Plan van aanpak Accommodatiebeleid
Pagina
1
Inhoudsopgave
Inleiding
P. 3
1. Toelichting besluitvorming bestuursrapportage
P. 4
2. Uitgangspunten en politiek bestuurlijk kader
P. 5
3. Uitwerking Plan van aanpak accommodatiebeleid
P. 9
4. Lijst van lopende dossiers
P. 10
Pagina
2
Inleiding Als een van de bestuurlijke prioriteiten en projecten heeft het college de bestuursopdracht Accommodatiebeleid vastgesteld. Afgesproken en opgenomen in het afdelingsplan Samenleving is om in het tweede kwartaal van 2012 een Plan van Aanpak vast te stellen voortvloeiende als vervolg op deze bestuursopdracht. De bestuursopdracht is als bijlage bij dit plan van aanpak gevoegd. Dit plan van aanpak dient als politiek bestuurlijk kader en uitgangspunt om het eindresultaat te bereiken. Een toelichting op de rol van de gemeente, het voorzieningenniveau en de verschillen naar schaalgrootte, rangorde in voorzieningen maakt onderdeel uit van deze uitgangspunten. In dit plan van aanpak wordt de werkwijze verder uitgerold en een nadere verfijning op de fasering aangegeven.
Pagina
3
1. Toelichting besluitvorming bestuursrapportage Onder aansturing van een stuurgroep bestaande uit bestuurlijk opdrachtgever Jan Steven van Dijk, ambtelijk opdrachtgever Jeroen Duvekot en projectleider functioneert een projectteam Accommodatiebeleid Hollands Kroon. Einddoel is om in het tweede kwartaal van 2013 een voorstel tot vaststelling van de nota Accommodatiebeleid, “wat houden wij als gemeente waarom en hoe in stand”. Maatschappelijke voorzieningen In onderstaand schema wordt het overzicht gepresenteerd van de voorzieningen waarover het accommodatiebeleid gaat. Dit om aan te geven wat het begrip voorzieningen omvat.
Welzijn Dorpshuizen Buurt, ontmoetingsruimtes, wijksteunpunten MFC’s/MFA’s Musea Bibliotheken Jongerencentra Speelplekken
Onderwijs Basisscholen Voortgezet onderwijs
Sport Gymzalen Sporthallen
Gemeentelijke gebouwen Gemeentehuizen (vm) Gemeentewerven
Brede scholen/MFA’s
Zwembaden Voetbal
Brandweer Functionele Gebouwen (pompgemalen) Woningen Begraafplaatsen
Handbal Tennis Jeu de Boule Atletiek
Pagina
4
2. Uitgangspunten en politiek bestuurlijk kader Centrale visie en boodschap Hollands Kroon, één van de grootste plattelandsgemeenten met 22 kernen, heeft voor het sociaal domein een centrale visie: Hollands Kroon ziet een zelfredzame samenleving, waarin individuen, groepen en organisaties zelf hun weg weten te vinden en waar nodig elkaar activeren, stimuleren en ondersteunen. De gemeente neemt haar verantwoordelijkheid en biedt een vangnet voor mensen die zichzelf niet (kunnen) redden. De gemeente biedt voorzieningen en ondersteuning om het zelf organiserend vermogen van de lokale gemeenschap te versterken, zodat deze vitaal en veerkrachtig blijft en de sociale cohesie bevorderd wordt. Anderzijds worden zo de (zorg)kosten beheersbaar gehouden. Iedere kern is uniek door historisch gegroeide en demografische verschillen. Iedere kern mag in Hollands Kroon zichzelf zijn en heeft daarom mogelijk behoefte aan andere voorzieningen en/of ondersteuning. Binnen de verschillende beleidsvelden van het sociaal domein wordt een van deze centrale visie afgeleide visie geformuleerd en waar nodig tot op kernniveau geoperationaliseerd. Visie accommodatiebeleid Volgend uit de centrale visie van Hollands Kroon voor het sociale domein komt deze visie op accommodaties. De gemeente benoemt welke accommodaties als basisvoorziening fungeren. Overige accommodaties worden in stand gehouden of gerealiseerd als dit de lokale gemeenschap versterkt en vitaal en veerkrachtig houdt, de sociale cohesie bevordert en maakt dat de (zorg)kosten beheersbaar gehouden worden. Daarbij volgt de gemeente initiatieven van de inwoners. Ook wil de gemeente een vangnet bieden voor mensen die zichzelf niet (kunnen) redden. Ook dit kan een behoefte aan accommodaties creëren.
Pagina
5
a. Resultaat. Het doel is om in het 2e kwartaal 2013 aan de gemeenteraad van Hollands Kroon een voorstel aan te bieden voor een integraal eenduidig accommodatiebeleid dat rekening houdt met de diversiteit en uniciteit van de Hollands Kroon Kernen en aangeeft: 1. Welke voorzieningen worden waarom door de gemeente in stand gehouden; 2. Hoe deze voorzieningen worden geëxploiteerd; 3. Welke voorzieningen worden op welke manier financieel nog ondersteund door de gemeente; 4. Welk toetsingskader kan als beleidsinstrument worden ingezet voor beoordeling van bestaande accommodaties en nieuwe aanvragen; 5. Op welke wijze kan capaciteit slim worden gecombineerd of samengevoegd; 6. Welke voorzieningen worden afgestoten of overgedragen; 7. Over welke voorzieningen besluitvorming noodzakelijk is in de periode na 2014; 8. Aanknopingspunten biedt voor het vastgoedbeheer en (in later stadium) nog te ontwikkelen financiering/tarievenbeleid.
b. Kaders. Accommodaties zijn middelen met betrekking tot: -
Het voorzien in een basisbehoefte en noodzaak;
-
het bieden van ruimte en beweging (sport) aan burgers (mogelijk maken van sociale interactie ('meedoen');
-
de uitstraling en vitaliteit van het dorp;
-
de leefbaarheid van het dorp ('ontmoeten').
Multifunctionaliteit is het uitgangspunt. Het sociale domein De ontwikkelingen rond de grote transities leiden tot de conclusie dat de kracht van de dorpen en kernen in Hollands Kroon van groot belang zijn om die doelgroepen in dat sociale domein een plek te kunnen geven zodat begeleiding, zorg en werk gekoppeld kunnen worden. Dat daar het lokale maatschappelijk vastgoed een rol in speelt moge duidelijk zijn. De vraag welke accommodaties op welke schaal in stand moeten worden gehouden wordt beantwoord aan de hand van de volgende criteria.
Pagina
6
Strategisch: 1. Onderscheid in voorzieningenniveau Het garanderen van een ontmoetingsplaats is één; om welk type ontmoetingsplaats het vervolgens gaat en wat de bijbehorende omvang van het voorzieningengebied vormt, verdient nadere aandacht. Ten aanzien van het voorzieningengebied constateren wij dat vaak het volgende onderscheid wordt gemaakt: a. Gemeente overstijgend Als niveau onderscheiden we het gemeente overstijgende niveau. Voor voorzieningen die weliswaar worden gewaardeerd maar minder passen bij de schaal van Hollands Kroon, zal de gemeente samenwerking met omliggende gemeenten zoeken. Afhankelijk van de demografische, sociale en maatschappelijke kenmerken van een gemeente, kern of wijk zal vervolgens tot maatwerk per verzorgingsgebied worden besloten.
b. Gemeente Er zijn voorzieningen met een gemeentebreed karakter. Het betreft hier voorzieningen die een bijdrage leveren aan de door het gemeentebestuur ontwikkelde visie op de positionering en uitstraling van de gemeente (voortgezet onderwijs, sport, cultuur, toerisme). c. Dorpen/kernen Vervolgens zijn er voorzieningen op dorp of kernniveau. Dit betreft vooral voorzieningen gericht op de jeugd (basisonderwijs, kinderopvang) en op ontmoeting. Grote, middelgrote kernen en kleine kernen. In Hollands Kroon zijn de dorpen/kernen verschillende in grootte. Die verschillen komen ook tot uiting in het bepalen van het noodzakelijke en/of gewenste voorzieningenniveau. Kleine kernen In het kleinste voorzieningengebied – de kleine kern - gaat het om voorzieningen die een bijdrage leveren aan doelstellingen op het gebied van lokaal sociaal domein, het voorkomen van achterstandssituaties en sociaal isolement, het vergroten van de sociale participatie van specifieke doelgroepen als ouderen, jongeren en gehandicapten, het verhogen van de sociale veiligheid, het voorkomen van criminaliteit en het versterken van de sociale samenhang. Tactisch. 2. Rangorde in voorzieningen Naast een onderverdeling in voorzieningengebied is het, om gericht afwegingen te kunnen maken, tevens noodzakelijk om binnen het brede terrein van voorzieningen (en activiteiten) een rangorde aan te brengen met een aflopende prioriteit. De volgende rangorde wordt doorgaans aangehouden: a. Basisvoorzieningen Dit zijn algemene voorzieningen die in principe voor iedere burger beschikbaar zijn. Het gaat hierbij in de eerste plaats om allerlei wettelijke taken (onderwijs bijvoorbeeld), maar ook een aantal door de gemeente zelf benoemde basisvoorzieningen. De kwalificatie basisvoorziening zegt ook iets over de mate en wijze van subsidiëren (in hoeverre wil de gemeente reële tarieven hanteren), aangezien basisvoorzieningen door de gemeente worden gewaarborgd.
Pagina
7
b. Wenselijke voorzieningen Wenselijke voorzieningen zijn weliswaar waardevol voor de groei en bloei van het maatschappelijk leven, maar behoren niet tot het door de gemeente geborgde pakket. Het feit dat deze voorzieningen buiten het gemeentelijke basispakket vallen, betekent niet per definitie dat er geen middelen beschikbaar zijn voor deze voorzieningen. Afhankelijk van beleidsinhoudelijke overwegingen en financiële mogelijkheden zullen echter prioriteiten moeten worden gesteld. c. Niet door de overheid te ondersteunen voorzieningen Dit zijn voorzieningen die weliswaar een maatschappelijk nut (kunnen) hebben, maar die niet substantieel bijdragen aan het realiseren van de gemeentelijke beleidsdoelstelling met betrekking tot leefbaarheid. Ondersteuning van deze voorzieningen vindt niet plaats of wordt afgebouwd, worden afgestoten of overgelaten aan het particuliere initiatief, de zelfregulerende kernen/dorpen.
Invulling gemeentelijke rol per accommodatie Op hoofdlijnen zijn er drie rollen te onderscheiden:
voorwaardenscheppend: indien de publieke taak beleidsmatig past en de particuliere mogelijkheden worden overschreden (de gemeente realiseert een netwerk van basisvoorzieningen op haar beleidsterreinen);
subsidiërend: indien de ontwikkeling en het gebruik van de accommodatie niet door de gebruiker kan worden gerealiseerd of opgebracht;
ondersteunend: indien de gemeente zelf niet wenst te realiseren maar wel professioneel advies wenst te verstrekken in relatie tot het beheer en de exploitatie van de accommodatie
Concretisering en rangorde in voorzieningen per verzorgingsgebied als basis voor discussie.
Soort voorziening Basisvoorzieningen Wenselijke voorzieningen
Niet gesteunde voorzieningen
Gemeente overstijgend Voortgezet onderwijs Zwembad Schouwburg/theat er
Gemeente
Dorp / kern
Kleine kern / buurt
Bibliotheek Zorginstellingen Cultureel centrum Musea Jongerencentrum Sporthal Zwembad Tennisbanen
Basisonderwijs Peuterspeelzalen Wijkcentrum (080) c.q. dorpshuis met multifunctionele ruimten Kinderopvang Buitenschoolse opvang Gymzaal bij voorkeur te clusteren in de vorm van een Brede School Sportvelden
Buurtsteunpunt (ontmoetingsplaats) Speelvoorzieningen Trapveldjes
Golfbaan
Expositieruimte Dansschool Clubhuizen Kantines
Pagina
8
3. Uitwerking Plan van aanpak accommodatiebeleid Conform de aangegeven planning in de bestuursopdracht worden de navolgende fases uitgewerkt. -
Inventarisatiefase: Acties en voorstellen:
Opsplitsing deelgebieden Huiswerk deelgebieden bepalen (kosteninzicht, activiteiten/gebruikers, mop’s) Opstellen Communicatieplan Raadsinformatie Bezoek voorbeeldgemeente(n) Bronckhorst Organisatie startbijeenkomst groot
Eindresultaat:
Overzicht van accommodaties met kostenspecificatie 3e kwartaal 2012
-
Beleidsvoorbereiding/ontwerpfase:
Kernconsultaties, burgerparticipatie concepten uitwerken ambities dorpskern/grote kern, gemeenteniveau, regionaal/buurtgemeenten bepalen
Eindresultaat:
Kaders accommodatiebeleid Scenario’s en effecten 4e kwartaal 2012 en 1e kwartaal 2013
-
Besluitvormingsfase:
beeldvorming, oordeel, besluit Gemeenteraad 2e kwartaal 2013
-
Implementatie en nazorg
Implementatie en uitvoeringsprogramma voor in stand te houden en af te stoten accommodaties, beheerafspraken. 3e kwartaal en verder 2013
Pagina
9
4. Lijst van lopende dossiers MFA-realisaties De MFA ’t Veld, Nieuwe Niedorp/Winkel, Den Oever, Wieringerwaard zijn in ontwikkeling en worden niet stopgezet. Als gevolg hiervan dient rekening te worden gehouden met afstoting van de overblijvende gebouwen. Over de MFA ontwikkeling in Hippolytushoef is nog besluitvorming in voorbereiding in het kader van het integraal huisvestingsplan onderwijs en niet afgerond. Sport De verplaatsingen en aanpassingen als gevolg van de brede school/MFA-ontwikkelingen in Den Oever en Wieringerwaard worden uitgevoerd in 2012. De vernieuwing van Veerburg wordt ter uitvoering van raadsbesluitvorming in Anna Paulowna in 2012 uitgevoerd en daarmee de uiteindelijke verplaatsing van de judo. In 2012 wordt een pas op de plaats gemaakt ten aanzien van de uitvoering van het “Niedorpse fonds sportvoorzieningen. In het kader van het accommodatiebeleid wordt een uitwerkingsprogramma “grassportbeleid” voorbereid. Rekening dient te worden gehouden met het aflopen van het tienjarencontract met Optisport voor de zwembaden de Wirg en de Rijd en eventuele aanbestedingstrajecten. Overige accommodaties In Wieringerwaard zou eind 2012 de Santekraam leeg worden opgeleverd i.v.m realisatie MFA Wieringerwaard. Een aantal gebruikers onderzoekt de mogelijkheid om in eigen beheer en verantwoordelijkheid de exploitatie over te nemen. In Breezand zou in 2012 uitvoering worden gegeven aan verplaatsing van de Harmonie naar MFC Zandhorst. Als gevolg daarvan zou het MFC ’t Paradijsje worden afgestoten. Indien wordt gewacht met de uitvoering tot besluitvorming over het accommodatiebeleid zijn noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden in ’t Paradijsje dringend noodzakelijk. Doorontwikkeling van het Posthuis en de herstructurering in Middenmeer is noodzakelijk met in achtneming van de in 2012 gemaakte huur en onderhuurafspraken tussen gemeente en Wooncompagnie. Besluitvorming over gemeentelijke eigendommen (gemeentehuizen, woningen) waar op voorhand kan worden vastgesteld dat deze niet voor medehuisvesting voor andere doelen uit het accommodatiebeleid in aanmerking komen, kan in 2012 door begrotingsdiscussie naar voren worden gehaald.
Pagina
10
