Gezamenlijk plan van aanpak preventie woninginbraken 2012 Veenendaal
Versie 1.0 5 april 2012
Inhoudsopgave _Toc319676925 1. Inleiding .............................................................................................................................................. 3 2. Inventarisatie woninginbraken Veenendaal ................................................................................... 5 2.1 Aanleiding vanuit het wijkteam Veenendaal/ Renswoude ............................................................. 5 2.2 Locaties.......................................................................................................................................... 5 2.3 Pleegtijden ..................................................................................................................................... 7 2.4 Daders en dadergroepen ............................................................................................................... 9 2.5 Aanbevelingen ............................................................................................................................... 9 3. Dalende lijn woninginbraken 2012 en 2013! ................................................................................. 11 3.1 Doelstellingen woninginbraken programma Veiligheid ................................................................ 11 3.2 Resultaten dadergericht aanpakken ............................................................................................ 11 3.3 Resultaten locatiegerichte aanpak .............................................................................................. 12 3.4 Resultaten PKVW voor de hele gemeente .................................................................................. 13 3.5 Hoe bereiken we dat? .................................................................................................................. 14 4. Dadergericht aanpakken ................................................................................................................. 15 4.1 De individuele aanpak, ook voor (vermeende) woninginbrekers................................................. 15 4.2 Heterdaadkracht .......................................................................................................................... 16 4.3 Opsporing .................................................................................................................................... 17 4.4 Heling ........................................................................................................................................... 17 5. Locatiegerichte aanpak ................................................................................................................ 19 5.1 Twee hotspotwijken ..................................................................................................................... 19 6. PKVW in héél Veenendaal ............................................................................................................ 21 6.1 Interventie bij PKVW Nieuwbouw ................................................................................................ 21 6.2 PKVW Bestaande bouw............................................................................................................... 21 7. Communicatie .................................................................................................................................. 24 8. Financiële paragraaf ........................................................................................................................ 26 8.1 Financiele paragraaf .................................................................................................................... 26 8.2 Gemeentelijke ureninzet .............................................................................................................. 26
2
1. Inleiding Krantenkoppen van afgelopen jaar geven een aardig beeld van de oplopende problematiek rondom woninginbraken in Veenendaal:
Inbrekers gezocht na (poging) woninginbraak 9 mei 2011 VEENENDAAL – Op zondagavond hebben drie jongens geprobeerd in te breken in een woning. De politie zoekt getuigen. Omstreeks 21.40 uur kreeg de politie een melding van een inbraak in een woning aan het Prins Willem-Alexanderpark. Drie personen waren hierbij gezien.
Twee inbraken in Veenendaal vrijdag 17 juni 2011 | 14:49 VEENENDAAL - Bij een inbraak in een woning aan de Palmengrift in Veenendaal hebben de daders volgens de politie donderdagmiddag waardevolle goederen meegenomen. Het is niet bekend of er iets is buitgemaakt bij een inbraak in een huis aan de Ferdinand Bolstraat. In beide gevallen zagen getuigen verdachte personen bij het huis. Er is echter nog niemand opgepakt. © Gelderlander 2012, op dit artikel rust copyright.
Mannen vast na poging tot inbraak in Veenendaal maandag 28 november 2011 | 14:07 | Laatst bijgewerkt op: maandag 28 november 2011 | 14:26
VEENENDAAL - Aan de Nijverheidslaan in Veenendaal is zondagmiddag rond vijf uur een 19-jarige inbreker uit Veenendaal aangehouden. Twee maatjes wisten te ontkomen, een van hen is maandag alsnog gearresteerd. Na een tip gingen twee agenten naar een woning aan de Nijverheidslaan. Voor de woning stond een man bij een auto op de uitkijk. Bij de aangegeven woning probeerden twee personen de achterdeur van de woning te forceren. Bij het zien van de agent vluchtten zij. Een van hen werd bij de brandweerkazerne aangehouden. De ander sprong in een gereedstaande auto en wist na een wilde achtervolging te ontkomen. Zijn auto werd later gevonden op de Dissel. De man die op de uitkijk stond is maandag aangehouden. © Gelderlander 2012, op dit artikel rust copyright.
Tweetal vlucht na poging inbraak in huis Veenendaal donderdag 15 december 2011 | 11:49
VEENENDAAL - Twee jongens hebben woensdagavond geprobeerd in te breken bij een woning aan de Achterkerkstraat in Veenendaal. Het duo, vermoedelijk tussen de 16 en 20 jaar, probeerde rond kwart voor tien aan de achterzijde van het pand binnen te komen. Een derde jongen stond op de uitkijk. Een getuige hoorde een bonkend geluid en zag de twee verdachten, die het nabijgelegen park in vluchtten. © Gelderlander 2012, op dit artikel rust copyright.
Explosieve stijging aangiftes inbraak Veenendaal vrijdag 23 december 2011 | 07:05 | Laatst bijgewerkt op: vrijdag 23 december 2011 | 07:47
EDE - Het aantal aangiften van inbraak en poging tot inbraak is in Veenendaal geëxplodeerd. In de eerste elf maanden van het jaar waren er 391 meldingen. Vorig jaar waren dat er in dezelfde periode 235. In Wageningen en Ede werd juist minder ingebroken. De cijfers in de Vallei laten een wisselend beeld zien. Veenendaal scoort met een plus van ruim 66 procent dramatisch, Wageningen (van 288 naar 182 aangiften, min 37 procent) en Ede (681/550, min 19 procent) juist goed. In Rhenen was het aantal inbraken, 92 tegen 87 vorig jaar, redelijk stabiel. © Gelderlander 2012, op dit artikel rust copyright.
3
Politie zoekt getuigen van inbraak Nijverheidslaan 05-01-2012 11:00 VEENENDAAL - Een medewerker van een bedrijf aan de Nijverheidslaan in Veenendaal heeft woensdagmiddag twee inbrekers betrapt. De politie is op zoek naar getuigen. De medewerker betrapte het dievenduo omstreeks 17.25 uur. Toen de politie werd gewaarschuwd gingen de inbrekers er, met een nog onbekende buit, snel vandoor. Ze renden weg in de richting van de Laan der Techniek. Mogelijk hebben personen die in de omgeving werken de vluchtende mannen gezien. Mensen met meer informatie over deze zaak worden verzocht contact op te nemen met de politie.
De woninginbraken zijn in 2011 drastisch gestegen. In 2010 waren er 276. In 2011 waren het er in het totaal 443. Er is een stijging van 61% ten opzichte van 2010, dat fors hoger is dan de regionale stijging woninginbraken van 1%. Veel te hoog, dat vinden alle betrokken partijen. Sinds voorjaar 2011 zijn alle betrokken partijen verenigd in een projectgroep (gemeente, politie, RVS, woningbouwcorporaties) waaruit verscheidene acties naar voren zijn gekomen, zoals de avonden preventie woninginbraken voor de bewoners voor en na de zomer. De politie kent een woninginbrakenteam op het aanhouden van de betreffende inbrekers (repressie). Helaas was de heterdaadkracht niet optimaal. Nu met burgernet is dit deels ondervangen. Bewoners wisten ook niet dat ze 112 mochten bellen voor verdachte situaties, op de avonden is dit duidelijk gemaakt. Ook meldingen worden niet veel gedaan. Wel wordt er aangifte gedaan door de slachtoffers als er eenmaal is ingebroken. Gebleken is dat de aanpak niet sluitend was en het probleem niet helder genoeg. Het was tijd voor actie, de ketenaanpak te laten sluiten en de betrokken partijen verantwoordelijk te laten zijn voor hun deel van de keten: preventie, repressie en nazorg, maar waarop? Op 26 september jl. is een grootschalige bijeenkomst gehouden, “de versnellingstafel”, met een groot aandeel van partijen: van slachtoffers tot, woningbouwcorporatie, politie, recherche en OM. Hier bleek dat het daadwerkelijk probleem (wat zijn de probleemlocaties, wie zijn de daders, wat zijn de slachtofferkenmerken) niet duidelijk is, maar ook heel lastig duidelijk te maken. Afgesproken is dat de afdeling Informatiemanagement van de Politie Utrecht een inventarisatie zou maken van de gepleegde woninginbraken. In december 2011 is deze inventarisatie aangeleverd aan de projectgroep. De inventarisatie is opgenomen in dit plan van aanpak en de basis van waaruit we komende 2 jaar werken. Ondanks dat er weinig patroon te halen is uit dader- en locatiegerichte kenmerken, zijn er speerpunten benoemd, waar we ons op richten en die we eind 2012 herijken om eventuele trends te doen keren in 2013. De projectgroep heeft gezamenlijk afgesproken inzet te plegen op de preventie van de woninginbraken, zij zullen de resultaten monitoren door maandelijks de cijfers te bespreken en waar nodig extra actie in te zetten. Het projectplan wordt als zodanig ook ondertekend door de betrokken partijen.
4
2. Inventarisatie woninginbraken Veenendaal Op verzoek van de projectgroep preventie woninginbraken te Veenendaal is door de afdeling Informatiemanagement van de Politie Utrecht een uitgebreide inventarisatie gemaakt van de woninginbraken in Veenendaal. Hier worden de bevindingen uit deze inventarisatie samengevat.
Utr.Heuvelrug
Ede(WVV)
370
6571
87
23
265
530
2010
273
7701
100
27
344
790
2009
207
6798
75
18
244
903
Renswoude
Regio Utrecht
2011
Rhenen
Veenendaal
2.1 Aanleiding vanuit het wijkteam Veenendaal/ Renswoude Veenendaal had van 2007 tot en met 2009 een stabiel aantal woninginbraken. Vanaf 2010 is dat aantal gaan stijgen en in 2011 komt het aantal inbraken uit op bijna het dubbele van 2009 (zie tabel 1). Tabel 1: Ontwikkeling van het absolute aantal woninginbraken in Veenendaal, de Regio Utrecht, Rhenen, Renswoude, Utrechtse Heuvelrug en Ede van 2007 tot 2011 (tot 22 november).
Locaties
%
2.2
inbr/1000 won
Tabel 2: De ontwikkeling van de inbraakratio in Veenendaal van 2007 tot 2011 (tot 22 november)
huishoudens/woning
In tabel 2 wordt de ontwikkeling van de inbraakratio (het aantal inbraken per 1000 woningen) weergegeven. Deze ratio is sinds 2009 aan het stijgen.
Veenendaal
Wanneer de cijfers uit tabel 1 in ogenschouw worden genomen, valt op dat in Ede een enorme piek ligt in het aantal woninginbraken in 2009. Na 2009 is een sterke 2008 208 6431 46 13 148 545 daling waar te nemen. In de regio Utrecht valt in alle 2007 207 6300 73 15 202 449 gemeenten een piek waar te nemen in 2010. De meeste gemeenten komen eind 2011 echter op een lager aantal woninginbraken uit dan vorig jaar. Voor Veenendaal ligt dit anders. In Veenendaal is het aantal woninginbraken op 22 november 2011 al met 100 gestegen ten opzichte van vorig jaar. Mogelijk houden de scherpe daling van het aantal woninginbraken in Ede en de stijging van het aantal woninginbraken in Veenendaal verband met elkaar.
2011
370
25216
14,7
1,47%
2010
273
25039
10,9
1,09%
2009
207
24885
8,3
0,83%
2008
208
23985
8,7
0,87%
2007
207
23985
8,6
0,86%
De eerste vraag die zich voordoet is of de woninginbraken zich in 1 een specifieke wijk of subbuurt concentreren en of er sprake is van een (structurele) hotspot. Om patronen in de inbraken te kunnen ontdekken is het nodig om in te zoomen op die wijken waar een (relatief) hoog aantal woninginbraken wordt gepleegd. Hotspot Wijk
1
2010
2011
Voltooid
Pogingen
Noordoost
36
West
35
Zuidoost
Totaal
Voltooid
Pogingen
21
Totaal 2010 57
29
Totaal 2011 82
53
21
56
35
139
25
60
116
33
12
45
37
28
65
110
Zuidwest
29
24
53
29
25
54
107
Noordwest
24
Centrum
24
10
34
35
23
58
92
7
31
26
14
40
71
Onder een hotspot wordt door Van Dijk, Van den Handel en Versteegh (2011, p. 12) verstaan: “een specifieke geografische
locatie waar gedurende langere tijd en/of terugkerend sprake is van een hoge concentratie van criminaliteit en/of overlast, die kan worden toegeschreven aan kenmerkende omstandigheden en/of gelegenheidsfactoren.”
5
Totaal
181
95
276
215
144
359
635
Tabel 3: Het absolute aantal woninginbraken in Veenendaal per wijk in 2010 en 2011 (t/m 22 november)
In absolute zin is het aantal woninginbraken in de wijk Veenendaal Noordoost al twee jaar het hoogst. Ook in de wijken West, Zuidoost en Zuidwest vinden veel woninginbraken plaats. Wanneer wordt ingezoomd op de subbuurten binnen die wijken, dan valt het op dat in de buurten rond het (winkel)centrum - Franse Gat, Molenbrug, Dragonder-Noord, Dragonder-Zuid en Engelenburg - het meest wordt ingebroken. Wijk
Woninginbraken 2010
Woningvoorraad
Inbraakratio
Noordoost
57
3975
15.02
West
56
5925
9.45
Zuidoost
45
5640
7.98
Zuidwest
53
2850
18.60
Noordwest
34
3770
9.02
Centrum
31
2450
12.65
Totaal
276
24605
11.22
Tabel 4: De inbraakratio in Veenendaal per wijk
Werkwijze Er wordt in Veenendaal Noordoost en Zuidwest vaker via de achterzijde dan via de voorzijde van de panden ingebroken. In Noordoost werd in 20 van de 41 gevallen het pand via de achterzijde betreden en in 15 gevallen via de voorzijde. In drie gevallen kwam men via de zijkant binnen. In Zuidwest was het verschil tussen binnenkomst via voorzijde en achterzijde groter. Daar kwam men in 29 van de 44 gevallen via de achterzijde binnen en slechts in 11 gevallen via de voorzijde. Vier maal kwam men via de zijkant van de woning binnen. In Noordoost is men in 25 gevallen via de deur binnengekomen en in 11 gevallen via het raam. Blijkbaar biedt het forceren van een deur hier makkelijker toegang tot een woning dan een raam. Dat zou kunnen betekenen dat wat betreft beveiliging van woningen in Veenendaal Noordoost, vooral de deuren de aandacht verdienen. In Zuidwest liggen deze aantallen dichter bij elkaar: in 22 gevallen kwam men via de deur binnen en in 16 gevallen via het raam. Klaarblijkelijk biedt hier een deur een bijna even interessante toegang tot een woning als een raam. Wat betreft de beveiliging van woningen in deze wijk, verdienen zowel deuren als ramen de aandacht. Als specifieke werkwijze wordt in beide wijken nagenoeg altijd het hanteren van een breekvoorwerp genoemd. Alle andere opvallende werkwijzen (boren, babbeltruc, Bulgaarse methode) komen in deze wijken niet of maximaal één keer voor. Buit Buit Sieraden
Bij hoeveel inbraken in Noordoost? 9
Bij hoeveel inbraken in Zuidwest? 6
Computer of laptop
5
7
Geld
4
4
GSM
4
1
TV
2
2
Fotocamera
1
2
Navigatiesysteem
0
1
Overige
8
11
Tabel 6: Buit bij woninginbraken NO en ZW gepleegd in week 12 t/m 45
Wanneer wordt ingezoomd op de buit van de woninginbraken van de afgelopen zeven maanden in Veenendaal Noordoost en Zuidwest, valt het op dat de in het woninginbrakenbestand ingevulde buit niet zo groot is. Dit kan veroorzaakt worden doordat het bestand niet volledig is. Het kan ook zo zijn
6
dat de inbrekers in Veenendaal met een kleine buit tevreden zijn. In Noordoost zijn wat meer sieraden gestolen dan andere goederen, in Zuidwest waren computers/laptops de hoofdbuit. Het is niet mogelijk om op grond van deze buit een conclusie te trekken over het type dader dat in deze wijken actief is. Wellicht is dat voor een deel van de inbraken wel mogelijk na het onderzoeken van de heling van de gestolen sieraden of laptops. Heling In hoeverre is er zicht op wat er met de buit gebeurt? Er zijn enkele aanwijzingen dat de buit van de woninginbraken (maar ook van andere vermogensdelicten) wordt aangeboden aan diverse legale en illegale opkopers in Veenendaal en/of in andere gemeenten. In Veenendaal zijn meerdere legale opkopers van goederen gevestigd, waaronder zeven juweliers die mogelijk sieraden inkopen. Deze opkopers zijn verplicht om een register bij te houden van alle opgekochte goederen en door wie ze zijn aangeboden. Wellicht kan het controleren en analyseren van deze registers meer helderheid geven over waar een deel van de buit van de woninginbraken naar toe gaat.
2.3
Pleegtijden
Een belangrijke vraag bij het analyseren van de woninginbraken is: Wanneer vinden de inbraken plaats en is hierin een patroon te ontdekken? Achtereenvolgens worden de cijfers per maand, per week, per dag en per dagdeel besproken. Hierbij moet in acht worden genomen dat het veelal moeilijk vast te stellen is op welk tijdstip een inbraak heeft plaatsgevonden, omdat deze niet altijd direct ontdekt wordt. Maand Maand Woninginbraken Woninginbraken ZW Opmerking NO 1 Januari 7 16 2 Februari 8 6 3 Maart 2 0 4 April 3 2 5 Mei 0 0 Gebaseerd op 6 Juni 3 2 cijfers uit 2010 7 Juli 5 2 8 Augustus 4 4 9 September 1 2 10 Oktober 4 1 11 November 10 11 12 December 10 7 Totaal 57 53 Tabel 7: Aantal woninginbraken per maand in Veenendaal NO en ZW in 2010
Dag en dagdeel Veenendaal Noordoost 1 Positie Vastgestelde dag 1 2 3
Vrijdag Zaterdag Zondag
Aantal inbraken 9 5 4
4 5 6 7
Dinsdag Maandag Woensdag Donderdag
3 3 2 2
2
Mogelijke dag Vrijdag Zaterdag Maandag
Aantal inbraken 12 9 6
Woensdag Zondag Dinsdag Donderdag
5 4 3 2
1
Van deze woninginbraken is de dag waarop de inbraak is gepleegd vastgesteld.
2
Van deze woninginbraken is niet in alle gevallen vastgesteld op welke dag ze gepleegd zijn.
7
Totaal
28
41
Tabel 8: Pleegdagen woninginbraken Veenendaal NO van week 12 t/m 45 2011
Vastgesteld dagdeel Ochtend Ochtend/middag Middag Middag/avond Avond Avond/nacht Nacht Nacht/ochtend Totaal
Aantal inbraken 1 1 4 2 13 2 2 1 26
Tabel 9: Pleegdagdelen woninginbraken Veenendaal NO van week 12 t/m 45 2011
In Veenendaal Noordoost valt op dat in de afgelopen zeven maanden vooral in het weekend werd ingebroken. De vrijdag is de meest populaire dag om in te breken. De meeste inbraken worden ’s avonds (van 18.00 tot 00.00 uur) gepleegd. Wanneer wordt berekend op welke dag in combinatie met welk dagdeel het meest wordt ingebroken, dan springt de vrijdagavond eruit als hottime in Veenendaal Noordoost. Veenendaal Zuidwest 1 Positie Vastgestelde dag 1 2 3
Woensdag Vrijdag Maandag
4 5 6 7 Totaal
Dinsdag Zondag Zaterdag Donderdag
Aantal inbraken 9 6 4
Mogelijke dag
3 2 1 1 26
Maandag Donderdag Dinsdag Zaterdag
2
Vrijdag Woensdag Zondag
Aantal inbraken 11 10 6 6 5 4 2 44
Tabel 10: Pleegdagen woninginbraken Veenendaal ZW van week 12 t/m 45 2011
Vastgesteld dagdeel Ochtend Ochtend/middag Middag Middag/avond Avond Avond/nacht Nacht Nacht/ochtend Totaal
Aantal inbraken 0 2 4 7 10 3 1 0 27
Tabel 11: Pleegdagdelen woninginbraken Veenendaal ZW van week 12 t/m 45 2011
In Veenendaal Zuidwest is in de afgelopen zeven maanden vooral op woensdagen en vrijdagen ingebroken. De woninginbraken waarvan het dagdeel kon worden vastgesteld, vonden voornamelijk ’s
1
Van deze woninginbraken is de dag waarop de inbraak is gepleegd vastgesteld.
2
Van deze woninginbraken is niet in alle gevallen vastgesteld op welke dag ze gepleegd zijn.
8
middags en ’s avonds plaats. Wanneer wordt gekeken naar de combinatie van dag en dagdeel, dan komen de woensdagavond en de vrijdagavond als hottime voor woninginbraken naar voren.
2.4
Daders en dadergroepen
De vraag wie betrokken zijn bij de woninginbraken in Veenendaal is een moeilijke. De inventarisatie is gebaseerd op politiegegevens en het ophelderingspercentage van de woninginbraken uit de afgelopen jaren is laag. Aangehouden verdachten Er zijn in 2010 en 2011 in totaal 49 verdachten aangehouden voor één of meerdere woninginbraken in Veenendaal. De meeste aangehouden verdachten zijn uit Veenendaal zelf afkomstig (34). Verder zijn er verdachten uit Amersfoort (1), Amstelveen (1), Arnhem (1), Beuningen (1), Ede (4), Maarsbergen (1), Nieuwegein (1), Spijkenisse (2) en Tiel (2) aangehouden. Eén aangehouden verdachte had geen vaste woon- of verblijfplaats. De leeftijd van de aangehouden verdachten varieert van 15 tot en met 51 jaar. De meeste aangehouden verdachten behoren tot de groep van 15 tot en met 23 jaar.
Grafiek 1: Leeftijdsopbouw aangehouden verdachten woninginbraak 2010-2011
2.5
Aanbevelingen
Op basis van de probleemanalyse zijn de volgende aanbevelingen te doen: 1. In kaart brengen in welke mate omgevingsfactoren in de wijk van invloed zijn op het aantal woninginbraken en hoe deze positief te veranderen zijn. Denk aan meer verlichting, het bemoeilijken van snelle vluchtroutes door het plaatsen van poortjes of het werken met sensoren op bepaalde hotspots. 2. Inventariseren wat de mogelijkheden zijn voor beveiliging van woningen en waar mogelijk verbeteringen doorvoeren. Dit behoeft hulp van de gemeente en de woningbouwcorporaties. Daarnaast is het belangrijk de bewustwording bij bewoners ten aanzien van preventiemaatregelen te vergroten. 3. Als pleegdag vallen in Noordoost de vrijdagavond en in Zuidwest de woensdag- en de vrijdagavond op. Op deze dagdelen zou de surveillance in die gebieden kunnen worden versterkt. 4. In kaart brengen in hoeverre de jongens die op de Top X-lijst van woninginbrekers staan omgang hebben met elkaar, of zij gezamenlijk op pad gaan om inbraken te plegen of solistisch te werk gaan en of zij verbonden zijn aan een jeugdgroep. Daarnaast is het handig om, als dat niet al gebeurt, over deze jongens te muteren waar en met wie zij zich ophouden, wat ze voor kleding
9
dragen op dat moment (i.v.m. herkenning bij een signalement) en hoe zij zich gedragen ten opzichte van gezagsdragers. 5. Meer zicht krijgen op wat er met de buit gebeurt en op mogelijke helers en helinglocaties. Dit kan door gerichte registercontroles uit te voeren bij bijvoorbeeld juweliers of andere opkopers in het gebied.
10
3. Dalende lijn woninginbraken 2012 en 2013! Het programma Veiligheid maakt expliciet dat de burger recht heeft op een veilige leefomgeving. Dat vinden ook al onze partners in de veiligheidsketen. We hebben afspraken gemaakt en doelstellingen die we gezamenlijk nastreven. Een van de doelstellingen die we hebben geformuleerd, is dat de criminaliteitscijfers aantoonbaar dalen (A1). In Veenendaal is het aantal woninginbraken omhoog geschoten in 2011. Met de partners uit de veiligheidsketen (politie, OM, de woningbouwcorporaties, veiligheidshuis en partners en de gemeente) is afgesproken dat we op alle kanten investeren, zodat criminelen geen kans meer krijgen om hun strafbare activiteiten uit te voeren. Dat betekent inzet op preventie, repressie en nazorg (geen recidive meer). Zorgen voor verhoogde pakkans met 50%, dus meer kans op heterdaad is een van de streefwaarden die terugkomen bij deze doelstelling. Meer gericht op preventie en wat de burger zelf kan doen (B5) is de andere doelstelling die terugkomt in het programma: de burger bewaakt zijn eigendom en wordt hierin gefaciliteerd. Samen met de woningbouwcorporaties stimuleren we bewoners hun huur- of koopwoning te voorzien van het PKVW. Een van de streefwaarden in het programma dat 10% meer woningen moeten voldoen aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen.
3.1
Doelstellingen woninginbraken programma Veiligheid
De gemeente Veenendaal gaat blijkens het Programmaplan Veiligheid voor o.a. een (objectief) veiliger gemeente. Dit maatschappelijk effect is uitgedrukt in het streven dat in deze collegeperiode de delicten (w.o. woninginbraken) met 30% afnemen (max. 190 woninginbraken in 2014). Deze ambitie wordt gefaseerd gerealiseerd door te gaan voor 15% minder inbraken in 2013 (max. 231 1 woninginbraken) ten opzichte van 2010, waarbij we de ambitie uitspreken dit al in 2012 te realiseren. Om dit maatschappelijk effect te bereiken zijn acties nodig. Zo ook op realisering van de ambitie woninginbraken. In dit actieplan staan onderstaand de verschillende acties beschreven, uitgedrukt in heldere resultaten met veiligheidspartners. Uitgangspunt en aandachtspunt is dat de benodigde extra inzet op deze ambitie niet leidt tot stijging van andere veiligheidsdelicten (bijv. overlast of overvallen). Immers, een verbetering op het ene delict doch een verslechtering op het andere delict betekent per saldo geen verbetering van de (objectieve) veiligheid. In lijn met de plannen die bijvoorbeeld RVS ook voorstaat, het OM, de politie en de gemeente streven we naar de norm die regionaal is vastgelegd: in 2014 15% minder woninginbraken ten opzichte van 2010. Dit betekent een reductie van ongeveer 50% ten opzichte van 2011. Voor het programma Veiligheid hebben we een verdubbeling: -30%. Een hoge ambitie is goed, we gaan er alles aan doen om dit te behalen in 2014. Dit plan loopt tot en met eind 2012, de gefaseerde ambitie blijft. Met de resultaten uit 2012 formuleren we nieuwe ambities voor 2013 tot de vermeende 30% daling inzetten voor 2014. Toch is er tijd nodig om een aantal activiteiten en trajecten zodanig goed op te zetten dat dit waarschijnlijk minder invloed heeft op het eerste kwartaal van 2012.
3.2
Resultaten dadergericht aanpakken
1. Individuele aanpak: ⇒ Van de top 20 (vermeende) woninginbrekers wordt een politiedossier opgesteld en bij aanhouding meegestuurd naar het OM (politie) in 2012. ⇒ 6 van de top 20 (vermeende) woninginbrekers worden aangemeld voor de individuele aanpak (gemeente/ politie/ partners veiligheidshuis) in 2012. 2. Heterdaadkracht: 1
Met deze resultaten conformeert de projectgroep zich ook aan de doelstelling van het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie
(RVS), deze kent een doelstelling van -20% woninginbraken in 2014 ten opzichte van 2010.
11
⇒ Aantal aangesloten burgers bij Burgernet in Veenendaal is 6% in 2013 ⇒ Het aantal meldingen van verdachte situaties is 2 maal het aantal gepleegde woninginbraken. 3. Opsporing ⇒ De politie realiseert een stijging van het aantal verdachten van woninginbraak dat wordt aangeleverd bij het OM. In 2012 levert de politie per 1.000 woninginbraken 65 verdachten aan bij 1 het OM en 75 in 2014 . 4. Heling ⇒ Alle handelaren in goud en sieraden in de gemeente Veenendaal staan in 2012 onder toezicht, worden gecontroleerd op hun register en bij het niet kunnen overleggen van deze beboet. (APV/ gemeente en controle/ politie) in 2013. Uit de inventarisatie van de politie komt een aantal speerpunten naar voren waar we ons komende jaren (2012 en 2013) op richten, zoals de dadergerichte aanpak Belangrijk is om naast het gepleegde delict, een dossier op te bouwen zodat dit meegestuurd kan worden aan het OM om de persoon in kwestie te laten merken dat zijn daden ook daadwerkelijk gevolgen hebben. Dat betekent niet alleen dat de politie een dossier aan moet gaan leggen over in het oog springende personen, maar ook de gemeente en aanverwante partijen die met deze persoon (ook al eens in het verleden) van doen hebben gehad. Alle partijen zijn hierin belangrijk. De gemeente is in het kader van overlastgevende jeugd ook bezig met een individuele aanpak, het OM is bezig met een kopstukken aanpak. De politie heeft al geconstateerd dat er overlap is tussen woninginbrekers en overlastgevende jongeren. Door deze verschillende aanpakken te combineren, kan een bredere aanpak voor (vermeende, nog niet op delict aan te pakken personen) woninginbrekers worden ingezet. Er is een top X lijst van de politie en die kan heel lang worden gemaakt, maar 6 personen zijn te verhapstukken, ook voor de andere betrokken partijen. Naast woninginbrekers worden namelijk ook de overlastgevende jongeren meegenomen in de individuele aanpak. Zoals gezegd zal er waarschijnljjk overlap zijn, waarbij we aan willen geven dat de top 6 woninginbrekers een plek zouden moeten krijgen in de eerste inzet van de individuele aanpak. Om de woninginbrekers beter in het zicht te krijgen en de pakkans te vergroten, wordt onder andere ingezet op verhogen heterdaadkracht, inzet op opsporing en het zicht krijgen op waar de buit wordt verkocht. Sieraden (goud) zijn een aantrekkelijke buit, makkelijk mee te nemen en verkoopt goed, aangezien de goudprijs hoog ligt. Dat betekent dat we zicht moeten houden in de gemeente (helaas kunnen we als gemeente dit niet zomaar landelijk regelen) op de inkopers van goud.
3.3
Resultaten locatiegerichte aanpak
Locatiegerichte aanpak 1. De wijk Noordoost: ⇒ In de wijk Noordoost vindt in 2012 15% minder inbraken (max. 46 woninginbraken) plaats dan in 2010 2. De wijk Zuidwest ⇒ In de wijk Zuidwest vindt in 2012 15% minder inbraken (max. 45 woninginbraken) plaats dan in 2010 Uit de inventarisatie van de politie kwamen duidelijk 2 wijken naar voren die pleegwijken zijn. Noordoost is een ruim opgezette wijk en veel groen bestaande uit een mix van huur- en koopwoningen. Hoekwoningen zijn kwetsbare objecten voor woninginbraken: het zicht voor de inbreker is beter, net als de vluchtwegen. In Noordoost wordt voornamelijk ingebroken via de achterdeur, waarbij een breekvoorwerp het meest gebruikte instrument vormt om binnen te komen. Sieraden zijn de meest in het oog springende buit waarvoor wordt ingebroken. De wintermaanden zijn de maanden waarin de inbrekers hun slag slaan en helder naar voren komt uit de inventarisatie dat de
1
Bestaand doel uit de regionale veiligheidstrategie 2012-2014
12
pleegtijden op vrijdagavond en in het weekend zijn. Vrijdagavond kan verklaard worden door de koopavond in Veenendaal. Wijken Noordoost Zuidwest
Woningen 3975 2850
Koopwoningen 2609 1372
Huurwoningen 1366 1478
Zuidwest heeft een kleiner aantal woningen, maar een hoger aantal inbraken. Ook in Zuidwest wonen veel mensen van allochtone afkomst (%). Sinds de groepsaanpak, ingezet door de gemeente, is de jeugdproblematiek grotendeels verdwenen. Echter, er vertoeven nog wel (veel) jongeren op straat. In Zuidwest wordt ook voornamelijk aan de achterzijde van de woningen ingebroken, maar zowel via de deur als via het raam. Ook in deze wijk wordt het breekvoorwerp als favoriet gehanteerd om sieraden uit de woning te kunnen halen. Ook in de wintermaanden is Zuidwest het meeste doelwit, maar dan op woensdagavond en op vrijdagavond. De vrijdagavond is hierboven verklaard, de woensdagavond zou te maken kunnen hebben met activiteiten die plaatsvinden in het buurthuis of de kerk (of de moskee). Voor de locatiegerichte aanpak hanteren we de volgende resultaten per wijk voor 2012: Wijk Woninginbraken 2010 Woninginbraken 2011 Streefwaarde 2012 Noordoost 57 82 Zuidwest 53 54
46 45
Aangezien een groot deel van de inbraken in deze wijk plaatsvinden, richt de projectgroep zich in eerste instantie op deze locaties. Buiten deze speerpunten ziet de projectgroep, met name op het gebied van preventieve communicatie, ook mogelijkheden om de gehele gemeente te bereiken.
3.4
Resultaten PKVW voor de hele gemeente
De gemeente en de woningbouwcorporaties streven ernaar dat in 2014 10% meer woningen het PKVW keurmerk hebben ten opzichte van 2010. Dat betekent 2.406 meer woningen die van een PKVW moeten zijn voorzien. Met een paar maatregelen en afspraken regelt het keurmerk de (sociale) veiligheid in en rond het huis. Hiervoor is het echter wel noodzakelijk dat veel partijen samenwerken. Het keurmerk gaat namelijk niet alleen om een goed slot op de deur. Het keurmerk gaat ook om goede straatverlichting en goed onderhouden groenvoorzieningen. Hiervoor is de eigenaar van de openbare ruimte verantwoordelijk. Aanpassingen in en rond de wijk en afspraken over het beheer van een buurt, zorgen ervoor dat mensen in een veilige, leefbare buurt wonen. Een buurt waar ze zich nauwelijks zorgen hoeven te maken over criminaliteit en gevaarlijke situaties. Een keurmerkwijk is meer dan een wijk waar nauwelijks wordt ingebroken. Het is een wijk waarin bewoners, gemeente, ontwikkelaars en 1 bouwers samen zorgen voor een leefbare plek . Vanuit het programma Veiligheid wordt gestreefd naar een daling van de criminaliteitscijfers. Specifiek wordt in subdoel b5 aangegeven: vanuit het principe van de verantwoordelijke samenleving: we willen dat inwoners goed op hun eigen spullen passen door hun huis goed af te sluiten en waardevolle eigendommen uit het zicht leggen. De streefwaarde vanuit het programma Veiligheid die hierbij hoort: In 2013 kunnen we goed meten hoe goed we op weg zijn! Type Totaal 2010 Te verwachten in 2014
1
Aantal woningen 24.000 24.605
Aantal woningen met PKVW
% PKVW 4.976 7.382
Uit brochure politiekeurmerk veilig wonen
13
+ 20% + 10% = 30%
3.5 Hoe bereiken we dat? Door gezamenlijke inzet van alle betrokken partijen die zijn vertegenwoordigd in de projectgroep. Op bovenstaande speerpunten en bijbehorende resultaten zijn activiteiten bedacht, geformuleerd en aangesloten bij al lopende processen. Deze worden in de hoofdstukken 4 (dadergerichte aanpak), 5 (locatiegerichte aanpak) en 6 (PKVW voor de hele gemeente) benoemd met planning, verantwoordelijke en waar het mogelijk is en nodig financiële middelen. Maandelijks monitort de projectgroep de cijfers en per kwartaal worden deze bestuurlijk voorgelegd om voortgang, trends en inzet te blijven volgen. In november 2012 wordt opnieuw een inventarisatie van de politie gevraagd om inzet en bijstelling (van misschien locatiegerichte aanpak) voor 2013 te generen. Het plan zal dan voor januari 2013 vastgesteld moeten zijn en in werking kunnen treden.
14
4. Dadergericht aanpakken De politie legt een dossier over in het oog springende personen, maar ook de gemeente en aanverwante partijen die met deze persoon (ook al eens in het verleden) van doen hebben gehad. Alle partijen zijn hierin belangrijk. De gemeente is bezig met een individuele aanpak voor overlast jongeren, het OM is in samenwerking met het veiligheidshuis bezig met een kopstukken aanpak voor drie kopstukken per overlastgevende/criminele jongerengroep. De doelgroep vermeende woninginbrekers komt in de kopstukkenaanpak nog niet voor. Door deze verschillende aanpakken te combineren, kunnen (vermeende, nog niet op delict aan te pakken personen) woninginbrekers ook worden aangepakt.
4.1
De individuele aanpak, ook voor (vermeende) woninginbrekers
⇒ Van de top 20 (vermeende) woninginbrekers wordt een politiedossier opgesteld en bij aanhouding meegestuurd naar het OM (politie) in 2012. ⇒ 6 van de top 20 (vermeende) woninginbrekers worden aangemeld voor de individuele aanpak (gemeente/ politie/ partners veiligheidshuis) in 2012. De individuele aanpak ingezet door de gemeente is in eerste instantie vooral gericht op de jongeren die hinderlijk of overlastgevend gedrag vertonen. In veel gevallen blijken dit ook: (vermeende) woninginbrekers te zijn, die op de top X van de politie staan. Personen te zijn, indien onder de 18 ook al regelmatig besproken worden/zijn in het veiligheidshuis. Waarbij indien zij in detentie hebben gezeten, via het coördinatiepunt een nazorgtraject wordt ingezet Om deze reden kunnen we er vanuit gaan dat het in veel gevallen om dezelfde personen gaat. Bundelen van krachten is daarom van essentieel belang, waarbij gewerkt moet worden volgens één systematiek. De belangrijkste woninginbrekers komen in aanmerking voor een relatief korte (een jaar) en intensieve, structurele, veelzijdige maar vooral dwingende aanpak. Onderdeel van deze aanpak is dat ook een nieuw toekomstperspectief geboden wordt. Bij de bestrijding van crimineel gedrag, zoals de bekende woninginbrekers, is de aanpak gericht op handhaving en repressie. Door een breder beeld neer te zetten over het gedrag en situatie van deze jongere, kan het Openbaar Ministerie dit ook meenemen in de strafrechtelijke maatregelen. Hierbij valt te denken aan een zero tolerance beleid, het gebruik van alle beschikbare bevoegdheden bij het controleren van deze subjecten en te allen tijde in verzekeringstellen waar mogelijk. Waar van toepassing zal bij aanhouding van een subject ook het contact gezocht worden met de reclassering over eventuele schorsende voorwaarden of andere maatregelen. Tevens wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn in het kader van publiek-private samenwerking met bijvoorbeeld Schipper Security. Vanuit bureau Regionale Veilgheids Strategie (RVS) wordt een convenant opgesteld waarmee de betrokken partners deze informatie vrijuit kunnen delen. Er is nu een convenant groepsaanpak, waarbij een aantal partners nog niet zijn aangehaakt, waaronder de woningbouwcorporaties. Voorgesteld wordt om een breed convenant af te sluiten waarin het mogelijk wordt om informatie over bijvoorbeeld ook meerdere delicten te delen. Dit regionale convenant komt niet zomaar tot stand. Als Veenendaal lopen wij voor in de ontwikkelingen, hierdoor zou een tijdelijk convenant nodig zijn om de ontwikkelingen zoals met het interventieteam te kunnen ondersteunen.
Structuur individuele aanpak schematisch weergegeven (incl de (vermeende) woninginbrekers)
Overlastgevende jongeren
Jongeren uit veiligheidshuis
ex-gedetineerden, waarbij handhaving
15
(Vermeende) woninginbrekers
Start individuele aanpak na ontvangst namen, (bijv. d.m.v. de verwijsindex, politie ed) Analyse/beslisboom door ketenregisseur en kernpartners
Traject 1 regulier traject
Traject 2 drang en dwang
Traject 3 Muliproblematiek,
Traject 4 Interventieteam
De individuele aanpak wordt gesplitst in vier trajecten:. 1. Traject 1 gewerkt volgens de bestaande reguliere werkwijze. 2. Bij traject 2 staat een combinatie van handhaving en perspectief bieden centraal. Een individuele en integrale aanpak, gebaseerd op samenwerking en een oplossingsgerichte werkhouding. Dit gebeurt door middel van regievoering die gericht is op overlastbestrijding, door het bieden van toekomstperspectief. Bij deze aanpak zullen integraal middelen ingezet worden vanuit het strafrecht, civielrecht (bijvoorbeeld huurrecht, BOPZ, ondertoezichtstelling), bestuursrecht (bijvoorbeeld inzetten van de voetbalwet, bevel aan ouders/voogd) werk en inkomen en de zorg. 3. Traject 3 valt in de categorie waarbij een intensieve individuele aanpak noodzakelijk is, om tot het gewenste resultaat te komen. Bij deze jongeren is er sprake van hoog complexiteit van problematiek, waarbij inzet is vereist op alle leefgebieden (school, werk, vrije tijd, thuissituatie) 4. Inzetten van traject 4 kan overwogen worden indien bij de analyse of tijdens de uitvoering van de andere trajecten, blijkt dat geen van de trajecten tot het gewenste resultaat leidt. Er wordt overgegaan op traject 4 als blijkt dat het om niet-willers gaat, die ondanks het sociaal aanbod, niet bereid zijn tot meewerken. Op grond van die constatering kun je vaststellen, dan handhaven de enige oplossing is voor het probleem. Op dat moment zal een afweging moeten worden gemaakt of een interventieteam, gericht op handhaving en repressie, in gezet gaat worden. Een interventieteam zoals bedoeld bij traject 4 is o.a. samengesteld uit politie, gemeentelijke handhavers, belastingdienst, sociale recherche, woningcorporatie etc. Dit interventieteam is er op gericht om de overlast terug te dringen. Het interventieteam valt onder verantwoordelijkheid van de burgemeester.
4.2
Heterdaadkracht
⇒ Aantal aangesloten burgers bij Burgernet in Veenendaal is 6% in 2013 ⇒ Het aantal meldingen van verdachte situaties is 2 maal het aantal gepleegde woninginbraken. Burgernet In november 2011 is burgernet ingevoerd in Veenendaal. Dit systeem vraagt burgers in bepaalde situaties uit te kijken naar bepaalde personen of voertuigen. Hiermee worden burgers betrokken bij de veiligheid in de eigen wijk en krijgt de politie duizenden nieuwe ogen op straat. Het projectteam zal in het communicatieplan ook aandacht besteden aan het burgernet systeem in een poging hen te motiveren om ook burgernet deelnemer te worden. Hiermee krijgt de politie nog meer ogen en oren in de wijk en wordt de heterdaadkracht vergroot. Meldingsbereidheid 112 – daar red je levens mee, is een slogan waar de politie nog wel eens last van ondervindt. 112 is niet alleen voor levensbedreigende situaties, maar juist ook voor verdachte situaties en strafbare feiten waarbij de daders nog in de omgeving zijn. Een groot deel van de aanhoudingen die de politie jaarlijks verricht, vinden op heterdaad plaats. Van deze heterdaad aanhoudingen vindt het overgrote
16
deel plaats naar aanleiding van een melding van een oplettende buurtbewoner. Dit geldt ook voor de politie Veenendaal. Het aantal meldingen van verdachte situaties staat echter niet in verhouding met het aantal gepleegde inbraken. Om de heterdaadkracht van de politie te verbeteren wordt een communicatieplan opgesteld waarin de bewoners van Veenendaal uitgenodigd worden om sneller 112 te bellen bij o.a. verdachte situaties. Voor bewoners die liever anoniem willen melden, wordt een project Meld misdaad Anoniem gestart. Mobiel Inbraken Observatie Systeem Vanaf maart 2012 bezit Politie Utrecht het Mobiel Inbraken Observatie Systeem (MIOS). Dit systeem is een technisch hulpmiddel die de effectiviteit van posten verhoogt en de heterdaadkracht verbetert. Dit systeem wordt medio april geleverd en draait vervolgens een pilot van 3 maanden. De pilot draait voornamelijk in het district Eemlanden. Het projectteam heeft in overleg met de regionaal projectleider woninginbraken (Politie Utrecht) afgesproken dat het MIOS systeem ook in Veenendaal proefgedraaid wordt. Het systeem zal op een nader te benoemen locatie in Zuid-west worden ingezet. De benodigde personele bezetting wordt gevormd door een aantal ervaringsdeskundigen, aangevuld met lokaal bekende wijkteammedewerkers uit Veenendaal. Met de inzet van dit systeem hoopt het projectteam niet alleen inbrekers op heterdaad aan te houden, maar ook af te schrikken. Er zal dan ook gecommuniceerd worden dat dit systeem bestaat en in Veenendaal ingezet gaat worden.
4.3 Opsporing ⇒ De politie realiseert een stijging van het aantal verdachten van woninginbraak dat wordt aangeleverd bij het OM. In 2012 levert de politie per 1.000 woninginbraken 65 verdachten aan bij het OM en 75 in 2014. Sinds april 2011 beschikt het politiedistrict Heuvelrug, waar o.a. Veenendaal onder valt, over een Woning Inbraken Team (WIT). Op dit team, gevestigd op bureau Veenendaal, is recherchecapaciteit weggezet voor het uitrechercheren van alle woninginbraken in het district. Met het WITH (woninginbraken team heuvelrug) geeft de politie Heuvelrug invulling aan haar primaire taak: De opsporing van strafbare feiten, in dit geval specifiek de woninginbraken. Met dit team beschikt de politie over een team met specifieke kennis op het gebied van het opsporen van woninginbrekers. Ondanks het uitrechercheren van alle mogelijke lijnen blijft er van veel zaken uiteindelijk slechts een ten laste legging voor Heling (art. 416 WvSR) of het in bezit hebben van inbrekerswerktuigen (art. 2.44 APV) over. Dit is overigens geen Veenendaals probleem, maar komt ook in andere delen van de regio naar voren. Ook als er een veroordeling plaats vindt, betekend dit niet altijd meteen dat een dader uit het straatbeeld verdwijnt. Officier van Justitie zei tijdens de versnellingstafel op 26 september 2011 dat opsporing weliswaar onderdeel is van, maar niet de oplossing is voor het terugdringen van de inbraken.
4.4 Heling Alle handelaren in goud en sieraden in de gemeente Veenendaal staan in 2012 onder toezicht, worden gecontroleerd op hun register en bij het niet kunnen overleggen van deze beboet. (gemeente/ politie) in 2013. ‘Geen heler geen steler’ Een woninginbreker zal zijn buit over het algemeen proberen te verkopen. Zowel de inbreker als de opkoper maken zich hiermee schuldig aan het strafbare feit heling (art. 416 WvSR). Door (structurele) helers aan te pakken wordt het voor inbrekers moeilijker om de door hun buit gemaakte goederen te verkopen en hier financieel gewin uit te behalen.
17
Uit de inventarisatie blijkt dat o.a. sieraden een veel gezochte buit zijn. Dit is ook niet verwonderlijk gezien de huidige goudprijs. Financieel gewin is dus kennelijk ook één van de beweegredenen om een inbraak te plegen. Het projectteam stelt zich tot doel om structurele heling terug te dringen door het controleren van de zogenaamde ‘gruthokkers’: Opkopers en handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen, platina, goud edelstenen, uurwerken, kunstvoorwerpen, auto’s, motorfietsen, fietsen, foto- film-, radio-, en videoapparatuur en apparatuur voor automatische registratie. Ook handelaren in antiek en curiosa zijn handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen. Voor gruthokkers geldt een registerplicht vanuit de Algemene Maatregel van Bestuur (uitvoeringsbesluit ex. 437 eerste lid WvSR, besluit van 06/01/1992). Nu controleren de politiesurveillanten in het eerste half jaar van 2012 hierop. We willen de mogelijkheden onderzoeken voor het opnemen van de registratieplicht in de APV, dat zou betekenen dat ook de gemeente (boa’s) de gruthokkers mogen controleren. Na de zomer (sept 2012) wordt dit nader uitgewerkt. Wat Individuele aanpak 1. Uitzoeken convenant uitwisselen gegevens 2. Publiek private samenwerking Schipper Security en politie 3. Lijst aan te pakken jongeren samenstellen 4. Integrale individuele aanpak gereed Heterdaadkracht 5. MIOS 6. Meldingsbereidheid: in communicatieplan (zie p24), specifiek project M 7. Burgernet Heling 8. Controle op heling door handelaren (fietsen, sieraden/ goud) 9. Mogelijkheden onderzoeken aanpassen APV ihkv gruthokkers
Planning
Verantwoordelijk April 2012
Politie
Februari 2012
Politie
Maart 2012 Juli 2012
April 2012 Juni 2012
November 2012
t/m juni 2012
September 2012
18
Gemeente Politie Gemeente Politie Politie Gemeente Politie Gemeente Woningbouwcorporaties Politiesurveillanten
Gemeente
5.
Locatiegerichte aanpak
5.1 Twee hotspotwijken Locatiegerichte aanpak 3. De wijk Noordoost: ⇒ In de wijk Noordoost vindt in 2012 15% minder inbraken (max. 46 woninginbraken) plaats dan in 2010 4. De wijk Zuidwest ⇒ In de wijk Zuidwest vindt in 2012 15% minder inbraken (max. 45 woninginbraken) plaats dan in 2010 Uit de inventarisatie komen de volgende wijken naar voren als structurele hotspots waar veel woninginbraken worden gepleegd: Zuidwest (19 inbraken per 1000 woningen) en Noordoost (15 inbraken per 1000 woningen). De gezamenlijke inventarisatie van de politie en de aanvullende informatie van de gemeente en de woningbouwcorporatie maakt een specifieke totale preventieve aanpak mogelijk. Ingezet moet worden op vooral communiceren naar bewoners wat zij kunnen doen aan inbraakpreventie. Belangrijke overwegingen die we hierin mee willen nemen, zijn de communicatiespelregels van het CCV, waarbij wordt aangegeven zo specifiek mogelijk te communiceren in een zo klein mogelijke straal. Tupperwareparty in een straat met dezelfde soort huizen over het PKVW met hang- en sluitwerk en verlichting in en om het huis. Het gebeurt overigens al in bepaalde buurten (Horstenbuurt bijv.). Specifieke informatie na een inbraak (modus operandi bij gelijke huizen met of zonder PKVW) brengt het meeste effect op. Dit wordt niet speciaal op de hotspotwijken toegespitst, maar breed in Veenendaal. Interventies wijken Noordoost en Zuidwest 1. Tupperware party’s: In de bovenstaande wijken worden naar de mogelijkheden gekeken om tupperware party’s te organiseren over hang- en sluitwerk. Een tiental bewoners in een straat worden door een beveiligingsbedrijf uitgenodigd voor een avond waarin uitleg wordt gegeven door een erkend PKVW bedrijf over oa. hang- en sluitwerk. Hier kan de bewoner direct tot aanschaf of bestelling overgaan. Geen verplichting, maar wel sterker gericht op het individu en diens verantwoordelijkheid. Hiertoe sluiten we met een drietal Veenendaalse beveiligingsbedrijven een contract af. 2. WAAKS: Mensen met een hond doen dagelijks de ronde in hun wijk bij het uitlaten van hun huisdier. Zij hebben vaak als eerste in de gaten wanneer ergens iets verdachts gebeurt. Een snelle melding via 1-1-2 bij de politie vergroot de pakkans van verdachte(n) aanzienlijk en hiermee kan erger voorkomen worden. 3. Buurtpreventie: In een buurtpreventieproject overleggen politie en buurtbewoners geregeld over allerlei zaken waar de bewoners tegenaan lopen. Samen kunnen zij vaak meer voor elkaar krijgen op het gebied van extra beveiliging van de wijk. De bewoners krijgen tijdens dit overleg ook informatie over onderwerpen als inbraakpreventie en het vergroten van de sociale controle door het maken van goede afspraken met de buren. Er zijn al buurtpreventieprojecten gestart vanuit de woningbouwcorporatie Patrimonium voor huurcomplexen. Met vereende krachten wordt ook voor koopwoningen een variant ontwikkeld in samenwerking met wijkzaken. 4. Verlichting en afsluiten achterpaden: Zoals blijkt uit de inventarisatie, de achterzijden van woningen zijn kwetsbaar voor woninginbraak. Achterpaden vormen de toegang tot achterzijden van woningen. Veel gebruikers voelen zich regelmatig onveilig in smalle en onoverzichtelijke paden. In 2012 worden de mogelijkheden onderzocht of de achterpaden in het midden bijvoorbeeld door een hek kunnen worden afgesloten. Ook het aanbrengen van verlichting helpt tegen woninginbrekers. In het kader van wijkzaken zal samen met de professionals een project hiertoe worden opgezet. Wijkzaken op zich is namelijk geen
19
uitvoerende. Patrimonium heeft de achterpaden behorende bij de huurwoningen in Zuid West al enige jaren geleden gecompartimenteerd. 5. Burgernetacties: Gerichte preventieve burgernetacties worden in de beide wijken ingezet om de alertheid te vergroten en te letten op verdachte situaties. 6. Verhoogde surveillance op woensdagavond/ vrijdagavond/ weekend door oa politie en boa’s en communicatie naar kerk/ moskee/ buurthuizen mbt het goed afsluiten van ramen en deuren alvorens men het huis verlaat en licht laten branden bij het verlaten van het huis tegen de avonduren. 7. Patrimonium ontwikkelt een project om het PKVW aan te bieden in Zuidwest. Hiervoor zal subsidie worden verstrekt door Patrimonium om de huurverhoging te beperken. Wat 10. Tupperware party’s 11. WAAKS
Planning Juni 2012 Mei 2012
12. Buurtpreventie 13. Verlichting en afsluiten achterpaden
Mei 2012 September 2012
14. Burgernetacties 15. Verhoogde surveillance
2012 2012
16. PKVW in Zuidwest
2012
20
Verantwoordelijk Gemeente Gemeente Politie Gemeente Politie Gemeente Woningbouwcorporaties brandweer en politie Gemeente icm politie politiesurveillanten, politie en gemeente (boa’s) Woningbouwcorporaties
6.
PKVW in héél Veenendaal
Veenendaal heeft de prijs 'Beste PKVW project 2009' gekregen voor de nieuwbouwwijk Dragonder-oost. “De jury meent dat de gemeente Veenendaal met de nieuwbouwwijk Dragonder-oost (noordelijk en zuidelijk deel) het beste aantoont hoe het Politiekeurmerk Veilig Wonen een integraal onderdeel is van het gemeentelijk stedenbouwkundig ontwerp. Veenendaal is een gemeente die het Politiekeurmerk Veilig Wonen al sinds circa 1998 als vast uitgangspunt voor nieuwbouwprojecten hanteert. Dragonder-oost is een prettige wijk met speelse en creatieve elementen. De jury vindt de beheeractiviteiten om deze wijk ook in de toekomst veilig, schoon en aangenaam te houden het beste van de genomineerde projecten. Een goede samenwerking met de betrokken ontwikkelaars, corporatie en een vaste adviseur, die namens de gemeente inhoudelijk de projecten begeleidt, bevorderen dit. De jury is daarmee van mening dat de gemeente Veenendaal met het project Dragonder-oost de PKVW-prijs 2009 verdient.”
Subdoelstelling Programma Veiligheid De gemeente en de woningbouwcorporaties streven ernaar dat in 2014 10% meer woningen het PKVW keurmerk hebben ten opzichte van 2010. Dat betekent 2.406 meer woningen die van een PKVW moeten zijn voorzien. In een nieuwbouwwijk is alles nog mogelijk: de wijk bestaat alleen op papier en ingrepen in de woning of omgeving zijn eenvoudig te realiseren. PKVW nieuwbouw stelt veiligheidseisen op planologisch en stedenbouwkundig niveau, aan openbare ruimten, kavels, woongebouwen en aan de nieuwbouwwoningen zelf. Het staat projectontwikkelaars vrij om direct een aanvraag om omgevingsvergunning in te dienen. Deze dient dan aan de wettelijke eisen te worden getoetst, zo ook het Bouwbesluit. IN het Bouwbesluit staan de minimale eisen aangegeven waaraan een bouwplan moet voldoen. Het PKVW gaat boven de minimale eisen uit en is hierdoor niet afdwingbaar. Het is helaas dan ook niet mogelijk om het PKVW als eis/ voorwaarde aan de vergunning te koppelen. Bij bestaande bouw is de aanpak lastiger. De inrichting in deze wijken is langer geleden bepaald de wijk staat al jaren. Ingrepen zijn kostbaar. Daarnaast is de zeggenschap over de verantwoordelijkheid van woning, complex, beheer en omgeving, versnipperd. Een bewoner heeft bijvoorbeeld wel iets te zeggen over zijn huis, maar lang niet altijd over zijn omgeving. Daar gaat de gemeente meestal over. Daarom is het werk in de bestaande bouw verdeeld over drie certificaten (veilige woning, veilig complex en veilige omgeving van de woning: de buurt of wijk). Dit in tegenstelling tot in de nieuwbouw. Om de doelstelling te behalen, worden de volgende acties voorgesteld:
6.1 Interventie bij PKVW Nieuwbouw 17. De gemeente geeft aan dat Veenendaal een gemeente is die het PKVW al sinds 1998 als vast 1 uitgangspunt voor nieuwbouwprojecten hanteert . Echter, dit geldt alleen voor de nieuwbouwprojecten waar de gemeente invloed heeft op de inrichting van het programma van eisen, zoals bij OVO. Belangrijk blijft dat de afdeling projecten het PKVW als randvoorwaarde meeneemt in de onderhandelingen bij nieuwbouwprojecten, maar is niet afdwingbaar. Hierop is in 2011 en wordt ook weer in 2012 extra ingezet.
6.2 PKVW Bestaande bouw 18. Witte voetjes actie: de actie gaat door in 2012. De politie verspreidt ‘witte voeten' om huizenbezitters alert te maken op risico’s van onafgesloten ramen en deuren. De 'witte voeten' hadden namelijk ook van inbrekers kunnen zijn. Het 'witte voetje' wordt door de politie bij mensen achtergelaten die een raam of een deur open hebben staan, zonder dat er iemand in de buurt is. De witte voeten worden in Veenendaal verspreid wanneer het een woninginbraak een insluiting betreft. 19. In de wijkschouwen die in de wijken in het kader wijkzaken worden georganiseerd met bewoners en professionals, is veiligheid en daarmee PKVW veilige wijk een belangrijk item. Specifieke partijen kunnen betrokken worden om mee te denken en te kijken naar groen, verlichting en achterpaden bijvoorbeeld. Hiermee is gelijk het aantal punten die worden
1
http://www.hetccv.nl/nieuws/2010/02/Veenendaal+wint+prijs+beste+PKVW-project.html
21
20.
21.
22.
23.
24.
25.
genoemd en opgepakt dienen te worden door de gemeente en andere partners geborgd in de organisatie achter de wijkschouwen. In de wijkactieplannen die in het kader van wijkzaken worden opgesteld, waar veiligheid een onderdeel van is, zal PKVW veilige wijk onderdeel zijn dat voorkomt en waar actie op wordt ondernomen. Voorlichting/ communicatie a. naar alle woningeigenaren over PKVW. b. De woningcorporaties (Patrimonium en VWS) passen PKVW reeds toe. Voor bestaande huurwoningen blijft voorlichting een belangrijk onderdeel (website en bewonerskrant). Ook huurders moeten namelijk opletten op het sluiten van deuren en ramen en dergelijke. Bij het aanbrengen van nieuwe sloten komt de woningcorporatie om de hoek kijken. Wanneer de corporaties de woningen voorzien van PKVW, zal dit doorberekend worden in de huur. c. Particuliere verhuurders worden voor zover bekend, benaderd om PKVW in hun complexen aan te brengen. d. De gemeente zoekt contact met de bond van verzekeraars, corporatie eigen huis om te onderzoeken wat zij (de verzekeraars) kunnen betekenen in voorlichting naar de woningeigenaren. Dinerbon bij een volledig PKVW: woningeigenaren die een keurmerk kunnen overhandigen (hun woning is gecertificeerd), krijgen van de gemeente een dinerbon van € 75,- en werkt niet met terugwerkende kracht: woningeigenaren die een (nieuw= 2012) keurmerk kunnen overhandigen (hun woning is gecertificeerd), krijgen van de gemeente een dinerbon van € 75,te besteden bij één van de Veenendaalse restaurants. Voor het totaal subsidiebedrag van € 5.000, kunnen 67 stellen uit eten. Dit genereert publiciteit en de wil om een keurmerk aan te schaffen. Voor mensen die niet direct het gehele keurmerk willen of kunnen aanschaffen: De Veenendaalse doe-het-zelf zaken worden benaderd om kortingsbonnen uit te geven voor PKVW gecertificeerd hang- en sluitwerk. Patrimonium en VWS: bij mutatie van huurwoningen die nog niet voorzien zijn van PKVW eisen (hang en sluitwerk, lampen ed) wordt dit aangebracht. Dit wordt weer verrekend in de huur. Voor patrimonium geldt dit voor een gedeelte van de mutaties en voor VWS bij alle mutaties. SIB Woonservice heeft voor haar huurders een Inbraakpreventiepakket (IPP) samengesteld. Dit pakket wordt op maat geleverd aan de huurders, de kosten zijn voor rekening van de huurder. Huurders kunnen een aanvraag doen voor het extra beveiligen van hun woning er wordt dan een passend en op maat pakket samengesteld. Begin 2011 ontvingen alle huurders van galerijwoningen hierover informatie. Een kanttekening is dat SIB Woonservice de woningen niet kan beveiligen volgens de PKVW norm, omdat zij in hun servicepakket persoonsalarmering bieden. Dit betekent dat de woning door een sleutelsluitsysteem te allen tijde aan de buitenzijde geopend moet kunnen worden. Daarnaast overwegen zij om binnen 4 jaar een elektronisch sluitsysteem aan te schaffen. Afgelopen jaar en komend jaar investeren zij in cameratoezicht op de complexen.
Wat 17. Voorlichting/ communicatie afdeling projecten gemeente (intern)
Planning Juni, september 2012 2012 2012 Juni 2012
woningeigenaren huurders Brieven voor slachtoffers woninginbraken en mede straatbewoners particuliere verhuurders Bond van verzekeraars 18. witte voeten actie 19. brief buurtonderzoek 20. wijkschouwen (algemeen)
2012 Februari 2012 2012 2012 Tweede helft 2012
21. wijkactieplannen 22. Dinerbonnen voor PKVW
Tweede helft 2012 Juni 2012
22
Verantwoordelijk Gemeente Gemeente Woningbouwcorporaties Gemeente, Politie en woningbouwcorporaties Gemeente Gemeente Verspreiden door politie politie Gemeente Woningcorporaties Gemeente Gemeente
23. Kortingsbonnen doe-het-zelfzaken 24. mutatie bij huurwoningen 25. inbraakpreventiepakket
Juni 2012 2012 2012
23
Gemeente Woningcorporaties Woningcorporaties
7. Communicatie Doelstellingen De communicatiedoelen zijn direct afgeleid van de programmadoelen Veiligheid. Zij luiden als volgt: • informatie verschaffen over hoe inwoners hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen als het gaat om een veilige leefomgeving • bijdragen aan het vertrouwen dat Veenendaal veilig is • bijdragen aan het zichtbaar maken van de effecten van het plan van aanpak preventie woninginbraken, oa door het communiceren van betrouwbare cijfers Doelgroepen Extern • Inwoners van Veenendaal • Ondernemers (winkeliers) • Partners: politie, OM, buurtvaders, CJG, straatcoaches, Welzijn Veenendaal, Veiligheidshuis • Pers Intern • • • • • • •
Gemeenteraad College Programma wethouder Portefeuillehouder Openbare orde en Veiligheid Programmamanager, ambtelijk opdrachtgever en programmateam Betrokken afdelingen: V&H en B&O Directie en management
Boodschap De slogan van het programma Veiligheid is: “Veenendaal veilig voor iedereen” De kernboodschap van het plan van aanpak preventie woninginbraken sluit hierbij aan en luidt: Iedere inwoner van Veenendaal heeft recht op een veilige leefomgeving. Samenwerking tussen politie, inwoners en gemeente is hierbij erg belangrijk. De gemeente werkt samen met hen aan een schoon, heel en veilig Veenendaal. Op www.veenendaal.nl/veenendaalveilig leest u meer over wat u kunt doen om veilig te wonen in Veenendaal. De uitingen worden ondersteund door herkenbare beelden: foto’s met mensen (politie/boa’s/inwoners) die een ‘Veilig Veenendaal’ uitstralen. Strategie De communicatie over de activiteiten moet bijdragen aan de veiligheid(sbeleving) van de doelgroep. Uit onderzoeken blijkt dat het veiligheidsgevoel van mensen groter wordt naarmate zij hierop zelf invloed kunnen uitoefenen. Een parallel is hierbij te trekken naar de verantwoordelijke samenleving. In de aanpak van de communicatie zal ‘wat kunt u zelf doen’ daarom voortdurend terugkomen. Onderstaand schema laat een inventarisatie zien van de communicatie die per beleidsmatige activiteit heeft plaatsgevonden of nog gaat plaatsvinden dit jaar.
4.1
4.2
Activiteiten Preventieve aanpak algemeen
Communicatiemoment Communicatie over welke preventieve maatregelen je zelf kunt nemen
Preventieve aanpak pkvw algemeen Preventieve
Campagne rond dinerbonnen PKVW en kortingsbonnen locale bouwmarkten Communicatie rond wijkgerichte aanpak
24
Maand December 2011 Herhaling n.t.b. Mei 2012
Febr/mrt 2012
Middelen Buurtbrieven na inbraak, persbericht, gemeentepagina, website, twitter Persbericht, gemeentepagina, website, twitter Wijkschouwen, waaks,
aanpak Noordoost en Zuidwest
3.2
Heterdaadkracht
Communicatie rond bellen 112
2012
3.2
Heterdaadkracht
Communicatie burgernet
2012
3.4
Heling
Communicatie gericht op juweliers/gruthokkers
n.t.b
25
buurtpreventieprojecten, gerichte preventieve burgernetacties, persbericht, gemeentepagina, website, twitter Persbericht, gemeentepagina, website, twitter Gerichte preventieve burgernetacties, persbericht, gemeentepagina, website, twitter Persoonlijke gesprekken met gruthokkers, brief, persbericht, gemeentepagina, website, twitter
8. Financiële paragraaf 8.1 Financiele paragraaf Van de bovenstaande 25 activiteiten is er 1 activiteit waar budget voor nodig is, namelijk de dinerbon bij een volledig PKVW: woningeigenaren die een keurmerk kunnen overhandigen (hun woning is gecertificeerd), krijgen van de gemeente een dinerbon van € 75,- en kunnen in Veenendaal lekker dineren. Voor het totaal subsidiebedrag van € 5.000, kunnen 67 stellen uit eten. In het Programma Veiligheid staat voor 2012 € 5.000 opgenomen om het PKVW te stimuleren onder B5.
8.2 Gemeentelijke ureninzet Het aantal begrootte uren voor 2012 om het plan van aanpak woninginbraken uit te kunnen voeren staat in het Veiligheidsuitvoeringsplan 2012 betreffende de gemeentelijke ureninzet: Acties
Wat
Uren totaal
6 7 9
Plan van aanpak woninginbraken Uitvoering plan van aanpak woninginbraken (zie acties 9, 17, 21, begeleiden stagiair en wijkmanagers) Meldingsbereidheid Burgernetacties APV
10 11 12 17 20 21 22
Tupperware party’s WAAKS Buurtpreventie Voorlichting/ communicatie naar alle partijen Wijkschouwen wijkactieplannen Dinerbonnen Totaal
35 15
10 60
45 75
stagiair 20 20 Aansluiten bij aanpassing/ evaluatie APV sept 2012 wijkmanagers stagiair 40 40 Zitten in bovenstaande uren wijkmanagers Zitten in bovenstaande uren stagiair 50
130
180
Voor het vormgeven van de individuele aanpak is de volgende gemeentelijke ureninzet nodig: Actie 3 en 4 Individuele aanpak Opzetten sociale kaart overlastgevende jongeren/ woninginbrekers Veiligheidshuis Nazorg jeugddelinquenten, Totaal
Ketenregisseur 630
75 80
Uren 705 120
40
190 155
40
190
26
190 630
1015
