Plan van aanpak woninginbraken 2012-2014
Inhoud 1
Inleiding........................................................................................................................................... 3
2
Huidige situatie en probleemanalyse ............................................................................................. 4
3
Context en prioriteiten ................................................................................................................... 7
4
5
3.1
Gemeente ............................................................................................................................... 7
3.2
Politie ...................................................................................................................................... 7
Aanpak woninginbraken ................................................................................................................. 8 4.1
Doelstellingen ......................................................................................................................... 8
4.2
Taken, verantwoordelijkheden, maatregelen en partners ..................................................... 8
4.2.1
Gemeente Kaag en Braassem ......................................................................................... 8
4.2.2
Politie team Nieuwkoop- Kaag en Braassem ................................................................ 10
4.2.3
Openbaar Ministerie/Justitie ........................................................................................ 12
4.2.4
Woningbouwvereniging ................................................................................................ 13
4.2.5
Inwoners ....................................................................................................................... 14
Realisatie ....................................................................................................................................... 15 5.1
Communicatie ....................................................................................................................... 15
5.2
Capaciteit .............................................................................................................................. 15
5.3
Financiën ............................................................................................................................... 15
Bijlage 1.
Activiteiten en Tijdsplanning............................................................................................. 16
2
1 Inleiding Politiegegevens1 laten zien dat er geregeld woninginbraken zijn in de gemeente Kaag en Braassem. Naast materiële en emotionele schade heeft het in bredere zin impact op het veiligheidsgevoel van inwoners. Het raakt niet alleen direct getroffenen maar ook familie, buren en vrienden. Om deze reden worden woninginbraken onder de ‘high impact crimes’ geschaard. Vanwege de ernst van de inbreuk op het veiligheidsgevoel zal er blijvend geïnvesteerd moeten worden in de gezamenlijke aanpak van woninginbraken. Partners die gezamenlijk woninginbraken aanpakken zijn: politie, Openbaar Ministerie, gemeente, inwoners, woningcorporaties en andere maatschappelijke organisaties. De verantwoordelijkheden bij de aanpak van woninginbraken zijn verdeeld over deze verschillende partners. Gemeente informeert, adviseert en ondersteunt inwoners bij het nemen van maatregelen ter voorkoming van een inbraak. Politie zet in op het opsporen en vervolgen van woninginbrekers. Inwoners zijn verantwoordelijk voor het zorgvuldig afsluiten van de woning en het nemen van maatregelen om de kans op een inbraak te verkleinen, zoals goed hang- en sluitwerk. Dit plan van aanpak beschrijft op welke wijze de gemeente, politie, OM, woningbouwvereniging en inwoners woninginbraken willen tegengaan. Het is van belang hierbij in het oog te houden wat de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partijen zijn. De te nemen maatregelen zijn gericht op de keten van proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg. Het thema woninginbraken en de aanpak hiervan is voortdurend in ontwikkeling. Ook de verschillende partijen die woninginbraken aanpakken staan niet stil. De maatregelen die in dit plan van aanpak zijn opgenomen zullen daarom, gelet op de situatie in 2013, daar waar nodig aangescherpt voor het jaar 2013-2014. Dit plan van aanpak is een levend document, en is in samenspraak met de verschillende partners tot stand gekomen.
1
Incidentenrapportage’s 2010,2011 en 2012 en het Districtsjaarplan 2012.
3
2 Huidige situatie en probleemanalyse Hieronder worden de demografische gegevens van de gemeente Kaag en Braassem weergegeven. Vervolgens wordt aan de hand van politiecijfers het thema woninginbraken inzichtelijk gemaakt: hoeveel inbraken er vanaf 2010 jaarlijks hebben plaatsgevonden, in welke periode van het jaar de meeste inbraken plaatsvinden en welke dadergroepen binnen de gemeente actief lijken te zijn. Demografische gegevens Gemeente Kaag en Braassem is een uitgestrekte plattelandsgemeente met elf kernen: Bilderdam, Hoogmade, Kaag, Leimuiden, Nieuwe Wetering, Oud Ade, Oude Wetering, Roelofarendsveen, Rijnsaterwoude, Rijpwetering en Woubrugge. Op 1 februari 2012 telden deze elf kernen bij elkaar opgeteld 25.732 inwoners. De oppervlakte van Kaag en Braassem is 72,28 km2, waarvan iets meer dan 10% uit water bestaat. Per vierkante kilometer zijn er 406 inwoners. Dit is vergelijkbaar met andere plattelandsgemeenten zoals Nieuwkoop, Rijnwoude en Zoeterwoude. In de gemeente Kaag en Braassem heerst het authentieke dorpsgevoel. Bewoners zijn zich niet altijd bewust van mogelijke inbrekers die maar enkele minuten nodig hebben om in een woning in te breken. Een niet op slot gedraaide deur is binnen enkele seconden opengemaakt. Een openstaand raam is uitnodigend. Aantal woningen De woningvoorraad van gemeente de Kaag en Braasem telde per 1 januari 2011 9901. Hiervan is 6563 ( 67%) koopwoningen, 2999 (30%) sociale huurwoningen en 339 (3%) particuliere huurwoningen. In de gemeente Kaag en Braassem zijn twee woningbouwverenigingen actief, namelijk woningbouwvereniging Alkemade en Woondiensten Aarwoude. Woondiensten Aarwoude beschikt over ongeveer 12% (1188) huurwoningen en woningbouwvereniging Alkemade beschikt over ongeveer 18% (1811) huurwoningen. Inbraakcijfers Politiecijfers tonen aan dat er in 2010:111, in 2011:106 en in 2012 (t/m nov): 87 woninginbraken hebben plaatsgevonden. Cijfers waarover Woondiensten Aarwoude beschikt tonen aan dat er in 2011 acht inbraken hebben plaatsgevonden bij woningen die in het bezit zijn van Woondiensten Aarwoude. Ongeveer 8% van het totale aantal inbraken heeft plaatsgevonden bij huurwoningen van Woondiensten Aarwoude. Dit jaar wordt geconstateerd dat er sprake is van een toename van het aantal inbraken. De politiegegevens zijn uitgewerkt in onderstaande kaart. Daar wordt aangegeven op welke locaties de woninginbraken hebben plaatsgevonden. Hiermee wordt overzichtelijk weergegeven hoe de spreiding van het aantal inbraken over de jaren 2011 en 2012 in de gehele gemeente is geweest. Politiecijfers en cijfers van Woondiensten Aarwoude tonen aan dat de meeste inbraken plaatsvinden in de dorpskernen Roelofarendsveen en Leimuiden.
4
Aantal en locaties woninginbraken 2011 (zwart) en 2012 (rood)
Het aantal woninginbraken blijft onverminderd hoog. Dit blijkt ook uit cijfers bij het huurwoningbezit van Woondiensten Aarwoude. Eind 2011 was er een piek waarneembaar: ‘de donkere dagen piek’. Begin 2012 is het aantal inbraken weer afgenomen. Periode van inbraak Uit de door de politie aangeleverde statistieken blijkt dat er in de donkere maanden van het jaar (januari, februari, maart, oktober, november en december) de meeste inbraken plaatsvinden. Ongeveer 50% van de woninginbraken vindt plaats van oktober tot en met februari. In deze maanden is het vroeger donker en zijn er relatief minder mensen op straat. Voor de inbreker houdt dit in dat hij minder zichtbaar is voor publiek waardoor de pakkans kleiner is. Het tijdstip waarop wordt ingebroken, verschilt sterk. Wat wel opvalt, is dat de inbraken vaak overdag en in de avonduren plaatsvonden en minder in de nachtelijke uren. In de warme zomermaanden vinden er geregeld insluipingen plaats. Hierbij wordt vooral gebruik gemaakt van openstaande ramen en deuren. Deze kunnen helaas ook met extra voorzieningen aan hang en sluitwerk vaak niet voorkomen worden.
5
Aantal woninginbraken 2009-2012
Dadergroepen De gemeente Kaag en Braasem lijkt het meest te maken te hebben met daders vanuit andere regio’s (bijv. Regio Haaglanden en Amsterdam- Amstelland). Voorkomende dadergroepen zijn ook afkomstig uit het buitenland zoals Oost-Europa. Deze plegen snelle en relatief eenvoudige criminaliteit. De dadergroepen bestaan uit een man of drie, vier. Ze komen Nederland/de gemeente binnen, slaan hun slag en zijn weer net zo snel weg als ze gekomen zijn. We noemen dit mobiel banditisme. De ligging van de gemeente Kaag en Braassem, nabij uitvalswegen zoals de A4 en A44 en andere provinciale uitvalswegen, maakt het voor inbrekers aantrekkelijk. Volgens politiegegevens is er weinig tot geen sprake van lokale daders. Goederen Bij woninginbraken wordt er voornamelijk geld en klein goed gestolen, zoals laptops, sieraden en andere waardevolle spullen.
6
3 Context en prioriteiten De verschillende partijen opereren binnen bepaalde kaders, zoals vastgesteld beleid en/of wet en regelgeving. Deze kaders zijn bepalend voor de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende organisaties. Dit vertaalt zich weer naar de in te zetten maatregelen en middelen. Hieronder worden de bovengenoemde kaders toegelicht. Sommige hiervan zijn op dit moment aan verandering onderhevig.
3.1 Gemeente -
-
Wet regierol. Deze wet moet de regierol van de gemeenten op het terrein van lokale veiligheid verstevigen. De wet kent een samenhang met de nieuwe politiewet.2 Het Kompas. Het Kompas (2010) had als doel fundamentele afwegingen en samenhangende keuzes te maken, waarbij de centrale vraag was: welk voorzieningenniveau en welke organisatievorm passen bij de middelen die beschikbaar zijn? Hierbij is kritisch gekeken naar de taken en wijze van uitvoeren door de gemeentelijke organisatie. Uitgangspunt was primair om te bezien welke taken de gemeente moet blijven doen en in welke vorm; Kadernota integraal veiligheidsbeleid 2010-2014. Deze nota beschrijft de veiligheidsprioriteiten waar de gemeente de komende jaren op inzet. Een van de gemeentelijke prioriteiten is woninginbraken.
3.2 Politie -
-
-
-
-
Artikel 2 van de Politiewet 1993 (artikel 3 politiewet 2012) omschrijft de algemene taak van de Nederlandse politie.3 De politie is geen zelfstandige macht, maar valt altijd onder de leiding en verantwoordelijkheid van anderen, bijvoorbeeld de Officier van Justitie of de burgemeester. In 2012 is er veel aandacht voor de vorming van de nationale politie. Per 1 januari 2013 gaan de huidige 25 regiokorpsen en het KLPD op in één landelijke politieorganisatie met tien regionale eenheden en een landelijke eenheid. De politieregio’s Hollands Midden en Haaglanden worden samengevoegd tot eenheid Den Haag. De minister van Veiligheid en Justitie wordt korpsbeheerder. Het regionaal beleidsplan 2013- 2014 eenheid Den Haag beschrijft de prioriteiten van de politie voor de komende twee jaar. De prioriteiten zijn: geweld, woninginbraken, criminele jeugdgroepen en georganiseerde criminaliteit. De politie werkt volgens het concept gebiedsgebonden politiezorg. Om te weten wat er leeft en speelt, heeft de politie agenten in de wijk die dagelijks hun voelsprieten uitsteken. Zij zijn zichtbaar aanwezig, praten met mensen en houden nieuwe ontwikkelingen in de gaten. De wijkagent vormt de schakel tussen buurt of wijk en het politiekorps. De essentie van gebiedsgebonden werken, is samen problemen voorkomen. De wijkagent is een belangrijke overlegpartner voor de gemeente. De aanpak van woninginbraken behoort ook tot de speerpunten voor 2012 en 2013 van het district Rijn- en Veenstreek (na de vorming van de nationale politie vormen wij het district Rijn- en Gouwe).
2
Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, 32 459, nr. 3, p.1-2 In de Memorie van Toelichting staat dat: “Gemeenten zijn gelet op hun strategische positie, legitimatie, bevoegdheden en organisatorische kracht de aangewezen partij om richting te geven aan samenwerkingsverbanden binnen de veiligheidsketen en samenwerking te organiseren. In dit verband wordt gesproken over de gemeente als regisseur die bevordert en bewaakt dat partijen samenwerken en afstemmen. Die regie is niet alleen gericht op het vormen van concrete samenwerkingsverbanden, maar vooral op het bewerkstelligen van coherentie in het geheel aan maatregelen, middelen en activiteiten, zodat de partijen binnen de veiligheidsketen daadwerkelijk de belangrijkste veiligheidsproblemen binnen de gemeente aanpakken”. 3 “De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegde gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die dit behoeve”.
7
4 Aanpak woninginbraken Om woninginbraken efficiënt en effectief tegen te kunnen gaan, is een integrale aanpak vereist. Bij het uitvoeren van de maatregelen wordt samengewerkt met andere partijen om de aanpak zo efficiënt mogelijk te maken. Met de bijdrage van verschillende partners, zoals politie, Openbaar Ministerie, inwoners, woningcorporaties en andere maatschappelijke organisaties worden de beste resultaten behaald. Hierbij voert de gemeente de regie en maakt zij afspraken met de verschillende partners zonder dat zij bevoegdheden of taken van andere partijen overneemt. De verantwoordelijkheden bij de aanpak van woninginbraken zijn verdeeld over deze verschillende partners, en liggen niet alleen bij de gemeente. De belangrijkste partner in dit geheel zijn inwoners. Inwoners zijn immers zelf verantwoordelijk voor de mate van beveiliging van hun eigen woning. Gemeente en politie kunnen inwoners wel wijzen op de te nemen maatregelen om woningen goed te beveiligen, maar inwoners dienen zelf over te gaan tot actie! Om deze reden wordt volop geïnvesteerd in het bewustwordingsproces van inwoners.
4.1 Doelstellingen De doelstellingen van de aanpak zijn: het verminderen van het aantal inbraken in Kaag en Braassem ten opzichte van 2011; het vergroten van alertheid en waakzaamheid onder inwoners; inwoners motiveren om preventieve maatregelen te nemen. Om de doelstellingen te behalen, nemen de betrokken partijen verschillende maatregelen. Deze worden in dit hoofdstuk beschreven.
4.2 Taken, verantwoordelijkheden, maatregelen en partners Om woninginbraken zo efficiënt en effectief mogelijk aan te pakken dient samengewerkt te worden met andere partners. Hiervoor dienen de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners duidelijk te worden benoemd en de maatregelen duidelijk beschreven. Hieronder wordt per partner eerst de taken en verantwoordelijkheden benoemd en vervolgens de te nemen maatregelen. Op deze wijze wordt een sluitende aanpak geformuleerd. 4.2.1 Gemeente Kaag en Braassem De gemeente wil optimale veiligheidszorg bieden aan haar inwoners. Een belangrijke taak van de gemeente is het informeren, adviseren en daar waar mogelijk ondersteunen van inwoners en bedrijven bij het nemen van maatregelen ter voorkoming van een inbraak. Inwoners zijn immers zelf verantwoordelijk voor het nemen van maatregelen om woninginbraken tegen te gaan. Sociale controle, zelfredzaamheid en actiebereidheid zijn in dit kader van groot belang. De gemeente brengt verschillende partijen bijeen bij de aanpak van woninginbraken (de regierol). Hiermee vervult de gemeente taken die voornamelijk gericht zijn op proactie en preventie. Vanaf oktober 2012 wordt er opnieuw aandacht besteed aan de campagne ‘voorkom een inbraak’. Er zal regelmatig via de gemeentelijke website en het Witte Weekblad worden gecommuniceerd over het voorkomen van woninginbraken. Hondenbezitters ontvangen eind 2012 een brief van de gemeente waarin aan hen wordt gevraagd om extra alert te zijn op verdachte situaties en om deze via 112 gelijk te melden bij de politie.
8
Voorlichting en communicatie (betrekken van inwoners) Bij voorlichting en communicatie worden alle gemeentelijke communicatiemiddelen benut, zoals: Twitter, de gemeentewebsite en het Witte Weekblad. Daarnaast wordt ook gericht gecommuniceerd met inwoners en betrokkenen (bijvoorbeeld brieven). Actief communiceren heeft de volgende doelen: 1. Inwoners informeren, 2. Inwoners betrekken bij de aanpak van woninginbraken en 3. Inwoners motiveren om maatregelen te treffen om zo woninginbraken tegen te gaan. Locatiegerichte aanpak Aan de hand van politiegegevens kunnen locaties aangewezen worden waar relatief veel inbraken plaatsvinden. Inwoners die binnen deze gebieden woonachtig zijn, ontvangen een brief van de gemeente. Middels deze brief worden inwoners geïnformeerd over het feit dat in hun directe omgeving betrekkelijk vaak inbraken worden gepleegd en worden er ook tips gegeven hoe een woninginbraak te voorkomen is. Deze brief moet inwoners aanzetten tot het nemen van maatregelen en de alertheid en waakzaamheid onder inwoners vergroten. Informatiebijeenkomst Begin januari 2013 organiseert de gemeente een informatiebijeenkomst met als thema ‘aanpak woninginbraken’. Het beveiligingscentrum zal de inhoud van deze informatiebijeenkomst verzorgen. Het doel van deze bijeenkomst is het informeren van inwoners, bewustwording creëren en inwoners aanzetten tot het nemen maatregelen om een woninginbraak te voorkomen. Deze bijeenkomst zal in overleg met verschillende partijen plaatsvinden, zoals het CCV, de politie en enkele beveiligingsbedrijven of bouwmarkten. Bedrijven die handelen in hang- en sluitwerk en/of adviseren omtrent het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) zullen worden gevraagd om deel te nemen aan deze informatieavond. Hierdoor kunnen inwoners direct vragen stellen, een offerte aanvragen en/of hang- en sluitwerk aanschaffen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat bij een woning die is voorzien van goed hang- en sluitwerk het risico op inbraak met 90% afneemt. Politie Keurmerk Veilig Wonen Het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) is een veiligheidsinstrument dat bijdraagt aan de veiligheid in en rond woningen, wooncomplexen en buurten/wijken door eisen te stellen aan het ontwerp van de woonomgeving (wijk en buurt), het wooncomplex en de individuele woning. Het PKVW werkt preventief tegen woninginbraak, overlast, vandalisme en criminaliteit op straat. Het keurmerk stelt ook andere eisen gericht op voorzieningen (bijvoorbeeld verlichting en begroeiing) of een beheerplan. In het PKVW wordt onderscheid gemaakt tussen nieuwbouw en bestaande bouw. De gemeente Kaag en Braassem investeert voornamelijk in PKVW bij nieuwbouw. Reden hiervoor is dat bij nieuwbouw ingestoken kan worden aan het begin van de projectontwikkeling. Bij nieuwbouwprojecten worden de kosten meegenomen in het project. De eisen uit het PKVW worden in dit geval als voorwaarde opgenomen in de vergunning of projectopdracht. Bij bestaande bouw zijn de kosten voor de te nemen maatregelen voor de eigenaar (advieskosten, kosten hang- en sluitwerk en certificering). Ook het initiatief om volgens PKVW te verbouwen, ligt bij de eigenaar. Om deze reden liggen de aantallen PKVW gecertificeerde woningen in de gemeente laag. Aan de hand van het PKVW en het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) wordt er samen met partners (politie, corporaties, ondernemersverenigingen) gewerkt aan een projectmatige aanpak van 9
nieuwbouw en bestaande bouw bij woningen en bedrijventerreinen. Hierbinnen zal er aandacht worden besteed aan voorlichting, stimulering en samenwerking met partners. 4.2.2 Politie team Nieuwkoop- Kaag en Braassem De politie doet er alles aan om woninginbraken op te lossen, de dader(s) te arresteren en eventuele gestolen spullen terug te geven aan de eigenaren. Bovenlokale aanpak4 Op regionaal niveau is een aanpak van woninginbraken afgesproken. De dadergroepen die daarmee worden aangepakt, opereren ook bovenlokaal in meer georganiseerd verband. Op districtelijk niveau is bij het team opsporing een WIC (Woning en Inbraakinformatie en Coördinatiepunt) ingericht.5 Alle informatie met betrekking tot woninginbraken komt hier bij elkaar. De filosofie is dat plegers van high impact crime incidenten vaak eenzelfde werkwijze hanteren en een kleine groep verdachten verantwoordelijk is voor een groot aantal vermogensdelicten. Bij de aanpak van high impact crime verschuift de focus van delictonderzoek naar persoonsonderzoek. Het coördinatiepunt fungeert dus steeds meer als spin in het web en kent een aantal andere taken: Afstemming tussen teams d.m.v. briefing; Afstemming tussen teamchefs die specifieke informatie naar gemeenten kan verspreiden; Surveillanceadviezen of gerichte informatieverzoeken (operationele informatie); Afstemming met taakaccenthouders in de teams; Het onderhouden van contacten met wijkagenten en afstemming met helingaanpak. Districtelijke aanpak Binnen het district Rijn- en Veenstreek hanteert de politie een vaste werkwijze. Bij iedere melding van een woninginbraak gaat de politie ter plaatse, neemt een aangifte op, doet sporen vooronderzoek, stelt de technische recherche in kennis, stelt een buurtonderzoek in en geeft informatie aan de aangever over slachtofferhulp en inbraakpreventie. Alle inbraken worden uitvoerig onderzocht. De politie schakelt vaker forensische deskundigen in die op zoek gaan naar dna-sporen van de daders om die te vergelijken met profielen in de dna-databank. Daarnaast surveilleren agenten gerichter op inbraakgevoelige plekken en wordt er ook geprobeerd om inbraken te voorkomen door onder andere preventiecampagnes te voeren. Lokale aanpak Om keuzes te kunnen maken ten aanzien van de wijze waarop de beschikbare capaciteit voor opsporing wordt ingezet en welke onderzoeken hierbij prioriteit krijgen, worden op lokaal niveau kortdurende overleggen gevoerd: Team Veiligheidsoverleg (TVO). In het TVO, dat elke twee weken wordt gehouden, wordt bepaald op welke wijze en voor welke zaken de beschikbare opsporingscapaciteit wordt ingezet. Aan het TVO nemen de teamchef, de plaatsvervangend teamchef en de recherche deel namens de politie. Ook de gemeente sluit hier af en toe bij aan. Informatie De politie is een belangrijke informatieleverancier voor o.a. de gemeente en het OM. De Dienst Informatie combineert en analyseert informatie/gegevens over aantallen inbraken, locaties van de inbraken, tijdstippen, de wijze van inbreken en dadergroepen zijn afkomstig van de politie.
4
Districtjaarplan politie Rijn- en Veenstreek 2011 Het WIC bestaat uit een aantal functionaliteiten: een coördinator opsporing, een (vaste) medewerker van de dienst informatie, een aanspreekpunt bij het OM en medewerkers van het team (3fte bestaat uit: coördinator, rechercheur en een medewerker recherche). 5
10
De dienstdoende politieagenten agenten worden uitgebreid voorzien van informatie rond mogelijke inbrekers/overvallers, gebruikte voertuigen etc. Bijvoorbeeld middels een ‘inbraakmap’ die zich in de surveillanceauto bevindt. Donkere dagen offensief Uit analyse is gebleken dat in de maanden november tot februari een verhoging van incidenten waar te nemen is op het gebied van woninginbraken, auto-inbraken, overvallen e.d. Gedurende deze periode de zgn. “donkere dagen” wordt landelijk het zogenaamde “donkere dagen” offensief ingezet. Per gebied/team zijn er verschillende vormen van criminaliteit. Daarom wordt hier ook per team op verschillend ingezet. Binnen het verzorgingsgebied van team Nieuwkoop- Kaag en Braassem is er tijdens de “donkere dagen” een stijging te zien op het gebied van woning- en auto-inbraken. Uit analyse blijkt ook een verhoogde kans op deze vorm van criminaliteit in het gebied gelegen rond en aan de snelweg A4 en de N207. Deze snelweg en provinciale weg zijn verkeersaders die gebruikt worden door criminele groeperingen van buiten onze regio en hier hun slag slaan. Door het team wordt extra capaciteit ingezet op toezicht binnen ons gebied. Dit toezicht richt zich met name op controle van verdachte voertuigen/personen en verdachte situaties. Daarnaast wordt er tijdens de openings- en sluitingstijden toezicht gehouden op overvalgevoelige objecten zoals supermarkten, juweliers e.d. Daarnaast wordt er preventief ingezet op de acties zoals “licht zet inbrekers in het zicht”. Communicatie De politie gebruikt haar website, de digitale nieuwsbrief en Twitter om relevante politie-informatie te delen met partners en inwoners. Lokaal politienieuws wordt via de digitale nieuwsbrief verspreid. Politie Hollands Midden is vanaf augustus 2010 actief op Twitter. Op Twitter wordt belangrijke politie-informatie gedeeld met inwoners en kunnen zij betrokken worden bij een zoekactie naar een verdachte, een voertuig of een vermist persoon. Inwoners dienen zich aan te melden om de politieberichten te kunnen ontvangen. Hiermee worden positieve resultaten behaald. Twitter wordt in de gemeente Kaag en Braassem gebruikt als vervanging van Burgernet.6 Preventieve acties Daar waar mogelijk (naar aanleiding van landelijke, regionale en districtelijke afspraken) participeert de politie in preventieve acties zoals de ‘witte voetjes’ en het ‘zet inbrekers in het licht project’. Met het ‘witte voetjes project’ probeert de politie huizenbezitters alert te maken op risico’s van onafgesloten ramen en deuren. Het ‘witte voetje’ wordt door de politie bij mensen achtergelaten die een raam of een deur open hebben staan, zonder dat er iemand in de buurt is. Die voeten hadden namelijk ook van inbrekers kunnen zijn… In 2012 heeft de actie plaatsgevonden in de maand juni (tijdens het EK van 2012). Met het project ‘zet inbrekers in het licht’ worden inwoners geattendeerd op het belang van het hebben van voldoende verlichting in en rondom de woning. Immers, als het ’s avonds donker is en er brandt op dat moment geen licht in een woning, weet een inbreker dat er niemand thuis is. Met een eenvoudige tijdschakelaar op binnen- en buitenverlichting kan dit worden voorkomen. De combinatie van zicht, verlichting en inbraakwerend hang- en sluitwerk maakt dat de kans op een inbraak kleiner en de kans op ontdekking groter. 6
Met Burgernet ontvangen personen die zich hebben aangemeld voor dit systeem, via een ingesproken bericht of een sms bericht politie-informatie.
11
Aandacht voor nazorg Een inbraak heeft grote impact op inwoners. Inwoners hebben behoefte aan nazorg nadat zij slachtoffer zijn geweest van een woninginbraak. Aan slachtoffers van een woninginbraak wordt slachtofferhulp aangeboden. Slachtoffers informeren over het verloop van het strafrechtelijk onderzoek behoort ook tot nazorg. Extra surveillance De politie is naar aanleiding van een inbraak extra alert in de buurt van waar de inbraak heeft plaatsgevonden, dit kan zowel in uniform als onherkenbaar. Cijfers tonen aan dat een buurt waarin een woninginbraak heeft plaatsgevonden, statistisch gezien een verhoogd risico loopt op nog een inbraak. De inbreker is immers bekend met het type woning en de omgeving, en zal daarom waarschijnlijk terugkeren naar deze buurt. Heling in relatie tot woningbraak Dieven moeten de gestolen goederen op de een of andere manier kwijt zien te raken. Een mogelijkheid die wordt gebruikt, is het verkopen van deze gestolen goederen aan opkopers. Deze opkopers verkopen deze goederen dan weer door. Opkopers zijn verplicht om producten die zij opkopen en/of verkopen te registreren. Het controleren van deze opkopers blijkt echter vaak lastig, omdat de opkoperadministratie vaak niet compleet is. In Nederland vinden er op dit moment proeven plaats met een digitaal opkopersregister. In het register noteren opkopers de gegevens van particulieren van wie ze spullen kopen, zoals mobiele telefoons of juwelen. Ook wordt opgeschreven wat er precies wordt gekocht. De politie krijgt automatisch een seintje als de spullen als gestolen zijn opgegeven. Dit beperkt de bureaucratische lasten en maakt het makkelijker om verbanden te leggen tussen opgekochte spullen en zaken die bij de politie binnenkomen. Er wordt nu gekeken of dit regionaal opgepakt kan worden. 4.2.3 Openbaar Ministerie/Justitie Het Openbaar Ministerie (OM) zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Daarvoor werken zij samen met de politie en andere opsporingsdiensten. De officier van justitie leidt het opsporingsonderzoek. Het OM is ook verantwoordelijk voor de executie van de rechter; boetes moeten worden betaald, gevangenisstraffen uitgezeten, taakstraffen goed uitgevoerd. Samen met de rechters is het OM onderdeel van de rechterlijke macht. Binnen het OM heeft de aanpak van woninginbraken prioriteit (zoals benoemd in de speerpunten van het OM 2012). Dit betekent onder meer dat met partners wordt gekeken naar de mogelijkheden om gezamenlijk betekenisvolle interventies in te zetten. Ook wordt intern bekeken welke mogelijkheden het parket heeft in de vervolging van de verdachten van deze delicten. Hiermee vervult het OM taken die gericht zijn op repressie.
12
Projectgroep JVWO Onlangs is in het parket de projectgroep JVWO gestart (Jeugd, Veelplegers, Woninginbraken en Overvallen). Met voor ieder thema een eigen verantwoordelijke officier van justitie wordt de samenhang en afstemming gezocht met het doel om een verdachte ter zitting te brengen. Bij de formulering van de strafeis staat daarbij niet alleen het gepleegde delict en de persoon van de verdachte centraal, maar de gehele context van de locatie van de groepen en persoonsgerichte aanpak. Het OM streeft ernaar om verdachten van woninginbraken altijd in voorlopige hechtenis te nemen tot aan de zitting. Ook wordt er onvoorwaardelijk gevangenisstraf geëist die voor een first offender drie maanden is en telkens hoger wordt bij verzwarende omstandigheden zoals: recidive; meerdere verdachten; in combinatie met geweld gepleegd. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt met op de persoon toegesneden justitiële voorwaarden. Tot slot is veelvuldig verkend of inzet van de ‘overlastwet’ mogelijk is – met name op de doelgroepen, veelplegers en leden van (criminele) jeugdgroen – om overlast samen met de gemeente te voorkomen. 4.2.4 Woningbouwvereniging Een woningbouwcorporatie is een organisatie die zich zonder winstoogmerk richt op het bouwen, beheren en verhuren van betaalbare woonruimte, ofwel sociale woningbouw. De taken van de woningbouwverenigingen zijn door het ministerie van VROM geregeld in het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). De taken van de corporatie werden eind jaren negentig via een aanpassing van het Bbsh uitgebreid met onder meer het behoud van de leefbaarheid in wijken en buurten. Hiermee vervullen woningbouwverenigingen taken die gericht zijn op proactie en preventie. In de gemeente Kaag en Braassem zijn twee verenigingen actief, namelijk woningbouwvereniging Alkemade en Woondiensten Aarwoude. Inbraakpreventie Woondiensten Aarwoude heeft alle huurwoningen die zij in beheer heeft in de gemeente Kaag en Braassem (maar ook in Nieuwkoop) in de afgelopen circa 10 jaar laten voorzien van een basispakket van inbraakwerend hang- en sluitwerk. Alle deuren van de woningen zijn voorzien van SKG goedgekeurde sloten. Zowel aan onder als aan bovenzijde van de deuren zijn extra van binnenuit af te sluiten vergrendelingen gemaakt. Alle ramen op de begane grond zijn voorzien van raamsluitingen met ontgrendelingsknoppen en scharnieren die daar nog niet van voorzien waren, voorzien van dievenklauwen. Verder zijn er op een aantal achterpaden, die in eigendom zijn van Woondiensten Aarwoude, op de donkere en onveilige plekken lichtmasten geplaatst. Deze worden geleased en onderhouden door een extern bedrijf. Alle kosten die hiervoor gemaakt zijn zijn niet aan de huurders doorberekend. Dit preventieve basispakket aan maatregelen heeft het veiligheidsgevoel van de huurders vergroot en inbreken bemoeilijkt. PKVW In het Bouwbesluit worden al zaken geregeld ten aanzien van de inbraakwerendheid van de nieuwbouwwoningen. Nieuwbouw voldoet op zich al aan het PKVW als het gaat om de kwaliteit van hang- en sluitwerk aan ramen, deuren en kozijnen. Vaak gaat het om de stedenbouwkundige opzet en het openbare gebied, achterpaden en plantsoenen en uiteraard de openbare verlichting en het beheer van deze ruimten. Dit is vooral een taak en verantwoordelijkheid van de gemeenten.
13
Woondiensten Aarwoude is voorstander van het bouwen en ontwikkelen met als uitgangspunt het PKVW, maar het certificeren niet als must op te nemen. Het aanvragen en in stand houden van het PKVW is niet kosteloos en niet eenmalig. Het in standhouden van het keurmerk vraagt ook in de exploitatieduur van een woning de nodige inhuur van externe partijen en dus ook kosten. Met name de kosten van deze certificering (met name de terugkerende herkeuringen in de toekomst) en de enorme “papieren” winkel die hiermee wordt opgericht wordt door Woondiensten Aarwoude als een onpraktische hobbel gezien. Bewustwording Woondiensten Aarwoude wil meewerken aan initiatieven waarin bewoners bewust worden gemaakt van risico’s en gewezen worden op hun eigen verantwoordelijkheid. 4.2.5 Inwoners Inwoners kunnen zelf het meeste doen om een inbraak te voorkomen. Zij hebben een eigen verantwoordelijkheid. Denk aan de deur goed achter zich dichttrekken, ramen dicht als je weggaat en kostbare spullen uit het zicht leggen. Daarnaast is het melden van verdachte situaties van groot belang voor het werk van de politie. Inwoners hebben een grote eigen verantwoordelijkheid bij het voorkomen van woninginbraken. Het is van belang dat de rol van de inwoners wordt vergroot. Dit kan bijvoorbeeld door acties in het kader van het vergroten van de melding- en actiebereidheid, informatieverstrekking over inbraken in de wijk, voorlichting en mediaberichten over specifieke vormen van criminaliteit en hoe die zijn te voorkomen. De inwoners vervullen taken die gericht zijn op proactie, preventie maar ook repressie en nazorg. Preventieve maatregelen Het bewust maken van bewoners over de risico’s en het beperken daarvan kan niet intensief genoeg gebeuren. Er zijn relatief eenvoudige maatregelen die bewoners zelf kunnen nemen om hun woning beter te beveiligen. Denk hierbij aan het opbergen van ladders en ander klimmateriaal, het registreren van waardevolle spullen en aanschaffen van gecertificeerd hang- en sluitwerk. Buurtpreventie/dorpsraden In de gemeente Kaag en Braassem zijn binnen de dorpskernen Oud Ade, Kaag en Nieuwe Wetering dorpsraden actief. De Dorpsraden zijn opgericht ter bevordering van de leefbaarheid van het dorp en het welzijn van de inwoners. De Dorpsraad treedt op als belangenbehartiger en is het eerste aanspreekpunt van de gemeente. Hiermee nemen de dorpsraden een belangrijke informatiepositie in. De dorpraden kunnen ook dienen als informatieplatform richting andere bewoners. Hiermee wordt geprobeerd om de aandacht op inbraakpreventie te vergroten. Meldingsbereidheid Vanaf april 2012 zijn verschillende communicatiemiddelen ingezet, zowel vanuit de politie als de gemeente om de meldingsbereidheid van inwoners te doen toenemen. Bewoners zijn middels een brief geïnformeerd over een plaatsgevonden inbraak bij hen in de buurt. In deze brief worden inwoners gevraagd om verdachte situaties te melden via 112. Daarnaast werden inwoners geadviseerd over mogelijk te nemen beveiligingsmaatregelen. Ook hebben er verschillen artikelen in op de website van zowel de politie als de gemeente (en in het Witte weekblad) gestaan waarin inwoners werden geattendeerd op het nemen van preventieve maatregelen om woninginbraken tegen te gaan. Doel is dat hiermee de meldingsbereidheid van inwoners toeneemt, waardoor de politie sneller gealarmeerd kan worden en uiteindelijk vaker over kan gaan tot het aanhouden van verdachten. 14
5 Realisatie De aanpak van woninginbraken richt zich voornamelijk op de periode van de ‘donkere dagen’: november 2012 – maart 2013. In deze periode worden de meeste inbraken gepleegd. In april 2013 zal de aanpak woninginbraken geëvalueerd worden. Hierbij wordt geïnventariseerd of de vooraf benoemde doelstellingen behaald zijn. De doelstellingen zijn: het verminderen van het aantal inbraken in Kaag en Braassem ten opzichte van 2011; het vergroten van alertheid en waakzaamheid onder inwoners; inwoners motiveren om preventieve maatregelen te nemen.
5.1 Communicatie Doelgroep Boodschap Bewoners en betrokkenen Gemeentelijke campagne bekendmaken, informeren, adviseren en bewustwording creëren Bewoners Informatiebrief n.a.v. de plaatsgevonden inbraken Pers Informeren pers. Burgemeester en politie Bewoners Uitnodiging informatiebijeenkomst
Winkeliers(verenigingen)
Bewustwording
Betrokkenen
Informeren
Middel Witte Weekblad, website, sociale media
Planning November 2012
brief
November 2012
Persgesprek
December 2012
Witte Weekblad, website, gerichte uitnodiging in openbare lokalen, lokale radio Witte Weekblad, website Column
December 2012
December 2012 Jan 2013, april 2013
5.2 Capaciteit Het opstellen en afstemmen van het plan van aanpak woninginbraken heeft 40 uur gekost. De uitvoering van de aanpak tegen woninginbraken wordt geraamd op 70 uren. Deze uren worden besteed aan de activiteiten zoals verwoord in de activiteiten en tijdsplanning. Hiermee komen de te besteden uren op 110 uur.
5.3 Financiën Gezien de huidige ontwikkelingen in de gemeente Kaag en Braassem (zie o.a. hoofdstuk context) zullen bovengenoemde maatregelen met zo min mogelijk financiële middelen moeten worden uitgevoerd. Dit heeft als gevolg dat de gemeente niet kan bijdragen aan maatregelen die afhankelijk zijn van een gemeentelijke subsidie (denk aan het subsidiëren van PKVW).
15
Bijlage 1. Activiteiten en tijdsplanning
Activiteiten en planning
Okt ‘12
Nov ‘12
Dec ‘12
Jan ‘12
P.v.a. opstellen
Communicatie WW, website preventietips
Communicatie Communicatie Communicatie Communicatie Evaluatie WW, website WW, website WW, website WW, website preventietips preventietips preventietips preventietips
Gemeentelijke campagne bekend maken
Uitnodiging informatiebijeenkomst
Brieven versturen locatiegerichte aanpak
Informeren pers
Informatiebijeenkomst
Feb ‘13
Column
PKVW Prestatieafspraken
Maart ‘13
April ‘13
Column
