Plan van aanpak jongerenparticipatie gemeente Sluis Jongerenparticipatie is een verzamelwoord voor alle situaties waarin jongeren actief betrokken raken bij de maatschappij. Jongerenparticipatie kent meerdere vormen: politieke participatie (meedenken, -beslissen over beleidsvraagstukken) en maatschappelijke participatie (organiseren van activiteiten, het doen van vrijwilligerswerk en het lid zijn van een club/vereniging). Jongerenparticipatie is belangrijk omdat de deelname aan maatschappelijke activiteiten al op jonge leeftijd moet worden gestimuleerd. Dit vergroot de kans dat jongeren later volwaardig meedraaien in de maatschappij. Bij de invulling van jongerenparticipatie in onze gemeente hebben we de volgende doelen voor ogen: 1. Jongeren informeren over gemeentelijke en landelijke voorzieningen/ ondersteuningsmogelijkheden; 2. Betrokkenheid van jongeren vergroten bij hun directe leefomgeving en ze activeren om initiatieven en activiteiten te ontplooien; 3. Betrokkenheid van jongeren vergroten bij gemeentelijk beleid en ze activeren om mee te denken over gemeentelijke vraagstukken; 4. Betrokkenheid van jongeren vergroten bij het politieke speelveld en ze activeren om te participeren in dit speelveld; 5. Opbouwen van zelfvertrouwen en sociale betrokkenheid van jongeren door ze te laten ervaren dat zij invloed kunnen hebben op hun leefomgeving, hun ideeën werkelijkheid kunnen worden en hun mening ertoe doet; 6. Competenties van jongeren ontwikkelen/ vergroten waardoor ze meer invloed kunnen uitoefenen op hun eigen ontwikkeling en daardoor een betere kans op de arbeidsmarkt krijgen (talentontwikkeling). De uitgangspunten: Laagdrempelige jongerenparticipatie dat voornamelijk ingebed wordt (is) in bestaande structuren en organisaties; Een vraaggerichte/ bottom-up benadering. Dit houdt in dat de vorm vooraf niet altijd vast ligt, maar deze afhankelijk is van wat de jongeren willen; Een nauwe samenwerking met het voortgezet onderwijs en Stichting Welzijn West ZeeuwsVlaanderen. Hoe we de doelen willen bereiken: Jongerenparticipatie is een breed begrip en er zijn scala aan mogelijkheden om de gestelde doelen te behalen. Om invulling te kunnen geven aan jongerenparticipatie willen we in onze gemeente gebruik maken van een ondersteunend hulpmiddel, een digitaal platform, dat aanleiding geeft tot diverse mogelijkheden en deze mogelijkheden met elkaar verbindt. De voordelen van een ondersteunend digitaal platform: Informeren jongeren: een website met informatie en (lokaal en landelijk) nieuws voor jongeren, in de vorm van ‘nieuwssnacks’ (gerelateerd aan actuele zaken uit de media); Kennisverbreding: Jongeren kunnen via de website hun vragen stellen aan de landelijke kennisinstituten; Jongeren activeren om initiatieven/ activiteiten te ontplooien en om vrijwilligerswerk te doen; Jongeren betrekken bij en interesseren voor het lokale nieuws c.q. lokale maatschappelijke en/of politieke kwesties, door hen verantwoordelijk te maken voor het vullen van een gedeelte van de website, bijvoorbeeld door een jongerenredactie in te stellen of met behulp van blogs of Kicke tv (maatschappelijke stages/vrijwilligerswerk); Jongeren ‘uitdagen’ om via korte polls hun mening te geven over maatschappelijke kwesties (bijv. seksualiteit, drugsgebruik, etc.) en/of voorgenomen besluiten (bijv. voortbestaan discobus, jeugdsozen, etc.). Dit biedt vervolgens mogelijkheden om o.a. een gastles te geven of om met jongeren in de kern in gesprek te gaan; 1
Een digitaal platform waar jongeren elkaar kunnen vinden, ‘prikbordfunctie’ (bandje zoekt gitarist, jongeren gezocht voor het organiseren van een festival); Preventie: Aan de hand van actuele nieuwsberichten en de interesses van jongeren, jongeren informeren over bepaalde thema’s.
Dit ondersteunend hulpmiddel is alleen succesvol als jongeren zelf actief (willen) meedoen. Als gemeente blijkt het lastig om jongeren aan ons te binden. Voor Stichting Welzijn en het Zwin College ligt dit anders en daarom zijn zij ook belangrijke partners als het gaat om jongerenparticipatie. Er zijn mogelijkheden om jongerenparticipatie te laten plaatsvinden in maatschappijleerlessen, leerlingenraad, maatschappelijke stages en/of te integreren in het activiteitenaanbod van de combinatiefunctionarissen en het reguliere jeugd- jongerenwerk (Time-Out). Vrijwilligerswerk en Maatschappelijke Stages In samenwerking met het Zwin College werkt de sociaal makelaar aan een divers aanbod voor leerlingen die op zoek zijn naar een Maatschappelijke Stage. Daarnaast worden jongeren gestimuleerd om vrijwilligerswerk te doen/ maatschappelijk betrokken te zijn (actieve rol in clubs/ verenigingen). Door op jongere leeftijd te leren iets voor een ander te doen, zonder daar voor betaald te worden, wordt het op latere leeftijd makkelijker om dit ook te doen. Gesprek met jongeren in de kernen In gesprek gaan met jongeren is een belangrijk onderdeel van participatie. Weten wat er speelt en wat jongeren willen is hierbij van belang. Gebleken is dat het organiseren van algemene bijeenkomsten, waarbij alle jongeren van de gemeente Sluis worden uitgenodigd, onvoldoende aansluit bij de behoeften van de jongeren. We gaan ons richten op specifieke doelgroepen (bv. bezoekers van een jeugdsoos, een jeugdgroep die elkaar op straat treft, leden van een vereniging, gebruikers van een voorziening). Deze gesprekken worden ook gebruikt om jongeren te informeren over de mogelijkheden voor ondersteuning bij het opzetten van initiatieven. De jongeren bepalen in deze gesprekken de gespreksonderwerpen. Werken vanuit bestaande ‘jongerenlocaties’ Vanuit de middelbare school, jeugdverenigingen, time- out en de jeugdsozen worden jongeren gestimuleerd om mee te doen aan activiteiten en om activiteiten te organiseren. Het gaat om activiteiten op het gebied van sport en cultuur (bv. deelname zaalvoetbalcompetitie). Als jongeren een activiteit willen organiseren kunnen ze direct of via school informatie en ondersteuning vragen aan Porthos. Onder andere voor informatie over het aanvragen van subsidie, vergunningen, etc. In de praktijk is echter gebleken dat dit vaak nog een stap te ver is voor veel jongeren. De eerste stap is jongeren laten deelnemen en helpen organiseren van activiteiten. Enkele voorbeelden van activiteiten die georganiseerd of ondersteund worden: Steenworp (Zeeuws-Vlaamse bandwedstrijd voor jongeren), battle van de jeugdsozen, 2 festivals per jaar in de Time-out, thema-avonden in de jeugdsozen, etc. Vindplaatsgericht werken (Welzijn Nieuwe stijl) Sinds april 2011 zijn combinatiefunctionarissen (3 fte) aangesteld. Zij hebben onder andere de taak een impuls te geven aan het vindplaatsgerichte jongerenwerk. Het organiseren van sport- en culturele activiteiten met en voor jongeren in hun omgeving. (bijvoorbeeld een voetbalveld, skatebaan, plein, dorpshuis, etc.). Er zal gebruik gemaakt worden van een mobiel sport/activiteitenpunt. Binnen het jongerenwerk krijgt het talentgericht werken vanaf heden een belangrijke functie. Door de talentenscan te hanteren wordt in beeld gebracht wat de talenten van jongeren zijn. Jongeren worden n.a.v. deze scan gestimuleerd zich aan te sluiten bij een vereniging, een cursus te volgen of mee te doen aan bv. de Kunstbende. Daarnaast kan het jongerenwerk gerichter activiteiten organiseren die aansluiten bij de jongeren. Samen in de wijk De (jeugd) opbouwwerker krijgt een belangrijke taak in de wijk. Niet alleen gericht op jongeren maar gericht op het samenleven in de wijk. De opbouwwerker legt o.a. de verbinding tussen jongeren en andere wijkbewoners in hun omgeving. De opbouwwerker is voor jongeren in de wijk het eerste aanspreekpunt. De politie heeft een jeugdagent aangesteld als eerste aanspreekpunt voor jongeren op straat. Jongeren en gemeentelijk beleid/ politiek speelveld Het project “Wat weet jij over je gemeente?”, in samenwerking met het Zwin College, geeft jongeren meer inzicht in de diensten van de gemeente, het beleid dat de gemeente ontwikkelt voor jongeren en het politieke aspect. Daarnaast is het van belang om jongeren mee te laten denken over gemeentelijk
2
beleid: o.a. behoud discobus, uitwerking masterplan voorzieningen, etc. Dit kan door een mening te vragen via het digitaal platform, aandacht aan onderwerpen te schenken tijdens een les, het instellen van een tijdelijke werkgroep, etc. Voor het betrekken van jongeren in het politieke speelveld zien we ook een taak weggelegd voor de politieke partijen in onze gemeente. Mogelijkheid is een bezoek aan de gemeenteraad, waarbij jongeren de rol van gemeenteraadslid kunnen ‘spelen’ en onder begeleiding van een politieke partij een onderwerp voorbereiden of daadwerkelijk komen inspreken tijdens een commissie over een actueel thema (voorbereiding in maatschappijleerlessen). Themagerichte preventieactiviteiten (laten aansluiten beleefwereld jongeren):Aan de hand van het digitaal platform (inbreng jongeren) en een jaarlijks rondetafelgesprek met professionals willen wij thema’s voor het komende schooljaar benoemen, aan de hand van ieders ervaringen uit de eigen praktijk. Daarnaast kunnen we bij de selectie van de thema’s ook gebruik maken van bronnen zoals de jeugdmonitor (SCOOP), gezondheidsonderzoek (GGD), SDQ, landelijke campagnes, etc. Deze gekozen thema’s kunnen vervolgens gelijktijdig, breed, door alle partijen, via alle beschikbare instrumenten worden uitgedragen. Hierdoor is het bereik en de betrokkenheid groter en blijft de boodschap beter hangen. We denken hierbij aan: Themadag Zwin College (gastlessen, theatervoorstellingen); Aandacht tijdens lessen (maatschappijleer, biologie); Ouderavonden; Vooraf informatie over thema via DCJG aan ouders (om gesprekken aan keukentafel te bevorderen); Informatiestands (o.a. tijdens uitgaansleven); Chatten met wethouder, raadsleden (Rap)battles (i.s.m. jeugd- en jongerenwerk/combinatiefunctie); Eigen gemaakte reportages via lokale omroep i.s.m. jeugd- en jongerenwerk/ combinatiefunctie (Kicke tv); Publiekscampagnes met posters/ flyers op school, sportverenigingen, jeugdsozen en krant; Aandacht op website, informatiepagina en informatiekrant van gemeente, school en andere maatschappelijke partners; Thematisering Ondertussen.nl; … Evaluatie Na twee jaar wordt geëvalueerd of de ingezette middelen een positieve bijdrage hebben geleverd aan jongerenparticipatie. Jongeren en professionals gaan gezamenlijk na of de inzet heeft bijgedragen aan het behalen van de opgestelde doelen. De evaluatie wordt voorgelegd aan de gemeenteraad.
3
Middel
Doel
Meetbaarheid
Kosten
Digitaal platform (ondertussen.nl)
Wekelijks 100 jongeren informeren.
Systeem laat zien hoeveel jongeren de website bezoeken en hun mening geven.
Jaarlijkse kosten € 5.754,72. Beschikbaar vanuit CJG-budget.
Toename aantal aangemelde vrijwilligers
Jaarlijkse kosten Sociaal makelaar ± € 30.000,00. Beschikbaar vanuit rijksbijdrage voor de invulling van de makelaarsfunctie in het vrijwilligerswerk. Reguliere formatie stichting Welzijn, politie en gemeente Reguliere formatie stichting Welzijn
Doorlopend
Reguliere formatie stichting Welzijn
Doorlopend
Reguliere formatie stichting Welzijn
Doorlopend
Reguliere formatie gemeente en onderwijs
Jaarlijks
Reguliere formatie gemeente en stichting Welzijn Budget van € 10.000,00 beschikbaar uit reguliere middelen gemeente. Reguliere formatie/ kosten van betrokken instanties
Jaarlijks
Maandelijks 50 jongeren die hun mening geven maatschappelijke en gemeentelijke kwesties.
Sociaal makelaar
Gesprek met jongeren in de kern Werken vanuit jongerenlocaties Combinatie functionarissen (vindplaats gericht) Samen in de wijk
Schoolproject
Ondersteunen initiatieven
Preventieactiviteiten
Jaarlijks 10 jongeren die betrokken zijn bij de invulling van de site. Jongeren stimuleren om vrijwilligerswerk te doen/ maatschappelijk betrokken te zijn.
Jongeren informeren, weten wat er speelt en wat jongeren willen jongeren stimuleren om mee te doen aan activiteiten en om activiteiten te organiseren/ talentontwikkeling jongeren stimuleren om mee te doen aan activiteiten en om activiteiten te organiseren/ talentontwikkeling (Groepen) jongeren in contact brengen met buurtbewoners. jongeren inzicht geven in de diensten van de gemeente, het beleid dat de gemeente ontwikkelt voor jongeren en het politieke aspect. Jongeren minimaal 1x laten inspreken in commissie over een actueel thema Jongeren activeren om activiteiten te ontplooien.
Jongeren die actief meedenken, discussiëren over risico’s van bepaalde onderwerpen
Jaarlijks vier groepen jongeren spreken (60 jongeren). Na te gaan hoeveel jongeren hebben deelgenomen en georganiseerd Na te gaan hoeveel jongeren hebben deelgenomen en georganiseerd Na te gaan hoeveel ‘verbindende activiteiten’ hebben plaatsgevonden. Na te gaan hoeveel jongeren hebben deelgenomen.
Planning Na akkoordpartners kan website binnen 2 maanden actief zijn.
Ieder kwartaal Doorlopend
Aantal inspraakreacties Minimaal twee initiatieven van jongeren (financieel) ondersteunen Na te gaan hoeveel jongeren hebben deelgenomen.
4
Jaarlijks
5
