PLAN VAN AANPAK TEN BOER MILLENNIUMGEMEENTE
januari 2010
Inleiding De raad heeft in oktober 2007 ingestemd met het voorstel (via een motie) om Ten Boer te laten aansluiten bij de Millenniumcampagne en Ten Boer tot Millenniumgemeente te verklaren. In april 2007 lanceerde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de campagne Millenniumgemeente. Deze campagne slaat een brug tussen de millenniumdoelen van de Verenigde Naties, de zogenaamde Millennium Development Goals (MDG’s) en gemeentelijke activiteiten die daarbij aansluiten. Overzicht Millenniumdoelen (Millennium Development Goals, MDG’s) Deze doelen moeten volgens afspraak in 2015 zijn bereikt: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Extreme armoede en honger zijn uitgebannen Alle jongens en meisjes gaan naar school Mannen en vrouwen hebben dezelfde rechten Kindersterfte is sterk afgenomen Minder vrouwen sterven door zwangerschap De verspreiding van ziektes als AIDS en malaria is gestopt Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu, toegang tot water Er is meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp
De gemeente Ten Boer kan als Millenniumgemeente een bijdrage leveren aan het behalen van de VN Millenniumdoelen door haar eigen gemeentelijk beleid en lokale (burger)initiatieven te verbinden met mondiale ontwikkelingen, onder de noemer ‘denk mondiaal, handel lokaal’. Er is geen verplicht programma waaraan de gemeente als Millenniumgemeente moet deelnemen. Het gaat om een eigen keuze van activiteiten. De Millenniumwerkgroep: De werkgroepleden zijn op persoonlijke titel lid. Ieder heeft vanuit zijn of haar ervaring en werkkring een inbreng en onderhoudt contact met het eigen netwerk. De werkgroep kan wijzigen in samenstelling, al naar gelang daar behoefte aan is. Om de lijn met het gemeentebestuur te behouden hebben in ieder geval 2 raadsleden zitting in de werkgroep. Ambtelijke ondersteuning dient op twee terreinen te geschieden: ‘secretarieel en PR’. In december 2009 zijn via een raadsvoorstel twee gemeentelijke werkgroepen opgeheven, te weten de werkgroepen Ontwikkelingssamenwerking en Duurzaam Ten Boer, omdat zij opgaan in de millenniumwerkgroep “met medeneming van hun budgetten”. De gemeente blijft budgetbeheerder. Financieel: Jaarlijks is naar schatting € 3.500 tot € 5.000 nodig om de campagne voldoende inhoud te kunnen geven. Voor 2009, het jaar in oprichting, was € 3.000 beschikbaar uit de begrotingspost "Energiebesparing". De raad heeft in december 2009 besloten dat ‘met medeneming van hun budgetten’ de werkgroepen Ontwikkelingssamenwerking (jaarlijks budget € 3.000) en Duurzaam Ten Boer (jaarlijks budget € 450) opgaan in de Millenniumwerkgroep. Hierdoor is jaarlijks tenminste € 3.450 beschikbaar voor uitvoering van het Plan van Aanpak. Aandachtsgebieden De Millenniumwerkgroep heeft 3 aandachtsgebieden geïdentificeerd: 1 input in lokaal bestuur / beleid 2 activeren van het maatschappelijk middenveld, burgers, doelgroepen 3 ontwikkelingssamenwerking via steun aan lokale initiatieven
De initiatieven die in het kader van de Millenniumgemeente worden genomen moeten concreet zijn en een duidelijke relatie hebben met één of meerdere van de Millenniumdoelen. De werkgroep adviseert het College en de Raad, neemt ook zelf initiatieven en delegeert waar mogelijk naar inwoners uit Ten Boer. De lijst met concrete actiepunten Niet alles kan en hoeft tegelijk opgepakt te worden. De Millenniumcampagne loopt in principe door tot en met 2015. Diverse initiatieven kunnen ook verderop gepland worden. Lokale initiatieven kunnen benoemd worden en op een concrete manier aan één of meer Millenniumdoelen gekoppeld worden. Een manier om te inventariseren is het organiseren van één of meerdere Millenniumavonden waar iedereen suggesties kan inbrengen. Een andere manier is het aanbrengen van een icoontje op de gemeentelijk website, waar mensen met één klik hun ideeën kenbaar kunnen maken. In 2009: Invullen Locale Duurzaamheidmeter van COS Nederland als nulmeting. Opheffen werkgroepen Ontwikkelingssamenwerking en Duurzaam Ten Boer, Raad december. Serious request (glazen huis) van 18-24 december, millenniumdoel 6: stop verspreiding malaria! • Verkoop t-shirts (ontwerpwedstrijd Alfacollege) • Statiegeld actie (via lokale ondernemers) • Verzoek gedaan bij de jeugd om met eigen initiatieven geld in te zamelen (via jongerenwerkster) Voor 2010: In 2010 zullen millenniumdoelen 7 en 8 (zie boven) centraal staan. • Waar mogelijk (vgl dienstverleningsovereenkomst) ‘meeliften’ met projecten in de gemeente Groningen en gebruik maken van hun expertise. • Organiseren van Millenniumavond(en) om burgers te informeren en erbij te betrekken • Organiseren van een jaarlijkse ontwikkelingsmanifestatie • Onderzoek naar voorwaarden Fairtrade gemeente • Onderzoek naar haalbaarheid Wereldwinkel in Ten Boer • ‘De wereld in de klas’, wereldse thema’s te behandelen in de klas (via het OOGO) en Fairtrade onderwijspakket. • Verspreiding en gebruik van Energiemeters via schoolkinderen stimuleren Milieubeleidsplan Voortdurende aandacht voor en zo nodig in te passen in bovenstaande acties is het Milieubeleidsplan: In het Milieubeleidsplan 2008-2011 en Milieu-uitvoeringsprogramma (MUP 2010 e.v.) van de gemeente komt de verbinding tussen lokaal en mondiaal bij een groot aantal maatregelen al tot uiting. Een actief klimaatbeleid en substantiële energiebesparing zijn belangrijke speerpunten bij het bereiken van MDG 7. De link leggen in gemeentelijke nota’s en beleidsdocumenten met MDG 7 kan als extra argument en motivatie dienen. Verlichtingsplan / Nacht van de Nacht In het beleidsplan Openbare Verlichting 2010 – 2013 ‘Verlicht donker’ kan aandacht komen voor milieu vriendelijk en minder licht (dimmen) bij de Openbare verlichting. Ook kan jaarlijks meegedaan worden aan “Fluuster en Duuster’ (de Nacht van de nacht). Stichting Somaliland Bouwen. Deze stichting is sinds 1998 in Ten Boer actief ter ondersteuning van een agrarisch centrum in het dorp Arabsiyo in Somaliland. De duurzame contacten en activiteiten van de stichting dragen direct en indirect bij aan een aantal Millenniumdoelen: - het daadwerkelijk bestrijden van armoede (MDG 1), - het bevorderen van gelijke rechten M/V (MDG 3), - een verantwoord gebruik van landbouwgrond (MDG 7), - eerlijker handelsrelaties door grotere zelfredzaamheid (MDG 8).
Het valt te overwegen om de Stichting Somaliland Bouwen voor meerdere jaren in het kader van deze vier doelen (MDG 1,3,7,8) via initiatieven uit de gemeenschap te steunen waarbij de stichting in haar communicatie met de bevolking in Ten Boer deze doelen expliciet aan de orde zou kunnen stellen. Onderwijs. Met de toenemende globalisering is het belangrijk dat onze kinderen de koppeling weten te maken tussen hun eigen leefomgeving en mondiale ontwikkelingen. De millenniumdoelen vormen daarvoor handzame ‘bruggetjes’. We willen stimuleren dat de basisscholen kunnen meedoen in het nieuw geformuleerde Natuur- en Duurzaamheideducatie programma (NDE programma) van de gemeente Groningen, bijvoorbeeld met het lespakket “de wereld in de klas”, het Fairtrade lespakket voor de 7 basisscholen. Het IVN in Groningen wil aandacht op de basisscholen gaan besteden aan de millenniumdoelen. In dit verband past ook voorlichting door het Waterschap om zuinig om te gaan met ons water (MDG 7). Inkoop- en aanbestedingsbeleid. De gemeente Ten Boer koopt in via de Inkoop organisatie van de gemeente Groningen. De komende jaren zal daarbij gestreefd worden naar 100% duurzaam ingekochte goederen en diensten en naar een aanbestedingsbeleid waarbij maatschappelijk verantwoord ondernemen een leidend criterium vormt. Uitvoering van deze voornemens betekenen een waardevolle bijdrage van de gemeente Ten Boer aan de MDG’s 7 en 8. Duurzaam Bouwen in Woldwijk. MDG 7 (mondiaal milieu / klimaat) biedt een extra stimulans voor het realiseren van de ambitieuze duurzaam bouwen plannen in de nieuwe wijk Woldwijk (“Woldwijk energieneutraal”). Er zijn concrete mogelijkheden om daarbij gebruik te maken van voor de gemeente Groningen ontwikkelde voorlichtingsactiviteiten. Deze Dubo voorlichting over de meest actuele energiebesparende maatregelen en bouwmaterialen richt zich op alle betrokken partijen, van projectontwikkelaar en hypotheekverstrekker tot toekomstige bewoner. Ook wil de werkgroep waar mogelijk bevorderen dat woningen in Ten Boer aanzienlijk minder energie gaan verbruiken en een gezonder binnenklimaat krijgen. Daarnaast wil de werkgroep ook onderzoeken om het gebruik van energiescans (vgl Groningen) te bevorderen en het gebruik van een gemeentelijke checklist om zicht te krijgen en te houden op de CO2 uitstoot van verschillende sectoren. Verantwoord Ondernemen en Fairtrade. Ondernemers in Ten Boer kunnen in de bedrijfsvoering keuzes maken waardoor ze meer verantwoord (= duurzamer) ondernemen. MDG 8, het millenniumdoel dat zich sterk maakt voor eerlijke handel, vraagt van onze samenleving om heel kritisch te kijken naar de productieketen; Is er kinderarbeid in het spel, krijgen de producenten in ontwikkelingslanden rechtvaardige prijzen, wordt het milieu bij de winning van grondstoffen beschermd, enz. ? De gemeente Groningen maakt serieus werk van eerlijke handel (Fairtrade) met een scala aan langlopende initiatieven. De ondernemers in Ten Boer kunnen daarvan profiteren wanneer de gemeente Groningen ondernemers uit Ten Boer daarbij betrekt. De werkgroep wil zich daarvoor sterk maken. Ook gaat de werkgroep onderzoeken of wij een (jaarlijkse) prijs kunnen instellen voor de ‘duurzaamste ondernemer in de gemeente Ten Boer. Samenwerking in de regio. In de provincie zijn de gemeenten Winschoten, Vlagtwedde, Eemsmond, Zuidhorn, Leek en Groningen al Millennium Gemeenten. Op gezette tijden kunnen de Millennium Gemeenten gezamenlijk in de publiciteit treden om aandacht te vragen voor één van de Millenniumdoelen. Zo voeren bijvoorbeeld miljoenen mensen jaarlijks op 17 oktober (Wereld Armoededag) gezamenlijk actie, van het dragen van witte polsbandjes tot het opvoeren van het Poverty Requiem. Vele van deze
acties kunnen op meer aandacht van burgers rekenen wanneer de krachten in de regio worden gebundeld. Via het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (COS) in Groningen worden de millenniumgemeenten in de regio met elkaar in contact gebracht. Vanuit de werkgroep participeren we daarin met 2 leden. Communiceren van ambities en resultaten. Tussen 2010 tot 2015 zal communicatie voor de Millenniumgemeente steeds een grote rol spelen. Een belangrijk doel van de campagne is om inwoners en particuliere organisaties te stimuleren om een bijdrage te leveren aan het bereiken van de Millenniumdoelen. Communicatie over de initiatieven die de gemeente Ten Boer zélf onderneemt en stimuleert en ondersteunt kan hierin bijdragen. 1x per 2 jaar zal een millenniumkrant uitkomen en 2x per jaar worden initiatieven en resultaten via de werkgroep in de gemeentelijke advertentie van de Noorderkrant en Buurcontact gepubliceerd. Evaluatie en bijsturen. Tot en met 2015 zal jaarlijks een evaluatie worden gehouden, middels rapportage aan de Raad om de voortgang van de Werkgroepactiviteiten te bekijken en daar waar nodig te wijzigen.
Bijlage 1: schematisch overzicht Plan van Aanpak
Bijlage 1: schematisch overzicht Plan van Aanpak Hoofdlijn Beleid aandachtspunten
Taak Werkgroep Startfase
Taak Werkgroep Regulier
Inhoud
1 – Input voor bestuur 2 – Activeren Maatschappelijk middenveld 3 – Armoedebestrijding / ‘Afrika’ Hoe concreter hoe beter Werkgroep op persoonlijke titel, min. 2 raadsleden en ambtelijke ondersteuning (griffier) 2009 – 2010 Profiel Werkgroep: Eerste aanspreekpunt / contact / aanjager / ideeën Samenstelling Werkgroep: Groeimodel Toevoegen gezondheidszorg / jongeren ? Financiële ruimte 2010 e.v. Werkwijze vaststellen Inventariseren van lokale initiatieven in relatie tot Millenniumdoelen (Millenniumavonden organiseren) Ieder jaar een ander Millenniumdoel oppakken Meerjarenperspectief: concentreren op enkele doelen. Doelgroepen in Ten Boer kiezen? Aandachtsgebieden toedelen aan werkgroepleden Sub-werkgroepen instellen met ook leden van buiten de werkgroep Steun/samenwerking in regio (via COS) Publiciteitsplan ontwikkelen Budgetbeheer en toezicht bij Gemeente Afspraken ambtelijke ondersteuning (raad dec 2009) Vergaderfrequentie 2010 vaststellen 2009 - 2015 Jaarlijks een plan van activiteiten opstellen Inventariseren van activiteiten Aanspreekpunt / Delegeren naar lokale organisaties Advies aan B&W over subsidieaanvragen, toetsen aan beleid Gevraagd en ongevraagd advies aan B&W en Raad Weten wat er in de gemeente op MDG gebied speelt Signaleren van mogelijkheden en ontwikkelen van ideeën om zaken in Ten Boer te koppelen aan MDG’s Delegeren
Concreet
2010 Millenniumavonden plannen Fairtrade gemeente worden Wereldwinkel haalbaarheid Ontwikkelingsmanifestatie 2010
De wereld in de klas (onderwijs) Fairtrade lespakket
