1/15 -
1. Verschillende materialen. •
Plaats de voorwerpen die de juf toont in de juiste kolom.
hout
•
glas
metaal
kunststof
Zoek telkens een voordeel en een nadeel van dit materiaal. voordeel
nadeel
Hout Glas Metaal Kunststof
2. Kunststof. •
•
Kunststoffen zijn één van de jongste telgen in de wereld van de grondstoffen. De allereerste kunststoffen vindt men in de negentiende eeuw. (= van …………. tot …………) maar de explosieve vooruitgang van de kunststoffen is begonnen in 1909 met de uitvinding van ‘bakeliet”. Zoek eens op het internet wie het bakeliet uitgevonden heeft en uit welk land hij afkomstig was.
Uitvinder bakeliet
2/15 -
naam
nationaliteit
Begrip kunststof
Soorten
Kunststoffen kun je onderverdelen in drie groepen:
Thermoplasten
Thermoharders
Kunstrubbers of elastomeren
ze worden terug zacht als men ze verwarmt
ze kunnen niet meer verwerkt worden, ook niet na verwarming
blijven steeds soepel en kunnen uitrekken
Kleef hier een voorbeeld
Kleef hier een voorbeeld
Kleef hier een voorbeeld
3/15 -
Zelf een kunststof maken. De kunststof die we gaan maken is ontstaan in 1904 in Duitsland. De naam ervan is “kunsthoorn” en is een thermoharder.
Benodigdheden: -
Een halve liter melk Een beetje azijn Een steelpan Een lepel Een filterdoek Een kookvuur Kleine vormpjes
Werkwijze -
-
Verwarm de melk op het vuur zonder ze te laten koken. Voeg er twee eetlepels azijn aan toe en roer goed, in de melk ontstaat een rubberachtige massa Giet de melk door het filterdoek (eventueel een oude keukenhanddoek), een dikkere massa blijft erin. Pers het filterdoek goed uit, zodat enkel de massa overblijft. Het restproduct dat je nu hebt, kun je in een vorm persen en laten uitharden.
Na enkele dagen heb je het eindproduct : kunsthoorn. Vroeger werden er knopen en gespen van gemaakt.
4/15 -
3. Kunststof een probleem voor het milieu! Voorwerpen uit kunststof hebben ook maar een beperkte levensduur, na verloop van tijd worden ze afval. De natuur weet geen raad met deze op kunstmatige wijze gemaakte kunststoffen. Ze kunnen niet afgebroken worden zoals plantaardige en dierlijke producten. Op dit ogenblik bestaan er reeds kunststoffen die wel biologisch afbreekbaar zijn. Het probleem is echter de prijs.
Hergebruik van kunststoffen. Kunststoffen moeten dus hergebruikt worden, maar zo eenvoudig is het niet. We weten reeds dat er zeer veel verschillende kunststoffen gebruikt worden. Het overgrote deel hiervan zijn thermoplasten, maar toch hebben ze verschillende eigenschappen. Indien we selectief zouden inzamelen, soort bij soort, dan kan de grondstof gemakkelijk opnieuw gesmolten worden en hergebruikt.
5/15 -
4. Wij maken een penhouder uit kunststof! Om onze penhouder te maken moeten we een aantal bewerkingen uitvoeren met een aantal gereedschappen en/of machines. 1
gereedschappen
Om ons werkstuk te vervaardigen maken we gebruik van werktuigen en machines. Trek een verbindingslijn naar de juiste naam van werktuig of machine .
boormachine
lijnbuiger
vijl
meetlat
boor
6/15 -
2.
werktekening
Hieronder zie je de technische tekening van ons werkstukje. Probeer hem eens te “lezen” en vul dan de bijhorende vraagjes in. a. Hoe lang is het plexiplaatje dat we nodig hebben voor onze penhouder? ……………………………………………………………………………………. b. Hoeveel gaten voor pennen moeten we boren in onze penhouder? ……………………………………………………………………………………. c. Welke diameter hebben de gaten om onze pennen in te plaatsen? ……………………………………………………………………………………. d. Hoeveel plooilijnen kan je op elke tekening terugvinden? …………………………………………………………………………………….
7/15 -
3.
Hoe gaan we te werk?
Vervolledig het stappenplan en maak een keuze uit onderstaande bewerkingen en gereedschappen. Volgorde : maten overbrengen - gaten boren – plooien – ontbramen - hoeken afronden Bewerkingen : schuren – plooien – aftekenen – vijlen – boren Gereedschap : lijnbuiger – vijl – schuurpapier –boor boormachine – meetlat stift Werkvolgorde volgorde
bewerking
gereedschap
Veiligheid….. ! Wij werken steeds veilig ! Daarom bij het boren zet een veiligheidsbril op je oren! Heb je lange haren, weert een elastiekje alle gevaren.
8/15 -
4.
Stappenplan
START Penhouder
Aftekenen in je bundeltje vind je alle afmetingen
Afronden op een schuurplankje ga je de hoeken iets ronder maken (=afronden) schuur de zijkanten verwijder de beschermfolie
Boren van de pengaten met een boor van 10 mm boren we doorheen het kunststofplaatje waar straks de pennen komen
(je mag een boormal gebruiken) Verzinken van de pengaten met een verzinkboor boren we een schuin kantje
Aftekenen M van plooilijnen
met een stiftje duid je aan waar je moet plooien
Verwarmen
plaats het kunststofplaatje met de plooiaanduiding net boven het verwarmingselement verwarm tot het plaatje vervormbaar wordt.
Plooien
plooi eerst de rechte hoek plooi de scherpe hoek (gebruik een controlemal)
Kleef een embleem naar keuze EINDE
9/15 -
5. Deed ik het goed ? Hieronder vind je een evaluatieblad, geef jezelf een beoordeling en zet een kruisje onder een gezichtje. Ik ken er alles van en kan de meester zijn plaats innemen. Ik weet er veel van, mits een beetje oefenen gaat het zeker nog beter.
Ik weet voldoende om me uit de slag te kunnen trekken, veel oefen is zeker de boodschap. Het kan veel beter, ik deed mijn best niet, of moet eens met de meester praten om een extra oefening.
Juist uitvoeren van opdracht Aftekenen
Boren
Vijlen
Schuren
Plooien
Je grote helper wat vindt hij/zij van je werk ? Vraag je hen ook eens een kruisje te plaatsen?
10/15 -
5. De pen. •
Geschiedenis.
Miljoenen jaren geleden werd door iemand ontdekt dat het mogelijk was om met een stok te schrijven. De stok moest in het vuur worden gehouden. De verbrande stok die er uit werd gehaald was verandert in houtskool. Daarmee konden tekeningen op rotsen worden gemaakt. Een nadeel aan deze houtskool was wel dat het gemakkelijk weg kon worden geveegd. Veel later werd ontdekt dat inkt een betere methode was om mee te schrijven. De inkt kon namelijk langer blijven zitten. Voor de uitvinding van de balpen doopte men al veren in inkt. De beste veren die hiervoor konden worden gebruikt waren de eerste vijf veren uit de linkervleugel van een gans. Deze veren moesten in het voorjaar uit de vleugel van de gans worden getrokken. Nadat dit was gebeurd werd de veer geslepen. Hierdoor leek de punt van de veer al op de punt van een vulpen. Voordat de veer in de inkt kon worden gedoopt moest er even aan worden gelikt. Die lik zou er voor zorgen dat de schacht van de veer ( =de steel) meer inkt opnam zodat er wel zeven letters achter elkaar konden worden geschreven. Een hele prestatie voor die tijd. Tegenwoordig wordt een ambtenaar wel eens uitgescholden voor pennenlikker.
Halverwege de 19de eeuw kreeg de veer concurrentie van de kroontjespen. Hierbij hoefde men niet steeds aan de punt te likken maar de pen moest wel nog steeds in de inkt worden gedoopt. Een ander nadeel was dat er moest worden uitgekeken dat de inkt niet weg werd geveegd. De inkt droogde nog erg slecht. Ook nadat de vulpen werd uitgevonden bleef dit probleem zich voordoen. In die tijd werden kranten al in groten getale met persen gedrukt. De inkt die daarvoor werd gebruikt was dikker en hij droogde veel sneller waardoor er minder werd gevlekt. Làszlo Biro bedacht dat het handiger zou zijn als er met diezelfde inkt werd geschreven. Later bleek dat de inkt veel te dik was voor een vulpen. Hij ontwierp daarom een penpunt met een kogellagertje erin waarop hij een lang inktreservoir monteerde. Hiermee was de eerste balpen een feit. De Hongaar vroeg daarom in 1938 patent aan in Hongarije en deed in Argentinië hetzelfde toen hij daar met zijn broer heen verhuisde. Làszlo Biro vergat echter ook patent aan te vragen in de Verenigde Staten. Milton Reynolds zag de pen in Argentijnse winkels liggen en besloot het idee mee te nemen naar de VS. Daar begon hij het bedrijf Reynolds International Pen Company. De pen was een groot succes totdat bleek dat hij lekte en slecht schreef. In 1945 kwam er een zogenoemde ‘wonderpen’ op de markt. De vraagprijs was 12,5 dollar. De Fransman Marcel Bich besloot dat dat goedkoper moest en daarom ontwierp hij een betere pen: Bic. Deze pen werd voor 29 dollarcent verkocht en is tegenwoordig nog steeds te koop. De bic-pen heeft een plastic houder waar een klein gaatje in zit dat de luchtdruk constant houdt. Dat voorkomt lekken. In de loop der jaren is de pen haast niets veranderd.
11/15 -
•
De werking.
Een balpen heeft ongeveer dezelfde werking als een deoroller. In de punt van een balpen zit een balletje dat constant in contact staat met de inkt, aan de binnenkant van de pen. Wanneer ermee wordt geschreven gaat het balletje langs de inkt en neemt dat mee naar het papier. Door een speciale constructie van de pen kan het balletje er niet uit gaan.
•
Vul het schema aan:
Miljoenen jaren geleden: schrijven met …………………………………
-
Nadeel: ………………………………………………………………….………………………………………… later gebruik van ………………. in plaats van houtskool.
-
Voordeel: ………………………………………………………………………………………………………. -
schrijven met behulp van ……………………………… van de ………………………………..
-
halverwege de 19de eeuw: ……………………………………gevolgd door de …………………………
-
1938: uitvinding van de ……………………………… door ………………………………………………
-
later: ontwerp betere en goedkopere pen: ……………………………………………………………….
Opdracht Nummer de volgende pennen eens volgens hun ouderdom. De oudste pen nummer 1, de tweede oudste nummer 2, enz …
12/15 -
Een balpen van naderbij bekijken. Een balpen, met de Engelse naam in Nederland ook wel ballpoint genoemd, is een pen die met een bal of kogel de inkt op het papier overbrengt. In Duitsland noemt men een balpen dan ook, letterlijk vertaald, 'kogelschrijver'. Andere in België gangbare benamingen voor een balpen zijn "bic", "kogelpen" en "stylo".
Opdracht Aan het werk nu !
1. Neem een balpen. 2. Kijk welke onderdelen je kan losdraaien en haal de balpen uit elkaar. Teken bij elke stap welk onderdeel je uit de pen haalt. 3. Op onderzoek ! -
Waar zit de inkt ? Waar is het drukknopje ? Hoe komt het dat de schrijfpunt naar buiten blijft als je op het knopje drukt ? Hoe komt de schrijfpunt weer naar binnen ? - Waarvoor dient de veer ?
4. Probeer je balpen weer in elkaar te steken ! Volg de verschillende stappen die je zelf tekende. 5. Gelukt ? Hapert er niets meer ? Geen onderdelen te veel ?
13/15 -
6. Zoek de volgende woorden. Zoek de volgende woorden: penhouder, hout, metaal, kunststof, plexiglas, bakeliet, thermoplast, thermoharder, elastomeer, afval, boor, vijl, meetlat, lijnbuiger, schuren, plooien
14/15 -
Op de tekening staan allerlei producten van kunststof. Van stopcontact tot rubber laarzen. Aan jullie de taak op te sporen welke dingen allemaal van kunststof gemaakt (kunnen) zijn. Door deze zoekplaat wordt duidelijk hoe groot de rol van kunststoffen is. Kleur jij ze ?
15/15 -
