Programma
Introductie Nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EG Machinerichtlijn en de procesindustrie? Machines met SIL-M of PL? Verschillen tussen SIL-M en SIL-P? Vragen ing. Nick de With , Senior Safety Consultant E
[email protected] T +31 347 352519 M +31 6 11 915 917
Uw (kennis-) partner voor SIL/PL en machineveiligheid! © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Gecertificeerd als: TÜV Functional Safety Engineer Page 1
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Activiteiten FUSACON B.V.
Page 2
Uw KennisPartner FUSACON levert docenten aan: NEN, PAO Techniek en Mikrocentrum
FUSACON is lid van: Nederlandse vereniging van veiligheidskundige (NVVK) Working Equipment Safety Platform (WESP) Nationale normcommissie NEC 44 (o.a. NEN-EN-IEC 60204-1) Internationale werkgroep IEC/TC 44 WG7: IEC 62061:2005 (SIL)
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 3
Hoeveel Machinerichtlijnen zijn er?
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 4
EU-richtlijnen Machineveiligheid 1e Machinerichtlijn 89/392/EEG:
Vind uit of het 'Tool' voldoet aan de machinerichtlijnen Deze Tool Safety Check neemt 5 minuten in beslag. Beantwoord de volgende vragen. Aan het eind van deze reeks weet u welke actie u eventueel dient te nemen om aan de geldende richtlijnen te voldoen. Is uw tool samengesteld uit verschillende onderdelen?
Toepassing:
raadzaam
In werking 1-1-1993
Hoeveel Machinerichtlijnen zijn er nu eigenlijk?! Categorie Omschrijving: • In overeenstemming met Machine Richtlijnen 2006/42/EG • Hijsband bestaande uit twee lagen van hoge kwaliteit polyester vezel • Kleurcodering volgens EN 1492-1 • Tonnagestrepen: elke streep staat voor 1 ton capaciteit • Elke 30 mm bandbreedte = 1 ton capaciteit • Temperatuurbereik van -40 °C tot +100 °C • Type MCDD met gelijke triangels
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Nationale eisen
Wetgeving/handhaving: Van toepassing op: a1: Standalone machine Warenwet Besluit machines (sinds aug. 2003) a2: Samenstel machines Voorheen: Wet op Gevaarlijke Werktuigen (WGW)
Ministerie SZW Arbeidsinspectie Page 5
verplicht
Van kracht 1-1-1995
a3: Verwisselbaar uitrustingsstuk B: Veiligheidscomponenten © 2010 Powered by FUSACON B.V.
Page 6
1
EU Richtlijn(en) voor machines
Toepassingsgebied MRL (nieuw)
2e Machinerichtlijn 98/37/EG (Geconsolideerde versie)
3e Machinerichtlijn 2006/42/EG MRL 98/37/EG
nationale eisen/ raadzaam
89/392/EEG
98/37/EG verplicht
Van kracht
In werking en
1-1-1995
van kracht 12-8-1998
Wetgeving/handhaving: Warenwet Besluit machines (sinds aug. 2003) Voorheen: Wet op Gevaarlijke Werktuigen (WGW)
Ministerie SZW Arbeidsinspectie
Van toepassing op: a1: Standalone machine a2: Samenstel machines a3: Verwisselbaar uitrustingsstuk B: Veiligheidscomponenten
© 2010 Powered by FUSACON B.V.
Page 7
Wanneer is iets een machine?
VRAAG: Zijn deze apparaten/installaties onderhevig aan de Machinerichtlijn?
Van a1: a2: a3:
toepassing op: Standalone machine Machine zonder aandrijving Machine voor vervoermiddel of gebouw a4: Samenstel van machines a5: Machine voor heffen lasten met menselijke spierkracht b: Verwisselbaar uitrustingsstuk
2006/42/EG verplicht In werking en van kracht
29-12-2009
Van c: d: e: f: g:
toepassing op: (vervolg) Veiligheidscomponenten Hijs- of hefgereedschap Kettingen, kabels en banden Verwijderbare mechanische overbrengingen Niet-voltooide machine (IIB only)
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 8
Basisdefinitie “machine” (a1)
Draaibank a1) Machine (voltooid) een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden Robotstapelaar voorzien van een aandrijfsysteem — maar niet op basis IIA van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke verklaring spierkracht —, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing;
Wat is eigenlijk een machine?
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
toegestaan Bekend 9-6-2006
Page 9
Definitie “bepaalde toepassing”
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 10
“Samenstel van machines” (a4)
Wat is voor een “bepaalde toepassing”?
Typical machinery applications include, for example, processing, treatment, moving or packaging materials, moving objects or persons. Bron: GUIDE TO APPLICATION OF THE MACHINERY DIRECTIVE 2006/42/EC
materials = vaste stof, vloeistof, gasvormige stof! © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 11
a4) samenstel van machines samenstellen van machines als bedoeld onder (a1), (a2) en (a3), en/of niet voltooide machines (g) die, teneinde tot hetzelfde resultaat te komen, zodanig zijn opgesteld en worden bestuurd dat zij als één geheel functioneren;
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Robot en transportsystemen IIA verklaring
Page 12
2
Nieuws van MRL 2006/42/EG Conference European Commission “Machinery in Europe” 9 december 2009
Machines samengebouwd…… Eindgebruiker W koopt 1 oude menger, een motor+reductor + pomphuis en een vuller en plaatst ze zelf achter elkaar.
MRL is 29-12-2009 van kracht geworden! Er is een “Guide” in het Engels (400 pag.) beschikbaar op: www.newapproach.org Guide wordt vertaald in ca. 20 talen
Stelling: de eindgebruiker is nu zelf verantwoordelijk voor de CE-markering op het totaal. EENS ONEENS
Of kijk op de site www.fusacon.nl
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 13
Antwoord EENS
Eindgebruiker kan OOK fabrikant zijn!!
Machinerichtlijn 2006/42/EG artikel 2i: „fabrikant”: elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die machine (of samenstel machines) ontwerpt en/of produceert, en die verantwoordelijk is voor de overeenstemming van deze machine of niet voltooide machine met deze richtlijn teneinde haar onder zijn eigen naam of merk of voor eigen gebruik in de handel te brengen of voor eigen gebruik in te zetten. © 2010 Powered by FUSACON B.V.
Page 15
Samenbouw machines zonder CE…
© 2010 Powered by FUSACON B.V.
Samenbouw machines zonder CE… Stel ik ben een eindgebruiker in de procesindustrie en ik bouw, met hulp van een plaatselijk engineeringbureau, een drietal CE-gemarkeerde machines samen, maar doe niets met de MRL en plaats geen CE-teken. Weet iemand welke consequenties hieraan kunnen kleven? © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 16
Samenbouw machines zonder CE…
Overtreding van Wet economische delicten (WED)
Overtreding van Wet economische delicten (WED) Mogelijke gevolgen:
De Wet op de Economische Delicten (WED, 22 juni 1950) is een kaderwet, die een opsomming bevat van economische misdrijven en overtredingen. (bijv. Warenwet besluit machines)
Straffen: gevangenisstraf van max. 6 jaar
Berechting vindt meestal plaats bij de economische politierechter of de economische kamer van de rechtbank.
Page 14
Taakstraf of geldboete van de vijfde categorie (max. 75.000 Euro) Bijkomende straffen: gehele of gedeeltelijke stillegging van de onderneming van de veroordeelde, waarin het economische delict is begaan, voor max. 1 jaar;
Link: http://www.st-ab.nl/wetten/0653_Wet_op_de_economische_delicten_WED.htm
Link: http://www.st-ab.nl/wetten/0653_Wet_op_de_economische_delicten_WED.htm © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 17
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 18
3
Complete fabriek en de MRL!? EENS ONEENS
Wat is de enige zekerheid in de techniek?
?
Stelling: Je moet de hele procesfabriek zien als één samenstel van machines en een CE-markering op het totaal aanbrengen? © 2010 Powered by FUSACON B.V.
Page 19
Enige zekerheid in de techniek… Logic Solver
SENSOR
MOTOR CONTACTOR
Facts: Elk product kan falen.. Murphy’s law geldt ook hier…. Wanneer het faalt is de…? Faalkans is te berekenen! NEN-EN 954-1 houdt helemaal GEEN rekening met faalkans component(en) © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 21
IEC 62061 versus ISO 13849-1:2006 Probability of a dangerous failure per hour [1/h]
Page 20
Enige zekerheid in de techniek… Twee nieuwe normen houden WEL rekening met de faalkans van componenten/subsystemen: NIEUW: NEN-EN-IEC 62061:2005, functionele veiligheid SRECS; Safety Integrity Level 3 niveau’s: SIL1, SIL2, SIL3. NIEUW: NEN-EN-ISO 13849-1:2006, ontwerp SRP/CS; Performance Level: 5 niveau’s: PLa, PLb, PLc, PLd, PLe
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 22
Een reactie uit het veld…. PL dinges?
PL, ISO 13849-1
SIL, - IEC 62061
Performance
Safety Integrity
Level
Level
10-5 < PFH < 10-4
a
No special safety requirements
3x10-6 < PFH< 10-5
b
1
10-6 < PFH < 3·10-6
c
1
10-7
< PFH <
10-6
d
2
< PFH <
10-7
e
3
10-8
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 23
Introductie themadag Mikrocentrum 12 mei 2009
Page 24
4
Is NEN-EN-IEC 62061 verplicht?
Ontstaansreden IEC 62061 VDE 0801 DIN 19250 DIN 19251 Etc.
Machinesector IEC 62061
Systeemopbouw
Medische sector
Start 1998 Einde 2004 90 pag.
Faalfrequentie
Formules Tabellen
Testfrequentie
IEC 60601
SIL
Etc.
IEC 61508 Start 1985 Einde 2000 732 pag.
IEC 50128
IEC 61511
Start 1998 Einde 2003 208 pag.
Transportsector
IEC 60880
Nucleaire sector
Processector
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
IEC 62061:2005 de “SIL norm” voor machines EN-IEC 62061 is eind 2005 MRL geharmoniseerd! Met IEC 62061 kunnen veiligheids-PLC’s wel gebruikt worden (eisen voor applicatiesoftware) IEC 62061 geeft eisen voor random EN systematische fouten in ALLE levensfasen besturing
Page 25
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Wat betekent SIL?
Ontstaansreden ISO 13849-1 Faalkans niet meegenomen
SIL geldt, in tegenstelling tot de PL uit ISO 13849-1:2006, ALLEEN voor een complete veiligheidsfunctie!!!! SENSOR
LS 1oo2
EN 954 d1: 1996 d2: pr1999
NIET voor componenten!!!!!!! Veiligheidsrelais Veiligheids-PLC
IEC 61508
MOTOR CONTACTOR
SIL Schakelaar
Page 26
Motorcontactor
ISO 13849 d1: 1999 d2: 2003 ISO 13849-1
EN 954-1
Machinesector Page 27
ISO 13849-1
ISO 13849-2
prEN 954-2
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
ISO 13849 d1: 2006 d2: 2003 (unchanged)
ISO 13849-2
Machinesector
Machinesector
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Is NEN-EN-ISO 13849 verplicht?
Page 28
Wat betekent PL?
Categorie MTTFoc
Black box
PL zegt iets over de kans op falen (PFH) van de componenten en OOK de complete veiligheidsfunctie!!!!
PL
DCavg
ISO 13849-1:2006 de “PL norm” voor machines EN-ISO 13849-1 in 2007 MRL geharmoniseerd ISO 13849-1: eisen ontwerp en integratie fase SRP/CS EN 954-1 vervalt per: 31.12.2011
SENSOR
PL
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 29
MOTOR CONTACTOR
PL
PL
PL Schakelaar
EN-ISO 13849-2:2003 : MRL geharmoniseerd sinds: 20.04.2004 Moet nog aan PL systematiek aangepast worden!
LS 1oo2
Veiligheidsrelais Veiligheids-PLC
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Motorcontactor
Page 30
5
ISO 13849-1 Black box model
SISTEMA freeware software
Categorie MTTFoc
Black box
PL
DCavg Source: BGIA Germany Nu: IFA Germany
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 31
ISO 13849-1:2006 BGIA report 2/2008 SISTEMA SW-tool Freeware door BGIA BGIA heet nu IFA http://www.dguv.de/bg ia/en/pra/softwa/siste ma/index.jsp
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 32
SISTEMA freeware software Handleiding uitgegeven genaamd:
Voorbeeld 1: 1 kanaal via Q2 2e kanaal via standaard PLC! Alle diagnose in standaard PLC!
“SISTEMA Kuchbuch” Een beetje van dit en een beetje van dat…..
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 33
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Designated architecture
Page 34
Voorbeeld 1: PLd SIL 2 Categorie
Van schakeling naar categorie!
MTTFoc
Black box
PL
DCavg
Aanname: Standaard PLC ! DC = 60%
Kookboek SISTEMA Uitkomst voorbeeld 1: PLd = SIL 2 !? Erg optimistisch!!!!
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 35
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 36
6
ISO 13849-1 en IEC 62061 ISO13849-1:2006 Performance levels
IEC 62061:2005 Safety Integrity Levels
(a t/m e)
(1 t/m 3)
Eisen voor ontwerpfase Beperkt tot twee basisarchitecturen: (enkelvoudig/redundant) gewijzigde risicograaf van EN 954-1 leidt nu tot PLbepaling Uitkomst (PL) niet uitwisselbaar met andere sectoren
Eisen voor alle life-cycle fasen Biedt mogelijkheid aan meerdere architecturen 1oo1, 1oo2, 1oo3 etc. SIL-bepaling met een nieuwe eenvoudige en heldere methode (annex A) Uitkomst SIL uitwisselbaar met andere sectoren b.v. processector etc.
© 2009 Powered by FUSACON B.V.
Page 37
ISO 13849-1 versus IEC 62061 ISO13849-1:2006 Uitkomst PL geeft slechts een marge (geen vergelijkbare waarde) In 2007 geharmoniseerd Geen eisen voor embedded en applicatiesoftware tot en met PLd (SIL2) Geen eisen voor management veiligheid
IEC 62061:2005 Uitkomst PFD/PFH is getal en daardoor vergelijkbaar 31-12-2005 geharmoniseerd Eisen voor applicatiesoftware ONLY. Embedded IEC61508-3 Eisen voor management veiligheid
© 2009 Powered by FUSACON B.V.
Page 38
IEC 61511 versus IEC 62061
Wat is het belangrijkste verschil tussen de machinesector SIL en de processector SIL?
IEC 61511:2003 Proces risicograaf Low demand mode SRCF NIET geharmoniseerd onder een EU Richtlijn SIL claim (PE+S/A) Andere formules PFD
IEC 62061:2005 Machine risicograaf High demand SRCF Geharmoniseerd onder MRL SIL claim slechts 1 tabel Formules voor PFH
? © 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 39
© 2009 Powered by FUSACON B.V.
Einde
Resumé
Page 40
Machinerichtlijn zeker ook voor procesindustrie! Eindgebruiker vaak OOK fabrikant!!! Besturingstechniek machines SIL of PL? Opbouw PL norm geeft verwarring/ fouten SIL-M en SIL-P verschillen echt!
Bedankt voor Uw aandacht.
Zijn er nog vragen?
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 41
© 2010 FUSACON B.V. - www.fusacon.nl
Page 42
7