Plan van Aanpak uitbreiding grondwater beveiligingssysteem Chemie-Pack gebied Noord en deelsanering Martens & Van Oord

Plan van Aanpak uitbreiding grondwater beveiligingssysteem Chemie-Pack ‘gebied Noord’ en deelsanering Martens & Van Oord

16 april 2013

Plan van Aanpak uitbreiding grondwater beveiligingssysteem Chemie-Pack ‘gebied Noord’ en deelsanering Martens & Van Oord Moerdijk, Vlasweg 4-6

Kenmerk R001-1215072LBK-nij-V01-NL

Verantwoording Titel


Opdrachtgever Projectleider Auteurs Co-auteur(s)

Projectnummer Aantal pagina's Datum Handtekening

Provincie Noord-Brabant Roland Somers (V&S Milieu Adviseurs) Lars Birkholz en Willemien Bras (Tauw) Roland Somers (V&S Milieu Adviseurs), Felix Buijs (V&S Milieu Adviseurs), Marc van Bemmel (Bioclear), Jean Pierre Ghijsens (Omgevingsdienst Middenen West-Brabant, Hannie Boudewijns (Boudewijns bodembreed) 1215072 52 (exclusief bijlagen) 16 april 2013 Ontbreekt in verband met digitale verwerking. Dit rapport is aantoonbaar vrijgegeven.

Colofon Tauw bv BU Ruimtelijke Kwaliteit Handelskade 11 Postbus 133 7400 AC Deventer Telefoon +31 57 06 99 91 1 Fax +31 57 06 99 66 6

Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: -

NEN-EN-ISO 9001


5\52


Inhoud Verantwoording en colofon .......................................................................................................... 5

6\52

1

Inleiding.......................................................................................................................... 9

2

Achtergrondinformatie en opzet ................................................................................ 11

2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.4 2.4.1 2.4.2 2.5

Terreininformatie ........................................................................................................... 11 Verontreinigingssituatie ................................................................................................. 13 Achtergrondwaarden ..................................................................................................... 13 Algemene verontreinigingsituatie plangebied ‘Chemie-Pack’ en omgeving .................. 14 Verontreinigingssituatie plangebied Noord.................................................................... 15 Deelgebied 1 ................................................................................................................. 16 Deelgebied 2 ................................................................................................................. 17 Deelgebied 3 ................................................................................................................. 18 Noordelijke strook (‘vrachtverlies noordelijk gedeelte’) ................................................. 19 Geohydrologie ............................................................................................................... 19 Regionale geohydrologie............................................................................................... 19 Locale grondwaterstroming ........................................................................................... 20 Saneringskader en positionering onderhavige maatregelen ......................................... 21

3

Variantafweging vrachtverlies noordelijk deel ......................................................... 23

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Inleiding ......................................................................................................................... 23 Basisontwerp - grindsleuf met beheersen saneringsdrain .......................................... 24 Variant 1 - Basisontwerp + verlenging foliescherm OBM .............................................. 24 Variant 2 - Basisontwerp met drains + drain op noordelijk deel MvO............................ 25 Beknopte afweging ........................................................................................................ 26

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.5.1 4.5.2 4.5.3 4.5.4

Te verrichten werkzaamheden: grondwerk .............................................................. 27 Systeem onder en naast loods ATM ............................................................................. 27 Interceptiesleuf op terreingrens MvO met ATM............................................................. 28 Foliescherm grens Wärtsilä (Vlasweg 6) en ATM ......................................................... 31 Maatregelen vrachtverlies noordelijk deel ..................................................................... 32 Bovengrondsanering deelgebied 1 en 2 en afronding aanleg systeem ........................ 34 Fasering grondsanering in relatie tot aanlegwerkzaamheden....................................... 35 Infiltratiebassin .............................................................................................................. 35 Uitgangspunten grondsanering deelgebied 1 en 2........................................................ 36 Afrondende werkzaamheden aanleg systeem .............................................................. 36



4.6

Grondverzet en hergebruik............................................................................................ 37

4.7

Uitvoeringsduur en planning.......................................................................................... 38

5

Te verrichten werkzaamheden: installatie onttrekkingssysteem ........................... 39

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

Aanpassing waterzuiveringsinstallatie........................................................................... 39 Systeem onder en naast loods ATM ............................................................................. 39 Interceptie(grind)sleuf grens MvO-ATM ........................................................................ 40 Maatregelen vrachtverlies noordelijk deel ..................................................................... 40 Uitvoeringsduur en planning.......................................................................................... 41 Instandhouden systeem ................................................................................................ 41

6 6.1 6.2 6.3 6.4

Uitvoeringswerkzaamheden en -aspecten ................................................................ 42 Algemeen ...................................................................................................................... 42 Voorbereidende werkzaamheden grondwerk................................................................ 42 Vergunningen en meldingen ......................................................................................... 43 Milieukundige begeleiding ............................................................................................. 43

6.4.1 6.4.2 6.4.3 6.5 6.6

Milieukundige processturing (MKP)............................................................................... 44 Milieukundige verificatie (MKV) ..................................................................................... 44 Metingen........................................................................................................................ 45 Verzekeringen ............................................................................................................... 46 Eisen aan de aannemers .............................................................................................. 46

7 7.1

Veiligheid en gezondheid ........................................................................................... 47 Algemene veiligheidsaspecten werken ......................................................................... 47

7.2

Veiligheidsaspecten bodemverontreiniging ................................................................... 47

8 8.1

Organisatie en communicatie .................................................................................... 49 Organisatie .................................................................................................................... 49

8.2

Communicatie omgeving ............................................................................................... 50


7\52


Bijlage(n) 1 Kadastrale tekening 2 Gegevens en tekeningen bodemverontreiniging 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

8\52

Toelichting geohydrologisch model en gegevens Specificaties ligging systeem onder en nabij loods ATM Tekeningen uit te voeren grondwerk Bemalingsberekening Technische specificatie pomp ‘Compatta 3T’ van Dreno Indeling werkterrein Ecologisch werkprotocol Notitie ‘Milieukundige begeleiding Chemie-Pack (Vlasweg 4-6 e.o. Moerdijk)’ d.d. 17 april 2013 V&G-plan ontwerpfase Inschrijfstaten werkzaamheden (A: grondwerk en aanleg en B: installatie en instandhouding)



1 Inleiding Op 5 januari 2011 heeft een brand gewoed binnen de inrichting van Chemie-Pack Nederland B.V. (hierna: Chemie-Pack), gelegen aan de Vlasweg 4 (4782 PW) te Moerdijk. Het betrof een grote brand als gevolg waarvan grote hoeveelheden chemicaliën en bluswater, verontreinigd met chemicaliën, verspreid zijn op en in de omgeving van Chemie-Pack. Als gevolg van dit ongewone voorval is de bodem verontreinigd geraakt met diverse stoffen. Het betreft een cocktail van chemicaliën met onder andere hoge concentraties tolueen, ethylbenzeen, m-,p-xyleen, o-xyleen, naftaleen en tetrachlooretheen. Kenmerkend voor deze cocktail is dat er stoffen in voorkomen met verschillende (bodem)chemische, fysische en toxicologische eigenschappen. De provincie Noord-Brabant is momenteel (2013) bezig met de voorbereiding van de totale bodemsanering. In de tussentijd zijn verscheidene maatregelen genomen, enerzijds vanwege de noodzaak voor beheersing van de grondwaterverontreiniging (milieuhygiënische noodzaak), anderzijds vanuit de bedrijfsdynamiek op en rond de locatie. De grondwaterverontreiniging wordt sinds maart 2012 beheerst middels een tijdelijke beveiligingsmaatregel welke is gesitueerd parallel aan de Vlasweg en op de terreingrens van Chemie-Pack en Wärtsilä. Gedurende deze beveiligingsperiode is gebleken dat de verontreiniging in noord en noordwestelijke richting onvoldoende wordt beheerst door dit beveiligingssysteem. Dit vraagt om een uitbreiding van het grondwaterbeveiligingssysteem. Daarnaast worden een aantal saneringsmaatregelen op het noordelijk getroffen, zodanig dat de gebruiksbeperkingen op deze terreinen worden beperkt. Ter plaatse van de bedrijfslocatie van ATM zijn eind 2012 en begin 2013 een tweetal drains versneld aangelegd vanwege de bedrijfsdynamiek, te weten de bouw van een grote loods. Dit systeem wordt geïntegreerd in het voorliggende plan van aanpak. Het systeem van plan noord kan in de toekomst tevens worden ingezet als saneringssysteem. Doelstelling van de maatregelen zoals voorgesteld in voorliggend Plan van Aanpak is tweeledig:  Het tegengaan van verdere verspreiding van de verontreiniging in het grondwater in noorden noordwestelijke richting. Operationeel wordt dit onderdeel opgenomen in het bestaande beheersen waterzuiveringssysteem  Het verwijderen van sterk verontreinigde (boven)grond op de bedrijfsterreinen van Martens & Van Oord (MvO) en ATM. Middels deze maatregelen kunnen deze terreindelen voor de gebruiksfunctie industrieterrein worden vrijgegeven


9\52


Voorliggend Plan van Aanpak is opgesteld in opdracht van de provincie Noord-Brabant en is bedoeld om professioneel betrokkenen te informeren over de opzet en aanpak en om overeenstemming te verkrijgen met de eigenaar, gebruikers en bevoegd gezag. In verband met organisatorische, veiligheidskundige en technische overwegingen is in dit plan onderscheid gemaakt in uit te voeren grondwerkzaamheden en installatiewerkzaamheden. Op basis van dit plan van aanpak zullen een tweetal realisatieovereenkomsten worden overeengekomen. Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt in eerste instantie ingegaan op relevante locatiespecifieke achtergrondinformatie en de verontreinigingsituatie, waarna in hoofdstuk 3 een korte variantafweging betreffende het ‘vrachtverlies noordelijk deel’ is opgenomen. Hoofdstukken 4 en 5 gaan in op respectievelijk de grondwerkzaamheden en de te verrichten installatiewerkzaamheden. De uitvoerings- en V&G-aspecten zijn opgenomen in de hoofdstukken 6 en 7, hoofdstuk 8 beschrijft de projectorganisatie en wijze van communiceren.

10\52



2 Achtergrondinformatie en opzet 2.1

Terreininformatie

De (sanerings)werkzaamheden in het kader van ‘Plan Noord’ zullen worden gerealiseerd in de zuidwesthoek van het terrein van Martens & Van Oord. Het plangebied Noord is weergegeven op de tekening in bijlage 1 en onderstaand figuur (figuur 2.1).

Figuur 2.1 Overzichtstekening plangebied

In tabel 2.1 overzicht zijn de locatiespecifieke projectgegevens opgenomen.


11\52


Tabel 2.1 Projectgegevens

Onderdeel

Gegevens

Projectnaam

Chemie-Pack Moerdijk, plan van aanpak ‘Plan Noord’

Adresgegevens

Straatnaam

Oostelijke Randweg 5, Vlasweg 4, 6 en 12

Gemeente

Moerdijk Zie eveneens de kadastrale kaart in bijlage 1

Kadastrale gegevens

Kadastrale gemeente

Klundert

Kadastrale sectie

C

Perceelnummer

2140, 2141, 2143, 1461, 1291, 1604, 1603 (depotruimte) Zie kadastrale gegevens in bijlage 1

Geografische ligging

Ligging

Zie figuur 2.1 en bijlage 1

locatie

Belendende percelen zuid

Wärtsilä (gedeeltelijk) en ATM (gedeeltelijk)

Belendende percelen west

ATM

Belendende percelen noord

Martens & Van Oord (MvO)

Belendende percelen oost

Martens & Van Oord (MvO)

Verharding

Gedeeltelijk onverhard, gedeeltelijk verhard met klinkers en

Inrichting locatie

stelconplaten. Daarnaast bevindt zich thermisch gereinigde grond op de locatie van ATM. Bebouwing / bovengrondse

Wanden betonnen stapelblokken:

obstakels



Oost en zuidzijde begrenzing asfaltverharding



Westelijke terreingrens MvO en ATM

Greppel (zuidwesthoek van plangebied), waarlangs bluswater is afgestroomd. Op oostelijk deel heeft ook bluswater gestaan. Kabels en leidingen

Effluentleiding (zie bijlage 5.1), riolering MvO (op te vragen bij MvO)

Gebruik locatie

Terrein Chemie-Pack

Niet in gebruik, braakliggend

Terrein MvO

Opslag toutvenant (onbewerkte delfstof die wordt opgebaggerd uit zanden grindwinningsplassen) en zand

Terrein ATM Terreinhoogte

Bouw nieuwe loods Wisselend binnen plangebied (maaiveldhoogte rond 2,7 tot 3,2 +NAP). Meetgegevens d.d. 8 november 2012 en 6 maart 2013 zijn opgenomen in bijlagen 2.6 en 2.7 en 3

Grondwaterstanden

Variërend tussen ca. 0,7 en 1,0 m -mv (2,08 en 2,69 m + NAP), zie bijlage 2.1 en bijlage 3

12\52



Bodemopbouw De bodem in het plangebied bestaat tot circa 3 m -mv uit matig fijn tot matig grof zand. Daaronder bevindt zich een kleilaag; dit betreft het oorspronkelijke maaiveld. Het gebied is vanaf de zeventiger jaren opgehoogd met diverse materialen. Ter plaatse van het plangebied is het industrieterrein ongeveer 3 meter opgehoogd met zand afkomstig van zandwinputten in de Biesbosch, het Hollands Diep, de Merwede en de Oosterschelde.

2.2

Verontreinigingssituatie

Op de saneringslocatie/plangebied zijn diverse bodemonderzoeken verricht. Een deel daarvan dateert van voor de brand, een deel van daarna. Opgemerkt wordt dat een volledige beschrijving van de verontreinigingssituatie in diverse andere rapporten is opgenomen. Onderhavig Plan van Aanpak gaat in op de hoofdlijnen en de situatie in plangebied Noord. In deze paragraaf wordt achtereenvolgens ingegaan op:  Achtergrondwaarden  Toetsingskader (Gebiedspecifieke Richtwaarden Herstel)  Algehele verontreinigingssituatie plangebied ‘Chemie-Pack’  Verontreinigingssituatie plangebied ‘Noord’  Conclusies uitkeuringen Nadere detailinformatie is te vinden in bijlage 2 en de afzonderlijke onderzoeksrapportages (zie verwijzingen in de tekst). 2.2.1 Achtergrondwaarden Tussen 1989 en 1995 zijn op het gehele industrieterrein Moerdijk circa 50 bodemonderzoeken uitgevoerd. Daaruit blijkt dat plaatselijk in de bovenen ondergrond en het grondwater verontreinigingen met zware metalen en arseen tot boven de interventiewaarde zijn aangetroffen (bron: Onderzoek verontreinigingssituatie grond en grondwater industrieterrein Moerdijk, Heidemij advies, rapport 632/ZF95/1247/34943, 14 maart 1996). Bij onderzoeken die voor de brand specifiek op het terrein van Martens & Van Oord hebben plaatsgevonden, zijn eveneens diverse metalen, arseen alsook PAK in verhoogde gehalten aangetoond, echter allen binnen de normen voor de klasse Industrie. Toetsingkader Als gevolg van de brand/calamiteit op de saneringslocatie zijn zowel in de grond als het grondwater stoffen aangetroffen, waarvoor geen beleidsmatige of wettige normen zijn vastgesteld. Voor deze niet-genormeerde stoffen zijn voor dit specifieke geval herstelwaarden vastgesteld.


13\52


De herstel- of terugsaneerniveaus zoals in deze notitie vastgesteld gelden specifiek voor het terrein van Chemie-Pack en omgeving en worden aangeduid als Gebiedspecifieke Richtwaarden voor Herstel (hierna: GRH) (zie notitie Gebiedspecifieke richtwaarden voor herstel Chemie-Pack e.o., september 2012). De GRH is van toepassing voor zowel niet-genormeerde als genormeerde stoffen. De GRH voor grond is gelijk(waardig) aan de waarde voor klasse industrie of de interventiewaarde. De laagste waarde van die twee wordt gehanteerd als GRH. Dit betekent dat in enkele voorkomende gevallen de GRH (en dus terugsaneerwaarde) lager is dan de interventiewaarde. Voor het grondwater is de GRH gelijk(waardig) aan de interventiewaarde voor die stoffen waarvoor een interventiewaarde is opgesteld. 2.2.2

Algemene verontreinigingsituatie plangebied ‘Chemie-Pack’ en omgeving

Gidsparameters bodemverontreiniging Bij het in kaart brengen van de bodemverontreiniging in het gebied is bij de uitgevoerde bodemonderzoeken een uitgebreid analysepakket gehanteerd, onder het motto ‘grof naar fijn om niets te missen’. Het hanteren van uitgebreide analysepakketten is daarnaast tijdrovend en brengt hoge kosten met zich mee. Het analysepakket is op basis van voortschrijdend inzicht tussentijds aangepast. Ten behoeve van de saneringsmaatregelen is per fase of onderdeel kritisch gekeken naar milieuhygiënische relevante (te saneren) stoffen en is een gericht pakket met gidsparameters vastgesteld. De vastgestelde gidsparameters geven een representatief beeld van de verontreiniging, kunnen als en voor processturing dienen. Naast de gidsparameters zijn én blijven ook andere stoffen relevant, maar deze zijn te duur om te analyseren en kennen een lange analysetermijn, in ieder geval voor een adequate processturing. Deze stoffen worden ter verificatie in een lagere frequentie en in minder monsters geanalyseerd (zie ook notitie Stoffen Chemie-Pack, januari 2013 en Onderzoek gidsparameters Chemie-Pack analysetermijnen en kostenbesparing, augustus 2012). Contaminanten Uit de bodemonderzoeken die op en rondom het terrein van Chemie-Pack zijn verricht, blijkt dat de aangetroffen verontreiniging in de grond en het grondwater overwegend bestaat uit alifatische en aromatische koolstofverbindingen:  Vluchtige aromaten (TEXN)

14\52





C8-C10 aromaten (trimethyl-, tetramethyl- en diethylbenzenen, ethyltoluenen, methylstyreen,



indaan, (iso-)propylbenzeen) VOCl (vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen)



Minerale olie

    

Ethylhexanol, ethylhexylnitraat en ethylhexanal (EHN-verbindingen) Aldehydes Nonylfenolen Fenolen, cresolen en t-butylfenolen Amines/toluidines

Verontreinigingssituatie grond Op basis van de beschikbare onderzoeksgegevens is naar voren gekomen dat zich in de bovengrond (tot maximaal 0,5 m -mv) verontreinigingen in gehalten boven de GRH bevinden. In bijlage 2.5 van dit plan van aanpak is de verontreinigingscontour in de bovengrond (tot 0,5 m -mv) gepresenteerd. Verontreinigingssituatie grondwater Ter plaatse van de saneringslocatie zijn in het grondwater meerdere stoffen in sterk verhoogde gehalten als zodanig boven de GRH aanwezig. Soms is er sprake van locale overschrijding, maar de stoffen cis- en transdichlooretheen, meta-/paraxyleen, naftaleen, tetrachlooretheen, tolueen, xylenen en 2-ethyl-1-hexanol zijn nagenoeg overal aangetoond in gehalten boven de GRH. Daarnaast is er sprake van een groot scala aan niet genormeerde en onbekende stoffen. In het diepere grondwater (onder de kleilaag) zijn vooralsnog geen verontreinigingen aangetoond. Op de tekening in figuur 2.1 (zie pagina 13) is de verontreinigingscontour in het grondwater gepresenteerd.

2.3

Verontreinigingssituatie plangebied Noord

Ten behoeve van de werkzaamheden in plangebied Noord, zoals beschreven in voorliggend Plan van Aanpak, is de actuele verontreinigingssituatie in dit plangebied in kaart gebracht. Een detaillistische beschrijving van de verontreinigingssituatie in zowel de grond als het grondwater in plangebied Noord is opgenomen in de bijlagen 2.2 en 2.3 van voorliggend rapport. Een tekening met de verontreinigingscontour in de grond is opgenomen in bijlage 2.5, een tekening met boringen en peilbuizen is opgenomen in bijlage 2.4. In plangebied Noord zijn een viertal deelgebieden gedefinieerd: dit betreft gebieden waar verontreinigingen zijn aangetroffen én waar saneringswerkzaamheden zijn voorzien. De ligging van de deelgebieden 1, 2, 3 en de noordelijke strook zijn weergegeven in de figuur 2.2.


15\52


Figuur 2.2 Overzichtstekening deelgebieden 1, 2, 3 en noordelijke strook (schetsmatige weergave)

Uit de beoordeling van beschikbare (en aanvullend verkregen) analysegegevens is de volgende verontreinigingssituatie in de grond af te leiden. Hierbij is onderscheid gemaakt in een drietal deelgebieden. 2.3.1 Deelgebied 1 In deelgebied 1, de zuidwesthoek van plan Noord, zijn op basis van eerder verrichte bodemonderzoeken (daterend voor 2013) geen verontreinigingen in gehalten > GRH aangetroffen. In dit deelgebied zal een interceptiesleuf, voorzien van drains, langs de zuidelijke en westelijke terreingrens worden aangelegd en zullen drie putten worden aangebracht (zie hoofdstuk 3 en 4). Derhalve is besloten om de grond uit dit deelgebied tot aan de kleilaag (circa 3 m -mv) in situ uit te keuren, met als doel:  Bevestiging van afwezigheid gehalten > GRH  Partij classificeren voor hergebruik Aan de zuidzijde van deelgebied 1 is een greppel gelegen. Alhoewel ter plaatse van deze greppel geen gehalten > GRH zijn aangetoond, is – met de kennis dat er bluswater in de greppel heeft gestaan en de greppel visueel afwijkt van de omgeving –, besloten de bovenste halve meter van de greppel zekerheidshalve te ontgraven. De hierbij vrijkomende grond maakt deel uit van de vrijkomende partij grond uit deelgebied 2 (zie paragraaf 2.3.2).

16\52



De diepere ondergrond (dieper dan 0,5 meter onder de bodem van de greppel) maakt wel deel uit van de gekeurde partij in deelgebied 1. Deelgebied 1 is uitgekeurd op een breed analysepakket, waarin niet alleen de analyses uit het standaard AP04 pakket zijn meegenomen, maar is daarnaast onderzocht op zowel vluchtige als niet-vluchtige parameters die in de bodem bij Chemie-Pack en omgeving zijn aangetroffen. De volgende analyses zijn verricht:  Standaardpakket (metalen Ba, Cd, Co, Cu, Hg, Pb, Ni, Zn, minerale olie, PAK, PCB’s)  Vluchtige stoffen (vluchtige aromaten, C8-C10 aromaten, VOCl, vluchtige chloorbenzenen, aldehydes).  Niet-vluchtige stoffen (nonylfenolen, fenolen, cresolen, t-butylfenolen, 1 en 2 naftylamines, EHN verbindingen) De definitieve resultaten van in situ uitkeuring van de partij vrijkomende grond in deelgebied 1 worden medio april 2013 verwacht. Uit de reeds beschikbaar gekomen resultaten blijkt dat in deelgebied 1 nonylfenolen in één van de twee samengestelde deelmonsters licht verhoogd is ten opzichte van de GHR. Voor de overige parameters wordt gesteld dat de gehalten aan nikkel, zink en PCB’s de norm voor klasse wonen overschrijden, en de partij met uitzondering van nonylfenol derhalve (voorlopig) als klasse industrie zou worden aangemerkt. Deze overschrijdende contaminanten zijn overigens te relateren aan de verhoogde achtergrondwaarden in het ophoogmateriaal, dus niet met de calamiteit op het Chemie-Pack terrein. Met betrekking tot de verhoging van nonylfenol wordt vooruitlopend op de uitvoering een herkeuring ingezet, mede omdat de verhoging, gezien de resultaten van alle andere deelmonsters in de verschillende deelgebieden, niet verklaarbaar is. Een verhoging van nonylfenol in de bovenen/of ondergrond in een later is niet van invloed op de besluitvorming voor de aanleg van de drains en is met het huidige uitvoeringsconcept goed inpasbaar. 2.3.2 Deelgebied 2 Het noordelijk terreindeel van Wärtsilä en het daaraan grenzende terreindeel van Martens & Van Oord is aangemerkt als deelgebied 2. In de grond zijn ter plaatse van diverse boringen (A4, B1, 221 (MvO) en B1, B2 (Wärtsilä)) verontreinigingen in gehalten > GRH aangetroffen, waarbij de verontreiniging zich plaatselijk doorzet tot 1 m -mv. Op basis hiervan is besloten dit terreindeel niet nader in situ uit te keuren, maar het zekerheidshalve tot de grondwaterstand te ontgraven, om hiermee alle verontreinigde (boven)grond te verwijderen. Ook de in paragraaf 2.3.1 genoemde greppel zal als onderdeel van deze deelsanering tot 0,5 m -mv worden ontgraven.


17\52


2.3.3

Deelgebied 3

Deelgebied 3 betreft het terrein van Martens & Van Oord, ten noorden van Wärtsilä. Bij de brand is bluswater vanaf het terrein van Wärtsilä in noordelijke richting afgestroomd naar het terrein van Martens & Van Oord. Na de brand is de hierbij ontstane slurry op dit terreindeel verwijderd. Tijdens bodemonderzoek, dat vrij kort na de brand is uitgevoerd, zijn in enkele boringen verontreinigingen in gehalten > GRH aangetroffen. Tijdens later uitgevoerd (eind 2011) actualiserend bodemonderzoek is ter plaatse van slechts twee boringen een overschrijding van de GRH in de grond geconstateerd. Ter plaatse van deelgebied 3 wordt geen verontreiniging in de grond in gehalten > GRH verwacht, omdat:  De tijdens eerder onderzoek (direct na de brand en eind 2011) slechts enkele incidentele overschrijdingen van GRH betreft  Het feit dat het terrein onverhard is en eventuele verontreiniging goed kan uitspoelen naar het grondwater  De stand van het grondwater heeft zich ter plaatse van het betreffende terreindeel regelmatig op nagenoeg het maaiveld heeft bevonden De grond in deelgebied 3 is tot 0,5 m -mv in situ uitgekeurd. Omdat ten tijde van de keuring deelgebied 3 deels was bedekt met zanddepots, is niet het gehele gebied uitgekeurd, maar zover dit praktisch mogelijk was. Deelgebied 3 is uitgekeurd op een breed analysepakket, waarin niet alleen de analyses uit het standaard AP04 pakket zijn meegenomen, maar is daarnaast onderzocht op zowel vluchtige als niet-vluchtige parameters die in de bodem bij Chemie-Pack en omgeving zijn aangetroffen. De volgende analyses zijn verricht:  Standaardpakket (metalen Ba, Cd, Co, Cu, Hg, Pb, Ni, Zn, minerale olie, PAK, PCB’s)  Vluchtige stoffen (vluchtige aromaten, C8-C10 aromaten, VOCl, vluchtige chloorbenzenen, aldehydes).  Niet-vluchtige stoffen (nonylfenolen, fenolen, cresolen, t-butylfenolen, 1 en 2 naftylamines, EHN verbindingen) De definitieve resultaten van in situ uitkeuring van de partij vrijkomende grond in deelgebied 3 worden medio april 2013 verwacht. Uit de reeds beschikbaar gekomen resultaten blijkt dat de in situ gekeurde partij in deelgebied 3 wordt geclassificeerd als achtergrondwaarde. Deelgebied 3 zal dus niet aanvullend gesaneerd worden.

18\52



2.3.4

Noordelijke strook (‘vrachtverlies noordelijk gedeelte’)

Aan de noordzijde van het plangebied zal ten opzichte van het basisontwerp een extra drain (zie paragraaf 3.4) worden aangebracht, deze bevindt zich tussen de deelgebieden 1 en 3. In deze strook zijn bij eerder verricht bodemonderzoek geen verontreinigingen in gehalten > GRH aangetroffen. Ook heeft zich hier geen bluswater bevonden. Er is dus geen aanleiding om te veronderstellen dat in deze strook Chemie-Pack gerelateerde stoffen zullen worden aangetroffen. De verwachting is dat de kwaliteit van de grond gelijk is aan de kwaliteit van de oorspronkelijke ophooggrond, er dient derhalve rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van metalen en PAK in verhoogde gehalten. Deze verontreinigingen zijn niet gerelateerd aan de brand bij Chemie-Pack. Ter plaatse van de noordelijke strook waar drainage zal worden aangelegd is geen in situ keuring verricht. Wel zijn enkele boringen geplaatst nabij de boringen uitgevoerd in oktober 2011 (rapport 2011-0228-B-H). In de grond ter plaatse van de boringen 219 en 227 zijn echter geen stoffen met gehalten > GRH aangetoond. Dat geldt ook voor de boringen 211, 213, 214 en 215 die in de nabijheid van de strook zijn geplaatst.

Gezien de resultaten van het eerder verrichte bodemonderzoeken, het feit dat er ter plaatste van de noordelijk strook geen bluswater heeft gestaan én het feit dat de grond van de deelgebieden 1 en 3 op basis van de thans beschikbare analyseresultaten als klasse Industrie(deelgebied 1) en Achtergrondwaarde (deelgebied 3) wordt aangemerkt, is het aannemelijk dat de grond ter plaatse van de noordelijke strook van gelijkwaardige kwaliteit zal zijn (maximaal klasse Industrie). Bij de aanleg van de drain en de put aan de noordzijde komt naar verwachting 150 m3 grond vrij.

2.4

Geohydrologie

2.4.1 Regionale geohydrologie Gegevens over de bodemopbouw en grondwaterstroming zijn ontleend aan de Dienst Grondwaterverkenning TNO te Delft (Grondwaterkaart van Nederland, inventarisatierapport West Brabant, kaartbladen 43 oost en 44 west, 1976). Geohydrologisch kan de bodem als volgt worden ingedeeld:  Deklaag (dikte circa 10 meter), bestaande uit klei c.q. zandige klei met plaatselijk veen (Westland Formatie)  Onder de deklaag bevindt zich het eerste watervoerende pakket bestaande uit zanden, voornamelijk behorend tot de Formatie van Kreyftenheye en Twente (dikte laag circa 25 meter)  Onder het eerste watervoerende pakket wordt een scheidende laag aangetroffen voornamelijk behorende tot de Formaties van Kedichem en Tegelen


19\52


De lokale bodem bestaat globaal uit een pakket opgebracht matig fijn tot matig grof zand, met daaronder een kleilaag (het oorspronkelijke maaiveld). De diepte van de kleilaag varieert en bevindt zich ter plaatse van de onderzoekslocatie op een diepte van circa 2,3 tot circa 3 meter minus maaiveld (m -mv). De regionale grondwaterstromingsrichting van het eerste watervoerend pakket is overwegend noordelijk. De stromingsrichting van het freatische grondwater kan door lokale invloeden sterk variëren. 2.4.2 Locale grondwaterstroming De grondwaterstroming van het ondiepe, verontreinigde grondwater in de bovenste zandlaag wordt vooral bepaald door de neerslag, de afvoer van deze neerslag door omringende sloten en de neerwaartse verspreiding van het grondwater door de kleilaag, die zich op circa 3 meter beneden maaiveld bevindt. Deze neerwaartse verspreiding van het grondwater is veel kleiner dan de horizontale verspreiding richting de sloten. Vanwege de verspreiding in de richting van de sloten is het beveiligingssysteem van het grondwater in 2012 aangelegd, zodat de kwaliteit van het oppervlaktewater en het nog schone omliggende grondwaterpakket beschermd wordt. Voor de verspreiding van het verontreinigde grondwater speelt de kleilaag een belangrijke rol. De kleilaag is in alle boringen die door bureau Milieumetingen zijn gedaan aangetroffen. Daarom is aangenomen dat deze kleilaag overal rond de locatie van Chemie-Pack aanwezig is. Kritisch aspect is echter dat de kleilaag in noordelijke richting, weliswaar buiten de contour van de verontreiniging, dunner wordt of zelfs ontbreekt. Tijdens de toegepaste bemaling bij de bouwwerkzaamheden van de loods op het terrein van ATM zijn plaatselijk sterk variërende onttrekkingsdebieten gemeten; hetgeen duidt op groter heterogeniteit in de bodemopbouw en mogelijk een niet aaneengesloten kleilaag. De doorlatendheid van de bovenste zandlaag kan op en rond de locatie Chemie-Pack sterk variëren, zoals is vastgesteld op basis van korrelgrootteverdelingen. Bij het uitwerken van de beveiligingsmaatregelen moet hiermee rekening worden gehouden. Er zijn aanwijzingen dat de doorlatendheid van de bodem verlaagd kan zijn als gevolg van de verontreiniging van Chemie-Pack (optreden van polymerisatiereacties waardoor de bodem verstopt). Dit effect speelt waarschijnlijk een minder grote rol in het terreingedeelte bij ‘Plan Noord’, aangezien de verontreinigingsgraad hier lager is. Gedetailleerde geohydrologische informatie en informatie betreffende het gehanteerde grondwatermodel is opgenomen in bijlage 3 van dit Plan van Aanpak.

20\52



2.5

Saneringskader en positionering onderhavige maatregelen

De huidige getroffen beveiligingsmaatregelen voor het verontreinigde grondwater zijn onvoldoende: gebleken is dat de verontreiniging in het noordelijke deel zich in noord en noordwestelijke richting verspreidt. In deze rapportage is het ontwerp van deze aanvullende beveiligingsmaatregelen weergegeven. Het systeem zal naar verwachting gedurende 1 jaar (tot 1 juli 2014) als beheerssysteem in bedrijf zijn, en zal later als full-scale saneringssysteem (kunnen) worden ingezet. Ontwerp In het kort bestaan de maatregelen in het basisontwerp uit (zie ook figuur 2.3): 1. Drainage, mantelbuizen en putten onder en naast de loods van ATM 2. Interceptiesleuven op terreingrens MvO met ATM, op het noordelijk terreindeel van MvO en op het zuidelijk terreindeel van MvO 3. Foliescherm tussen Vlasweg 6 en terrein ATM

Figuur 2.3 Basisontwerp uitbreding beveiligingsmaatregelen grondwater

Onderdeel 1 is als onderdeel van het bouwproces bij ATM uitgevoerd, met dien verstande dat het installatietechnisch deel met onderdeel 2 wordt meegenomen (zie hoofdstuk 5 van dit Plan van Aanpak). Onderdeel 2 en 3 worden zowel voor het grondwerk als het installatiewerk in voorliggend Plan van Aanpak uitgewerkt.


21\52


Deelsanering terreindeel Martens & Van Oord In verband met de dynamiek en ontwikkeling in/van het gebied zal een (deel)sanering van de sterk verontreinigde bovengrond binnen plan Noord worden uitgevoerd. Middels deze maatregelen kunnen de terreindelen van Martens & Van Oord en ATM voor de gebruiksfunctie industrie worden vrijgegeven. Hierbij zal de bovengrond van de deelgebieden 1 en 2 (zie paragraaf 2.3) worden ontgraven. Deelgebied 1 betreft het gedeelte ter plaatse van de interceptiesleuf. Het ontgraven deelgebied 2 zal als tijdelijke waterbuffer worden gebruikt tijdens de realisatie van de saneringsmaatregelen uit het basisontwerp.

Figuur 2.4 Deelsanering deelgebied 1 en 2

22\52



3 Variantafweging vrachtverlies noordelijk deel 3.1

Inleiding

Onder de nieuwe loods van ATM (momenteel in aanbouw) zijn twee saneringsdrains geplaatst, om de hier aanwezige grondwaterverontreiniging in een later stadium te kunnen beheersen of saneren. Deze maakten onderdeel uit van het basisontwerp. Uit modelberekeningen blijkt dat met alleen dit basisontwerp niet de gehele noordelijke grondwaterpluim kan worden ingetrokken. Dit leidt tot vrachtverlies (verdere verspreiding van de verontreiniging) in de richting van insteekhaven. Om dit ongewenste effect tegen te gaan, is tijdig ingrijpen benodigd. In onderstaande paragrafen zijn drie varianten uitgewerkt waarmee het vrachtverlies kan worden opgeheven (zie ook figuur 3.1): 1. Basisontwerp: grindsleuf met beheersen saneringsdrains op de terreingrens tussen ATM en MvO en op het zuidelijk terreindeel van MvO, inclusief drains en foliescherm op het ATM-terrein 2. Variant 1: Basisontwerp + verlenging foliescherm OBM in westelijke richting 3. Variant 2: Basisontwerp met drains + drain op het noordelijk terreindeel van MvO

Figuur 3.1 Overzicht varianten ‘vrachtverlies noord’


23\52


In de laatste paragraaf is een beknopte afweging gegeven van de drie varianten, op basis waarvan een voorkeursvariant is gekozen.

3.2

Basisontwerp - grindsleuf met beheersen saneringsdrain

Het eerste idee voor het oplossen van de grondwaterproblematiek aan de noordzijde bestaat uit het graven van een grindsleuf op de terreingrens van ATM en Martens en Van Oord en op het zuidelijk terreindeel van Martens en Van Oord. De grindsleuf wordt voorzien van twee hoogwaardige RVS-drains, op verschillende dieptes in de grindsleuf. De diepe drain heeft als doel om het verontreinigde grondwater te beheersen. Ook is het mogelijk om de drains te gebruiken voor infiltratie van toeslagstoffen (nutriënten of elektronacceptoren). In dat geval moet de ondiepe drain gebruikt worden voor infiltratie en kan de diepe drain niet worden gebuikt voor beheersing. Ook is het mogelijk om op beide drains gelijktijdig te infiltreren. Het voordeel van de RVS-drains is dat deze onder hoge druk kunnen worden gereinigd en geregenereerd. Indien verstopping optreedt kunnen de drains dus weer gereinigd worden. Dit leidt tot een hoge bedrijfszekerheid over een lange periode (vele jaren). Het nadeel van de RVS-drains is dat deze niet met een drainmachine vanaf een rol kunnen worden geplaatst. Dit betekent dat de sleuf met een bekisting moet worden aangelegd en dat bemaling moet worden toegepast om de sleuf droog te krijgen. Omdat de sleuf in principe tot aan de kleilaag met grind gevuld moet worden zal bij de bemaling een (zeer) grote hoeveelheid verontreinigd water vrijkomen (schatting enkele honderden kuubs per uur op basis van ervaring bij ATM, aanleg onderdeel 1). Dit kan met de huidige waterzuivering niet verwerkt worden. Vanwege de Chemie-Pack specifieke stoffen en hoge eisen aan het zuiveringsrendement is zuivering van dit bemalingswater erg kostbaar. Naast het graven van twee grindsleuven met RWS-drains bestaat het basisontwerp uit:  Twee drains op het terrein van ATM (reeds aangelegd)  Foliescherm op de terreingrens tussen ATM en Wärtsila  Foliescherm op de terreingrens met OBM, aan de noordzijde van het plangebied (reeds aangelegd)

3.3

Variant 1 - Basisontwerp + verlenging foliescherm OBM

Op het terrein van OBM is, ten behoeve van de bouw van een nieuwe loods, in 2012 een foliewand aangelegd om toestroming van verontreinigd grondwater bij de bouwputbemaling te voorkomen. In variant 1 wordt deze foliewand verlengd over het terrein van Martens en Van Oord tot aan de terreingrens met ATM. Op deze manier kan het grondwater niet langer in noordelijke richting stromen en wordt het verontreinigde grondwater gedwongen in de richting van de drains bij ATM.

24\52



Deze variant geeft een eenvoudige oplossing om het vrachtverlies te stoppen of sterk te verminderen. Het aanbrengen van een foliescherm is technisch gezien relatief eenvoudig en de kosten zijn laag. Echter, er zijn enkele nadelen aan deze variant verbonden. Geohydrologisch gezien is de oplossing niet optimaal. Als gevolg van de foliewand neemt de stijghoogte aan de binnenzijde van de wand toe. Dit kan in natte periodes mogelijk zelfs leiden tot (verontreinigd) grondwater aan de oppervlakte, wat zeer ongewenst is. Verder neemt als gevolg van de toegenomen grondwaterstand het potentiaalverschil over de kleilaag toe, waardoor de neerwaartse stroming van verontreinigd grondwater door de kleilaag evenredig toeneemt. Ook dit is ongewenst. Voor het geplande foliescherm op de terreingrens tussen ATM en Wärtsilä wordt dit effect niet/beperkt verwacht, aangezien in de nabijheid van dit foliescherm actieve onttrekking van het grondwater plaatsvindt. Daarnaast is het verlengen van het foliescherm op het terrein van Martens en Van Oord ook technisch moeilijk gezien ondergrondse obstakels (bijvoorbeeld de effluentleiding naar de insteekhaven) waardoor deze niet met zekerheid helemaal waterdicht kan worden aangebracht.

3.4

Variant 2 - Basisontwerp met drains + drain op noordelijk deel MvO

In variant 2 wordt ten opzichte van het basisontwerp (zie paragraaf 2.5) een extra drain aan de noordzijde van het plangebied geplaatst. De drain kruist hierbij de bestaande effluentleiding. Deze noordelijke drain wordt aangelegd met behulp van een drainmachine. De drain wordt gekozen in een grote diameter en met de best mogelijke kwaliteit. In totaal worden met deze variant én het basisontwerp vijf nieuwe drains aangelegd: één drain aan de noordelijke zijde (in o-w richting), drie drains in de interceptiesleuf op de terreingrens van ATM en MvO (in n-z richting) en één drain op het zuidelijke gedeelte van het terrein van MvO (in o-w richting). Daarnaast bevinden zich op het ATM-terrein reeds twee drains, zodat hiermee het gehele beveiligingssysteem voor het noordelijk gebied bestaat uit zeven drains (zie figuur 3.1). De drains komen uit in verschillende pompputten. In deze pompputten dient het instelniveau regelbaar te zijn. Dit wordt uitgevoerd de vlotter waarop de pomp aan- en uitsluit op verschillende hoogtes te kunnen afstellen, evenals de hoogte van de pomp in de pompput. De pompput fungeert als buffer en wordt periodiek leeggepompt met een inhangende pomp met vlotter. Daarbij is het van belang dat de pomp niet te vaak aan- en uitslaat, met andere woorden, de pompput moet groot genoeg zijn om een redelijke buffer te hebben. De drains dienen toegankelijk te zijn voor schoonspuiten. Middels het recent gekalibreerde grondwatermodel is gerekend aan de opbrengst van de drains en het instelniveau. Daaruit komen de volgende resultaten (zie ook bijlage 3):  Drains ATM: instelniveau 1,2 m +NAP, opbrengst circa 9 m3/dag  Drains terreingrens ATM/MvO en zuidelijke terrein MvO: instelniveau 1,0 m+NAP, opbrengst circa 13 m3/dag  Noordelijke drain MvO: instelniveau 0,8 m+NAP, opbrengst circa 16 m3/dag


25\52


De totale opbrengst van dit systeem is daarmee circa 38 m3/dag, ofwel 1,6 m3/uur. Bij deze instellingen wordt volgens de resultaten van de modelberekeningen de gehele noordelijke vlek beheerst (zie bijlage 3 met de resultaten van de modelberekeningen). Hierbij wordt opgemerkt dat het grondwatermodel uitgaat van een gemiddelde doorlatendheid voor de bovenste zandlaag van 4 m/dag. Bekend is dat de doorlatendheid van deze laag echter sterk kan variëren. Daarom kan de uiteindelijke opbrengst afwijken van de berekende waardes. De instelniveaus moeten na de aanleg van het systeem op basis van de gerealiseerde opbrengst en de resultaten van grondwatermonitoring (stijghoogtes) in het veld worden ingesteld. Omdat de grondwaterstand sterk wordt beïnvloed door de regenval zal er een hogere opbrengst zijn in natte periodes en een lagere opbrengst in droge periodes.

3.5

Beknopte afweging

In onderstaande tabel is de afweging op de belangrijkste afwegingsaspecten weergegeven.

Tabel 3.1 Samenvatting afweging ‘vrachtverlies noord’

--

Opmerking

++

Kosten

++

Flexibiliteit

Mogelijkheden

-

voor regeneratie

Technische

++

uitvoerbaarheid

Stoppen

Basisvariant:

vrachtverlies

Variant

Groot waterbezwaar van sterk

Grindsleuf met

verontreinigd grondwater tijdens

RVS-drain

aanleggen (bemaling)

Variant 1: basis

+/-

+/-

N.v.t.

-

++

+ foliescherm

Toename stijghoogte binnenwand, verontreinigd grondwater op maaiveld

Variant 2: basis + drains

++

++

+(+)

++

+

Extra drain t.o.v. RVS-drain als terugvalscenario bij verstopping toekomst

Zoals blijkt uit tabel 3.1 heeft het engineeringsteam gekozen voor variant 3, vanuit zowel de technische haalbaarheid als de kosten. Met name door het direct infrezen van een reserve drain wordt het mogelijke nadeel van verstopping van de drains opgeheven. Deze variant is in dit Plan van Aanpak nader uitgewerkt.

26\52



4 Te verrichten werkzaamheden: grondwerk De te verrichten werkzaamheden in het kader van de uitbreiding van de beveiligingsmaatregelen en de deelsaneringen van de bovengrond zijn om organisatorische en technische redenen opgesplitst in grondwerk (dit hoofdstuk) en installatiewerkzaamheden en instandhouding van het systeem (hoofdstuk 5). Een deel van het installatiewerk, namelijk aanleggen kabels en leidingen, is om veiligheidskundige redenen toegevoegd aan het grondwerk. Dit vanwege aanvullende eisen met betrekking tot werken in verontreinigde grond en specifiek met aanvullende Chemie-Pack eisen. In voorliggend hoofdstuk, het grondwerk, worden de te verrichten (grond)werkzaamheden voor de volgende onderdelen beschreven: 1. Drainage, mantelbuizen en putten onder en naast de loods van ATM 2. Interceptiesleuf op de terreingrens MvO met ATM 3. Foliescherm tussen Vlasweg 6 (Wärtsila) en terrein ATM 4. Maatregelen vrachtverlies noordelijk deel 5. Bovengrondsanering deelgebied 1 en 2 (terreindelen ATM en MvO) In bijlage 5 van dit Plan van Aanpak zijn detailtekeningen opgenomen, met daarop de situering van de uit te voeren grondwerkzaamheden opgenomen. Daarnaast is in de figuren 2.3, 2.4 en 3.1 (hoofdstuk 2 en 3) de situering van de onderdelen beschreven.

4.1

Systeem onder en naast loods ATM

De grondwerkzaamheden in het kader van het aanbrengen van het systeem onder en naast de loods van ATM is als onderdeel van het bouwproces bij ATM uitgevoerd en maakt geen deel uit van de scope van voorliggende rapportage. De uitgangspunten, de uitgevoerde werkzaamheden en specificaties van de geïnstalleerde drains zijn beschreven in respectievelijk een memo (d.d. 29 november 2012), de as-built tekening inclusief specificaties, opgenomen in bijlage 4 van voorliggend Plan van Aanpak.  Op het terrein van ATM is een pompput (N1) geplaatst met twee horizontale drains (Ø100 mm, lengte circa 100 m voor beide drains)  Vanaf de pompput op het ATM terrein is een mantelbuis gelegd tot op het terrein van MvO (Ø160 mm, lengte circa 100 m)  De ligging van de drains is gepresenteerd op tekening in bijlage 4.2 en 5.1, alsmede (schetsmatig) in figuur 2.3 en 3.1


27\52


Tabel 4.1 Kenmerken drains ATM

Onderdeel

Kenmerk

Hoeveelheid

Drains bestaand

Materiaal

PP, Ø100 mm, geribbeld, omhulling PP450

Effluentleiding

Grondkabel

Stuurkabel

Werkomschrijving

Lengte

100 m (elk)

Aantal

2

Instelniveau

1,2 m +NAP (circa 9 m³/dag)

Materiaal

HDPE Ø50 mm, PN10

Lengte

250 m

Materiaal

YMVK-AS 4x1,5 mm²

Lengte

250 m

Materiaal

YMVK-as 6x2x0,8

Lengte

250 m



Graafwerkzaamheden sleuf voor kabels en leidingen zie paragraaf 4.5.4



Effluentleiding HDPE Ø50 mm aanbrengen in de bestaande mantelbuis en naar de WZI leiden



Grondkabel YMVK-AS 4x1,5 mm² aanbrengen in de bestaande mantelbuis en naar WZI leiden



Stuurkabel YMVK-as 6x2x0,8 aanbrengen in de bestaande mantelbuis en naar WZI leiden



Leidingwerk deugdelijk labellen met kunststof labels en ponstang



Afpersen effluentleiding met leidingwater, afpersdruk 2 bar, meetmethode waterdichtheid conform Standaard RAW 2010, artikel 25.17.04



Ter plaatse van de pompput 2 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel en ter plaatse van de WZI 5 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel t.b.v. aansluiten

Het installatietechnisch deel wordt in hoofdstuk 5 van dit rapport uitgewerkt.

4.2

Interceptiesleuf op terreingrens MvO met ATM

Op de terreingrens tussen MvO en ATM (zuidelijke richting) en op het terrein van MvO (westelijke richting) dienen interceptiesleuven te worden gerealiseerd om verspreiding van verontreinigd grondwater tegen te gaan. De interceptiesleuf op de terreingrens tussen MvO en ATM bestaat uit drie horizontale drains, 2x 0,2 tot 0,6 m +NAP en 1x 1,6 m +NAP, gelegd in een grindkoffer. De interceptiesleuf op het terrein van MvO (westelijke richting) bestaat uit één drain op 0,4 m +NAP, eveneens gelegd in een grindkoffer. Voorafgaand aan uitvoering dient de aannemer dient bij ATM en MvO de ligging van de bestaande kabels en leidingen in het werkgebied op te vragen en te controleren. De pompputten N2 en N3 en de doorspuitput N5 worden in den droge aangebracht, hiertoe dient bemaling te worden toegepast. Het is niet toegestaan de hiertoe benodigde filters te spuiten/spoelboren.

28\52



In bijlage 6 van voorliggend rapport zijn de ontwerpkenmerken en -grondslagen van de toe te passen bemaling opgenomen. De drains worden gelegd met een kettinggraver en aangesloten op de pompputten. Voor de toekomstige sanering worden de diepe drain in de interceptiesleuf dubbel uitgevoerd maar niet aangesloten op de pomp. De drain wordt wel aangesloten op de pompput maar vervolgens afgedopt. De dubbele diepe drain dient als terugvalscenario ten opzichte van basisvariant met RVS-materiaal. In de onderstaande tabellen zijn de ontwerpkenmerken van de beide interceptiesleuven weergegeven. Daarnaast is in bijlage 5.1 de ligging van interceptiesleuf (deelgebied 1), de situering van de pompputten en drains, evenals een detailtekening van de interceptiesleuven opgenomen.

Tabel 4.2 Kenmerken interceptiesleuven

Hoeveelheid Onderdeel

Kenmerk

Terreingrens ATM-MvO (N-Z)

Terrein MvO (O-W)

Interceptiesleuf /

Lengte

2x 100 m

70 m

grindkoffer ATM en Breedte

2x 0,3 m

0,3 m

MvO (N-Z)

0,0 m +NAP (tot op kleilaag,

0,4 m +NAP (tot op kleilaag,

ca. 3 m -mv)

ca. 3 m -mv)

Pompput (N2)

Diepte

3

63 m

3

Omvang

180 m

Materiaal

Grind 4/16 mm (onderste 2 meter), aanvulgrond (bovenste meter)

Materiaal

Gewapend beton  Voorzien van sparingen (4) Ø 100 mm voor drains: 2x op 0,1 m boven putbodem (richting N5) 1x op 1,5 meter – bovenkant put (richting N5) 1x op 0,5 m bovenkant put (richting N4)  Betonschacht en betonnen stelringen  Voorzien van beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer

Afmetingen: l x b inw. 1,00 x 1,00 m Pompput (N3)

h inw.

Ca. 2,5 m

Materiaal

Gewapend beton  Voorzien van sparing (1) Ø 100 mm voor drain op circa 0,1 m boven putbodem (richting N5)  Betonschacht en betonnen stelringen  Voorzien van beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer


29\52



Kenmerk


Terrein MvO (O-W)

Afmetingen: l x b inw. 1,00 x 1,00 m Doorspuitput (N5)

h inw.

Ca. 2,5 m

Materiaal

Gewapend beton  Afdekplaat 900x900 mm, dik 200 mm, voorzien van een opening Ø 635 mm  Voorzien van beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer

Drains

Materiaal


Lengte

100 m

70 m

Aantal

3*

1

Diepte

1x op 1,6 en 2x op

Enkel op 0,6 m +NAP (ca. 3 m -mv)

0,2-0,6 m NAP (ca. 1,5 en 3 m -mv)

Effluentleiding

Grondkabel

Stuurkabel

Werkomschrijving

Instelniveau


Materiaal

HDPE Ø50 mm, PN10

Lengte

325 + 125 m

Materiaal

YMVK-AS 4x1,5 mm²

Lengte

325 + 125 m

Materiaal

YMVK-as 6x2x0,8

Lengte

325 + 125 m


 Uitvoering en fasering graafwerkzaamheden t.b.v. sleuf en pompputten, zie paragraaf 4.5.4  Plaatsen gewapende beton put (N2), onder toepassing van bemaling  Op de klei eerst 10 cm zand aanbrengen voordat de put geplaatst wordt  Put (N2) voorzien van sparingen Ø 100 mm voor drains, 2x op 0,1 m boven putbodem en 1x op circa 1,5 m – bovenkant put. Aan de zijkant nogmaals een sparing aanbrengen op 0,5 m – bovenkant put: de drain afkomstig van put N4 wordt hierop aangesloten waardoor N2 eveneens als doorspuitpunt fungeert  Aanleggen drains door kettinggraver. Vooraf drains afsluiten om vollopen van de pompput tijdens aanleggen te voorkomen  Drains (3) conform bovenstaande specificaties  Drains rechtstreeks aansluiten in de pompput  1x diep en 1x ondiepe drain afdoppen  Plaatsen gewapende beton put (N3), onder toepassing van bemaling  Put (N3) voorzien van sparing Ø 100 mm voor drain, 1x op 0,1 m boven putbodem  Op de klei eerst 10 cm zand aanbrengen voordat de put geplaatst wordt  Aanleggen drain door kettinggraver. Vooraf drains afsluiten om vollopen van de pompput tijdens aanleggen te voorkomen  Drains (1x) conform bovenstaande specificaties  Drain rechtstreeks aansluiten in de pompput  Plaatsen doorspuitput,(N5) bestaande uit gewapende betonnen afdekplaat en voorzien van beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer

30\52




Kenmerk


Terrein MvO (O-W)

 Drains (4x) aanbrengen in doorspuitput  Grind, sortering 4/16 aanbrengen tot gemiddeld 2, m +NAP  Op het grindbed 50 cm vrijgekomen zand terugplaatsen  Aanbrengen effluentleiding HDPE Ø50 mm van elke afzonderlijke pompput aanbrengen en naar de WZI leiden  Aanbrengen grondkabel YMVK-AS 4x1,5 mm² aanbrengen en naar WZI leiden  Aanbrengen stuurkabel YMVK-as 6x2x0,8 aanbrengen en naar WZI leiden  Leidingwerk deugdelijk labellen met kunststof labels en ponstang en voorzien van signaleringslint  Afpersen effluentleiding met leidingwater, afpersdruk 2 bar, meetmethode waterdichtheid conform Standaard RAW 2010, artikel 25.17.04  Ter plaatse van de pompputten N2 en N3 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel en ter plaatse van de WZI 5 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel t.b.v. aansluiten  Sleuven verder aanvullen met circa 0,5 m met vrijgekomen grond en verdichten Vrijkomende

Interceptiesleuf N2-N5

180 m

3

hoeveelheid grond

Klasse industrie

(zie ook

60 m³ grond terug in de sleuf (op het gind)

paragraaf 4.6)

120 m³ grond ter aanvulling deelgebied 2 Interceptiesleuf N3-N5

63 m

3

Klasse industrie 21 m³ grond terug in de sleuf (op het gind) 42 m³ grond ter aanvulling deelgebied 2 Pomputten (N2 en N3)

14 m

3

Klasse industrie Grond ter aanvulling deelgebied 2 * De ondiepe en de extra diepe drain in de interceptiesleuf op de terreingrens ATM en MvO worden dubbel uitgevoerd, in verband met respectievelijk mogelijk toekomstig gebruik tijdens de full-scale sanering en in geval van verstopping en dergelijke. Echter de ondiepe en de reserve drain worden wel aangesloten op de putten maar niet op de pompen.

4.3

Foliescherm grens Wärtsilä (Vlasweg 6) en ATM

Op het terrein van Wärtsilä (Vlasweg 6) dient op de terreingrens met ATM een foliescherm aangebracht te worden. Het foliescherm dient te worden aangebracht tot in de kleilaag op 3 m -mv (circa 0,2 m NAP). De situering van het foliescherm is weergegeven op de tekening in bijlage 5.1. Het foliescherm dient zo dicht mogelijk bij de waterzuivering en tot aan de terreingrens met ATM te worden aangebracht. Haaks op het foliescherm wordt op het terrein van MvO de interceptiesleuf gerealiseerd (zie paragraaf 4.2).


31\52


Voor het plaatsen van het foliescherm dient de aanwezige effluentleiding op een vijftal plaatsen opgezocht te worden zodat het foliescherm parallel aan de effluentleiding wordt aangebracht. De vrijkomende grond bij de aanleg van het foliescherm wordt direct weer bij het scherm teruggeplaatst. In de onderstaande tabel zijn de ontwerpkenmerken van het foliescherm weergegeven.

Tabel 4.3 Kenmerken foliescherm Wärtsilä en ATM

Onderdeel

Kenmerk

Hoeveelheid

Folie

Lengte

105,0 m

Breedte

0,5

Onderkant folie

Circa 0,2m +NAP

Maaiveld

Circa 3,0 m +NAP

Materiaal

PP- of PE-folie, minimale dikte van 0,5 mm

Omvang

157 m³ direct retour in de sleuf

Werkinstructie

4.4

Aanbrengen met behulp van een kettinggraver

Maatregelen vrachtverlies noordelijk deel

Om het vrachtverlies in het noordelijk gedeelte tegen te gaan zal, in aanvulling op het basisontwerp, aan de noordzijde op het terrein van Martens en Van Oord een aanvullende drain worden aangebracht (zie hoofdstuk 3). In bijlage 5.1 is een tekening opgenomen, waarop de situering van de drain is weergegeven (zie ook figuur 3.1 in hoofdstuk 3). De pompput (N4) wordt in den droge aangebracht, hiertoe dient bemaling te worden toegepast. In bijlage 6 van voorliggend rapport zijn de ontwerpkenmerken en -grondslagen van de toe te passen bemaling opgenomen. Pompput N4 wordt direct ten westen van de bestaande effluentleiding geplaatst. Hiertoe dient de effluentleiding (handmatig) te worden opgezocht. Wanneer de effluentleiding is gedetecteerd, kan de drain ten oosten van put N4 machinaal worden aangebracht. In de onderstaande tabel zijn de ontwerpkenmerken van de drain en interceptiesleuf weergegeven.

32\52



Tabel 4.4 Kenmerken maatregelen vrachtverlies noordelijk deel

Onderdeel

Kenmerk

Hoeveelheid

Interceptiesleuf

Lengte

150 m

vrachtverlies

Breedte

0,3 m

Diepte

0 m +NAP (tot op kleilaag, ca. 3 m -mv)

Omvang

135 m

Materiaal

Grind 4/16 mm (onderste 2 meter), aanvulgrond (bovenste

3

meter) Pompput (N4)

Materiaal

Gewapend beton 

Voorzien van sparingen (2x) Ø 100 mm voor drains, 2x op 0,1 m boven putbodem aan beide zijden van de put



Betonschacht en betonnen stelringen



Voorzien van beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer

Drain N4  N2

Afmetingen: l x b inw.

1,00 x 1,00 m

h inw.

3,0 m

Materiaal


Diepte

0,2 m +NAP

Lengte

150 m

Aantal

1

Instelniveau


Drain ten oosten van N4 Diepte

Effluentleiding

0,2 m +NAP

Lengte

20 m

Aantal

1

Instelniveau

1,0 m +NAP

Materiaal

HDPE Ø65 mm, PN10

Lengte

500 m

Materiaal

YMVK-AS 4x1,5 mm²

Lengte

500 m

Stuurkabel

Materiaal

YMVK-as 6x2x0,8

Lengte

500 m

Werkomschrijving



Grondkabel

Uitvoering en fasering graafwerkzaamheden t.b.v. sleuf en pompputten, zie paragraaf 4.5.4

 

Plaatsen één gewapende betonnen put (N4) onder toepassing van bemaling De put wordt direct ten westen van de effluentleiding geplaatst. Deze dient voorafgaand aan de werkzaamheden opgezocht/gedetecteerd te worden. In de klei mag niet gegraven worden, maar kan middels prikken de leiding gedetecteerd worden


33\52


Onderdeel

Kenmerk 

Hoeveelheid

Put compleet met betonschacht, betonnen stelringen en beton/gietijzeren putafdekking en deksel geschikt voor zwaar verkeer



Put voorzien van sparingen Ø 100 mm aan beide zijden voor drains, 2x op 0,1 m boven putbodem



Op de klei eerst 10 cm zand aanbrengen voordat de put geplaatst wordt



Doorspuitput is de te plaatsen put N2



Drains aanleggen door kettinggraver



Drains conform bovenstaande specificaties



De drain ten oosten van de pompput (t.p.v. de effluentleiding WZI) wordt machinaal aangebracht nadat de effluentleiding is gedetecteerd. Dit betreft circa 20 meter, er dient aansluiting bij het bestaande foliescherm OBM te worden gerealiseerd



Grind, sortering 4/16 aanbrengen tot circa 2,0 m +NAP



Op het grindbed 50 cm vrijgekomen zand terugplaatsen



Aanbrengen effluentleiding HDPE Ø65 mm van elke afzonderlijke pompput aanbrengen en naar de WZI leiden



Aanbrengen grondkabel YMVK-AS 4x1,5 mm² aanbrengen en naar WZI leiden



Aanbrengen stuurkabel YMVK-as 6x2x0,8 aanbrengen en naar WZI leiden



Afpersen effluentleiding met leidingwater, afpersdruk 2 bar, meetmethode waterdichtheid conform Standaard RAW 2010, artikel 25.17.04



Leidingwerk deugdelijk labellen met kunststof labels en ponstang en voorzien van signaleringslint



Ter plaatse van de pompput N4 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel en ter plaatse van de WZI 5 m overlengte aanbrengen in de stuur- en grondkabel t.b.v. aansluiten

 Vrijkomende

Sleuf verder aanvullen met circa 0,5 m met vrijgekomen grond en verdichten

Interceptiesleuf vrachtverlies

135m

3

hoeveelheid grond (zie

Klasse industrie

ook paragraaf 4.6)

45 m³ grond terug in de sleuf (op het gind) 3

90 m grond ter aanvulling deelgebied 2 Pompput

7m

3

Klasse industrie Grond ter aanvulling deelgebied 2

4.5

Bovengrondsanering deelgebied 1 en 2 en afronding aanleg systeem

In samenloop met de aanlegwerkzaamheden van de aanvullende beveiligingsmaatregelen (deelgebied 1), wordt in plangebied Noord tevens de sanering van de bovengrond in deelgebied 2 uitgevoerd (zie figuur 2.4 voor de situering van de deelgebieden en bijlage 5.2 voor de ontgravingstekening).

34\52



Het ontgraven deelgebied 2 wordt gedurende de aanleg van het saneringssysteem als infiltratiebekken gebruikt. Het vrijkomende bemalingswater zal hierin geloosd worden. Hierop wordt in paragraaf 4.5.2 nader ingegaan. 4.5.1 Fasering grondsanering in relatie tot aanlegwerkzaamheden Tijdens de grondsanering van deelgebied 2 en de aanlegwerkzaamheden van het beveiligingssysteem wordt de volgende fasering aangebracht: 1. Ontgraving deelgebied 2 tot grondwaterstand (circa 0,6 m -mv), inclusief bovenste halve meter greppel aan zuidzijde deelgebied 1 (in totaal circa 1.200 m3 (vaste kuubs)) 2. Vrijkomende grond wordt in het depot ‘niet toepasbaar’ geplaatst (zie hoofdstuk 6 en bijlage 8) 3. Vervolgens zullen de putten N4, N2 en doorspuitput N5 worden gerealiseerd, inclusief inbrengen van drains, zoals beschreven in paragrafen 4.2 en 4.4. Het hierbij vrijkomende bemalingswater zal worden geloosd op het ontgraven deelgebied 2 (zie ook paragraaf 4.5.2) 4. Ten behoeve van het aanbrengen van pompput N3 (inclusief drain) dient een gedeeltelijke aanvulling van deelgebied 2 met de grond uit het reeds bestaande depot op locatie plaats te vinden (hoeveelheid 120 m3, kwaliteit klasse industrie) 5. Na afronding van de bemalingswerkzaamheden wordt deelgebied 2 aangevuld met de vrijkomende grond uit deelgebied 1 (klasse Industrie) 6. Voor het volledig aanvullen van deelgebied 2 dient grond aangevoerd te worden van buiten de locatie. Het te leveren ophoogzand is van minimaal kwaliteitsklasse Industrie of schoner. Thermisch gereinigde grond is niet toegestaan. De te leveren grond dient te zijn voorzien van een geldig certificaat 4.5.2 Infiltratiebassin De ontgraving van deelgebied 2 wordt gedurende de aanlegfase van het systeem gebruikt als infiltratiebekken binnen de verontreinigingscontour. De te verwachte debieten tijdens het plaatsen van de onttrekkingsputten zijn dusdanig dat deze niet via de huidige waterzuivering verwerkt kunnen worden. Het vrijkomende bemalingswater wordt in deelgebied 2 geloosd, via brandweerslangen. Na afloop van de bemalingswerkzaamheden zullen deze brandweerslangen worden afgevoerd. In verband met mogelijke (stank)overlast of in geval van onvoldoende capaciteit wordt een backup voorziening op de huidige zuivering aangelegd. Deze voorziening bestaat uit:  De influentbuffer van de WZI wordt zover als mogelijk leeggemaakt, hierdoor is een buffercapaciteit van 500 à 600 m³ aanwezig  Bij het infiltratiebassin (deelgebied 2) wordt een zandvang en een pomp met voldoende capaciteit (opvoerhoogte minimaal 3 meter) geplaatst  Vanaf de pomp worden tijdelijke leidingen gelegd naar het influentbassin van de WZI. De te leggen leidingen betreffen de effluentleidingen die later ingegraven worden vanaf de pompputten naar de WZI


35\52


4.5.3

Uitgangspunten grondsanering deelgebied 1 en 2

In bijlage 5.2 zijn de ontgravingstekeningen opgenomen. Een grondbalans is in paragraaf 4.6 opgenomen. In tabel 4.5 zijn de uitgangspunten weergegeven die van toepassing zijn voor de grondsanering.

Tabel 4.5 Uitgangspunten grondsanering

Onderdeel

Kenmerk

Hoeveelheid

Greppel ten zuiden

Oppervlakte

100 x 3 = 300 m²

Ontgravingsdiepte

Tot 2,0 - 2,3 m +NAP (50 cm ontgravingsdiepte)

Omvang (vaste kuubs)

150 m

Kwaliteit

Niet toepasbaar, in depot plaatsen (partij 2)

Oppervlakte

1.775 m

Ontgravingsdiepte

2,4 m +NAP (tot grondwaterniveau, ca. 60 cm ontgravingsdiepte)

Omvang (vaste kuubs)

1.065 m

Kwaliteit

Niet toepasbaar, in depot plaatsen (partij 2)

van deelgebied 1, bovengrond

Deelgebied 2

Werkomschrijving

3

2

3



Opnemen klinkerverharding, 8 x 22 m, 176 m²



Opnemen betonplatenverharding (afm. 2 x 2 m), 8 x 22 m, 176 m² (deelgebied 2)



Verharding opslaan in tijdelijk depot



De uitkomende grond wordt in depot geplaatst en degelijk afgedekt



Kwaliteit grond deelgebied 1 (interceptiesleuf) is: klasse Industrie



Kwaliteit grond deelgebied 2 is: klasse niet toepasbaar



Deelgebied 2 wordt aangevuld met de vrijgekomen grond uit deelgebied 1 en de grond in het depot dat aanwezig is op het terrein



Tekortkomende grond voor deelgebied 2 leveren, ophoogzand, minimale kwaliteit klasse industrie, voorzien van certificaat. Dit mag geen thermisch gereinigde grond zijn



Verharding wordt niet hersteld

4.5.4 Afrondende werkzaamheden aanleg systeem De vrijkomende grond bij de aanleg van het foliescherm wordt direct weer bij het scherm teruggeplaatst (zie paragraaf 4.3). De aan te brengen effluentleidingen, stuur- en elektrakabels van het onttrekkingssysteem worden waar mogelijk aangelegd in de sleuf van de drainage. Bovenop het grind, op circa 2 m NAP, wordt circa 50 cm zand aangebracht, waarna de kabels en leidingen worden aangebracht. Hierna wordt de sleuf aangevuld met uitkomende grond.

36\52



Vanaf het systeem tot aan de zuivering wordt een sleuf gegraven (zie bijlage 5.1), tot het grondwater op een diepte van circa 50 cm -mv. Hierbij dient in totaal circa 500 meter sleuf gegraven te worden. Na het aanbrengen van de kabels en leidingen wordt de sleuf weer aangevuld met de uitkomende grond. De op te nemen klinkers en betonplaten (deelgebied 2) worden in depot gezet (betonplaten opstapelen).

4.6

Grondverzet en hergebruik

In de tabellen 4.6 en 4.7 is een overzicht gegeven van de per deellocatie vrijkomende grondstromen (afgeronde hoeveelheden) en materialen.

Tabel 4.6 Grondbalans

Deelgebied

Kwaliteit

Vrijkomende 3

hoeveelheid (m )

Interceptiesleuf

Hergebruik in Hergebruik in Aanvullen met Aanvullen met deelgebied 1

deelgebied 2

locatie-eigen

extern te leveren

grond

materiaal

243

Industrie

81

162

Grind 162 m

135

Industrie

45

90

Grind 90 m

Pompputten (3x) 21

Industrie

-

21

-

Deelgebied 2 +

Niet toepasbaar -

-

273 m uit

3

(deelgebied 1) Sleuf nrd.

3

vrachtverlies

1.215

greppel

(depot)

-

3

Ophoogzand 842 m³

deelgebied 1 3

100 m uit depot Depot reeds

100

Industrie (?)

-

100

-

-

Oppervlakte

Dikte (cm)

Hoeveelheid

Bestemming

Aanvullen

bestaand

Tabel 4.7 Materialenbalans

Deelgebied

Type

(m²)

(m³)

2

Klinkerverhading

176

8

14

In depot

-

2

Betonplaten

176

15

26

In depot

-


37\52


4.7

Uitvoeringsduur en planning

De voorbereidings- en uitvoeringsfase van de grondwerkzaamheden zijn ingeschat op drie respectievelijk vier weken.       

38\52

Aanbesteding en opdrachtverlening grondwerkzaamheden week 17-20 (22 april-17 mei 2013) Voorbereiding week 21 (20-31 mei 2013) Grondsanering deelgebied 2 week 23 (3-7 juni 2013) Plaatsen put N4 + aansluitende drains 8 juni 2013 (zaterdag) Plaatsen put N2 + aansluitende drains 15 juni 2013 (zaterdag) Aanleg foliescherm en overige drains, putten week 24+25 (10-21 juni 2013) Aanvullen en opruimen week 26 (24-28 juni 2013)



5 Te verrichten werkzaamheden: installatie onttrekkingssysteem Dit hoofdstuk betreft het installeren van het onttrekkingssysteem en aansluiten op de waterzuiveringsinstallatie (WZI). Door de opdrachtnemer, verantwoordelijk voor het grondwerk, zijn werkzaamheden zoals beschreven in hoofdstuk 4 uitgevoerd. Vanaf de WZI tot aan elke pompput is een elektra- en stuurkabel met voldoende overlengte aangebracht om aansluitingen te realiseren en is een effluentleiding aangelegd. De doorvoeringen in de pompputten dienen aangebracht te worden en maken deel uit van de installatiewerkzaamheden.

5.1

Aanpassing waterzuiveringsinstallatie

Ten behoeve van de aanvullende beveiligingsmaatregelen dient de bestaande waterzuiveringsinstallatie (WZI) te worden aangepast. Werkomschrijving:  De influentleidingen komen binnen in de hal, in de noordwesthoek. De overige werkzaamheden aan het leidingwerk in de zuivering zelf worden door Triqua (leverancier van de zuivering) verricht. Het merendeel van dit leidingwerk is reeds aanwezig  Bij binnenkomst in de hal, dient in elke influentleiding 4x een elektronische watermeter worden aangebracht. Merk: Endress en Hauser type Promaq 10, voeding 230 V  De aansluitingen en schakelingen van stroom, sturingen, en dergelijke worden door Triqua verzorgd. Deze worden gerealiseerd bij de bestaande besturingskast

5.2

Systeem onder en naast loods ATM

In samenloop met de bouw van de nieuwe loods op het terrein van ATM zijn een pompput (N1), drains en een mantelbuis aangebracht (zie paragraaf 4.1). In de aanwezige pompput dient een pomp, voorzien van een vlotter, gehangen te worden. In de put dient een bevestigingspunt aangebracht te worden voor het ophangen van de pomp. Het reeds bestaande beveiligingssysteem is uitgerust met de ‘Compatta 3T’ van Dreno. Gezien de goed ervaringen met deze pomp in de kern van de verontreiniging, dient deze ook te worden toegepast. In bijlage 7 van dit Plan van Aanpak zijn technische specificaties van deze pomp opgenomen. Werkomschrijving:  Aanpassen pompput: aanbrengen bevestigingspunt (ketting) voor de pomp en doorvoering realiseren voor elektrakabel  Leveren, aansluiten en inhangen pomp in put (merk Dreno, type Compatta 3T)


39\52






5.3

Effluentleiding in de WZI voorzien van:  

Monsternamekraantje Handafsluiter (spindel)



Debietmeter, elektronisch, fabrikant Endress+Hauser en aansluiten op telemetrie van

WZI In stand houden pomp tot 1 juli 2014, tijdens het in stand houden dient preventief en curatief onderhoud plaats te vinden

Interceptie(grind)sleuf grens MvO-ATM

In de aanwezige pompputten (N2 en N3) dienen pompen, voorzien van een kogelvlotter, gehangen te worden. Werkomschrijving:  Aanpassen pompput: aanbrengen bevestigingspunt (ketting) voor de pomp en doorvoering realiseren voor elektrakabel  Leveren, aansluiten en inhangen pomp in put (merk Dreno, type Compatta 3T)  Effluentleiding in de WZI voorzien van:  Monsternamekraantje  Handafsluiter (spindel)  Debietmeter, elektronisch, fabrikant Endress+Hauser en aansluiten op telemetrie van WZI  In stand houden pomp tot 1 juli 2014, tijdens het in stand houden dient preventief en curatief onderhoud plaats te vinden

5.4

Maatregelen vrachtverlies noordelijk deel

In de aanwezige pompput (N4) dient een pomp, voorzien van een vlotter, gehangen te worden. Werkomschrijving:  Aanpassen pompput: aanbrengen bevestigingspunt (ketting) voor de pomp en doorvoering realiseren voor elektrakabel  Leveren, aansluiten en inhangen pomp in put (merk Dreno, type Compatta 3T)  Effluentleiding in de WZI voorzien van:  Monsternamekraantje  Handafsluiter (spindel)  Debietmeter, elektronisch, fabrikant Endress+Hauser en aansluiten op telemetrie van WZI  In stand houden pomp tot 1 juli 2014, tijdens het in stand houden dient preventief en curatief onderhoud plaats te vinden

40\52



5.5

Uitvoeringsduur en planning

De aanlegfase, inclusief voorbereiding, wordt ingeschat op 2 weken. Het inwerking stellen, afregelen en testen van de pompinstallatie wordt ingeschat op 2 weken. Direct na afronding van de grondwerkzaamheden, in week 26, kan gestart worden met de installatiewerkzaamheden.   

Aanbesteding Voorbereiding en uitvoering (inclusief aanpassen zuivering door Triqua) Inwerking stellen en testen

5.6

week 24 week 26 + 27 week 28 + 29

Instandhouden systeem

Met de aannemer wordt een instandhoudingsverplichting overeengekomen tot 1 juli 2014, waarin de beoogde werking van de pompen en het systeem als verantwoordelijkheid bij de aannemer ligt. Gedurende deze periode verricht de aannemer preventief en curatief onderhoud. Aan het einde van de instandhoudingsperiode wordt het systeem als een levering aan de opdrachtgever overgedragen.


41\52


6 Uitvoeringswerkzaamheden en -aspecten In dit hoofdstuk worden de algemene werkzaamheden die van belang zijn voor de uitvoering beknopt beschreven. Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt dient door de opdrachtnemer een gedetailleerd werkplan opgesteld in combinatie met het KVGM-plan uitvoeringsfase.

6.1

Algemeen

Alle werkzaamheden met betrekking tot grondwerk, zoals beschreven in hoofdstuk 4, dienen te worden uitgevoerd door een vaste ploeg. Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt een aparte startinstructie gehouden door de Hogere Veiligheidskundige (zie ook hoofdstuk 7). De installatiewerkzaamheden, zoals beschreven in hoofdstuk 5, vallen eveneens onder het geldende veiligheidsregime zoals beschreven in hoofdstuk 7. Hiervoor zijn al een tweetal specifieke V&G-plannen water opgesteld (in te zien bij de HVK’er namens opdrachtgever). Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt een aparte startinstructie gehouden door de Hogere Veiligheidskundige.

6.2

Voorbereidende werkzaamheden grondwerk

Voorafgaand aan de sanering dienen de volgende werkzaamheden door de aannemer verantwoordelijk voor het grondwerk uitgevoerd te worden:  Opstellen V&G-plan uitvoeringsfase (zie paragraaf 7.2)  Opstellen detailplanning  Inrichten ketenpark en werkgebied (conform CROW P132)  Inrichten gronddepot, voorzien van bovenafdichting, ten behoeve van opslag ‘niet toepasbare grond’. Op de tekening opgenomen in bijlage 8 is de inrichting van het werkterrein en de ligging van de gronddepots aangegeven  Inrichting materialendepots, hierin zullen de vrijkomende verhardingen (al dan niet verontreinigd) worden opgeslagen  Startinstructie en inkeuring personeel Het gehele terrein is omheind dus is een extra hekwerk niet noodzakelijk. Het aanwezige tijdelijke hek ter plaatse van MvO en Wärtsilä wordt verplaatst tijdens de saneringswerkzaamheden van deelgebied 2. Het hek wordt aangebracht op het terrein van MvO zodat het personeel van MvO het deelgebied 2 niet kan betreden. Ter plaatse van de werkzaamheden dient wel een visuele scheiding (lint) aangebracht te worden op het terrein van Wärtsilä en dient de deco-unit geplaatst te worden (zie bijlage 8).

42\52



Ter plaatse van werkzaamheden (graven gaten voor de putten, aanleg drainage, et cetera) op het terrein van MvO dient een visuele scheiding (lint) aangebracht te worden zodat het personeel van MvO niet het werkgebied betreedt. Het infiltratiebekken (ontgraving deelgebied 2) zal eveneens worden afgezet met linten.

6.3

Vergunningen en meldingen

Ten behoeve van de uitvoering van de grondsanering en uitbreiding van het beveiligingssysteem zijn de volgende vergunningen en meldingen noodzakelijk (zie onderstaande tabel).

Tabel 6.1 Vergunningen en meldingen

Vergunning /melding

Instantie

Opmerking

Beschikking Wbb

Provincie Noord-Brabant

Niet van toepassing, het betreft een

Ontheffing Flora en Faunawet


handhavingssituatie Reeds aangevraagd. Zie bijlage 10 voor het ‘Ecologisch werkprotocol Flora- en faunawet ondergrondse sanering Chemie-Pack 2013’ en de aanvraag Onttrekkingsvergunning Waterwet Melding Activiteitenbesluit

Aangevraagd in verband met toepassen van bemaling en het aanvullend debiet voor beveiligingsmaatregelen van plan Noord. De notities in bijlage 3 en 6 dienen hierbij als uitgangspunt

Infiltratievergunning

Melding Activiteitenbesluit

Vrijkomend bemalingswater wordt geïnfiltreerd in het ontgravingsvak in deelgebied 2. De notities in bijlage 3 dient hierbij als uitgangspunt. Indien dit leidt tot onacceptabele overlast zal worden overgegaan op lozing op de zuivering. Hiertoe zal uit voorzorg het influentbuffer van de zuivering voldoende worden geleegd

6.4

Milieukundige begeleiding

De grondsanering, het aanleggen van het grondwater beveiligingssysteem en de installatie van het onttrekkingssysteem worden begeleid door een erkend milieukundige begeleider, conform BRL SIKB 6000, inclusief de van toepassing zijnde onderliggende protocollen (VKB-protocol 6001).


43\52


Ten grondslag aan de hier beschreven taken en werkzaamheden ligt de notitie ‘Milieukundige begeleiding Chemie-Pack (Vlasweg 4-6 e.o. Moerdijk’ d.d. 17 april 2013. Deze is opgenomen in bijlage 10. Onderstaande beschrijving van taken is globaal omdat een en ander wordt vastgelegd in een plan milieukundige processturing en verificatie. Gewaarborgd wordt dat de kritische functie door het toepassen van externe- of interne functiescheiding onafhankelijk van de opdrachtgever wordt uitgevoerd. De milieukundige begeleiding is opgedeeld in milieukundige processturing (zie §6.4.1) en in milieukundige verificatie (zie §6.4.2) van het saneringsresultaat. Het veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek wordt uitgevoerd volgens BRL SIKB 2000 inclusief de van toepassing zijnde onderliggende protocollen. De namen van de milieukundige begeleider (MKP’er en/of MKV’er) en uitvoerende aannemer waren ten tijde van het opstellen van voorliggend plan van aanpak nog niet bekend. 6.4.1 Milieukundige processturing (MKP) De MKP zal door/namens de opdrachtgever worden uitgevoerd. De werkzaamheden van de MKP vallen onder de verantwoordelijkheid van de directievoering. De MKP’er verzorgt tijdens de kritische momenten de milieukundige begeleiding. Dit houdt in dat hij alle saneringswerkzaamheden controleert die van invloed kunnen zijn op het saneringsresultaat. Daarnaast houdt hij toezicht op de activiteiten die van invloed (kunnen) zijn op de verwerking van eventueel te verwijderen materiaal. De volgende taken worden door de MKP’er verzorgd:  Toezicht op de aanleg van het beveiligings-/saneringssysteem   

Sturen van de bodemsaneringswerkzaamheden in deelgebied 2, zoals het aangeven van de ontgravingsgrenzen Vastleggen van de uitgevoerde werkzaamheden en vastleggen van de eventuele afwijkingen ten behoeve van het evaluatieverslag Verzorgen van monsterneming putbodem, -wanden en depots

De wijze van uitkeuren van de ontgravingsvakken geschiedt conform paragraaf 7.2 van het VKB-protocol 6001. 6.4.2

Milieukundige verificatie (MKV)

De MKV zal door/namens de opdrachtgever worden uitgevoerd. Het saneringsresultaat wordt conform het VKB-protocol 6001 vastgelegd en gerapporteerd door de MKV’er. De volgende taken worden door de MKV’er verzorgd:  Controleren of de saneringsmaatregelen en de aanleg van het beveiligings-/saneringssysteem conform plan van aanpak is uitgevoerd  Vastleggen van kritische momenten en aspecten waarop verificatie dient plaats te vinden

44\52





Verzorgen/begeleiden van monstername ten behoeve van verificatie



Opstellen evaluatieverslag verificatie conform de eisen van het bevoegd gezag

In de praktijk kunnen de MKP- en MKV-taken door dezelfde persoon worden uitgevoerd. 6.4.3

Metingen

Gedurende de aanlegfase/uitvoeringsfase dienen de volgende metingen/monsternames worden verricht (zie tabel 6.2)

Tabel 6.2 Overzicht metingen, monsternames en analyses tijdens aanlegfase

Fase

Onderdeel

Meting/Monstername

Parameters

Bovengrondsanering

MKP

Uitkeuring putbodem en

Gidsparameters Chemie-Pack

deelgebied 2

-wanden conform paragraaf 7.2 VKB protocol 6001 MKV

Resultaten MKP dienen als

-

eindkeuring Bemaling bij aanbrengen

Debietmeting

pompputten

Dagelijks, middels (digitale)

-

debietmeters Stijghoogtes in 1

Per bemaling 1 filter,

bronneringsfilters

dagelijks

Influent

Per bemaling/pompput

-


eenmalig Depot ‘niet toepasbaar’

Wordt gekeurd en separaat VKB protocol 1001


aanbesteed/verwerkt Depot ‘verhardingen’

Wordt separaat gekeurd en -

-

verwerkt

Monitoringsplan Tijdens de instandhoudingsfase zal door de opdrachtgever de effectiviteit van het beveiligingssysteem worden gemonitoord. Deze monitoring vindt met name plaats op enerzijds geohydrologische parameters (zoals grondwaterstijghoogtes e.d.) en debietgegevens. Het reeds bestaande monitoringsplan, dat wordt uitgevoerd in het kader van lopende beveiligingsmaatregelen, wordt hiertoe uitgebreid. Dit meetplan wordt op aangeven van de geohydrologisch adviseur door het engineeringsteam in een later stadium vastgesteld.


45\52


6.5

Verzekeringen

Ten behoeve van de werkzaamheden wordt door de aannemer grondwerkzaamheden een CAR-verzekering afgesloten. Eventuele eisen volgend uit de voorwaarden van deze verzekering zullen in de uitvoering moeten worden meegenomen.

6.6

Eisen aan de aannemers

De aannemer dient aan de volgende eisen te voldoen:  De aannemer dient in het bezit is van een veiligheidbeheerssysteem (VCA-certifcaat)  De aannemer dient voor het vervoer van afvalstoffen vermeld te staan op de VIHB-lijst van het NWO/VROM  De aannemer dient in het bezit te zijn van het certificaat BRL SIKB 7000, VKB 7001

46\52



7 Veiligheid en gezondheid 7.1

Algemene veiligheidsaspecten werken

Werkzaamheden in verontreinigde grond vallen onder werkzaamheden die ingedeeld zijn in categorie B van het Arbobesluit (hoofdstuk 2, afdeling 5). Daarom zijn er diverse zaken die geregeld moeten worden ten aanzien van veiligheid en gezondheid van de medewerkers, bezoekers en direct betrokkenen. Zo worden diverse plannen gemaakt, zoals een veiligheids- en gezondheidsplan – hierna V&G-plan genoemd – en een omgevingsplan. Daarnaast wordt een V&G-coördinator aangesteld en worden de werkzaamheden, indien zij voldoen aan bepaalde criteria, gemeld aan de inspectie van het ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid (ISZW is de voormalige Arbeidsinspectie). Ten aanzien van het werken in of met verontreinigde grond en grondwater wordt de CROW publicatie 132; uitgifte december 2008, als richtlijn gehanteerd. Deze richtlijn omschrijft de werkwijze over hoe dient te worden omgegaan met verontreinigde grond / grondwater. Naast de CROW 132 is ook andere weten regelgeving van kracht, zoals de afvalstoffen wetgeving, milieuwetgeving. Die punten zijn niet in dit hoofdstuk beschreven. Ook de overige punten uit de ARBO-wetgeving worden niet (uitputtend) beschreven.

7.2

Veiligheidsaspecten bodemverontreiniging

Op basis van de uitgevoerde (bodem)onderzoeken wordt gesteld dat de grond en het grondwater verontreinigd zijn en dat blootstelling mogelijk is aan een aantal bekende stoffen, maar mogelijk ook aan een aantal onbekende en niet-genormeerde stoffen. Tevens zijn een aantal CMR-stoffen (Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch) aanwezig. Voor het uitvoeren van de risicobeoordeling wordt gebruik gemaakt van de systematiek van de CROW publicatie 132: ‘Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water’, uitgifte december 2008. Op grond van de aanwezigheid van CMR-stoffen (en overige onbekende stoffen) worden de werkzaamheden ingedeeld in klasse 3T. Vanwege de mogelijke aanwezigheid van stoffen met een laag vlampunt worden de werkzaamheden ingedeeld in klasse 1F. Vanwege de aanwezige verontreinigingen en de uit te voeren werkzaamheden zijn onder andere eisen gesteld aan:  De terreinindeling  De bewaking van de luchtkwaliteit  De te gebruiken materieel- en materiaalstukken


47\52




Het gebruik van arbeidshygiënische voorzieningen



Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen

Vanwege de aangetroffen verontreinigingen en de voorgenomen werkzaamheden dient een V&G-plan te worden opgesteld voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden. In bijlage 11 van dit document is het V&G-plan ontwerpfase opgenomen.

48\52



8 Organisatie en communicatie 8.1

Organisatie

Bij de voorbereiding en uitvoering is een groot aantal (professionele) partijen betrokken waarvan onderstaand een eerste overzicht is weergegeven. Ten aanzien van de direct betrokken uitvoeringsorganisatie is deels al ingezoomd op taken en functies. De volgende instanties zijn bij de uitvoering van de bodemsanering betrokken:  Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant Postbus 90151 5200 MC ’s-Hertogenbosch 

Projectmanagement/directievoering V&S Milieu Adviseurs J.F. Vlekkeweg 10-14 5026 RJ Tilburg



Veiligheidscoördinatie en terreinbeheer Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg



Gezondheid en Veiligheid omgeving : GGD, Bureau Gezondheid, Veiligheid en Milieu Ringbaan West 227 5037 PC Tilburg



Milieukundige begeleiding BRL 6001/6002: Nader te bepalen met onderscheid naar aanleg- en feitelijke beheersfase van het systeem



Aannemer aanleg- en beheerfase: Nader te bepalen


49\52




Bevoegd gezag bodemsanering: Provincie Noord-Brabant Postbus 90151 5200 MC ’s-Hertogenbosch



Bevoegd gezag Waterwet: Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520 4801 DZ Breda



Eigenaren gebied (erfpachter Vlasweg 12 en Oostelijk Randweg 5) Havenschap Moerdijk Plaza 3 4782 SL Moerdijk Mevrouw C.M.B. Roobol (verhuurder Vlasweg 6) p/a Oostpoort De heer S.B. van Noorloos Haagsemarkt 23 4813 BB Breda



Gebruikers gebied Martens & Van Oord (pachter Oostelijk Randweg 5) Rederijweg 6 4906 CX Oosterhout (N-Br.) ATM (pachter Vlasweg 12) Vlasweg 10 4782 PW Moerdijk



8.2

Provincie Noord-Brabant (huurder Vlasweg 6) Postbus 90151 5200 MC ’s-Hertogenbosch,

Communicatie omgeving

Bij de beoogde werkzaamheden is het van belang om (direct) omliggende bedrijven en professioneel betrokkenen vooraf en proactief optimaal te informeren over de activiteiten die uitgevoerd moeten worden. Hierbij zal met name gesproken worden over de te verwachte overlast (waaronder geuroverlast) die de werkzaamheden kunnen opleveren evenals de noodzakelijke maatregelen die genomen kunnen worden.

50\52



Hiervoor wordt een omgevingsplan opgesteld in overleg met de GGD. Dit deels technische document over de blootstellingsrisico’s op omstandersniveau wordt persoonlijk toegelicht aan de direct aanpalende bedrijven hoe te handelen bij voorziene en onvoorziene omstandigheden die een effect hebben buiten de terreingrenzen. Ten aanzien van risicocommunicatie naar de omgeving is het enerzijds van belang dat er een wederzijds vertrouwen is, men op de hoogte is van wat er gaat gebeuren en men weet wat te doen bij onvoorziene omstandigheden. Hiervoor is een website en een webbased communicatiesystematiek omgezet (twitter, website en eventueel SMS bij onvoorziene omstandigheden) om de omgeving pro-actief voor gevaar en/of hinder vooraf te informeren. Concreet betekent dit dat tijdens de uitvoering de risicoklasse waaronder gewerkt wordt, concreet vertaald wordt eventuele overlast naar de omgeving. De weeromstandigheden zoals windrichting en –snelheid, spelen hierbij eveneens een rol. Dit wordt met een korte toelichting middels één van de mediakanalen door de veiligheidscoördinator in overleg met projectmanager verspreid. In het geval van onvoorziene omstandigheden wordt middels SMS, tweets en/of RSS-feed een zogenaamd ‘risicobericht’ verzonden. Op deze wijze worden naast de (professioneel) betrokkenen bijvoorbeeld ook personeelsleden rechtstreeks bereikt die werkzaam zijn op de veelal omvangrijke bedrijfsterreinen.


51\52


52\52


Bijlage

1

Kadastrale tekening

Uittreksel Kadastrale Kaart 1553 1552

2196 2164

46

1295

44

2163

2142

2140

2141

Oos k telij

2165

w and

eR eg

1461

2143

2014

1291 2039

1606 42

3 197

1776

1559 3

19

1602

1292

1558

2153

2040

2154 2155

1857 we

g

Vlasw

1473

1410

1618

4

1471

1408

eg

1470

9

2190

1474

2

1610

161

5

3

7

2

1617 Vlasw eg Oos

2191

Apoll oweg

1858

6

40

12

Vl as

1966

1604

1859

1929

42A

19

1603

weg

1860 1784

Vlas

1796

2011

1972

1

1540

and ke R

telij

1612

1539

weg

11

1541

4

1954

1427 1611

oweg

1953

Apoll

1615 15

1542

10

2110 1845 1843

1839

1543

11

eg

1844

1748

1812

1685

Kom eetw

1813

2111

1544

13

1619 2156

1838 0m

12345 25

Deze kaart is noordgericht Perceelnummer Huisnummer Kadastrale grens Voorlopige grens Bebouwing Overige topografie

Voor een eensluidend uittreksel, Apeldoorn, 2 mei 2012 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers

45 m

225 m

Schaal 1:4500 Kadastrale gemeente Sectie Perceel

KLUNDERT C 2040

Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

Apoll

oweg

Bijlage

2

Gegevens en tekeningen bodemverontreiniging



2.1 Grondwaterdata en diepte kleilaag

 

2.2 Verontreinigingssituatie grond 2.3 Verontreinigingssituatie grondwater



2.4 Tekening situering boorpunten

 

2.5 Tekening met verontreinigingscontour grond 2.6 NAP-hoogtes 8 november 2012



2.7 NAP-hoogtes 6 maart 2013

2.1 Grondwaterdata en diepte kleilaag Op en rondom het terrein van Chemie-Pack wordt de grondwaterstand in meerdere peilbuizen periodiek gemonitoord. In onderstaande tabel zijn de meetwaarden weergegeven van de peilbuizen die binnen of nabij het plangebied Noord worden gemonitoord. Daaruit blijkt dat de grondwaterspiegel in de zuidwesthoek van het terrein van Martens & Van Oord/het terrein van Wärtsilä (pb 04A/B en P4-2) varieert tussen circa 0,7 en 1,0 m -mv (2,08 tot 2,69 m + NAP).

Tabel B2.1 Grondwaterdata plangebied

Peilbuis 04A

Peilbuis 04B

Peilbuis 4-2

Filterstelling in m -mv

1,03-2,03

1,90-2,90

0,29-2,29

Maaiveldhoogte in m t.o.v. NAP

3,18

3,18

3,07

21-10-2011

2,47

2,47

2,69

28-3-2012

2,41

2,41

Niet gemeten

11-4-2012

2,47

2,48

Niet gemeten

22-5-2012

2,31

2,31

2,28

Grondwaterstand t.o.v. NAP

3-7-2012

2,36

2,35

2,23

31-7-2012

2,38

2,39

2,20

20-8-2012

2,08

2,09

2,19

25-9-2012

2,32

2,33

2,12

21-10-2011

2,47

2,47

2,69

28-3-2012

2,41

2,41

Niet gemeten

11-4-2012

2,47

2,48

Niet gemeten

23-10-2012

2,31

2,31

2,17

13-11-2012

2,36

2,37

2,22

23-01-2013

2,28

2,28

2,16

Diepte kleilaag In het plangebied zijn enkele boringen tot op de kleilaag gezet en is tevens de maaiveldhoogte ten opzichte van NAP gemeten. In onderstaande tabel is de hoogte van de kleilaag ten opzichte van NAP bij diverse boringen aangegeven. De boringen 804, 805 en 806 zijn weergegeven op tekening in bijlage 2.4.

Tabel B2.2 Diepte kleilaag

Boringnummer

Maaiveld t.o.v. NAP

Kleilaag t.o.v. mv

Kleilaag t.o.v. NAP

804

3,04

3,0

0,04 m +NAP

805

2,99

3,0

0,01 m -NAP

806

3,04

2,7

0,34 m +NAP

2.2 Verontreinigingssituatie grond Navolgend wordt beschreven welke stoffen in de grond en het grondwater op het terrein van Martens en van Oord en OBM, ook wel aangeduid als ‘plangebied Noord’ in de periode na de brand zijn aangetoond in gehalten boven deze Gebiedspecifieke Richtwaarden voor Herstel (GRH). Omdat bij de uitvoering van Plan Noord ook een grondsanering zal plaatsvinden op het noordelijke deel van het terrein van Wärtsilä, zijn de relevante onderzoeksresultaten daarvan in onderstaande beschrijving meegenomen. Met het noordelijke terreindeel van Wärtsilä wordt het terreindeel bedoeld dat zich ten noorden van de voormalige bebouwing en over de gehele terreinbreedte van het terrein van Wärtsilä bevindt. Na de brand bij Chemie-Pack op 5 januari 2011 zijn tijdens diverse onderzoeken op het terrein van Martens en van Oord en OBM in de grond totaal 51 boringen geplaatst, waarvan grondmonsters zijn geanalyseerd. Bij slechts 13 grondmonsters, afkomstig van 10 verschillende boringen zijn stoffen, die te relateren zijn aan Chemie-Pack, aangetoond in gehalten boven de GRH. Deze 10 boringen bevinden zich binnen het ‘plangebied Noord’, waarop deze rapportage betrekking heeft. Buiten het aangegeven plangebied zijn in de grond op het terrein van MvO/OBM dus geen gehalten > GRH aan Chemie-Pack gerelateerde stoffen aangetoond. Op het terrein van Wärtsilä zijn bij diverse onderzoeken op het noordelijke terreindeel 6 boringen geplaatst, waarvan grondmonsters zijn geanalyseerd. Bij 3 boringen zijn in de grond gehalten > GRH vastgesteld. De boorlocaties zijn weergegeven op de tekening in bijlage 2.4. De verontreingingscontour van de grond is opgenomen in bijlage 2.5. De betreffende 10 boringen/13 monsters van het terrein van MvO en de 3 boringen/6 monsters van het noordelijke terreindeel van het terrein van Wärtsilä zijn in onderstaande tabel opgenomen, waarbij is vermeld welke stof met het bijbehorende gemeten gehalte boven de GRH is aangetoond. Tevens is de interventiewaarde van de stof vermeld, hetgeen relevant is ten behoeve van het opstellen van het V&G-plan.

Tabel B2.3 Overzicht grondmonsters met gehalten > GRH op terrein Martens & Van Oord en noordelijk terreindeel Wärtsilä

Boring

Diepte

Stof(groep)

in m-mv

Gemeten gehalte in GRH in

Interventiewaarde

mg/kg ds

(mg/kg ds)

mg/kg ds.

Terrein Martens en van Oord A4

0-0,2

Somgroep C8-C10

0,2-0,4

11,2

6

3,256

Ethylbenzeen

0,35

0,25

Tolueen

A4

25,53

Ethylhexanol

14

22

0,25

6,4

Xylenen

1,7

0,25

3,4

Tolueen

1,7

0,25

6,4

Boring

Diepte

Stof(groep)

in m-mv B1

0-0,2

Aanv. Ethylhexanol* Ethylhexanol Somgroep C8-C10

Gemeten gehalte in GRH in

Interventiewaarde

mg/kg ds

(mg/kg ds)

1.200

mg/kg ds. 3,256 voor ethylhexanol

8

3,256

19

11,2

-

Xylenen

1,1

0,25

3,4

Tolueen

1,3

0,25

6,4

3,256

-

B1

0,2-0,4

Ethylhexanol

B2

0,2-0,4

Somgroep C8-C10

15

4

B3

0,2-0,4

Aanv. Ethylhexanol*

10

11,2 3,256 voor ethylhexanol

-

Ethylhexanol

7

3,256

-

MEK

0,5

0,4

0,4

Tolueen

0,26

0,25

6,4

B4

0-0,2

Aanv. Ethylhexanol*

15

3,256 voor ethylhexanol

B5

0-0,2

Tolueen

0,62

C2

0,2-0,4

Aanv. Ethylhexanol*

5

Xylenen

0,45

0,25

3,4


6,4 -

02B

0-0,2

Nonylfenolen

0,6

0,21

-

201

0,2-0,4

Nonylfenolen

1,1

0,21

-

221

0,2-0,4

Nonylfenolen

3,5

0,21

-

221

0,4-0,6

Nonylfenolen

2,5

0,21

-

0,25

6,4

Terrein Wärtsilä 04B

1,5-1,7

Tolueen

B1

0,1-0,3

Somgroep C8-C10

118

Aanv. Ethylhexanol*

190

Ethylhexanol

0,3-0,5

0,8-1,0

B2

0,65


4,8

3,256

Tolueen

0,68

0,25

6,4

Xylenen

2

0,25

3,4

Tetrachlooretheen

2,9

0,8

1,76

Somgroep C8-C10

42,18

Aanv. Ethylhexanol*

55


Tolueen

3

0,25

6,4

Xylenen

0,99

0,25

3,4

Aanv. Ethylhexanol*

7,1

Tolueen

0,86

3,256 voor ethylhexanol 0,25

0,3-0,5

Nonylfenolen

3,7

0,21

0,8-1,0

Nonylfenolen

3,7

0,21

6,4

*Met behulp van een kwalitatieve GCMS-screening is indicatief bepaald dat een stof aanwezig is die aanverwant is aan ethylhexanol. Zowel het type stof als het gehalte zijn echter indicatief.

2.3 Verontreinigingssituatie grondwater Bij de aanleg van de putten zal grondwater worden onttrokken. De analyseresultaten van het grondwater uit de peilbuizen 04A, 04B, 14D, P1, P2 (terrein Wärtsilä), 03B, W03, 114 (1+2+3+4), (terrein ATM) en de peilbuizen 101 (1+2+3+4) en 102 (2+3+4), 306, 308, 309 (MvO) zijn hiervoor relevant. Voor zover de gehalten de GRH overschrijden, zijn ze opgenomen in onderstaande tabel.

Tabel B2.4 Overzicht grondwatermonsters met gehalten > GRH op en nabij plangebied Noord

Peilbuis

Filterdiepte

Stof(groep)

in m-mv

Hoogst gemeten

GRH in µg/l

gehalte in µg/l

Noordelijke terreindeel Wärtsilä 04A

1,03-2,03

Somgroep C8-C10

16.180

640

Ethylhexanol

52.200

3.030

Alifatische kws/min. Olie

30.000

600

380

150

Tolueen

11.000

1.000

Xylenen

1.800

70

900

40

Ethylbenzeen

Tetrachlooretheen Somgroep PCB’s Nataleen

4,4

0,5

4

0,05

Benzo(b)fluorantheen

3,9

0,17

Benzo(g,h,i)peryleen

1,8

0,05

4,8

0,2

1

Pyreen

6,6

4,2

Styreen Somgroep C8-C10 Xylenen Nonylfenolen

P1

1,09-2,09

5

4,4

Somgroep ftalaten

1,81-2,81

10

Fluorantheen

gPFOS

14D

70

Benzo(a)antraceen

Chryseen

1,90-2,90

610

0,01

Benzo(a)pyreen

Fenanthreen

04B

1,2

7,3

4,7

16

5

540

300

2.669

640

140

70

83

3,3

Somgroep ftalaten

6

5

Somgroep C8-C10

884

640

Xylenen

170

70

Tetrachlooretheen

70

40

gPFOS

14

4,7

Somgroep C8-C10

805

640

Xylenen

164

70

Naftaleen

100

70

Cis- entransdichlooretheen

110

20

Peilbuis

Filterdiepte

Stof(groep)

in m-mv

P2

1,10-2,10

Hoogst gemeten

GRH in µg/l

gehalte in µg/l Nonylfenolen

75

Nonylfenolen

20

o/m/p/-Toluidine

3,4

3,3 3,3 0,05 indicatieve norm

Zuidwesthoek terrein Martens en van Oord 101-2

1,07-2,07

-

101-2

2,03-3,03

Somgroep C8-C10

101-3

5,97-6,97

-

101-4

8,85-9,85

102-2

2,02-3,02

Somgroep C8-C10 Ethylhexanol

640 3.030

Ethylbenzeen

160

150

Xylenen

480

70

Naftaleen

280

70

Tetrachlooretheen

130

40

Cis- en transdichlooretheen

120

20

Vinylchloride

80

5

Nonylfenolen

860

102-3

5,90-6,90

-

102-4

8,92-9,92

-

306

1,2-2,2

Somgroep C8-C10 Xylenen

7,2

3.527

3,3 5

640

102,4

70

Naftaleen

71

70

Vinylchloride

12

5

850

600

1.038

640

51

20

Minerale olie/alif. kws

309

6.456,9

640

26.000

Somgroep ftalaten

308

919,1

0,75-1,75

Somgroep C8-C10 Cis- en transdichlooretheen Nonylfenolen

250

3,3

Oostelijk terreindeel ATM W03

Somgroep C8-C10

03B

2,19-3,19

114-1

1,08-2,08

3.518

640

Cis- en transdichlooretheen

24

20

Naftaleen

73

70

Nonylfenolen

40

Ethylhexanol Somgroep PCB’s

114-2

2,38-3,38

3,3

Ethylhexanol Methylethylketon

114-3

6,07-7,07

-

114-4

8,93-9,83

-

-: Geen gehalten >GRH aangetoond

11.000 0,04

3030 0,01

11.000

3.030

8.500

6.000

Resumerend kan worden gesteld dat de volgende stoffen in concentraties > GRH in het grondwater zijn aangetroffen:  C8-C10 aromaten 

VOCl

 

Vluchtige aromaten Minerale olie



Nonylfenolen

 

EHN-verbindingen (ethylhexanol) diverse PAK

   

somgroep ftalaten: gPFOS somgroep PCB’s Methylethylketon

De hoogste gehalten van de aangetroffen stoffen zijn hoofdzakelijk in de peilbuizen 04A en peilbuis102-2 aangetoond. Opvallend is het verschil in resultaten tussen de naast elkaar staande peilbuizen 04A en 04B. Beiden hebben een peilfilter dat niet snijdend met de grondwaterspiegel staat. Het filter van peilbuis 04A staat echter wel iets hoger. Peilbuis 102-2 bevindt zich in het gebied waar bluswater heeft gestaan. Het bluswater is vanaf de groenstrook tussen het terrein van Wärtsilä en het terrein van Chemie-Pack in noordelijke richting afgestroomd. In de grondwatermonsters afkomstig van onder de kleilaag, zijn geen aan Chemie-Pack gerelateerde stoffen aangetroffen in concentraties > GRH aangetroffen.

Bijlage 2.4 Tekening situering boorpunten

te Oos lijke g dwe Ran

Bodemonderzoek Chemie-Pack Moerdijk Locaties boringen en peilbuizen

104 (2+3+4) ?

Provincie Noord-Brabant ?

303 302 ?

?

a orba Spo

400 (1+2+3)

n

105 (2+3+4) ?

208

307 (1+2)

!

!

?

01 (A+B) ?

210 211

?

207

301

!

!

212

!

209

!

205

204

!

!

102 (2+3+4)

G.T.T.M.

310-1

401 (1+2+3+4+5)

213 ! ? 306

?

? G.T.T.M.

C3

? !

!

B3

!

B4

219

227

!

!

B9 203

!

226 !

214

! !

!

B10

?

103 (3+4)

!

220 B8

B5

!

C2 313 (1+2)

!

!

!

218

!

202

408 (1+2+3)

?

201

?

!

?

200

204

205

?

!?

225

208

!

207 !

702

?

201 19

Vlasw eg

705

w03

?

113 (1+2+3+4)

701 03 (B+C) ?

!

210

?

?

217 !

!

706 ?

P103

101 (1+2+3+4)

!

?

707

?

19

! ?

?

708

!

216

309

803

!

!

A4

!

?

223

!

!

224

? !

116 (3+4)

?

?!

203 ?

704

115 (1+2)

? ?

518

?

703

!

?

Spoor b

111 (1+2+3+4)

Legenda ! boring

0

B18

!

1B 1C 40

60

80

P10

?

eg sw Vl a

2A 502 P12

315

!

!

eg

524

!

!

514

511 ?

?!

07 (B+C)

815

521 !

613

311 (1+2)

? !

?

821

618 !

107 (3+4)

?

?

602

627 !

?

818

B28

617

614 !

?

601

?

?

? Arcadis ?

520

411-3

!

616 CP001

n aa rb oo Sp

3-03

!

530

?

10 (B+C)

4B 4C

516

531 !? ?

CP003 ! ?

505

?

5A

!

513

!

!

!

08 (B+C)

!

!

512

09 (B+C)

317

615

4

?

?

12D 626

! ! 820 CP1 ! ? ? ! ! 3A 819 ! 504 525 ! P102 CP002 ! ! ! 3B ! 526 ? ? ? 108 (3+4) 503 528 508 ! 4A 527! Aveco 21 ! ! 515 ? ! 3C ! ?529 ! 312

316

11D

?

!

P101

109 (3+4)

Enviroplan 31

13D

625

P11 (1+2) !

! ? !

612

! ?

?

816 !

510

318

!

2

5B

5C

Spoo rb

aan

!

532 ?

aa n

Bureau Millieumetingen Directie Ruimtelijke Ontwikkeling en Handhaving Brabantlaan 1 5216 TV s-Hertogenbosch Telefoon (073) 680 8252 E-mail: [email protected]

!

?

2C

Schaal 1:2.000 formaat A3

HJP

! ?

B27 !

619 !

632

814

314 (1+2)

Sp oo rb

Arcadis 1-01 Vlasw eg

5 7

PV:

±

9

Bijlage:

!

B26

?

611

624

628

?

!

?

06 (B+C)

! !

620

610 !

B21

B22 6

!

817 !

?

Projectnr:

?

?

B23

B24

629

623 ! 603

811 ! ?

! 533 ! ! 501 ! ? ? 2B 110 (3+4) ! ! 522 ! 509 Aveco 20 Vlasw 523

Arcadis 5-03

100 Meters

!

!

1A

Mc1

!!

!

P9 (1+2) ?

!

!

B20

!

810

!

!

! !

!

!

B25

506 507

peilbuis 20

aan

608 ?

! ?

B19

P8

CP004

812

630

? ?

?

631 ! ? ?

P5 (1+2)

!

P7

05 (A+B)

605

!

606

!

!

!

!

B17

12

809

P6

B16

!

604

B11

B12

B13

?

!

!

607

621

609

!

112 (1+2+3+4)

?

P3 ?

!

! ?

! ? !

P4 (1+2)

B7

622

!

B10

!

808

B15 517

!

B9 B8

B14

202

106 (1+2+3+4)

813 !?

14D

B6

!

P104

412 (2+3) B1

! ?

B3

?!

!!

? ?

?

!

!

B2

!

!

A2

!

A3

04 (A+B)! P1 ! 805 ? ! B4 519 B5 P2 (1+2)

A1

? !

!

804

221 807!

806

222

C1

02 (B+C) Wematech 1 B7 ? ! ? ! B6

B1

3

?

114 (1+2+3+4)

206

eg

pb ATM

42

308

!

B2

215 209 !?

206 !

?

Bijlage 2.5 Tekening met verontreinigingscontour grond

Legenda Verontreinigingscontour grond maart 2013

213 213

227 227 226 226

216 216 225 225

804 804 803 803 03B 03B 224 224

223 223 519 519 A1 A1

532 532 5C 5C

Verontreinigingscontour grond Verontreinigingscontour grond, versie 25 maart 2013

Datum: maart 2013 Nummer: Moerdijk/Chemie-Pack/2013-013 tek 1 Schaal: 1 : 2.000 Formaat: A3 Status: Concept

Bijlage 2.6 NAP-hoogtes 8 november 2012

te Oos lijke d Ran

Bodemonderzoek Chemie-Pack Moerdijk hoogtemeting maaiveld d.d. 8 november 2012

weg

Provincie Noord-Brabant OBM

o Spo

400-1 bkpb

r ba a n

3,113 m+NAP M15 2,714 m+NAP

M14 M2, asfaltweg

G.T.T.M.

M3, asfaltweg

2,803 m+NAP

3,185 m+NAP

3,183 m+NAP G.T.T.M.

M4, zand

M13

2,851 m+NAP

2,777 m+NAP M10, zand 3,307 m+NAP

Martens en Van Oord

M11, zand 2,983 m+NAP M5, zand 2,935 m+NAP

M6, zand

M9, zand

M12

2,752 m+NAP

4,062 m+NAP 3

3,026 m+NAP

M7, zand 2,882 m+NAP

M8, klinkers Wärtsilä ATM

2,851 m+NAP

weg Vlas

Chemie-Pack

Legenda Wärtsilä

! 0

hoogtemeting 15

Projectnr:

30

45

60

75 Meters

2012-0255-B-H

Bijlage: PV:

HJP


±

ATM

Schaal 1:1.500 formaat A3 12

Spoo rb

6

a an

1A

Bijlage 2.7 NAP-hoogtes 6 maart 2013

Bodemonderzoek Chemie-Pack Moerdijk waterpassing 6 maart 2013 Provincie Noord-Brabant

OBM

G.T.T.M.

2,641 m+NAP (asfaltdoorgang MvO) !

MvO

!

2,341 m+NAP

2,907 m+NAP !

!

ATM

!

2,98 m+NAP

2,181 m+NAP

!

3,111 m+NAP 3,043 m+NAP

@ ?

!

!

3,247 m+NAP (bovenzijde greppel) !

2,731 m+NAP

bovenkant peilfilter 412-2 3,285 m+NAP

!

Legenda

2,233 m+NAP (bovenkant fundering)

!

!

2,553 m+NAP (greppel)

partij 1 (circa 3400 m3, 5440 ton) 2,919 m+NAP ! (asfalt ATM)

partij 3 (circa 1200 m3, 1920 ton) 0

10

Projectnr:

20

30

40

! 2,831 m+NAP

50 Meters

2013-0059-B-H

Bijlage: PV:

3,021 m+NAP

HJP


Chemie-Pack Wärtsilä

±

Schaal 1:1.000 formaat A3

ATM

Bijlage

3

Toelichting geohydrologisch model en gegevens

Bijlage Bodemopbouw en Geohydrologie 1

Locatie-informatie

In deze bijlage is de relevante informatie over de bodemopbouw en geohydrologie weergegeven. Deze informatie is afkomstig uit de rapportage “Beschrijving grondwatermodel Chemie-Pack, Bioclear, d.d. 15 maart 2013). Voor de achterliggende detailinformatie wordt verwezen naar deze rapportage. In

1.1.

Bodemopbouw

Gegevens over de regionale bodemopbouw zijn ontleend aan de Dienst Grondwaterverkenning TNO te Delft (Grondwaterkaart van Nederland, inventarisatierapport West Brabant, kaartbladen 43 oost en 44 west, 1976). De regionale bodemopbouw kan als volgt worden ingedeeld: •

Deklaag (dikte circa 10 meter), bestaande uit klei c.q. zandige klei met plaatselijk veen (Westland Formatie).

•

Onder de deklaag bevindt zich het eerste watervoerend pakket bestaande uit zanden, voornamelijk behorend tot de Formatie van Kreyftenheye en Twente (dikte laag circa 25 meter).

•

Onder het eerste watervoerend pakket wordt een scheidende laag aangetroffen voornamelijk behorende tot de Formaties van Kedichem en Tegelen.

De lokale bodemopbouw op de locatie bestaat globaal uit een pakket opgebracht matig fijn zand, met daaronder een kleilaag (het oorspronkelijke maaiveld). De diepte van de kleilaag varieert en bevindt zich ter plaatse van Chemie-Pack op een diepte van circa 2,3 tot circa 3 meter minus maaiveld (m-mv). In paragraaf 2 van deze is de lokale bodemopbouw en geohydrologie uitvoerig beschreven.

1.2.

Geohydrologie

De grondwaterstroming van het ondiepe, verontreinigde grondwater in de bovenste zandlaag wordt vooral bepaald door de neerslag, door de afvoer van deze neerslag door omringende sloten en door de neerwaartse verspreiding van het grondwater door de kleilaag (op circa 3 m-mv). Deze neerwaartse verspreiding van het grondwater is veel kleiner dan de horizontale verspreiding richting de sloten. Voor de verspreiding van het verontreinigde grondwater speelt de kleilaag een belangrijke rol. Als deze kleilaag zou ontbreken, dan zou het verontreinigde grondwater zich verder naar de diepte toe kunnen verspreiden. Daarom is er veel aandacht besteedt aan het in kaart brengen van de verbreiding, diepte, dikte en kwaliteit van deze kleilaag. Een beschrijving is opgenomen in paragraaf 2. Daarnaast is een nadere beschrijving van de geohydrologische situatie opgenomen. 1

2.

Opbouw kleilaag

Het terrein waarop Chemie-Pack is gelegen is omsloten door havens (westen oostzijde) en het Hollands Diep (noordzijde) en vormt daarmee in feite een schiereiland. Het terrein is omstreeks 1970 aangelegd op het toenmalige oude maaiveld, middels het opspuiten van zand afkomstig uit de Biesbosch. Het oude maaiveld was vroeger buitendijks gebied, behorend bij het Hollands Diep en bestond uit slikken die bij hoog water overstroomden. Op oude kaarten is te zien dat in het gebied waar Chemie-Pack nu ligt vroeger kreken aanwezig waren, die de slikken doorsneden. Zie hiervoor figuur 1a en 1b.

Figuur 1a. Voormalige slikken (kaart 1957 bron www.watwaswaar,nl), de coördinaten van de twee kruispunten zijn X:100.000 Y:412.000 en X:101.000 en Y:412.000. De cirkel geeft de ligging van Chemie-Pack aan (zie ook figuur 1b)

2

412500

412000

411500

100000

100500

101000

101500

Figuur 1b. Voormalige slikken (kaart 1957), met ondergrond huidige situatie

Hierbij moet worden opgemerkt dat de kaart uit 1957 niet maatgevend hoeft te zijn voor de situatie omstreeks 1970, toen het industrieterrein Moerdijk werd aangelegd. Het was een dynamisch gebied met waarschijnlijk steeds wisselende kreken en geulen. Ook heeft er kleiwinning plaatsgevonden (mondelinge mededeling van omwonenden). Door deze dynamiek is de kleilaag waar we nu mee te maken hebben variabel in dikte en in kwaliteit. Er kunnen geulen in voorkomen (momenteel weer opgevuld met zand) en met name in noordelijke richting (richting het huidige Hollands Diep) kan de kleilaag ook ontbreken of dun zijn. In alle boringen die op en rond de locatie Chemie-Pack zijn uitgevoerd in het kader van het onderzoek naar de verontreiniging is de kleilaag echter aangetoond. Op basis van de uitgevoerde boringen is een reconstructie gemaakt van de kleilaag (bovenen onderkant ten opzichte van NAP). Met behulp van de beschikbare gegevens is een interpolatie gemaakt van de diepteligging van de bovenen de onderzijde van de kleilaag. De resultaten hiervan zijn weergegeven in figuur 2 en figuur 3.

3

412500

0.8 0.6 0.4 0.2 0 -0.2 -0.4

412000

-0.6 -0.8 -1 -1.2 -1.4 -1.6 -1.8 -2

411500

100000

100500

101000

101500

Figuur 2. Interpolatie diepteligging bovenzijde kleilaag (ten opzichte van NAP) 412500

0.8 0.6 0.4 0.2 0 -0.2 -0.4

412000

-0.6 -0.8 -1 -1.2 -1.4 -1.6 -1.8 -2 -2.2 -2.4

411500

100000

100500

101000

101500

Figuur 3. Interpolatie diepteligging onderzijde kleilaag (ten opzichte van NAP)

4

Zoals blijkt uit figuur 3 is de diepteligging van de bovenkant van de kleilaag variabel in het gebied. Op de locatie van Chemie-Pack bevindt de kleilaag zich op circa 0,6 m+NAP, direct daaromheen ligt de kleilaag iets dieper, tussen de 0,2 en 0,4 m+NAP. Verder naar het noorden, vanaf de 0,2 m+NAP hoogtelijn, duikt de kleilaag naar de diepte, tot circa 2 m+NAP. Dit houdt verband met het feit dat hier vroeger het Hollands Diep begon (zie ook figuur 1b waar de oude waterlijn is weergegeven). De kleilaag komt zuidoostelijk van Chemie-Pack steeds verder omhoog. De dikte van de kleilaag neemt daarbij ook toe. Opgemerkt moet worden dat de interpolatiekaarten slechts een beeld geven, dat op een beperkt aantal waarnemingen is gebaseerd. In het gebied tussen de Vlasweg en de Oostelijke Randweg zijn vrij veel gegevens beschikbaar, maar daarbuiten veel minder. De plaatselijke diepteligging van de kleilaag kan dan ook afwijken.

3.

Doorlatendheid

Één van de belangrijkste eigenschappen van de bodem voor wat betreft de grondwaterstroming is de doorlatendheid. De doorlatendheid van de bodem is de weerstand van de bodem voor grondwaterstroming. Een lage doorlatendheid betekent een hoge weerstand voor stroming, een hoge doorlatendheid betekent een lage weerstand voor stroming. In tabel 1 is de bodemopbouw en de doorlatendheid van het gecalibreerde grondwatermodel (zie rapportage Bioclear, d.d. 15 maart 2013) weergegeven. De bodemopbouw is afgeleid op basis van de beschikbare boorbeschrijvingen van de locatie (rapporten bureau milieumetingen) aangevuld met regionale gegevens (DINO-loket TNO). De geohydrologische basis (klei) is aanwezig vanaf circa 60 m-NAP. Deze slecht doorlatende laag is als onderzijde van het model gekozen. De doorlatendheden van de modellagen 1 en 2 zijn afgeleid op basis van de resultaten van de uitgevoerde korrelgrootteverdelingen en doorlatendheidstesten en zijn bijgesteld aan de hand van calibratie op stijghoogtemetingen. Voor de overige modellagen is de doorlatendheid overgenomen van de REGIS II bestanden en indien nodig bijgesteld op basis van calibratie op stijghoogtemetingen. Modellaag 6 betreft een veen/kleilaag die in de REGIS bestanden niet aanwezig is. Uit diepere boringen van Bureau Milieumetingen blijkt echter dat er in het traject van circa 8 tot circa 9 m-mv veen- of kleilagen kunnen voorkomen. Er zijn echter ook boringen waarin geen veen of klei is aangetroffen (ondermeer boringen 102, 104 en 106 en 107). In de boorstaten worden in het betreffende boortraject echter wel laagjes klei of kleiresten opgemerkt. Het is daarmee aannemelijk dat er in het traject tussen 8 en 9 m-mv aanzienlijke weerstand is voor grondwaterstroming. Dit is in het model gesimuleerd door het aannemen van een slecht doorlatende laag (modellaag 4). Van de diepere bodem (> 20 m-mv) zijn weinig boorgegevens ter plaatse van Chemie-Pack voorhanden en de bodemopbouw in het model is daarom voornamelijk gebaseerd op de REGIS bestanden. Uit door het Havenschap Moerdijk ter beschikking gestelde sondeergegevens ter plaatse van de nieuwe insteekhaven 5

aan de noordzijde van Chemie-Pack blijkt dat de bodemopbouw ter plaatse tot tenminste circa 20 m-NAP zeer heterogeen is, met veel weerstandslagen (slibhoudend zand en kleilagen). Tabel 1. Model laag

1

Laagopbouw van het model Diepte

Geohydrologisch

Horizontale

Verticale

Horizontale

Verticale

(m-mv)1

pakket

doorlatendheid

doorlatendheid

doorlatendheid

doorlatendheid

Kx, Ky (m/dag)

Kz (m/dag)

Kx, Ky (m/dag)

Kz (m/dag)

Oude model

Oude model

Na calibratie

Na calibratie

0 tot 2,8

Opgebrachte

15

1,5

4

0,04

0,001

0,001

0,001

0,0005

Eerste WVP

18

3,6

0,5

0,005

Slecht doorlatende

0,001

0,0002

0,01

0,001

Deklaag, matig fijn tot matig grof zand 2

2,8 tot 4,3

2

Deklaag (klei, oorspronkelijk maaiveld)

3, 4, 5

4,3 tot 8,5

6

8,5 tot 9,5

laag, veen en/of klei 7,8

9,5 tot 12,9

Eerste WVP

18

3,6

0,5

0,005

9

12,9 tot

Slechter doorlatende

0,1

0,01

0,001

0,0005

22,5

laag

22,5 tot

Eerste WVP

17

3,4

17

1,7

39,3 tot


0,08

0,08

0,08

0,001

50,3

laag

50,3 tot

Eerste WVP

19

3,8

19

3,8

58,3 tot

Eerste WVP,

16 (0,13)

3,2 (0,13)

16 (0,13)

3,2 (0,13)

59,6

plaatselijk klei

59,6 tot

Eerste WVP

16

3,2

16

3,2

10,11

39,3 12

13

58,3 14

15

61,3 1: Betreft de diepteligging van de modellagen ter hoogte van de locatie; over het hele modelgebied varieert de diepteligging van de lagen (zie figuur 7) 2: De diepteligging en dikte van de kleilaag is variabel

In tabel 1 zijn zowel de doorlatendheden van het oorspronkelijke model weergegeven, als de doorlatendheden na calibratie op de stijghoogtemetingen van 2012. Daaruit blijkt dat bij de calibratie met nam de verticale doorlatendheden van de eerste negen modellagen sterk omlaag moesten worden gebracht om een goed calibratieresultaat te verkrijgen. De doorlatendheid van het eerste watervoerend pakket moest ten opzichte van REGIS gegevens sterk worden verlaagd. Het gaat om sterk slibhoudend zand, soms met kleilagen/laagjes, met een lage verticale doorlatendheid. De doorlatendheid van de kleilaag is middels een drietal doorlatendheidsmetingen met Akkerman steekbussen in het laboratorium onderzocht (zie bijlage 4). De resultaten zijn weergegeven in onderstaande tabel. 6

Tabel 1. Resultaten doorlatendheidsmetingen kleilaag (zie rapportage Fugro, bijlage 4) Monster

Diepte

Doorlatendheid (m/sec)

Doorlatendheid (m/dag)

(m-mv)

1

3,05

9,5*10exp-9

0,00082

2

3,25

2,1*10exp-9

0,00018

3

2,60

4,3*10exp-8

0,0037

Gemiddelde

1,8*10exp-8

0,0016

Mediaan

9,5*10exp-9

0,0008

De verticale doorlatendheid van de kleilaag in het grondwatermodel is uiteindelijk gesteld op 0,0005 m/dag. Deze aanname valt binnen de bandbreedte van de uitgevoerde metingen en lijkt zeker realistisch voor de locatie. In werkelijkheid zal de doorlatendheid van de kleilaag over de locatie kunnen variëren. De doorlatendheid van de opgebrachte zandlaag is middels 26 korrelgrootteverdelingen bepaald door berekening met de methodes van Seelheim en Hazen. De resultaten van de doorlatendheidsbepalingen van de kleilaag en de korrelgrootteverdelingen van de zandlaag zijn opgenomen in bijlage 2. De resultaten zijn samengevat in tabel 5. Tabel 2. Resultaten korrelgrootteverdelingen (samengevat)

Methode

Doorlatendheid

Doorlatendheid (m/dag)

(m/dag)

Gemiddeld

Range Seelheim

5,2 tot 40

22,5

Hazen

0,1 tot 31,2

15,9

Naast deze bepalingen op basis van de korrelgrootteverdelingen zijn enkele doorlatendheidstests uitgevoerd door Bureau Milieumetingen. De resultaten van acht metingen met de omgekeerde boorgatmethode (onverzadigde zone) waren in de range van 9 tot 27 m/dag. Deze resultaten komen goed overeen met de resultaten van de berekeningen op basis van de korrelgrootteverdeling. Daarnaast zijn door Bureau Milieumetingen vier falling head tests uitgevoerd op filters met verschillende dieptes, waarvan twee in de zandlaag boven de kleilaag (filters 102-2 en 106-2). Deze laten een lagere doorlatendheid zien van respectievelijk 2,2 en 0,3 m/dag. Uit deze gegevens blijkt, dat de doorlatendheid van de zandlaag op de locatie sterk kan variëren. Overigens wordt hierbij nog vermeld dat de methode van Seelheim vaak een overschatting van de doorlatendheid laat zien. Tijdens de calibratie is de doorlatendheid van de zandlaag naar beneden bijgesteld tot 4 m/dag. Er zijn aanwijzingen dat de doorlatendheid van de bodem in de directe omgeving van Chemie-Pack lager is dan op andere delen van het schiereiland. Dit kan een gevolg zijn van de brand (vermindering van de doorlatendheid als gevolg van de sterke verontreiniging door polymerisatiereacties). Het lijkt erop dat dit inderdaad het geval is. In ieder geval verdiend het aanbeveling om bij de sanering rekening 7

te houden met het feit dat de doorlatendheid van de bovenste zandlaag sterk kan variëren en ter plaatse van Chemie-Pack verlaagd kan zijn.

4.

Kwantitatieve gegevens

In het model zijn het Hollands Diep, havens en omringende sloten ingevoerd. Het peil van het Hollands Diep is gemiddeld 0,4 m+NAP. Dit is de jaargemiddelde waterstand van 2010 op basis van meetresultaten afkomstig van www.waterbase.nl. Het peil in de sloten is ingevoerd op basis van de metingen die vanaf voorjaar 2012 maandelijks zijn uitgevoerd. Aangezien de sloten direct na de brand zijn geschoond, is ten behoeve van de modelberekeningen aangenomen dat de weerstand van de slootbodem relatief gering is (verticale doorlatendheid: 1 m/dag, dikte sliblaag 0,1 m, breedte sloot 1 meter). De gemodelleerde neerslag in het model bedraagt 360 mm/jaar voor het onverharde deel van de locatie. Voor het verharde deel is de neerslag op 75 mm/jaar gesteld, aangezien een groot deel van het hemelwater via de riolering wordt afgevoerd. In figuur 4 is de verdeling van de neerslag in het model weergegeven.

Figuur 4. Verdeling van de neerslag in het grondwatermodel, donkerblauw: 360 mm/jaar, wit: 75 mm/jaar

5.

Resultaten modelberekeningen Plan Noord

Met behulp van het in bovenstaande paragrafen beschreven grondwatermodel zijn modelberekeningen uitgevoerd aan de drains voor `Plan Noord`. In figuur 5 zijn de resultaten weergegeven van het definitieve ontwerp.

8

Figuur 5. Isohypsen en stroomlijnen definitieve ontwerp `Plan Noord` zoals berekend met het grondwatermodel

In figuur 5 zijn de aan de drains bij ATM in grijs en de aan te leggen drains in blauw weergegeven. De drains bij ATM hebben een instelniveau van 1,2 m+NAP. De drains op de grens met Martens en Van Oord en ATM hebben een instelniveau van 1,0 m+NAP. De noordelijke drain op het terrein van Martens en Van Oord heeft een instelniveau van 0,8 m+NAP. De opbrengsten per sectie zijn als volgt: 3

Drains ATM: 9 m /dag 3

Drains MVO/ATM: 13,4 m /dag 3

Noordelijke drains MVO: 15,9 m /dag 3

Totaal: 38,3 m /dag Dit zijn de debieten bij een gemiddelde situatie (steady-state model). In een natte periode kunnen de drains meer water opleveren; in een droge periode minder. Verder zullen de drains bij opstart meer water leveren, totdat het steady-state niveau is bereikt. Als de gemiddelde doorlatendheid van de bodem groter is dan de aangenomen 4 m/dag is het mogelijk dat de drains meer water geven en er dus meer water gereinigd moet worden. Op voorhand is dit moeilijk in te schatten gezien de variabiliteit in doorlatendheid die op de locatie kan voorkomen.

9

Verder blijkt uit figuur 5 dat de grondwaterstand afneemt tot circa 1 m+NAP bij de noordelijke drain. Waterdeeltjes vanaf de buitenste verontreinigingscontour worden alle ingevangen in het beveiligingssysteem. Het is van belang dat niet alleen de opbrengsten per drain worden gemonitoord, maar tevens de stijghoogtes in het gebied, om daarmee vast te stellen dat de verontreiniging in het gebied inderdaad effectief wordt beheerst.

10

Bijlage

4

Specificaties ligging systeem onder en nabij loods ATM

4.1 Memo: aanleg drains en putten onder nieuwe loods ATM (memo 29-11-2012) 4.2 As built tekening

Memo: aanleg drains en putten onder nieuwe loods ATM Doel Opsteller Datum Bijlagen

: Informeren betrokkenen en vastleggen werkafspraken : Roland Somers : 29-11-2012 : tekeningen en kaarten

Inleiding ATM is thans een loods aan het bouwen waaronder ook sprake is van grondwaterverontreiniging van Chemie-Pack (zie luchtfoto en contourkaart grondwaterverontreiniging in bijlage). Het is vereist dat er een onttrekkingssysteem onder de loods wordt aangelegd voordat de funderingen en vloeren zijn gestort. Omdat sprake is van een dynamische bouwproces, vindt frequent overleg plaats. Het aanleggen van de drains maakt onderdeel uit van een groter plan om de noordwesthoek van de verontreiniging in het grondwater te beheersen. In de modellering wordt daar rekening mee gehouden onder andere door de aanleg van een interceptiesleuf (grindsleuf) op het terrein van MVO en een foliescherm langs de westgrens met ATM. Zie ook de schets in bijlage met “Situering systeem beveiliging verspreiding noord-westelijke deel pluim” De drains onder de nieuwe loods dienen vooruit lopend op het totale plan op korte termijn en als onderdeel van een bouwplanning te worden aangelegd. Grondwatermodellering Ter plaatse van de loods is een aantal boringen geplaatst en zijn sonderingen beoordeeld waaruit blijkt dat er sprake is van een kleilaag ter plaatse van de verontreiniging. Soms ligt deze laag dieper maar hij is aanwezig. Het grondwater heeft ter plaatse een noordwestelijke stromingsrichting. De contour van de grondwaterverontreiniging is weergegeven in de bijlage. Bioclear heeft met een tweetal drains geprojecteerd onder de loods die op het einde van de pluim liggen. Te samen met een meer stroomopwaarts later aan te leggen grindsleuf, wordt het noordwestelijk deel van de verontreiniging beveiligt en kan hier later worden gesaneerd. Het “ontwerp drains, interceptiesleuf (grindsleuf) en foliewand” voor ATM is doorgerekend m.b.v. het geohydrologisch model. Er zijn twee situaties doorgerekend: één waarin de kleilaag onder ATM deels ontbreekt (plaatje 1) en één waarin de kleilaag aanwezig is (plaatje 2). Voor beide situaties is uitgegaan van een instelniveau (waterpeil) in de drains onder ATM van 1,2 m+NAP (peil is nu 1,75 m+NAP) en een peil van de interceptiesleuf van 1,0 m+NAP. In beide situaties is de verontreiniging goed beheerst (zie plaatjes). De beheersdebieten zijn bij de twee berekende scenarios als volgt: - zonder kleilaag: uit de drains tezamen 11,1 m3/dag; uit de interceptiesleuf 26,4 m3/dag - met kleilaag: uit de drains tezamen 9,6 m3/dag; uit de interceptiesleuf 26,8 m3/dag Vooralsnog wordt er met redelijke zekerheid vanuit gegaan dat de kleilaag aanwezig is.

Memo: drains nieuwe loods ATM

pagina 1 van 6

29-11-2012

Aanlegeisen drains loods ATM Voor de aanleg kan worden uitgegaan van het eerder gecommuniceerde ontwerp (diepteligging drains onder ATM op 0,5 m+NAP) en verder van standaard drainmateriaal (rond 90 mm, HDPE), indien mogelijk met wat grotere spleetwijdte dan standaard. De drains moet sterk genoeg zijn (hoge drukklasse) om de toekomstige aan te kunnen. Er blijft een bepaald risico dat de drains onder ATM verstopt raken, mede daarom liggen er zekerheidshalve twee. Dit pleit er tevens ook voor om de interceptiesleuf zo solide mogelijk aan te leggen, zodat daaruit in ieder geval en ten allen tijde voldoende water kan worden onttrokken. Voor de interceptiesleuf is uitgegaan van een RVS drain met in- en uittrede punt, omstort met grof zand (grind). Uitvoeringsaspecten loods ATM Voor de aanleg van het totale systeem dienen naast de drains ook put(ten) te worden geplaatst en mantelbuizen (onder fundering en voor persleiding/signaalkabels) te worden aangelegd. Voor de situering van de putten en de mantelbuizen wordt verwezen naar een overzichttekening en de bouwtekening van de loods met daarop een schets van het systeem. Tevens is i.v.m. de situering van de put(ten) een artist impression opgenomen van de toekomstige loods aan de zuidzijde van de thans te bouwen loods. Hierin is ook de globale ligging van de put en de persleiding geprojecteerd. De verzamelen persput zal met een zwaar verkeersdeksel afgewerkt moeten worden op het bouwpeil. Voor de aanleg van de drainage wordt thans, gezien het waterbezwaar bij leggen in een sleuf, uitgegaan van de inzet van een drainagemachine. Voor het aansluiten van de drainage op de blinde buis en voor de de doorvoer door de mantelbuis onder de fundering, zal een bouwputbemaling noodzakelijk zijn. Het laatste geldt ook voor het plaatsen van de put(ten). De persleiding, electra en signaalkabels worden in een mantelbuis aangelegd. Deze mantelbuis kan worden gerealiseerd middels een gestuurde boring of een in het werk gelegde buis en dan langs de fundering. Het laatste is beduidend eenvoudiger en goedkoper alleen dient gefaseerd met de bouw te worden aangelegd. Het laatste deel op het terrein van ATM kruist de weg en dient in een korte actie in een sleuf (asfalt zagen en graafwerk) te worden aangelegd. Planning De planning van ATM is in eerste instantie leidend weliswaar met realistische uitvoeringstermijnen en in goed overleg voor de aanleg van drainage en mantelbuizen. Drie bouwfasen a) Fundering 7 (week 50, 2012) - mantelbuis langs fundering (nog geen persleiding of kabels) b) Fundering 8 (week 51 of anders 2-3, 2013) - mantelbuizen drainage onder fundering - mantelbuis persleiding langs fundering (tevens persleiding of kabels doortrekken met mantelbuis fundering 7)) c) Vloer ter plaatse van drains(week 8, 2013) - Leggen drainage, bouwputbemaling doorsteek blinde buis mantelbuizen en voor plaatsen putten Niet bouw gerelateerd d) Doorsteek rijweg asfalt (week i.o.m. ATM, 2013) - mantelbuis persleiding richting MVO, tevens persleiding of kabels doortrekken met mantelbuis fundering 7 en 8)


pagina 2 van 6

29-11-2012

Organisatie en kosten Contactpersonen namens: - ATM: Lauran Willemsen - Provincie: Felix Buijs - MVO: Kees Mulders De uitvoering vindt plaats in opdracht en op kosten van de provincie onder toezicht van genoemde contactpersonen. Het is nog niet vastgelegd of ATM of de provincie rechtstreeks opdrachtgever is van de uitvoerend aannemer.


pagina 3 van 6

29-11-2012

Bijlagen: tekeningen, plaatjes en schetsen

Luchtfoto met contouren grondwaterverontreiniging

Contourenkaart grondwater met fasering nieuwe loods


pagina 4 van 6

29-11-2012

Schets situering systeem beveiliging verspreiding noord-westelijke deel pluim

Plaatje 1: grondwatermodellering, deels afwezige kleilaag

Plaatje 2: grondwatermodellering met kleilaag Memo: drains nieuwe loods ATM

pagina 5 van 6

29-11-2012

Bouwtekening loods met globale aanduiding drains, put(ten) en persleiding (in mantelbuis)

Artist impression toekomstige loods zuidzijde thans te bouwen loods met globale aanduiding put en persleiding (in mantelbuis) Memo: drains nieuwe loods ATM

pagina 6 van 6

29-11-2012

Bijlage

5

Tekeningen uit te voeren grondwerk

5.1 Aan te leggen systeem, inclusief detailuitsnede met opbouw interceptiesleuf 5.2 Ontgravingstekening

Bijlage

6

Bemalingsberekening

Betreft

Bemaling Chemie-Pack Plan Noord

Opdrachtgever


Projectcode

20134453

Auteur

Marc van Bemmel

Datum

11 april 2013

1.

Bemaling

Ten behoeve van de realisatie van de drains bij “Plan Noord” worden vier pompputten aangelegd. Een schets van de drains en de pompputten is weergegeven in figuur 1.

N4

A:

N2

N3 N5

Figuur 1. Schets van de te realiseren drains met de ligging van de drie pompputten

In deze notitie zijn de resultaten weergegeven van modelberekeningen aan de bemalingen ten behoeve van het plaatsen van de pompputten. Voor het plaatsen van de drains is geen bemaling benodigd.

2.

Resultaten modelberekeningen

Ten behoeve van de bemalingsberekeningen is het modelgrid verfijnd tot 1,25 bij 1,25 meter per cel. De berekeningen zijn uitgevoerd voor de noordoostelijke put (blauw weergegeven in figuur 1). Voor de andere putten is een vergelijkbare bemaling benodigd.

1

Het grondwatermodel is uitgebreid beschreven in de rapportage van Bioclear (“Beschrijving grondwatermodel Chemie-Pack Moerdijk”, d.d. 15 maart 2013). Hieronder volgt nog de laagopbouw van het model. Tabel 1. Model laag

1

Laagopbouw van het model Diepte

Geohydrologisch

Horizontale

Verticale

Horizontale

Verticale

(m-mv)1

pakket

doorlatendheid

doorlatendheid

doorlatendheid

doorlatendheid

Kx, Ky (m/dag)

Kz (m/dag)

Kx, Ky (m/dag)

Kz (m/dag)

Oude model

Oude model

Na calibratie

Na calibratie

0 tot 2,8

Opgebrachte

15

1,5

4

0,04

0,001

0,001

0,001

0,0005

Eerste WVP

18

3,6

0,5

0,005

Slecht doorlatende

0,001

0,0002

0,01

0,001

Deklaag, matig fijn tot matig grof zand 2

2,8 tot 4,3

2

Deklaag (klei, oorspronkelijk maaiveld)

3, 4, 5

4,3 tot 8,5

6

8,5 tot 9,5

laag, veen en/of klei 7,8

9,5 tot 12,9

Eerste WVP

18

3,6

0,5

0,005

9

12,9 tot


0,1

0,01

0,001

0,0005

22,5

laag

22,5 tot

Eerste WVP

17

3,4

17

1,7

39,3 tot


0,08

0,08

0,08

0,001

50,3

laag

50,3 tot

Eerste WVP

19

3,8

19

3,8

58,3 tot

Eerste WVP,

16 (0,13)

3,2 (0,13)

16 (0,13)

3,2 (0,13)

59,6

plaatselijk klei

59,6 tot

Eerste WVP

16

3,2

16

3,2

10,11

39,3 12

13

58,3 14

15

61,3 1: Betreft de diepteligging van de modellagen ter hoogte van de locatie; over het hele modelgebied varieert de diepteligging van de lagen 2: De diepteligging en dikte van de kleilaag is variabel

De bemaling vindt plaats in de bovenste zandlaag; dit komt overeen met modellaag 1. Bij de bemalingsberekeningen is uitgegaan van een te bemalen oppervlakte van vijf bij vijf cellen (6,25 bij 6,25 meter). De bemaling wordt op klassieke wijze uitgevoerd met een ring van bemalingsfilters rondom te aan te leggen pompput. Uit de modelresultaten blijkt dat voor verlaging tot circa 0,3 m+NAP (vlak boven de kleilaag) 3

in steady-state een debiet benodigd is van circa 0,5 m /uur (zie bijlage 1). Omdat de doorlatendheid op de locatie sterk kan variëren zijn de berekeningen herhaald bij een vijf

2

maal hogere doorlatendheid van de bovenste zandlaag (K = 20 m/dag, worstcase scenario). 3

Bij deze doorlatendheid is in steady-state een bemalingsdebiet van circa 1,4 m /uur benodigd. Om het steady-state niveau te bereiken wordt tijdelijk een hoger debiet gebruikt. Daarvoor moet naar schatting enkele honderden kuubs grondwater worden weggepompt, afhankelijk 3

van de doorlatendheid (range 100 – 500 m ). Dit kan worden bereikt door de bemaling te 3

starten met circa 10 m /uur en de stijghoogtes in de put en de omgeving goed te monitoren. Als de grondwaterstand niet snel genoeg zakt, dan kan het debiet worden verhoogd naar 20 3

m /uur. Ervan uitgaande dat voor het plaatsen van de put twee dagen nodig is (1 dag voor het droogpompen van de put, en 1 dag voor het plaatsen van de put) dan wordt in totaal circa 3

100 tot 600 m grondwater per te plaatsen pompput opgepompt. Het bemalingswater wordt geherinfiltreerd in de ontgravingskuip van deelgebied 2. Indien het herinfiltreren leidt tot stankoverlast als gevolg van te hoge concentraties verontreinigingen in het grondwater, dan wordt de infiltratie in de ontgravingskuip gestaakt en wordt het bemalingswater getransporteerd naar het opslagbassin bij de waterzuivering aan de Vlasweg. Hiertoe wordt –uit voorzorg- het infiltratiebassin voor zover als mogelijk leeg te 3

maken, waaroor een buffercapaciteit van 500 à 600 m wordt gecreëerd. Het water wordt dan niet meer geherinfiltreerd, maar na zuivering met de aanwezige waterzuivering geloosd op het Hollands Diep. Het bemalingswater wordt per pompput eenmalig bemonsterd en geanalyseerd op de gidsparameters Chemie-Pack. Daarnaast worden de stijghoogtes twee maal per dag gecontroleerd ter plaatse van één peilbuis nabij de bemaling.

3.

Kwaliteit van het bemalingswater

In de periode van direct na de brand tot heden is de grondwaterkwaliteit vastgesteld door middel van analyses, onder andere in de nabijheid van de locaties van de pompputten die bij uitvoering van plan Noord zullen worden geplaatst. Om een inschatting te kunnen maken van de kwaliteit van het opgepompte grondwater per pompput, is per pompput gekeken welke peilbuizen hiervoor relevant zijn. In onderstaande tabel is per pompput aangegeven van welke peilbuizen de analyseresultaten kunnen worden gebruikt. Tabel Overzicht relevante peilbuizen per pompput Pompput

Noordoostelijke (N4)

Relevante

Filterstelling

peilbuis

mv)

pompput102-2

2,02-3,02

(m- Onderzoek

Analysepakket

2011-0119

1, 2

2012-0068

1

Grondwaterkarakterisatie

6

3

Pompput

Noordwestelijke pompput

Relevante

Filterstelling

peilbuis

mv)

102-3

2,07-7,07

(m- Onderzoek

Analysepakket

2011-0119

1, 2

2012-0068

1

102-4

8,92-9,92

2011-0019

1,2

306

1,20-2,20

2012-0068

1


6

114-1

1,08-2,08

2011-0019

1, 2

114-2

2,38-3,38

2011-0019

1, 2

114-3

6,07-7,07

2011-0019

1, 2

114-4

8,93-9,93

2011-0019

1, 2

306

1,20-2,20

2012-0068

1


6

(N2)

308

0,47-1,47

2012-006

1

Zuidwestelijke pompput (N5) 03B

2,19-3,19

2011-0042

1, 3

W03

1,5-2,50

2012-0068

1

309

0,75-1,75

2012-0068

1

Grondwaterkarakterisatie Zuidoostelijke pompput (N3) 04A

04B

1,03-2,03

1,90-2,90

2011-0042

1,3

2011-0254

7

2011-0042

1,3

2012-0068

1

2012-0118

5

14D

1,81-2,81

2011-0042

1,3

P1

1,09-2,09

2011-0207

4

P2

1,10-2,10

2011-0207

4

101-1

1,07-2,07

2011-0019

1, 2

101-2

2,03-3,03

2011-0019

1, 2

2012-0068

1

2012-0068 (fase 3) 102-3

5,97-6,97

2011-0019

1, 2

102-4

8,85-9,85

2011-0019

1, 2

Pakket 1: GCMS-screening vluchtige en niet vluchtige verbindingen Pakket 2: Zware metalen, pFOS, Amines Pakket 3: Zware metalen, pFOS, Dioxinen/dibenzofuranen Pakket 4: Amines, PAK, Vluchtige aromaten, VOCl, oplosmiddelen, minerale olie, PCB’s, OCB’s, Ftalaten, Chloorbenzenen, organo-fosforpesticiden, HCH, HCB, overige onderzoek Pakket 5: breed analysepakket ter vaststelling van gidsparameters (zie rapport 2012-0118) Pakket 6: C8-C10 aromaten, VOCl, vluchtige aromaten Pakket 7: Ethylhexylnitraat en aanverwante verbindingen

Per pompput zijn vervolgens de analyseresultaten van de relevante peilbuizen uit de database geselecteerd en beoordeeld. Zoals in aangegeven in bijlage 2 van het “Plan van Aanpak uitbreiding grondwater beveiligingssysteem Chemie-Pack gebied Noord" zijn in diverse grondwatermonsters gehalten boven de Gebiedspecifieke Richtwaarden voor Herstel

4

aangetoond. Het water dat bij de pompputten zal worden onttrokken, kan zijn samengesteld uit water met verontreinigingen > GRH in combinatie met niet of minder verontreinigd grondwater, daar het water bij de onttrekking alzijdig wordt aangezogen. Daarom is het van belang om niet alleen te weten welke stoffen in gehalten > GRH zijn onderzocht, maar ook welke stoffen wel zijn onderzocht, maar in gehalten kleiner dan de GRH of detectielimiet zijn aangetoond. In bovenstaande tabel is te zien op welke analysepakketten het grondwater uit de peilbuizen is onderzocht. Gezien de grote hoeveelheid data is het vrijwel ondoenlijk om de analyseresultaten per onderzochte stof overzichtelijk te presenteren. De analyseresultaten/meetgegevens zijn in analysecertificaten verwerkt, maar deze certificaten bevatten tevens resultaten van andere grondwatermonsters die in dit kader niet van belang zijn. Indien men toch de analysecertificaten wil raadplegen, wordt verwezen naar de rapportages van de desbetreffende onderzoeken. In die rapportages zijn de analyseresultaten getoetst aan de normen uit de Circulaire Bodemsanering. Daarnaast wordt verwezen naar het Toetsingsdocument dat door de Provincie Noord- Brabant in april 2013 wordt opgesteld en waarin alle verkregen analyseresultaten van grond en grondwater worden getoetst aan de GRH. Vanwege de grote hoeveelheid data, die moeilijk overzichtelijk te presenteren valt, is hieronder de te verwachten kwaliteit van het grondwater per pompput kort beschreven. Noordoostelijke pompput (N4) In het grondwater uit peilbuis 306 en peilbuis 102-2, nabij de noordoostelijke pompput, zijn meerdere stoffen in gehalten >GRH aangetoond (zie ook bijlage 2 PvA Noord). Het grondwater uit peilbuis 102-2 is tweemaal m.b.v. GCMS gescreend op vluchtige en niet vluchtige verbindingen, waarbij veel van de onderzochte stoffen in gehalten kleiner dan de GRH of (verhoogde) detectielimiet zijn vastgesteld. In het grondwater uit de peilfilters 102-3 en 102-4 onder de kleilaag zijn geen gehalten >GRH aangetoond. De gemeten gehalten zijn voor het overgrote deel kleiner dan de detectiegrens. Bij het onttrokken water uit de noordoostelijke pompput wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van vluchtige aromaten, C8-C10 aromaten, ethylhexanol, VOCl, nonylfenolen en minerale olie/alifatische koolwaterstoffen in gehalten >GRH. Noordwestelijke pompput (N2) In het grondwater uit peilbuis 114-1 zijn de somgroep PCB’s en ethylhexanol in gehalten >GRH gemeten en in het water uit peilbuis 114-2 zijn de stoffen ethylhexanol en methylethylketon (MEK) in gehalten >GRH aangetoond. In het grondwater uit peilbuis 308 geen stoffen in gehalten >GRH vastgesteld. In het grondwater uit peilbuis 306 overschrijden de gehalten aan alifatische koowaterstoffen (minerale olie), C8-C10 aromaten, naftaleen, xylenen en vinylchloride de GRH.

5

In het grondwater uit de peilfilters 114-3 en 114-4 onder de kleilaag zijn geen gehalten >GRH aangetoond. De gemeten gehalten zijn voor het overgrote deel kleiner dan de detectiegrens. Bij het ontrokken water uit de noordoostelijke pompput wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van gehalten >GRH aan PCB’s, ethylhexanol, MEK, alifatische koolwaterstoffen (minerale olie), C8-C10 aromaten, vluchtige aromaten, VOCl. Zuidwestelijke pompput (N5) In het grondwater uit peilbuis 03B zijn geen gehalten >GRH aangetoond. In het grondwater uit peilbuis W03 en peilbuis 309 zijn de gehalten aan cis-1,2 dichlooretheen, naftaleen, nonylfenolen en C8-C10 aromaten >GRH.

Bij het ontrokken water uit de zuidwestelijke pompput wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van gehalten >GRH aan C8-C10 aromaten, vluchtige aromaten, VOCl en nonylfenolen. Zuidoostelijke pompput (N3) In het grondwater uit peilbuis 04A zijn kort na de brand veel stoffen in gehalten >GRH aangetoond. In het grondwater uit peilbuis 04B zijn bij de verschillende onderzoeken ftalaten, C8-C10 aromaten, vluchtige aromaten en nonylfenolen >GRH aangetroffen. Ook in het grondwater uit de peilbuizen 14D, P1, P2 en 101-2 overschrijden de gehalten aan diverse stoffen de GRH. Bij het ontrokken water uit de zuidoostelijke pompput wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van PCB’s, alifatische koolwaterstoffen, vluchtige aromaten, ethylhexanol, PAK, C8-C10 aromaten, ftalaten, pFOS in gehalten >GRH. Uitgangspunt kwaliteit van het onttrekkingswater bij pompputten De eerder gemeten gehalten aan diverse stoffen in het grondwater, waarvan de gehalten zijn vermeld in bijlage 2 van het PvA Noord, kunnen als ‘worst-case’ worden aangehouden, maar zullen naar verwachting in werkelijkheid lager zijn door beroering van het te onttrekken water (vervluchtiging) en het feit dat ook minder verontreinigd grondwater kan worden aangezogen.

6

Bijlage 1

Isohypsen bemaling bij doorlatendheid = 4 m/dag

1

Bijlage 2

Isohypsen bemaling bij doorlatendheid = 20 m/dag

2

Bijlage

7

Technische specificatie pomp ‘Compatta 3T’ van Dreno

COMPATTA 2-3 ELETTROPOMPE SOMMERGIBILI SUBMERSIBLE ELECTROPUMPS

10

20

19

1

8

18

16

17

6 2

4

Compatta 2 0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2

0

4

6

8

10

12

14

16

13

18

21

Compatta 3

0,8

Applications Universal portable submersible electric motor pump. For pumping of raw and waste waters, stirred sludge, raw sludge, rotten sludge, mixed waters.

Seals Seal type applied to the motor side: Lip seal Seal type applied to the wet end side: Silicon-Carbide+Viton Ø14

Tipo - Type

COMPATTA 2 M/T COMPATTA 3 M/T

Dn2 - G 1” /2 1

Statore - Stator

9

Rotore - Rotor

10

Albero motore - Motor shaft

11

Tenuta a labbro - Lip seal

12

Tenuta meccanica inf. - Lower mech. seal

13

Acciaio inox Aisi 420 - Stainless steel Aisi 420 Gomma nitrilica - Nitrilic rubber

Ghisa G20 - Cast iron G20

16 17

Passacavo - (Cable) Grommet

18

Pressacavo - Cable clamp

19

Cavo alimentazione - Net supply cable

20

Manico - Handle

21

Chiavetta - Key

Acciaio inox Aisi 304 - Stainless steel Aisi 304

Viteria - Bolts

Acciaio inox Aisi 304 - Stainless steel Aisi 304

Gomma nitrilica - Nitrilic rubber Nylon

Gomma nitrilica - Nitrilic rubber Acciaio inox Aisi 416 - Stainless steel Aisi 416

Punto inferiore d’arresto nel caso di funzionamento automatico Lowest shut-off point for automatic operation

1.5 90 5,4

2 120 7,2

2.5 150 9,0

3 180 10,8

3.5 210 12,6

7,5 9,5

6,8 8,9

5,8 8,0

4,5 7,0

3,5 5,8

2,2 4,5

1,0 3,2

R.p.m.

Poli Poles

Hz

2 2

50 50

Hp P2

0,77 0,95

0,56 0,75

1/min 0,75 1

16

2850 2850

95

59

1 60 3,6

P1

H07RN8F Nylon caricato - Hard nylon

DN2

Directives, Norms, Tolerances Curves as per ISO 9906, Grade 2

0.5 30 1,8

kW

Carburo di silicio + viton - Silicon carbide + viton

Girante - Impeller Passacavo separatore Separator cable entry gland Rondella passacavo Washer cable entry gland Condensatore - Capacitor

DN3

Dati Tecnici - Specifications

Mandata Delivery

Cuscinetto inferiore - Lower ball bearing

8

Ghisa G20 Cast iron G20

1”1/4

82

Hm

Cuscinetto superiore - Upper ball bearing

7

135

Direttive, Normative, Tolleranze Curve secondo ISO 9906 livello 2


Corpo pompa - Pump casing

6

285

Tenute Tenuta lato motore: Tenuta a labbro Tenuta lato girante: Carburo di silicio+Viton Ø14

l/s l/m m3/h

5

hp

Motor Asynchronous electric 2 poles motor with squirrel-cage rotor. Stator Insulation: F = 155 °C Protection class: IP 68

Q

Flangia intermedia - Intermediate flange

0,4

0,3

Applicazioni Elettropompa sommergibile portatile per impieghi universali. Per il convogliamento di acque reflue e grezze, fanghi ravvivati, fanghi grezzi e fanghi putridi, miscugli di acque.

Tipo - Type

Cassa motore - Motor casing

4

55

Compatta 2

0,5

Motore Motore asincrono a 2 poli con rotore a gabbia di scoiattolo. Isolamento Statore: Classe F = 155°C Grado Protezione: IP 68

5

Ghisa G20 - Cast iron G20 Gomma nitrilica - Nitrilic rubber

170

kW

4

1,2

0,7

P2

10

12

m3/h

3

15

11

5

O’ Ring - O’ Ring

368

l/s

Coperchio motore - Motor cover

2

14

9

7

Compatta 3

0,9

Passaggio corpi solidi Free passage Ø 40 mm

8

1

Ø 18

Q

14

6

0

Girante - Impeller VORTEX

15

3

2

Materiali Materials

Descrizione Description

4 240 14,4

2,0

4.25 255 15,3

1,0

TIPO - TYPE

191

82

DN2

DN3

CAVO - CABLE 1 ~ 230 V


G 1”1/2

(1) 3x1 Ø 9

2”

Schuko-plug

3 ~ 400 V (1) 4x1 Ø 10

con terminali liberi with free terminals

OPTIONAL

1~ µf

3~ 400 V

3,2 4

16 18

1,7 1,8

TIPO - TYPE

X

Y

Z

COMPATTA 2 M/T

200

380

230

15

COMPATTA 3 M/T

200

380

230

15,5

TENUTE - SEALS

CUSCINETTI - BEARINGS

MT

10 Tipo: B2 Type: B2

A 230 V

95

12

Hm

COMPATTA 2 - 3

DN G 1” 1/2 - 2850 1/min

SUP./UPPER

INF./LOWER

SUP./UPPER

INF./LOWER

SC 15-24-5

MG1S2/14-G1

6201 2Z

6202 2Z

Kg DRENO POMPE SI RISERVA DI CAMBIARE SENZA PREAVVISO I DATI RIPORTATI IN QUESTO CATALOGO DRENO POMPE can alter without notifications the data mentioned in this catalogue

17

Doc_Rev.0 Date_01/05/08

Bijlage

8

Indeling werkterrein

Bijlage

9

Ecologisch werkprotocol

Ecologisch werkprotocol Flora- en faunawet ondergrondse sanering ChemiePack 2013 Projectnummer 130603 11 maart 2013

Auteur Ing. R.J. Buijs Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant Brabantlaan 1 5216 TV ‘s-Hertogenbosch

Buijs Eco Consult B.V., adviseurs ecologie

Projectnummer 130603 11 maart 2012

Provincie Noord-Brabant Ecologisch werkprotocol FFwet ondergrondse sanering ChemiePack 2013

INHOUDSOPGAVE 1.

INLEIDING ..................................................................................................................... 3 1.1 1.2 1.3 1.4

2.

HUIDIGE GEBIEDSKENMERKEN ................................................................................. 5 2.1 2.2

3.

ONTWIKKELING POPULATIE MEEUWEN OP CHEMIEPACK TERREIN ................................ 7 PROBLEEMSTELLING ................................................................................................ 7 PREVENTIEVE MAATREGELEN ................................................................................... 7

DE GEDRAGSCODE ..................................................................................................... 8 4.1 4.2 4.3

5.

SANERINGSLOCATIES 2013 ...................................................................................... 5 BROEDVOGELS ........................................................................................................ 6

MEEUWENPROBLEMATIEK ......................................................................................... 7 3.1 3.2 3.2

4.

AANLEIDING ............................................................................................................ 3 WETTELIJK KADER ................................................................................................... 4 DOEL RAPPORT ....................................................................................................... 4 LEESWIJZER ............................................................................................................ 4

UITWERKING GEDRAGSCODE .................................................................................... 8 ECOLOGISCHE BEGELEIDING .................................................................................... 8 RISICO’S ................................................................................................................. 9

WERKWIJZE BROEDVRIJ HOUDEN .......................................................................... 10 5.1 5.2.

WERKPROTOCOL BROEDVRIJ HOUDEN .................................................................... 10 INTERNE ORGANISATIE EN COMMUNICATIE ............................................................... 11

LITERATUUR ...................................................................................................................... 12

BIJLAGEN Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4

Wettelijk kader Format dagelijkse registratieformulier toezicht broedvrij houden Format registratieformulier incidenten Flora- en faunawet Gedragscode Flora- en faunawet Havenbedrijf Rotterdam N.V.


2


1.

Inleiding

1.1

Aanleiding


De Provincie Noord-Brabant is momenteel bezig met de ondergrondse sanering van de van ChemiePack op industrieterrein Moerdijk. Deze werkzaamheden vinden plaats op het voormalig Wärtsilä-terrein (aan Vlasweg) en het aangrenzende terrein van Martens en Van Oord (Oostelijke Randweg). Op deze terrein broeden jaarlijks enkele paren zilvermeeuw en kleine mantelmeeuw. Omdat broedsels van vogels zijn beschermd door de Flora- en faunwet en mogen ze niet worden vernietigd. Om de ruimtelijke ingrepen (ondergrondse saneringen) doorgang te laten hebben is gekozen de werkzaamheden te laten plaatsvinden onder een goedgekeurde gedragscode Flora- en faunawet. In dit geval is gekozen voor de gedragscode van het Havenbedrijf Rotterdam. Deze gedragscode meld dat broedende vogels niet mogen worden verstoord maar dat er wel preventieve maatregelen getroffen mogen worden om broeden te voorkomen. Dit rapport (Ecologisch werkprotocol) beschrijft de werkwijze om het broeden van meeuwen proberen te voorkomen. Daarnaast zal er een ontheffing worden aangevraagd bij het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voor het verwijderen van eventueel ontstane nesten.

Afbeelding 1.1

Nest zilvermeeuw


3


1.2


Wettelijk kader

Vanuit de Flora- en faunawet is bij ruimtelijke ingrepen de initiatiefnemer verplicht op de hoogte te zijn van mogelijk voorkomende beschermde natuurwaarden binnen het projectgebied. Het doel van de Flora- en faunawet is het in stand houden van de inheemse flora en fauna. Door, voorafgaand aan ruimtelijke ingrepen, stil te staan bij aanwezige natuurwaarden, kan onnodige schade aan beschermde soorten worden voorkomen of beperkt. Voor een uitgebreide toelichting op de Flora- en faunawet wordt verwezen naar bijlage 1.

1.3

Doel rapport

De behoefte van de opdrachtgever is het voorkomen van een conflict met de wetsbepalingen gesteld in de Flora- en faunawet. Zij willen voorkomen dat nesten van vogels onnodig vernietigd worden en welke middelen ingezet kunnen worden om vestiging van vogels op sommige plaatsen te voorkomen.

1.4

Leeswijzer

Hoofdstuk 2 beschrijft de huidige gebiedskenmerken en voorkomende vogelsoorten op de saneringslocatie. In hoofdstuk 3 wordt de meeuwenproblematiek beschreven en de voorgestelde werkwijze. In hoofdstuk 4 worden de gedragscode en aanpak besproken. Hoofdstuk 5 bespreekt ten slotte de werkwijze en de interne communicatie. .


4



2.

Huidige gebiedskenmerken

2.1

Saneringslocaties 2013

Op de saneringslocatie (zie onderstaande afbeelding) wordt in 2013 op bepaalde plaatsen gewerkt ten behoeve van de ondergrondse sanering. Op deze locaties zijn vestigingen van meeuwen niet wenselijk. Deze terreinen hebben een zandige ondergrond en vormen een ideaal broedbiotoop voor meeuwen die hier al jaren broeden.

afbeelding 2.1

Locaties met beoogde werkzaamheden


5


2.2


Broedvogels

Op de saneringslocatie komen vooral de hieronder afgebeelde broedvogelsoorten voor

Afbeelding 2.2

Zilvermeeuw Larus argentatus

Afbeelding 2.3

Kleine mantelmeeuw Larus fuscus

Afbeelding 2.4

Stormmeeuw Larus canus

Deze meeuwensoorten zijn behoorlijk plaatstrouw en keren jaarlijks terug naar de locaties waar ze in het verleden een of meerdere malen succesvol gebroed hebben. Ondanks het veranderen van deze leefomgeving zullen zij zich proberen te vestigen.


6



3.

Meeuwenproblematiek

3.1

Ontwikkeling populatie meeuwen op ChemiePack terrein

Op en rondom het (voormalige) ChemiePack terrein broeden al jaren meeuwen, in eerste instantie op de daken van het ChemiePack en na de brand tussen de afgebrande opstallen op de grond. In totaal broeden er zo’n 10-15 paar zilvermeeuwen en 8-10 paar kleine mantelmeeuwen verspreid over het terrein. De stormmeeuw komt voor met 1-2 paar. In 2011 en 2012 zijn nesten preventief geruimd tijdens de bovengrondse sanering van het ChemiePack terrein (met ontheffing art. 75C Flora- en faunawet). Ondanks deze niet reproductieve jaren blijven veel meeuwen de saneringslocatie trouw om zich proberen te vestigen. 3.2

Probleemstelling

De uitvoerende mensen op de saneringslocatie ondervinden hinder van de broedende meeuwen bij peilbuizen, ontsluiters, meetpunten en locaties waar dagelijks gewerkt wordt. Er is niet zo zeer sprake van schade door uitwerpselen, maar vooral de angst die door werknemers wordt ervaren als gevolg van de agressiviteit van de meeuwen. Ondanks dat deze angst door vogeldeskundigen als ongegrond wordt gezien, is het reëel omdat het feitelijk zo wordt ervaren. Door deze angsten voelen werknemers zich onbehaaglijk, kunnen fouten maken en anderszins onzorgvuldig werken. Daarnaast kan een nest ter plaatse van een ruimtelijke ingreep een belemmering vormen gezien de juridisch beschermde status. Hierdoor kan een deel van de sanering worden stilgelegd, hetgeen erg onwenselijk is. 3.2

Preventieve maatregelen

Vorig jaar is het gebruik van een propaangaskanon deels effectief gebleken in het verjagen van meeuwen op het ChemiePack terrein. In 2013 wordt door de inzet van twee propaangaskanonnen geprobeerd de meeuwen te ontmoedigen om zich ter plaatse van de ondergrondse sanering te vestigen. Het is niet bezwaarlijk als de vogels zich vestigen buiten deze saneringslocatie. Hier zullen de meeuwen in 2013 dan ook worden gedoogd en niet actief worden verjaagd.


7


4.


De gedragscode

Voor vogels wordt voor bestendig beheer en ruimtelijke ontwikkelingen geen ontheffing verleend in het kader van de Flora- en faunawet. Werkzaamheden zijn mogelijk buiten de kwetsbare periode (buiten broedseizoen) of dienen te worden uitgevoerd volgens een goedgekeurde gedragscode. Doordat werken buiten de broedperiode door planning onmogelijk is, is er door de Provincie Noord-Brabant in overleg met Buijs Eco Consult gekozen om de werkzaamheden te laten plaatsvinden volgens de gedragscode Flora- en faunawet Havenbedrijf Rotterdam N.V. Deze is goedgekeurd door het ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie (voormalig LNV) op 2 december 2009. Deze gedragscode is opgenomen als bijlage 4 in dit plan van aanpak. 4.1

Uitwerking gedragscode

Op de saneringslocatie moeten maatregelen worden getroffen om het terrein broedvrij te houden. In overleg met Buijs Eco Consult is gekozen om het plangebied zo onaantrekkelijk mogelijk te houden voor broedvogels. Zo worden gronddepots zoveel mogelijk afgewerkt met een talud dat flauwer is dan 1 op 1. Om vestiging van vogels te voorkomen worden eveneens een propaangaskanonnen ingezet. Door intensieve monitoring (twee keer per week gedurende de looptijd van het project) wordt door de ecologisch adviseurs van Buijs Eco Consult gekeken of de werkzaamheden afdoende werken en of aanvullende vogelwerende methoden nodig zijn.

4.2

Ecologische begeleiding

De betrokken projectleiding en uitvoerder van de ondergrondse sanering wordt door de adviseurs van Buijs Eco Consult persoonlijk geïnstrueerd over de inhoud van het ecologisch werkprotocol en de te volgen werkwijze en de toe te passen maatregelen. Buijs Eco Consult instrueert eventuele uitvoerders (van onderaannemers) persoonlijk over de te volgen werkwijze van het broedvrij houden (door Toolboxmeeting). Door frequent (tweewekelijks) het werkterrein te bezoeken wordt door Buijs Eco Consult geïnspecteerd en geregistreerd of de maatregelen effectief zijn en/of er bijsturing nodig is (bv. een andere werkterreinindeling, of andere methoden toepassen om broedvrij houden te garanderen). De resultaten van deze inspectierondes worden geregistreerd door Buijs Eco Consult (zie bijlage 2 format dagelijkse registratie toezicht broedvrij houden). In deze verslagen staat ook informatie over het gedrag van de vogels, het voorkomen, eventuele aanpassingen in werkwijze etc.. De verslagen worden centraal gearchiveerd door Buijs Eco Consult. Een map met daarin de gevolgde procedure(s) en afgetekende registratieformulieren ligt ter inzage voor bevoegd gezag in het directiekantoor op de saneringslocatie. Door deze werkwijze en manier van rapportage voorkomt men discussie of verschil van inzicht achteraf bij controle van het bevoegd gezag.


8


4.3


Risico’s

De gehele bouwlocatie is gevoelig voor vestiging van de beschreven meeuwen. Hiertoe zal het werkterrein op moeten worden ingericht. Indien door onvoorziene omstandigheden toch nesten ontstaan worden deze voorzien van markeringen en wordt er door de adviseurs van Buijs Eco Consult een speciale beschermingszone ingesteld. Hierdoor kunnen de werkzaamheden buiten deze beschermingszone doorgang hebben. Van deze calamiteiten wordt verslag gemaakt (zie bijlage 3 registratieformulier incidenten Flora- en faunawet).


9



5.

Werkwijze broedvrij houden

5.1

Werkprotocol broedvrij houden

Hieronder staat het werkprotocol waarin onder andere de voorzorgsmaatregelen staan beschreven die moeten voorkomen dat de vogels zich vestigen in het plangebied ten tijde van de werkzaamheden (aanvullend op paragraaf 4.2). 1

Buijs Eco Consult plaatst de propaangaskanonnen en voorziet deze van tijdklok. De propaangaskanonnen zullen actief zijn tussen 08.00 en 22.00

2

Na opdracht wordt het plangebied tweewekelijks geïnspecteerd op de aanwezigheid van vogels. Indien er meer nestdruk is wordt overgegaan tot aanvullende preventieve acties (bv. tijdelijk spannen netten/zeil)

3

Door intensieve ecologische begeleiding kunnen werkzaamheden om vogels te weren op zeer korte termijn worden bijgesteld of aangepast worden.

4

Om de vestiging van oeverzwaluwen tegen te gaan mogen er bij voorkeur geen zanddepots/voorbelastingen van zandige grond met een talud van 1 op 1 of steiler aanwezig zijn op de bouwlocatie. Indien die wel aanwezig zijn zullen deze nauwlettend worden gemonitord of worden afgedekt met zeil.

5

Bij een eventuele vestiging van een vogel op de bouwlocatie zal het nest worden gemarkeerd en een speciale beschermingszone ingesteld worden. Afhankelijk van de locatie wordt fasering toegepast in de uitvoering of wordt ter plekke een andere werktechniek toegepast om verstoring van het nest te voorkomen/beperken.


10


5.2.


Interne organisatie en communicatie

Om naleving van de gedragscode te waarborgen is het nodig de rolverdeling duidelijk te beschrijven. Hieronder is vastgelegd wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe communicatielijnen lopen. •

De projectleiding van de ondergrondse sanering en overige betrokkenen zorgen voor het naleven van het ecologisch werkprotocol in hun planvoorbereiding, bespreken dit document tijdens het werkoverleg/bouwvergadering en wijst hierbij alle uitvoerende mensen op dit ecologisch werkprotocol

•

De deskundige adviseurs van Buijs Eco Consult controleren periodiek of de maatregelen nog effectief zijn, bijsturing behoeven en/of er geen vestigingen plaatsvinden, en bespreken dit met de projectleiding van de ondergrondse sanering.

•

Op de planlocatie wordt een logboek bijgehouden (zie bijlage 2) waarin de werkzaamheden ten aanzien van broedvrij houden worden beschreven en notities worden gemaakt van bijzonderheden ten aanzien van flora en fauna in het werkterrein, waarbij in dit geval de nadruk op meeuwen liggen.

Belangrijk! Ten tijde van de uitvoering is een projectarchief aanwezig op de planlocatie, met hierin opgenomen dit ecologisch werkprotocol, toolboxmeetings, de projectbesprekingen, handtekenlijsten, logboekverslagen en eventueel ingevulde incidentmeldingen. Al deze zaken vormen de gezamenlijke bewijslast dat er daadwerkelijk gewerkt wordt volgens de gedragscode. Een eventuele handhaver Groene wetgeving (B.O.A. of N.V.W.A.) zal dit ter plaatse moeten kunnen inkijken en beoordelen.


11



Literatuur Gedragscode Flora- en faunawet Havenbedrijf Rotterdam NV, projectnummer 237366, revisie D2, januari 2009, Grontmij http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/eleni


12

Bijlagen




Bijlage 1 Wettelijk kader Hieronder volgt een algemene beschrijving van de Flora- en faunawet. De Nederlandse natuurwetgeving De Nederlandse natuurwetgeving valt uiteen in gebiedbescherming en soortbescherming. De gebiedbescherming is geïmplementeerd in de Natuurbeschermingsweg 1998 en omvat de Natura 2000-gebieden. In de Natura 2000 gebieden zijn de beschermde natuurmonumenten evenals de gebieden met de status Vogel- en/of de Habitatrichtlijn-gebied (Voorheen Speciale Beschermings Zones, SBZ’s) opgenomen. Globaal kan worden gesteld dat de gebiedsbescherming gericht is op de bescherming van de waarden waarvoor een gebied is aangewezen. Deze bescherming is gebiedsspecifiek, maar kent wel de zogenaamde externe werking. Dat wil zeggen dat ook handelingen buiten het beschermde gebied niet mogen leiden tot verlies aan kwaliteit in het beschermde gebied. De soortbescherming is opgenomen in de Flora- en faunawet. Deze wet omvat ook de bescherming van Habitatrichtlijnsoorten buiten de aangewezen Natura 2000-gebieden. Deze bescherming geldt overal in Nederland , ook in de beschermde gebieden. De soortbescherming kent geen externe werking. Projecten worden getoetst aan de directe invloed op beschermde waarden binnen de grenzen van het projectgebied. Conform deze wet is de initiatiefnemer bij ruimtelijke ingrepen verplicht op de hoogte te zijn van mogelijke voorkomende beschermde natuurwaarden binnen het projectgebied. Vanuit deze kennis dienen plannen e projecten getoetst te worden aan eventuele strijdigheid met de verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet. Flora- en faunawet Onder de werking van de Flora- en faunawet vallen circa 1.000 dieren plantensoorten. Alle inheemse zoogdieren (m.u.v. de huismuis en zwarte en bruine rat), vogels, amfibieën, en reptielen zijn beschermd. Tevens hebben een aantal planten, vissen, insecten en ongewervelden een beschermde status. Voor de in het wild voorkomende planten en dieren geldt de algemene zorgplicht (art. 2). Volgens de Flora- en faunawet mogen beschermde dieren plantensoorten niet worden verwond, gevangen, opzettelijk worden verontrust of gedood. Voortplanting- of vaste rust of verblijfplaatsen mogen niet worden beschadigd, vernield of verstoord. Beschermde planten mogen op geen enkele wijze van hun groeiplaats worden verwijderd of vernield. De verbodsbepalingen van de wet staan vernoemd in onderstaand kader.




Verboden handelingen met betrekking tot beschermde planten Artikel 8: Artikel 13:

Het plukken, verzamelen, afsnijden, vernielen, beschadigen, ontwortelen of op een andere manier van de groeiplaats verwijderen van planten Het vervoeren en onder zich hebben (in verband met verplaatsen) van planten

Verboden handelingen met betrekking tot beschermde dieren Artikel 9: Artikel 10: Artikel 11: Artikel 13:

Het doden, verwonden, vangen of bemachtigen van dieren. Het met het oog op bovenstaande doelen opsporen van dieren Het opzettelijk verontrusten van dieren Het beschadigen, vernielen, uithalen wegnemen, verstoren van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren Het vervoeren en onder zich hebben (in verband met verplaatsen) van dieren

De werkingsfeer van de Flora- en faunawet is niet beperkt tot of gerelateerd aan speciaal aangewezen gebieden, maar geeft soorten overal in Nederland bescherming. In artikel 75 van de Flora- en faunawet worden de ontheffingsmogelijkheden weergegeven. Op 23 februari 2005 is de Algemene Maatregel van Bestuur m.b.t. artikel 75 van de Flora- en faunawet1 in werking getreden. Middels deze AMvB wordt onder bepaalde voorwaarden een algemene vrijstelling geregeld van de ontheffingsplicht van de Flora- en faunawet. Deze vrijstelling geldt voor ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, bestendig gebruik en bestendig beheer en onderhoud voor bepaalde (algemeen voorkomende) soorten. Welke voorwaarden verbonden zijn aan de vrijstelling hangt af van de dier- of plantensoorten die voorkomen in het plangebied. In de AMvB worden hiertoe verschillende beschermingsregimes onderscheiden. Soorten van tabel 1 – algemene soorten – lichtste beschermingsregime AMvB: Voor deze soorten geldt voor ruimtelijke ontwikkeling een vrijstelling van de ontheffingsplicht. Voor deze soorten is daarom geen ontheffing nodig. Wel geldt ten aanzien van deze soorten de zorgplicht, die eveneens van de Flora- en faunawet uitgaat. Soorten die vallen onder de vrijstelling betreft onder andere algemene zoogdiersoorten, zoals algemene muizen- en spitsmuizen, de egel, konijn en mol, reen en vos, algemene amfibiesoorten, waaronder de bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander en plantensoorten als grasklokje en gewone dotterbloem. Soorten van tabel 2 – overige soorten – middelste beschermingsregime AMvB: Voor de soorten van tabel 2 van AMvB is bij ruimtelijke ontwikkeling een vrijstelling mogelijk van de ontheffingsplicht, indien gewerkt wordt volgens een door het Ministerie van LNV goedgekeurde gedragscode. Ontbreekt een dergelijke gedragscode, dan dient ontheffing aangevraagd te worden, welke wordt getoetst aan het criterium ‘doet geen afbreuk aan de gunstige staat van instandhouding van de soort’ (lichte toets). Daarnaast geldt ook voor soorten van tabel 2 de algemene zorgplicht. 1. Besluit houdende wijziging van een aantal algemene maatregelen van bestuur in verband met wijzigingen van artikel 75 van de Flora- en faunawet en enkele andere wijzigingen.




Soorten van tabel 3 – genoemd in bijlage IV van de habitatrichtlijn en bijalge 1 van de AMvB – zwaarste beschermingsregime AMvB: Voor soorten van tabel 3 geldt het zwaarste beschermingsregime en is bij ruimtelijke ontwikkeling geen vrijstelling mogelijk van de ontheffingsplicht, ook niet met een gedragscode. Voor deze soorten dient een ontheffing te worden aangevraagd, welke aan drie criteria wordt getoetst (zware toets): er is sprake van een in of bij wet genoemd belang, er is geen alternatief en ‘doet geen afbreuk aan de gunstige staat van instandhouding van de soort’. Daarnaast geldt ook voor soorten van tabel 3 de algemene zorgplicht. Tot dit beschermingsregime horen o.a. alle vleermuissoorten, de das, verschillende amfibiesoorten waaronder rugstreeppad en kamsalamander en vissoorten waaronder de grote modderkruiper. Vogels Vogels zijn niet opgenomen in tabel 1 t/m 3; alle vogels zijn in Nederland gelijk beschermd. T.a.v. vogels geldt, dat werkzaamheden of gebruik van ruimte waarbij vogels worden gedood of verontrust, of waardoor hun nesten of vaste rust- of verblijfplaatsen worden verstoord verboden zijn. Bij ruimtelijke ontwikkelingen geldt een vrijstelling wanneer gewerkt wordt volgens een goedgekeurde gedragscode. Ontbreekt een dergelijke gedragscode dan dient formeel een ontheffing te worden aangevraagd. Voor broedvogels wordt echter geen ontheffing verleend waarbij als voorwaarde wordt gesteld dat broedvogels niet verstoord mogen worden tijdens het kwetsbare broedseizoen; dit mede in het kader van de algemene zorgplicht die ook voor vogels geldt. Zorgplicht Voor alle beschermde soorten, dus ook voor soorten die zijn vrijgesteld van de ontheffingsplicht geldt de ‘algemene zorgplicht’ (art. 2 Flora- en faunawet). Deze zorgplicht houdt in dat initiatiefnemer passende maatregelen moet nemen om schade aan beschermde soorten te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het niet verontrusten of verstoren in de kwetsbare perioden zoals de winterslaap, de voortplantingstijd en de periode van afhankelijkheid van de jongen. De kwetsbare perioden voor de verschillende soortgroepen zijn niet allen gelijk. Als ‘veilige’ periode voor alle groepen geldt in het algemeen de periode van half augustus tot half november, de periode waarin de voortplantingstijd achter de rug is en diersoorten als vleermuizen, overige zoogdieren en amfibieën nog niet in winterslaap zijn. Indien een locatie in die periode bouwrijp wordt gemaakt, kan daarna gedurende het winterseizoen en het daarop volgende voorjaar probleemloos worden gewerkt. Indien vooraf bekend is dat de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd binnen de kwetsbare perioden van de soorten, is het zaak ervoor te zorgen dat het gebied tegen die tijd ongeschikt is als leefgebied voor die soorten. Zo kan bijvoorbeeld vegetatie gedurende het groeiseizoen kort gemaaid worden, zodat er geen vogels gaan broeden en het tegen de winter ook ongeschikt is voor kleine zoogdieren of amfibieën die in winterslaap gaan. Indien tijdens de uitvoering van de werkzaamheden beschermde soorten worden waargenomen dienen maatregelen genomen te worden om schade aan deze individuen zo veel mogelijk te voorkomen (bijvoorbeeld wegvangen en verplaatsen of terreindelen af te zetten en het werk ter plaatse stil te leggen). Ecologische begeleiding kan hierin voorzien.



Bijlage 2


Format dagelijks registratieformulier toezicht broedvrij houden

Beschrijving werkzaamheden broedvrij houden:

Datum:

Bijzonderheden ten aanzien van flora en fauna: Opmerkingen:

Uitvoerder:

Datum:

Tijdstip:

Handtekening:

Ecologisch adviseur:

Datum:

Tijdstip:

Handtekening:

Beschrijving werkzaamheden broedvrij houden:

Datum:

Bijzonderheden ten aanzien van flora en fauna: Opmerkingen:

Uitvoerder:

Datum:

Tijdstip:

Handtekening:


Datum:

Tijdstip:

Handtekening:




Bijlage 3

Format registratieformulier incidenten Flora- en faunawet

Beschrijving incident:

Betrokken soort(en): Is het gelukt een oplossing te vinden voor het probleem? Ja / Nee Zo ja, beschrijf hieronder de genomen oplossing.

Oplossing incident:

Uitvoerder:

Datum:

Tijdstip:

Handtekening:


Datum:

Tijdstip:

Handtekening:



Bijlage 4


Gedragscode Flora- en faunawet Havenbedrijf Rotterdam N.V.



Martens en Van Oord Groep BV Ecologisch werkprotocol F&F-wet en bestrijding meeuwenoverlast


Aanvraag Verzoek ontheffing Flora en Faunawet - Ruimtelijke ingrepen .................................................................................................................................................

Dienst Regelingen Team Vergunningen en

Formuliernummer Invuldatum

5190000000000 13-3-2013

Ontheffingen Uitvoering Postbus 19530 2500 CM Den Haag

.................................................................................................................................................

www.drloket.nl

0800 - 22 333 22

Formuliergegevens Algemene gegevens KvK-nummer Naam organisatie Naam aanvrager Functie aanvrager Postadres Postcode en plaats Vast telefoonnummer E-mailadres Zijn het bezoeken postadres gelijk? Gegevens contactpersoon

17278718 Provincie Noord-Brabant Dr. Ir. J. Bovendeur Projectmanager Bodemsanering ChemiePack Moerdijk Postbus 90151 5200MC 's-Hertogenbosch 073-6812812 [email protected] Ja

Zijn de gegevens van de contactpersoon Nee hetzelfde als die van de aanvrager? Naam contactpersoon Dhr. Ing. R.J. Buijs Naam organisatie Buijs Eco Consult BV Adres Philips van Dorpstraat 49 Postcode en plaats 4698RV Oud-Vossemeer E-mailadres [email protected] Telefoonnummer 0166617370 Mobiel telefoonnummer 0618672392 Wil de contactpersoon een kopie van de Ja verleende ontheffing ontvangen? Ontheffing ruimtelijke ontwikkeling en ingrepen Naam van uw project

Sanering Chemie-Pack en omgeving

Geplande startdatum project Einddatum ontheffing Gemeente waar werkzaamheden worden uitgevoerd 1 Provincie waarin het project wordt uitgevoerd 1 Coördinaten onderzoeksgebied 1 Uit te voeren werkzaamheden

6-5-2013 6-10-2015 Moerdijk Noord-Brabant Lengte (X): 100 ; breedte (Y): 411 Anders, vermeld in de volgende stap deze werkzaamheden

Andere uit te voeren werkzaamheden Over de ontheffing

bodemsanering zwaar vervuilde grond

Waarvoor vraagt u ontheffing aan? Vogels Vogelsoort(en) waarvoor ontheffing is aangevraagd Kleine Mantelmeeuw (Larus fuscus) Opzettelijk verontrusten, Beschadigen en vernielen van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Verstoren van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Zoeken, rapen, uit het nest nemen, beschadigen of vernielen van eieren zilvermeeuw (Larus argentatus) Opzettelijk verontrusten, Beschadigen en vernielen van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Verstoren van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Zoeken, rapen, uit het nest nemen, beschadigen of vernielen van eieren stormmeeuw (Larus canus) Opzettelijk verontrusten, Beschadigen en vernielen van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Verstoren van nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen, Zoeken, rapen, uit het nest nemen, beschadigen of vernielen van eieren Wettelijk belang Wettelijk belang van uw project

Volksgezondheid of openbare veiligheid

Betaalgegevens Totaalbedrag voor de aangevraagde ontheffing Betaalwijze U ontvangt van ons een aparte factuur voor de leges. U heeft vervolgens 14 dagen de tijd om dat bedrag aan ons over te maken. Bijlagen

€ 100,-

Verplichte bijlagen Ik stuur de volgende bijlagen mee Omschrijving van de 'Overige' bijlage

Activiteitenplan Overige bijlage(n) Bijlage 2 Ontheffing FFwet C2071767/3010625 & Bijlage 3 Ecologisch werkprotocol FFwet

Na ontvangst van de factuur

Ondertekening Ik heb dit formulier volledig en naar waarheid ingevuld. Ik verklaar dat ik bekend ben met de bepalingen uit de Flora- en faunawet. Datum ondertekening Datum

14-3-2013

Ondertekening aanvrager Naam aanvrager

Dr. Ir. J. Bovendeur

Handtekening aanvrager

Ondertekening gemachtigde > Stuur een machtigingsformulier mee als u wel ondertekent, maar niet de aanvrager bent. > Is de aanvrager een overheidsinstantie? Dan hoeft u geen machtigingsformulier in te sturen. Naam gemachtigde

Handtekening gemachtigde

Stuur dit formulier samen met de benodigde bijlagen naar: Dienst Regelingen Team Vergunningen en Ontheffingen Uitvoering Postbus 19530 2500 CM Den Haag

Bijlage

10

Notitie ‘Milieukundige begeleiding Chemie-Pack (Vlasweg 4-6 e.o. Moerdijk)’ d.d. 17 april 2013

Notitie: milieukundige begeleiding Chemie-Pack (Vlasweg 4-6 e.o. Moerdijk) Opstellers V&S Milieu Adviseurs Opdrachtgever Datum notitie

: dhr. R. Somers /G. Mentink : Provincie Noord-Brabant : 17 april 2013

1. INLEIDING Op 5 januari 2011 ontstaat een brand bij Chemie-Pack aan de Vlasweg 4 op het industrieterrein te Moerdijk. Als gevolg van deze brand en de noodzakelijke bluswerkzaamheden zijn grote hoeveelheden chemicaliën en met chemicaliën verontreinigd bluswater in de bodem terecht gekomen. Zowel de provincie Noord-Brabant als de gemeente Moerdijk hebben met de inzet van (onder meer) het bestuursrechtelijke handhavingsinstrumentarium getracht om de veroorzakers c.q. eigenaars ertoe te bewegen de verontreiniging ongedaan te maken. Geen van deze partijen heeft maatregelen getroffen om de bodemverontreiniging ongedaan te maken. Nu de aangesproken partijen dit hebben nagelaten, is de overheid genoodzaakt de bodemverontreiniging ongedaan te maken. In november 2011 is in overleg met gemeente Moerdijk en ministerie van I&M ervoor gekozen om op basis van artikel 30 Wet bodembescherming (Wbb) verder te gaan met de bodemsanering als onderdeel van het bodemsaneringsprogramma van de provincie NoordBrabant. In afwachting van de daadwerkelijke sanering wordt de verontreiniging momenteel beheerst middels het oppompen van grondwater. In het kader van de beheersmaatregel vinden werkzaamheden in of met grond en grondwater plaats zoals het bijplaatsen van filters/kisten voor de lopende beheersing en het bemonsteren van de huidige waterzuivering. Buiten de feitelijke saneringsmaatregelen zullen op de projectlocatie van Chemie-Pack ook overige werkzaamheden in of met grond en/of grondwater plaatsvinden vanuit de dynamiek van het gebied. Voorbeelden (niet uitputtend) hiervan zijn graaf- en bemalingswerkzaamheden in het kader van de aanleg van kabels en leidingen, bouwwerken en dergelijke. Het doel van deze notitie is tweeledig. Enerzijds dient te worden geborgd dat bij werkzaamheden in het gebied die deel uitmaken van de feitelijke beheersing en sanering wordt voldaan aan de vigerende weten regelgeving inzake bodemsanering (Kwalibo). Anderzijds dient de kwaliteit te worden gewaarborgd (voorkomen van oneigenlijke, onomkeerbare verplaatsing van verontreinigde grond en grondwater). Hiertoe wordt in deze notitie beschreven in welke gevallen milieukundige begeleiding (MKB) conform of ‘in de geest van’ de BRL SIKB 6000 noodzakelijk of gewenst is. Leeswijzer In hoofdstuk 2 van deze notitie wordt eerst het wettelijk kader samengevat (‘wat moeten we’). Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 het kwalitatieve projectkader geschetst (‘wat willen we’ c.q. ‘waar en wanneer’), om tenslotte in hoofdstuk 4 op operationeel niveau vast te stellen hoe, waar en wanneer milieukundige begeleiding in te zetten.

Notitie milieukundige begeleiding Chemie-Pack

pagina 1 van 7

17 april 2013

2. WETTELIJK KADER Voor de beschrijving van het wettelijk kader omtrent milieukundige begeleiding van bodemsanering wordt verwezen naar de bijlage. Hieruit volgt dat milieukundige begeleiding conform BRL SIKB 6000 verplicht is bij maatregelen die erop zijn gericht ‘de verontreiniging en de directe gevolgen daarvan te beperken en zoveel mogelijk ongedaan te maken’. Vanuit kwalitatief oogpunt streeft de provincie ernaar om werkzaamheden op en met name in de bodem binnen de projectlocatie die wettelijk gezien niet onder de BRL vallen, zoveel als redelijkerwijs mogelijk te beschouwen en/of uit te voeren in overeenstemming met de richtlijnen van de BRL SIKB 6000 (zie hoofdstuk 3, Projectkader). Alle werkzaamheden die in het kader van de bodemsanering als kritisch worden beschouwd moeten onder fysiek toezicht van een gecertificeerd milieukundig begeleider van een erkend bedrijf worden uitgevoerd. Kritische werkzaamheden zijn alle werkzaamheden in de bodem die het saneringsresultaat (kunnen) beïnvloeden en alle werkzaamheden die van invloed (kunnen) zijn op de verwerking van te verwijderen grond/bagger en verontreinigingen. Veldwerkzaamheden in het kader van milieukundige begeleiding die vallen onder de protocollen 2001, 2002, 2003 of 2018 mogen worden uitgevoerd door een geregistreerde veldwerker (BRL SIKB 2000) van een erkend bedrijf. Werkzaamheden in het kader van de milieukundige begeleiding die niet door de milieukundig begeleider zelf worden uitgevoerd blijven te allen tijde onder verantwoordelijkheid van de milieukundige begeleiding vallen.


pagina 2 van 7

17 april 2013

3. PROJECTKADER Naast bovenstaand wettelijk kader wordt de inzet van milieukundige begeleiding ook bepaald door het ‘projectkader’. In dit kader zijn de volgende documenten relevant: 1. Plan van aanpak beveiligingssysteem grondwaterverontreiniging Chemie-Pack e.o., versie 1.1, 19 december 2011; 2. Projectplan “Noord”: aanleg grondwater beveiligingssysteem ATM-MVO-terrein en deelsanering MVO, concept, 15 april 2013; 3. Notitie saneringsprogramma Chemie-Pack, versie 1.3, 28 maart 2013. 4. Notitie randvoorwaarden gebruik terreinen voor, tijdens en na bodemsanering ChemiePack, versie 1.2, 8 april 2013. Ad 1 (Plan van aanpak beveiligingssysteem) In dit plan van aanpak worden de variantkeuze/-uitwerking alsmede de uitvoering en organisatie van de beheersmaatregelen beschreven. Conform dit plan van aanpak wordt zowel de aanleg van het systeem als de feitelijke grondwaterbeheersing uitgevoerd in de geest van BRL SIKB 6000. Ad 2 (Projectplan “Noord”) Dit projectplan beschrijft op hoofdlijnen de uitgangspunten en randvoorwaarden voor de uitbreiding van het grondwaterbeveiligingssysteem in noordelijke en noordwestelijke richting om verspreiding in deze richting tegen te gaan. De uitbreiding omvat de aanleg van beheersen saneringsdrains, een interceptie(grind)sleuf en een foliescherm. Tevens voorziet het projectplan in een beperkte grondsanering teneinde een tweetal bedrijfsterreinen van ATM en MVO, met betrekking tot grondverontreiniging, vrij te kunnen geven. Conform het projectplan worden de werkzaamheden uitgevoerd onder milieukundige begeleiding conform BRL SIKB 6000 (protocol 6001) (‘intensief’ bij grondsanering en ‘extensief’ bij aanleg sleuf). Ad 3 (Notitie saneringsprogramma) In de notitie saneringsprogramma worden het saneringskader, de randvoorwaarden en de te onderscheiden risico’s weergegeven van de nog uit te voeren bodemsanering in het verlengde van de huidige beheersfase. Onder andere is aangegeven dat Provincie NoordBrabant de verontreiniging op basis van artikel 30 lid 1 Wbb zal saneren. Voor het saneringsgeval Chemie-Pack e.o. wordt uitgegaan van de volgende doelstellingen: − Wegnemen van humane risico’s; − Geschikt maken voor gebruik als industrieterrein; − Bereiken stabiele eindsituatie in het grondwater. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft ad-hoc interventie-waarden en mogelijke herstelwaarden afgeleid voor een groot aantal niet-genormeerde stoffen die bij Chemie-Pack werden aangetroffen in grond en grondwater. Deze waarden zijn gebiedsspecifiek en alleen van toepassing voor de bodemsanering bij Chemie-Pack (Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel (hierna: GRH)). De GRH voor grond en grondwater, behorend bij gebruik als industrieterrein, zijn als bijlage opgenomen in de ‘Notitie saneringsprogramma’.


pagina 3 van 7

17 april 2013

Ad 4 (Notitie randvoorwaarden gebruik) Deze notitie beschrijft de randvoorwaarden voor gebruik van de terreinen binnen het saneringsgeval ‘Chemie-Pack’, zoals dat met de eigenaren en gebruikers is vastgelegd. Binnen de grenzen van het ‘saneringsgeval’ worden de deelgebieden ‘bluswatergebied’ en ‘saneringswerkgebied’ onderscheiden. Verder wordt onderscheid gemaakt in bouwen sloopwerkzaamheden en werkzaamheden in of met (verontreinigde) grond dan wel grondwater. Voor de aldus onderscheiden deelgebieden en gebruiksaspecten zijn de randvoorwaarden voor gebruik geschetst voor de periode ‘voor en tijdens de sanering’ c.q. de periode ‘na de sanering’. In onderhavige notitie is in de bijlage alleen de tabel ‘voor én tijdens de sanering’ opgenomen, alsmede de tekening met daarop de deelgebieden. Het Saneringsgeval betreft het door GS aangewezen gebied in het kader van de Wet bodembescherming: − Waarbinnen hergebruik van gebiedseigen grond mogelijk is. − Waarbinnen voorwaarden gesteld (kunnen) worden aan onttrekking van grondwater (bemaling en sanering). − Waarbinnen voorwaarden gesteld (kunnen) worden aan de kleilaag als scheidende laag naar het watervoerende pakket. − Dat kan dienen als reactorvat bij totstandkoming van de stabiele eindsituatie binnen 20-30 jaar. Het Bluswatergebied betreft het gebied waar sprake is geweest van verontreinigde slurry op het maaiveld en waar verontreinigd bluswater in de bodem is gezakt. Voor dit gebied gelden dezelfde voorwaarden als het saneringsgeval aangevuld met: - Vrijkomende grond moet gekeurd zijn alvorens deze kan worden toegepast buiten het bluswatergebied en saneringswerkgebied. Het Saneringswerkgebied betreft het gebied waar op basis van onderzoek de grond en/of het grondwater is verontreinigd met concentraties groter dan GRH (zie notitie Gebiedsspecifieke richtwaarden voor herstel (GRH)). Voor dit gebied gelden dezelfde voorwaarden als voor het saneringsgeval en bluswatergebied én: - Bodemsanering van grond en/of grondwater vindt plaats door de provincie. - Vrijkomende grond, na te zijn gekeurd en/of gereinigd, wordt bij voorkeur binnen het saneringswerkgebied of bluswatergebied toegepast. - Aan het gebruik van het terrein én bouwen graafwerkzaamheden in de bodem worden door de provincie voorwaarden gesteld.


pagina 4 van 7

17 april 2013

4. MILIEUKUNDIGE BEGELEIDING Het bovenstaande wettelijk kader en projectkader vormen samen de basis voor de afweging wanneer werkzaamheden onder milieukundige begeleiding dienen te worden verricht en in welke gevallen (fulltime) fysiek toezicht door een milieukundig begeleider noodzakelijk is. Ten behoeve van een kwalitatief goede en eenduidige uitvoering van de werkzaamheden dienen de taken en verantwoordelijkheden van de milieukundige begeleiding vooraf te worden vastgelegd in een werkplan, plan van aanpak of project(kwaliteits)plan. Voor de inhoudelijke eisen wordt verwezen naar de bijlage ‘Wettelijk kader’, onder het kopje ‘Kwaliteitsplan’. Voor de afweging of, en zo ja, onder welk regime (extensief, maatwerk of intensief) de milieukundige begeleiding (MKB) noodzakelijk is, kan onderstaand stroomschema worden gehanteerd:

Figuur: stroomschema inzet MKB

In deMKB-inzetmatrix op de volgende pagina is de benodigde inzet van een milieukundig begeleider (MKB-er) voor een aantal specifieke situaties (niet uitputtend) geconcretiseerd.


pagina 5 van 7

17 april 2013

MKB-inzetmatrix Activiteit

Deelgebied Saneringsgeval

Slopen/bouwen: doorboren kleilaag palen trekken kabels/leidingen

MKB = maatwerk MKB = maatwerk MKB = n.v.t.

slopen vloeren

MKB = n.v.t.

verharding leggen

MKB = n.v.t.

grondverbetering

MKB = n.v.t.

bouwputbemaling

afstemming/overleg provincie

MKB = n.v.t. >50-100 m GRH-contour grondwater, anders MKB extensief soms ivm kleilaag of bemaling

Grond: graven in kleilaag graven
MKB = maatwerk MKB = n.v.t.

graven >GRH toepassen GRH grondonderzoek aanpassen beheerssysteem afstemming/overleg provincie registratie bodemkwaliteitskaart Grondwater: onttrekking grondwater

infiltratie grondwater

grondwateronderzoek aanleggen/aanpassen beheerssysteem bemonstering waterzuivering afstemming/overleg provincie registratie bodemkwaliteitskaart

1

n.v.t. MKB = n.v.t. niet toegestaan MKB = n.v.t. MKB = fulltime soms ivm kleilaag of toepassen alleen vanuit andere gebieden

MKB = n.v.t. >50-100 m GRH-contour grondwater, anders MKB extensief 1 MKB = n.v.t. >50 m GRH-contour grondwater, anders MKB extensief MKB = n.v.t. MKB = fulltime

1

Bluswatergebied (
Saneringswerkgebied (>GRH)

MKB = maatwerk MKB = maatwerk MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond elders) MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond elders) MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond elders) MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond elders) MKB = maatwerk

niet toegestaan niet toegestaan MKB = maatwerk

vereist

vereist

MKB = maatwerk MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond buiten deelgebied) n.v.t. MKB = n.v.t. niet toegestaan MKB = n.v.t. MKB = fulltime

niet toegestaan MKB = n.v.t. (keuring bij toepassing grond buiten deelgebied) MKB = fulltime MKB = maatwerk niet toegestaan MKB = n.v.t. MKB = fulltime

vereist

vereist

vereist

vereist

MKB = maatwerk

MKB = maatwerk

1

MKB = maatwerk MKB = maatwerk niet toegestaan MKB = maatwerk

MKB = n.v.t. >50 m GRH-contour grondwater, anders MKB extensief MKB = n.v.t. MKB = fulltime

MKB = maatwerk

n.v.t.

n.v.t.

MKB = fulltime

soms indien binnen afstand contour n.v.t.

soms indien binnen afstand contour vereist

vereist


MKB = n.v.t. MKB = fulltime

vereist

pagina 6 van 7

17 april 2013

MKB = n.v.t.: De activiteit mag, in het betreffende deelgebied, worden uitgevoerd zonder de inzet of raadpleging van een milieukundig begeleider. MKB = extensief (onder voorwaarden): De activiteit mag, in het betreffende deelgebied, in beginsel worden uitgevoerd zonder de inzet maar wel met informatie aan of raadpleging van een milieukundig begeleider. In sommige specifieke gevallen is afstemming vanuit kwaliteitsoogpunt gewenst (zie tabel), zoals verplaatsing van potentieel (licht) verontreinigde grond en/of de onttrekking en infiltratie van grondwater binnen respectievelijk 50-100 m1 en 50 m1 van de GRH-grondwatercontour. MKB = maatwerk, parttime De werkzaamheden vallen onder het MKB-regime vande BRL SIKB 6000. De daadwerkelijke invulling en tijdsbesteding van de werkzaamheden van de MKB betreft maatwerk en is afhankelijk van de aard, locatie en duur van de werkzaamheden. De taken en verantwoordelijkheden van de MKB-er dienen nader te worden omschreven in een van tevoren op te stellen werkplan, project(kwaliteits)plan of plan van aanpak. In de praktijk zal de fysieke aanwezigheid van een MKB-er tijdens de werkzaamheden veelal niet of slechts parttime vereist zijn. MKB = fulltime: De werkzaamheden vallen onder het MKB-regime van de BRL SIKB 6000. Het betreft hier zogenaamde ‘kritische werkzaamheden’ met het oog op het saneringsresultaat dan wel de verwerking van vrijkomende grond/bagger en/of verontreinigingen. Tijdens deze werkzaamheden is de fulltime aanwezigheid van een MKB-er vereist. Ook hier geldt dat de taken en verantwoordelijkheden van de MKB-er vooraf dienen te worden vastgelegd in een werkplan, project(kwaliteits)plan of plan van aanpak. Niet toegestaan De activiteit is (in het betreffende deelgebied) niet toegestaan. De vraag of milieukundige begeleiding nodig is, is derhalve niet aan de orde.

BIJLAGEN: - Wettelijk kader. - Tabel randvoorwaarden voor gebruik gebieden Chemie-Pack e.o. voor én tijdens de sanering.


pagina 7 van 7

17 april 2013

BIJLAGE WETTELIJK KADER Wet Bodembescherming (Wbb) Zoals vermeld wordt de bodemsanering uitgevoerd op basis van artikel 30 Wbb. Lid 1 van dit artikel luidt als volgt: Indien ten gevolge van een ongewoon voorval een geval van ernstige verontreiniging ontstaat of de bodem ernstig is of dreigt te worden aangetast, nemen gedeputeerde staten onverwijld de naar hun oordeel noodzakelijke maatregelen ten einde de oorzaak van de verontreiniging of aantasting weg te nemen en de verontreiniging of de aantasting en de directe gevolgen daarvan te beperken en zoveel mogelijk ongedaan te maken.

De oorzaak van de verontreiniging is inmiddels weggenomen. Derhalve zijn de nog te nemen maatregelen erop gericht ‘de verontreiniging en de directe gevolgen daarvan te beperken en zoveel mogelijk ongedaan te maken’. Besluit bodemkwaliteit (Bbk) en Regeling bodemkwaliteit (Rbk) (Kwalibo) De te nemen maatregelen vallen onder de werkingssfeer van het Bbk/Rbk; In artikel 2.1, eerste lid, onder h en k van de Rbk, wordt zowel de uitvoering als de milieukundige begeleiding van sanering van de bodem aangewezen als werkzaamheid als bedoeld in het Bbk. ‘Sanering van de bodem’ is in de Rbk (artikel 1.1) als volgt gedefinieerd: Beperken en zoveel mogelijk ongedaan maken van verontreiniging en de directe gevolgen daarvan of van dreigende verontreiniging van de bodem, alsmede de nazorg daarvan.

Middels artikel 2.1, vierde lid, juncto artikel 2.7 / bijlage C van de Rbk is de BRL SIKB 6000 (versie 3.1, 10 februari 2011), inclusief bijbehorende VKB-protocollen 6001 t/m 6004 aangewezen als normdocument voor milieukundige begeleiding van bodemsanering. BRL SIKB 6000 (Beoordelingsrichtlijn Milieukundige begeleiding van (water)bodemsaneringen, ingrepen in de waterbodem en nazorg) Onder deze beoordelingsrichtlijn (BRL) valt de milieukundige begeleiding en evaluatie van alle soorten bodemsanering in het kader van de Wbb en de Wet milieubeheer (Wm), ingrepen in de waterbodem in het kader van de Waterwet en nazorg in het kader van de Wbb en Wm. Deze zijn nader gespecificeerd in de beschrijving van het toepassingsgebied van deze BRL. De activiteiten die voorafgaan aan de uitvoering van een bodemsanering of ingreep in de waterbodem vallen buiten de werkingssfeer van deze beoordelingsrichtlijn. Het toepassingsgebied van de BRL SIKB 6000,in geval van saneringen in het kader van de Wbb, wordt in paragraaf 1.2 van de BRL omschreven als: − Sanering van oude verontreinigingen (ongeacht de ernst); − Sanering van oude gevallen van ernstige verontreinigingen; − Sanering van nieuwe verontreinigingen (ongeacht de ernst) op grond van de Wbb: − Op basis van de meldplicht van art. 27 lid 1 Wbb; − Op basis van een beschikking naar aanleiding van een melding ex art. 27 lid 1 Wbb, waarin het bevoegd gezag maatregelen oplegt op grond van art. 30 lid 1 Wbb (= ongewoon voorval waardoor een geval van ernstige bodemverontreiniging is veroorzaakt). Omdat de bodemsanering wordt uitgevoerd op grond van artikel 30 Wbb is, gelet op bovenstaande, de BRL SIKB 6000 van toepassing op werkzaamheden die in het kader van de sanering worden uitgevoerd.


Bijlagen

De BRL SIKB 6000 beschrijft de algemene eisen, waaraan de organisaties en de personen moeten voldoen, die onder het certificaat van deze beoordelingsrichtlijn werken. De volgende bij deze beoordelingsrichtlijn horende protocollen beschrijven de specifieke eisen waaraan de organisaties en de personen moeten voldoen, die onder het certificaat van deze beoordelingsrichtlijn activiteiten uitvoeren binnen de reikwijdte van het betreffende protocol: − Milieukundige begeleiding landbodemsaneringen met conventionele methoden, protocol 6001; − Milieukundige begeleiding landbodemsaneringen met in-situ methoden, protocol 6002; − Milieukundige begeleiding ingrepen in de waterbodem, protocol 6003; − Milieukundige begeleiding van nazorg, protocol 6004. Op basis van paragraaf 2.2 van protocol 6001 valt de huidige beheerssituatieonder de reikwijdte van protocol 6001 (landbodemsanering met conventionele methoden).Protocol 6002 (in-situ sanering) is vooralsnog niet van toepassing, mogelijk wel in een later stadium. Hierna volgt een toelichting op beide protocollen. Protocol 6003 (waterbodemsanering) is vooralsnog niet van toepassing op de projectlocatie van Chemie-Pack, mogelijk wel als de waterbodems uit de sloten wordt gesaneerd. Protocol 6004 (nazorg) is van toepassing bij de nazorg die – naar alle waarschijnlijkheid – na de sanering zal moeten plaatsvinden. Momenteel is echter een aanpassing van de protocollen 6001 en 6002 in voorbereiding (publieke kritiekronde op ontwerp-aanpassing gesloten per 13 september 2012).Doel van de aanpassing is vereenvoudiging en verduidelijking. Die vindt plaats door intrekking van protocol 6004, waarbij relevante eisen uit dat protocol worden opgenomen in protocol 6001 en 6002. De verwachting is dat protocol 6004 reeds zal zijn ingetrokken voordat het nazorgstadium wordt bereikt. Toelichting VKB-protocollen 6001/6002 (MKB conventionele en in-situ landbodemsaneringen) Bij de milieukundige begeleiding van bodemsaneringen wordt onderscheid gemaakt tussen milieukundige processturing en milieukundige verificatie. In alle gevallen moet milieukundige processturing en milieukundige verificatie onder certificaat worden uitgevoerd. De VKBprotocollen 6001 en 6002 schrijven voor dat een geregistreerde milieukundig begeleider (MKBer) van een erkend bedrijf aanwezig is bij voor de milieukundige processturing dan wel milieukundige verificatie kritische werkzaamheden. Overige (niet kritische) werkzaamheden in het kader van milieukundige processturing (met uitzondering van veldwerk), mogen worden uitgevoerd door niet geregistreerde personen, mits onder verantwoordelijkheid van de geregistreerde milieukundig begeleider. Bij milieukundige verificatie moeten alle werkzaamheden uitsluitend en alleen door de geregistreerde milieukundig begeleider worden uitgevoerd met uitzondering van veldwerk. Veldwerk (werkzaamheden die vallen onder de protocollen 2001, 2002, 2003 of 2018) in het kader van milieukundige begeleiding (zowel processturing als verificatie) mag worden uitgevoerd door een geregistreerde veldwerker (BRL SIKB 2000) van een erkend bedrijf. Deze veldwerkzaamheden mogen zelfstandig (zonder direct toezicht) door een geregistreerde veldwerker worden uitgevoerd maar blijven in alle gevallen onder verantwoordelijkheid van de geregistreerde milieukundig begeleider. Onder kritische werkzaamheden wordt verstaan: alle werkzaamheden in de bodem die het saneringsresultaat (kunnen) beïnvloeden en alle werkzaamheden die van invloed (kunnen) zijn op de verwerking van te verwijderen grond/bagger en verontreinigingen. Als voorbeelden van werkzaamheden die als tenminste kritisch kunnen worden beschouwd, kunnen worden genoemd: − het vaststellen van de uit de bodem te verwijderen verontreinigingen in het veld (land- en waterbodem); − het aanbrengen van het saneringssysteem door de aannemer voor de sanering van grond en grondwater; Notitie milieukundige begeleiding Chemie-Pack

Bijlagen

− het scheiden van grond/baggerstromen, het in depot brengen en/of afvoeren van gescheiden deelstromen grond of bagger. Onder niet-kritische werkzaamheden wordt verstaan: alle werkzaamheden in de bodem die niet het saneringsresultaat (kunnen) beïnvloeden en alle werkzaamheden die niet van invloed (kunnen) zijn op de verwerking van te verwijderen grond/bagger en verontreinigingen. Als voorbeelden van niet-kritische werkzaamheden, waarbij niet de (continue) aanwezigheid van de geregistreerde milieukundig begeleider is vereist, kunnen worden genoemd: − het inrichten van het werkterrein; − het aanbrengen van een leeflaag of verhardingslaag als isolerende maatregel; − het aanvullen van de saneringsput nadat eindkeuring heeft plaats gevonden; het ontgraven van een grond- of baggerdepot waarbij de kwaliteit en einddiepte op basis van inmeten van tevoren bekend is; − het ontgraven van grond uit een homogeen verontreinigde bodem waarbij de ontgravingscontour is bepaald door de in de bodem te realiseren functie zoals bijvoorbeeld een aan te leggen kelder of parkeergarage. Kwaliteitsplan Ten behoeve van een kwalitatief goede en eenduidige uitvoering, is het van belang dattaken, verantwoordelijkheden (mandaat), verplichtingen, te volgen werkwijze e.d. formeel zijn vastgelegd.In het geval dat hetcontract of andere documenten zoals het saneringsplan, plan van aanpak, verificatieplan e.d.hierin niet of onvoldoende voorzien,dient eenkwaliteitsplan te worden opgesteld. In het kwaliteitsplan moeten conform bijlage 3 van VKB-protocollen 6001 en 6002 minimaal (mits van toepassing) de volgende aspecten worden verwerkt: − de beschikbare gegevens (rapporten) die relevant zijn voor de sanering: onderzoeken, saneringsplan, beschikkingen, vergunningen, relevante geachte contracten; − bevestiging van de milieukundige processtuurder dat deze kennis genomen heeft van de vermelde relevante gegevens en deze heeft begrepen; − onzekerheden en faalkansen van de saneringsaanpak; − stappenplan hoe met bovenstaande wordt omgegaan; − verplichtingen die in het saneringsplan, in de vergunningen en in de beschikking op het saneringsplan zijn opgenomen; − ontgravingsplan en grondstromenbalans; − bemalings- en zuiveringsplan; − planning van de uit te voeren werkzaamheden met: - overzicht van stop- controle- en toetsmomenten - overzicht van de bijbehorende acties − welke partij aanspreekpunt is voor het bevoegd gezag en afwijkingen aan deze meldt; − welke partij verantwoordelijk is voor de melding aan vergunningverleners; − welke partij verantwoordelijk is voor contact met derden; − hoe wordt gehandeld in conflictsituaties; − hoe de functiescheiding is geborgd van de milieukundige verificatie.


Bijlagen

BIJLAGE TABEL RANDVOORWAARDEN VOOR GEBRUIK GEBIEDEN CHEMIE-PACK E.O. Voor én tijdens de sanering Definitie deelgebieden: • Saneringsgeval, aangewezen gebied door GS in het kader van de Wet Bodembescherming (laagste voorwaardenregime bodemverontreiniging Chemie-Pack) • Bluswatergebied waar sprake is geweest van verontreinigde slurry op het maaiveld en verontreinigd bluswater in de bodem is gezakt. (middelste voorwaardenregime) • Saneringswerkgebied waar op basis van onderzoek de grond en/of het grondwater is verontreinigd met concentraties groter dan GRH (zwaarste voorwaarden, saneringsregime)

Deelgebieden / gebruiksaspecten

Saneringsgeval

Bluswatergebied (
Saneringswerkgebied (>GRH)

Slopen/bouwen: doorboren kleilaag palen trekken kabels/leidingen

voorwaarden provincie voorwaarden provincie toegestaan

niet toegestaan niet toegestaan voorwaarden

slopen vloeren

toegestaan

verharding leggen

toegestaan

grondverbetering

toegestaan

bouwputbemaling

afstemming/overleg provincie

>50-100 m GRHcontour grondwater, anders voorwaarden soms ivm kleilaag of bemaling

voorwaarden provincie voorwaarden provincie keuring bij toepassing grond elders keuring bij toepassing grond elders keuring bij toepassing grond elders keuring bij toepassing grond elders voorwaarden provincie

vereist

vereist

Grond: graven in kleilaag graven
voorwaarden provincie n.v.t.

graven >GRH

n.v.t.

voorwaarden provincie keuring bij toepassing grond buiten deelgebied n.v.t.

toepassen GRH

voorwaarde Stand-Still niet toegestaan

voorwaarde Stand-Still niet toegestaan

niet toegestaan keuring bij toepassing grond buiten deelgebied niet toegestaan of voorwaarden provincie voorwaarden provincie niet toegestaan

afstemming/overleg provincie registratie bodemkwaliteitskaart

soms ivm kleilaag of toepassen alleen vanuit andere gebieden

vereist

vereist

vereist

vereist

voorwaarden provincie


Grondwater: onttrekking grondwater

infiltratie grondwater

afstemming/overleg provincie registratie bodemkwaliteitskaart

1

1

voorwaarden voorwaarden niet toegestaan voorwaarden provincie

>50-100 m GRHcontour grondwater, anders voorwaarden 1 >50 m GRH-contour, grondwater anders voorwaarden

>50 m GRH-contour, grondwater anders voorwaarden


soms indien binnen afstand contour n.v.t.

soms indien binnen afstand contour vereist

vereist


1

vereist

Bijlagen


Bijlagen

Bijlage

11

V&G-plan ontwerpfase

Omgevingsdienst Midden- en West Brabant

Inhoudsopgave

1.

Inleiding .............................................................................. 2

2. 2.1 2.2 2.3

Algemene gegevens ............................................................. 3 Locatiegegevens ..................................................................... 3 Risicoklasse ............................................................................ 4 Uit te voeren werkzaamheden................................................... 4

3.1 3.2

Betrokken partijen ............................................................... 5 Betrokken partijen .................................................................. 5 Overige instanties ................................................................... 5

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12

Veiligheidsmaatregelen ........................................................ 7 Aanwezig stoffen ..................................................................... 7 Maatregelen per deelgebied ...................................................... 9 Begeleiding uitvoeringsfase ...................................................... 9 Taak Risico Analyse (TRA) ....................................................... 10 Voorlichting en instructie ......................................................... 10 Stofvorming .......................................................................... 10 Personen die de locatie niet mogen betreden. ............................ 10 Luchtkwaliteitsmetingen.......................................................... 10 Arbeidshygiënische voorzieningen ............................................ 10 Materieel in de verontreinigde zone .......................................... 11 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) ................................ 11 Maatregelen .......................................................................... 11

3.

4.

Bijlagen 1 Tekening met verontreinigingscontour 2 Lijst met verontreinigende stoffen 3 Taak Risico Analyse

1

V&G-plan ontwerpfase Chemie-Pack “Plan Noord” Industrieterrein Moerdijk 8 april 2013


1. Inleiding In opdracht van de Provincie Noord-Brabant is door de Omgevingsdienst Middenen West Brabant een veiligheids- en gezondheidsplan (hierna te noemen V&G-plan) opgesteld, voor de voorgenomen bodemsaneringswerkzaamheden ter plaatse van “ Plan Noord “ op het terrein Vlasweg 6 (voormalig terrein van Wärtsilä, een deel van het terrein van Marten en van Oord en ATM. Deze terreindelen zijn verontreinigd geraakt door de brand die in januari 2011 heeft gewoed bij Chemie-Pack. In de ontwerpfase heeft de opdrachtgever, in dit geval Provincie Noord-Brabant, de verantwoordelijkheid zorg te dragen voor de arbeidsomstandigheden. Dit is een voortvloeisel uit het Arbo-besluit (artikelen 2.26, 2.28 en 2.30). Dit V&G-plan heeft als doel de betrokken partijen te informeren over de arborisico’s die voortvloeien uit de uit te voeren werkzaamheden, zoals verwoord in paragraaf 2.3, waarbij contactmogelijkheden zijn met sterk verontreinigde grond. Bij projecten waarbij meer dan 500 mensdagen zijn gemoeid of als de duur van het project meer dan 30 werkdagen bedraagt en gedurende die 30 wekdagen meer dan 20 medewerkers werkzaam zijn dient het project te worden gemeld bij de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat is voor onderhavig geval niet van toepassing. Dit document is opgesteld op basis van de vigerende Arbo-wetgeving, de vigerende versie van de CROW Publicatie 132 - Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water- evenals de huidig bekende onderzoeksgegevens.

Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de locatiegegevens en verontreinigingssituatie beschreven evenals de risicoklasse. Hoofdstuk 3 gaat in op de bij de werkzaamheden betrokken partijen. Hoofdstuk 4 beschrijft de te nemen veiligheidsmaatregelen. Als bijlage 1 is de tekening met verontreinigingscontour opgenomen. Bijlage 2 betreft de een overzicht waarin de verontreinigende stoffen zijn weergegeven. Bijlage 3 geeft de Taak Risico Analyse weer.

2



2. Algemene gegevens

2.1

Locatiegegevens

De locatie is gelegen op Industrieterrein Moerdijk (zie tekening 1). Het betreft het voormalige terrein van Wärtsilä (Vlasweg 6) een deel van het terrein van Martens en Van Oord (Oostelijke Randweg 5) en een deel van het terrein van ATM Moerdijk (Vlasweg 12). Tekening 1; ligging onderzoekslocatie (Bron: www.routenet.nl)

De locatie staat bekend onder vermelding: gemeente: Moerdijk Straat Vlasweg 6, Vlasweg 12 en Oostelijke Randweg 5 Oppervlakte: circa 1 hectare

2.1.1 Uitgevoerde (bodem)onderzoeken Op basis van de uitgevoerde (bodem)onderzoeken en uitgewerkte lijst met aanwezige stoffen (stoffen data opgesteld door Karel Verschueren) kan worden gesteld dat de grond en het grondwater verontreinigd zijn en dat blootstelling mogelijk is aan een aantal bekende stoffen, maar mogelijk ook aan een aantal onbekende en niet-genormeerde stoffen. Tevens zijn een aantal CMR-stoffen (Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch) aanwezig. Vanwege deze reden is het onderhavige V&G plan opgesteld voor de voorgenomen werkzaamheden van Plan Noord. Op de kaart in bijlage 1 is de verontreinigingscontour weergegeven zoals die op 5 april 2013 bekend is.

3



2.2

Risicoklasse

Voor het uitvoeren van de risicobeoordeling is gebruik gemaakt van de systematiek van de CROW publicatie 132: “Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water”, uitgifte december 2008. Op grond van de aanwezigheid van CMR-stoffen (en onbekende stoffen) worden de werkzaamheden ingedeeld in klasse 3T. Vanwege de mogelijke aanwezigheid van stoffen met een laag vlampunt worden de werkzaamheden ingedeeld in klasse 1F.

2.3

Uit te voeren werkzaamheden

De werkzaamheden zijn divers en zijn globaal te verdelen in: Het aanbrengen (verlengen) van het foliescherm op het terrein van Martens en van Oord; Het aanbrengen van drainage en pompputten op het terrein van Martens en van Oord; Het aanbrengen van een interceptiesleuf op de grens ATM en Martens en van Oord; Het aanbrengen van een foliescherm tussen Vlasweg 6 en ATM; Het aansluiten van de drains die reeds zijn aangebracht onder de nieuwe grondloods van ATM; Het saneren van het deel van het terrein van Vlasweg 6 dat onverhard is, of verhard is met klinkers of stelconplaten (dus niet onder de aanwezige betonvloer). Voor een deel van de werkzaamheden zal noodzakelijk zijn om de grondwaterstand te verlagen. Deze werkzaamheden zijn niet separaat vernoemd daar ze onderdeel uitmaken van de bovengenoemde werkzaamheden.

4



3. Betrokken partijen

3.1

Betrokken partijen

●

Opdrachtgever Contactpersoon Adres Postcode/plaats Telefoon Fax E-mail

: : : : : : :

Provincie Noord-Brabant Mevrouw P. de Paauw Postbus 90151 5200 MC ‘s-Hertogenbosch 073 – 681 28 12 (algemeen) [email protected]

●

Projectmanagement Contactpersoon Adres Postcode/plaats Telefoon Fax E-mail

: : : : : : :

V&S Milieuadviseurs De heer R. Somers J.F. Vlekkeweg 10-14 5026 RJ Tilburg 06 - 51 83 65 91 [email protected]

●

Directievoering Contactpersoon Adres Postcode/plaats Telefoon Fax E-mail

: : : : : : :

V&S Milieuadviseurs De heer F. Buijs J.F. Vlekkeweg 10-14 5026 RJ Tilburg

●

Veiligheidskundige (HVK) Contactpersoon Adres Postcode/plaats Telefoon Fax E-mail

: : : : : : :

Omgevingsdienst Midden- en West Brabant De heer JP Ghijsens Postbus 75 5000 AB Tilburg 06 – 52 85 73 71 [email protected]

●

Milieukundig arts Contactpersoon Adres Postcode/plaats Telefoon Fax E-mail

: : : : : : :

GGD, Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid De heer H. Jans Postbus 3024 5003 DA Tilburg 06 - 30 01 06 30 [email protected]

●

Aannemer

:

Nader te bepalen,

●

Milieukundig begeleider

3.2

Overige instanties

06 - 51 82 36 14 [email protected]

Nader te bepalen

●

Alarmnummer

:

112

●

Politie Adres Postcode/plaats Telefoon

: : : :

Team Moerdijk Pastoor van Kessellaan 1 4761 BH Zevenbergen 0900-8844

5



●

Brandweer Adres Postcode/plaats Telefoon

: : : :

M-W Brabant; Cluster Moerdijk Wilhelminaplein 11c 4782 AB Moerdijk 0168-412877

●

Huisarts Adres Postcode/plaats Telefoon

: : : :

Huisartsenpraktijk Slort en Tan Neerhofstraat 5 4761 BM Zevenbergen 0168 - 32 41 62

●

Ziekenhuis Adres Postcode/plaats Telefoon

: : : :

Franciscus Ziekenhuis Roosendaal Boerhaavelaan 25 4708 AE Roosendaal 0165–588000

●

Inspectie SZW Adres Postcode/plaats Telefoon

: : : :

Regio Zuid-west; Kantoor Rotterdam Stadionweg 43c 3077 AS Rotterdam 010 – 479 83 00

●

NUTS-bedrijven

:

Zie KLIC-melding

6



4.

Veiligheidsmaatregelen

De in dit hoofdstuk beschreven activiteiten zijn opgesteld aan de hand van de huidig bekende (onderzoeks)gegevens en gebruik makend van de 4e editie van de CROWpublicatie 132 “Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water”. Hierbij is uitgegaan van de risicoklasse 3T/1F. De verontreiniging behoort tot de CMR-stoffen (Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch).

4.1

Aanwezig stoffen

Op basis van de uitgevoerde onderzoeken kan worden gesteld dat de stoffen in de onderstaande tabel in de grond en/of grondwater aanwezig zijn. De vernoemde stoffen hebben een concentratie die hoger is dan de vastgestelde GRH-waarde. De GRH-waarde (Gebiedspecifieke Richtwaarden voor Herstel) is de waarde die gesteld is als terugsaneerwaarde en is veelal gekoppeld aan de waarde van Industrie van het Besluit Bodemkwaliteit of interventiewaarde zoals vernoemd in de circulaire bodemsanering. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de: Notitie Gebiedspecifieke richtwaarden voor herstel Chemie Pack e.o., september 2012. Opgemerkt moet worden dat enkele onderzoeken reeds twee jaar oud zijn en dat ervaring geleerd heeft dat een groot deel van de verontreinigingen uit de grond zijn “gespoeld” en in het grondwater terecht zijn gekomen. Tabel met aangetoonde stoffen > GRH-waarde

stofnaam Ethylbenzeen Tolueen Xylenen Ethylhexanol Nonylfenolen MEK Somgroep C8-C10 aromaten

aanwezig in grond grondwater X X X X X X X X X X X X X

1,3,5-Trimethylbenzeen (Mesityleen)

X

Naftaleen

X X

Propylbenzeen Tetrachlooretheen (Per) Indaan α-Methylstyreen

Benzo(a)anthraceen Benzo(a)pyreen Benzo(b)fluorantheen Benzo(g,h,i)peryleen Chryseen Fenanthreen Fluorantheen

7

opmerkingen

Zie omschrijving van de somgroep onder de tabel

X X X X X X X X X X


Omgevingsdienst Midden- en West Brabant Vervolg tabel met aangetoonde stoffen > GRH-waarde

stofnaam

gPFOS iso-Propylbenzeen (Cumeen)

aanwezig in grond grondwater X

Pyreen

Styreen (Vinylbenzeen) Somgroep 10 PCB's

X X X X

Somgroep 9 ftalaten

X

cis-1,2-Dichlooretheen trans-1,2-Dichlooretheen o/m/p-Toluidine (som)

X

Vinylchloride

X X

1,2,4-Trimethylbenzeen 3+4-Ethyltolueen (som)

opmerkingen

Zie omschrijving van de somgroep onder de tabel Zie omschrijving van de somgroep onder de tabel

X X

X

Tot de somgroep C8-C10 aromaten worden de volgende stoffen gerekend: − − − − − − − − − − −

1,2,4-trimethylbenzeen 1,3,5-trimethylbenzeen (mesityleen) 1,2,4,5-tetramethylbenzeen 1,3-diethylbenzeen 1,4-diethylbenzeen 2-ethyltolueen Som 3,4-ethyltolueen Alfa –methylstyreen Indaan Propylbenzeen Iso-propylbenzeen (cumeen)

Tot de somgroep PCB’s worden de volgende stoffen gerekend: − − − − − − −

PCB PCB PCB PCB PCB PCB PCB

101 138 153 180 28 52 118

Tot de somgroep ftalaten worden de volgende stoffen gerekend: − − − − −

Benzylbutylftalaat Dibutylftalaat Diethylftalaat Di-isobutylftalaat Dimethylftalaat

Op basis van de stoffendata opgesteld door Karel Verschueren is een samenvatting gemaakt van de belangrijkste stofeigenschappen. De MSDS’en zijn niet toegevoegd. Deze lijst is toegevoegd als bijlage 2.

8



4.2

Maatregelen per deelgebied

Het werkgebied is sterk verontreinigd met diverse stoffen in grond en grondwater. De gemeten concentraties liggen (ver) boven de GRH-waarde. Vanwege de aanwezige cocktail van verontreinigingen is het volgende maatregelen pakket vastgesteld, dat minimaal gevolgd dient te worden: • •

• • •

Medische geschiktheid, type A+B (omgevingslucht afhankelijke adembescherming). Bij het gebruik van omgevingslucht onafhankelijke adembescherming is type C en aanvullende opleiding verplicht. Gebruik van de PID meter; o bij 0,5 PPM moet adembescherming gedragen worden; Omgevingslucht afhankelijke motorondersteunde adembescherming met een AB-P3 filter (combinatiefilter van actief kool bestemd voor organische en zure dampen en gassen, halogeenverbindingen en nitreuze gassen aangevuld met een fijnstof filter). De adembescherming dient te worden gedragen indien er meer dan 0,5 PPM PID gemeten wordt en/of onbekende geuren worden waargenomen. De meting uitvoeren in de ademzone. o bij meetwaardes van > 50 PPM moet omgevingslucht onafhankelijke adembescherming gedragen worden; (persluchtflessen of perslucht met slangen van de flessenbatterij naar het masker) Meetwaardes (indien >0,5 PPM) dienen op de veldwerkformulieren te worden vermeld. De blootstelling dient door de werkgever te worden opgenomen in het personeelsdossier. Persoonlijke beschermingsmiddelen: Veiligheidslaarzen (S5), wegwerpoverall categorie 3, type 4,5,6. en handschoenen met lange schacht, volledig gecoat / gedompeld bestemd voor deze verontreinigingen. Het gebruik van een drie traps sanitairunit zoals omschreven in de vigerende versie van de CROW 132 (of deco-unit zonder gebruik te maken van de onderdrukmachine in de vuile ruimte).

Werktijden De werkzaamheden worden in dagdienst en bij daglicht uitgevoerd. Hierbij wordt de arbeidstijdenwet gehanteerd. Bij extreme weersomstandigheden of extra zwaar werk dienen de werktijden te worden aangepast aan de omstandigheden. Aan het einde van de werkdag wordt de werklocatie veilig achter gelaten.

4.3

Begeleiding uitvoeringsfase

Als deskundige is door de opdrachtgever een Hoger Veiligheidskundige aangewezen. Deze werkt (indien noodzakelijk) samen met de milieukundig arts. Dagelijkse begeleiding van de werkzaamheden op locatie wordt door hem uitgevoerd. Alle werkzaamheden worden 2 werkdagen van te voren besproken met de Hoger Veiligheidskundige, dit in verband met het bepalen van de risico’s door de samenloop van de werkzaamheden. Het afstemmingsoverleg wordt dagelijks op een vast tijdstip gehouden. Hierbij zijn minimaal aanwezig de uitvoerde van de aannemer of zijn DLPer, de directievoerder en de Hoger Veiligheidskundige van de opdrachtgever. Bij overschrijding van de PID meetwaarde van 0,5 PPM dient terstond contact te worden opgenomen met de Hoger Veiligheidskundige van de opdrachtgever. Samen wordt het vervolg van de werkzaamheden bepaald.

9



4.4

Taak Risico Analyse (TRA)

Bij de voorbereiding van de werkzaamheden wordt door de (uitvoerder / DLP-er van de) aannemer een TRA opgesteld, voor de door hen uit te voeren werkzaamheden. De Hoger Veiligheidskundige van de opdrachtgever is op de hoogte van de overige uit te voeren werkzaamheden en de samenloop hiervan met de sanerende werkzaamheden van de aannemer. De Hoger Veiligheidskundige spreekt deze door met de (sanerings)aannemer. De te gebruiken TRA is aan dit V&G plan toegevoegd als bijlage 3. Het is een standaard TRA, deze kan mogelijk niet volledig zijn. De uitvoerder / DLP-er van de aannemer is verantwoordelijke voor het vervolmaken van de TRA. De ingevulde en getekende TRA wordt door de Hoger Veiligheidskundige opgeborgen in de daarvoor bestemde dossiermap.

4.5

Voorlichting en instructie

Door de Hoger Veiligheidskundige van de aannemer zal een startwerkoverleg worden voorbereid en gehouden. Hierin wordt onder andere toelichting gegeven op de veiligheidsklasse, arbeidshygiënische risico’s, zonering, veiligheidsvoorschriften en te gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen (waaronder mogelijk de te gebruiken adembescherming) evenals de metingen die dienen te worden uitgevoerd. De daarop volgende dagelijkse startinstructie of de eerste instructie voor bezoekers zal door de DLP van de aannemer (eventueel in combinatie met de Hoger Veiligheidskundige) worden verzorgd.

4.6

Stofvorming

Stofvorming dient te worden voorkomen! Dit is essentieel om blootstelling aan vaste stoffen op de werkplek en emissies naar de omgeving zoveel mogelijk tegen te gaan. Het benevelen van de bodem kan helpen de stofvorming te voorkomen.

4.7

Personen die de locatie niet mogen betreden.

Het betreden van de locatie is verboden voor: personen jonger dan 18 jaar, zwangeren en vrouwen in de lactatieperiode en personen die niet beschikken over een medische geschiktheidverklaring.

4.8

Luchtkwaliteitsmetingen

Bij het aantreffen van ongebruikelijke geuren en geuren die niet worden gemeten met de PID meter dient minimaal 2x per werkdag (bij aanvang van het werk) de luchtkwaliteit te worden gemeten. Gemeten kan worden met specifieke gasdetectie. Indien bekende geuren worden waargenomen dient stofspecifiek te worden gemeten, indien 1/5 van de grenswaarde wordt overschreden bij metingen met de PID meter. De Hoger Veiligheidskundige en zo mogelijk de milieukundig arts dient/dienen betrokken te worden bij de uitvoering van de luchtmetingen. Zij ontvangen ook een afschrift van de meetresultaten en worden betrokken bij de interpretatie van de meetgegevens.

4.9

Arbeidshygiënische voorzieningen

Op het project is aanwezig: een schaftruimte, een toilet en sanitairunit. Hieronder wordt verstaan een 3-traps sanitairunit zoals die omschreven is in de CROW 132, die – in principe - geplaatst is op de grens van de schone en vuile zone. Tevens is een spoelgelegenheid voor de laarzen aanwezig voor de vuile zone van de sanitairunit. Eten, drinken en roken binnen de verontreinigde zone is verboden.

10



4.10 Materieel in de verontreinigde zone Het werk (in de verontreinigde zone) zal worden uitgevoerd door diverse materieelstukken zoals hydraulische graafmachines, een draineermachine en machines die het foliescherm aanbrengen. De maatregelen waaraan regulier machines, die worden ingezet in de verontreinigde zone, moeten voldoen zijn beschreven in de CROW 132. Draineermachines en machines die het foliescherm aanbrengen zijn niet expliciet uitgerust voor het werken in verontreinigde grond. Het is van belang dat in samenspraak met de hoger veiligheidskundige de te nemen acties worden bepaald en ingezet. Denk daarbij aan het medisch keuren van de medewerkers, het opleiden van de medewerkers voor wat betreft het gebruik van PBM en sanitairunit. Voordat de machines de verontreinigde zone verlaten – of indien onderhoud of modificaties aan de machines dienen te worden utgevoerd – dienen de machines grondig te worden gereinigd, zodat de verontreiniging niet wordt verspreid en medewerkers niet worden blootgesteld aan de verontreiniging.

4.11 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Gebruikte PBM dienen in de vuile zone van de sanitairunit te blijven. Wegwerpartikelen afvoeren als gevaarlijk afval, herbruikbare artikelen (zoals maskers) wekelijks laten reinigen. Het spreekt voor zich dat gebruikte PBM niet (ongereinigd) mee naar huis mogen worden genomen.

4.12 Maatregelen De vrijkomende deelstromen / materialen worden in verschillende depots opgeslagen. Denk daarbij aan verontreinigde grond (in diverse gradaties), bouwen sloopafval en afval water. Depots met verontreinigde grond dienen bij het beëindigen van de werkzaamheden, voorzien te zijn van onder- en bovenafdichting. Dit om contactmogelijkheden, verwaaiing en stofvorming tegen te gaan. Dit geldt ook voor het bouwen sloopafval. Het afvalwater gaat in een gesloten leiding naar de waterzuivering aan de vlasweg 6 (voormalig terrein van Wärtsilä). Om de (afwezigheid van de) emissie van gassen en dampen naar de omgeving aan te tonen zullen luchtmetingen worden uitgevoerd. Deze metingen worden uitgevoerd door Bureau Milieumetingen van de Provincie Noord-Brabant. De onderzoeksopzet wordt door hen nader bepaald en is derhalve niet in dit V&G-plan opgenomen.

11


Bijlage 1

Tekening met verontreinigingscontour



Bijlage 2

Lijst met bekende bodemverontreinigingen Op basis van stoffendata opgesteld door Karel Verschueren


Bijlage 3

Taak Risico Analyse


aanwezig in stofnaam grond grondwater Aromatische koolwaterstoffen X X tolueen X X o-xyleen X X m-xyleen X X p-xyleen X X ethylbenzeen X X styreen X X X X

CAS

Formula

108-88-3 95-47-6 108-38-3 106-42-3 100-41-4 100-42-5

mol gewicht

dampsp mm Hg 20°C

indaan a-methylstyreen 1,2,4-trimethylbenzeen 1,3,5-trimethylbenzeen

496-11-7 98-83-9 95-63-6 108-67-8

C7H8 C8H10 C8H10 C8H10 C8H10 C8H8 C9H10 C9H10 C9H12 C9H12

n-propylbenzeen iso-propylbenzeen (cumeen) Koolwaterstoffen naftaleen

103-65-1 98-82-8

C9H12 C9H12

120,2 120,2 120,2

2 2,5 3,2

91-20-3

C10H8

128,2

X X X X X X X

fenanthreen fluorantheen pyreen chryseen B(a)antraceen B(a)pyreen benzo(b)fluorantheen

85-01-8 206-44-0 129-00-0 218-01-9 56-55-3 50-32-8 205-99-2

C14H10 C16H10 C16H10 C18H12 C18H12 C20H12 C20H12

178,2 202,3 202,3 228,2 228,2 252,3 252,3

0,095 6.8 x 10-4 4.5 x 10-6 6.8 x 10-7 6 x 10-7

X

benzo(ghi)peryleen

191-24-2

C22H12

X

nonylphenols

104-40-5

X

2-ethylhexanol

X

methylethylketon (2-butanon)

X X X X

X X X X

X X X X Polycyclysche Aromatische X

dampsp hPa 20°C

water oplosb. mg/L, 20°C 20-25°C

H const. dimensieloos

reukgrens lucht 50% mg/m3

reukgrens water 50% µg/L

Kow

Koc

Retardatie factor Rf* bij 2% o.c.

aquat Tox mg/L

92,1

22

515

0,21

10

50

500

35

5

106,2 106,2 106,2 106,2 104,1 118,2 118,2 120,2

5 6 6,5 7 5

175 180 198 152 300

0,16 0,19 0,19 0,26 0,094

1 1 1 2 1

6 5 5 8 10

630 1.600 1.600 1.600

43 108 108 108

5 5 1 1 10

2.000 6.300

135 423

1 10

724

175 269 309

10 1

95

1

3 57 20 60 (2)

0,23 0.27 (2)

5,3

50

0,41

30

0,019

0,2

0,5

10

2

2.340 2.9 x 104 2.0 x 105 2.0 x 105 4.1 x 105

2.600 4.000 4.600 700

5 x 10-9 5 x 10-7 5 x 10-7

0,82 0,26 0,16 0,006 0,01 0,003 0,00055

276,3

1 x 10-10

0,00026

5.7 x 10-6

C15H24O

220,3

<0.0075

<0.01

11

104-76-7

C8H18O

130,2

0,05

1,1

1.000

78-93-3

C4H8O

72,1

77

101

125.000

3.9 x 10-4

1,8

1,1

2.000

dimethylftalaat diethylftalaat dipropylftalaat di-n-butylftalaat

131-11-3 84-66-2 131-16-8 84-74-2

194,2 222,2 250,3 278,3

<0.01

0,0089 0,005

4.300 910 150 11

<2.4 x 10-5

35 500 1.860 37.000

3 35 126 2.480

10 5 1 1

X X X X

di-isobutylftalaat butylbenzylftalaat di(2-ethylhexyl)ftalaat di-n-octylftalaat

84-69-5 85-68-7 117-81-7 117-84-0

C10H10O4 C12H14O4 C14H18O4 C16H22O4 C16H22O4

20 3 0,3 3

5.7 x 10-4 (2) 4.8 x 10-5

129.000 63.000 79.000.000

8.644 4.222 5.293.001

0,5

X

o-toluidine

15.000 12.000

3.9 x 10 1.1 x 10-4

1 5

26.000 45.000

20 26

2 3

7.400

7.7 x 10-4

0,5

650

0,00019 4.6 x 10-5 0,0012 0,0001 0,0022

fenolen

4.1 x 105 1.1 x 106 6.9 x 106

49.000 68.000 357.000 1.000.000

1.7 x 107 <8.1 x 10-3

3.446 10.866 17.657 470.834 282.501 941.668 5.136.365

0,05 1 0,01

10.865.386 2.000

135

0,5

Alcoholen Ketonen ftalaten

C19H20O4 C24H38O4 C24H38O4

278,3 312,4 390,6 390,6

0,00023 0.001 (2) -6

8.6 x 10

8.7 x 10-5

10

stikstofverbinding X m-toluidine X p-toluidine Vluchtige organo chloorverbindingen X monochloorethaan (vinylchloride)

95-53-4 108-44-1 106-49-0

C7H9N C7H9N C7H9N

107,2 107,2

0,1 0,3 1.3 (2)

107,2

-5

2,2

258

37

5.100

0,1

1.500 1,000 (2)

680

96,5

2.660 200 (1)

1.100

156-59-2

C2H3Cl C2H2Cl2

62,5

cis,1,2-dichlooretheen

10.000

320

46

X

tetrachlooretheen

127-18-4

C2Cl4

165,8

14

150

0,6

30

50

982

138

X

Perfluor octa sulfonzuur(PFOS)

2795-39-3

C8F17SO3K

538,2

3.3 x 10-4

519

2 x 10-6

Overigen

400

5 1 40

X

75-01-4

5 0,5

10

Taak risico analyse Uitvoeringsdatum

Chemie-Pack; 2013

Uit te voeren werkzaamheden Uitvoerende partij

In opdracht van

Opdrachtgever

Contactpersoon

Aannemer

Telefoonnummer

Triqua

weersverwachting Risico’s

Meerdere (onder) aannemers Waarschijnlijkheid / hoeveelheid

Nee / Ja, (naam)

Genomen maatregelen

Vrijkomen gassen en dampen Stofvorming Emissie naar omgeving en/of milieu Val / struikelgevaar Aanrijdgevaar Inkalven / beknelling Besloten ruimte Fysieke / mentale belasting Weersinvloeden

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Opgesteld door:

o o o o o

Wegwerpoverall cat 3 klasse 4,5,6 Handschoenen, aanpassen aan werkzaamheden Veiligheidslaarzen Helm Ademhalingsbescherming - afhankelijk met A2B2P3 filter - onafhankelijke adembescherming Gecontroleerd door:

JP Ghijsens Hoger Veiligheidskundige namens opdrachtgever

Datum

Op de voorzijde beschreven TRA is gegeven door: Naam:

Functie:

Datum:

En ontvangen door: Naam

Geboortedatum

BSN

Keuring tot

geldig

Paraaf voor ontvangen en begrepen

Bijlage

12

Inschrijfstaten werkzaamheden (A: grondwerk en aanleg en B: installatie en instandhouding)

Inschrijfstaat Chemiepack Plan Noord (grond werkzaamheden) werkzaamheden hoofdstuk 4 van het plan van aanpak N/V

post omschrijving

eenheid

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Voorbereidende werkzaamheden Verplaatsen tijdelijk hekwerkvt.p.v. deelgebied 2 Toepassen afzetting lint Toepassen deco unit, incl evt. verplaatsen Toepassen borstelplaats Inrichten en onderhouden depot voor circa 1.200 m3 niet toepasbare grond Depot voorzien van bovenafdichting, incl. vastleggen folie

EUR EUR EUR EUR EUR

1N 1N 1N 1N 1N

1.6 1.7

Controle ligging kabels en leidingen van MVO en ATM Graven proefsleuf opzoeken effluentleiding 5x t.p.v. kabels en leidingen sleuf

EUR EUR

1N 1N

m2 m2 EUR

176 V 176 V 1N

1.8 Opnemen klinkerverharding en deponeren in depot 1.9 Opnemen betonplaten en opstapelen in depot 1.10 Verzorgen en bijwonen Kick-off door de Hogere veiligheidskundige 2 2.1

2.2

2.3

2.4

3 3.1 3.2 3.3

Bemalingswerkzaamheden EUR Bemaling voor plaatsen pompputten en doorspuitput betreft 3x pompputten en 1x doorspuitput Per put een extra filter t.b.v. stijghoogtemeting incl. zandvang en debietmeter st Leveren brandslangen brandslangen voor verpompen bemalingswater naar infiltratiebassin, maximale lengte 170 m dag Leveren en instandhouden opvoerpomp en zandvang Pomp en zandvang nabij infiltratiebassin plaatsen Voldoende capaciteit voor verpompen in het effleuntbassin van de WZI EUR Leveren en instandhouden afvoerleiding vanaf infiltratiebassin naar WZI afvoerleiding aanleggen met leidingen die geleverd worden conform 4.10 en 4.11 Incl. voorzieningen leidingen aansluiten op de opvoerpomp en in het effleuntbassin Grondwerk (deelgebeid 2) Ontgraven deelgebied 2 + greppel Ontgraven, laden, vervoeren en verwerken in tijdelijk depot Laden, vervoeren en verwerken vrijkomende grond in deelgebied 2 betreft grond vrijgekomen bij post 4, incl. verdichten Leveren en verwerken ophoogzand minimaal klasse industrie betreft tekortkomende grond in deelgebied 2, incl. verdichten

m3

842 V

m1 st

105 V 2N

4.5

Leveren en aanleg drain machinaal (diam. 100 mm, PP450) m1 incl. stukken blind voor doorspuitvoorziening en (tijdelijke) afdichting Leveren en aanbrengen grind (sortering 4/16) in de sleuf m3 Leveren en plaatsen doorspuitpunt, incl. putafdekking en deksel st m1 Sleuf graven voor kabels en leidingen diepte 0,5 m en min. breedte 0,50 m, grond naast sleuf deponeren en na aanleg systeem weer aanvullen Verdichten tijdens aanvullen Doorvoeren kabels en leidingen door mantelbuis ATM EUR Leveren en leggen effleuntleiding (HDPE 65 mm, PN10) m1 Leveren en leggen effleuntleiding (HDPE 50 mm, PN10) m1 Leveren en leggen grondkabel (YMVK-as 4x1,5) m1 Leveren en leggen sturingskabel (YMVK-as 6x2x0,8) m1 EUR Afpersen effluentleiding afpersdruk 2 bar, meetmethode waterdichtheid conform Standaard RAW 2010, artikel 25.17.04

5.5 5.6 5.7 5.8

Eenmalige kosten Inrichten werkterrein Opstellen detailplanning en V&G-plan uitvoeringsfase Schoonmaakploeg, incl. PBM en onafhankelijke adembescherming conform 3T/1F Maken revisie tekening Plan Noord Compleet aangelegde beveiligingssysteem, ATM, foliewand OBM en systeem aangelegd door MvO Voorzieiningen conform 3T/1F Uitvoeringskosten Algemene kosten Winst en risico

6 6.1 6.2

Stelpost Schoonmaken materiaal Afvoeren zandvang

5.4

Aannemingssom, de omzetbelasting niet in begrepen

Gedaan te __________________ de ____________________2013 De inschrijver(s)

1N

373 V

Leveren en plaatsen pompput1,0 x 1,0 x 3,0 m, incl betonnen stelringen, putafdekking en deksel incl. benodigde sparingen diam. 100 mm voor drains

5 5.1 5.2 5.3

21 V

1.215 V

4.4

4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14

2V

m3

Aanleg systeem Leveren en aanleggen foliescherm Leveren en plaatsen pompput1,0 x 1,0 x 2,5 m, incl betonnen stelringen, putafdekking en deksel incl. benodigde sparingen diam. 100 mm voor drains

prijs per eenheid ( in EUR)

1N

m3

4 4.1 4.3

4.6 4.7 4.8

hoeveelheid resultaatsverplichting

1N 540 V 252 V 1N 500 V

1N 500 V 700 V 1.200 V 1.200 V 1N

EUR EUR dag

1N 1N 1V

EUR

1N

EUR EUR EUR EUR

1 1 1 1

EUR EUR

p.m.

N N N N

5.000 N N

EUR

totaalbedrag (in EUR)

Inschrijfstaat Chemiepack Plan Noord (installatietechnisch deel) werkzaamheden hoofdstuk 5 van het plan van aanpak N/V

post omschrijving

eenheid

1 1.1 1.2

Voorbereidende werkzaamheden Toepassen deco unit, incl evt. verplaatsen Verzoren en bijwonen Kick-off door de Hogere veiligheidskundige

EUR EUR

1N 1N

2 2.1 2.2

Pompen Leveren pompen (Compatta 3T) Installeren pompen in bestaande pompput incl. aanpassen put; doorvoering, ketting, pomp aansluiten Instandhouden pompen (4 stuks) tot 1 juli 2014 incl. preventief onderhoud en klein materiaal

st st

4N 4N

2.3

3 3.1

Aanpassen WZI Leveren watermeter Endress en Hauser, type Promaq 10, vooding 230 V 3.2 Leveren handafsluiter (spindel) diameter leiding 50 mm 3.3. Leveren handafsluiter (spindel) diameter leiding 65 mm 3.4 Leveren monsterkraan diameter leiding 50 mm 3.5 Leveren monsterkraan diameter leiding 65 mm 3.6 Doorvoer maken in de hal incl. afdichten en inkomend leidingwerk vorstvrij d.m.v. tracing 3.7 Aansluiten effluent leidingen, incl. te leveren appendages en electra kabels aansluiten in de WZI 3.8 Inregelen gehele systeem op de bestruing van de WZI Rekenen met 15x inregelen 3.9 Aanbrengen leidingwerk vanaf de WZI naar de influentbuffer 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Eenmalige kosten Inrichten werkterrein Opstellen detailplanning en V&G-plan uitvoeringsfase Voorzieiningen conform 3T/1F Uitvoeringskosten Algemene kosten Winst en risico

Aannemingssom, de omzetbelasting niet in begrepen

Gedaan te __________________ de ____________________2013 De inschrijver(s)

maand

hoeveelheid resultaatsverplichting

prijs per eenheid ( in EUR)

12 V

st

4N

st

3N

st

1N

st

3N

st

1N

EUR

1N

EUR

1N

EUR

1N

EUR

1N

EUR EUR EUR EUR EUR EUR

1 1 1 1 1 1

N N N N N N

EUR

totaalbedrag (in EUR)

Plan van Aanpak uitbreiding grondwater beveiligingssysteem Chemie-Pack gebied Noord en deelsanering Martens & Van Oord

Recommend Documents