Bijlmer
Goed
Zeer beperkt, weinig verbete-ringen mogelijk
Toegankelijke openbare gebouwen
Redelijk tot goed
Bestaande gebouwen goed toegankelijk, nieuwe gebouwen moeten worden getoetst
Goed toegankelijk
Ontwerp SAC is op toegankelijk-heid getoetst. Uitkomsten toets positief
Winkels en andere voorzieningen zoals pinnen
Verschilt per buurt
Ja
Winkel: beperkt in wozo-centrum Pinnen: nee
Winkel en pinnen: buurtwinkel
Openbaar vervoer
Verschilt per buurt
Goed
Goed
Matig-slecht
3
bijv. begeleid wonen of groepswonen met intramurale zorg voor specifieke doelgroepen (zoals dementerende ouderen)
8
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Conclusies vertaling stedelijke richtlijnen naar de Kplus Een belangrijke conclusie is dat er in de Kplus al veel voorzieningen en diensten zijn die voor een woonservicewijk van gemiddeld 10.000 inwoners nodig worden geacht. Zo zijn er voor de hele wijk: • voldoende nultrede- en aanpasbare woningen; • voldoende verzorgingshuisplaatsen; • wibo-woningen; • gezondheidsvoorzieningen en apotheken. Waar het in de hele Kplus volgens de stedelijke richtlijnen nog aan ontbreekt zijn: • circa 30 verpleeghuisplaatsen; • circa 20 specifieke woningen met 24uurszorg (bijv. voor dementerende ouderen of mensen met een verstandelijke beperking); • circa 24 rolstoelwoningen; • zorg op afroep; • een wijkziekenboeg; • een wijkrestaurant. Daarnaast schort het in sommige delen van de wijk aan een goede toegankelijkheid van de openbare ruimte en aan voldoende en veilige winkel- en pinmogelijkheden. Voorbehoud bij toepassing stedelijke richtlijnen: een blauwdruk is niet toereikend! Bij de inrichting van de Kplus als woonservicewijk bieden de stedelijke richtlijnen maar beperkt houvast, gezien de eigenheid van het stadsdeel, de specifieke situaties van de drie buurten van de Kplus en hun onderling grote verschillen. Rekening houden met de buurtspecifieke aspecten was dan ook een belangrijk uitgangspunt bij de voorbereiding van de woonservicewijk Kplus. In de volgende paragraaf (2.2. Buurtgericht maatwerk) wordt uitgebreid ingegaan op de specifieke buurtaspecten waarvoor in elk geval maatwerk nodig. Waarom dat nodig is, kan aan de hand van een paar simpele voorbeelden worden geïllustreerd. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om in één van de drie buurten een centraal dienstencentrum te realiseren met het idee dat alle bewoners van de Kplus er dan gebruik van maken. Daarvoor is de igging van Nellestein en Driemond te geïsoleerd en is de huidige oriëntatie van bewoners op zorg- en andere voorzieningen in verschillende buurten en wijken te verschillend. Sommige bewoners van de Kplus maken bijvoorbeeld gebruik van voorzieningen in Weesp, sommige van
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
de K-buurt en anderen van Reigersbos. Een ander voorbeeld betreft de apotheken in een wsw: elke woonservicewijk van 10.000 inwoners moet over een apotheek beschikken. In de K-buurt zijn er diverse apotheken, maar voor Nellesteiners en Driemonders zijn deze behoorlijk ver weg. Een apothekersservice (die er in beide buurten gelukkig al is!) kan voor dit probleem soelaas bieden. Er moet dus per buurtniveau gekeken worden hoe bepaalde zaken verbeterd kunnen worden. Waarbij het niet haalbaar is om elke buurt als afzonderlijke kleine woonservicewijk in te richten. Daarvoor is het schaalniveau per buurt te beperkt. Het is wel mogelijk om de zwakke punten van elk van de drie buurten zoveel mogelijk te verbeteren en de sterke punten uit te bouwen of tenminste te handhaven.
2.2. Buurtgericht maatwerk in de Kplus In deze paragraaf komt een aantal buurtspecifieke factoren en verschillen tussen de buurten aan de orde, die belangrijk zijn bij het ontwikkelen van woonservicewijk-initiatieven. 1. Voorbeelden van inhoudelijke verschillen per buurt De drie buurten verschillen sterk van elkaar. De K-buurt heeft de meest stedelijke kenmerken van de drie buurten. Nellestein vertoont vooral kenmerken van een rustige gestapelde buitenwijk in het groen en Driemond die van een landelijke kleine dorpskern. Ook de grootte van de drie buurten verschilt sterk: de K-buurt bestaat uit meer dan 9300 bewoners , Nellestein uit 2700 en Driemond uit 1500 bewoners. Aandeel ouderen Het aandeel ouderen is in Nellestein het hoogst met meer dan 18,7 %, in Driemond bedraagt het aandeel ouderen 15 % en in de K-buurt slechts 7 % (excl. kleine K-buurt, incl kleine K-buurt: 9%). Oudere bewoners zijn ook de grootste groep zorgvragers in Nellestein en Driemond. In de K-buurt is de groep zorgvragers veel diverser. Bij deze groep horen niet alleen ouderen, maar ook tienermoeders, kwetsbare jongeren en jong volwassenen, bewonersgroepen met verstandelijke en lichamelijke beperkingen, ex-verslaafden en andere zorgvragers. Zorginfrastructuur De zorginfrastructuur in de K-buurt is, net als de groep zorgvragers, heel divers en kent veel eerste-
9
lijnsvoorzieningen, apotheken en andere voorzieningen. Ook Nellestein is, zeker gezien de geringe schaalgrootte, goed bedeeld met zorgvoorzieningen: een gezondheidscentrum, een tandartspraktijk en een woonzorgcentrum. Het dorp Driemond beschikt niet over zorgvoorzieningen. De meeste bewoners maken gebruik van de voorzieningen in Weesp, die daar in ruimte mate aanwezig zijn. Weinig bewoners maken gebruik van de voorzieningen in Nellestein, ondanks dezelfde afstand. Gebruik andere voorzieningen De oriëntatie van bewoners op andere voorzieningen, zoals winkels, sociaal-culturele- en sportvoorzieningen, verschilt per buurt. Nellesteiners maken vooral gebruik van de voorzieningen in Reigersbos en in veel mindere mate van de K-buurt. De bewoners van de K-buurt zijn op hun eigen buurtvoorzieningen gericht en de meeste Driemonders geven ook bij commerciële en andere voorzieningen de voorkeur aan Weesp, sommige aan de K-buurt. 2. Omzien naar elkaar: een toegevoegd criterium voor de woonservicewijk Kplus Of mensen prettig wonen in een woonservicewijk ligt niet alleen aan het professionele aanbod van zorg en welzijn. Dat hangt er ook vanaf of buurtbewoners rekening met elkaar (willen) houden, in het dagelijkse leven naar elkaar omzien en bereid zijn om iets voor elkaar te betekenen als er nood aan de man is. Tenslotte heeft iedereen, ook mensen die niet structureel afhankelijk zijn van zorg, af en toe een helpende hand nodig. In een ideale woonservicewijk vinden buren het niet vervelend om zo nu en dan bij elkaar aan te kloppen en iets voor elkaar te betekenen. Om die redenen is bij de verkenning ook dit kwalitatieve aspect van de woonservicewijk in beeld gebracht en is gekeken naar waar extra stimulans nodig is om ‘omzien naar elkaar’ te bevorderen. Ook hier zijn de verschillen per buurt groot. In de K-buurt zelf zijn er grote verschillen tussen de laagbouw en hoogbouw; sociale burenhulp komt vaker voor in de laagbouw en onder groepen met eenzelfde cultureel-etnische of religieuze achtergrond. Ook blijkt dat in de K-buurt meer bewoners dan elders in een sociaal isolement verkeren en last hebben van eenzaamheidsgevoelens. In Nellestein zijn er veel actieve bewoners en is er sprake van een mix van individualistische leefstijlen, ‘lichte gemeenschappen en burenhulp. In Driemond is de bereidheid om elkaar als buren te 4
10
helpen het grootst; dat geldt ook voor de bereidheid van bewoners om zich als vrijwilliger voor dorpsactiviteiten in te zetten. Bewoners nemen door het prettige wonen en de sociale samenhang in het dorp ook verschillende beperkingen voorlief (bijv. in de stedenbouwkundige- en voorzieningenstructuur) voorlief. 3. Aansluiten bij wat er is Bij het ontwikkelen van verbetermaatregelen voor de Kplus lag de focus niet uitsluitend op nieuwe initiatieven. Er zijn ook bestaande plannen betrokken die opgeplust kunnen worden met woonservicewijk-criteria. Dat geldt bijvoorbeeld voor herinrichtingsplannen openbare ruimte, de bouw van een nieuw voorzieningencentrum in de K-buurt en de plannen voor nieuwbouwwoningen in Driemond. Deze benadering biedt ook de kans om bestaande werkwijzen en projecten op basis van woonservicewijk-criteria onder de loep te nemen of problemen opnieuw te agenderen die al langer spelen en waar veel bewoners met een zorgvraag last van hebben. 4. Hybride grens aan de westkant van de K-plus: de kleine K-buurt Bij de bestuurlijke vaststelling van de toekomstige woonservicewijken in 2009 is de westelijke grens van de Kplus langs de Groesbeekdreef getrokken. Dat is exclusief de ‘kleine K-buurt’ (= Kelbergen en Kortvoort). Officieel hoort de kleine K-buurt bij een woonservicewijk die in de toekomst nog ontwikkeld moet worden: Bijlmer Centrum. Maar tijdens verkenning werd duidelijk dat deze grens voor veel bewoners en professionals in de K-buurt niet logisch is. Veel bewoners van de kleine K-buurt, inclusief de bewoners van het woonzorgcentrum Henriette Roland Holst-huis (HRH) zijn sterk georiënteerd op de voorzieningen in de oostelijke K-buurt. Ook maakt het HRH in feite onderdeel uit van de voorzieningenstrook langs de Karspeldreef. Daarom is de westelijke grens voor de K-buurt bij de verkenning als ‘hybride grens’ beschouwd. Dat houdt in dat belanghebbenden en gegevens over de kleine K-buurt zowel bij de totstandkoming van de Kplus als bij de toekomstige woonservcewijk Bijlmer Centrum een rol zullen spelen. Bijvoorbeeld zijn voor het buurtonderzoek ook bewonersmeningen van de kleine K-buurt betrokken. Ook werden bewoners en professionals van het HRH voor de Kplus-bijeenkomsten uitgenodigd. Ze willen bijvoorbeeld meewerken aan de uitvoering van
Dit aantal bewoners is zonder de ‘kleine K-buurt’ (Kortvoort en Kelbergen) die bij de toekomstige wsw ‘Bijlmer Centrum’ hoort. Zie ook onder punt 4 ‘Grenzen Kplus’ Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
een aantal woonservicewijk-initiatieven (zoals de toegankelijkheidskaart voor de K-buurt). 5. Crisisbestendigheid van de plannen Door de financiële crisis stagneren overal in het land stedenbouwkundige projecten die als drager van woonservicewijken ontwikkeld zouden worden. Om die reden is bij de verkenning ook gekeken naar de crisisbestendigheid van mogelijke verbeterplannen. De belangrijkste conclusie is dat het succes van de Kplus als woonservicewijk niet op een klein aantal stedenbouwkundige projecten rust. Daardoor zijn de meeste wsw-plannen niet heel gevoelig voor bouwstagnaties. De bouw van het ABCC in de K-buurt is het meest ‘crisisgevoelige’ wsw-project. Bij de overige wsw-plannen gaat het veel meer om een brede scala aan verbetermaatregelen, waaronder veel sociaal-maatschappelijke initiatieven. Ook zijn de initiatieven over de drie buurten van de Kplus verspreid. Sommige kunnen bovendien als ‘plusvoorzieningen’ aangemerkt worden, waarmee reeds bestaande plannen en werkwijzen worden versterkt. Door deze omstandigheden is de crisisbestendigheid van de meeste wsw-initiatieven groot.
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
11
3. Uitkomsten verkenning en geplande woonservicewijkinitiatieven In dit hoofdstuk staan de buurtgerichte uitkomsten van de verkenning centraal. Dat betreft de problemen, behoeften, kansen en doelstellingen en de mogelijke wsw-initiatieven. Bij elk initiatief is aangegeven of daarmee stedelijke richtlijnen gerealiseerd en urgente belemmeringen in de buurten verholpen kunnen worden. Dat wordt verderop in de initiatiefoverzichten met de letters ‘A, B en C’ aangegeven. A staat voor ‘absoluut nodig’, B voor ‘zeer wenselijk’ en C voor ‘goede bijdrage’.
3.1. De K-buurt als deel van de woonservicewijk 3.1.1. Belangrijkste uitkomsten buurtverkenning Gemêleerde groep zorgvragers en verschillende vormen van ‘omzien naar elkaar’ De groep zorgvragers in de K-buurt is heel gemêleerd (tienermoeders, jongeren, jong volwassenen, ouderen, ex-verslaafden, mensen met verstandelijke en lichamelijke beperkingen). Het aandeel ouderen is met 7% heel laag . De redenen voor zorgvragen variëren van psychosociale problemen, armoedeproblematiek, huiselijk geweld, sociaaleconomische achterstanden tot gezondheidsproblemen en sociaal isolement. Sociaal isolement, één van de oorzaken voor een slechte gezondheid, komt veel voor in de K-buurt. In welke mate bewoners naar elkaar omzien, verschilt per buurt in de K-buurt. In de laagbouw kennen veel mensen elkaar en letten ze ook op elkaar. In de hoogbouw komt dat veel minder vaak voor. Hier zijn sociale verbanden vooral ingegeven door gezamenlijke culturele achtergronden: de organisatiegraad per cultureel-etnische groep is 5
12
in de K-buurt hoog. Een opgave voor toekomstige sociaal-maatschappelijke voorzieningen en activiteiten in de buurt zou kunnen zijn om juist tussen de verschillende culturele bewonersgroepen meer gemeenschappelijkheid te stimuleren. Dat geldt ook voor wooncentrum De Koornhorst waar de contacten tussen de etnische groepen ouderen beperkt zijn (onderzoek Kansrijk Zuidoost). Veel voorzieningen aanwezig Het aanbod aan zorg en welzijnsdiensten in de Kbuurt is heel uitgebreid en sluit over het algemeen goed aan bij de behoeften en problemen van de bewoners. Er zijn voldoende huisartsen en apotheken, er is schuldhulpverlening om de hoek voor bewoners met sociaal-economische problemen, opvang van dak- en thuislozen en een informatiepunt Huiselijk Geweld. Bewoners zijn overwegend positief over de voorzieningen op het gebied van gezondheidszorg en sociaal-maatschappelijke dienstverlening. Maar het loket Zorg en Samenleven is nog weinig bekend bij bewoners, informatie over zorg en diensten halen de meeste bij hun huisarts. Uit de verkenning komt niet naar voren dat bewoners behoefte hebben aan een verhoogd niveau van diensten aan huis (zoals maaltijdvoorziening, klussendienst etc). Veel bewoners willen wel graag meer ontmoetingsplekken in de buurt, maar ze zijn tegelijkertijd niet bekend met de vele ontmoetingslocaties die er al zijn. De stedelijke vernieuwingsplannen voor de Bijlmer zullen in de toekomst het evenwicht versterken tussen voorzieningen voor bijzondere doelgroepen en voorzieningen voor alle buurtbewoners (in het bijzonder nieuwe middengroepen). De geplande voorzieningen langs de Karspeldreef spelen daarin een belangrijke rol. Ze richten zich namelijk niet alleen op de behoeften van specifieke zorgvragers
Dit percentage is excl. de bevolkingsgegevens van Kortvoort en Kelbergen. Inclusief de kleine K-buurt bedraagt het aandeel 65plussers 9%. Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
in, maar ook op de behoeften van bewoners die vanuit een sterke sociaal-maatschappelijke leefsituatie gebruik willen maken van gevarieerde voorzieningen en centrumfuncties. Een goed voorbeeld voor een nieuw type voorzieningen zijn de plannen voor het Amsterdams Bijlmer Care Center (ABCC) met een combinatie van commerciële voorzieningen, sport-, zorg en welzijnsvoorzieningen plus woningen met een innovatief zorgconcept. Een risico voor de leefbaarheid en de veerkracht van de K-buurt kan ontstaan als het aantal kwetsbare bewoners in de K-buurt verder toeneemt. Maar als het aanbod uitgebreid wordt voor de huidige K-buurters met een zorgvraag, bijvoorbeeld kwetsbare jongeren, kan dat juist een positief effect hebben op het woonklimaat en het bestrijden van achterstanden, overlast en eenzaamheid. Overige voorzieningen Veel bewoners missen hoogwaardige horeca- en winkelvoorzieningen. De bouw van het nieuwe winkelcentrum Kameleon komt tegemoet aan de wens aan een ruimer en kwalitatief beter winkelaanbod. Ook worden hier een tot twee nieuwe pinautomaten gevestigd, waarvan één waarschijnlijk in de nieuwe supermarktvestiging. Voldoende aangepaste woningen Bewoners vinden het prettig wonen in de K-buurt en zijn zeer tevreden met hun woning (rapportcijfer 7,8). De meeste woningen en de openbare ruimte zijn geschikt of kunnen geschikt worden gemaakt voor minder mobiele bewoners of bewoners met een extra zorgvraag. Alleen ontbreekt het in de K-buurt aan rolstoelwoningen. Een (vraaggerichte) uitbreiding van kleinschalige woonvormen voor ouderen zou in de K-buurt een wenselijke toevoeging kunnen betekenen. Enerzijds omdat de buurt over de nodige voorzieningen beschikt die belangrijk zijn voor de zelfredzaamheid van zelfstandig wonende ouderen. En anderzijds omdat de K-buurt een zeer jonge buurt is. Een toename van vitale ouderen kan een positieve factor betekenen voor het vergroten van de leefbaarheid. Toegankelijkheid en sociale veiligheid kunnen beter Op dit moment is de toegankelijkheid van de Karspeldreef en omgeving niet optimaal. Dat komt door de grootschalige verbouwingsingrepen. De toegankelijkheid zal na oplevering van de nieuwe openbare ruimte aanzienlijk verbeterd zijn. Maar bouwplannen voor de openbare ruimte en semi-openbare gebouwen worden nog niet standaard getoetst aan toegankelijkheidscriteria. Dat is
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
een aandachtspunt voor ontwerpers en bouwers. De sociale veiligheid, vooral rondom het huidige winkelcentrum en in de Koornhorst, is voor veel bewoners en punt van zorg. Verbetering van de sociale veiligheid moet als belangrijke voorwaarde worden gezien om de mobiliteit en maatschappelijke participatie van bewoners (ook in avonduren) te waarborgen. De mobiliteit m.b.t. het openbaar vervoer in de buurt is goed. Bewoners kunnen gebruik maken van een fijnmazig vervoersnet van bussen en metro. Alleen de bereikbaarheid van het huidige metrostation laat soms te wensen over doordat de lift regelmatig stuk is en volgens bewoners vaak niet binnen de gestelde termijn gerepareerd wordt. Het aanvullende vervoer van Connexxion beoordelen de bewoners van alle drie de buurten in de Kplus als zeer matig. Er zijn veel negatieve ervaringen met de betrouwbaarheid, punctualiteit, snelheid en bejegening.
3.1.2. Kansen en doelstellingen voor de K-buurt Kansen Uit de verkenning komen de volgende kansen naar voren waarmee de K-buurt beter toegerust kan worden op de behoeften van zorgvragers en van minder mobiele bewoners en bezoekers. Dat betreft: • de bouw van het nieuwe winkelcentrum Kameleon (reeds in aanbouw), dat ook voorzien wordt van sociaal veilige pinautomaten. • de plannen voor een Amsterdam Bijlmer Care Center (ABCC) op de plek van het oude winkelcentrum. Met de bouw van het ABCC zouden ook zorgvoorzieningen en diensten gerealiseerd kunnen worden die nu in de Kplus ontbreken. Dat betreft bijvoorbeeld verpleeghuiszorg, rolstoelwoningen, een wijkziekenboeg, 24uurszorg-woningen, zorg op afroep en een wijkrestaurant. • de bereidheid van het NSWAC om vanuit hun begeleid wooncomplex Laag Koningshoef op kleinschalig niveau zorg op afroep te organiseren. • de nieuwbouwplannen voor woningen in de K-buurt (reeds in uitvoering), waarmee het aanbod aan aangepaste en aanpasbare woningen uitgebreid kan worden. • vernieuwing van het metro-station (reeds in uitvoering) en de openbare ruimte langs de
13
Karspeldreef waardoor toegankelijkheidseisen en drempelloze looproutes meteen in de vernieuwingsplannen geïntegreerd kunnen worden en waardoor ook de sociale veiligheid wordt verbeterd. • de grote diversiteit aan sociaal-maatschappelijke organisaties in de buurt en hun bereidheid om meer samen te werken, meer bekendheid te geven aan hun activiteiten en hun aanbod nog beter op de wensen en problemen van specifieke groepen bewoners toe te spitsen. • het buurtuitvoeringsplan voor de EGK-buurt in het kader van de 40wijken-aanpak (reeds in uitvoering) dat in een groot aantal sociaal-maatschappelijke projecten en veiligheidsmaatregelen voorziet. Doelstellingen Op basis van de uitkomsten van de verkenning én de kansen die zich in de buurt voordoen, krijgen de volgende doelstellingen prioriteit bij het ontwikkelen van woonservicewijk-initiatieven in de K-buurt. 1. Zorg: realiseren van verpleeghuiszorg, faciliteiten voor een wijkziekenboeg, 24uurs-zorgwoningen en kleinschalige vormen van zorg op afroep. In principe kunnen veel van deze voorzieningen bij de bouw van het ABCC gerealiseerd worden. Als de bouw van het ABCC daar uiteindelijk toch geen mogelijkheden voor biedt of als de bouw niet doorgaat, moet voor deze voorzieningen naar alternatieve oplossingen worden gezocht. Bijvoorbeeld door meer gebruik te maken van het aanbod in het Henriette Roland Holst Huis in de kleine K-buurt en van de mogelijkheden van het NSWAC voor zorg op afroep. 2. Openbare ruimte: de openbare ruimte toegankelijk herinrichten en semi-openbare gebouwen toegankelijk bouwen. 3. Woningen: het aantal levensloopbestendige woningen en rolstoelwoningen vergroten. 4. Sociaal-maatschappelijke voorzieningen: meer bekendheid geven aan zorgvoorzieningen, sociaal-maatschappelijke organisaties en ontmoetingsplekken in de buurt en samenwerking tussen zorg- en sociaal-maatschappelijke organisaties verbeteren. 5. Omzien naar elkaar: sociaal isolement van ouderen en van andere kwetsbare bewonersgroepen verminderen en daarmee ook ‘omzien naar elkaar’ vergroten.
14
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
3.1.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven in de K-buurt Belang voor woonservicewijk: A = absoluut nodig, B=zeer wenselijk, C= goede bijdrage WSW-aspect
Initiatieven
Belang
Convenant-partner
Zorg
K1a. Bouw ABCC: bij haalbaarheidsonderzoek functies en
A
Rochdale
A
NSWAC
B
Cordaan
B
Stadsdeel
C
Arkin en stichting
programma van eisen ABCC rekening houden met 24uurszorgwoningen voor specifieke groepen zorgvragers, individuele verpleeghuiszorg, wijkziekenboeg en buurtgerichte zorg op afroep K2. Zorg op afroep organiseren in de omgeving van het NSWAC-wooncomplex Laag Koningshoef in de Arenpalmstraat K3. Inzet wijkverpleegkundigen bij gezondheidscentra/huisartsen Sociaal-maatsch. dien-
K4. Buurtgerichte voorlichtingen Loket Zorg en Samenleven
sten en omzien naar
waarmee bekendheid loket bij verschillende bewoners-
elkaar
groepen wordt vergroot. K5. Netwerk-huiskamerprojecten voor ouderen en alleenstaande moeders
Madi
K6. Projecten tegen sociaal isolement en voor meer ‘omzien
B
Leger des Heils
B
Stadsdeel
B
Rochdale
C
Arkin
A
Rochdale, De Key
A
Rochdale
A
PVB
B
Stadsdeel
A
Rochdale
B
Platform gehandic. ZO
naar elkaar’ K7. Sociale kaart van ontmoetingsplekken in de K-buurt opstellen en breed communiceren, overige sociaal-maatschappelijke infrastructuur en activiteiten beter bekend maken K1b.Bij programma van eisen voor ABCC rekening houden met wijkrestaurant en pinautomaat K8 Project Samenspraak: buurtgerichte voorlichting mantelzorg Wonen
K9. Nieuwe woningen en gebouwen levensloopbestendig bouwen (conform Amsterdamse basiskwaliteit) K1c.: Bij programma van eisen ABCC rekening houden met enkele rolstoelwoningen
Toegankelijkheid
K10. Toegankelijkheidskaart van de gewenste obstakelvrije
woon-omgeving en
routes met gelijkvloerse oversteken tussen belangrijke voor-
mobiliteit
zieningen in de K-buurt. K11. Bij centrale stad pleiten voor kwaliteitsverbetering aanvullend vervoer Connexxion
Toegankelijkheid
K1d. Bij bouw ABCC rekening houden met keurmerk Interna-
semi-openbare gebou-
tionaal ToegankelijkheidsSymbool (ITS/rolstoelvignet)
wen
K12. Werkgroep en workshop organiseren met en voor Kbuurtbewoners over de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen
3.2. Nellestein als deel van de woonservicewijk 3.2.1. Belangrijkste uitkomsten buurtverkenning
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Grote groep ouderen en uitgebreide zorginfrastructuur Nellestein kenmerkt zich door een groot aantal alleenstaande bewoners en een toenemend aantal ouderen. Nu al ligt het aandeel 65plussers met 18,7% op een vrij hoog niveau.
15
De buurt beschikt, zeker gezien de beperkte schaalgrootte, over een uitgebreide zorginfrastructuur. De belangrijkste daarvan zijn een woonzorgcentrum met verzorgingshuisplaatsen, een gezondheidscentrum en een tandartspraktijk. In de buurt ontbreekt het alleen aan verpleeghuisplaatsen en aan zorg op afroep. De vraag naar professionele zorg zal in de komende jaren toenemen, want de meeste Nellesteiners zijn ‘honkvast’. Ze willen ook graag in de buurt blijven wonen als ze meer zorg nodig hebben of niet meer zelfstandig kunnen wonen. De aanwezige zorginfrastructuur biedt daarvoor in principe een goede basis. In de huidige situatie is het aanbod van het woonzorgcentrum gedeeltelijk toegankelijk voor buurtbewoners, maar dat is nog niet voldoende bekend in de buurt en het gebeurt ook nog niet op grote schaal. Ook is het aanbod van het gezondheidscentrum en het woonzorgcentrum dat zich specifiek op zelfstandig wonende (oudere) zorgvragers richt zeer beperkt en niet gebaseerd is op specifieke behoeften van buurtbewoners. Vragen en ideeën van bewoners zijn uitbreiding van de thuiszorgdienst van het woonzorgcentrum in de buurt, een maaltijdservice aan huis, zorgdiensten die zich richten op valpreventie, een alarmeringsservice vanuit het woonzorgcentrum voor bewoners in de buurt en meer sociaal-culturele activiteiten in het woonzorgcentrum ook voor 65minners. Mogelijke markt voor innovatieve zorgconcepten en diensten op maat aan huis Veel bewoners willen pas naar een zorgcomplex verhuizen als zelfstandig wonen ook met intensieve zorg aan huis niet meer mogelijk is. De vertrouwdheid van veel bewoners met internettoepassingen kan een kans zijn om innovatieve (zorg)diensten aan huis op de markt te brengen. Domotica , bijv. onder meer in de vorm van zorg op afstand, kan voor Nellesteiners in de toekomst een belangrijk hulpmiddel zijn om ook met een zorgvraag zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Op grond van de verkenning ontstaat bovendien het beeld dat er in Nellestein een markt is voor woonzorgarrangementen in een duurder segment, met een plusstandaard aan kwaliteit en keuzemogelijkheden (bijv. meer zorg ‘à la carte’). Er blijkt bijvoorbeeld behoefte te zijn aan thuiszorg die buurtgericht georganiseerd is en met vaste wijkverpleegkundigen 6
16
werkt, aan catering van luxe eten aan huis en aan buddyachtige zorg en diensten aan huis. Prettig wonen in geschikte woningen Bewoners wonen graag in Nellestein en willen er ook graag blijven wonen. Ze zijn zeer tevreden over hun woningen en de woonomgeving. De meeste woningen en de openbare ruimte zijn geschikt of kunnen aangepast worden voor minder mobiele bewoners of bewoners met een extra zorgvraag. De aanwezigheid van wibo-woningen in de buurt biedt bewoners de mogelijkheid om ook bij een toenemende zorgvraag in de buurt te blijven wonen, mits er voldoende plekken zijn in het wibocomplex. Gemis aan bepaalde voorzieningen Uit de buurtanalyse en een aanvullende buurtenquête van de Bewonersvereniging Nellestein blijkt dat veel bewoners een ontmoetingsruimte missen waar ze zelf sociaal-culturele activiteiten kunnen ontwikkelen. De bewonersvereniging heeft onderzocht of daarvoor het vroegere buurtcentrum De Oase nieuw leven kon inblazen. Dat is helaas niet gelukt; het vroegere buurtgebouw heeft inmiddels een andere bestemming gekregen. Tegelijkertijd worden de mogelijkheden onderzocht om woonzorgcentrum Nellestein uit te bouwen tot een ontmoetingsplek voor buurtbewoners. Verder missen bewoners een pinautomaat en een winkel in de buurt. Nu is er alleen een kleine winkel met beperkte openingstijden in het woonzorgcentrum. Toegankelijkheid in de buurt prima, maar…. De toegankelijkheid van voorzieningen en woongebouwen binnen de autovrije buurt is over het algemeen prima. Alleen schort het in sommige opzichten aan een goede toegankelijkheid van de buurt. Een groot probleem is dat nood- en hulpdiensten soms de weg niet weten te vinden in Nellestein. Daarover is al enige tijd contact tussen het stadsdeel en de meldkamer van de nooddiensten maar dat heeft nog niet tot een oplossing geleid. Een ander minpunt dat bewoners aandragen is dat het ontheffingssysteem voor autogebruik in de buurt niet inspeelt op zorgvragers en zorgdiensten die op gezette tijden een ontheffing nodig hebben. Een derde belemmering ontstaat op de middellange termijn door grootschalige werkzaamheden voor de overkapping van de Gaasperdammerweg. Daardoor zal de verbinding tussen Nellestein en de K-buurt een aantal jaren zeer gebrekkig zijn.
Domotica bij een zorgvraag betekent geautomatiseerde ondersteuning in woningen, bijv. door actieve personenalarmering, afstandsbediening voor de voordeur, nachtoriëntatie-verlichting, automatische verlichting in de badkamer. Maar ook zorg op afstand door digitale coaches voor sociale activering, voor ondersteuning bij het innemen van medicatie etc. Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
3.2.2. Kansen en doelstellingen voor Nellestein Kansen Uit de verkenning komen de volgende kansen naar voren waarmee Nellestein beter toegerust kan worden op de behoeften van zorgvragers en van minder mobiele bewoners en bezoekers. Dat betreft:
Doelstellingen Op basis van de uitkomsten van de verkenning én de kansen die zich in de buurt voordoen, krijgen de volgende doelstellingen prioriteit bij het ontwikkelen van woonservicewijk-initiatieven in Nellestein:
• de aanwezigheid van woonzorgcentrum Nellestein dat nu al een beperkte buurtgerichte uitstraling heeft en over een breed palet aan zorg en sociaal-maatschappelijke diensten beschikt. • de bereidheid van het woonzorgcentrum en het gezondheidscentrum om nieuwe zorgfaciliteiten en voorzieningen te onderzoeken en te ontwikkelen die inspelen op de vergrijzingstrend en de zorgbehoefte van buurtbewoners en het welzijn van ouderen verbeteren. • een grote groep zelfredzame en actieve buurtbewoners die sociaal-culturele activiteiten van en voor bewoners wil organiseren. • vertrouwdheid van bewoners met ICT-toepassingen als basis voor innovatieve vormen van zorg aan huis.
1. Zorg en sociaal-maatschappelijke activiteiten: versterking van het buurtgerichte aanbod aan zorg, diensten en sociaal-culturele en maatschappelijke activiteiten die aansluiten bij behoeften en problemen van met name oudere, zelfstandig wonende bewoners. 2. Zorg: onderzoek naar de realisatie van verpleeghuisunits zodat ook bewoners die veel zorg nodig hebben, in de buurt kunnen blijven wonen. 3. Toegankelijkheid: bereikbaarheid buurt door nooddiensten verbeteren.
3.2.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven in Nellestein Belang voor woonservicewijk: A = absoluut nodig, B=zeer wenselijk, C= goede bijdrag WSW-aspect
Initiatieven
Belang
Convenant-partner
Zorg
N1. Zorg(preventie) op maat voor 75plussers d.m.v. een ‘75+
B
Gezondheids-centrum
A/B
Amsta
B
Amsta
B
Cordaan
N5. Ontwikkelen pluspakket thuiszorg
C
Cordaan
N6. Uitbouw huidige sociaal-culturele activiteiten en buurt-
B
Amsta
B
Stadsdeel
B
Ymere
B
Amsta
A
Stadsdeel
module’ N2. Onderzoek uitbreiding woonzorgcentrum Nellestein met verpleeghuisplaatsen N3. Ketenafspraken voor wibo-bewoners met psychiatrische symptomen N4. Inzet wijkverpleegkundigen voor niet-geïndiceerde zorgvragen
Sociaal-maat. diensten
gerichte zorg van het woonzorgcentrum Nellestein Zie ook onder K-buurt, initiatief K4: Buurtgerichte voorlichtingen Loket Zorg en Samenleven waarmee bekendheid loket bij verschillende bewonersgroepen wordt vergroot. Wonen
N7. Onderzoek voorrangsregeling buurtbewoners voor een wibo-woning in Nellestein
Overige voorzieningen
N8. Onderzoek naar plaatsing pinautomaat bij het woonzorgcentrum
Toegankelijkheid
N9. Regie bij oplossen bereikbaarheidsproblemen nood- en hulpdiensten
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
17
3.3. Driemond als deel van de woonservicewijk Kplus 3.3.1. Belangrijkste uitkomsten buurtverkenning Prettig wonen maar weinig aanpasbare woningen en geen zorgvoorzieningen De bewoners van Driemond zijn zeer tevreden over het wonen in het dorp. Ze stellen met name met de rust, ruimte en de landelijke omgeving op prijs. Hun woningen geven ze een rapportcijfer van 8.3: het hoogste cijfers van alle drie de buurten in de Kplus. Het prettige wonen in Driemond kent voor mensen met een zorgvraag ook een keerzijde: de meeste woningen zijn slechts beperkt aanpasbaar, de openbare ruimte is niet makkelijk toegankelijk voor minder mobiele bewoners en er zijn geen zorgvoorzieningen in het dorp. De dichtstbijzijnde gezondheidscentra zijn in Weesp en Nellestein op een afstand van 2,5-3 km. Nu al is 15% van de Driemonders ouder dan 65 jaar. De vergrijzing van het dorp zal de komende jaren verder toenemen en tot een grotere zorgvraag en meer aangepaste woningen leiden. De meeste Driemonders willen op zich het liefst zo lang mogelijk in het dorp blijven wonen, ook als ze meer zorg nodig hebben. Maar ze twijfelen gezien de beperkingen van het dorp terecht over de haalbaarheid van hun wens, omdat er weinig voorzieningen zijn en omdat hun huis moeilijk aanpasbaar is. 90% mist voorzieningen in de wijk, variërend van een gezondheidscentrum, horeca, winkels tot pinautomaten. Maar door de stedenbouwkundige opzet en kleinschaligheid van het dorp is het niet haalbaar om zorgvoorzieningen in het dorp te vestigen, op grotere schaal aanpasbare woningen te realiseren en de toegankelijkheid van de bestaande openbare ruimte ingrijpend te verbeteren. Veel Driemonders die intensieve zorg en/of een aangepaste woning nodig hebben, zullen om die redenen op een gegeven moment inderdaad moeten verhuizen. De plannen voor de bouw van 25 levensloopbestendige nieuwbouwwoningen kan voor een kleine groep bewoners enige soelaas bieden. Uit de verkenning blijkt dat er op dit moment weinig behoefte is aan extra informatie- en adviesfuncties in het dorp. De Dorpsraad en de twee
18
gezondheidscentra gaven aan dat in het verleden (inloop)spreekuren van zorg- en dienstverleners in het dorpshuis zijn georganiseerd. Ook het gezondheidscentrum Nellestein heeft in het verleden een poging gedaan om spreekuren te organiseren. Omdat er te weinig animo voor was, is men daar weer mee gestopt. Met de bouw van een nieuw Sportactiviteitencentrum (SAC) ontstaat een nieuw dorpscentrum van waaruit ook nieuwe sport- en sociaal-culturele activiteiten aangeboden kunnen worden. Dat centrum zal een belangrijke ontmoetingsfunctie vervullen. Het zal onderlinge bewonerscontacten en de informatiefunctie die de dorpsraad voor vooral oudere bewoners heeft, versterken. Oudere Driemonders missen ook de mogelijkheid van georganiseerde sociaal-culturele uitstapjes. Weinig bewoners kennen het activiteitenaanbod en de maaltijdvoorziening van woonzorgcentrum Nellestein. Een persoonlijke kennismaking met het aanbod en meer reclame zouden de ‘oversteek’ van Driemond naar Nellestein kunnen vergemakkelijken. De voorwaarde daarvoor is wel dat zo’n aanbod samen gaat met georganiseerd vervoer. Uitstekende sociale cohesie Het dorpsleven kenmerkt zich door een uitgesproken sterke sociale ondersteuningsstructuur en een grote zelfredzaamheid. Ook kent het dorp een bloeiend verenigingsleven en een relatief groot aantal sociaal-culturele ontmoetingsruimtes, die overwegend door vrijwilligers worden gerund en intensief door dorpsbewoners worden gebruikt. De sociale cohesie-score van 7.3 voor Driemond is veruit de hoogste van de Kplus en van heel Zuidoost (6.2). Beperkte toegankelijkheid openbare ruimte en beperkte mobiliteit De openbare ruimte is op veel plekken niet makkelijk toegankelijk voor gebruikers van rolstoelen en scootmobiels. De stedenbouwkundige opzet en de krappe maatvoering van straten en stoepen langs het water maakt het voor minder mobiele bewoners niet makkelijk om hun weg te vinden. Hier is ook met aanvullende maatregelen weinig aan te veranderen. In het buurtonderzoek scoort Driemond het slechtst van alle drie buurten van de Kplus: respondenten geven een 5,5 voor de rolstoelvriendelijkheid van de openbare ruimte en maximaal een 6 voor de oversteekplaatsen, stoepen, fietspaden en uitrustpunten. Bewoners missen met name richting Weesp een veilige fiets- en voetgangersverbinding, waar ook mensen met een scootmobiel gebruik van
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
kunnen maken. Bij het opstellen van de dorpsvisie wil de dorpsraad hieraan aandacht besteden. Een ander pijnpunt voor veel bewoners, met name voor minder valide Driemonders, is de afstand vanuit het dorp tot de bushaltes van Connexxion. De bussen van Connexxion zijn namelijk te groot om het dorp in te rijden en de dichtstbijzijnde bushalte is langs de Rijksweg. Voor mensen met een fysieke beperking is dat een (te) lange afstand. De bushaltes worden door bewoners als ruim onvoldoende beoordeeld (buurtenquête-cijfer 4,2). Bewoners die minder mobiel zijn, voelen zich bovendien in hun mobiliteit beperkt doordat bushaltes in het dorp ontbreken en door het volgens hen onbetrouwbare aanvullende vervoer.
Doelstellingen De onderstaande doelstellingen zijn er hoofdzakelijk op gericht om bij nieuwe ontwikkelingen rekening te houden met woonserivcewijk-eisen m.b.t. toegankelijkheid en mobiliteit in Driemond. Dat zal niet op grote schaal haalbaar zijn, maar het zal wel een verbetering van de huidige situatie kunnen betekenen. 1. Toegankelijkheid: nieuwe openbare ruimte toegankelijk inrichten 2. Mobiliteit vergroten: meer sociaal-culturele activiteiten buiten het dorp organiseren en zo mogelijk openbaar vervoer(haltes) in het dorp realiseren. 3. Woningen: Nieuwe woningen levensloopbestendig bouwen
3.3.2. Kansen en doelstellingen Kansen Uit de verkenning komt een klein aantal kansen naar voren waarmee ingespeeld wordt/kan worden op de behoeften van zorgvragers en van minder mobiele bewoners en bezoekers. • de sterke sociale cohesie in het dorp en de bereidheid om elkaar te helpen; • de bouw van het nieuwe Sportactiviteitencentrum (SAC); • een actieve seniorensoos en de informatie- en adviesfunctie van de Dorpsraad voor oudere Driemonders bij vragen over met name sociaalmaatschappelijke diensten; • de intentie van woonzorgcentrum Nellestein om de sociaal-culturele activiteiten (zoals maaltijden, concerten, kerstmarkt etc) meer open te stellen voor en bekend te maken in Driemond; • de bouw van 25 nieuwbouwwoningen; • de nabijheid van een uitgebreide zorginfrastructuur in Weesp en Nellestein; De meeste kansen hebben te maken met sociaalmaatschappelijke activiteiten en voorzieningen. Er zijn helaas weinig kansen in Driemond waardoor zorg- of andere voorzieningen gerealiseerd kunnen worden. Ook zijn de kansen beperkt waarmee de mobiliteit en toegankelijkheid van de openbare ruimte in grote mate verbeterd en het aanbod aan aangepaste woningen op grote schaal vergroot kan worden. Daarvoor is het schaalniveau van Driemond te klein en zijn er teveel ruimtelijke beperkingen.
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
19
3.2.3. Geplande woonservicewijk-initiatieven in Nellestein Belang voor woonservicewijk: A = absoluut nodig, B=zeer wenselijk, C= goede bijdrag WSW-aspect
Initiatieven
Belang
Convenant-partner
Socaal-culturele
D1. Mobiel sociaal-cultureel activiteitenaanbod voor oudere
B
activiteiten
Driemonders: organisatie activiteitenbus voor functionele en
Dorpsraad/Seniorensoos Driemond
A
Stadsdeel
A
Platform Gehandicapten en Dorpsraad
A
Stadsdeel
B
Dorpsraad/Seniorensoos Driemond
C
Dorpsraad
B
Stadsdeel
gezellige uitstapjes naar Amsterdam e.o. en Weesp D2. De geplande 25 sociale huurwoningen in Driemond zoveel mogelijk als levensloopbestendige woningen te bouwen en in het complex 2 tot 3 rolstoelwoningen realiseren Toegankelijkheid
D3. Werkgroep toegankelijkheid SAC en omgeving oprichten en met bewoners een workshop en werkgroep toegankelijkheid organiseren D4. Bij bouw SAC goede toegankelijkheid waarborgen (maatregelen n.a.v. toegankelijkheidstoets) en drempelloze looproutes vanuit het dorp naar het SAC realiseren i.s.m. dorpsraad, ouderensoos en Platform Gehandicapten ZO D5. Overleg met stadsregio over de inzet van kleinere bussen in het dorp
Omzien naar elkaar
D6. Intergenerationeel activiteitenaanbod vanuit nieuw buurthuis SAC
Sociaal-maat.
Zie ook onder K-buurt, initiatief K4: Buurtgerichte voorlicht-
diensten
ingen Loket Zorg en Samenleven waarmee bekendheid loket bij verschillende bewonersgroepen wordt vergroot.
20
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
4. Procesorganisatie
Het voorliggende plan van aanpak, de initiatiefbeschrijvingen en het convenant vormen samen de basis voor de procesorganisatie in de komende jaren. Bij de uitvoering van de woonservicewijk-maatregelen is een groot aantal partners betrokken. Een belangrijk uitgangspunt voor de organisatiestructuur is dat deze zo efficiënt mogelijk moet zijn en dat dubbelingen met andere project- en communicatiestructuren voorkomen worden. Een tweede belangrijke uitgangspunt is dat bewoners een nadrukkelijke rol krijgen bij de uitvoering van de woonserivicewijk-initiatieven en de uitvoering van de initiatieven zo transparant mogelijk plaatsvindt. De organisatiestructuur en het convenant gelden in eerste instantie voor de duur van twee jaar: tot eind 2012. Na afloop van de eerste twee jaar beslissen de samenwerkingspartners op basis van de ervaringen, resultaten en ontwikkelingen in de eerste uitvoeringsperiode over het vervolg van het convenant en de convenantpartners voor de volgende jaren. Want na twee jaar zal de inrichting van de woonservicewijk Kplus nog niet klaar zijn. Bouwprojecten zullen bijvoorbeeld niet binnen twee jaar gerealiseerd zijn. Bovendien is de inrichting van de wsw in feite doorlopend, structureel proces, aangezien zich er in elke buurt, maar ook op de verschillende wsw-terreinen (zorg, wonen, dienstverlening) weer nieuwe ontwikkelingen voordoen waarop ingespeeld moet worden. De inrichting van de woonservicewijk Kplus vraagt om flexibiliteit en het schakelen tussen de korte en lange termijn. De initiatieven in dit voorliggende plan kennen allemaal een eigen looptijd. Er zijn projecten voor de hele korte termijn (2010) waarvan sommige al in 2011 afgerond zullen zijn. En er zijn plannen met een lange voorbereidingstijd die pas over een aantal jaren hun beslag krijgen (zoals het
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
ABCC vanaf 2014). Dat is een bepalende factor voor de samenwerkingsstructuur en de communicatie. In de volgende paragrafen wordt toegelicht wie de samenwerkingspartners voor de Kplus zijn, welke rol de bewoners krijgen, wat basale communicatieafspraken zijn en welke financiële uitgangspunten van toepassing zijn. Het hoofdstuk eindigt met een planningoverzicht van alle tot nu toe bekende initiatieven.
4.1. Convenantpartners en netwerkpartners Convenantpartners Bij dit plan van aanpak horen 14 initiatiefnemers. Dat zijn tevens de convenantpartners voor de woonservicewijk Kplus. Het betreft corporaties, zorgaanbieders, maatschappelijke organisaties, het stadsdeel en bewoners- en belangenorganisaties (die net als de professionele organisaties) gelijkwaardige partners zijn bij de uitvoering van het convenant. Door ondertekening van het convenant committeren de samenwerkingspartners zich aan de afspraken in dit plan van aanpak en aan hun individuele verantwoordelijkheden als initiatiefnemers. De convenantpartners zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering en de werkwijze van hun initiatieven. Over de resultaten van hun initiatieven en het betrekken van bewoners bij de voorbereiding en uitvoering ervan leggen zij verantwoording af aan de coördinatiegroep Kplus, waarin alle convenantpartners zitting hebben. Dat gebeurt in ieder geval eind 2011 en eind 2012 en als er aanleiding toe is ook eerder. Bijvoorbeeld als er signalen zijn (zoals van bewoners, belanghebbenden, andere convenantpartners e.a.) dat het initiatief niet volgens planning verloopt, een andere kant opgaat of niet conform initiatiefbeschrijving wordt uitgevoerd.
21
De initiatiefnemers verplichten zich om dergelijke afwijkingen op tijd te melden, met de coördinatiegroep te bespreken en zich in te spannen om het initiatief alsnog conform beschrijving uit te voeren, mits er redenen zijn die dat onmogelijk maken. De initiatiefnemers met wie het stadsdeel een subsidierelatie heeft, leggen daarnaast aan het stadsdeel verantwoording af in het kader van gemaakte subsidieafspraken. Netwerkpartners Naast de convenantpartners zijn er ook nog organisaties die op dit moment geen nieuwe plannen hebben of initiatieven ontwikkelen maar die een belangrijke spilfunctie op het gebied van wonen, welzijn en zorg in de Kplus vervullen. Op grond hiervan worden ze als netwerkpartners voor de bijeenkomsten van de coördinatiegroep (zie 4.2.) uitgenodigd. Het betreft op dit moment de volgende organisaties in de K-buurt: Medisch Centrum Kraaiennest, Osira, Evean, Eigen Haard en Swazoom. Nieuwe partners Het kan zijn dat er in de toekomst nieuwe initiatieven en convenantpartners bijkomen en huidige convenantpartners vervangen worden door anderen. Bijvoorbeeld als de vernieuwing van de Bijlmer afgerond is en elders in de Kplus een grootschalig vernieuwingsprogramma van start gaat. Ook daarvoor zijn de woonservicewijk-doelstellingen en -criteria van toepassing zijn en worden de initiatiefnemers uitgenodigd om zich er als convenantpartners hard voor te maken. Op de volgende pagina staat een overzicht van de huidige convenantpartners en hun geplande initiatieven voor de Kplus.
22
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Convenant-
K-
Nelle-
Drie-
partner
buurt
stein
mond
Ymere,
X
X
X
Rochdale
Initiatieven
Bij nieuwbouwplannen de nieuwe woningen zoveel mogelijk levensloopbestendig bouwen (is algemene intentie voor alle buurten) gerelateerd aan de Amsterdamse basiskwaliteit.
Rochdale
X
- Bouw ABCC, bij pve en haalbaarheidsonderzoek ABCC realisatie wijkrestaurant, bouw rolstoelwoningen en zorgfaciliteiten conform wsw-richtlijnen onderzoeken - Bouw ABCC conform ITS-keurmerk (internationaal toegankelijkheidssymbool)
Ymere
X
- Onderzoek voorrangsregeling buurtbewoners voor wibo-woning Nellestein
Amsta
X
- Bij haalbaarheidsonderzoek ABCC ook exploitatie van indiv. verpleeghuisplaatsen, 24uurs zorgwoningen, wijkziekenboeg, zorg op afroep onderzoeken
NSWAC
X
- Uitbouw sociaal-culturele activiteiten en buurtgerichte zorg woonzorgcentrum
X
- Onderzoek naar toevoeging verpleeghuiszorg in woonzorgcentrum Nellestein
X
- Ketenafspraken voor wibo-bewoners met psychiatrische symptomen
X
- Onderzoek naar plaatsing pinautomaat bij woonzorgcentrum Nellestein
X
Zorg op afroep organiseren vanuit begeleid wooncentrum Laag Koningshoef/ Arenpalmstraat
Gezond-
X
(Zorg)preventie op maat voor 75 plussers door ontwikkeling van een 75plus
heidscen-
module
trum N’stein Cordaan
X
X
- Inzet wijkverpleegkundige voor niet-geïndiceerde zorg in de buurt
X
- Ontwikkelen pluspakket thuiszorg
Arkin en
X
- Netwerk-huiskamerprojecten voor ouderen en alleenstaande moeders - Sa-
stichting
X
menspraak: buurtgerichte voorlichting en begeleiding mantelzorgers
X
Projecten ter bestrijding van sociaal isolement en voor meer omzien naar
Madi Leger des Heils
elkaar
Dorpsraad
X
- Overleg met stadsregio over onderzoek naar inzet van kleine bussen
Driemond
X
- Mobiel sociaal-cultureel activiteitenaanbod voor oudere Driemonders
ism senioren-
- Intergenerationeel activiteitenaanbod in nieuw buurthuis
soos Platform
X
(X)
X
Workshops en werkgroepen voor bewoners over toegankelijkheid van gebou-
Gehandicap-
wen & openbare ruimte in Driemond en K-buurt (en n.a.v. behoeften ook in
ten
Nellestein)
Project-
X
Toegankelijkheidskaart vernieuwingsgebied K-buurt
bureau Vernieuwing Bijlmermeer Stadsdeel
X
X
X
- Loket Zorg & Samenleven beter bekend maken bij bewonersgroepen
X
- Nieuwbouwwoningen Driemond zoveel mogelijk levensloopbestendig bou-
X
wen en 2-3 rolstoelwoningen realiseren
X
- SAC toegankelijk bouwen en openbare ruimte SAC toegankelijk inrichten
X X
X
- Regie bij oplossen bereikbaarheidsproblemen nooddiensten in Nellestein X
- Bij centrale stad met klem aandringen op verbetering aanvullend vervoer
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
23
4.2. Overlegstructuur
4.3. Bewonersparticipatie
Aansturing samenwerking De centrale aansturing van de samenwerking en de uitvoering van het convenant ligt bij het stadsdeel Zuidoost, sector Maatschappelijke ontwikkeling (MO). De senior beleidsadviseur Zorg en Welzijn bewaakt de uitvoeringsvoortgang, coördineert de communicatie en stelt elk jaar samen met de convenant- en netwerkpartners een voortgangsrapport op.
Alle convenantpartners onderschrijven de ambitie om bewoners zoveel mogelijk bij de planvorming en uitvoering van de initiatieven voor de woonservicewijk Kplus te betrekken.
Coördinatiegroep Kplus De coördinatiegroep bestaat uit vertegenwoordigers van de convenantpartners en de netwerkpartners. Onder leiding van de beleidsadviseur Zorg en Welzijn komt deze groep gemiddeld twee tot drie keer per jaar bijl elkaar. Dit zijn de taken van de coördinatiegroep: • de procesvoortgang, de samenhang en de kwaliteit van de verschillende initiatieven bewaken; • keuzes en besluiten voorbereiden voor eventuele bijstellingen van het convenant en het plan van aanpak en deze voorleggen aan de betreffende directies en besturen; • nieuwe ontwikkelingen signaleren, zowel aan de vraag- als aan de aanbodkant; • gezamenlijke knelpunten bespreken en oplossingen aandragen; • afspraken maken over gezamenlijke communicatie en bewonersconsultaties; • collegiale advisering bieden bij individuele knelpunten en bij het signaleren van nieuwe kansen. Verder wordt er zoveel mogelijk per concreet initiatief overlegd. Daarvoor maken de convenantpartners ook gebruik van bestaande project- en overlegstructuren. Bestuurlijke regievoering stadsdeel De portefeuillehouder Zorg & Maatschappelijke dienstverlening van stadsdeel Zuidoost is de verantwoordelijke portefeuillehouder voor de totstandkoming van de woonservicewijk K-plus. Voor de afzonderlijke initiatieven die onder het stadsdeel vallen zijn de betreffende collega-portefeuillehouders verantwoordelijk. Het jaarlijkse voortgangsrapport wordt aan de Wmo-adviesraad en de commissie Welzijn voorgelegd.
24
De manier waarop de participatie gestalte krijgt, kan per initiatief verschillen. Bijvoorbeeld of bewoners voor advies worden geconsulteerd of dat een initiatief in co-productie met bewoners vormgegeven wordt. Elke initiatiefnemer is gevraagd om daarover na te denken en er een vorm voor te bedenken. Tijdens de uitvoering van het plan van aanpak wordt bijgehouden op welke manier bewoners bij de initiatieven zijn betrokken. Als het nodig is maken de convenantpartners daarover aanvullende afspraken, bijvoorbeeld over innovatieve participatievormen, wederzijdse ondersteuning, wijkbrede afspraken etc. Schaalniveaus participatie Dit zijn de drie schaalniveaus waarop de bewonersparticipatie plaatsvindt: • Bewonersparticipatie per initiatief: bijvoorbeeld met medewerking van projectenbuddy’s (toelichting zie verderop) en belangenorganisaties, maar ook doordat belangen- en bewonersorganisaties trekker zijn van bepaalde initiatieven (zoals het Platform Gehandicapten en Ouderen Zuidoost en de dorpsraad). De invulling van bewonersparticipatie op dit niveau is de verantwoordelijkheid van de individuele initiatiefnemer. • Bewonersparticipatie op buurtniveau: bijvoorbeeld bij initiatieven die onderdeel uitmaken van een groter project (zoals de bouw van het ABCC) en waarvoor de projectleiders bewoners breder uitnodigen om mee te denken en doen dan alleen voor het specifieke wsw-initiatief. Ook voor dit schaalniveau zijn de individuele initiatiefnemers en projectleiders verantwoordelijk, eventueel met medewerking van participatiemedewerkers van het stadsdeel of het opbouwwerk. • Bewonersparticipatie overkoepelend voor de hele woonservicewijk: door geïnteresseerde bewoners en belanghebbenden periodiek te informeren over de voortgang van de initiatieven en hun inbreng daarvoor te vragen. Bijvoorbeeld via nieuwsflitsen en artikelen in informatiebulletins met oproepen aan bewoners om mee te denken of mee te doen bij bepaalde plannen. Maar ook door regelmatig advies te vragen aan de wmo-adviesraad naar aanleiding
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
van voortgangsrapporten. Voor dit schaalniveau zal het stadsdeel in de meeste gevallen het voortouw nemen, in samenwerking met andere convenantpartners. Het buddyconcept Alle convenantpartners gaan ermee akkoord om zoveel mogelijk van hun initiatieven open te stellen voor ‘projectenbuddy’s’. Als een initiatief (nog) niet geschikt is voor deelname van projectenbuddy’s, leggen de convenantpartners de redenen daarvoor uit. Een projectenbuddy is een bewoner die met de initiatiefnemer constructief meedenkt en als promotor van het initiatief optreedt. Bijvoorbeeld tijdens verjaardagen, bij contact met de buren en bij andere gelegenheden. De projectenbuddy’s worden door de initiatiefnemers uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek en verkennen gezamenlijk de mogelijkheden om mee te denken en/of samen te werken. Ze bepalen samen de wijze waarop dat gaat gebeuren. Tijdens de werkconferentie voor de woonservicewijk Kplus op 21 april 2010 hebben zich al 22 projectenbuddy’s voor 13 initiatieven opgegeven. Het stadsdeel organiseert elk jaar een overkoepelende bijeenkomst met de projectenbuddy’s voor het uitwisselen van ervaring en kennis en om eventuele knelpunten te bespreken.
4.4. Communicatie Doelgroepen en doelstellingen Communicatie over de woonservicewijk Kplus richt zich vooral op de voortgang van de concrete initiatieven en eventuele nieuwe kansen en ontwikkelingen. De belangrijkste doelgroepen zijn bewoners en belanghebbenden en alle direct betrokken professionals in de drie buurten van de Kplus. Omdat communicatie over ‘dé woonservicewijk’ voor bewoners behoorlijk abstract is, zal communicatie vooral gaan over concrete initiatieven en maatregelen die eraan bijdragen dat bewoners met een zorgvraag prettig/nog prettiger in de wijk kunnen (blijven) wonen. Dit zijn de centrale communicatiedoelstellingen: • bewoners en buurtprofessionals laten zien hoe ver het is met de uitvoering van de woonservicewijk-initiatieven; • bewoners en professionals uitnodigen om mee
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
te denken en mee te doen met initiatieven en de resultaten van bewonersinbreng per initiatief te laten zien; • negatieve beeldvorming over zorgvragers verminderen: verbindingen tussen bewoners met en zonder zorgvraag stimuleren en gebruik van buurtontmoetingsplekken door bewoners met en zonder zorgvraag promoten; • belangrijke keuzes, mijlpalen en tussentijdse resultaten met convenantpartners, bewoners en andere buurtpartners delen; • concreet voorlichting geven aan bewoners over nieuwe of gewijzigde diensten en beschikbare voorzieningen. Communicatiepartners Communicatie over de woonservicewijk is een zaak van alle samenwerkingspartners, niet alleen van het stadsdeel. Het is de bedoeling dat ook zij in hun communicatiemiddelen regelmatig aandacht besteden aan de voortgang van hun eigen woonservicewijk-initiatieven en die van anderen. Bij overkoepelende communicatie-boodschappen over de woonservicewijk-inspanningen zal het stadsdeel vaak het voortouw nemen, zoals bij het rondsturen van digitale nieuwsflitsen en het coördineren van persberichten.
4.5. Financiën De inrichting van de woonservicewijk bestaat uit een breed programma op basis van een samenwerkingsnetwerk. De betrokken partners zijn zelf verantwoordelijk voor een sluitende begroting van hun initiatieven. Veel initiatieven worden gefinancierd met behulp van reguliere middelen, subsidies of met projectbudgetten in het kader van een groter project of programma. Daardoor is het bijvoorbeeld lastig om de totale kosten voor alle woonservicewijk-initiatieven te berekenen. Er is geen afzonderlijk integraal overheidsbudget beschikbaar voor de realisatie van de woonservicewijk-maatregelen. Het stadsdeel beschikt wel over een aanjaagbudget ‘Wijkstimuleringsmiddelen’ dat voor incidentele kosten ingezet kan worden bij initiatieven die de inrichting van de woonservicewijk bevorderen. Maar dit budget is niet uitsluitend voor de woonservicewijk Kplus, maar wordt in alle (toekomstige) woonservicewijken in het stadsdeel ingezet. Nota bene Geld is in sommige situaties overigens niet de doorslaggevende factor bij het realiseren van
25
woonservicewijk-criteria en –initiatieven. Soms zijn andere dan de materiële voorwaarden veel belangrijker voor het succes van een maatregel. Eén daarvan is bijvoorbeeld dat bij plannen en projecten in een vroeg stadium rekening gehouden wordt met woonservicewijk-criteria. Zoals bij het toegankelijk ontwerpen en inrichten van openbare ruimte, een toegankelijke bouw van semi-openbare gebouwen en de bouw van aanpasbare woningen. Een ander voorbeeld is dat het succes van initiatieven soms vooral staat of valt met het verbeteren of veranderen van een werkwijze of de communicatie. Of dat organisaties bij het organiseren van nieuw aanbod (nog) meer rekening houden met de behoeften van bewoners en de buurt.
26
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
4.6. Planningoverzicht initiatieven woonservicewijk K-plus Buurt
Initiatief/maatregel
Trekker
2010
2011
2012*
2013
2014
2015
K-buurt
K1a t/m 1d Bouw ABCC en haal-baar-
Rochdale
X
X
X
X
X
X
K2. Zorg op afroep
NSWAC
X
X
K3 Wijkverpleegkundige voor niet-
Cordaan
X
X
Stadsdeel
X
X
K5 Huiskamerprojecten Netwerk
Arkin/Madi
X
X
X
K6 Projecten tegen sociaal isolement
Leger d. Heils
X
X
X
K7 Sociale kaart ontmoetingsplekken
Stadsdeel
X
X
K8 Project Samenspraak (mantelzorg
Arkin
X
K9 Levensloopbestendige nieuwbouw
Rochdale,
X
X
X
X
heidsonderzoek (zorg)functies
geïndiceerde zorgvragen K4 Bekendheid Loket ZeS vergroten in alle drie buurten
Ymere K10 Toegankelijkheidskaart
PVB
X
X
K11. Lobby voor verbetering kwaliteit
Stadsdeel
X
X
K12. Workshops en werkgroepen
Platform
X
X
X
toegankelijkheid OR
Gehandicap.
Nelle-
N1. Zorg(preventie) op maat voor
Gezondheids-
X
X
stein
75plussers
centrum
N2. Onderzoek verpleeghuiszorg
Amsta
X
N3. Ketenafspraken wibo-bewoners
Amsta
X
Amsta
X
X
Cordaan
X
X
N6. Ontwikkelen pluspakket thuiszorg
Cordaan
X
X
N7. Onderzoek voorrangsregeling
Ymere
X
N8. Onderzoek pinautomaat
Wozo-centrum
X
N9. Regie bij oplossen bereikbaar-
Stadsdeel
X
aanvullend vervoer Connexxion
met psychiatrische symptomen N4. Uitbouw soc-cult. activiteiten en buurtgerichte zorg wozo-centrum N5. Wijkverpleegkundigen voor nietgeïndiceerde zorgvragen
wibo-woningen Nellestein
heidsproblemen, nooddiensten
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
27
4.6. Planningoverzicht initiatieven woonservicewijk K-plus (vervolg) Buurt
Initiatief/maatregel
Trekker
2010
2011
Drie-
D1. Mobiel sociaal-cult. activiteiten-
Seniorensoos/
X
X
mond
aanbod
Dorpsraad
D2. Bouw 25 levensloopbestendige
Stadsdeel
2012*
X
X
X
X
X
X
X
2013
2014
2015
nieuwbouwwoningen D3. Werkgroep en workshops toegan-
Platform/
kelijkheid OR
dorpsraad
D4. Toegankelijkheidstoets ontwerp
Stadsdeel
SAC en openbare ruimte SAC D5. Overleg met stadsregio over inzet
Seniorensoos/
van kleinere bussen in dorp
dorpsraad
D6. Meer contacten tussen bewoners
Dorpsraad
X
X
X
X
van verschillende generaties * Eind 2012 loopt het wsw-convenant af. Verlenging vindt plaats op basis van de resultaten en ontwikkelingen in de twee jaar van de convenantuitvoering
28
Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Bijlage plan van aanpak ‘Woonservicewijk Kplus’:
Initiatieven woonservicewijk Kplus
Toelichting Algemeen In deze bijlage zijn alle initiatieven uit het plan van aanpak voor de woonservicewijk Kplus gebundeld. Nog niet alle beschrijvingen zijn volledig. In de loop van de zomer, maar in ieder geval voor de convenantondertekening, zullen de initiatiefnemers de ontbrekende informatie aanleveren. Toelichting participatieniveaus Alle initiatiefnemers zijn gevraagd om toe te lichten op welk communicatie-/participatieniveau zij bewoners bij hun plannen willen betrekken. Daarvoor konden zij kiezen uit de volgende drie niveaus: • Niveau 1: waarbij bewoners en belanghebbenden over de plannen en de uitvoering worden geïnformeerd. • Niveau 2: waarbij bewoners en belanghebbenden over de plannen en bij de uitvoering worden geraadpleegd. • Niveau 3: waarbij de plannen en de uitvoering ervan in cocreatie/coproductie met bewoners en belanghebbenden plaatsvindt. Sommige initiatiefnemers konden het communicatie/participatieniveau bij het opstellen van het plan van aanpak nog niet aangeven, maar gaan dat in een later stadium alsnog doen. Bij het bespreken van de voortgang van de initiatieven in de coördinatie-overleggen van de convenantpartners zal bewonersparticipatie een terugkerend agendapunt zijn.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
29
K-buurt Buurt
K-buurt
Initiatief
K1. Amsterdam Bijlmer Care Center (ABCC)
Initiatiefnemer
Rochdale
Contactpersoon
Inge Mourik/Deltaforte;
[email protected]
Beschrijving
Op de plek waar nu winkelcentrum Kraaiennest staat, is na de sloop van het oude winkelcentrum een heel nieuw bouwblok gepland: ‘BLOK E-I’. Voor een gedeelte van dat blok wordt onderzocht of daar een ‘Amsterdam Bijlmer Care Center’ (AB CC) kan komen. Het ABCC beoogt een zo optimaal mogelijke infrastructuur te realiseren voor integrale samenwerking voor het stimuleren van een duurzame levensomgeving op het gebied van wonen, leren, werken en welzijn. Duurzaamheid wordt nagestreefd door het toepassen van het ‘Design for all’ concept met als doel om een wooncarriere binnen het blok mogelijk te maken: van jong tot oud. Hiermee kan een relatief grote doelgroep langer, gezond en zelfstandig wonen. Het streven is om het gebouw volgens het keurmerk Internationaal ToegankelijkheidsSymbool (ITS, blauw rolstoelvignet) te bouwen. Voorzieningen ABCC In het ABCC worden uiteenlopende (commerciële en non profit) voorzieningen gepland waarbij alle bewoners van de K-buurt en ook specifieke groepen bewoners baat hebben: zoals een community center en diverse sociaal-maatschappelijke en medische voorzieningen en. Het doel is ook een versterking van onderlinge samenwerkingsverbanden tussen onderwijs, vrijwilligersinitiatieven, buurtinitiatieven, bewonersinitiatieven, (cultureel) ondernemerschap, zorg en mantelzorgers. In het kader van het haalbaarheidsonderzoek naar de toekomstige functies van het gebouw wordt ook de mogelijkheid van een wijkrestaurant en de bouw van rolstoelwoningen onderzocht. Ook onderzoekt Amsta de haalbaarheid van zorgfaciliteiten volgens de richtlijnen voor een woonservicewijk. Dat betreft het realiseren van verpleegzorg, 24uurs-zorgwoningen, een wijkziekenboeg en zorg op afroep. Woonprogramma ABCC Voor het woonprogramma wordt onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een innovatief woonconcept: duurzame ‘’civil society ‘’woning. Dit is een woningvorm die ontworpen is voor diverse civil society initiatieven. Het ABCC is een Nederlandse primeur; in het buitenland is al ervaring opgedaan met deze opzet. Het ontwerp van de woningen biedt de mogelijkheid om woningen met elkaar te clusteren, waardoor er ‘’communual appartments’’ ontstaan. Dat zijn wooncombinaties waarin één persoon of een sociale eenheid bestaande uit meerdere personen (bijv. een gezin) met een hoge mate van zelfstandigheid samen wonen met een persoon die in een kortdurende levensfase zit met een relatief hogere mate van afhankelijkheid. De laatste persoon ontvangt daarbij vrijwillige dienstbaarheid of zorg van de eerste persoon of groep. De zelfstandige kamer kan ook de functie van een korttijdelijke woonvorm hebben. Bijvoorbeeld als zorgkamer voor een inwonende ouder, als logeerkamer of als kamer voor een student die hulp en ondersteuning biedt aan een zorgbehoeftige bewoner in ruil voor woonruimte.
Doelgroepen
Bewoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties, zorgaanbieders e.a.
Samenwerkings-
Bij het onderzoek naar en de bouw van het ABCC zijn veel partijen betrokken:
partners
het projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer, Rochdale / Delta Forte, Stadsdeel Zuidoost, Amsta en de VU
Kosten/dekking
30
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Planning
In 2010 tot begin 2011 vindt het haalbaarheidsonderzoek plaats. Naar verwachting worden in 2012 een stedenbouwkundig plan en het maaiveldontwerp ontwikkeld. De bouw zal waarschijnlijk in 2014 van start gaan. Oplevering is gepland voor 2016
Aandachts-
Er dienen voldoende afnemers te zijn, zowel van de woningen als van het bedrijfs-onroerendgoed.
punten/risico’s
Verder dient er een overkoepelende organisatie aangetrokken te worden die de invulling van de ruimtes coördineert en de interacties tussen groepen stimuleert.
Communicatie/
t.z.t.: niveau 1 en 2
Participatieniveau Werkwijze
Nog niet bekend.
communicatie/ participatie Beschrijving
Op dit moment is er nog weinig te delen en te bespreken. In een later planstadium en voor de verschillende deelprojecten van het ABCC zijn projectenbuddy’s van harte welkom. Zodra de plannen wat concreter worden (na afronding van het haalbaarheidsonderzoek), gaan we op zoek naar projectenbuddy’s
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
31
Buurt
K-buurt
Initiatief
K2. Leef je leven! Ondersteuning op afroep in de buurt van het NSWAC, Laag Koningshoef, Arenpalmstraat 9
Initiatiefnemer
NSWAC Laag Koningshoef
Contactpersoon
Peter Vermeulen, (hoofd)
[email protected]; Carla Karstens, (cliëntondersteuner)
[email protected]
Beschrijving
NSWAC Laag Koningshoef is een woonvoorziening waar 16 cliënten met een lichamelijke beperking/ meervoudige beperking en/of NA H (Niet Aangeboren Hersenletsel) zo zelfstandig mogelijk wonen in hun eigen appartement. NSWAC Laag Koningshoef maakt vele soorten zorg en ondersteuning mogelijk bij niet planbare ondersteuning (hulp op afroep) en bij planbare ondersteuning (hulp op afspraak). Mensen die in een cirkel van 300 meter rondom Laag Koningshoef wonen, kunnen van dit aanbod profiteren. Als ze hulp nodig hebben bij de toiletgang of bij het aantrekken van hun jas, kunnen ze om deze hulp op afroep bellen. Bewoners kunnen ook een afspraak maken als ze vaardigheidstrainingen nodig hebben, hulp bij de organisatie van het huishouden of het verbeteren van hun zelfredzaamheid, ondersteuning bij de administratie en belangrijke afspraken bij arts of ziekenhuis of gezinsondersteuning. En een verse warme maaltijd, dagelijks gekookt, kan voor een afgesproken bedrag tussen 17.30-18.00 uur afgehaald worden bij de woonvoorziening.
Doelgroepen
Mensen van alle leeftijden met een lichamelijke /meervoudige beperking en/of Niet Aangeboren Hersenletsel die woonachtig zijn en/of willen gaan wonen in een straal van 300 meter rond NSWAC woonvorm Laag Koningshoef.
Samenwerkings-
Met de 3 navolgende mogelijke samenwerkingspartners wil NSWAC Laag Koningshoef contacten
partners
leggen voor uitwerking en uitvoering van het initiatief. • Woningcorporaties: NSWAC Laag Koningshoef wil contacten leggen met de Woningcorporaties die binnen de straal van 300 meter woningen verhuren. Mogelijk kan een aantal woningen specifiek aangemerkt worden voor mensen met een beperking en hulp/zorgvraag. Hierdoor krijgen meer mensen met een beperking de mogelijkheid van zelfstandig wonen met hulp op afroep welke dichtbij geboden kan worden. • MEE Amstel en Zaan: Hulpvraagverduidelijking voor potentiële zorgvragers. Doorverwijzing en/of advisering zorgvragers aan mogelijkheden NSWAC Laag Koningshoef. • Huisartsen K-buurt / Medisch Centrum (bijv. MC Kraaiennest): deze samenwerkingspartners kunnen in een vroeg stadium insteken op de hulpvraag/zorgvraag van mensen en hen doorverwijzen naar NSWAC danwel NSWAC actief inschakelen.
Kosten/dekking
Mensen die gebruik willen maken van de diensten van NSWAC Laag Koningshoef hebben hiervoor een geldige CIZ-indicatie nodig. De geboden zorg en ondersteuning wordt bekostigd uit de AWBZ. Dit kan zowel als Zorg in Natura (ZIN) als vanuit uw Persoon Gebonden Budget (PGB)
Planning
Starten kan op korte termijn al met mensen die in een straal van 300 meter rond NSWAC Laag Koningshoef wonen - zomer 2010: verkennende gesprekken aangaan met de woningcorporaties en uitkomsten en afspraken vastleggen. - september 2010: convenant ondertekenen en spin off organiseren.
32
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Aandachtspunten/risico’s
• Veiligheid voor medewerkers NSWAC is een aandachtspunt en risico (in de buurt/in de flats/ ’s avonds) • Geen nachtzorg mogelijk ivm personele bezetting en veiligheid. • Op termijn volumegroei noodzakelijk voor de betaalbaarheid en gegarandeerde zorg (o.a. de personele bezetting)
Communicatie/
Niveau 1. NSWAC zal (waar mogelijk samen) met de samenwerkingspartners zorg dragen voor een
Participatieniveau
actief PR-beleid om het initiatief te laten opbloeien Mogelijke publiciteitsmiddelen en -kanalen: huis- aan huisbladen, gerichte informatie huis aan huis, loket Zorg en Samenleven, huurdersbladen woningcorporaties, posters en folders bij Medisch centra en huisartsen/apotheek e.a., informatiestand bij buurtbijeenkomsten, Open Dag van de Zorg (jaarlijks Open dag bij NSWAC Laag Koningshoef, patiëntenverenigingen/ gehandicaptenplatforms e.a.
Open voor buddy’s
Dit initiatief kan zonder hulp van projectenbuddy’s draaien.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
33
Buurt
K-buurt
Initiatief
K3 Inzet wijkverpleegkundigen voor niet-geïndiceerde zorgvragen
Initiatiefnemer
Cordaan
Contactpersoon
Katja Hoorn.
[email protected]
Beschrijving
Opzet is om wijkverpleegkundigen beschikbaar te maken, zodat zij inzetbaar zijn voor niet-geïndiceerde zorg. Onder niet-geïndiceerde zorg kan oa. advies en preventie op het gebied van gezondheid verstaan worden. De wijkverpleegkundige zal zichtbaarder in de wijk opgesteld worden voor zowel hulpvragers als professionals in de wijk. (bijv. middels verbinding met gezondheidscentra/ huisartsenpraktijken). Doel is om korte ketens te creëren in de wijk en op deze manier kwalitatief bij te dragen aan gezondheid van de bewoners in de wijk.
Doelgroepen
Bewoners met vragen over gezondheid of waar preventieve maatregelen gewenst zijn (valpreventie bijv.)
Samenwerkings-
De wijkverpleegkundige zal bij voorkeur korte en directe communicatie ketens willen opbouwen
partners
met professionals in de wijk, met nadruk binnen het gezondheidscentrum.
Kosten/dekking
Nader te bepalen
Planning
2010/begin 2011
Aandachts-
Doelstellingen moeten duidelijk omschreven worden, zodat duidelijk is voor welke vragen de wijk-
punten/risico’s
verpleegkundige ingezet kan worden. Een sluitende begroting krijgen voor de indirecte uren inzet van de wijkverpleegkundige.
Communicatie/
Niveau 1
Participatieniveau Werkwijze
Pm
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Dit initiatief richt zich vooral op professionals en biedt in eerste instantie geen aanknopingspunten voor advieswerkzaamheden van buddy’s
34
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
K-buurt
Initiatief
K4. Buurtgerichte voorlichtingen Loket Zorg en Samenleven
Initiatiefnemer
Stadsdeel
Contactpersoon
Gerard Godschalk,
[email protected]
Beschrijving
Bekendheid Loket ZeS vergroten: wat kun je er halen, hoe is het bereikbaar en met welke instellingen wordt er samengewerkt.
Doelgroepen
Inwoners van de Kplus
Samenwerkings-
Partners van het Loket (7 instellingen)
partners Kosten/dekking
Regulier budget
Planning
Eerste voorlichtingsbijeenkomsten: • Nellestein: 2 september n.m. • Driemond: 8 september n.m. • K-buurt: november – december
Aandachtspunten/risico’s Communicatie/
Nog uit te werken
Participatieniveau Werkwijze
Nog uit te werken
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Nog uit te werken
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
35
Buurt
K-buurt
Initiatief
K5. Huiskamerprojecten voor ouderen en alleenstaande moeders in inloophuis Netwerk/ Kempering
Initiatiefnemer
Arkin, onderdeel Mentrum Zorgservicecentrum, i.s.m. stichting Madi
Contactpersoon
Nynke van Zwol, projectleider Netwerk,
[email protected]
Beschrijving
Netwerk is een laagdrempelig inloophuis voor buurtbewoners onderin torenflat de Kempering. Het is ooit begonnen als huiskamer voor mensen met psychiatrische problemen en heeft zich ontwikkeld tot een inloophuis voor alle buurtbewoners die gezelschap, structuur en steun kunnen gebruiken. Verschillende groepen uit de buurt kunnen elkaar hier leren kennen en daarmee meer het gevoel krijgen onderdeel van een gemeenschap te zijn. In 2010 start Netwerk met twee nieuwe initiatieven die in deze visie passen. 1. Vervolgbijeenkomsten ‘Levensverhalen vertellen door en voor ouderen’ Het vertellen van levensverhalen bindt ouderen uit de buurt en biedt hen een handvat om nieuwe contacten aan te gaan. Het helpt hen uit hun isolement te komen en samen met leeftijdgenoten de nieuwe levensfase te verkennen en accepteren. Stichting Madi heeft het project Levensverhalen in 2009 gestart. Daaruit is een groep ouderen ontstaan die elkaar ook in de toekomst wil ontmoeten en elkaar elke week in Netwerk ontmoet. Netwerk biedt deze en andere ouderen een plek waar ze elke week bij elkaar kunnen komen en waar aandacht is voor hun verhaal en eventuele hulpvraag. Ook andere oudere buurtbewoners zijn van harte welkom om de groep bij te wonen. Madi stuurt bijvoorbeeld deelnemers uit nieuwe groepen ‘Levensverhalen vertellen’ en andere ouderen vanuit ouderenwerk door naar Netwerk. Ook ouderen uit de Mentrum-doelgroepen doen mee met de oudereninloop in Netwerk. 2. Mama Cares Mama Cares wordt opgezet door PuntP, een onderdeel van Arkin. Het is een project van en voor moeders, dat tot stand komt n.a.v. een onderzoek van PuntP naar middelengebruik in de familiaire omgeving van kinderen tussen 0 en 18 jaar. De onderzoeksconclusie was dat veel gezinnen in een aantal buurten in Zuidoost te maken hebben met complexe problemen. De meeste ouders weten echter niet waar ze met die problemen terecht kunnen en wantrouwen vaak de (jeugd)zorg. Bij Mama Cares geven moeders op vrijwillige basis voorlichting aan andere moeders over opvoedvragen, psychische klachten en alcohol- en drugsgebruik. Deze vrijwilligers zijn in het voorjaar 2010 geworven en worden in de zomer getraind. In Netwerk vinden de informatiebijeenkomsten van Mama Cares plaats. Ook organiseert Netwerk een dagdeel per week speciaal voor moeders met problemen een inloopochtend, waar natuurlijk ook de kinderen welkom zijn. Netwerk wordt daarmee een vaste ontmoetingsplek voor deze moeilijk bereikbare groep in de K-buurt.
Doelgroepen
Ouderen en alleenstaande moeders
Samenwerkings-
Stichting Madi, buurtorganisaties en andere sociaal-maatschappelijke organisaties
partners Kosten/dekking
Netwerk betaalt de projectkosten met eigen middelen en met behulp van stadsdeelsubsidie.
Planning
De ouderengroep is in april 2010 gestart en zal, zolang er deelnemers/bezoekers naartoe komen, blijven doorgaan. Eind 2010/begin 2011 starten de eerste voorlichtingen en inloopochtenden van Mama Care.
36
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Aandachts-
Er moet nog bekeken worden of er voor de twee nieuwe initiatieven extra openingsuren voor
punten/risico’s
Netwerk moeten komen en hoe de personele bezetting daarvoor geregeld kan worden. Het welslagen van het Netwerk-aanbod voor ouderen en alleenstaande moeders ligt vooral in het bereiken en het ‘binden en boeien’ van de doelgroepen. Arkin en Madi willen werkmethodes toepassen en activiteiten ontwikkelen die zoveel mogelijk inspelen op de behoeften van de doelgroepen.
Communicatie/
Niveau 3: Het succes van de projecten valt of staat met de actieve medewerking van bewoners.
Participatieniveau
Buurtbewoners kunnen als ambassadeurs voor Netwerk en vertegenwoordigers van een doelgroep meedoen (bijvoorbeeld als vriendin van een alleenstaande moeder of als buurvrouw van een eenzame oudere) en meehelpen de koers van het aanbod bepalen. Netwerk wil heel duidelijk een buurtfunctie vervullen. Ook mensen zonder directe problemen kunnen hier een kop koffie komen drinken. Dat werkt de ontmoeting tussen de verschillende groepen bewoners (met en zonder problemen) in de hand.
Werkwijze
Wij gaan meer publiciteit voor Netwerk maken als we wat verder zijn met het verfraaien van de
communicatie/
ruimte en er ook inhoudelijk en qua cultuur aan toe zijn. Dan willen we folders en posters bij samen-
participatie
werkingspartners/organisaties in de buurt te verspreiden en gericht mensen benaderen; hetzij als bezoekers hetzij als actief betrokken buurtbewoner. Dit zal vermoedelijk in september 2010 voor het eerst plaatsvinden.
Open voor buddy’s
Ja! We verwachten van een bewonersbuddy dat hij/zij regelmatig binnen komt bij Netwerk om bij te praten. We zullen zelf ook actief contact onderhouden. We willen ook dat de buddy mensen uit de doelgroepen aan ons ‘koppelt’. Ook zullen er informele en formele overleggen plaatsvinden om de mening van de buddy te horen over het aanbod, de werving, aankleding van de locatie enz.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
37
Buurt
K-buurt
Initiatief
K6. Projecten tegen sociaal isolement
Initiatiefnemer
Leger des Heils Goodwillcentra Amsterdam
Contactpersoon
Ben Dragstra,
[email protected]
Beschrijving
In en rond de K-buurt is het Leger des Heils met veel activiteiten aanwezig, waardoor er al in behoorlijke mate sprake is van doorverwijzen naar elkaar. Wat betreft de initiatieven voor de woonservicewijk Kplus wil het Leger des Heils zich vooral op de hieronder beschreven activiteiten richten. Deze activiteiten worden beide uitgevoerd vanuit het gebouw (A/B-blok) op de hoek van de Karspeldreef/Kikkensteinstraat. Buurtsteunpunt Bij Bosshardt. Bij Bosshardt is iedereen uit de wijk welkom om te praten en te luisteren, om iets te doen of zomaar te zitten. Bij Bosshardt kan men terecht voor een kop koffie, een luisterend oor, een gezellige maaltijd, activiteiten en doorverwijzing naar instanties. Bij Bosshardt geeft contacten aan buurtbewoners die elkaar anders niet zouden ontmoeten. In de buurt weet men wat de ander bezighoudt en de bewoners krijgen een grotere betrokkenheid op elkaar. Bij Bosshardt haalt buurtbewoners uit hun eenzaamheid, geeft de buurtbewoner een positieve kijk op en vertrouwen in de ander en zichzelf. Activiteiten die worden ondernomen verbinden mensen die wel wat meer contacten willen hebben, met mensen meer zin in hun leven willen ervaren door hulp te bieden. De activiteiten die door Bij Bosshardt worden georganiseerd worden uiteraard bepaald door de wensen en behoeften in de buurt en zijn aan verandering onderhevig. Bij Bosshardt Zuidoost is nu vooral openhuis met koffie inloop. Mede in het licht van woonservicewijk K-plus valt te denken aan de volgende uitbreidingen wat betreft activiteiten: Het betreft activiteiten als: • maaltijdservice • spelcompetities • sociaal spreekuur • computerles voor 55 plussers • gespreksgroepen • buddy-projecten met bewoners • schuldhulpverlening/formulierenbrigade • creatieve projecten (schilderen, zingen) 50-50 Outlet In de outletstore aan de Karspeldreef zal tweedehands kleding van goede kwaliteit voor een schappelijke prijs verkocht gaan worden. Het moet een leuke trendy winkel zijn die interessant is voor een breed publiek. In de kledingwinkels worden alle werkzaamheden uitgevoerd die samenhangen met de verkoop van tweedehands kleding; inzamelen van kleding, kledingselectie, schoonmaak, klanten helpen, presentatie en etaleren. De werkzaamheden in de winkels vinden altijd onder begeleiding plaats. De sociale doelstellingen van de 50|50 kledingwinkel is: • Bieden van arbeidsplaatsen voor mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt als gevolg van langdurig psychiatrische en/of psychosociale problematiek; het betreft arbeidsplaatsen als dagbesteding /sociale activering, als mogelijke stap naar meer arbeidsparticipatie. • Empowerment en arbeidsintegratie van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt • Invulling van zingeving van cliënten • Herstel van sociale contacten.
38
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Reeds bestaande activiteiten van het Leger des Heils in de K-buurt zijn relevant voor doorverwijzingen en het totale beeld. Ze lenen zich echter minder voor samenwerking met de buurt en buddy’s uit de buurt. Deze activiteiten zijn: • Thuiszorg. De Thuiszorg van het Leger des Heils heeft veel adressen in de K-buurt. en richt zich vooral ook op bijzondere doelgroepen, zoals mensen met een psychiatrische ziekte en/of verslaving. • Restart. Door de hulp van Restart kan vaak dreigende uithuiszetting worden voorkomen. Restart helpt bij het wonen, het op orde brengen van de financiën en bij het zoeken van dagbesteding of werk. • Domus 2. Domus is een 24-uursvoorziening voor cliënten die bekend staan als “verslaafde veelplegers”. Politieonderzoek bij Domus 1 (Echtenstein) heeft aangetoond dat het aantal politiecontacten van Domus-cliënten daalde met 73%. De cliënten komen uit de buurt zelf. De opvang is gevestigd op de hoek van de Karspeldreef/Kikkensteinstraat. • In hetzelfde pand bevinden zich 30 ‘doorstroom-appartementen’, bedoeld voor ex-verslaafden/ ex-daklozen, die daar met begeleiding van het Leger des Heils zelfstandig wonen. Doelgroepen
Bij Bosshardt: • Alle buurtbewoners, maar vooral diegenen die in een sociaal isolement zitten of dreigen te komen. • Alle buurtbewoners die meer zin willen geven aan hun bestaan door anderen te helpen en te begeleiden. 50-50 Outlet: • Klanten: Alle buurtbewoners die goedkoop leuke kleding willen kopen en tegelijk ook sociale contacten opdoen. • Medewerkers: Mensen uit de buurt die als vrijwilliger willen helpen in de winkel.
Samenwerkingspart-
Mogelijk met Arkin, GGD, de in de buurt aanwezige kerken en MADI dat in hetzelfde gebouw
ners
gevestigd is.
Kosten/dekking
Deels eigen financiering (bijv. Bij Bosshardtfonds) en deels gemeentelijke subsidie in de vorm van MAP-en SAP-plekken voor arbeidsparticipatie en plaatsen voor dagbesteding.
Planning
De Bij Bosshardt is al geopend, maar er moeten nog veel activiteiten opgestart worden. De 50-50 Outlet wordt naar verwachting in oktober 2010 geopend.
Aandachts-
Worden nu niet voorzien.
punten/risico’s Communicatie/
Voor beide projecten kan gewerkt worden met buddy’s. Buurtbewoners kunnen meehelpen als
Participatieniveau
vrijwilliger en daardoor ook invloed uitoefenen op de activiteiten en het aanbod.
Werkwijze
Folderen in de wijk, website, advertenties in plaatselijke bladen.
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Ja; buurtbewoners kunnen meehelpen als vrijwilliger en daardoor ook invloed uitoefenen op de activiteiten en het aanbod.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
39
Buurt
K-buurt
Initiatief
K7. Overzicht van ontmoetingsplekken in de K-buurt
Initiatiefnemer
Stadsdeel, wijkbeheer/maatschappelijke ontwikkeling
Contactpersoon
Michiel van Essen,
[email protected]
Beschrijving
Er zijn heel veel ontmoetingsplekken in de K-buurt. Sommige daarvan zijn heel kleinschalig en nauwelijks bekend. Anderen zijn wel bekend in de buurt, maar hebben verborgen kwaliteiten of mogelijkheden waarvan niet iedereen op de hoogte is. Het stadsdeel wil al deze ‘ontmoetingsparels’ bundelen in een overzicht en ervoor zorgen dat ze bij veel meer bewoners en maatschappelijke organisaties in de buurt bekend worden. Hierdoor kunnen mensen die een bijeenkomst of feest willen organiseren, gewoon bij elkaar komen. Of als zij andere bewoners willen ontmoeten, makkelijk de locatie vinden die het beste bij ze past. Eind van 2010 is er in ieder geval alvast een eerste overzicht op de buurtwebsite te vinden.
Doelgroepen
Alle bewoners en (maatschappelijke) organisaties in de K-buurt
Samenwerkings-
Bewoners en stadsdeelinterne samenwerking tussen wijkbeheer en maatschappelijke ontwikkeling
partners
(MO)
Kosten/dekking
Stadsdeelbudgetten van wijkbeheer en MO
Planning
2010/begin 2011
Aandachts-
In ieder geval het up to date houden van de informatie in de toekomst. maar ook: hoe ver wil je
punten/risico’s
gaan, hoe ambitieus zin we in de informatievoorziening. En is daar wel behoefte aan, hoe bereiken we mensen?
Communicatie/
Niveau 1 en 2
Participatieniveau Werkwijze
Bewoners worden gericht gevraagd om mee te denken over de opzet van het overzicht en de site,
communicatie/
het soort informatie dat in kaart moet worden gebracht, etc.
participatie
Brede verspreiding van de informatie, ook via de sociale media
Open voor buddy’s
Bewoners en maatschappelijke organisaties die willen meedenken over en meewerken aan het overzicht zijn van harte welkom!
40
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
K-buurt
Initiatief
K8. Samenspraak: buurtgerichte voorlichting mantelzorgers
Initiatiefnemer
Arkin
Contactpersoon
Abdellah Mehraz.
[email protected]
Beschrijving
Het initiatief ‘Samenspraak’ richt zich op mantelzorgers in Zuidoost waarbij het lotgenotencontact centraal staat. Het streven is te voorkomen dat direct betrokkenen overbelast raken door hun mantelzorgtaken. Het initiatief is opgezet naar aanleiding van concrete behoeften van mantelzorgers aan advies en informatie en brengt mantelzorgers in contact met andere lotgenoten. Eén van de locaties waar het initiatief wordt uitgevoerd is de K-buurt. Doel is dat mantelzorgers • kennis verwerven over mantelzorg • de zorg die zij hebben herkennen en erkennen • in staat zijn hun grenzen aan te geven • inzicht krijgen in de mogelijkheden voor ondersteuning • goed kunnen omgaan met hun oplopende emoties
Doelgroepen
Naasten (partners en familie) van patiënten die zorgbehoefte.
Samenwerkings-
Stadsdeel Zuidoost, zelforganisaties (o.a. Profor), loket Zorg en Samenleven, huisartsen, vrouwen-
partners
organisaties, Osira/Koornhorst
Kosten/dekking
Stedelijke subsidie
Planning
Mei t/m december 2010. In de eerste stap worden allerlei gesprekken gevoerd met de samenwerkingspartners. Daarna start de uitvoering t/m 31 december 2010
Aandachts-
n.v.t.
punten/risico’s Communicatie/
Niveau 3: Het succes van de projecten valt of staat met de actieve medewerking van bewoners in
Participatieniveau
K- buurt. Bewoners van K-buurt kunnen meedoen aan de interventies van het project Samenspraak en meehelpen de inhoud van de cursus te bepalen. Ons project is ook een ontmoeting tussen de verschillende groepen bewoners.
Werkwijze
Wij gaan meer publiciteit voor Samenspraak maken als het project op gang is gekomen. Dan willen
communicatie/
we folders en posters bij samenwerkingspartners/ organisaties in de buurt verspreiden en gericht
participatie
mensen benaderen, hetzij als actief betrokken buurtbewoners. Dit zal vermoedelijk in september 2010 voor het eerst plaatsvinden.
Open voor buddy’s
Ja! Wij zullen regelmatig contact met de buddy’s hebben. Een van de taken kan bijvoorbeeld zijn dat buddy’s mantelzorgers op Samenspraak attent maken en hen bemiddelen naar de ontmoetingen. We zullen ook overleggen met de buddy’s organiseren om hun mening te horen over het aanbod en de werving van ons project.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
41
Buurt
K-buurt
Initiatief
K10. Toegankelijkheidskaart K-buurt
Initiatiefnemer
Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer (PVB)
Contactpersoon
Guido Kuijvenhoven,
[email protected]
Beschrijving
Een kaart ontwikkelen waarop gewenste obstakelvrije routes met gelijkvloerse oversteken zijn aangegeven tussen belangrijke voorzieningen in de K-buurt. De kaart is ervoor om deze routes inzichtelijk te maken, zodat hier rekening mee gehouden kan worden bij opbrekingen, omleidingen, nieuwe aanleg, etc. Vanuit Stadsdeel Zuidoost worden richtlijnen aangereikt over toegankelijkheid. Deze richtlijnen zullen na overleg met betrokkenen ambtelijk, dan wel bestuurlijk worden vastgelegd. De belangrijkste aandachtspunten zijn het overbruggen van hoogteverschillen, voldoende obstakelvrije doorgang en op hoofdroutes gidslijnen voor blinden en slechtzienden. De kaart beslaat nog aan te leggen gebied, recent aangelegd gebied en langer bestaand gebied. In het nog aan te leggen gebied kunnen de richtlijnen worden meegenomen in het ontwerp van het maaiveld. In de overige gebieden moet per situatie bekeken worden wat de beste oplossing is als zich een knelpunt voordoet. Dit betekent ook een pragmatische omgang met de richtlijnen waardoor de toegankelijkheid van de routes van en naar de belangrijkste voorzieningen gewaarborgd kan worden. Inhoudelijk zijn de volgende stappen te nemen: 1) Vaststellen gewenste toegankelijke routes; 2) Vaststellen uitgangspunten toegankelijkheid stadsdeel; 3) Routes inzichtelijk maken op kaart; 4) In overleg met ontwikkelaars en met ontwerpers van het stadsdeel reeds in uitvoer zijnde projecten nogmaals aandachtig bekijken op toegankelijkheid; 5) In bestaand gebied middels schouwen de knelpunten opsporen en waar mogelijk oplossen.
Doelgroepen
Bewoners en bezoekers K-buurt
Samenwerkings-
Stadsdeel Zuidoost, ontwikkelaars, gehandicaptenorganisaties
partners Kosten/dekking
Regulier budget PVB en stadsdeel
Planning
De eerste overleggen hebben al plaatsgevonden. Een conceptversie van de toegankelijkheidskaart is al gereed. Voor de zomer vindt overleg plaats met de projectenbuddy’s over stap 1, 2, 4 en 5. Bij afronding stap 1 en 2 kan ook stap 3 in gang gezet worden. Stap 5 is een doorlopende stap; om de toegankelijkheid te waarborgen zal regelmatig geschouwd dienen te worden op de gewenste toegankelijke routes
42
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Aandachts-
Hoewel het streven is de aangewezen routes te laten voldoen aan alle toegankelijkheidsrichtlijnen
punten/risico’s
zal dit in de praktijk niet altijd mogelijk zijn. Vooral in bestaand gebied zal gezocht moeten worden naar pragmatische oplossingen voor aangetroffen knelpunten. Voor het toegankelijk maken van reeds bestaand gebied en gebieden in uitvoer is het verbeteren van de toegankelijkheid mede afhankelijk van de medewerking van externe partijen. Een ander aandachtspunt is de overgang van privé naar openbaar – ofwel de toegankelijkheid van gebouwen. Ook hier is de aanpak deels afhankelijk van externe partijen.
Communicatie/
Voor dit initiatief wordt gekozen voor participatieniveau 2. Belangenorganisaties en buddy’s voor
Participatieniveau
gehandicapten worden actief benaderd om mee te kijken en mee te spreken. Afhankelijk van de situatie (bestaand gebied, recent aangelegd gebied, te ontwikkelen gebied) zal pragmatisch bekeken worden hoe met geringe middelen de toegankelijkheid kan worden gewaarborgd. Aangezien het hier niet om vastgestelde eisen gaat, zullen de maatregelen in overleg genomen moeten worden en kan wellicht niet aan alle wensen worden voldaan.
Werkwijze
Overleg en in een later stadium schouwen. De kaart wordt verspreid; bewoners kunnen zich aanmel-
communicatie/
den voor schouwen.
participatie
Communicatiemiddelen: • Nieuwsbrief K-buurt (huis-aan-huis verspreid) • Informatiemiddag K-buurt • Website Vernieuwing Bijlmermeer en Stadsdeel Zuidoost
Open voor buddy’s
Projectenbuddy’s zijn van harte welkom!
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
43
Buurt
K-buurt en Driemond
Initiatief
K12 en D3 Workshop en werkgroep toegankelijkheid oprichten voor het SAC e.o./ Driemond en voor het vernieuwingsgebied Bijlmer (n.a.v. behoeften ook voor Nellestein)
Initiatiefnemer
Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost
Contactpersoon
Caroll Sastro, voorzitter Platform
Beschrijving
Het Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost zet zich ervoor in dat mensen met een lichamelijke en zintuiglijke functiebeperking in Amsterdam Zuidoost zelfstandig en veilig kunnen functioneren. Vanuit dit oogpunt toetsen en adviseren ze over de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen door middel van schouwen. Ze kijken met een kritische blik mee welke punten volgens hun expertise en gebaseerd op bestaande richtlijnen, mensen met een beperking in de weg zitten. Vervolgens kan het platform daar een advies over uitbrengen. In de K-buurt en in Driemond zet het Platform zich er vooral voor in om werkgroepen op te richten die op dezelfde wijze meedenken en meedoen. Ze geven ook adviezen over het ontwerp en de inrichting van de nieuwe openbare ruimte rondom het nieuwe sportactiviteitencentrum en bij de bouw van nieuwe woningen in Driemond. In de K-buurt houden ze een vinger aan de pols bij het ontwerpen van een drempelloze route in het vernieuwingsgebied en de toegankelijkheid van het winkelcentrum.
Doelgroepen
Bewoners die willen meewerken aan het verbeteren van de toegankelijkheid in hun buurt
Samenwerkings-
• Driemond: Dorpsraad
partners
• K-buurt: projectbureau Vernieuwing Bijlmer, Henriette Roland Holst-huis, NSWAC, Philadelphia en K-platform • Nellestein (n.a.v. behoeften): Bewonersvereniging Nellestein
Kosten/dekking
Begroting Platform 2011, i.s.m. stadsdeel Zuidoost
Planning
Driemond: 2010/2011 K-buurt: 2011 Nellestein: n.a.v. behoeften=
Aandachts-
• Als toegankelijkheidsvoorstellen van het Platform en de werkgroepen geen gehoor vinden bij
punten/risico’s
de inrichting van openbare ruimte en het ontwerp en de inrichting van nieuwe gebouwen, moet de probleemstelling en de discussie daarover opgeschaald kunnen worden, bijvoorbeeld via het coördinatie-overleg van de woonservicewijk Kplus • Een werkgroep en workshop voor Nellestein wordt georganiseerd als er vanuit de buurt vraag naar is en een directe aanleiding. • In Driemond worden ook tijdelijke bewoners van het volkstuincomplex over de werkgroepen/ workshops geïnformeerd.
Communicatie/
3
Participatieniveau Werkwijze
Werkvorm participatie: Werkgroepen, workshops Communicatie: bekendmaking werkgroepen en
communicatie/
workshops (o.a. voor werving) via kanalen van de samenwerkingspartners; in Driemond ook gericht
participatie
op de leden van de volkstuinverenigingen Linnaeus en Frankendael.
Open voor buddy’s
Mensen uit de K-buurt en Driemond die willen aansluiten in een werkgroep om mee te werken aan de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen zijn van harte welkom!
44
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Nellestein Buurt
Nellestein
Initiatief
N1. (Zorg)preventie op maat voor 75plussers via Module 75+
Initiatiefnemer
Gezondheidscentrum Nellestein
Contactpersoon
GAZO: W. Hogervorst, directeur zorg.
[email protected] Gezondheidscentrum Nellestein: B. Oostveen, huisarts,
[email protected]
Beschrijving
Module 75+ is een centraal project van de gezondheidscentra Amsterdam Zuidoost (GAZO) voor alle kwetsbare bewoners in Amsterdam Zuidoost van 75 jaar en ouder. De nadruk van het project ligt niet primair op genezen, maar op behoud en herstel van functionaliteit, zelfredzaamheid en ervaren kwaliteit van leven. Sleutelbegrippen zijn: (persoonlijke) continuïteit, proactiviteit, samenwerking in een netwerk en regie. De huisarts biedt daarbij continue, generalistische en contextgerichte zorg. Centraal staat het tijdig signaleren van problemen waarvoor aandacht en behandeling nodig is. Het kan daarbij gaan om functiestoornissen, gezondheidsrisico’s, multimorbiditeit (verschillende chronische ziekten) en polyfarmacie (gebruik van verschillende medicijnen naast elkaar). De huisarts heeft de (medische) regie. Hij/zij wordt ondersteund door een deskundige praktijkondersteuner die de rol van casemanager vervult: de POH ouderen. De huisarts selecteert cliënten van 75 jaar en ouder die onvoldoende in beeld of kwetsbaar zijn. De POH ouderen maakt met deze bewoners een afspraak en stelt vervolgens per cliënt in overleg met de huisarts een plan van aanpak op. Daarbij wordt integraal gekeken naar de situatie van de cliënt: dat betreft somatische, functionele, maatschappelijke, psychische en communicatieve factoren. Ook het organiseren van valpreventie-activiteiten maakt onderdeel uit van de Module 75+.
Doelgroepen
Kwetsbare Nellesteiners in de 4e leeftijd (75plus)
Samenwerkings-
Nationaal programma Ouderen zorg NPO van het AMC, overige gezondheidscentra van de GAZO,
partners
woonzorgcentrum Nellestein, thuiszorg, apotheker, wijkverpleegkundige, paramedici, specialist ouderengeneeskunde en internistgeriater e.a.
Kosten/dekking
Medefinanciering door Agis voor Agis-verzekerden. Aanvraag bij overige verzekeraars en bij Zon/ mw loopt. Voor Nellestein wordt bezien of de inkomsten van overige verzekeraars ook gebruikt kunnen worden voor de POH ouderen-taken voor bewoners van het woonzorgcentrum.
Planning
Startdatum: september 2010. Als eerste wordt een planning opgesteld voor de opleiding en het werk van de POH oudere en het inwerken van de wijkverpleegkundige.
Aandachts-
De financiering is tot nu toe alleen maar voor en beperkte groep geregeld. Het is zaak dat de andere
punten/risico’s
verzekeraars zich aansluiten bij de Agis-module. Tevens wordt extra financiering via ZON/mw aangevraagd.
Communicatie/
Niveau 1 en 2: informatie en consultatie.
Participatieniveau Werkwijze
Niveau 1: via Nellestein Nieuws (uitgave gezondheidscentrum Nellestein)
communicatie/
Niveau 2: raadplegen cliëntenraad van het gezondheidscentrum (en/of de centrale raad van de
participatie
GAZO)
Open voor buddy’s
Via de cliëntenraad van het gezondheidscentrum Nellestein
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
45
Buurt
Nellestein
Initiatief
N2. Onderzoek naar verpleeghuiszorg woonzorgcentrum Nellestein
Initiatiefnemer
Amsta
Contactpersoon
Bianca Istha, manager woonzorgcentrum Nellestein
[email protected]
Beschrijving
De toenemende vergrijzing in Nellestein zal op termijn tot een grotere behoefte aan verpleeghuiszorg leiden. Dat geldt nu al voor een deel van de bewoners van het zorgcentrum Nellestein. In de toekomst zal dat ook voor buurtbewoners gelden die zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen, maar op een gegeven moment door ziekte of ouderdom verpleeghuiszorg nodig hebben. In het woonzorgcentrum Nellestein is er op dit moment geen verpleeghuiszorg aanwezig. Amsta wil de mogelijkheid onderzoeken of het zorgaanbod in Nellestein uitgebreid kan worden met verpleeghuiszorg, zodat ook bewoners met een intensieve zorgvraag in Nellestein kunnen blijven wonen.
Doelgroepen
Bewoners woonzorgcentrum, wibo-woningen en zelfstandig wonende bewoners Nellestein
Samenwerkings-
Ymere
partners Kosten/dekking
Financiele dekking moet nog worden gezocht
Planning
• Afronding onderzoek en besluit: 3de kwartaal 2010 • Bij een positief besluit: samen met Ymere de noodzakelijke bouwkundige aanpassingen van het zorgcentrum in kaart brengen en met de realisatie van de verpleeghuisunits beginnen.
Aandachts-
Financiële dekking voor de uitvoering is noodzakelijk
punten/risico’s Communicatie/
Niveau 1. Het betreft een interne keuze van Amsta
Participatieniveau Werkwijze
n.v.t.
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Omdat het bij dit initiatief een interne keuze van Amsta betreft, is het initiatief niet geschikt voor deelname van projectenbuddy’s
46
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
Nellestein
Initiatief
N3. Ketenafspraken voor wibo-bewoners met psychiatrische symptomen
Initiatiefnemer
Amsta
Contactpersoon
Bianca Istha, manager woonzorgcentrum Nellestein,
[email protected]
Beschrijving
Een aantal bewoners van de wibo-woningen van Ymere kampt met psychiatrische problemen. Om deze bewoners adequaat te kunnen helpen en om overlast voor buren te voorkomen, zijn aanvullende maatregelen nodig van hulpverlenende organisaties en de woningcorporatie.
Doelgroepen
Wibo-bewoners met psychiatrische symptomen
Samenwerkings-
Gezondheidscentrum Nellestein, Ymere, Madi
partners Kosten/dekking
Er moet onderzocht worden wat in het kader van de reguliere middelen gefinancierd kan worden.
Planning
2010 • Overleg met betrokken partijen • Inventariseren van de knelpunten • Mogelijkheden beschrijven, financiële consequenties in kaart brengen • Afspraken vastleggen waarin iedere partij zich kan vinden en die ervoor zorgen dat de bewoners de juiste ondersteuning krijgen zodat zij goed kunnen functioneren en overlast voor andere bewoners beperkt blijft
Aandachts-
Financiële dekking voor de uitvoering is noodzakelijk
punten/risico’s Communicatie/
Niveau 1 (informatie). In eerste instantie worden bij dit initiatief geen bewoners betrokken. Het gaat
Participatieniveau
vooral over het maken van onderlinge afspraken tussen instanties. Bewoners worden wel geïnformeerd over het resultaat als dit leidt tot een nieuw aanbod.
Werkwijze
Nog niet bekend
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Dit initiatief is voor deelname van projectenbuddy’s niet geschikt, onder andere vanwege privacygevoeligheid en omdat het in eerste instantie zal gaan om afspraken tussen professionals
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
47
Buurt
Nellestein
Initiatief
N4. Inzet wijkverpleegkundigen voor niet-geïndiceerde zorgvragen
Initiatiefnemer
Cordaan
Contactpersoon
Katja Hoorn,
[email protected]
Beschrijving
Opzet is om wijkverpleegkundigen beschikbaar te maken, zodat zij inzetbaar zijn voor niet-geïndiceerde zorg. Onder niet-geïndiceerde zorg kan oa. advies en preventie op het gebied van gezondheid verstaan worden. De wijkverpleegkundige zal zichtbaarder in de wijk opgesteld worden voor zowel hulpvragers als professionals in de wijk. (bijv. middels verbinding met gezondheidscentra/ huisartsenpraktijken is mogelijk). Doel is om korte ketens te creëren in de wijk en op deze manier kwalitatief bij te dragen aan gezondheid van de bewoners in de wijk.
Doelgroepen
Bewoners met vragen over gezondheid of waar preventieve maatregelen gewenst zijn ( valpreventie bijv.)
Samenwerkings-
De wijkverpleegkundige zal bij voorkeur korte en directe communicatie ketens willen opbouwen met
partners
professionals in de wijk, met nadruk binnen het gezondheidscentrum
Kosten/dekking
Nader te bepalen
Planning
2010/begin 2011
Aandachts-
Doelstellingen moeten duidelijk omschreven worden, zodat duidelijk is voor welke vragen de wijk-
punten/risico’s
verpleegkundige ingezet kan worden. . Een sluitende begroting krijgen voor de indirecte uren inzet van de wijkverpleegkundige.
Communicatie/
Niveau 1
Participatieniveau Werkwijze
Pm
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Dit initiatief richt zich vooral op professionals en biedt in eerste instantie geen aanknopingspunten voor advieswerkzaamheden van buddy’s
48
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
Nellestein
Initiatief
N5. Ontwikkelen pluspakket aanvullende zorg
Initiatiefnemer
Cordaan
Contactpersoon
Katja Hoorn,
[email protected]
Beschrijving
Binnen de thuiszorg wordt de inzet van de diensten bepaald door indicaties en gefinancierd uit de AWBZ of de WMO. In de huidige maatschappij lijkt steeds meer vraag te komen vanuit inwoners naar extra diensten die niet gefinancierd kunnen worden uit de AWBZ of WMO, het zogenaamde pluspakket sluit hierop aan. Diensten uit een pluspakket kunnen door bewoners zelf ingekocht worden, de diensten kunnen zodoende geleverd worden zonder tussenkomst van een indicatie. Extra boodschappenhulp of huishoudelijk werk kan bijvoorbeeld ingekocht worden. Deze extra diensten kunnen bijdragen aan het doel om bewoners lang zelfstandig en prettig te laten wonen in de wijk. Cordaan thuiszorg wil gaan onderzoeken of de bewoners in de wijk Nellestein interesse zouden hebben in deze ‘extra diensten’. Vooral welke diensten er gewenst zijn en voor welke prijs zijn onderwerpen in het onderzoek. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek zal verder gekeken worden wat concreet de inhoud en uitwerking van ‘het pluspakket’ zal worden.
Doelgroepen
Alle bewoners van Nellestein
Samenwerkings-
Aan de hand van de verschillende nader te bepalen diensten zullen samenwerkingspartners gezocht
partners
en benaderd worden.
Kosten/dekking
Nader te bepalen
Planning
Eind 2010/begin 2011
Aandachts-
Vooraf dient onderzocht te worden of er interesse is voor een dergelijke pluspakket , welke diensten
punten/risico’s
er precies gewenst zijn en voor welke prijs bewoners interesse zouden hebben.
Communicatie/
Niveau 2
Participatieniveau Werkwijze
Pm
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Voor dit initiatief zijn buddy’s welkom.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
49
Buurt
Nellestein
Initiatief
N6. Uitbreiding buurtgerichte activiteiten woonzorgcentrum Nellestein
Initiatiefnemer
Amsta, Woonzorgcentrum Nellestein
Contactpersoon
Bianca Istha, manager woonzorgcentrum Nellestein,
[email protected]
Beschrijving
Amsta gaat onderzoeken welke behoefte er is bij buurtbewoners voor het uitbreiden van diensten en activiteiten. Ook worden bestaande activiteiten zoveel mogelijk opengesteld voor buurtbewoners. Dat kunnen zowel zorggerelateerde diensten als sociaal-culturele en maatschappelijke activiteiten zijn. Bij de inventarisatie van de behoefte en het opzetten van eventuele nieuwe activiteiten werkt Amsta nauw samen met bewonersvereniging Nellestein, de dorpsraad Driemond en de Seniorensoos Driemond. In mei/ juni 2010 vindt een eerste overleg hierover plaats
Doelgroepen
Buurtbewoners Nellestein en bewoners Driemond
Samenwerkings-
BV Nellestein en dorpsraad Driemond
partners Kosten/dekking
Onderzoeken wat uit de WMO gefinancierd kan worden voor levering diensten.
Planning
• Overleg met betrokken partijen: juni 2010 • Inventariseren wensen en behoeften: 3e kwartaal 2010 • Mogelijkheden beschrijven en financiële consequenties in kaart brengen: oktober 2010
Aandachts-
Financiële dekking voor de uitvoering is noodzakelijk
punten/risico’s Communicatie/
Niveaus 2 tot 3: bewonersconsultatie en coproductie met bewoners
Participatieniveau Werkwijze
Werkwijze participatie
communicatie/
• Vertegenwoordigers van bewonersgroepen vragen of zij actieve bewoners hebben die mee willen
participatie
denken • Een enquête behoort tot de mogelijkheden maar er moet eerst financiële dekking zijn voor het verwerken van de uitkomsten. Als dat niet mogelijk is, kunnen in ieder geval reeds beschikbare gegevens van bewoners gebruikt worden (o.a. n.a.v. de verkenning voor de woonservicewijk Kplus). Communicatiemiddelen: website Amsta en bewoners, artikelen in buurtkranten en tzt folders
Open voor buddy’s
50
Buddy’s zijn van harte welkom!
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
Nellestein
Initiatief
N7. Onderzoek naar voorrangsregeling buurtbewoners voor wibo-complex Nellestein
Initiatiefnemer
Ymere
Contactpersoon
Marjan Verhoeven,
[email protected]
Beschrijving
Voor oudere bewoners van Nellestein en Driemond die op een gegeven moment liever naar een van de wibo-woningen in Nellestein willen verhuizen, wil Ymere onderzoeken of ze daar als buurtbewoners voorrang voor kunnen krijgen. Als dat lukt, zal Ymere daarvoor een regeling opstellen en die uiteindelijk ook vastleggen. Daarvoor werkt Ymere samen met Amsta. In 2010 gaat dit initiatief van start.
Doelgroepen
Zorgvragers (senioren) die in Nellestein en Driemond wonen
Samenwerkings-
Amsta
partners Kosten/dekking
Kosten zijn beperkt en worden door Ymere gedekt
Planning
Start uitvoering augustus 2010. Gereed einde 2010
Aandachts-
Is er wel vraag vanuit buurtbewoners?
punten/risico’s Communicatie/
Niveau 1 en 2
Participatieniveau Werkwijze
Afspraak met buddy’s
communicatie/
Publiciteit over vrijkomende wibo-woningen, onder andere via de woningnetkrant en de website van
participatie
Ymere.
Open voor buddy’s
Projectenbuddy’s die willen meedenken over deze voorrangsregeling zijn van harte welkom!
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
51
Buurt
Nellestein
Initiatief
N8. Onderzoek pinautomaat bij woonzorgcentrum Nellestein
Initiatiefnemer
Amsta
Contactpersoon
Bianca Istha, manager woonzorgcentrum Nellestein,
[email protected]
Beschrijving
Veel bewoners van Nellestein missen een pinautomaat in de buurt, maar vooral voor de minder mobiele bewoners van het woonzorgcentrum en de wibo-woningen is het lastig. Amsta wil samen met Ymere en het stadsdeel onderzoeken of het lukt om een pinautomaat in of bij het woonzorgcentrum te laten plaatsen. Een bank moet uiteindelijk bereid zijn om de automaat te plaatsen en de plaatsingskosten op zich te nemen.
Doelgroepen
Buurtbewoners
Samenwerkings-
Leverancier pinautomaat, Ymere, stadsdeel
partners Kosten/dekking
Leverancier moet alle kosten op zich nemen
Planning
Uitvoering onderzoek in 2010. Stappen 1. Consequenties, veiligheid evt. overlast onderzoeken 2. Definitieve beslissing wel/niet door Amsta 3. Toestemming Ymere (verhuurder) 4. Mogelijke leverancier zoeken
Aandachtspunten/risico’s
• Veiligheid. Als de pinautomaat teveel risico’s betekent gaat plaatsing niet door. Indien geen leverancier gevonden wordt gaat het niet door • Ymere als eigenaar van gebouw moet akkoord gaan met plaatsing
Communicatie/
Consultatie bewoners
Participatieniveau Werkwijze
Vragen aan bewonersorganisaties of er bewoners zijn die mee willen denken
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
52
Buddy’s zijn van harte welkom
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
Nellestein
Initiatief
N9. Regie bij oplossen bereikbaarheidsproblemen nood- en hulpdiensten
Initiatiefnemer
Stadsdeel Zuidoost
Contactpersoon
Jiska Brand,
[email protected]
Beschrijving
Doel is tot de kern van het probleem van de moeilijke bereikbaarheid van Nellestein te komen en dit vervolgens op te lossen. Na analyse van de meldingen bij het stadsdeel en de verhalen van GGD, VZA, politie en Citygis, lijkt het vooral een softwareprobleem. Het navigatiesysteem van de brandweer en de ambulancedienst werkt niet goed in deze wijk; de routes worden niet juist aangegeven. Ook het navigatiesysteem TomTom, dat door de politie wordt gebruikt, werkt niet afdoende. In samenspraak met VZA, GGD, Brandweer en politie worden ervaringen uitgewisseld en wordt er een schouw gereden in de wijk.
Doelgroepen
Alle bewoners van Nellestein en alle nood- en hulpdiensten
Samenwerkings-
Ambulancedienst Amsterdam (VZA en GGD); Brandweer Amsterdam-Amstelland, politie Amster-
partners
dam, Citygis.
Kosten/dekking
Allereerst wordt bekeken of het probleem in het navigatiesysteem kan worden opgelost. Als het nodig is dat het stadsdeel zaken in de openbare ruimte aan moet pakken, moet daarvoor eerst budget worden gevonden en moet daarover bestuurlijk worden besloten
Planning
December 2009 – December 2010. De eerste stap eind 2009/begin 2010 was een gezamenlijk overleg tussen wijkcoördinatie, de coördinator dienstverlening openbare ruimte en verkeersmanagement. Na een interne probleemanalyse zijn GGD, politie, brandweer en citygis aangehaakt. De vervolgstap vanaf mei 2010 is een rijdende schouw met alle partijen door de wijk en het uitwerken van mogelijke oplossingen.
Aandachtspunten/risico’s
• Het risico bestaat dat het niet slechts een softwareprobleem is, maar dat ook zaken als huisnummering en blokkades in de openbare ruimte een doorslaggevende invloed op de oplossing hebben. Dat zal een investering vragen van het stadsdeel, waarvoor extra middelen beschikbaar gesteld moeten worden. • Een ander risico heeft te maken met de grenzen aan de navigatiesoftware. Kan de navigatie naar een adres leiden, terwijl het pad aan het gebouw niet de naam van het hof heeft en is het mogelijk grenzen aan te geven in de navigatie? • Een aandachtspunt is de zichtbaarheid van de huisnummering in het gebied. Daarnaast is de officiële benoeming van de fietspaden in een straatnamenbesluit en het traject dat hiervoor nog moet worden afgelopen iets dat in de gaten moet worden gehouden.
Communicatie/
Niveau 2. De bezorgde geluiden van bewoners zijn in het verleden al opgepakt en een voor een
Participatieniveau
nagelopen. Vervolgens heeft de beleidsadviseur openbare ruimte van het stadsdeel samen met buurtregisseur en bewoners ‘s avonds een rijdende schouw door het gebied georganiseerd. Ook hebben bewoners meerdere malen geadviseerd over oplossingen. Deze interactieve samenwerking zal ook in het vervolg van het project toegepast worden.
Werkwijze
• Persoonlijk contact met bewoners en bewonersorganisaties
communicatie/
• Buurtschouwen
participatie
• Bewonersbrieven • Website en nieuwsbrief bewonersorganisaties Nellestein
Open voor buddy’s
Er is op dit moment al persoonlijk contact met bewoners uit Nellestein, dat contact zal het stadsdeel de komende maanden voortzetten.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
53
Buurt
K-buurt – Nellestein - Driemond
Initiatief
K4. Buurtgerichte voorlichtingen Loket Zorg en Samenleven
Initiatiefnemer
Stadsdeel
Contactpersoon
Gerard Godschalk,
[email protected]
Beschrijving
Bekendheid Loket ZeS vergroten: wat kun je er halen, hoe is het bereikbaar en met welke instellingen wordt er samengewerkt.
Doelgroepen
Inwoners van de Kplus
Samenwerkings-
Partners van het Loket (7 instellingen)
partners Kosten/dekking
Regulier budget
Planning
Eerste voorlichtingsbijeenkomsten: • Nellestein: 2 september n.m. • Driemond: 8 september n.m. • K-buurt: november – december
Aandachtspunten/risico’s Communicatie/
Nog uit te werken
Participatieniveau Werkwijze
Nog uit te werken
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
54
Nog uit te werken
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Driemond Buurt
Driemond
Initiatief
Mobiel sociaal-cultureel activiteitenaanbod voor oudere Driemonders
Initiatiefnemer
Dorpsraad/seniorensoos
Contactpersoon
Henk Postma,
[email protected] en AnneMarie Tiebosch,
[email protected]
Beschrijving
De seniorensoos heeft vanuit het wijkbudget Driemond een subsidie van € 3000,- ontvangen voor het inzetten van een activiteitenbus voor ouderen. Nu missen minder mobiele ouderen van Driemond gezellige gezamenlijke uitstapjes naar bijvoorbeeld de markt in Weesp en Reigersbos, naar theatervoorstellingen, de bibliotheek of musea. Doel van een uitstapje kan ook het woonzorgcentrum Nellestein zijn, voor sociaal-culturele activiteiten en/of maaltijden die het centrum twee keer per dag serveert.
Doelgroepen
Alle oudere bewoners van Driemond en oudere leden van de volkstuinverenigingen Linnaeus en Frankendael
Samenwerkings-
Individuele bewoners, woonzorgcentrum Nellestein en andere organisaties, waar uitstapjes naar toe
partners
gaan of in gezamenlijkheid worden georganiseerd.
Kosten/dekking
Bijdrage uit Wijkbudget Driemond: € 3000,Gebruik bus via Travel Limousine service. Organisatie activiteitenbus: Seniorensoos
Planning
2010. De eerste uitstapjes hebben al plaatsgevonden. Het project heeft een looptijd van 1 jaar. Eind 2010 wordt geëvalueerd of het initiatief succesvol is en verlengd kan worden.
Aandachts-
?
punten/risico’s Communicatie/
Niveau 3: bewoners organiseren zelf deze activiteit en kiezen zelf de bestemmingen voor de
Participatieniveau
uitstapjes.
Werkwijze
Publiciteit: via bijeenkomsten van de seniorensoos en via de Dorpskrant Driemond
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Projectenbuddy’s die samen met de Seniorensoos over dit initiatief willen meedenken of een bijdrage willen leveren aan de uitvoering ervan zijn van harte welkom
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
55
Buurt
Driemond
Initiatief
D2. Bouw levensloopbestendige sociale huurwoningen
Initiatiefnemer
Stadsdeel Zuidoost
Contactpersoon
Clemens Hollak,
[email protected]
Beschrijving
In Driemond worden 25 sociale huurwoningen gebouwd. Deze woningen zijn niet specifiek voor ouderen, maar ze worden wel zoveel mogelijk levensloopbestendig gebouwd volgens stedelijke kwaliteitsrichtlijnen. Dat betekent dat ze ook goed bewoond door of aangepast kunnen worden voor mensen die wat minder mobiel zijn of meer zorg nodig hebben. De breedte van gangen en deuren is dan bijvoorbeeld zodanig dat gebruik van een rollator probleemloos verloopt. Ook is het een uitgangspunt voor de bouw dat de badkamers zowel vanuit de gang als vanuit de slaapkamer bereikbaar zijn. Twee tot drie van de 25 nieuwbouwwoningen worden bovendien conform strenge stedelijke criteria als rolstoelwoningen gebouwd. Ook de entree van het complex zal zoveel mogelijk levensloopbestendig gebouwd. Een drempelloze en brede hoofdingang en entree, met daarbij een gebruiksvriendelijk serviceruimte waar ook scootmobielen en elektrische brommers gestald en opgeladen kunnen worden zal als uitgangspunt voor de ontwikkeling worden meegegeven. Bij de bouw en de inrichting van de openbare ruimte rondom het nieuwe woongebouw wordt het Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost betrokken
Doelgroepen
Woningzoekenden
Samenwerkings-
Ymere
partners Kosten/dekking Planning
De bouwvoorbereidingen zullen in 2011 plaatsvinden.
Aandachtspunten/risico’s Communicatie/
Niveau 1 en 2 (informatie en consultatie bewoners)
Participatieniveau Werkwijze
Nog niet bekend
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
56
Projectenbuddy’s uit Driemond die willen meedenken over de bouw zijn van harte welkom!
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
K-buurt en Driemond
Initiatief
K12 en D3 Workshop en werkgroep toegankelijkheid oprichten voor het SAC e.o./Driemond en voor het vernieuwingsgebied Bijlmer (en n.a.v. behoeften ook voor Nellestein)
Initiatiefnemer
Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost
Contactpersoon
Caroll Sastro, voorzitter Platform
Beschrijving
Het Platform Gehandicapten en Ouderen Amsterdam Zuidoost zet zich ervoor in dat mensen met een lichamelijke en zintuiglijke functiebeperking in Amsterdam Zuidoost zelfstandig en veilig kunnen functioneren. Vanuit dit oogpunt toetsen en adviseren ze over de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen door middel van schouwen. Ze kijken met een kritische blik mee welke punten volgens hun expertise en gebaseerd op bestaande richtlijnen, mensen met een beperking in de weg zitten. Vervolgens kan het platform daar een advies over uitbrengen. In de K-buurt en in Driemond zet het Platform zich er vooral voor in om werkgroepen op te richten die op dezelfde wijze meedenken en meedoen. Ze geven ook adviezen over het ontwerp en de inrichting van de nieuwe openbare ruimte rondom het nieuwe sportactiviteitencentrum en bij de bouw van nieuwe woningen in Driemond. In de K-buurt houden ze een vinger aan de pols bij het ontwerpen van een drempelloze route in het vernieuwingsgebied en de toegankelijkheid van het winkelcentrum.
Doelgroepen
Bewoners die willen meewerken aan het verbeteren van de toegankelijkheid in hun buurt
Samenwerkings-
• Driemond: Dorpsraad
partners
• K-buurt: projectbureau Vernieuwing Bijlmer, Henriette Roland Holst-huis, NSWAC, Philadelphia en K-platform • Nellestein (n.a.v. behoeften): Bewonersvereniging Nellestein
Kosten/dekking
Begroting Platform 2011, i.s.m. stadsdeel Zuidoost
Planning
Driemond: 2010/2011 K-buurt: 2011 Nellestein: n.a.v. behoeften
Aandachts-
• Als toegankelijkheidsvoorstellen van het Platform en de werkgroepen geen gehoor vinden bij
punten/risico’s
de inrichting van openbare ruimte en het ontwerp en de inrichting van nieuwe gebouwen, moet de probleemstelling en de discussie daarover opgeschaald kunnen worden, bijvoorbeeld via het coördinatie-overleg van de woonservicewijk Kplus • Een werkgroep en workshop voor Nellestein wordt georganiseerd als er vanuit de buurt vraag naar is en een directe aanleiding. • In Driemond worden ook tijdelijke bewoners van het volkstuincomplex over de werkgroepen/ workshops geïnformeerd.
Communicatie/
3
Participatieniveau Werkwijze
Werkvorm participatie: Werkgroepen, workshops
communicatie/
Communicatie: bekendmaking werkgroepen en workshops (o.a. voor werving) via kanalen van de
participatie
samenwerkingspartners, in Driemond ook gericht op de leden van de volkstuinverenigingen Linnaeus en Frankendael
Open voor buddy’s
Mensen uit de K-buurt en Driemond die willen aansluiten in een werkgroep om mee te werken aan de toegankelijkheid van de openbare ruimte en gebouwen zijn van harte welkom!
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
57
Buurt
Driemond
Initiatief
D4. Goede toegankelijkheid SAC en omgeving
Initiatiefnemer
Stadsdeel Zuidoost
Contactpersoon
Clemens Hollak
Beschrijving
In Driemond wordt een multifunctioneel gebouw gebouwd: het sportactiviteitencentrum (SAC). Het SAC biedt onderdak aan de culturele en sportieve activiteiten van de Dorpsraad Driemond, Driemond Fit, Geinburgia en de gymnastieklessen van de scholen. Ook zal het centrum gebruikt worden voor tal van andere dorpsactiviteiten, zoals van de Oranjevereniging, de Geinloop, van ouderen en jongeren en voor grotere bijeenkomsten van de scholen. De sportkantine krijgt tevens de rol van buurthuis. Bij de bouw van het SAC is een goede toegankelijkheid van groot belang, net als drempelloze looproutes vanuit het dorp naar het SAC. Cliëntenbelang Amsterdam heeft de bouwaanvraag voor het SAC naar aanleiding van de woonservicewijk-plannen recentelijk getoetst op toegankelijkheid. De uitkomsten van de toets zijn positief, de bouwplannen bieden de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor certificering als ITSgebouw (Internationaal Toegankelijkheids Symbool). De bouwleiding moet nog over dit certificeringstraject besluiten. Het ontwerp van de openbare ruimte wordt getoetst door het Platform Gehandicapten en Ouderen ZO, samen met de dorpsraad
Doelgroepen
Gebruikers van het SAC
Samenwerkings-
Stichting SAC, Dorpsraad, seniorensoos en Platform Gehandicapten ZO
partners Kosten/dekking
Bouwbegroting SAC en herinrichtingsbudget openbare ruimte
Planning
Toegankelijkheidstoets SAC en verwerking eventuele maatregelen: 2010/1011 Toets ontwerp openbare ruimte: 2010/2011
Aandachtspunten/risico’s Communicatie/
Niveau 1 en 2 (informatie en consultatie van bewoners)
Participatieniveau Werkwijze
Bewoners werken mee aan de toegankelijkheidstoets openbare ruimte en adviseren over keuzes in
communicatie/
de inrichting van het SAC en de openbare ruimte
participatie Open voor buddy’s
58
Ja.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Buurt
Driemond
Initiatief
Onderzoek naar inzet van kleine bussen in Driemond
Initiatiefnemer
Dorpsraad/seniorensoos
Contactpersoon
Henk Postma,
[email protected] en Klaas Mostert,
[email protected]
Beschrijving
De reguliere bussen van het openbaar vervoer zijn te groot voor de smalle straten van Driemond. De Seniorensoos Driemond heeft daarom bij Stadsregio Amsterdam het verzoek gedaan of in de daluren kleinere bussen op lijn 49 ingezet kunnen worden zodat deze ook dóór het dorp kunnen rijden. Als dat lukt, is dat voor alle bewoners een verbetering. Maar vooral minder mobiele bewoners profiteren omdat zij daardoor minder ver hoeven te lopen. Stadsregio deelt op dit moment de regio’s opnieuw in, mogelijk valt de route straks onder verantwoordelijkheid van de provincie . Als daarover duidelijkheid is, zal bekeken worden hoe de toekomstige route van lijn 49 gaat verlopen. De seniorensoos en dorpsraad houden hierover contact met Stadsregio.
Doelgroepen
Alle bewoners van Driemond en leden van de volkstuinverenigingen Linnaeus en Frankendael
Samenwerkings-
Stadsregio
partners Kosten/dekking
n.v.t.
Planning
In 2011 duidelijkheid over de toekomstige route van de buslijn, aangezien in 2012 nieuwe concessies worden uitgegeven
Aandachts-
De dorpsraad en de seniorensoos hebben geen formele invloed op keuzes die stadsregio en provin-
punten/risico’s
cie maken, o.a. wat de routes en haltes van de buslijnen betreffen. Beide instanties zijn autonoom in hun beslissingen, ook het stadsdeel is geen overlegpartner m.b.t. deze keuzes.
Communicatie/
Niveau 1 (informatie)
Participatieniveau Werkwijze
Zodra meer bekend is over de keuzes van Stadsregio cq. de provincie, zal de seniorensoos samen
communicatie/
met de Dorpsraad hierover informatie verspreiden.
participatie Open voor buddy’s
Dit initiatief is nog niet ver genoeg ontwikkeld om projectenbuddy’s bij te betrekken. Maar geïnteresseerden kunnen wel contact opnemen met de seniorensoos in Driemond voor informatie over de voortgang.
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
59
Buurt
Driemond
Initiatief
Intergenerationeel activiteitenaanbod in nieuwe buurthuis SAC
Initiatiefnemer
Dorpsraad Driemond
Contactpersoon
AnneMarie Tiebosch, opbouwwerker Dorpsraad,
[email protected]
Beschrijving
De Dorpsraad Driemond ziet het toekomstige Sport Accommodatie Centrum (gereed medio 2011) als een ideale gelegenheid om intergenerationele initiatieven en –activiteiten in het dorp te stimuleren door bestaande projecten en activiteiten intergenerationeler te maken. Intergenerationeel werken ‘Neem de wijsheid en de ervaring van de ouderdom, Voeg er de energie en de onschuld van de jeugd aan toe, Breng het liefdevol samen en er gebeurt iets wonderlijks!’ (Josefine Zandbergen en Kees Penninx). Contacten tussen ouderen en jongeren zijn in onze huidige samenleving niet meer vanzelfsprekend. Dit is te betreuren, aangezien uit diverse onderzoeken is gebleken dat contacten tussen generaties voor beide leeftijdsgroepen zinvol, belonend en leerzaam kunnen zijn. De wederzijdse beeldvorming tussen jong en oud is maar al te vaak het resultaat van vooroordelen, vage geruchten en de angst voor het onbekende. Bovendien wordt het beeld dat oud en jong van elkaar hebben maar zelden genuanceerd in directe contacten. Het resultaat is dat de leeftijdsgroepen naast elkaar leven. Contact tussen de generaties komt echter niet alleen de beide leeftijdsgroepen ten goede, maar ook de samenleving in het algemeen. Dit contact draagt immers bij tot de totstandkoming van een stabiele, geïntegreerde samenleving, waar sociale cohesie de boventoon voert. Kortom, een samenleving voor alle leeftijden. Bestaande activiteiten: • Pannekoekendag Cornelis Jetsesschool; kinderen bakken en serveren pannekoeken aan ouderen; • Paasgroet Jan Woudsmaschool; kinderen maken een paasmand en bieden deze aan bij ouderen in het dorp; • Mixtoernooi S.V. Geinburgia; jaarlijks voetbaltoernooi waarbij teams worden gevormd van oud en jong door elkaar; • Inloopdag Scholen Historische Kring Driemond; ouderen maken een tentoonstelling van oud schoolmateriaal die door kinderen bezocht wordt. Nieuwe ideeën: • Gezamenlijke sportdag • Samen bingo • Groep 8-musical in seniorensoos • Senioren vertellen verhalen in scholen • Jongeren interviewen ouderen en maken foto’s van de buurt (plekken vroeger plekken nu) > tentoonstelling • 50+ leest voor • Jong leert oud met mobieltjes en internet • Mentorprojecten • Klussenprojecten
60
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
Doelgroepen
Alle bewoners van Driemond, jong en oud en leden van de volkstuinverenigingen Linnaeus en Frankendael
Samenwerkings-
Dorpsraad, basisscholen, seniorensoos, Historische Kring, speeltuinvereniging, sportverenigingen
partners Kosten/dekking
In eerste instantie regulier budget Dorpsraad
Planning
2011/2012
Aandachts-
Geen
punten/risico’s Communicatie/
Communicatie via Dorpskrant en andere lokale periodieken
Participatieniveau Werkwijze
Opbouwwerker initieert en coördineert werkgroep intergenerationele activiteiten.
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
Projectenbuddy’s die samen met de opbouwwerker over dit initiatief willen meedenken of een bijdrage willen leveren aan de uitvoering ervan zijn van harte welkom
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010
61
Buurt
K-buurt – Nellestein - Driemond
Initiatief
K4. Buurtgerichte voorlichtingen Loket Zorg en Samenleven
Initiatiefnemer
Stadsdeel
Contactpersoon
Gerard Godschalk,
[email protected]
Beschrijving
Bekendheid Loket ZeS vergroten: wat kun je er halen, hoe is het bereikbaar en met welke instellingen wordt er samengewerkt.
Doelgroepen
Inwoners van de Kplus
Samenwerkings-
Partners van het Loket (7 instellingen)
partners Kosten/dekking
Regulier budget
Planning
Eerste voorlichtingsbijeenkomsten: • Driemond: 8 september n.m. • Nellestein: 2 september n.m. • K-buurt: november – december
Aandachtspunten/risico’s Communicatie/
Nog uit te werken
Participatieniveau Werkwijze
Nog uit te werken
communicatie/ participatie Open voor buddy’s
62
Nog uit te werken
Bijlage: Plan van aanpak woonservicewijk Kplus, oktober. 2010