Plan van aanpak luchtkwaliteit Alkmaar en omgeving

Plan van aanpak luchtkwaliteit Alkmaar en omgeving 2006-2010

Gemeente:

Alkmaar

Versie:

Definitief

Mei 2007

1

Naam gemeente:

Gemeente Alkmaar

Adres:

Mallegatsplein 10

Postadres:

Postbus 53

Postcode en plaats:

1800 BC Alkmaar

Opstellers Plan van aanpak luchtkwaliteit: C.A. Groot / afdeling ROM / projectleider Luchtkwaliteitsplan F. Borst / afdeling ROM – Specialist geluid en luchteffecten R. de Vogel / E.Haspels-Neep / Royal Haskoning

Verantwoordelijke uitvoering Plan van aanpak luchtkwaliteit: J. Brouwers / Stadsontwikkeling F. Bakker / afdeling ROM C. Frederiks / afdeling Verkeer

Naam contactpersoon gemeente:

C.A. Groot / afdeling ROM 072-5488583

Het definitieve Plan van aanpak Luchtkwaliteit is mei 2007 te Alkmaar goedgekeurd door Burgemeester en Wethouders.

Handtekening: ………………………..

Naam: …………………………. Functie: ………………………..

2

Plan van aanpak op hoofdlijnen Bij de controle van de luchtkwaliteit van 2004 is geconstateerd dat de gemeente Alkmaar niet aan de normen van het Besluit luchtkwaliteit voldoet voor Stikstofdioxide (NO2) en Fijn stof (PM10). Op grond van dit resultaat heeft de gemeente Alkmaar conform het Besluit Luchtkwaliteit 2005 de verplichting om een plan van aanpak op te stellen. Op grond van modelberekeningen is te verwachten dat op diverse wegen en verkeerspunten binnen de gemeente niet aan de normen kan worden voldaan. De belangrijkste wegen binnen de gemeente die woongebieden (op korte afstand) doorkruisen zijn de Provinciale wegen N242, N245, N508, de Rijksweg N9 en de gemeentelijke Huiswaarderweg. Verder zijn nog van belang de zogenaamde “binnenring” en de radiaalwegen tussen de ring en de binnenring. Er dienen maatregelen getroffen te worden om de luchtkwaliteit te verbeteren. De concentraties vanwege de stoffen benzeen (C6H6), koolmonoxide (CO), zwaveldioxide (SO2) en lood (Pb) voldoen al geruime tijd aan de luchtkwaliteitsnormen en zijn niet behandeld in dit rapport. Doel van dit Plan van aanpak is te komen tot een selectie van vastgestelde maatregelen: - waardoor in 2010 aan de in het Besluit luchtkwaliteit gestelde luchtkwaliteitseisen wordt voldaan. - waarmee de actuele knelpunten worden opgelost en verwachte knelpunten op de middellange termijn (2015/2020) worden voorkomen. - waarmee in algemene zin de luchtkwaliteit verbetert in de gemeente Alkmaar en haar omgeving ten gunste van de leefbaarheid. (de gemeente Alkmaar richt zich bij haar maatregelen niet alleen op het halen van de normen, maar gaat verder en neemt ook de gezondheid van haar inwoners serieus). In dit Plan van Aanpak Luchtkwaliteit zijn met name maatregelen geselecteerd die de gemeente zelf kan uitvoeren en/ of beïnvloeden. Door het nemen van een aantal specifiek geselecteerde maatregelen is het streven om per 1 januari 2010 te voldoen en te blijven voldoen aan de wettelijke luchtkwaliteitsnormen voor NO2 en PM10. De luchtverontreiniging door Koolstofdioxide (CO2 ) is opgenomen in de klimaatovereenkomst met de Provincie Noord-Holland. Overschrijding grenswaarden NO2 in het jaar 2005

De luchtkwaliteit is een combinatie van de achtergrondconcentratie en de lokale bijdrage (emissies in en rond Alkmaar). Er zijn behoorlijke verschillen in luchtkwaliteit, die voor het overgrote deel worden veroorzaakt door het wegverkeer. De aanpak van de gemeente richt zich dan ook met name op verkeersmaatregelen en op haar eigen wagenpark. Uit het onderzoek naar de luchtkwaliteit binnen de gemeente Alkmaar in het jaar 2004 en 2005 blijkt dat de grenswaarden van NO2 en PM10 worden overschreden. Naast het wegverkeer ondervindt de luchtkwaliteit ook invloed van scheepvaartverkeer op het Noordhollands kanaal, activiteiten van inwoners en van industriële activiteiten.

NO2 - jaar Geen intensiteiten Niet berekend Onder grenswaarde Tussen grenswaarde en plandrempel Boven plandrempel

Immissies - Opgave 2005 provincie

19 sept 2006 - plan van aanpak nav melding overschrijdingen in 2 Overschrijdingen NO2 in 2005 Berekening op basis van telgegevens 2005 Melding aan Provincie Noord - Holland Auteur Dos sier

GMK-user 2005005

Datum Schaal

October 2006 1:24.000

Reg.nr.

3

Kaar t

De belangrijkste berekeningsresultaten uit het Plan van Aanpak zijn in de onderstaande tabel aangegeven. Uit de berekeningresultaten blijkt dat in de huidige situatie forse overschrijdingen plaatsvinden en dat zonder het treffen van maatregelen deze overschrijdingen van de grenswaarden in het jaar 2010 slechts deels verdwijnen. Door het treffen van de in dit Plan van Aanpak geselecteerde maatregelen kunnen alle overschrijdingen van de grenswaarden in het jaar 2015 worden beëindigd. In het jaar 2010 zullen nog niet alle overschrijdingen van grenswaarden zijn teruggebracht. Uitgaande van de geselecteerde algemene maatregelen zullen in het jaar 2010 nog 62 inwoners zijn die onder invloed staan van een langdurige overschrijding van de grenswaarden voor NO2 en PM10. Momenteel zijn dit circa 1500 inwoners van Alkmaar.

Situatie

Overschrijding grenswaarde NO2 in km weg

Overschrijding grenswaarde PM10 in km weg

en aantal blootgestelde inwoners1

en aantal blootgestelde inwoners

2004

5,0 km weg is 1400 inwoners

3,8 km weg is 1060 inwoners.

2004 na herberekening vanwege



2005 melding



2010 autonome toename



2010 inclusief maatregelen in





Geen overschrijdingen meer




gewijzigde berekeningssystematiek

rekenmodel Sensor+ 2010 inclusief Sensor+ en algemene maatregelen* Doorkijk naar 2015 inclusief doorvoering maatregelen * Doorkijk naar 2020 inclusief doorvoering maatregelen *

*Alle gepresenteerde maatregelen zijn niet één op één in het gebruikte rekenmodel van Sensor+ te vertalen in wegkenmerken. Op grond van ervaringen in het NSL (Nationale Sanering Luchtkwaliteit) kan gesteld worden dat dit soort maatregelen als pakket circa 5% reductie kunnen opleveren gerekend over de hele stad. In de tabel is dit effect aangegeven

Uitgaande van het type maatregel, het effect ervan op lucht en andere milieuthema’s, de termijn van het effect en de kosten is bepaald wat de beste maatregelen zijn. De belangrijkste maatregelen ter realisatie van de hiervoor genoemde resultaten zijn: x vervanging van kruispunten door rotondes; x het toepassen van LARGAS (Langzaam Rijden Gaat Sneller); x de aanpassing van verkeersregelinstallaties; x het verkeer stoplichtsloos rechtsaf door laten rijden bij belangrijke kruispunten; x het eigen wagenpark overzetten op aardgas / biogas of biobrandstoffen; x het openbaar vervoer op aardgas / biogas aanbesteden; x uitbreiding van het warmtenet bij Boekelermeer.

1

De berekeningen in dit rapport en de gevolgen hiervan zijn bij de woningen uitgevoerd op basis van berekeningen met

immissiepunten op de trottoirrand (rand van de weg). Per december 2006 dient voor NO2 op 5 meter en voor PM10 op 10 meter van de trottoirrand gerekend te worden. Er loopt momenteel een voorstel om de wet- en regelgeving hieromtrent aan te passen en NO2 en PM10 beide op 10 meter van de trottoirrand te laten berekenen.

4

Bij bepaling van de maatregelen is tevens een doorkijk genomen naar de jaren 2015 en 2020. De kosten voor het uitvoeren van het plan om voor een groot deel te kunnen voldoen aan de eisen van het Besluit Luchtkwaliteit worden geraamd op totaal € 837.000,-. Vooruitlopend op het ontwerpplan is er voor de uitvoering in de Programmabegroting 2007 (Meerjarenbegroting 2008-2011) een budget, ad € 350.000,- aangevraagd (uitbreiding van het warmtenet Boekelermeer (€ 50.000,-), een schoner gemeentelijk wagenpark (roetfilters/aardgas rijden) (€ 250.000,-) en een vulpunt voor aardgas en/of biobrandstoffen voor het openbaar vervoer (€ 50.000,-). De kosten voor het opstellen van het Plan van Aanpak Luchtkwaliteit, ad € 25.000,- zijn hierin niet inbegrepen, deze zijn voorgefinancierd met de budgetten Ruimtelijk beleid van de sector Stadsontwikkeling. Daarom is als gevolg van de verplichting om te voldoen aan het Besluit Luchtkwaliteit in 2010, € 512.000, - extra aan financiële middelen nodig. Het gaat hier om een autonome ontwikkeling. Met deze bijdrage blijven er circa 62 inwoners in 2010 nog blootgesteld aan te hoge concentraties NO2 en PM10. Verwacht wordt dat hiervoor in het kader van de Nationale Saneringsprogramma Luchtkwaliteit hiervoor een extra bijdrage kan worden verkregen. Hiertoe is een financieringsbijdrage aangevraagd bij het Rijk en bij de andere wegbeheerders.

5

INHOUDSOPGAVE Blz.

Plan van aanpak op hoofdlijnen _______________________________________________ 3 1. Inleiding ________________________________________________________________ 8 1.1 Plan van aanpak luchtkwaliteit: aanleiding, doel en aanpak _________________________ 8 1.2 Leeswijzer _________________________________________________________________ 10

2. Problematiek Luchtkwaliteit _______________________________________________ 11 2.1 Luchtkwaliteit en risico’s voor de gezondheid ____________________________________ 11 2.2 Luchtkwaliteit nationaal en regionaal __________________________________________ 13

3. Algemene gegevens gemeente Alkmaar en omgeving ___________________________ 16 3.1 Algemene gegevens __________________________________________________________ 16 3.2 Wettelijk kader Luchtkwaliteit ________________________________________________ 17 3.3 Globale indicatie op grond van gegevens VROM uit 2003 __________________________ 18 3.3 Bronnen van luchtverontreiniging _____________________________________________ 19 3.4 Luchtkwaliteit gemeente Alkmaar 2004_________________________________________ 20

4. Beschrijving scenario’s verwachte situatie luchtkwaliteit ________________________ 24 4.1. (her)berekeningen situatie 2004 _______________________________________________ 24 4.2 Autonome ontwikkeling 2010 _________________________________________________ 27 4.3 Situatie 2010 + doorvoering maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit in rekenmodel Sensor+ ____________________________________________________________ 29 4.4 Doorkijk naar het jaar 2015 __________________________________________________ 31 4.5 Doorkijk naar het jaar 2020 __________________________________________________ 33 4.6 Situatie 2005 in het kader van verplichte jaarlijkse melding ________________________ 35

5. Resultaten en beoordeling _________________________________________________ 37 5.1 Resultaat berekeningen en herberekeningen situatie 2004__________________________ 37 5.2 Resultaat en conclusie berekeningen autonome ontwikkeling 2010 __________________ 37 5.3 Resultaat en conclusie berekeningen situatie 2010 + doorvoering maatregelen ter verbetering luchtkwaliteit in rekenmodel Sensor+ ___________________________________ 38 5.4 Resultaat en conclusie berekeningen doorkijk naar 2015 + doorvoering maatregelen ter verbetering luchtkwaliteit in rekenmodel Sensor+ ___________________________________ 38 5.5 Resultaat en conclusie berekeningen doorkijk naar 2020 + doorvoering maatregelen ter verbetering luchtkwaliteit in rekenmodel Sensor+ ___________________________________ 39 5.6 Resultaat berekeningen situatie 2005 ___________________________________________ 39 5.7 Samenvatting berekeningsresultaten ___________________________________________ 39 5.8 Conclusies berekeningsresultaten ______________________________________________ 40

6

6. Overzicht maatregelen en acties ____________________________________________ 41 6.1 Algemeen __________________________________________________________________ 41 6.2 Deelgebied 1: Binnenstad en gemeentelijke wegen ________________________________ 42 6.3 Deelgebied 2: Provinciale wegen en aansluiting op bedrijfsterreinen en omgeving ______ 47 6.4 Deelgebied 3: Rijkswegen (A9 en N9) en aansluiting naar de kust en Bergermeerpolder_ 49 6.5 Deelgebied 4: Verbetering algemene luchtkwaliteit gemeente Alkmaar _______________ 51

7. Financiën _____________________________________________________________ 56 7.1 Kosten 2006 -2010 maatregelen________________________________________________ 56 7.2 Kosten plan van Aanpak Luchtkwaliteit ________________________________________ 56

8. Monitoren en communicatie ______________________________________________ 57 8.1 Monitoren _________________________________________________________________ 57 8.2 Communicatie ______________________________________________________________ 57

9. Reacties op ontwerp Plan van aanpak _______________________________________ 58 10. Referenties ____________________________________________________________ 65 11. Afkortingen en toelichtingen______________________________________________ 66

Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Bijlage 8: Bijlage 9:

Overzichtstabel maatregelen en effecten Toelichting bronnen Stikstofoxiden en Fijn Stof Toelichting wettelijk kader Gebruikte gegevens CAR II model berekening Tabellen met rekenresultaten (CAR II) voor het jaar 2004 Tabellen met rekenresultaten (CAR II) scenario’s 1 tot en met 4 Tabellen met rekenresultaten (CAR II) voor het jaar 2005 Vastgestelde maatregelen Provinciale weg N242, provincie Noord-Holland Samenvatting verslag commissievergadering SOB, 6 en 7 december 2006

7

1. Inleiding 1.1 Plan van aanpak luchtkwaliteit: aanleiding, doel en aanpak Bij de (jaarlijkse) controle van de luchtkwaliteit van 2004 is geconstateerd dat de gemeente Alkmaar niet aan de normen van het Besluit luchtkwaliteit voldoet voor Stikstofdioxide (NO2) en Fijn Stof (PM10). In bijlage 2 is een nadere toelichting over de bronnen NO2 en PM10 opgenomen. Op grond van dit resultaat heeft de gemeente Alkmaar conform het Besluit Luchtkwaliteit 2005 (artikel 9 lid 1 en lid 5) de verplichting om daar waar een plandrempel wordt overschreden een plan van aanpak op te stellen voor 1 mei 2006. Daar komt bij dat naast de maatregelen die het Rijk treft voor de aanpak van PM10 ook van provincies en gemeenten wordt verwacht dat zij aan hun verplichting voldoen om lokale maatregelen te treffen. Dit geldt ook voor de gemeente Alkmaar. Op grond van modelberekeningen is te verwachten dat op (korte) termijn de luchtemissies van de radiaalwegen, binnenring en meerdere verkeerspunten binnen de gemeente Alkmaar niet aan de normen van het Besluit luchtkwaliteit zal voldoen. Dit geldt voor NO2 en PM10. Hieruit volgt dat er maatregelen getroffen moeten worden om de luchtkwaliteit van Alkmaar te verbeteren. In dit Plan van aanpak luchtkwaliteit 2006 – 2010 richt de gemeente Alkmaar haar aanpak zowel op de volksgezondheid en leefbaarheid als de geplande ruimtelijke ontwikkelingen rondom en binnen de stad. Daarnaast heeft Alkmaar met haar ligging nabij de kust en de duinen, als recreatiegebied, er tevens belang bij haar imago als ‘schone’ gemeente te waarborgen. Schone lucht en een schone omgeving is daarbij een vereiste. Figuur 1: Onderzoeksgebied toetsing luchtkwaliteit in gemeente Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk 2004

Immissies - 6 juni 2005

lucht 2004 2 - opgave luchtverontreniging mei 2005 Opgave Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk gebied van onderzoek blauw = gemeentegrens Auteur Dos sier

GMK-user

Datum Schaal

June 2005 1:65.000

Kaar t

Reg.nr.

8

Doel Doel van dit Plan van aanpak is te komen tot een selectie van maatregelen: - waardoor (op termijn) aan de in het Besluit Luchtkwaliteit gestelde eisen wordt voldaan. - waarmee de actuele knelpunten worden opgelost en verwachte knelpunten worden voorkomen. - waarmee in algemene zin de luchtkwaliteit verbetert in de gemeente Alkmaar en haar omgeving . Door het uitvoeren van een aantal geselecteerde maatregelen is het streven om per 1 januari 2010 te voldoen en te blijven voldoen aan de wettelijke luchtkwaliteitsnormen uit het Besluit luchtkwaliteit voor Fijn Stof en stikstofdioxide. Aanpak Om tot een gefundeerd plan van aanpak te komen zijn de volgende onderzoeksvragen beantwoord en de geïnventariseerde gegevens verwerkt in dit plan: - Welke en in hoeverre zijn gegevens beschikbaar met betrekking tot de huidige knelpunten voor luchtkwaliteit, uitvoerend beleid verkeer en ruimtelijke ontwikkelingen? - Wat zijn de potentiële knelpunten? - Wat is de referentiekwaliteit (autonome groei)? - Welke maatregelen/acties zijn geschikt en haalbaar? - Welk maatregelenpakket stelt de gemeente Alkmaar voor? - Welk maatregelenpakket kan in het kader van de Klimaatovereenkomst met de Provincie NoordHolland en in het kader van de NSL worden uitgevoerd? In het Plan van aanpak Luchtkwaliteit zijn vooral maatregelen geselecteerd die de gemeente zelf kan beïnvloeden. De beschreven maatregelen zijn gericht op vermindering van de luchtverontreiniging door PM10 en NO2, omdat de concentraties van deze stoffen niet voldoen aan de gestelde normen uit het Besluit Luchtkwaliteit. Figuur 2: Opgave luchtverontreiniging mei 2005 (NO2)

NO2 - jaar Niet berekend Onder grenswaarde Tussen grenswaarde en plandrempel Boven plandrempel

Segstreep.shp

lucht 2004 2 - opgave luchtverontreniging mei 2005 Opgave Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk basis telgegevens Verkeer 2004 Berekening met CAR II versie 4.0 Auteur Dos sier Reg.nr.

GMK-user

Datum Schaal

June 2005 1:65.000

Kaar t

KaartNr 3

9

De luchtverontreiniging vanwege de stoffen benzeen (C6H6), koolmonoxide (CO), zwaveldioxide (SO2) en lood (Pb) is niet behandeld in dit rapport. Al geruime tijd voldoen de concentraties van deze stoffen ruimschoots aan de luchtkwaliteitsnormen. Omdat er geen relevante wijzigingen met betrekking tot de bronnen van C6H6, CO, SO2 en Pb zijn voorzien, is in de toekomst te verwachten dat dit beeld niet veranderd. De luchtverontreiniging door Koolstofdioxide (CO2 ) is opgenomen in de rapportage van de Klimaatovereenkomst met de Provincie Noord-Holland. Betrokken partijen bij het opstellen van dit plan van aanpak ten behoeve van de benodigde input en afstemming van het voorgenomen plan zijn: - Binnen gemeente Alkmaar: Verkeer en Vervoer (Beleidsplan Verkeer en Vervoer, Actieplan langzaam Verkeer, Regionaal bereikbaarheidsplan), Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu (ROM). - Buurgemeenten Heerhugowaard, Langedijk en de Milieudienst Regio Alkmaar (Milieudienst voor de gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Graft-De Rijp, Heiloo en Schermer). - Kamer van Koophandel Noordwest-Holland. - Provincie Noord-Holland. - Rijkswaterstaat. - GGD Noord-Kennemerland. - Stichting Animo (samenwerkingsverband van lokale milieugroeperingen).

1.2 Leeswijzer De opbouw van dit rapport is als volgt: - Hoofdstuk 1: Inleiding waarin de aanleiding, doel en aanpak voor dit Plan van aanpak Luchtkwaliteit zijn beschreven. - Hoofdstuk 2: Een beknopte beschrijving van de nationale en regionale problematiek met betrekking tot luchtkwaliteit weer waarbij ingegaan wordt op de effecten hiervan op gezondheid van de burgers. - Hoofdstuk 3: Beschrijving algemene gegevens, wettelijke kader, bronnen van verontreiniging en de lokale situatie in 2004. - Hoofdstuk 4: De verschillende scenario’s waarvan de luchtkwaliteit is berekend. - Hoofdstuk 5: De resultaten en conclusies van de verschillende scenario’s. - Hoofdstuk 6: Maatregelen en acties die geselecteerd zijn op grond van de resultaten en conclusies volgend uit de berekeningen. - Hoofdstuk 7: Financiën van de voorgestelde maatregelen. - Hoofdstuk 8: Monitoring van en communicatie over de luchtkwaliteit en de te treffen maatregelen en acties. - Hoofdstuk 9: Reacties op het ontwerp Plan van Aanpak en onze reactie hierop. - Hoofdstuk 10: Opgave van de gebruikte literatuur en achtergronddocumenten die zijn gebruikt bij het opstellen van dit Plan van aanpak Luchtkwaliteit. - Hoofdstuk 11: Overzicht van alle in dit Plan van Aanpak gebruikte afkortingen.

10

2. Problematiek Luchtkwaliteit De problematiek die samenhangt met de luchtkwaliteit speelt niet alleen in Alkmaar, maar ook landelijk een belangrijke rol bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen. Met regelmaat wordt er melding gemaakt van het feit dat ontwikkelingsplannen stil worden gelegd omdat niet voldaan kan worden aan de grenswaarden van het Besluit Luchtkwaliteit. Anderzijds zijn er grote zorgen over de schadelijkheid van luchtvervuiling voor de gezondheid van de mens en de natuur. In dit hoofdstuk komen aan de orde gezondheidseffecten en luchtkwaliteit op nationaal en regionaal niveau.

2.1 Luchtkwaliteit en risico’s voor de gezondheid Blootstelling aan luchtverontreiniging kan leiden tot nadelige effecten op de gezondheid zoals luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en vervroegde sterfte en daardoor vermindert luchtverontreiniging ook de kwaliteit van leven. Alkmaar neemt dan ook bij haar maatregelen de gezondheid van haar inwoners serieus. Dit betekent dat Alkmaar zich niet alleen richt op het halen van de normen, maar zich ook concentreert op de schadelijkste stofdeeltjes en op het verminderen van de blootstelling hieraan ten gunste van de leefbaarheid binnen de gemeente. Gezondheidseffecten van stikstofdioxide Bij kortstondige hoge concentraties werkt NO2 irriterend op ogen, neus en ademhalingsorganen. Inademing van NO2 kan longoedeem veroorzaken. De oxiderende eigenschappen van NO2 kunnen op langere termijn effecten in de luchtwegen en longen veroorzaken in de vorm van vermindering van de longfunctie en afname van de weerstand tegen infecties van het longweefsel. De luchtwegklachten waarmee dit gepaard gaat, kunnen ziekenhuisopnames tot gevolg hebben. Ook is aangetoond dat blootstelling aan NO2 bij gevoelige inwoners kan leiden tot een versterkte reactie op allergenen en astmatische klachten. De gezondheidseffecten die gerelateerd zijn aan NO2 in de buitenlucht worden echter niet uitsluitend aan NO2 toegeschreven. In de wetenschap wordt NO2 vooral gezien als een indicator van het mengsel van luchtverontreiniging dat voornamelijk afkomstig is van uitlaatgassen van het verkeer. Niet NO2 zelf is de belangrijkste veroorzaker van de gezondheidseffecten, maar de componenten die met NO2 samenhangen. Dit betekent dat bij een overschrijding van de NO2 norm langs een drukke weg, niet alleen NO2 zelf een gevaar voor de gezondheid vormt, maar dat de concentratie van verkeersgerelateerde (deeltjesvormige) luchtverontreiniging er van dusdanige omvang is dat er gezondheidseffecten kunnen optreden. Gezondheidseffecten van fijn stof Voor fijn stof bestaat geen gezondheidskundige grenswaarde waaronder geen gezondheidsschade optreedt. Ook bij lage blootstelling kan dus gezondheidsschade ontstaan. Fijn stof deeltjes kunnen diverse gezondheidseffecten veroorzaken waaronder vermindering van de longfunctie, verergering van astma (vooral bij kinderen), lagere luchtwegklachten (hoesten door irritatie van de luchtwegen) en klachten gerelateerd aan hart- en vaatziekten (vaatvernauwing, verhoogde bloedstolling en verhoogde hartslag). Deze effecten kunnen leiden tot ziekenhuisopnamen en vroegtijdige sterfte, met name aan longziekten en hart- en vaatziekten. De mate waarin stofdeeltjes kunnen doordringen in longen en luchtwegen is afhankelijk van de grootte van de deeltjes. Het grovere deel van het PM10 stof (dat is het stof met een diameter tussen de 2,5 en 10 µm) bereikt het bovenste deel van de longen. De fijnere deeltjes, gekarakteriseerd als PM2,5 of PM1 dringen dieper in de longen door tot in de longblaasjes. Sinds enkele jaren is er ook aandacht voor zogenaamde ultrafijne deeltjes met een diameter kleiner dan 0,1 µm. Deze deeltjes kunnen tot in de bloedbaan doordringen en daar effecten uitoefenen op de bloedklontering.

11

Werking van de longen Ook de samenstelling van de stofdeeltjes kan sterk variëren en is van belang bij het veroorzaken van gezondheidseffecten. In de praktijk wordt vaak onderscheid gemaakt tussen de grove fractie van PM10 (>2,5 µm) en de fijne fractie <2,5 µm (PM2,5). De grove fractie van PM10 bestaat vooral uit deeltjes die het gevolg zijn van mechanische processen, maar ook uit deeltjes die van nature in de buitenlucht voorkomen zoals bijvoorbeeld opwaaiend bodemstof of zeezout. De fijne fractie (PM2,5) bestaat vooral uit deeltjes die het gevolg zijn van verbrandingsprocessen, waaronder dieselroet. Ook bevat deze fractie zogenaamde secundaire aerosolen; deeltjes die in de lucht zijn gevormd. Er zijn sterke aanwijzingen dat de fijne fractie, gedefinieerd als PM2,5 schadelijker zou zijn dan de grove fractie, hoewel de grove fractie ook niet geheel onschadelijk is. Effecten op de gezondheid kunnen optreden tijdens of kort nadat iemand is blootgesteld aan hoge concentraties fijn stof. Het gaat hierbij om afname van longfunctie, toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid, verergering van astma en verergering van klachten bij longziekten en bij hart- en vaatziekten. Bij de meeste inwoners verdwijnen de klachten zodra de luchtverontreiniging afneemt en keert de normale toestand terug. De verergering van klachten kan ook zo ernstig zijn dat mensen hierdoor overlijden. Vervroegd overlijden komt vrijwel niet voor bij gezonde mensen, maar meestal bij (oudere) mensen die al verzwakt zijn door een hart- of longziekte. Zij overlijden enkele weken tot maanden eerder dan wanneer zij niet waren blootgesteld aan verhoogde concentraties fijn stof. Uit tientallen onderzoeken gedurende de afgelopen decennia is een duidelijk verband aangetoond tussen dagelijkse variatie in luchtverontreiniging en dagelijkse variatie in sterfte. Volgens de laatste schattingen overlijden er jaarlijks 2.300 tot 3.500 Nederlanders vroegtijdig door kortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijn stof. Uit cohortstudies blijkt dat langdurige blootstelling aan fijn stof samenhangt met levensduurverkorting door met name hart- en vaatziekten en longkanker. Uit de laatste schattingen van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) blijkt dat in Nederland jaarlijks ongeveer 18.000 inwoners enkele jaren eerder overlijden dan wanneer zij niet aan fijn stof waren blootgesteld. Ook de mate van levensduurverkorting blijkt hoger te liggen dan bij kortdurende blootstelling en in eerdere schattingen. Het zou niet gaan om 1 of 2 jaar, maar om ongeveer tien jaar. Hierbij moet de kanttekening gemaakt worden dat er nog veel discussie over de schatting is en de berekening gebaseerd is op slechts een tweetal Amerikaanse studies. Wel is duidelijk dat langdurige blootstelling aan lagere concentraties fijn stof ernstiger is dan kortdurende blootstelling aan hoge concentraties.

12

Als groepen die gevoelig zijn voor het optreden van gezondheidseffecten van luchtverontreiniging worden beschouwd, ouderen, patiënten met al bestaande luchtweg- of hartaandoeningen en kinderen met al bestaande luchtwegklachten. Ook gezonde kinderen kunnen gevoelig zijn voor luchtverontreiniging. Kinderen hebben namelijk een hogere blootstelling dan volwassenen, omdat ze relatief veel lucht inademen als gevolg van de verhouding longinhoud-lichaamsgewicht die bij kinderen groter is dan bij volwassen. In wetenschappelijke studies wordt niet altijd een verband gevonden tussen de blootstelling aan een bepaalde luchtverontreinigende component en een gezondheidseffect, maar blijkt er wel een verband te bestaan tussen het wonen langs drukke wegen en gezondheidseffecten. Meerdere epidemiologische onderzoeken in Nederland tonen aan dat bij kinderen die dichtbij drukke wegen wonen de longfunctie afneemt en luchtwegklachten toenemen. Het gaat dan om een afstand van minder dan 400 meter van snelwegen, maar vooral bij een woonplek erg dicht langs de weg (minder dan 100 meter) wordt deze relatie gevonden. Dit ligt waarschijnlijk aan het feit dat de bijdrage van verkeer aan het totale mengsel van fijn stof het grootst is binnen een afstand van 100 meter van de snelweg. Roetdeeltjes uitgestoten door vrachtverkeer wordt in een aantal studies als belangrijkste veroorzaker van deze associatie aangewezen. Ook bij kinderen op scholen nabij snelwegen met veel vrachtverkeer komen vaker luchtwegklachten voor dan bij kinderen op scholen verder (> 400 meter) van de snelweg.

2.2 Luchtkwaliteit nationaal en regionaal De nationale en dus ook de regionale luchtkwaliteit is sinds de jaren tachtig sterk verbeterd. Echter voldoet de luchtkwaliteit nog niet aan de Europese normen. Op provinciaal niveau blijkt uit de provinciale rapportage van 2004 dat: - De provinciale meetpunten een matige tot sterke daling van de concentratie Fijn Stof t.o.v. 2003 rapporteren, dit wordt eveneens bevestigd door het gemeentelijke meetnet van Amsterdam. Oorzaak voor de verbetering is grotendeels toe te schrijven aan de gunstige meteorologische omstandigheden in buitenstedelijk en landelijk gebied. - De gemeenten rapporteren vrijwel zonder uitzondering dat de NO2 plandrempel niet wordt overschreden, wel de grenswaarde die vanaf 2010 zal gelden. Bij grotere steden zoals Alkmaar wordt de plandrempel voor NO2 wel overschreden. Voor PM10 treedt geen overschrijding van het jaargemiddelde op. Wel voor het daggemiddelde. Voor de overige stoffen zijn geen normoverschrijdingen geconstateerd. In de hierna weergegeven figuren 3 en 4 (bron RIVM) zijn de in 2003 gemeten waarden voor NO2 en PM10 ten opzichte van de te behalen grenswaarden weergegeven.

13

Figuur 3 en 4. Jaargemiddelde concentraties NO2 en fijn stof (PM10) in Nederland in 2003

Jaargemiddelde NO2 in 2003

Jaargemiddelde PM10 in 2003

Conclusie is dat in de provincie Noord-Holland de twee stoffen stikstofdioxide NO2 en Fijn Stof PM10 tot 2010 een probleem vormen en aangepakt moeten worden. Veranderd beeld fijn stof concentraties 2004/2005 Bij de implementatie van de 1e EU-dochterrichtlijn 1999/30/EG betreffende Fijn stof PM10 in de praktijk hebben in het jaar 2003 verschillende verfijningen in het luchtmeetnet plaatsgevonden. Het meetnet voor PM10 is in omvang verdubbeld. Sommige meetlocaties van PM10 zijn gesloten en andere zijn daarvoor in de plaats gekomen. De meetlocaties zijn evenwichtiger over de regio’s gepositioneerd en in de stedelijke gebieden zijn stations geopend in de zwaarder belaste straten. Daarnaast is naar aanleiding van de Europese richtlijn in 2003 de presentatie van de meetgegevens aangepast. Ook is vanaf 2003 begonnen met systematische vergelijkingsmetingen met de door de EU voorgeschreven referentiemethode. De PM10 meetwaarden van 2005 liggen, net als in 2004, enkele µg/m3 lager dan 2003 en voorgaande jaren. In 2004 en 2005 is het verschil tussen de jaargemiddelde meetwaarden van stad/straat stations en regio stations groter dan in de jaren daarvoor (vanaf het begin van de PM10 metingen in 1992). Gemiddelde regionale meetwaarden zijn nu circa 8-10 µg/m3 lager dan de stad/straat meetwaarden in plaats van circa 2-5 µg/m3 voor de voorafgaande jaren. Dit veranderde beeld is bij de rapportage over 2004 gemeld, via Infomil naar gemeenten en provincies, die de meetwaarden en de daarvan afgeleide GCN kaart voor 2004 gebruiken. Bij nadere analyse naar de oorzaak van dit verschil is geen eenduidige verklaring gevonden. Het zou kunnen duiden op een daling van het achtergrondniveau bijvoorbeeld door veranderingen in de emissies van fijn stof of door weersomstandigheden. Het aantal monitoringslocaties en de meetonnauwkeurigheid van de uitgevoerde metingen spelen hierbij zeer waarschijnlijk een cruciale rol. Het meten van fijn stof is met grote onzekerheden omgeven. De EU staat een onzekerheidsmarge van 25% toe, gebaseerd op praktijk consensus aangaande een realistisch en haalbaar kwaliteitscriterium. Bij bepaling van maatregelen moet met voorgaande terdege rekening worden gehouden om voldoende “buffer” te garanderen voor de luchtkwaliteit.

14

Metingen met referentie apparatuur (de Europese standaard) in 2004 en 2005 bevestigen het grotere verschil tussen stad/straat en de regio. De verschillen tussen stad/straat en regio voor 2004 en 2005 zijn in overeenstemming met de gegevens uit de buurlanden. De Europese norm voor fijnstof concentraties wordt in een kwart van de meetstations overschreden. Deze gegevens van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML) vormen de basis voor de bepaling van de achtergrondconcentraties. Gemeentes, provincies, Rijkswaterstaat, maar ook anderen passen deze gegevens toe bij de toetsing aan de Europese luchtkwaliteitsnormen. De implementatie van het meetbesluit is gepaard gegaan met een groter aantal vergelijkende metingen dan ooit tevoren waardoor de onderbouwing van de meetresultaten van 2004 en 2005 beter is dan in het verleden. Voor scenarioberekeningen moet een inschatting worden gemaakt van het deel van PM10 dat niet door de modellen wordt verklaard. Dit niet verklaarde deel is in 2004/2005 lager dan in de jaren daarvoor. Door uit te gaan van dit lagere onverklaarde deel en door lagere emissieschattingen voor 2010 is de berekende concentratie in 2010 10-15 % lager dan eerder berekend. De analyse van de meetdata heeft geleid tot een hervalidatie naar de vereisten van de eerste dochterrichtlijn luchtkwaliteit. Data in het meetnet is naar huidig inzicht consistent met elkaar en met de vereiste uit de eerste EU dochterrichtlijn voor luchtkwaliteit. Door de hervalidatie zullen de meetresultaten iets hoger worden (gemiddeld ongeveer 1 µg/m3) dan in eerdere presentaties.

15

3. Algemene gegevens gemeente Alkmaar en omgeving 3.1 Algemene gegevens In de gemeente wonen Alkmaar wonen circa 95.000 inwoners. Daarnaast zijn er in Alkmaar een aantal bedrijfsterreinen (Bergermeerpolder, Boekelermeer, Overdie, Oudorp en Beverkoog). De belangrijkste drukke hoofdwegen die woongebieden (op korte afstand) doorkruisen zijn de Provinciale weg N242, N245, N508, de Rijksweg N9 en de gemeentelijke Huiswaarderweg (zie ook bijlage 9). Verder zijn nog van belang de zogenaamde “binnenring” en de radiaalwegen tussen de ring en de binnenring. In tabel 1 zijn beknopt de algemene karakteristieken van de gemeente Alkmaar beschreven. Tabel 2 geeft een overzicht van opgesteld en gevoerd beleid dat relevant is voor de luchtkwaliteit in Alkmaar en omgeving. Tabel 1. Algemene gegevens van de gemeente Alkmaar: Soort gebied

: Stedelijk gebied

Soort omgeving

: Landelijke omgeving

Belangrijke topografische gegevens

: Plat polderlandschap / strandwallen

Geplande ruimtelijke ontwikkelingen of wijziging in

: Bouw van minimaal 3000 woningen binnenstedelijk voor 2010 en

infrastructuur

6000 woningen voor 2015 Regionaal. Momenteel is berekend dat voor de woningbouwproductie 5200 woningen in 2010 mogelijk zijn.

Bedrijfsterreinen

: Boekelermeer Bergermeerpolder Oudorp Overdie Beverkoog

Kantoorlocaties (in ontwikkeling)

: Stationsgebied Centraal Stationsgebied Noord AZ locatie Bergermeerpolder

Gemeentelijke herindeling

: NVT

Tabel 2. Opgesteld/ gevoerd beleid belangrijk voor de gemeentelijke luchtkwaliteit Milieubeleid t.a.v. luchtkwaliteit is in grote lijnen vastgelegd in

Milieubeleidsplan 2001-2005 / Klimaatovereenkomst Provincie Noord-Holland / Nota Milieubeleid 2006-2010. De belangrijkste aandachtspunten hierin zijn:

Beleid verkeer en vervoer: -

Reduceren fossiele brandstoffen

x

Voorkomen luchtverontreiniging

x

Reductie verkeersstromen

x

Veranderen Model Split naar OV/LV

x

Schonere voertuigen /OV

Samenvatting van relevante beleidspunten die effect hebben op de

Actieplan langzaam Verkeer (oktober 2003)

luchtkwaliteit zijn:

Verkeerscirculatie Oostelijk Stadsdeel 1 en herinrichting

x

Nota Beleidsmatige evaluatie beleidsplan Verkeer en Vervoer (januari 2006)

bevorderen doorstroming op hoofdwegenstructuur voor de auto, openbaar vervoer en de fiets

Bierkade, Gemeente Alkmaar -

x

x

geen onnodige autokilometers in het centrum (bronnen verminderen) en daarmee samenhangen het stimuleren van langzaam verkeer (voetgangers en fietsers) zodat concurrentie positie t.o.v. het gemotoriseerde verkeer verbetert.

16

x

Garanderen van bereikbaarheid en stimuleren van bezoek aan het centrum

x

autovrije voetgangersgebieden ter plaatse van kernwinkelgebied.

x

Bevoordelen en optimaliseren van de bereikbaarheid OV.

x

Parkeren: kritisch parkeerbeleid om niet-noodzakelijk autogebruik te ontmoedigen met aandacht voor goede alternatieven. Werknemersparkeren faciliteren buiten centrum. Bewonersparkeren faciliteren buiten het kernwinkelgebied.

x

het auto-woon-werkverkeer binnen de regio terug dringen

Voor bijhorende maatregelen zie hoofdstuk 10 Referenties Beleid Ruimtelijke Ordening en Milieu

Beleid dat mogelijk effect heeft op de gemeentelijke/regionale luchtkwaliteit zijn: Toepassen van VPL-methodiek (VervoersPrestatie op

-

Locatie) -

Bevorderen OV en fietsverbindingen

-

Locatiebeleid Nieuwbouw/ inbreidingslocaties met significante

-

verkeersaantrekkende werking Beleid Economische zaken

Beleid is onder andere van invloed op de luchtkwaliteit voor wat

Kantoren Nota 2006: beleid ten aanzien van kantoren

betreft verbruik van energie en de bereikbaarheid van de kantoren

Regionale Bereikbaarheidsvisie Noord-Kennemerland. Deel A

Reeds vastgesteld behalve door gemeente Graft-De Rijp

(Definitieve conceptversie), Deel B naar verwachting gereed bij vaststellen Plan van Aanpak Luchtkwaliteit Nota Beleidsmatige evaluatie beleidsplan Verkeer en Vervoer

3.2 Wettelijk kader Luchtkwaliteit Het Besluit luchtkwaliteit geeft grenswaarden voor verschillende luchtverontreinigende stoffen in de buitenlucht. De grenswaarden gelden voor NO2 vanaf 2010 en voor PM10 vanaf 2005. Bij de beoordeling van de luchtverontreiniging worden zowel jaargemiddelde als piekconcentraties beschouwd. De grenswaarden voor de jaargemiddelde concentraties dienen ter bescherming van de gezondheid op de lange termijn. De grenswaarden voor de piekconcentraties dienen met name ter voorkoming van acute gezondheidsklachten. De kwaliteitsnormen voor de luchtverontreinigende stoffen NO2 en PM10 zijn in tabel 3 samengevat. In de toelichting op het wettelijke kader en de verplichtingen conform het Besluit Luchtkwaliteit 2005 in bijlage 3 zijn de grenswaarden, plandrempels en alarmdrempels uit het Besluit luchtkwaliteit weergegeven van de stoffen Stikstofoxiden (NOx), Fijn Stof (PM10), Benzeen (C6H6), Zwaveldioxide (SO2), Koolmonoxide (CO) en Lood (Pb). De luchtkwaliteitsnormen dienen ter bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu. In principe gelden de normen overal in de buitenlucht, behalve op werkplekken (kantoren en bedrijven). Tabel 3. Luchtkwaliteitsnormen Norm

NO2

PM10

Peiljaar

Grenswaarde voor jaargemiddelde concentratie [µg/m3]

40

40

2010 /2005

3

4

3

4

Grenswaarde voor piekconcentraties [µg/m3]

200

1

50

1

1 uurgemiddelde concentratie die maximaal 18 keer per jaar overschreden mag worden.

2

24 uurgemiddelde concentratie die maximaal 35 keer per jaar overschreden mag worden.

3

Voor NO2 geldt de norm vanaf 2010.

4

Voor PM10 geldt de norm vanaf 2005.

2

2010 /2005

17

3.3 Globale indicatie op grond van gegevens VROM uit 2003 In figuur 5 zijn de potentiële overschrijdingen van de PM10 grenswaarde in Nederland in 2005 en 2010 weergegeven waarbij Alkmaar in 2005 en 2020 (nieuwe prognose) binnen de grenzen van een jaargemiddelde van respectievelijk 28 - 32µg/m3 en 24 - 28µg/m3 valt en voldoet aan de EUgrenswaarde. De oude prognose 2010 resulteert echter voor Alkmaar in een jaargemiddelde van > 32µg/m3 waarmee niet voldaan wordt aan de aan de EU-grenswaarde. Figuur 5. Potentiële overschrijdingen van de PM10 grenswaarde in Nederland in 2005 en 2010

Bron: Ministerie VROM In figuur 6 zijn de potentiële overschrijdingen van de NO2 grenswaarde in Nederland in 2005 en 2010 weergegeven. In 2005 en 2010 valt Alkmaar binnen de grenzen van een jaargemiddelde van 20 30µg/m3 en voldoet aan de EU-grenswaarde. Figuur 6. Potentiële overschrijdingen van de NO2 grenswaarde in Nederland in 2005 en 2010

Bron: Ministerie VROM

18

3.3 Bronnen van luchtverontreiniging Het overgrote deel van de luchtverontreiniging in Alkmaar komt van buiten de gemeentegrenzen. De luchtproblematiek is voor de gemeente dan ook niet zelfstandig aan te pakken en houden niet op bij de gemeentegrenzen. Samenwerking met de Rijksoverheid, Provincie en met lokale partijen uit de regio, zoals de naburige gemeenten is daarom ook van belang. De luchtkwaliteit is een combinatie van de achtergrondconcentratie en de lokale bijdrage (emissies in en rond Alkmaar). Op de meeste plaatsen in Alkmaar is de achtergrondconcentratie de belangrijkste factor. De hoge achtergrondconcentratie in Alkmaar is nauwelijks door de gemeente te beïnvloeden. Binnen de gemeente zijn er echter behoorlijke verschillen in luchtkwaliteit, die voor het overgrote deel worden veroorzaakt door het wegverkeer. De aanpak van de gemeente richt zich met name op verkeersmaatregelen. Dit betekent niet dat andere bronnen worden vergeten. Naast het wegverkeer ondervindt de luchtkwaliteit in Alkmaar namelijk ook invloed van het scheepvaartverkeer op het NoordHollands kanaal, activiteiten van inwoners en werknemers en van industriële activiteiten. De grootste problemen met luchtkwaliteit ontstaan door fijn stof (PM10) en stikstofdioxide (NO2). Zowel uit het oogpunt van gezondheid als uit het oogpunt van wetgeving is fijn stof de belangrijkste factor. Een overzicht van de belangrijkste, drukke gemeentelijke wegen en nabij woongebieden gelegen provinciale en rijkswegen in Alkmaar is weergegeven in bijlage 4. Tevens in deze bijlage een overzicht van relevante puntbronnen binnen en buiten woongebieden opgenomen. Ter illustratie is in figuur 7 is een voorbeeld van de concentratieopbouw van fijn stof in een stad weergegeven. Figuur 7: Voorbeeld concentratieopbouw fijn stof in een stad

Bron: fijn stof nader bekeken, MNP,augustus 2005

19

3.4 Luchtkwaliteit gemeente Alkmaar 2004 Onderstaand zijn de resultaten van NO2 en PM10 uit rapport Luchtkwaliteit van 19 juli 2005 beschreven. Voor zwaveldioxide, benzeen, koolmonoxide en lood zijn geen overschrijdingen van de wettelijk grenswaarden geconstateerd en daardoor niet relevant voor het Plan van aanpak Luchtkwaliteit 2006 - 2010. Stikstofdioxide x Langs of in de nabijheid van 5,0 km weg (hoofdzakelijk de ring en binnenring van Alkmaar) heeft de jaargemiddelde concentratie van NO2 de grenswaarde (40 Pg/m3) overschreden. Bij een gemiddelde woningbezetting van één woning per 8 meter weglengte staan er ± 620 woningen langs deze wegen (gemiddelde woningbezetting 2.25). Hierdoor worden ± 1.400 inwoners aan deze overschrijding blootgesteld. x Langs of in de nabijheid van 0,2 km weg (Bierkade te Alkmaar) heeft de jaargemiddelde concentratie van NO2 ook de plandrempel (52 Pg/m3) overschreden. Op gevoelige locaties langs deze weg staan ongeveer 20 woningen, (gemiddelde woningbezetting 2.25) hierdoor worden 45 inwoners aan deze overschrijding blootgesteld. Opgemerkt wordt dat het aantal overschrijdingen van de uurgemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) onder de wettelijk toegestane aantallen is gebleven. In figuur 8 is een overzicht gegevens van de locaties met overschrijdingen van de NO2 grenswaarde en plandrempel op basis van telgegevens uit het jaar 2004. Fijn Stof x Langs of in de nabijheid van 3,8 km weg is het aantal overschrijdingen van de 24 uurgemiddelde concentratie van PM10 van de grenswaarde (50 Pg/m3 ) groter dan het wettelijke toegestane aantal 35. Op gevoelige locaties langs deze weg staan ongeveer 472 woningen (gemiddelde woningbezetting 2.25) hierdoor worden ± 1.061 inwoners inwoners aan deze overschrijding blootgesteld. x Langs of in de nabijheid van 2,0 km weg is het aantal overschrijdingen van de 24 uurgemiddelde concentratie van PM10 van de plandrempel (55 Pg/m3) groter dan het wettelijke toegestane aantal 35. Op gevoelige locaties langs deze weg staan ongeveer 250 woningen (gemiddelde woningbezetting 2.25). Hierdoor worden ± 560 inwoners aan deze overschrijding blootgesteld. In de figuren 9 en 10 is een overzicht gegevens van de locaties met overschrijdingen van de PM10 plandrempel en plandrempel op basis van telgegevens uit het jaar 2004. Op basis van de voorgaande gegevens heeft de gemeente Alkmaar in 2006 een Plan van aanpak Luchtkwaliteit opgesteld.

20

Figuur 8. Overschrijdingen NO2 in Alkmaar in het jaar 2004

NO2 - jaar Geen intensiteiten Niet berekend Onder grenswaarde Tussen grenswaarde en plandrempel Boven plandrempel

Immissies - 21 juni 2005 16:45

lucht 2004 2 - opgave luchtverontreniging mei 2005 Omschrijving regel 1 Omschrijving regel 2 Omschrijving regel 3 Auteur Dos sier Reg.nr.

GMK-user

Datum Schaal

November 2006 1:25.000

Kaar t

KaartNr

21

Figuur 9. Overschrijding plandrempel PM10 in het jaar 2004

PM10 - 24-uur- overschr. plandrempel Geen intensiteiten Niet berekend Onder grenswaarde Boven grenswaarde



GMK-user

Datum Schaal

January 2006 1:25.000

Kaar t

KaartNr

22

Figuur 10. Overschrijding grenswaarde PM10 in het jaar 2004

PM10 - 24-uur- overschr. grenswaarde Geen intensiteiten Niet berekend Onder grenswaarde Boven grenswaarde



GMK-user

Datum Schaal

January 2006 1:35.000

Kaar t

KaartNr

23

Plan van aanpak luchtkwaliteit Alkmaar en omgeving

Recommend Documents