Plan Continurooster Koningin Julianaschool Heteren
Versie: 05-04-2013 1
Inhoudsopgave
1. Voorwoord 2. Waarom een Continurooster op de Julianaschool? 2.1 Aanleiding 2.2 Voor - en nadelen 3. Uitwerking continurooster 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Lesrooster Visie op de lunch Afspraken tijdens de lunch Pauzetijden Rusttijden voor personeel Pleinwachten Koelen en opwarmen Slecht-weer-programma
4. Overig 4.1 Buiten Schoolse Opvang 4.2 Medicatie 4.3 Geïndiceerde leerlingen 4.4 Schoolmelk 5. Evaluatie
2
1. Voorwoord Op initiatief van het bestuur Trivium heeft de Koningin Julianaschool zich het afgelopen half jaar georiënteerd op de mogelijkheden die een continurooster biedt. Een continurooster betekent dat alle kinderen hun boterhammen voor de lunch op school eten. De middagpauze zal dan worden ingekort. Hierdoor gaat de school eerder uit ’s middags. Om de haalbaarheid van dit idee te onderzoeken is een werkgroep opgericht. Deze bestaat uit ouders en leerkrachten. Binnen de werkgroep is een onderzoeks- en besluitvormingstraject gevolgd. Er is een ouderavond georganiseerd en een ouderenquête uitgezet. Op maandag 8 april heeft de MR ingestemd met het voorgenomen besluit om met ingang van schooljaar 2013-2014 over te gaan op een continurooster. Belangrijkste reden hiervoor waren: -
Een continurooster sluit beter aan bij deze tijd van veelal werkende ouders. Naar verwachting zullen binnen 5 jaar de meeste scholen in Nederland zijn overgegaan op een continurooster. De ervaring van andere scholen leert ons dat de dagindeling voor kinderen rustiger is waardoor effectiever kan worden gewerkt. Beide collega-scholen in het dorp zijn reeds over gegaan op een continurooster. Meer dan de helft van onze ouders vraagt om een continurooster. Een ander deel zegt ervoor open te staan. Totaal vormt dit 70% van de ouders.
In het team en in de MR is zorg geuit over de taakverzwaring voor leerkrachten. Dit zit met name in het houden van toezicht in de eigen pauze. Naast dat er het wettelijk recht op pauze is, blijkt het in de praktijk ook beslist nodig om na een intensieve ochtend met de kinderen, even op adem te komen en de middagactiviteiten te kunnen voorbereiden. Om hieraan tegemoet te komen zijn enkele aandachtspunten benoemd t.a.v. pleinwacht-lopen en het slecht-weer-programma. Deze zijn beschreven in dit plan. Ook leest u in het plan meer over de visie en de praktische uitwerking van een continurooster. Op onze website is een speciale pagina met aanvullende informatie. Hier komt ook een rubriek ‘Meest gestelde vragen’. Zijn er onduidelijkheden? U kunt één van de leerkrachten of de directeur hierover aanschieten. In november 2013 en mei 2014 zal het werken met een continurooster worden geëvalueerd. Commissie Continurooster Namens de ouders: Koert de Langen Tanja van Dullemen Lisette Geluk
Namens het team: Nienke van Soest Els Hoex Carla van Kempen
Euranne van Gorkum Directeur Kon. Julianaschool
3
2. Waarom een Continurooster op de Koningin Julianaschool ? 2.1
Aanleiding
Aanleiding voor het onderzoek naar invoering van het continurooster is een combinatie van factoren. Sinds 2006 zijn scholen vrij om hun eigen schooltijden te kiezen. Veel scholen in Nederland stappen af van de traditionele schooltijden. De twee andere scholen in ons dorp zijn een aantal jaren geleden al over gegaan op een continurooster. We merken dat nieuwe ouders in hun afweging voor de schoolkeus meenemen of de school een continurooster draait. We vinden het jammer dat we merken dat dit soms betekent dat zij onze deur voorbij gaan. Het lesrooster met de traditionele schooltijden stamt uit de agrarische samenleving. Kinderen moesten meehelpen op de boerderij, moeders waren overdag altijd thuis, en gezinnen aten tussen de middag vaak warm. De samenleving is veranderd. De meeste gezinnen eten ’s middags niet meer warm. Veel moeders zijn buitenshuis gaan werken. Het percentage alleenstaande ouders is sterk gestegen. Ouders maken op hun werkdagen steeds meer gebruik van opvang. Wanneer we onze tijden niet aanpassen, kan dat betekenen dat kinderen buiten de lessen om te maken hebben met voorschoolse, tussenschoolse en naschoolse opvang. In het slechtste geval betekent dit: steeds wisselende locaties en wisselende begeleiders. Zeker voor jonge en kwetsbare kinderen geen ideale situatie. Ook op school merken we deze veranderende samenleving. Het aantal kinderen dat overblijft op school stijgt jaarlijks. Hoewel onze overblijfvoorziening prima functioneert, merken we dat het steeds lastiger is om de groep overblijfouders aan te vullen. Dit komt ondermeer door het toenemende aantal werkende moeders dat een betaalde baan buitenshuis heeft. Het lijkt dus voor de hand te liggen om mee te gaan met de tijd en te anticiperen op wat de huidige maatschappij vraagt. In vrijwel alle landen om ons zijn scholen reeds over gegaan op een continurooster. 2.2
Voor- en nadelen
Op drie verschillende plekken zijn voor- en nadelen geïnventariseerd: in het team, op de ouderavond en in de bovenbouwgroepen. Hieronder de meest genoemde argumenten. 2.2.1 Voordelen -
-
-
Met het continurooster zoals de Julianaschool het voor ogen heeft, is er geen onderscheid meer tussen kinderen die naar huis gaan en kinderen die overblijven. Alle kinderen blijven op school. Door de schooldag niet te lang te onderbreken, is de onderwijstijd beter te structureren. Kinderen hoeven opgestarte activiteiten niet wezenlijk te onderbreken door een lange middagpauze. De vaart blijft er in en de concentratie wordt beter vastgehouden. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit een positief effect heeft op de resultaten. Samen overblijven bevordert bovendien het gemeenschapsgevoel bij kinderen en een positief klimaat waarin kinderen leren met elkaar verantwoordelijk te zijn (samen klaarzetten, opruimen, enz.). Het eten wordt als een onderdeel van de schooltijd beschouwd en daarmee wordt het onderwijs meer dan alleen lezen, taal en rekenen. Kinderen leren elkaars gewoonten en gebruiken kennen en omgaan met gezond gedrag (bv. tafelmanieren en hygiëne). Door de invoering van een continurooster is de schooldag eerder afgelopen. Dat is gunstig voor zowel de kinderen als de leerkrachten: 4
-
De kinderen hebben meer mogelijkheden voor andere activiteiten na schooltijd, zoals muziek en sport of een afspraak bij de tandarts. Hun vriendjes van de andere scholen in het dorp zijn ook al vroeg vrij waardoor er meer speeltijd samen is. De leerkracht heeft na schooltijd meer tijd voor lesvoorbereiding, overleg met collega’s en nascholing. Ouders hebben de mogelijkheid een langere periode achtereen te werken en hoeven tussen de middag niet haastend door het verkeer. De verwachting is dat het continurooster in de school, voor leerkrachten, kinderen en ouders meer rust en duidelijkheid geeft.
2.2.2 Nadelen De Julianaschool onderkent ook de nadelen die het invoeren van het continurooster kan hebben: -
-
-
-
De kinderen gaan tussen de middag niet naar huis en zijn iets vroeger thuis. Voor werkende ouders die hun ritme juist hebben afgestemd op school, kan dat lastig zijn. Zij moeten straks een stukje extra kinderopvang regelen en in veel gevallen betalen. Het wegvallen van het huidige ‘overblijfgeld’ zal hiervoor niet in alle gevallen dekkend zijn. Door het continurooster worden kinderen ‘verplicht’ tot overblijven, hetgeen voor sommige huishoudens ingrijpend is voor het programma van de maaltijden thuis. Veel ouders die geen baan hebben, parttime werken of vrijwilligerswerk doen, voelen hun taak als ouder ‘uitgehold’, omdat zij het contact met hun kinderen tussen de middag missen. Omgekeerd missen kinderen ook de ruimte om thuis ‘stoom af te blazen’. Dat zal met name voor jonge kinderen, maar ook voor kinderen die (vanwege bv. een beperking) kwetsbaarder zijn, best even wennen zijn en goed begeleid moeten worden. Het invoeren van het continurooster is een behoorlijke taakverzwaring voor de leerkrachten. Zij hebben tussen de middag maar weinig tijd om even op te laden of de middaglessen voor te bereiden. Het begeleiden van de maaltijd en het houden van toezicht tussen de middag komt er als een extra taak bij. Voor de sfeer binnen het schoolteam kan het belemmerend werken omdat er minder ontmoetingsmogelijkheden zijn tussen de middag.
5
3. Uitwerking Continurooster 3.1 Lesrooster Het continurooster zoals hieronder weergegeven, is de meest rustige vorm waarmee qua tijden het minst ‘overhoop’ wordt gehaald. In dit rooster blijven alle kinderen tot 12.15 uur op school op de woensdag. De ongelijke eindtijd tussen onder-en bovenbouw die we nu op woensdag hebben, zal hiermee verdwijnen. Het lesrooster van de Julianaschool ziet er in de nieuwe situatie als volgt uit:
Onderbouw: groep 1 t/m 4 ma/di/do: 8:30 uur- 14.30 uur wo: 8.30 uur - 12.15 uur vr: 8.30u-12.00u
Bovenbouw: groep 5 t/m 8 ma/di/do/vr: 8:30 uur- 14.30 uur wo: 8.30 uur - 12.15 uur
3.2 Visie op de lunch In de klas wordt onder toezicht van de eigen leerkracht gegeten en gedronken gedurende 15 minuten. De kinderen nemen hun eigen eten en drinken mee van thuis. We willen dat dit een gezonde maaltijd is. Tijdens het eten wordt gezorgd voor een informele sfeer en een gezellig klimaat. Indien de groepsgrootte dit toe laat, kan gekozen worden voor een andere opstelling van de stoelen, bv. een kring. De spullen kunnen dan op de grote middentafel staan. Er zijn in het klassendienstrooster van de kinderen vaste taken voor het klaarzetten en opruimen van de spullen. Zo leren de kinderen dat zij met elkaar verantwoordelijk zijn. Natuurlijk kan er tijdens het eten rustig gepraat worden, en kan er centraal aandacht zijn voor verhalen van kinderen. Ook is er de mogelijkheid om een boek voor te lezen of zo nu en dan samen iets te bekijken op het digibord. Rust en gezelligheid tijdens de lunch hebben een groot effect op een positief groepsklimaat. Het is niet de bedoeling dat de lunch snel naar binnen wordt geschrokt om vervolgens zo gauw mogelijk aan de pauze te beginnen. De kinderen starten de maaltijd samen en wachten tot iedereen is uitgegeten. De leerkracht heeft voldoende pedagogische bagage om dit goed te begeleiden. 3.3
Afspraken tijdens de lunch
Bij het nuttigen van de lunch hoort een aantal regels of manieren die de leerkrachten en kinderen consequent toepassen. Denk hierbij aan: • • • • • • • •
Handen wassen voor het eten Geen schoolspullen (schriften/boeken) op tafel Tassen op de grond en niet op tafel We beginnen de maaltijd na een kort gebed Een gezonde lunch is: geen snoep, koek, chips of priklimonade Netjes eten en drinken Geen eten onderling ruilen Blijven zitten onder het eten en drinken 6
• • • •
Rustig praten tijdens het eten en drinken Wachten totdat iedereen klaar is met eten Netjes opruimen als je klaar bent met eten en drinken Overgebleven eten en drinken niet weggooien maar weer mee naar huis nemen
3.4 Pauzetijden Hoewel inspannende en ontspannende lessen tijdens de dag zoveel mogelijk worden afgewisseld, hebben ook kinderen wettelijk recht op pauze. Tijdens de pauze worden geen verplichte activiteiten aangeboden zodat kinderen voor een bepaalde tijd hun eigen gang kunnen gaan. We kennen een kleine pauze van 15 minuten en een grote pauze van 30 minuten. 3.5.1 Kleine pauze De kinderen hebben ’s ochtends een kleine pauze van 15 minuten. In groep 3 t/m 8 spelen de kinderen buiten. Dit gebeurt in twee etappes om de drukte op het plein te spreiden. Ondertussen eten en drinken de kinderen een klein tussendoortje. Er zijn minimaal twee leerkrachten buiten om toezicht te houden. In groep 1 en 2 nuttigen de kinderen hun tussendoortje binnen, en valt het dagelijks buiten spelen onder bewegingsonderwijs. 3.5.2 Grote pauze Groepen Onderbouw: Groep 1, 2 en 3 Middenbouw: Groep 4, 5 en 6 Bovenbouw: Groep 6 ,7 en 8
eten 11.45-12.00 12.15-12.30
pauze 11.30-12.00 12.00 -12.30 12.30-13.00
eten 12.00-12.15
* Op vrijdag heeft groep 5 en 6 dezelfde tijden als de bovenbouw pauze
Voor de lunch staat 15 minuten, voor de pauze 30 minuten. In groep 1 t/m 3 kan meer tijd ingeroosterd worden voor de lunch, de pauze is dan ook iets korter. Voor deze kinderen kan de pauze echter gemakkelijk worden verlengd met uren bewegingsonderwijs (buiten spelen). De pauze vindt in drie etappes plaats zodat er voldoende rust op het plein is. Ook kunnen externe pleinwachten zo voor meerdere pauzes worden ingezet. We vinden het gezond dat alle kinderen buiten zijn. Dit gebeurt zoveel mogelijk op het plein. Er zijn banken en picknicktafels waar kinderen zich met een boekje of spelletje terug kunnen trekken om tot rust te komen. Er wordt nog wat extra speelmateriaal aangeschaft voor de kinderen. Sommige groepen lunchen vóór, andere groepen ná de grote pauze. 3.5 Pleinwachten Tijdens het spelen is er toezicht door twee pleinwachten: één leerkracht en één ouder. De leerkrachten wisselen elkaar af. De pleinwacht-ouder is structureel buiten tussen 11.30u-13.00u en bewaakt ook de overgangen tussen de drie etappes kinderen die buiten zijn. Het handelen van de pleinwacht-ouder valt onder verantwoordelijkheid van school. Voor het buitenspelen zijn duidelijke 7
pleinregels over spel en gedrag. Deze hangen op een plek zichtbaar vanaf het plein. De pleinwachtouder bewaakt deze regels en draagt kinderen bij ernstig wangedrag over aan één van de leerkrachten. Ook bij ongevallen en incidenten schakelen zij het team in. Om van de pleinwachtouder continuïteit te kunnen verwachten, ontvangt deze een vrijwilligersvergoeding van €4,50 per uur. 3.5 Rusttijden voor personeel Volgens de CAO voor het Primair Onderwijs mogen leerkrachten maximaal 5,5 uur achter elkaar werken, waarna er een half uur pauze moet volgen. Het is wettelijk ook toegestaan dit in 2x 15 minuten op te nemen. Het team van de Julianaschool hecht aan haar pauze. Iedere leerkracht kan afhankelijk van het aantal werkdagen één of meer keer per week 30 minuten aaneengesloten pauze krijgen. Wie tussen de middag 15 minuten pleinwacht doet, heeft een halve middagpauze en mag dan ook de ochtendpauze rust nemen. Als personeel met ambulante tijd bijspringt, is dit in wisseldiensten haalbaar. Door het invoeren van het continu-rooster hebben de leerkrachten tussen de middag geen moment meer dat zij elkaar informeel spreken. We vinden dit wel belangrijk voor een goede teambinding. Het team drinkt daarom tussen 14.30u en 15.00u met elkaar koffie en thee. Vanaf 15.00u is er weer gelegenheid voor afspraken met ouders. 3.7
Koelen en opwarmen
In het kader van hygiëne kunnen kinderen hun lunchboxen en drinkbekers in een grote koelkast plaatsen. Er zal een extra koelkast worden aangeschaft voor de bovenverdieping. In alle klassen staat een koelkastbak waar kinderen ’s ochtends hun spullen in zetten. Voordat de les begint, gaat de bak in de koelkast. Voor de lunch wordt de koelkastbak weer opgehaald en kunnen kinderen hun eigen spullen op tafel zetten. Elke bovenbouwgroep beschikt over een waterkoker waarmee thee gemaakt kan worden. Er worden tosti-ijzers aangeschaft. Elke groep heeft iedere week een vaste tosti-dag. De kinderen mogen die dag hun meegenomen boterhammen met kaas opwarmen in het tosti-ijzer. Jarige kinderen kunnen er voor kiezen een lunchgerechtje te trakteren, bv. een eitje of broodje worst. Dit kan eventueel op school worden opgewarmd. 3.8
Slecht weer programma
Bij slecht weer blijven de kinderen binnen. Op dat moment zijn er twee extra mensen nodig om de opvang tussen de middag te realiseren. Voor het team is het belangrijk dat hiervoor een reservepool van beschikbare ouders is, die kan bijspringen. Omdat de pauze vrije tijd is, mogen de kinderen eigen keuzes maken voor hun vrijetijdsbesteding. Er wordt door de leerkrachten van tevoren afgesproken wat de opties zijn. De eigen leerkracht stuurt dit aan voordat hij/zij aan de eigen pauze begint: bv. -
in één lokaal draait een TV-uitzending op het digibord in één lokaal is ruimte voor gezelschapsspelletjes in één lokaal kunnen kinderen vrij knutselen in de benedenhal is een rustruimte ingericht van enkele bankstellen waar kinderen rustig kunnen lezen of hangen. 8
De twee pleinwachten, en de twee reserve-ouders verdelen de toezichtstaken. Het slecht-weer-programma wordt gecoördineerd door één van de leerkrachten. Deze beslist rond 11.00u of er een slecht-weer-programma gedraaid wordt en benadert de ouders uit de reservepool. Als tweede optie kan besloten worden iets te schuiven met de pauzetijden. Wanneer via buienradar blijkt dat het op een later moment wel droog is, gaan de kinderen dan alsnog naar buiten. De pleinwacht moet dan echter onderling worden ingevuld.
9
4. Overig 4.1
Buiten Schoolse Opvang
Omdat bij het continurooster de schooltijd eerder eindigt dan in het huidige rooster, namelijk om 14.30 uur, is het nodig om de tijd van de BSO in een kindercentrum te verlengen voor ouders die daar gebruik van willen maken. BSO SKAR de Vuurvogel en BSO Samsammie zijn op de hoogte van onze plannen en kunnen hiervoor een aanbod doen. Het is belangrijk dat ouders hiervoor tijdig contact met hen opnemen. 4.2
Medicatie bij kinderen
Er zijn kinderen die tussen de middag medicijnen nodig hebben. Wanneer dit het geval is, worden hierover afspraken gemaakt tussen de ouders van het kind en de desbetreffende leerkracht. Per kind wordt ondermeer besproken en vastgelegd wie waarvoor bevoegd en verantwoordelijk is. 4.3
Geïndiceerde leerlingen
Ook bij ons op school zijn leerlingen die vanwege een gevoeligheid of beperking (bv. ADD, ADHD, Autisme) meer rust nodig hebben tussen de middag. In overleg met de ouders en de intern begeleider kunnen zij terecht in de rustruimte beneden in de hal. Zij kunnen iets van thuis meenemen wat hen rust geeft (bv. spelcomputertje). 4.4 Schoolmelk Wanneer hiervoor voldoende belangstelling is, kunnen we overwegen een abonnement voor Schoolmelk aan te bieden. Ouders sluiten dit abonnement af en kiezen welke zuivel zij dagelijks voor hun kind willen. Het Schoolmelkbedrijf brengt de bestelling naar de school en levert een koelkast.
10
5. Evaluatie Het continurooster start in augustus 2013. Drie maanden later volgt een eerste evaluatie binnen de werkgroep. In mei 2014 zullen we het continurooster nogmaals evalueren. Doel van de evaluatie is ondermeer te kijken naar verbeterpunten die kunnen worden aangebracht. We staan hierin altijd open voor suggesties van ouders. Ook wanneer uw kind moeite heeft met het continu-rooster vragen we u dit aan te geven bij de leerkracht. We kunnen dan samen zoeken naar een passende oplossing. Tot slot, een continurooster kan in de eerste weken vermoeiend zijn voor iedereen, alhoewel de praktijk van andere scholen leert dat ze er gauw aan gewend zijn.
11
