Piraten geen partij voor Van Amstel. DDG laat Balkan niet verzuipen. Gevallenen in vrijheid herdacht. Alle Hens 05 & 06 12

Piraten geen partij voor Van Amstel DDG laat Balkan niet verzuipen

Alle Hens

05 & 06|12

Gevallenen in vrijheid herdacht

Colofon: Coverfoto: Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers passeren het legendarische Hotel de Wereld, voorafgaand aan het Bevrijdingsdefilé in Wageningen op 5 mei. (Foto: Gerben van Es, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel Bladcoördinatie: LTZ 2OC Astrid Talma-van Dam Eindredactie: LTZSD 2OC Joost Margés Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen 0223 657386

Staf SNMG 1 traint op De Ruyter

4 Voor hen die vielen

Adreswijzigingen KM-personeel: 0223 657386 Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus 125 | 3940 AC Doorn Telnr.: 0343 474 150

8

Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus 20 | 1910 AA Uitgeest Telnr.: 0900 226 52 63 (10ct p/m) www.aboland.nl Redactieadres: Alle Hens Postbus 10.000 | 1780 CA Den Helder Telnr.: 0 223 657 660 DSN 209 57660 E-mail: [email protected] Internet: www.defensie.nl Kopijdatum: De komende Alle Hens is een special rond de Marinedagen. De eerstvolgende versie waarvoor bijdragen welkom zijn, heeft als deadline 23 augustus 2012. Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www.aboland. nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant.

Duikers bieden helpende hand

13 Van Amstel kwam, zag en overwon

Abonnementsprijs: € 17,02 (buitenland € 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN 0024-0389

En verder:

28

32 Sport | 33 Logboek | 39 Mensen & Mutaties

Alle Hens | mei-juni 2012

2

column

Je bent er van of niet… Het jaar 2013 wordt een jubileumjaar, waarin we vieren dat de marine 525 jaar bestaat. In dat jaar zullen we tijdens diverse grote en kleinere evenementen laten zien dat de marine al meer dan vijf eeuwen lang met haar tijd mee gaat door innovatief en adaptief te zijn bij alle vormen van (maritiem) optreden. Daardoor weet de marine steeds adequaat in te spelen op de actuele operationele vraag. Ondanks de zorgen die er zijn, kunnen we het komend jaar met vertrouwen tegemoet zien. Want hoewel de reorganisatie de marine momenteel in het hart raakt, staan we met beide operationele benen stevig op de grond. Zo geeft het Korps Mariniers leiding aan de missie in Kunduz, gesteund door collega’s van de vloot en militairen van andere krijgsmachtdelen, beschermen zij koopvaardijschepen of zijn mariniers anderszins betrokken bij piraterijbestrijding. Ook de vloot opereert op en onder water tegen zeeroof, bijvoorbeeld met de Van Amstel of als lid van de SNMG-staf. Daarnaast leveren we een substantiële bijdrage aan de wereldwijde strijd tegen drugs en staan we nationaal op diverse terreinen ons mannetje. De verregaande bezuinigingen maken het wel steeds lastiger om onze operationele taken uit te voeren. Slechts dankzij de veerkracht en daadkracht van het personeel weten we toch telkens een goed operationeel product op de mat te leggen. Verstoringen in het onderhoudsschema zijn echter steeds moeilijker op te vangen, waardoor voor tijdige inzet en gereedstelling van onze eenheden regelmatig een beroep op uw flexibiliteit en ‘can do’-instelling wordt gedaan. Ondanks de bezuinigingen beschikken we nog steeds over een hoogwaardige en veelzijdige marine die ‘klein maar fijn’ in alle delen van het geweldsspectrum wereldwijd inzetbaar is. De vervlechting van vloot en mariniers is hiervoor essentieel, evenals de juiste mix van fregatten, onderzeeboten en mijnenjagers. De patrouilleschepen van de Hollandklasse bedienen het lagere deel van het geweldsspectrum op een manier die qua kosteneffectiviteit ongekend is in de rest van de wereld. De mix van eenheden komt grotendeels overeen met hetgeen in de Marinestudie was voorgenomen. Wanneer de twee bevoorraders straks zijn vervangen door één Joint Support Ship, is de marine nagenoeg in lijn met die studie opgebouwd. Wel laten de bezuinigingen diepe sporen na en is de marine aanzienlijk kleiner dan destijds in de studie werd voorzien. Hoe dan ook, we blijven ons bekwamen in taken die specifiek aan de marine zijn toebedeeld. Zo heeft het Korps Mariniers een voortrekkersrol op de expertisegebieden jungle, arctic en bergachtig terrein. Wereldwijd neemt de KM binnen de Nederlandse krijgsmacht maritieme special operations voor haar 3

rekening. Daarnaast vormt de Unit Interventie Mariniers (UIM), als onderdeel van de Dienst Speciale Interventies (DSI) onder auspiciën van Justitie, al decennialang een unieke capaciteit op het gebied van terrorismebestrijding in Nederland, toegespitst op het tegengaan van grootschalig en grof geweld en het optreden op specifieke platformen, zoals vliegtuigen, schepen, treinen en offshore-installaties, alsmede grote, complexe gebouwen. Onder water onderscheiden we ons met onze duikexperts die samen met de duikmedische ondersteuning maatgevend zijn binnen de (inter)nationale duikwereld. Doordat elk defensieonderdeel zich op haar specifieke vakgebied bekwaamt en zich daartoe beperkt, kan doelmatig een hoge graad van gereedstelling worden bereikt en kunnen dubbelingen worden voorkomen. Daarmee kunnen we defensiebreed ons voordeel doen. Die kennis en kunde komen bijvoorbeeld bijeen tijdens de antipiraterijmissie, later dit jaar, met Hr.Ms. Rotterdam en de daaraan toegevoegde eenheden, waaronder (on)bemande vliegcapaciteit, maritieme SOF, landingsvaartuigen en een rol 2 medische capaciteit. Door vervolgens internationaal de samenwerking te zoeken met strategische partners, zoals België, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en andere landen, is op diverse gebieden schaalvergroting mogelijk. Evenals in de achterliggende 525 jaar verwacht ik dat de marine ook de komende 475 jaar de samenwerking met andere krijgsmachtdelen en internationale partners zal voortzetten en intensiveren. Door deze samenwerking blijven we in staat wereldwijd een slagvaardige krijgsmacht neer te zetten die schaalbaar en flexibel is op alle terreinen en in alle delen van het geweldsspectrum. Ik zal mij de komende periode – samen met u – blijven inzetten om de samenhang van alle ontwikkelingen binnen en buiten de marine te bewaken, maar vooral ook om de specifieke expertise die uniek is en behoort tot het maritieme domein, te behouden en door te ontwikkelen. Je bent er van of niet…

Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten, Admiraal Benelux Twitter: @VADMBORSBOOM Alle Hens | mei-juni 2012

O efening

Staf SNMG1 aan boord van Hr.Ms. De Ruyter

Alles uit de kast voo “Hoewel NAVO-marines elkaar door en door kennen, moet je altijd rekening houden met eigen regels en procedures.”

“Attentie hier de commandant: in verband met een verdacht schip gaan we ons voorbereiden op een boarding, het is derhalve boardingrol op post”. Hr.Ms. De Ruyter heeft net een koopvaardijschip uit een piratengevaarlijk gebied geëscorteerd of de volgende missie staat alweer voor de deur. Tegelijkertijd maken verdachte onderzeeboten, vliegtuigen en bewapende snelle bootjes de uitdaging compleet. Aan commandeur Ben Bekkering de taak om het geheel in goede banen te leiden: “Joint Warrior is de ultieme maritieme oefening, met activiteiten op land, ter zee en in de lucht. En er valt ongelooflijk veel uit te halen”. Tekst: Doenja Zwaan I Foto’s: Gerben van Es (AVDD)

Van 16 tot 26 april stond het noordwesten van Schotland ter beschikking van zo’n 8.000 militairen, verdeeld over lucht-, landen marine-eenheden. Joint Warrior, inmiddels een begrip voor menig marineman en -vrouw, wordt ieder voor- en najaar op en rond Schotland georganiseerd. Bekkering, die in 2012 het commando voert over de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG 1), leidt in een uitdagend scenario een Task Group van zes schepen. “Dit is echt een fantastisch mooie baan. Je werkt met verschillende landen en diverse middelen, allemaal in korte tijd bijeengebracht. En hoewel NAVOAlle Hens | mei-juni 2012

4

marines elkaar door en door kennen, moet je altijd rekening houden met eigen regels en procedures. Ik zie het vooral als een uitdaging om dit tot één geheel te maken.” Mission capable SNMG 1 vormt als multinationaal vlootverband de maritieme component van de snelle reactiemacht van de NAVO, de NATO Response Force. Deze permanent parate eenheid stelt het bondgenootschap in staat om snel en flexibel te reageren op veiligheidssituaties. Op 12 januari stapte de staf van SNMG1 aan boord van Hr.Ms. De Ruyter, dat als vlaggenschip zou dienen gedurende de eerste vier maanden van het deployment. “Het is even wennen dat je aan boord van een schip zit waar je eigenlijk zelf niet van bent. Je ziet een hoop bekende zaken, maar ze zijn wel van iemand anders. Maar om weer aan boord te zijn en ook in deze rol met een puik vlaggenschip, dito bemanning en een prima staf betrokken te zijn, vind ik wel heel mooi”, vertelt Bekkering enthousiast. Voor de staf van SNMG1 is deelname aan de grote oefening een belangrijke stap naar de benodigde certificering: “Strike Force NATO certificeert de zeven taken voor de NATO Response Force. Hiervan hebben we er vijf kunnen beoefenen tijdens Joint Warrior”. Het evaluatieteam dat namens Strike Force NATO poolshoogte kwam nemen gedurende de oefening, ging na een goedkeurend mission capable weer van boord. De betreffende certificering is een verplicht onderdeel voor alle NAVOvlootverbanden. Deze geldt zodoende naast SNMG1 en 2 ook

O efening

or Joint Warrior CDR Bekkering: “Oorlogvoering is eigenlijk een georganiseerde chaos.”

voor de twee mijnenbestrijdingsflottieljes Standing NATO Mine Counter Measures Group (SNMCMG) 1 en 2. Certificering vindt jaarlijks plaats en is bedoeld om de inzetgereedheid van de vlootverbanden te waarborgen. Enkele voorbeelden van af te oefenen onderdelen zijn, naast het traditionele luchtverdedigen en onderzeebootbestrijding ook: het escorteren van schepen, verlenen van humanitaire hulpverlening en uitvoering van een evacuatie. Een boardingteam maakt zich gereed voor een snelle uitval.

Georganiseerde chaos Tegenover de commando- en radiocentrale en onder de brug en kajuit bevindt zich het kloppend hart van de staf. Met deze

onmisbare ruimtes binnen handbereik, worden in de stafruimte de belangrijkste beslissingen genomen. Volgens een battle rhythm worden dagelijks op vaste momenten briefings gehouden: “Oorlogvoering is eigenlijk een georganiseerde chaos. Zo’n battle rhythm is dan wel iets waar je aan moet wennen”, geeft Bekkering toe. Maar hij benadrukt ook dat juist het delen van informatie onderling van essentieel belang is: “Je kunt plannen niet vaak genoeg nalopen. Ondanks dat iedereen er bij staat, blijft communiceren belangrijk. Daarop moeten we binnen de staf scherp zijn. En dan zie je dat zo’n battle rhythm handig is, maar niet zaligmakend. Het feit dat je dan allemaal dicht op elkaar op één vlaggenschip zit, maakt het wel goed werken”. Mosterd na de maaltijd? Hoewel SNMG1 als staf nog wel een aantal intensieve maanden voor de boeg heeft – met onder meer een deployment binnen operatie Ocean Shield –, leek Joint Warrior voor Hr.Ms. De Ruyter een beetje mosterd na de maaltijd. Toch hecht de commandant van Hr.Ms. De Ruyter, kapitein-luitenant ter zee Sebo Hofkamp, wel degelijk waarde aan deze deelname: “Deze oefening biedt zowel het individu als het scheepsteam de nodige ervaring. Die raak je niet meer kwijt, die neem je mee naar je volgende operatie of plaatsing. Joint Warrior is daarbij een unieke oefening, waarin je in tien dagen alles de revue ziet passeren. Niet alleen asymmetrische dreiging – zoals antipiraterij –, maar ook klassieke oorlogvoering met onderzeebootbestrijding en luchtverdediging. Je traint beide

5


O efening

aspecten.” Dat het blijven beoefenen van klassieke oorlogvoering nog steeds belangrijk is, onderstreept Hofkamp: “Bij hedendaagse operaties ligt de focus erg op maritieme aanwezigheid. Maar die klassieke warfare moet je wel beheersen; je weet nooit wat er in de toekomst terugkomt.” Naast de oefenwaarde voor de bemanning heeft Hr.Ms. De Ruyter nog een extra taak als stafschip tijdens oefeningen zoals deze. “Het grootste verschil is dat je niet alleen je eigen skills & drills beoefent, maar dat je ook de staf faciliteert.” Voor communicatiemiddelen, operationele ondersteuning, logistieke ondersteuning en een aantal sleutelfunctionarissen voorziet Hr.Ms. De Ruyter namelijk in de nodige support.

“We zijn er door en door aan gewend om met onze internationale partners op eenzelfde wijze te werken.” Gevarieerd scenario Commandant Hofkamp kijkt al met al tevreden terug: “Het was een goede oefening – zoals altijd – , maar nu nog beter dan Joint Warrior 2011-2, afgelopen oktober. Vooral omdat we nu te maken kregen met een heel gevarieerd scenario; iedere dag was anders dan de dag ervoor. Ook zijn alle belangrijke elementen teruggekomen.” Het vlootverband kon dankzij het Duitse support ship FGS Frankfurt am Main oefenen met bevoorraden op zee. “Naast olieladen hebben we verder ook zware lasten kunnen overgeven, twee boardings uitgevoerd en drie keer geoefend met ons verdedigen tegen Fast Incoming Attack Crafts.” Dat de capaciteiten van het luchtverdedigings- en commandofregat van essentiële meerwaarde zijn, bleek wel tijdens de diverse luchtaanvallen waar Hr.Ms. De Ruyter mee te maken kreeg. Een combinatie van goed getraind personeel en goedwerkend materieel zorgde ervoor dat luchtaanvallen tijdig konden worden afgeweerd. En als het scenario voorschreef dat een raket toch een eenheid raakte, dan kon van dat Foto links: Met een combinatie van goed getraind personeel en goedwerkend materieel konden luchtaanvallen worden afgeweerd. Foto rechts: Een Fast Incoming Attack Craft wordt onder vuur genomen.


6

Investeren in internationaal partnerschap blijft belangrijk.

moment gebruikt worden om de interne calamiteitenbestrijding af te toetsen. “We hebben de hele mix in tien dagen voorbij zien komen, kortom we zijn behoorlijk bezig gehouden en hebben daarnaast ook onze interne trainingen nog gedaan”, aldus Hofkamp. “Tijdens het harde werken hebben we gelukkig ook veel plezier met elkaar. Dat moet ook. In de stafruimte zoemde het voortdurend van de energie en dan heeft een goed geplaatste, gevatte opmerking een enorme positieve invloed. Ik kan er echt van genieten om iedereen zo te zien werken. Het leven op zee bindt een bemanning en verbindt ons ook met andere zeevarenden, zoals bemanningen van de andere schepen in de taakgroep. We zijn er gelukkig door en door aan gewend om met onze internationale partners op eenzelfde wijze te werken. Dat gaat heel natuurlijk en dat is een groot goed. Maar het zijn wel dingen waar we met elkaar in moeten blijven investeren”, besluit Bekkering.

ceremonieel

Verdiende lintjes marinedames

Erkenning voor tomeloze inzet De Koninklijke Marine is twee lintjesdragers rijker. Tijdens de traditioneel vóór Koninginnedag gehouden lintjesregen kregen maar liefst 27 (oud-)Defensiemedewerkers een onderscheiding opgespeld. Marjan Bosse en kapitein-luitenant ter zee Anniek Reiff-Kranenburg ontvingen de versierselen voor hun jarenlange en tomeloze inzet voor de samenleving en Defensie. Tekst: Wouter Helders

“Onze militairen en burgers werken met hart en ziel aan een betere samenleving. In Nederland en daarbuiten. Dat geldt in het bijzonder voor u”, aldus demissionair minister van Defensie Hans Hillen tijdens de uitreiking. Tien gedecoreerden ontvingen de onderscheiding uit zijn handen op de Prinses Julianakazerne in Den Haag. De anderen kregen de versierselen opgespeld in hun woongemeente. Met de woorden: “U krijgt een Koninklijke Onderscheiding voor uw bijzondere verdiensten in uw werk binnen en buiten Defensie. Uw inzet is opgevallen en doet ertoe”, benadrukte de minister het belang van inzet voor de samenleving.

Wie | Marjan Bosse Wat | Management assistente NLDA/KIM, sinds 1989. Onderscheiding | Lid in de Orde van OranjeNassau Waarom | Buiten kantooruren veel betrokken bij sociale activiteiten van het KIM. Verder als vrijwilliger/ bestuurder werkzaam bij de volleybalvereniging MBSOV (Marinebedrijf Sport en Ontspannings Vereniging) en bij Stichting Present Den Helder, een organisatie die mensen met sociale problemen helpt om hun leven weer op de rails te krijgen. Drijfveer | “Het geeft me een erg goed gevoel iets voor mensen te kunnen betekenen.” Mooiste moment | “Ik werd onder valse voorwendselen naar de schouwburg in Den Helder gelokt voor een ‘vergadering’. Daar werd ik verrast met een ceremonie en een lintje. Ik was de jongste van de aanwezige gedecoreerden, daar werd ik erg verlegen van.” Toekomst | “Ik voel me erg betrokken bij en ben trots op de Koninklijke Marine en wil hier graag blijven werken. Ook als vrijwilliger wil ik graag mijn steentje blijven bijdragen.” 7

Wie | KLTZA Anniek Reiff-Kranenburg (vooraan, tweede van links) Wat | Hoofd Personeelszorg CZSK Onderscheiding | Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden Waarom | Stond aan de wieg van de ‘adaptatieprogramma’s’ en heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van personeelszorg bij het CZSK. Recent is de overste betrokken geweest bij de oprichting van het ‘collegiaal netwerk’ en heeft zij het Zorgdocument CZSK opgesteld. “Overigens doe ik dat zeker niet alleen. Uit mijn lintje spreekt waardering voor al mijn medewerkers en collega’s.” Drijfveer | “Ik ben ooit in de avonduren de opleiding Personeelswerk gaan volgen en mocht stage lopen bij de toenmalige Militair Sociale Dienst. Ik voelde me op mijn plek in de Personele Zorg, omdat ik graag bijdraag aan het welzijn van collega’s. In de loop der jaren heb ik vervolgens diverse personeelszorgfuncties vervuld.” Mooiste moment | “In zijn toespraak haalde de minister een marinier aan die over mij gezegd heeft ‘dat ik zo’n goed mens was’. Dat deed me wel wat.” Ceremonie | “Ik werd naar Den Haag geroepen voor een vergadering over het Zorgdocument. Eenmaal op de kazerne had ik snel door wat er aan de hand was. De aanwezigheid van de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Borsboom, en de Commandant van het Korps Mariniers, brigadegeneraal Oppelaar, was een grote eer.” Toekomst | “Over een jaar ga ik met FLO. Voor die tijd hoop ik dat we de reorganisatie op het gebied van personeelszorg afgerond hebben, zodat deze geborgd is en ik een ‘schoon schip’ kan overdragen aan mijn aflosser.” Alle Hens | mei-juni 2012

ceremonieel

Koninklijke Marine herdenkt burgers en militairen

Eerbetoon voor hen die vielen De Koninklijke Marine heeft op 4 mei alle militairen en burgers van het Koninkrijk der Nederlanden herdacht die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen of terreur, tijdens militaire conflicten en vredesmissies, zijn omgekomen. Plechtigheden waren zowel in heel Nederland Hare Majesteit de Koningin en kroonprins Willem-Alexander tijdens de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam.

als in het buitenland. Tekst: Karen Gelijns | Foto’s: AVDD

Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm (KL), geflankeerd door de commandanten van de vier krijgsmachtdelen bij de herdenking op de Dam.

Amsterdam Op de Dam in Amsterdam legden Hare Majesteit de Koningin en kroonprins Willem-Alexander, in het uniform van commandeur, een krans bij het Nationaal Monument. De Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm (KL), deed dat namens de krijgsmacht, geflankeerd door de commandanten van de vier krijgsmachtdelen. Minister-president Mark Rutte plaatste een krans in het gezelschap van onder anderen demissionair Defensieminister Hans Hillen. Militairen en oudgedienden uit de hele Defensieorganisatie verzorgden het ceremonieel, van erehaag tot kranswacht. Een hoornblazer van de Marinierskapel der Koninklijke Marine blies het signaal Taptoe.

Herdenking in Den Helder.

Den Helder De Koninklijke Marine herdacht op 4 mei in Den Helder alle gevallen militairen der zeemacht en koopvaardijpersoneel dat tijdens WO-II omkwam. Een gewapende wacht, deputaties van marine-eenheden en de Marinierskapel der Koninklijke Marine verzorgden de ceremoniële plechtigheid bij het monument ‘Voor hen die vielen’. De Commandant Zeestrijdkrachten, viceadmiraal Matthieu Borsboom en de Plaatsvervangend Directeur Defensie Operaties, commodore Ralph Reefman (KLu), plaatsten namens de KM en de Commandant der Strijdkrachten een krans.

Herdenking op de Algemene Begraafplaats Crooswijk, Rotterdam.

Rotterdam In Rotterdam vonden diverse herdenkingen plaats, waarbij eenheden vanuit de Van Ghentkazerne waren betrokken. In de ochtend vond de plechtigheid plaats bij het Nationaal Koopvaardijmonument ‘De Boeg’. In de middag was er de gezamenlijke herdenking op de Algemene Begraafplaats Crooswijk. Er werden kransen gelegd bij zes monumenten, te weten het Erehof van het Verzet, het Korea Monument, het Indië Monument, het Burger Monument, het Geallieerden Monument en het Militaire Erehof. Burgemeester Ahmed Aboutaleb legde bij ieder monument een krans; de Commandant van het Korps Mariniers,

(Foto: Cees Baardman)


8

ceremonieel

generaal der mariniers Dick Swijgman, een krans bij het monument aan het Waaigat. Rondom het monument stonden militaire afgevaardigden van de krijgsmachtdelen, van het Vrijwilligers Korps Curaçao, de Curaçaose Militie en de scoutingorganisatie. Aansluitend aan deze plechtigheid, vond eveneens een herdenking plaats op de Militaire Begraafplaats te Willemstad (sinds 2008 de eerste officiële militaire begraafplaats van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch Gebied). Op Aruba legde de commandant van Marinierskazerne Savaneta namens de Nederlandse krijgsmacht een krans bij het monument voor de gevallenen. Een gewapende wacht van het Korps Mariniers ondersteunde hier de ceremonie. Herdenking op de Militaire Begraafplaats te Willemstad, Curaçao.

Indische Oceaan Ook het Vessel Protection Detachment (VPD) aan boord van de MV Caroline Scan op de Indische Oceaan stond stil bij Dodenherdenking. De 4e mei begon met het hijsen van de vlag tot halfstok. Eerder dan gebruikelijk herdachten de mariniers en marinemensen de gevallenen, vanwege de vroeg invallende duisternis. Het operationele, onverlichte varen zou een herdenking bij duisternis ondoenlijk maken. Nadat iedereen om 16.45 uur was aangetreden en de commandant van het VPD een korte toespraak had gehouden, klonk om 17.00 uur de scheepshoorn, waarna de mannen twee minuten stilte in acht nemen. Aansluitend hield de marinearts een korte toespraak en verrichten de ziekenverpleger en jongste marinier een nautische kranslegging. Ereschoten met flares markeerden het einde van de ceremonie.

Herdenking op de Indische Oceaan. (Foto: VPD)

brigadegeneraal der mariniers Richard Oppelaar, legde een krans bij de Militaire Erehof. Naast de Erewacht van het Korps Mariniers was er ook een eenheid van de Verbindingsdienst van de Koninklijke Landmacht aanwezig. Bij ieder monument werd na de kranslegging op het signaal van de hoornblazer van de Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers een minuut stilte in acht genomen. Kunduz In Kunduz stonden de militairen van de Politietrainingsmissie tijdens een alle hens stil bij alle militairen en burgers die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn gesneuveld. De aanwezigen van PTG-2 en -3 waren in carré opgesteld met hun gezicht naar de vlag. Geestelijk verzorger Frank en civiel vertegenwoordiger Simon van der Burg hielden korte toespraken. Zij stonden in het bijzonder stil bij onze landgenoten die zijn omgekomen voor stabiliteit, veiligheid en een betere toekomst voor de Afghanen. PTG-3-commandant, kolonel der mariniers Jarst de Jong, sprak de aanwezigen toe. Hierna speelde luitenant ter zee 2OC Richard het signaal Taptoe, gevolgd door twee minuten stilte en het Wilhelmus. Curaçao en Aruba Ook Nederlandse vertegenwoordigers in het buitenland besteedden aandacht aan Dodenherdenking. Op Curaçao legde de Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied, brigade9

Caribische Zee De commandant en opvarenden van Hr.Ms. Amsterdam hielden twee minuten stilte om 14.00 uur lokale tijd (20.00 uur in Nederland). Tijdens een alle hens was de gehele bemanning kort daarvoor aangetreden in wit ceremonieel tenue. Ook het Law Enforcement Detachment van de Amerikaanse Coast Guard was aanwezig. De herdenking begon met een toespraak van de commandant, die stilstond bij de verschillende generaties die oorlogsslachtoffers herdenken. Daarna droeg vlootpredikant Fred Omvlee het gedicht ‘De stilte spreekt’ van Charlotte Fontijne voor, dat gelijktijdig ook bij de nationale dodenherdenking op de Dam werd voorgedragen. Hierna volgde het signaal Taptoe, twee minuten stilte en het Wilhelmus.

Herdenking op Hr.Ms. Amsterdam, Caribische Zee. (Foto: Hr.Ms. Amsterdam)


ceremonieel

Veteranen rechten de rug in hartverwarmend Wageningen

Redders in de regen Een aantal jaren geleden is het traditionele bevrijdingsdefilé van Wageningen officieel rechts ingehaald door de Veteranendag in Den Haag. Toch bleek ook dit jaar hoezeer oud-strijders gehecht blijven aan het defilé in de Gelderse gemeente. Demissionair minister van Defensie Hans Hillen nam hier in de gietregen het defilé af. De bewindsman kon tijdens de doortocht van 1.200 militairen rekenen op veel trotse, krasse knarren met rechte ruggen. Tekst: Joost Margés I Foto’s: Gerben van Es (AVDD)

“Militairen zijn een brug tussen onrecht en het uitzicht op geluk, tolerantie en onafhankelijkheid”, aldus Hillen. Hij herinnerde aan de dankbaarheid die Nederland in 1945 voelde toen in Wageningen de capitulatie door Duitsland werd getekend. Hij riep op de blijdschap van toen vast te houden of terug te vinden. “Laten we ons inspireren door de militairen die hier voorbij gaan en telkens weer inhoud geven aan vrede en veiligheid, ook vandaag.”

“Militairen zijn een brug tussen onrecht en het uitzicht op geluk, tolerantie en onafhankelijkheid” Hartverwarmend Het afnemen van het defilé bezorgde de bewindsman een kletsnat pak. Het leek hem niet te deren, noch de oud-strijders die het gulle applaus gretig in ontvangst namen. Het publiek was massaal toegestroomd en stond vaak lang te wachten voordat de stoet langskwam. Op hartverwarmende wijze werd het uitdunnende legertje van Tweede Wereldoorlog-veteranen toegejuicht. In de regel zaten deze redders onder zeildoek en een plaid in historische militaire voertuigen. Anderen werden vervoerd in Britse dubbeldekkers. Mannen en vrouwen wier leeftijd (sterk) deed vermoeden WO II slechts uit boeken en films te kennen, kregen ook de volle laag van het enthousiaste publiek. Deze veteranen – uit latere episodes van de vaderlandse geschiedenis – dienden veelal in Nederlands-Indië, Nieuw Guinea, Korea, Libanon, Joegoslavië, Irak en Afghanistan. Of zij namen deel aan


10

vredesoperaties op zee, waar ook ter wereld. Met ingetogen trots trokken de detachementen voorbij, dankbaar waardering oogstend van volslagen onbekenden voor vaak onopgemerkt gebleven, dappere daden. De demissionair bewindsman vond de stoet van oudstrijders en actief dienende militairen ‘geweldig’. Hillen verbaasde zich in positief opzicht over de fierheid waarmee ook sommige hoogbejaarden door de straten marcheerden. "Zo oud en dan toch nog zo goed marcheren; dat zit er kennelijk ingestampt. En dan die trots in hun ogen; dit is hun wereld!”

Fotobijschriften: 1. Demissionair minister Hillen:

“Laten we ons inspireren door de militairen die hier voorbij gaan en telkens weer inhoud geven aan vrede en veiligheid, ook vandaag.”

2. Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers – deels aan het oog onttrokken door leerlingen van de St. Jozefschool – verzorgden de muzikale omlijsting. 3. Op hartverwarmende wijze werd ook deze WO II-veteraan toegejuicht. 4. Het publiek was massaal toegestroomd en stond vaak lang te wachten. 5. Veteranen kregen – soms licht beduusd – de volle laag van het publiek. 6. (t/m 8) Veteranen uit latere episodes dienden in NederlandsIndië, Nieuw Guinea, Korea, Libanon, Joegoslavië, Irak en Afghanistan of namen deel aan vredesoperaties op zee.

ceremonieel

2

1

3

4

5

6 7

8

11


langszij bij . . .

De sportinstructeur alias DJ Littledutch

Onbekend talent

Wie doordeweeks op de Rotterdamse Van Foto: Gerben van Es (AVDD)

Ghentkazerne rondloopt, kan sportinstructeur en sergeantmajoor der mariniers Patrick de Oude tegen-

komen. Weinigen zullen beseffen dat ze oog in oog staan met een zeer succesvolle DJ die tot in Amerika wordt uitgenodigd om op grote feesten te draaien. Op het Bevrijdingsfestival in Wageningen trad DJ Littledutch op voor een deinende massa van ruim 12.000 mensen. Tekst: Joost Margés | Foto's: Yvonne Claassen

“Het begon eigenlijk in de jaren ’80; ik had veel interesse voor muziek en had behoefte die te delen. Als jonge jongen begon ik plaatjes te draaien in een buurthuis. In de loop der jaren werd ik DJ op steeds grotere feesten. Door vooral kritisch te zijn op wat ik deed en open te staan voor advies, kon ik mijn ‘sets’ verbeteren. Mijn stijl kun je omschrijven als ‘tech-house’. Ik doe wat ik doe en dat bevalt me prima, hoewel ik er van kan

Zelf meemaken? Een optreden van collega DJ Littledutch zelf meemaken? Kijk voor optredens op: www.djlittledutch.com.


12

leven als ik commerciëler zou draaien. Dat is niet iets wat ik ambieer; top 40-plaatjes hoor je al de hele dag, toch?” Onbegrensde mogelijkheden Het mooiste van DJ-zijn vindt De Oude de interactie met het publiek. “Bepaalde trucks toepassen bij je muziek en dan merken hoe het publiek op je reageert; geweldig! Door de serieuze opdrachten die ik doe, kom ik op leuke plaatsen, zoals op het Bevrijdingsfestival in Wageningen. Dat kwam zo: eind vorig jaar werkte ik op een feest van mensen achter de Wageningse organisatie en ik nam daar een leeglopende dansvloer over van een bekende DJ. Dit werd een groot succes. Het gaf wel een kick dat een paar honderd man rond sluitingstijd riepen dat ik nog niet mocht stoppen. Het resultaat was dat ik werd benaderd om op 5 mei naast de Bingoplayers – nummer 1 in de VS! –, Lucien Foort en Marco V. te draaien.” Ook voor DJ Littledutch lonkt het land van de onbegrensde mogelijkheden, uitnodigingen liggen er al. “In Amerika is een ware ‘house-explosie’ gaande en de vraag naar Nederlandse DJ’s is erg groot. Ik kijk het rustig aan en voorlopig blijf ik doen wat ik leuk vind: niet-commerciële housemuziek draaien. Waar het eindigt? Geen idee. Hoewel ik steeds meer serieuze aanbiedingen krijg, vaar ik mijn eigen koers. Op de belangrijkste plaats staat mijn gezin en daarnaast ben ik eerst nog militair.” In praktisch opzicht staat De Oude binnenkort wel voor een uitdaging; dan gaat hij deel uitmaken van een Vessel Protection Detachment dat schepen zal beschermen tegen aanvallen door piraten. “Zo goed als mogelijk probeer ik dan optredens in te plannen. Een klein probleem is wel dat er nu al wordt bekeken wie er volgend jaar op grotere festivals zal draaien. Binnen onze Defensieorganisatie is het altijd erg lastig om zover vooruit te kijken. We zien wel hoe het loopt.”

operationeel

Defensie Duikgroep helpt Balkanbewoners uit de brand

“Dankzij jullie worden wij volwassen” “Klaar? Ja, je kunt het!” Onder begeleiding van sergeant-majoor Edwin Jonker van de Defensie Duikgroep, beent een duiker uit Kosovo bepakt en bezakt naar het water van de Adriatische Zee bij de Albanese marinebasis Pashaliman. Terwijl de man wegzwemt, blijven de ogen van Jonker gericht op het bellenspoor dat hij achterlaat. Het ontbreekt de Kosovaar aan ervaring, waakzaamheid is dus geboden. De man zelf voelt zich volgens Jonker als een vis in het water. “In deze oefening speelt hij ‘eerste’ in plaats van de voor hem gebruikelijke ‘vijfde divisie’. Dit is voor de duikgroep een dankbare klus.” Tekst: Jack Oosthoek I Foto’s: Richard Frigge (AVDD)

Lastige, nachtelijke oefening in de buurt van de basis Pashaliman.

13


operationeel

De door de tand des tijds aangevreten marinebasis Pashaliman vormde dit voorjaar het decor voor de jaarlijkse marineoefening Albanian Partnership die telkens ongeveer twee weken duurt. Daarin stoomt personeel van de Defensie Duikgroep (DDG) en de maritieme tak van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) militaire duikers uit Albanië, Kosovo en Macedonië klaar voor het grote werk. Geen overbodige luxe; door een chronisch gebrek aan geld, mankracht en materieel staat het er met de duikexpertise in deze ooit communistische landen weinig florissant voor. Om niet te zeggen slecht.

“Veel Kosovaren en Macedoniërs moeten wennen aan de zee, omdat ze hoofdzakelijk in meren of rivieren opereren.” Albanië trad in 2008 toe tot de NAVO en om aan de militaire voorwaarden van het bondgenootschap te voldoen, klopte het voor hulp in Brussel aan. Waarna Nederland in het geweer kwam. De opdracht aan ons land is tweeledig: leid Albanese duikers en hun militaire collega’s uit Macedonië en Kosovo op en ruim explosieven voor de kust van Albanië. In 2010 startte de eerste duikopleiding, dit voorjaar gevolgd door een programma om de vaardigheden van Kosovaarse militairen op te krikken. Daarnaast worden sinds het begin van de opleiding op de zeebodem bij de Albanese kust aangetroffen explosieven geruimd en opende een National Diving Center haar deuren. In de duiktraining krijgen de leerlingen als eerste onderdeel de betrekkelijk veilige 1-ster, ofwel ‘zwembadopleiding’ van het Nederlands Onderwatersport Bond voorgeschoteld. Daarna volgt de 2-sterren-versie, waarin de lat met onder meer kompaswemmen en reddingsoefeningen hoger ligt. Seinmeester korporaal David van der Ree: “Het is de bedoeling om iedereen dan het leven onderwater te laten ontdekken en hoe je daar observeert en ademt. Veel Kosovaren en Macedoniërs moeten wennen aan de zee, omdat ze hoofdzakelijk in meren of rivieren opereren. We hopen dat ze zich na ongeveer anderhalf uur duiken beter op hun gemak voelen.”

De DDG opereerde op de marinebasis Pashaliman vanuit gebouwen waaraan na de val van het communisme geen onderhoud meer is gepleegd.


14

De Defensie Duikgroep maakt de Albanezen ook wegwijs met het opvissen en onschadelijk maken van op de zeebodem bij Vlorë aangetroffen explosieven. Op de foto zijn duikers op weg naar een plek waar wat is gevonden.

Hele uitdaging Volgens sergeant-majoor Edwin Jonker gaat de Defensie Duikgroep in Albanian Partnership ‘back to the basics’. “Als deze mannen in de NAVO willen meedraaien, moeten ze de Westerse militaire duikopleiding onder de knie zien te krijgen en daarnaast Engels leren spreken. Dáár ligt voor hen de sleutel om op het gewenste niveau te komen. Voor ons een hele uitdaging.” Naar het oordeel van luitenant-ter-zee 1 Mark Lems, hoofd Functionele Ondersteuning van de DDG, toont het merendeel van de cursisten zich vlijtig. De Albanezen nog meer dan de Macedoniërs en Kosovaren die het klappen van de zweep enigszins kennen. “De Albanezen”, aldus Lems, “proberen op duikgebied aanzien binnen de NAVO te verwerven. Door een gebrek aan mensen, middelen, regels en duikkennis komen ze namelijk in geen enkel document voor. Alle reden voor hen om fanatiek te zijn. Jammer alleen dat ze het nemen van initiatieven aan hun superieuren overlaten. In de Albanese krijgsmacht heerst een sterke hiërarchie, waarschijnlijk een gevolg van het communistische systeem dat ze daar ooit hadden. We dagen de Albanezen uit om een visie te ontwikkelen over de toekomst van het militaire duiken in hun land. Door een gebrek aan van alles loopt hun krijgsmacht achter op de andere NAVO-landen.” Aparte dimensie Ondanks haken en ogen spreekt Lems van een mooie klus. “Alle DDG’ers zijn enthousiast, wat onder meer komt door de aparte dimensie van de opleiding. Zo werken we in een voormalig communistisch land en moeten we het door de taalbarrière en ondanks de aanwezigheid van een tolk deels van gebarentaal hebben. Ook vinden we het mooi dat de Albanezen, Kosovaren en Macedoniërs zich dankbaar tonen voor wat wij doen. Ze kijken met bewondering naar onze apparatuur en vinden onze duiken veiligheidstechnieken en manier van leidinggeven heel interessant. Zelf kennen ze dat allemaal niet. Albanese duikers plannen niets, springen simpel in het water en doen dan hun ding. Misschien een idee om de beste duikers uit Albanië, Kosovo en Macedonië in ons land verder op te leiden. Dat zou een grote meerwaarde hebben.”

operationeel

LTZ 1 Lems, hoofd Functionele Ondersteuning van de DDG, omringd door onschadelijk gemaakte zeemijnen die doodleuk op de Albanese basis zijn achtergelaten.

Remus-experts analyseren de beelden die het Autonomous Underwater Vehicle voor de kust van de marinebasis Pashaliman heeft gemaakt.

De Albanese marineofficier luitenant Alfred Velaj, die zijn tevredenheid over de lessen van de Hollandse ‘meesters’ niet onder stoelen of banken steekt, verklaart een dergelijk initiatief toe te zullen juichen. “Dank zij jullie worden wij volwassen. Nederlandse militairen zijn strikt, serieus en houden zich aan de regels. Een heel goede les voor ons. Hopelijk loopt de samenwerking nog jaren door.” Soldaat Mihak Farmati valt hem bij. Hoewel pittig, bevalt de training hem goed, laat hij via een tolk weten. “Alleen zijn jullie uitrustingsstukken een beetje zwaar. Geeft niet, hoor. Thank you, Dutch friends.” Jonker, ten slotte: “Het voelt goed om wat voor deze mensen te kunnen betekenen.”

In Albanian Partnership is het de bedoeling om de duikers uit Albanië, Macedonië en Kosovo het leven onderwater te laten ontdekken en hoe je daar observeert en ademt.

15

Albanezen dromen van ‘schatgraver’ Remus Een contactmijn, een dieptebom, acht 152 millimetergranaten, een mortiergranaat, een gezonken oud-munitieschip. De buit mocht er dit jaar opnieuw wezen. De DDG maakte de Albanezen wegwijs in het opvissen en onschadelijk maken van explosieven die tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog voor de kust bij Pashaliman en de verderop gelegen badplaats Vlorë zijn gedropt. De defensieduikers zetten daarvoor de Remus in, een Autonomous Underwater Vehicle dat naast explosieven ook wrakken en vermiste personen opspoort. Volgens coördinator sergeant-majoor Richard Middel is het toestel technologisch het neusje van de zalm en ‘een echte schatgraver’. De Albanezen zouden hem wát graag in hun inventaris opnemen, maar kunnen de Remus door een gebrek aan geld onmogelijk aanschaffen. In de aanloop naar een zoekoperatie (search) brengt het Remusteam het gebied in kaart, programmeert dat in de Remus, waarna die zelf op pad gaat - toegerust met een sitescan-sonar. Na afloop analyseert een computer de beelden en gaan specialisten na in hoeverre ‘contacten’ voor een nadere inspectie door een duiker in aanmerking komen. Defensie stelt de Remus, waarvan de DDG er vijf heeft, ook beschikbaar voor het Ministerie van Justitie. Zo werd onlangs in een meer bij Hoofddorp en in de Grevelingen het lichaam van een vermiste persoon aangetroffen.

De Remus is technologisch gezien het neusje van de zalm.


achtergrond

LTZA 2OC Westdijk: “Door deze dag raak je bewust van je rol als PAO en zie je ook het grotere plaatje op communicatiegebied”.

Goede communicatie voor beeldvorming net zo belangrijk als succesvolle operatie

Geen bijzaak, maar noodzaak

Tijdens een operatie kan het er hectisch aan toe gaan. Iedereen is bezig en draagt zorg voor een goed verloop van de operatie. Op zulke momenten kan het minder goed uitkomen als een journalist klaarstaat met vragen. Toch verdient zo iemand de volle aandacht. Maar hoe ga je goed om met de pers, maar ook met social media en crisiscommunicatie? Welke rol speelt communicatie eigenlijk binnen onze organisatie? Tijdens de eerste Communicatie Landdag van de Koninklijke Marine stonden deze vragen centraal. Tekst: Alex Kranenburg I Foto’s: Hans van Pijkeren Communicatieprofessionals uit het hele land kwamen op 26 april bij elkaar voor hun eerste landdag in de Albatros op de Nieuwe Haven in Den Helder. De dag stond in het teken van de samenwerking tussen fulltime communicatiemedewerkers en hun parttime collega’s, de zogenoemde Public Affairs Officers (PAO’s). Deze PAO’s zijn geplaatst op een vaste functie en hebben de communicatieverantwoordelijkheid voor een eenheid als neventaak. De groep bestond deze dag uit ongeveer 25 PAO’s en tien fulltime communicatieadviseurs. Naast samenwerking, stonden de taken en verantwoordelijkheden van PAO’s centraal, waarmee zij daadwerkelijk en goed aan Alle Hens | mei-juni 2012

16

de slag kunnen met hun bijzondere neventaak. De Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, was erbij om de aanwezigen welkom te heten, maar vooral ook om het belang van een goede communicatie voor de marine te benadrukken. “Degenen die mij een beetje kennen, weten hoe enorm veel waarde ik hecht aan communicatie. Ik vind dat communicatie een goed instrument kan zijn om bepaalde strategische doelen te bereiken. Deze strategische communicatie, zoals dat heet, kan qua beeldvorming net zo positief zijn voor onze organisatie als een hele operatie. Strategische communicatie draait om hoe

achtergrond

VADM Borsboom: “Het is zaak dat wij onze relevantie en ons belang goed vertaald krijgen naar de maatschappij”.

wij ons als organisatie kunnen verankeren in de maatschappij. Communicatie is méér dan incidentmanagement en woordvoering en werkt niet meer puur reactief. Het is zaak dat wij onze relevantie en ons belang goed vertaald krijgen naar de maatschappij.” Authentiek overbrengen De admiraal stelde verder dat iedereen binnen de Koninklijke Marine kan bijdragen en dat de rol van de PAO’s allerminst valt te onderschatten. “Strategische communicatie is niet alleen iets op academisch niveau, iedereen moet hier aan bijdragen. Parttime communicators, zoals velen van jullie, zijn van groot belang, omdat zij dicht bij het operationele veld zitten en deel uitmaken van de uitvoering. Zij hebben door hun ervaring veel kennis en kunnen deze authentiek overbrengen, omdat zij er middenin zitten.”

“Communicatie is méér dan incidentmanagement en woordvoering en werkt niet meer puur reactief.” De admiraal noemde als voorbeeld van de proactieve houding die de marine op communicatiegebied inneemt, het huidige social media-beleid. “Social media bieden mogelijkheden om nieuwe populaties aan te boren en ons netwerk uit te breiden. Ik heb me hier altijd sterk voor gemaakt, omdat ik er in geloof. Ons Facebook-account heeft al meer dan 5.000 likes en diverse mensen in de organisatie, onder wie ikzelf, zijn ook op Twitter actief bezig om het verhaal van de marine uit te dragen. We zitten absoluut op de goede weg en zullen nog meer meters maken.” Do’s & dont’s Na vertrek van Borsboom was het woord aan het Hoofd Communicatie CZSK, kapitein-luitenant ter zee Robin Middel. Hij lichtte onder meer de rol van de PAO’s toe binnen het hele communicatienetwerk van de organisatie. Na de lunch gingen de communicatieprofessionals zelf actief aan de slag, tijdens een workshop Interviewtechnieken. Aan de hand van actuele cases werden PAO’s in een rollenspel door een jour17

nalist ondervraagd. Zo was er een situatie waarin een Afrikaans TV-station de commandant en PAO van Hr.Ms. Van Amstel stevig ondervroeg over een bevrijdingsactie waarbij twee Somalische piraten omkwamen. Tijdens de rollenspellen werd iedereen beoordeeld door collega’s, zodat er na afloop direct ruimte was voor feedback. Een tweede workshop stond in het teken van crisiscommunicatie. Middel lichtte aan de hand van recente gebeurtenissen de rol van PAO’s toe in geval van crisis. De do’s & dont’s werden besproken en aan de hand van een tijdlijn werd duidelijk gemaakt wat er wanneer wordt verwacht van de PAO’s, in dergelijke situaties. De dag eindigde met een discussie in een Lagerhuisachtige setting. Tijdens deze discussie werd een aantal stellingen aangevoerd, waarop iedereen zijn of haar mening kon geven. De deelnemers keken ten slotte met een tevreden gevoel terug op een vruchtbare dag. Kapitein der mariniers Rob van Brummen: “De opzet van de dag heeft gezorgd voor meer bewustwording over veranderingen in communicatie en media. Het interactieve deel was erg zinvol, omdat je daadwerkelijk bezig was met je functie als PAO.” Luitenant ter zee 2OC Melissa Westdijk kon dit beamen: “Door deze dag raak je bewust van je rol als PAO en zie je ook het grotere plaatje op communicatiegebied, zowel in- als extern. Ik vond het een interessante dag en het feit dat de admiraal er was, geeft aan dat dit iets is wat prioriteit heeft in de organisatie.”

“Parttime communicators zijn van groot belang, omdat zij dicht bij het operationele veld zitten en deel uitmaken van de uitvoering.” (Foto: AVDD)


oefening

Deklanding Apache op Hr.Ms. Rotterdam

Roodhuid op dek Een Apache-gevechtshelikopter maakte begin mei voor het eerst een deklanding op een schip van de Koninklijke Marine. De primeur was voor Hr.Ms. Rotterdam. Het amfibische transportschip ontving de bijzondere opstapper in het kader van een oriënterend onderzoek naar de mogelijke verbreding van de inzetbaarheid van de gevechtstoestellen. Tekst: Ingmar Kooman I Foto’s: John van Helvert, AVDD

“Een heli is een heli”; het vooruitzicht van een primeur doet sergeant-majoor der mariniers Ron Parlevliet weinig. De vliegdekofficier van Hr.Ms. Rotterdam is nuchter onder de wetenschap dat hij figureert in een klein stukje maritieme geschiedenis. “Of ik nou maritieme helikopters als de Lynx of NH-90 opvang of een Cougar-transporthelikopter of een Apache, het werk is hetzelfde.” Toch trekt de ‘roodhuid’ in de Nieuwe Haven in Den Helder behoorlijk wat bekijks met zijn allereerste deklanding. Zodra het kenmerkende rotorgeluid in de lucht boven de marinehaven klinkt, draaien op de kades heel wat hoofden. De Apache is opstapper op het amfibische transportschip voor een oriënterend onderzoek naar de bredere inzetbaar-

heid van de gevechtshelikopters. Dit onderzoek vloeit voort uit de maritieme inzet van Britse en Franse gevechtshelikopters bij NAVO-acties boven Libië. “Onze zware bewapening en hightech-sensoren kunnen een duidelijke meerwaarde hebben bij maritieme operaties”, verduidelijkt kapitein Harm Cazemier (KLu), testvlieger op de Apache. Een .50 of een hellfire-raket, dat is wel even een verschil. “Maar,” zo onderstreept hij, “deze deklanding is pas het eerste stapje.” Praktische vragen Voordat de ‘roodhuid’ zeebenen krijgt, zal de gevechtshelikopter nog een lang testtraject moeten doorlopen. In tegenstelling tot maritieme helikopters als de Lynx en de NH-90

Foto links boven: De vliegdekofficier gidst de Apache naar het dek. | Foto rechts: Ook de aansluiting op de interne stroomvoorziening wordt getest. | Foto links onder: KAP Cazemier: “Manoeuvreren met een tractor en een trekstang is te complex om op een papiertje uit te tekenen”.


18

oefening

maritieme heli’s mee. “Bij de Cougar gaat het inmiddels soepeltjes”, vertelt kapitein-luitenant ter zee Jan Wessel, eerste officier van de Rotterdam. “Dit is echt nog een oriëntatie, kijken wat eventueel mogelijk is. Maar zo hebben we in het verleden ook Leopard 2-gevechtstanks en Patriot grondluchtverdedigingssystemen getransporteerd. Je kunt wel in de boeken kijken, maar je moet het toch in de praktijk testen.”

‘Roodhuid’ op Rotterdam.

moet de praktijk van het werken met de Apache op en vanaf een schip namelijk nog voor een belangrijk deel worden ontwikkeld, geeft flight test engineer kapitein Jan Schouten (KLu) aan. “Bijna alle heli’s die vanaf schepen opereren hebben een neuswiel. De Apache heeft daarentegen een staartwiel. Dat compliceert het manoeuvreren op het helidek. Van voorkant hoofdrotor tot achterkant staartrotor meet de kist toch bijna achttien meter.” Over dit soort technische en logistieke ondersteuning gaat het in deze beginfase. Testvlieger, flight test engineer en technici van 301 Squadron werken daarin nauw samen met de bemanning van de Rotterdam om antwoorden te vinden op tal van praktische vragen. Werken de scheepsaansluitingen voor stroom en brandstof bijvoorbeeld wel op de Apache? Waar sla je munitie op? Hoe zit het met corrosie? Kun je wel twee kisten op het helidek kwijt? Vragen die allemaal beantwoord moeten zijn voordat de gevechtshelikopters beproefd kunnen worden op volle zee.

“Als je als mariniers een Apache mee hebt bij een landing, geeft dat wel vertrouwen.” Pionieren De Rotterdam is niet onbekend met vreemde vogels op het helidek. Op haar aanstaande uitzending naar Somalië neemt het amfibische transportschip immers ook twee niet-

19

Niettemin zullen de Nederlandse Apaches nog geruime tijd pionieren. Zo moeten de zogeheten ‘schip-helikopter operationele limieten’ – zeg maar de windlimieten – nog worden bepaald om op volle zee veilig te kunnen opereren. Pas daarna kan worden gedacht aan inzet van Apaches, vanaf de Rotterdam, de Johan de Witt en het nieuwe Joint Support Ship Karel Doorman. “Standaard zullen maritieme operaties voor de Apache zeker niet worden”, zegt Cazemier beslist. “We kunnen echter wel grotendeels volgens dezelfde set up als Cougars werken, dus zo op het eerste gezicht zijn er zeker mogelijkheden.” Stoïcijns Kapitein der mariniers Jaap van den Hoed ziet het wel voor zich, een gevechtshelikopter die de amfibische operaties ondersteunt. “Als je als mariniers een Apache mee hebt bij een landing, geeft dat wel vertrouwen, hoor.” Enthousiast zijn de eerste reacties op de ‘roodhuid’ in elk geval. Bemanningsleden en ander marinepersoneel klikken dan ook fanatiek met hun camera’s en mobieltjes als de Apache na de technischlogistieke inventarisatie de wielen licht om naar Vliegbasis Gilze-Rijen terug te keren. “Doe mij er maar drie”, grapt een korporaal. Het rotorgeluid van de gevechtshelikopter sterft even later langzaam weg. Vliegdekofficier Parlevliet zet zijn helm af. De eerder zo stoïcijnse marinier kan een glimlach niet onderdrukken. “In je hoofd loop je de hele checklist nog een keertje extra door, het is toch de eerste keer. Mijn collega’s geloven het vast niet als ze Q-14 (het registratienummer van de Apache – red.) in de boeken zien staan. Ik heb mezelf dus maar even op de foto laten zetten. Als bewijs.” Net zoals eerder de Cougar transporthelikopter, wacht ook de Apache een lang testtraject. Tekentafeltheorieën en Britse ervaringen moeten worden vertaald naar de operationele omstandigheden van de Nederlandse marine. Beproevingen boven land, beproevingen op zee; van de daadwerkelijke maritieme inzet van Nederlandse gevechtsheli’s is vooralsnog geen sprake. Alle enthousiasme van de militairen ten spijt.


Ouderwets spoorzoeken in de Combat Trackers Course “Iedereen heeft dit in zich”, stelt sergeant der mariniers Evert Kramer van de 21e Infanteriecompagnie van het Korps Mariniers. “In onze oertijd volgden we al sporen van dieren.” Voor het eerst draait het Korps Mariniers op eigen kracht een volledige Combat Trackers Course voor twee pelotons. Plaats van handeling is Curaçao. Combat tracking is een toepassing om aan de hand van allerlei soorten sporen in diverse terreinen de vijand te kunnen (achter)volgen. “Een ideaal middel om informatie te vergaren”, vindt Kramer die de opleiding organiseert. “Die varieert van informatie over geslacht tot aan snelheid en tactieken.” De eerste twee weken worden de mariniers opgeleid in het herkennen en interpreteren van sporen, om uiteindelijk de achtervolging in te zetten en een aanval voor te bereiden. De Combat Trackers Course geldt sinds twee jaar als specialiteit van het Korps Mariniers en is ondergebracht bij het Mariniers Opleidings Centrum te Rotterdam. Foto: Cees Baardman


20

21


reorganisatie

Ook winst te behalen bij reorganisatie DOPS

“Toekomstige taken inbedden” Gebroederlijk zitten de drie heren aan tafel aan boord van Hr.Ms. Van Speijk: kapitein ter zee Frank Foreman, projectleider Reorganisatie Directie Operaties; luitenant-kolonel der mariniers Jan Hut, deelprojectleider Reorganisatie Marinierseenheden; en de voorzitter van de Werkgroep DOPS van de centrale CZSK-medezeggenschapscommissie, luitenant ter zee 2OC Jacob Hoekstra. Zij houden zich bezig met de reorganisatie van de Directie Operaties. Hoe staat die ervoor?

Tekst: Joost Ploegmakers I Foto’s: Eva Klijn (AVDD)

“Een eerste slag was het stilzetten van eenheden: vier mijnenjagers en Hr.Ms. Zuiderkruis”, vertelt Foreman. “De reorganisatie gaat nu verder met het deels overhevelen van taken naar andere defensieonderdelen, zoals die van de 120 millimeter Mortiercompagnie en het Stingerpeleton, en het reduceren van het aantal beschikbare arbeidsplaatsen met 387 binnen de Directie Operaties (DOPS), de Numerus Fixus. De hele organisatie draait uiteindelijk om inzet, dus capaciteit moet zo veel mogelijk overeind blijven. Voor de vloot zijn 22 voorstellen voor maatregelen opgesteld om reducties zo slim mogelijk te realiseren, bijvoorbeeld via herschikking van bedrijfsvoering. Sommige voorstellen betekenen een reductie, andere zorgen juist voor een formatie-uitbreiding. Belangrijk is te melden dat er nog geen beslissingen zijn genomen; er bestaan alleen nog maar voorstellen ‘in potlood’.” Toekomstbestendig Wat de stand van zaken bij de mariniers betreft, weet Hut meer. “Bij het Korps wordt de organisatie van onderaf opgebouwd. We richten ons niet alleen op huidige operaties en bestaande ervaringen, maar houden ook rekening met toekomstige ontwikkelingen. Op die manier creëren we een toekomstbestendige organisatie. Ook de verdere integratie van blauw en groen is belangrijk binnen onze reorganisatie. Zo zal bijvoorbeeld de staf van Marine Training Command (MTC) transformeren naar een opwerkautoriteit, net zoals bij Sea Training Command. De aansturing van de operationele marinierseenheden – nu nog bij het MTC – gaat naar het Maritiem Hoofdkwartier in Den Helder. Ook streven we binnen de nieuwe organisatie naar operationele structuren zoals bij onze belangrijkste partnerlanden. We richten ons vooral op


22

Groot-Brittannië, vanwege de sterke band die het Korps al heeft met de UK Royal Marines en verder wil uitbouwen.” Hoekstra is als vertegenwoordiger van de Defensie Medezeggenschapscommissie voor CZSK (DMC-CZSK) vooral blij dat zijn commissie vanaf het begin overal bij is betrokken. “Men staat open voor onze suggesties. Alle lastige punten waar wij constructief op gewezen hebben, zijn na onderhandeling opgelost of met goede onderbouwing geaccepteerd. Het blijft trouwens wel lastig voor ons dat ons werk voor de DMC een neventaak is; het dagelijkse werk gaat gewoon door.” Ook winst behalen Hut vindt dat er tijdens de reorganisatie ook winst valt te behalen: “Het is een goed moment om operationele taken voor de toekomst in te bedden. In de nieuwe organisatie is bijvoorbeeld plaats ingeruimd voor onbemande vliegcapaciteit en voor de FRISC, het snelle vaartuig dat wij tot onze beschikking krijgen. Door recente ervaringen, lessons identified, hebben we een goed beeld van hoe we onze organisatie moeten inrichten. We weten bijvoorbeeld dat we de kleinste zelfstandige eenheden groter moeten maken. Met acht man de poort uit in Afghanistan, is niet realistisch. Ook als Vessel Protection Detachment heb je meer mensen nodig.” “De reorganisatie is zeker niet alleen een moment van reduceren”, vervolgt Foreman. “Het biedt ook de mogelijkheid onze organisatie tegen het licht te houden. Een positief gevolg voor de vlooteenheden is dat we functies aan boord van de verschillende schepen harmoniseren. Er zat per schip soms verschil in rang voor grotendeels dezelfde functies. De harmonisatie werkt wel twee kanten op: bij sommige functies kunnen we de rang optrekken, bij andere moeten

reorganisatie

Volgens Foreman is het verder zaak om de reorganisatie niet te lang te laten duren, in het belang van het personeel. “Voor heel CZSK wordt momenteel druk gewerkt aan het opstellen van het concept voor de nieuwe organisatie, het Voorlopig Reorganisatie Plan (VRP). Dit VRP wordt rond de zomer formeel voorgelegd aan het DMC, maar in het afgelopen jaar is de medezeggenschap al continu bij het opstellen ervan betrokken geweest. In het najaar moet het VRP overgaan in een Definitief Reorganisatie Plan. Op 1 april 2013 is het beoogde ‘omklapmoment’; vanaf dan zullen we werken vanuit de nieuwe marineorganisatie. Ik denk dat deze datum haalbaar is.”

KTZ Foreman: “…capaciteit moet zo veel mogelijk overeind blijven…”

we de rang verlagen.” Hoe kijkt de DMC hier tegenaan? Hoekstra: “Mensen zijn natuurlijk bezorgd over hun eigen functie. Maar wat wij als medezeggenschap zien, is dat er ook een enorme loyaliteit richting de organisatie is. De meesten vinden óók het grotere plaatje belangrijk, zonder alleen naar de eigen functie te kijken.”

“De meesten vinden óók het grotere plaatje belangrijk, zonder alleen naar de eigen functie te kijken.”

LTKOLMARNS Hut: “… goed beeld hoe we onze organisatie moeten inrichten…”

Belangrijk en lastig Wat zijn nu vooral de zorgpunten? “Er verdwijnen functies en we zullen gezien de verwachte overtolligheid afscheid moeten nemen van collega’s”, aldus Foreman. “Dat is vervelend. Een belangrijk en soms lastig punt is dan te zorgen dat je voldoende kennis en ervaring binnenhoudt, als je een functie aanpast en soms in rang moet verlagen. Dat kan bijvoorbeeld door in de nieuwe organisatie een minder ervaren officier naast een ervaren onderofficier te plaatsen.” Hoekstra heeft een heel ander, praktisch voorbeeld: “De invoering van het systeem SAP loopt niet bij alle eenheden gelijk en dreigt door de reorganisatie voor problemen te zorgen.” LTZE 2OC Hoekstra: “Men staat open voor onze suggesties.”

23


personeel

Met de juiste aanpak blijken belangstellenden goed opleidbaar.

Baan én toekomst dankzij diversiteitsproject

Marinebedrijf komt creatief aan schaarse techneut De vraag naar technisch personeel blijft onverminderd groot. Om toch aan technici te komen, heeft het Marinebedrijf dé oplossing: mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt opleiden en helpen aan een baan in de techniek. Inmiddels is een derde diversiteitsproject van start gegaan en is het Marinebedrijf in overleg met de gemeente Den Helder en UWV-werkbedrijf voor een vierde traject. Tekst: Marlous de Ridder I Foto’s: Ad Biersteker (AVDD)

“Het aanbod aan technisch personeel blijft nog steeds ver achter bij de vraag”, merkt Hoofd P&O van het Marinebedrijf, Anita Zahradnik, op. “Als organisatie moet je daarom naar creatieve manieren zoeken om het personeelsbestand op orde te houden.” Het bracht Zahradnik drie jaar geleden tot een samenwerking met sociale partners en maatschappelijke instellingen. Een zoekslag door de bestanden van de gemeente Den Helder en uitkeringsinstantie UWV leverde opmerkelijke uitkomsten. “Er bleken nog heel veel mensen zonder werk, maar mét interesse voor de techniek te zijn. Vaak gaat het om een groep met een achterstand op de arbeidsmarkt die groter is dan alleen het ontbreken van een opleiding. Met de juiste aanpak blijken deze belangstellenden goed opleidbaar”, legt Zahradnik uit. Gedreven Hoewel Defensie officieel geen diversiteitsbeleid meer voert, voor de instroom en doorstroom van vrouwen en etnischculturele minderheden, is de gedrevenheid er bij senior P&O-adviseur Erik Ester net als bij Zahradnik niet minder


24

om. Vrouwen in de bijstand, jeugdige arbeidsongeschikten, oudere vrouwen en allochtonen; zomaar een greep uit een bestand potentiële werknemers waar de personeelsadviseurs hun pijlen op richten. Ook de Antilliaanse gemeenschap wordt bij het diversiteitsproject betrokken. Wat destijds als stageplekken begon, is uitgegroeid tot leerwerktrajecten waarbij leerlingen een tweejarige MBO-opleiding bij Tetrix Bedrijfsopleidingen en het ROC combineren met een stage bij het Marinebedrijf. “Na de eerste succesverhalen stroomden de sollicitaties uit de Antilliaanse gemeenschap binnen. De goede arbeidsvoorwaarden lonkten”, aldus Ester. Verrast door het succes van het eerste diversiteitsproject, bezochten Zahradnik en Ester steeds vaker de gemeente Den Helder en het UWV om daar in de kaartenbak naar personeel te zoeken. Met name voor elektrotechniek bleek veel interesse te zijn onder vrouwen, omdat dit relatief schone techniek betreft. De kandidaten die zich vervolgens bij het Marinebedrijf meldden, hadden allemaal een eigen verhaal. Ester: “De meesten waren alleenstaand, hadden financiële problemen en ook nog eens de zorg over één of meerdere

personeel

Anita Zahradnik en Erik Ester.

“Iedereen die de opleiding goed doorkomt, doet dat op eigen kracht.”

jonge kinderen. Het is dan niet makkelijk om vanuit die zware omstandigheden je leven om te gooien en te kiezen voor een fulltime opleiding. Degenen die toen toch de stap zetten, zijn echter super gemotiveerd en loyaal.”

komstperspectief. En voor het Marinebedrijf is het een prima manier om aan de schaarse techneut te komen. Bovendien wordt het Marinebedrijf, van origine een mannenbolwerk, een betere afspiegeling van de maatschappij.

“Het levert voor het bedrijf wat op en heeft een positief effect op de maatschappelijke omgeving.” Op eigen kracht Niet voor iedereen blijkt een carrière in de techniek weggelegd. Voor sommigen strandt de missie voortijdig vanwege de strenge intaketest. “Het Marinebedrijf staat voor kwaliteit. We hebben een verantwoordelijkheid en op dat gebied doen we dus geen water bij de wijn. Wie niet op MBO-3 niveau opleidbaar is, kan niet functioneren bij het Marinebedrijf”, benadrukt Zahradnik. Eenmaal binnen volgt nog een uitdaging: het aanpassen aan de bedrijfscultuur. Hadden de stagebegeleiders bij het Marinebedrijf eerst vooral zestienjarige schoolverlaters onder zich, nu krijgen zij met volwassenen te maken met ieder een unieke achtergrond en afkomst. Volgens Ester is het zeker niet allemaal hosanna op de werkvloer. “Er wordt al gauw gedacht dat ‘zij’ een voorkeursbehandeling krijgen. Onzin! Iedereen die de opleiding goed doorkomt, doet dat op eigen kracht." Van de 33 medewerkers die de afgelopen drie jaar via een technische opleiding zijn ingestroomd, zijn er inmiddels tien daadwerkelijk aangesteld bij het Marinebedrijf. De anderen zitten nog in het opleidingstraject. Met het project zijn alle partijen geholpen. De nieuwe medewerker krijgt een goede opleiding en heeft dankzij de baan weer toe-

25

Betrokken Dat het project van iedereen aanpassing verlangt, staat voor beide personeelsadviseurs als een paal boven water. Zo vraagt het om meer alertheid van de lijnmanagers, veel begeleiding en moet de werknemer continu betrokken worden bij het proces. Ook Personeelszaken moest haar rol vinden. “In het begin deden we te veel zelf. Dat resulteerde erin dat we soms avonden met de leerlingen spraken over hun thuissituatie”, vertelt Zahradnik. “Dreigde een moeder uit huis gezet te worden, dan zat Erik bij wijze van spreken al in de auto. Nu laten we dat over aan een speciaal coachingsbureau en de hulpverleningsinstanties.”

Mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt een toekomst bieden en daarmee het eigen personeelsbestand in balans houden. Ondanks de vacaturestop heeft het Marinebedrijf met een eigen diversiteitsproject een effectieve manier gevonden om toch aan de schaarse techneut te komen. Van de onderkant opleiden mag immers nog wel. “Als P&O zijn we er niet alleen om een ‘adviesje’ vanaf de zijlijn te gooien. We zoeken misschien soms de grenzen op, maar als het het waard is, doe je dat”, meent Zahradnik. “We worden daarbij gelukkig gesteund door directie en management. Ons werk levert niet alleen voor het bedrijf wat op, maar heeft ook een positief effect op de maatschappelijke omgeving.”


logistiek

CZSK-organisatie SAP-klaar in 2013

Zaak van ons allemaal “De overschakeling naar SAP beschouw ik als een stap voorwaarts naar

een doelmatige en effectieve bedrijfsvoering, defensiebreed. SAP is vanaf nu een zaak van ons allemaal”, aldus Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, in februari 2012. De fundamentele keuze voor het informatiesysteem geldt als absolute voorwaarde om de afgesproken bezuinigingen te halen. Het is de bedoeling om de nieuwe CZSK-organisatie ‘SAP-klaar’ op te leveren, zodat materieellogistieke medewerkers er bij de start van de nieuwe organisatie in 2013 mee kunnen werken. Tekst: Anne Catherine de Leeuw I Foto’s: AVDD Binnen CZSK zal de uitrol van SAP alle medewerkers raken die te maken hebben met onderhoud en met financiële plus logistieke processen.

Een groot deel van de veranderingen bij Defensie is er op gericht de verschillende defensieonderdelen zo goed mogelijk te laten samenwerken. Hiervoor is het programma SPEER in het leven geroepen. Dit zorgt defensiebreed voor het koppelen en standaardiseren van alle financiële en materieellogistieke gegevens en werkwijzen, met als doel om effectiever en efficiënter te werken en kosten te besparen. Nu gebruikt ieder defensieonderdeel nog eigen materieellogistieke informatiesystemen, zoals VASLOGDOC, Bedrijf Beheer Systeem en het Periodieke Onderhouds Systeem. Omdat er ongeveer 150 (verouderde) systemen zijn, wordt dezelfde informatie vaak op meerdere plaatsen ingevoerd. Dit vergroot de kans op fouten en dubbelingen. Om die te voorkomen wordt het geïntegreerde informatiesysteem SAP ingevoerd. Wanneer onderhoud, logistiek en transport straks naar SAP overgaan en verbonden zijn met de financiële administratie, kun je precies zien wat bijvoorbeeld een missie of andere grote operatie kost. Dit inzicht is nuttig bij het maken van plannen binnen financiële kaders en om kosten en baten te kunnen afwegen. Bovendien kun je met SAP zien waar het materieel zich defensiebreed bevindt, wat de actuele voorraad is en hoe goederenstromen lopen. Dit komt zowel de instandhouding als de operationele inzet ten goede. Ketengericht werken Door het invoeren van één informatiesysteem, gaat de gehele defensieorganisatie gebruikmaken van dezelfde werkwijzen en processen. Tevens worden onderhoud, bevoorrading en bijbehorende financiële processen met elkaar verbonden. Dit heet ‘ketengericht werken’. Ook zullen gegevens die nu in verschillende informatiesystemen zijn opgeslagen, worden geschoond en aangevuld. De belangrijkste


26

verandering ligt echter bij de factor ‘mens’; de medewerkers dienen vertrouwd te raken met de nieuwe werkwijzen en het nieuwe informatiesysteem. Het lijnmanagement zal bijvoorbeeld met behulp van SAP managementrapportages gaan maken. Binnen CZSK zal de uitrol van SAP alle medewerkers raken die te maken hebben met onderhoud en met finan ciële plus logistieke processen. Behalve het waldomein zullen ook schepen, marinierseenheden en CZMCARIB naar verwachting uiterlijk eind 2013 overgaan op SAP. In aanloop daar naartoe, zal het projectteam Zeeketen de verschillende groepen medewerkers benaderen. Met presentaties, inloopsessies, SAP-opleidingen en -trainingen worden zij stapsgewijs voorbereid op werken met SAP. Impact beperken Een praktijkvoorbeeld: er is een defect op een schip. De technische medewerker maakt hier melding van in SAP. Hierna wordt een werkorder aangemaakt en krijgt de techneut de benodigde materialen uit het scheepsmagazijn. Na een automatische aanvraag richting de wal, wordt het magazijn weer aangevuld. Afhandelingen van reparaties, gereedmeldingen en wijzigingen van configuratie ondersteunt SAP eveneens. Dit geldt ook voor preventief onderhoud , waarvoor het systeem automatisch werkorders genereert. Voordeel hiervan is dat dit sneller werkt dan wanneer iemand deze handelingen zelf moet verrichten; het kost hierdoor ook minder personeel. Omdat de invoering van SAP niet in één keer kan plaatsvinden en nog niet alle processen goed op elkaar aansluiten, zullen sommige medewerkers tijdelijk een dubbele administratie moeten bijhouden. Ook kunnen zij merken dat nog niet alles in SAP staat of dat SAP nog onvoldoende wordt ondersteund, zeker aan boord of in het veld. Mensen

logistiek

werken er hard aan om deze problemen op te lossen en de impact ervan zo veel mogelijk te beperken, in de aanloop naar de volledige uitrol van SAP. Eenheden die overgaan op SAP krijgen uiteraard ook ondersteuning, in de vorm van ‘nazorg’. Reorganisatieplannen bepalend Dat laatste geldt al voor Hr.Ms. Van Speijk, Hr.Ms. Van Amstel, het Mariniers Trainings Commando en bij de instandhouding van de kleine en lichte vaartuigen door het Marinebedrijf en CZSK-MATLOG. Bij deze eenheden en afdelingen is SAP al ingevoerd. Verder is recent de planfase van de deelprojecten Orderbesturing en Logistiek afgerond en de migratie gestart; het deelproject Vloot zal snel volgen. Wat nu volgt, is de invoering van de configuratie (de opbouw van de schepen en de bijbehorende gegevens) van de schepen in SAP. Dit gaat in nauwe samenwerking met de engineers en configuratiebeheerders van het Marinebedrijf en de Directie Materieel Organisatie.

"Wanneer onderhoud, logistiek en transport straks verbonden zijn met de financiële administratie, kun je zien wat een missie kost."

Omnummering van VASLOGDOC naar SAP-nummers is ook in het ODC Arsenaal een flinke klus.

lend voor het vervolg van de SAP-migratie. Daaruit komt ook naar voren hoeveel en welke medewerkers de komende periode de benodigde SAP-opleidingen moeten volgen. SAP is ten slotte een zaak van ons allemaal, maar deze zaak is dus nog niet beklonken.

De reorganisatiewerkgroepen en de migratieprojectgroep Zeeketen werken de komende periode zeer intensief samen. Tijdens verschillende sessies worden de nieuw te ontwerpen organisatie, de beoogde bedrijfsvoering en de beschikbare SAP-ondersteuning op elkaar afgestemd. De reorganisatieplannen zijn al met al bepa-

Wat nu volgt, is de invoering van de configuratie van de schepen in SAP.

Meer informatie over de SAP-migratie staat op de Zeeketensite: CZSK-portaal->Bedrijfsvoering->Projecten->Zeeketen Transitiemanager BGEN Ent en CDR Boelema-Robertus snijden de taart ter ere van de SAP-lancering.

27


operationeel

Elftal Somaliërs afgeleverd op Seychellen

Van Amstel redt Iraniërs uit handen van piraten Groot nieuws was het toen Hr.Ms. Van Amstel op 11 mei elf vermoedelijke Somalische piraten arresteerde en een uitgehongerde Iranese bemanning van zeventien koppen bevrijdde. Eerder nog was het M-fregat vooral in de weer met het escorteren van schepen van het World Food Programme. Toen patrouilles volgden in de International Recommended Transit Corridor in de Golf van Aden en in het Somalisch Basin, was het al snel raak. Een terugblik op wat er die dag gebeurde.

Tekst: Maud Berendsen I

Foto’s: Hr.Ms. Van Amstel

De bevrijdingsactie nadert zijn hoogtepunt. De vermoedelijke piraten hebben zich verzameld op het voorschip en het EBE staat op het punt om aan boord te gaan van de dhow Jahan. Achter het vaartuig dobberen de twee skiffs.


28

operationeel

“Spreekt tot de verbeelding” KLTZ Hans Veerbeek, commandant Hr.Ms. Van Amstel: “Het was mooi om te zien hoe alles wat we geoefend hebben nu in één keer samenkomt: inzet van de heli, nadering met alle schutters op post en de boarding met onze mariniers. Het spannendste moment was het aan boord stappen van de dhow, omdat je nooit weet hoeveel verzet de vermoedelijke piraten zullen bieden. Het meeste werk

Van de staf van de EU-antipiraterijoperatie Atalanta kreeg Hr.Ms. van Amstel op 11 mei de opdracht te gaan zoeken naar een aantal piratengroepen in een gebied waar recentelijk veel koopvaardijschepen waren aangevallen. Om half drie in de middag gaf de bemanning van de rondcirkelende Lynxboordhelikopter door dat er een dhow gespot was met twee skiffs erachter. Aan boord van het grootste vaartuig waren veertien personen te zien. Ook nam de vliegende bemanning ladders waar in één van de twee skiffs. Terug aan dek bij de Van Amstel, 25 mijl verderop, werden de foto’s snel bestudeerd om mogelijk meer details te achterhalen.

Al snel ging het schip over op de gevechtswacht en zette het op volle kracht vaart richting de dhow. Al met al bleek er reden genoeg om de helikopter andermaal de lucht in te sturen en de dhow weer op te zoeken. Intussen was er op de Van Amstel stafberaad, gevolgd door een kaderbriefing om een boarding voor te bereiden. Al snel ging het schip over op de gevechtswacht en zette het op volle kracht vaart richting de dhow.

voor ons kwam pas na de boarding: het verzamelen van het bewijsmateriaal en het opnemen van de verklaringen duurde zeker twee dagen. Ik ben er trots op dat we dit goed en snel hebben gedaan. We hadden al veel ander goed werk verricht voor de piraterijbestrijding, maar een echte piratengroep uitschakelen spreekt toch meer tot de verbeelding.”

“Gegijzelden uitgeput en hongerig” LTZSD 2OC Max Shire, tolk: “Tijdens radiocontact met iemand aan boord van de dhow, kon diegene niet direct antwoorden op algemene vragen over het schip. Dus wist ik dat het niet klopte. Ik ging mee in de RHIB met het boardingteam. Met een speaker riep ik de vermoedelijke piraten op de wapens neer te leggen en zich te verzamelen voor in het schip. De gegijzelden zagen er uitgeput en hongerig uit. Ze hadden al tien dagen niet gegeten en nauwelijks gedronken. Ze waren enorm blij dat wij er waren! Dat maakte de meeste indruk op mij.”

“Spannend om mee te maken” MATR 1 ODND Leon Schelhaas, RHIB-bestuurder: “Tijdens de actie bracht ik het boardingteam naar de dhow en heb ik geholpen de vermoedelijke piraten naar de Van Amstel te brengen. Ik droeg een kogelvrij vest en een helm, maar voelde me als RHIB-bestuurder toch wel extra kwetsbaar. Het was echt spannend om mee te maken en het gaf een goed gevoel om iets toe te voegen aan de actie. Het was echt leuk om die gezichten van de bevrijdde bemanningsleden te zien; ze konden alleen nog maar lachen.”

Na tien dagen zonder voedsel maakten de Iraniërs het naar omstandigheden wonderlijk goed en hadden ze geen medische hulp nodig.

“Uitdaging om alert te blijven” LTZE 2 OC Michiel van Tent Beking, supervisor of the guards: “In mijn rol ben ik verantwoordelijk voor het welzijn en de humane behandeling van vermoedelijke piraten. Ik wordt ondersteund door zeventien bemanningsleden die zijn opgeleid door de KMAR tot gedetineerdenbewaarder. Toen de vermoedelijke piraten aan boord kwamen, konden wij eindelijk doen waarvoor we waren opgeleid. De meeste spanning was natuurlijk bij de actie zelf; wij begonnen daarna pas met ons werk. Enerzijds creëerden wij met een dagelijkse routine duidelijkheid voor de gevangenen, anderzijds was het wel een uitdaging om alert te blijven.”

29


operationeel

Opgelucht en uitgelaten Om 16.15 uur probeerde Hr.Ms. Van Amstel voor het eerst contact te leggen met de dhow Jahan, waar meteen op werd gereageerd, positief zelfs. De ‘gezagvoerder’ van de dhow gaf zelfs toestemming voor een boarding. Hierop werd de eerste van twee RHIB's te water gelaten. Twintig minuten later stapte het Enhanced Boarding Element (EBE) aan boord van de dhow, nadat de Somalische opvarenden zich hadden verzameld in het voorschip en wapens waren neergelegd. De ladders bleken ondertussen uit de skiff verdwenen. Eenmaal aan boord, stelde het EBE het schip veilig, waarbij het vier wapens aantrof van het type AK-47.

Wonderlijk genoeg maakten de Iraniërs het naar omstandig heden goed. In totaal bleken er 28 mensen aan boord te zijn: elf vermoedelijke piraten en zeventien Iraniërs, die tien dagen daarvoor waren overmeesterd en gegijzeld door het elftal Somaliërs. De vermoedelijke piraten werden per twee of minder met de RHIB overgebracht naar het M-fregat. De bevrijde bemanning bleef aan boord van de eigen dhow. Wonderlijk genoeg maakten de Iraniërs het naar omstandigheden goed en hadden ze geen medische hulp nodig. Nadat zij waren voorzien van voldoende voedsel en vocht, kon de bemanning van de dhow Jahan opgelucht en uitgelaten zijn weg zelfstandig vervolgen naar Iran. Op dat moment vond aan boord van de Van Amstel de intake van de vermoedelijke piraten plaats, welke bestond uit registratie van alle personen en een medisch onderzoek. De bemanning maakte vervolgens het bewijsmateriaal compleet, waarna het werd aangeboden aan het Openbaar Ministerie in Nederland en aan de EU-staf. Op 19 mei zijn de vermoedelijke piraten met hun wapens en skiffs overgedragen aan de Seychellen. Volgens een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Seychellen zullen zij op de eilandengroep worden berecht.

“Ik zag de dhow als eerste” SGT René, sensoroperator: “Achter in de Lynx zat ik als een extra paar ogen, fotograaf en bedienaar van de MAG. Ik zag de dhow als eerste. We zijn dichterbij gaan kijken en hebben een fotorun gedaan. We hadden vrij snel door dat er gijzelaars aan boord zaten, doordat er een groep met lichtere huidskleur aan boord was. We zijn teruggekeerd naar de Van Amstel om de foto’s goed te bekijken. We gingen weer in de lucht tijdens de boarding, zo konden we alles in de gaten houden en de blinde kant van de dhow dekken. De actie verliep zo voorspoedig dat er geen vuursteun is gebruikt.”

“Ze maakten een lamgeslagen indruk” SGTLDGB Johan Weidema, commander of the guard: “Ik ben een soort wachtcommandant, een rol die een behoorlijke impact heeft op de eigen werkzaamheden als chef BEVO. Gemiddeld ben ik acht tot tien uur per dag bezig met de detainee-rol. Wat op mij indruk maakte was de leeftijd van de vermoedelijke piraten, enkelen waren nog maar zeventien jaar oud. Ze maakten een lamgeslagen, futloze indruk. Het verbaasde me hoe gemakkelijk ze zich overgaven aan de situatie, vooral toen we hen aan boord namen.”

“Rustig in mijn routine” MATR 1 ODVB Wilfred Wirtz, MAG-schutter: “Toen we op post moesten ging het zoals we geoefend hadden. Direct kleden en het wapen laden op teken van de vuurverdeelofficier. Ik had via de communicatie gehoord dat ze bewapend waren. Ik was rustig doordat ik in mijn routine van het oefenen zat. Natuurlijk was ik wel gezond gespannen. Uiteindelijk hebben we niet hoeven schieten en heb ik een goed gevoel overgehouden aan de hele actie.”

De vermoedelijke zeerovers zijn op 19 mei ter berechting overgeleverd aan de autoriteiten van de Seychellen.


30

operationeel

Training politie en gerechtsdienaren van groot belang

PTG-3 goed geland op rijdende trein Ruim een maand geleden namen kolonel der mariniers Jarst de Jong en civiel vertegenwoordiger Simon van der Burg het stokje over van hun voorgangers, in het bijzijn van Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm (KL) en Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom. Inmiddels draait Police Training Group 3 op volle toeren. Beleefdheidsbezoekjes zijn afgelegd, goede contacten bestendigd en de aandacht gaat volledig uit naar politieopleidingen en de uitrol van het rechtsstaatprogramma. Een korte update. Tekst: Joost Margés I Foto’s: Ministerie van Defensie

Commandant Police Training Group 3, KOLMARNS De Jong.

Leerlingen en instructeurs staan aangetreden op de appélplaats in Kunduz.

Half mei woonden De Jong en Van der Burg nog de meest recente diploma-uitreiking bij. Onder de 75 geslaagden bevonden zich 26 studenten die getraind waren door Nederlandse militairen. Kort daarop brachten de kolonel en politiek adviseur Maarten van Rossum een bezoek aan een politiepost in Kunduz-stad. Ze spraken daar met collega’s van twee agenten die op weg naar hun les door een IED-aanslag gewond raakten. Dit onderstreept nogmaals hoe risicovol het werk van de Afghaanse politie is en hoeveel er qua openbare orde en veiligheid valt te winnen in Kunduz.

Kwaliteitsverbetering Ondanks de risico’s, willen veel dappere Afghaanse jonge mannen meewerken aan de verbetering van de veiligheid. Parallel aan al lopende opleidingen tot agent voor de Afghaanse politie, begon een grote groep agenten op 21 mei met hun opleiding tot onderofficier. Dat gebeurde op het Politie Training Centrum in Kunduz. De trainers van de Koninklijke Marechaussee verzorgen ditmaal de opleiding voor drie klassen, ondersteund door Afghaanse politietrainers die de afgelopen periode hebben meegelopen. De komende acht weken krijgen de agenten les in wetgeving, ethiek en waarden & normen, mensenrechten en diversiteit, omgaan met publiek/bevolking, dienst doen bij een wegversperring, afhandeling van veel voorkomende criminaliteit, omgaan met terrorisme, informatiegestuurd politieoptreden en verkeershandhaving.

Leren samenwerken Van der Burg en Rule of Law-adviseur Caecilia Wijgers knoopten op hun beurt gesprekken aan met sleutelspelers in de justitiële sector. Nederland financiert voor 22,5 miljoen euro projecten ter versterking van de rechtsstaat. Ook de Europese Politiemacht EUPOL speelt hierin een rol. Naast het opleiden en begeleiden van politiemensen, is het belangrijk dat rechters, advocaten en openbaar aanklagers worden getraind, dat ze leren samenwerken en dat de bevolking vertrouwen krijgt in politie en justitie. Dat hoopt de missie ook te bereiken door radioprogramma’s te ondersteunen, ter bewustmaking van de bevolking.

31

Na het begin van de Politie Trainingsmissie bleek dat er in Kunduz een tekort was aan kader. Met deze jongste opleiding krijgt de kwaliteitsverbetering van nieuwe kaderleden voor de Afghaanse politie verder vorm en de missie meer gestalte.


sport

25|04|11

Barre vooruitzichten kan deelnemers bar weinig schelen Marinekazerne Vlissingen ondersteunde op 25 april voor de 32e keer de Ronde van Walcheren. Dit betreft een wielertoertocht van 90 kilometer over Walcheren. In de beginja-

ren werd de tocht voor hoofdzakelijk militairen georganiseerd. In de loop der jaren zijn echter steeds meer mensen van externe bedrijven, met een binding met defensie,

deel gaan nemen. Dit betreft veelal overheidsinstanties zoals Douane, Rijkswaterstaat, gemeentes Vlissingen plus Middelburg en de provincie Zeeland. Er hadden zich 240 personen ingeschreven die in drie pelotons waren ingedeeld. Het startschot klonk op 25 april om 10.00 uur op de Marinekazerne, door tussenkomst van Lambert Prevoo, de locoburgemeester van Vlissingen. De route werd dit jaar aanmerkelijk veranderd ten opzichte van voorgaande edities. De route voerde uitsluitend over het eiland Walcheren, waarbij veel pittoreske dorpjes de revue passeerden. Ondanks de barre weersvooruitzichten verschenen er toch 220 mensen aan de start. Slechts vijf deelnemers moesten vanwege materiaalpech of valpartijen de tocht voortijdig beëindigen. Na afloop was er de traditionele nasimaaltijd en kregen de deelnemers een attentie uitgereikt.

22|04|11

20|04|1

Deelname schietwedstrijd Bielefeld leerzaam

Gunstige wind op OMK Zeilen

Het weekend van 21 en 22 april heeft het schietteam van CZSK deelgenomen aan het International Military Shooting in Bielefeld (Duitsland), een internationale militaire schietwedstrijd. Doel was om beginnende militaire schutters wedstrijdervaring te laten opdoen. Twaalf CZSK-militairen deden mee, onder leiding van chef de mission AOOMARNALG Huub Bleijenberg. Er werd met het pistool P8 en het geweer G36 geschoten, beide Duitse

wapens. Voor de meesten was dit de eerste keer dat ze deze wapens in handen kregen. De uitslagen waren niet slecht, ondanks dat er geen prijzen gewonnen werden. De teamscore geweer was op respectievelijk de 12e de 13e en de 79e plaats. Bleijenberg scoorde individueel nog een 24e plaats, op een totaal van 394 schutters. Het was al met vooral een leerzaam weekend voor de beginnende schutters.

Op de rede van Den Helder werd van 16 tot en met 20 april de 84e editie plaats van het OMK Sloepzeilen gehouden. Onder zeer gunstige zeilomstandigheden konden alle geplande races doorgang vinden.

Het enige wat ontbrak was een zonnetje, maar dat deed zeker geen afbreuk aan de spanning in de wedstrijden. Alle elf beschikbare sloepen waren gevuld met ervaren zeezeilers die op het scherp van de snede hun vakmanschap toonden. Het podium werd ten slotte gevuld met de volgende equipes (onder leiding van…): 1. DHC (AOOWDV Eric Goedel); 2. CAMS Force Vision (Ad van Eijk); 3. SMVBO (AOOWDE Gerrit de Graaf ). Alle Hens | mei-juni 2012

32

logboek

16 | 05

07 | 05

FBD steeds vaker gevonden

Hr.Ms. Amsterdam doneert aan Colombiaanse school

Het Regiokantoor van het Facilitair Bedrijf Defensie (FBD) in Den Helder is op 16 mei door schout-bij-nacht Erik Kopp voorzien van haar naamaanduiding. Op 1 juni 2011 is het FBD van start gegaan. Het maakt deel uit van het Commando DienstenCentra (CDC). Het FBD levert facilitaire dienstverlening aan defensieonderdelen in heel Nederland en is 24 uur per dag bereikbaar via CDC-Direct. In haar dienstverlening richt het FBD zich op het optimaal ondersteunen van de klant, waardoor het defensieonderdeel zichzielf volledig kan richten op de eigen kernactiviteiten. Flexibiliteit en inlevingsvermogen vormen de kracht van het FBD. In de regio Den Helder is CZSK de grootste klant van het FBD, gevolgd door het KIM (CDC), De Kooy (CLSK) en diverse landmachtobjecten. Volgens regiohoofd KLTZT Rob Stavenuiter weet het defensiepersoneel het FBD steeds vaker te vinden, met name via de FBD-servicebalies als frontoffice.

Een afvaardiging van Hr.Ms. Amsterdam heeft onlangs speelgoed geschonken aan een basisschool in Cartagena, Colombia. Het speelgoed was ingezameld door bemanningsleden van het schip en hun relaties. De marinemensen werden door de kinderen opgewacht met Nederlandse vlaggetjes en een bordje met ‘Welkom’. De school Hogar infantil Comunitario los Ciruelos is een samenwerkingsproject van de overheid en de Rotary Club van Cartagena, om onderwijs te bieden aan kinderen uit arme gezinnen, in de leeftijd van twee tot zes jaar. MATR 1 Kelly van Halm had het initiatief genomen voor de inzamelingsactie en was tevreden met het resultaat: “De kinderen waren heel enthou-

siast en konden maar moeilijk wachten tot ze iets uit mochten kiezen. Het speelgoed wat daarna nog overbleef, gaat naar een school voor dove kinderen en naar een kinderziekenhuis.”

04 | 05

Douane certificeert Marcandi Stichting Marcandi heeft op 4 mei het AEOcertificaat uitgereikt gekregen door vertegenwoordigers van de Douane. Met het certificaat krijgt Marcandi de status van Authorised Economic Operator (geautoriseerde marktpartij). Hiermee komt de stichting in aanmerking voor faciliteiten rond veiligheidsgerelateerde Douanecontroles en voor bij Douanewetgeving vastgelegde vereenvoudigingen. Deze status wordt door de Douaneautoriteiten van alle EU-lidstaten erkend. In de praktijk betekent dit onder meer dat grensoverschrijdende leveringen van Marcandi aan operationele

Defensie-eenheden met minder tijdrovende controles kunnen plaatsvinden. Stichting Marcandi heeft het certificaat verkregen na een intensieve toetsing van al haar bedrijfsprocessen en het toegepaste risicomanagement door de Douane.

09 | 05

Minister bijgepraat in de West

Demissionair minister van Defensie Hans Hillen heeft onlangs een werkbezoek gebracht aan het Caribisch Gebied. Op Aruba, Bonaire en Curaçao liet Hillen zich uitgebreid bijpraten over de Koninklijke Marine, de Koninklijke Marechaussee en de Kustwacht in de regio. De bewindsman werd tijdens zijn bezoek begeleid door de Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied, BRIGGENMARNS Dick Swijgman. Tijdens het werkbezoek kwamen veel zaken aan bod. Eén van de aspecten was drugsbestrijding in de regio, een belangrijke taak van de KM en Kustwacht. Op Curaçao bezocht Hillen het Kustwachtsteunpunt Hato en de aangrenzende Amerikaanse Forward Operating Location. Beiden steunpunten houden zich

24/7 bezig met drugsbestrijding. Op Marinebasis Parera sprak de minister met Nederlandse militairen van de roulerende compagnie van de KL die onder meer verantwoordelijk zijn voor het assisteren van de civiele autoriteiten op de Benedenwindse Eilanden. Op

33

Marinekazerne Suffisant ging Hillen in gesprek met kaderleden van de Curaçaose Militie en miliciens in opleiding van de Sociaal Vormende Dienstplicht. De kazerne geeft invulling aan deze nieuwe vorm van vorming voor Curaçaose jongeren. Hillen bezocht eenzelfde project, het Sociaal Vormend Traject op Aruba dat in november 2011 is gestart. Tijdens een bezoek aan een stageproject toonden de minister zich, net als de Arubaanse ministerpresident Mike Eman, zeer tevreden. "Heel mooi om te zien hoe trots deze jongens zijn op wat ze zelf bereikt hebben en dat ze werken aan hun toekomst. Dat is af te lezen aan hun houding en vooral aan de lichtjes in hun ogen." Alle Hens | mei-juni 2012

logboek

03 | 05

Hr.Ms. De Ruyter retour van NAVO-missie

Het luchtverdedigings- en commandofregat Hr.Ms. De Ruyter liep op 3 mei, vergezeld door het Duitse fregat FGS Rheinland Pfalz, Den Helder binnen. De afgelopen vier maanden fungeerde het Nederlandse marineschip als vlaggenschip van de Standing NATO Maritime Group 1. Dit multinationale vlootverband


vormt de maritieme component van de snelle reactiemacht van de NAVO. Dit NAVO-vlootverband was op de Middellandse Zee paraat in het kader van de maritieme strijd tegen het terrorisme. Het vlootverband staat onder bevel van de Nederlandse commandeur Ben Bekkering. Voor

34

hun inzet ontvingen de opvarenden van beide oorlogsbodems na binnenkomst de NAVOmedaille. De medaille werd uitgereikt door de Deputy Commander Allied Maritime Command Naples, VADM Andreas Krause, en de Commandant Zeestrijdkrachten, VADM Matthieu Borsboom.

logboek

01 | 05

Troepenbezoek CDS en CZSK aan Hr.Ms. Van Amstel In de haven van Port Victoria hebben de Commandant der Strijdkrachten GEN Peter van Uhm, Commandant Zeestrijdkrachten VADM Matthieu Borsboom, Directeur Operatiën BGEN Leonard Beulen en Directeur Planning en Control KMar BGEN Hillie Beentjes een troepenbezoek gebracht aan de Van Amstel. Na een briefing over de EU antipiraterij-missie Atalanta - waar het M-fregat momenteel aan deelneemt, werd uitgebreid de tijd genomen voor een rondleiding en gesprekken met de bemanning.

01 | 05

Massale belangstelling Open Dag Savaneta Al in de vroeg ochtenduren van 1 mei stonden mensen te wachten voor de poort van Marinierskazerne Savaneta te Aruba. Met een (tandem)sprong van enkele parachutisten werd de Open Dag even later spectaculair geopend. Vooral het jongere publiek ging rechtstreeks af op Boston Whalers, waarmee zij op hoge snelheid konden meevaren. Maar ook de kustwachtcutter Panter en Hr.Ms. Pelikaan kregen massale belangstelling. De demonstraties van het Korps Mariniers en het Korps Politie Aruba, voor het eerst aanwezig met de politiehelikopter en een speciale politiehond, maakten

eveneens indruk. Militairen van de Arubaanse Militie, de KL, de Brandweer en de Douane lieten zien wat ze in huis hadden. De AS-355 helikopter van de Kustwacht vertoonde haar kunsten in de lucht. De marineband Vibe zorgde voor de muzikale omlijsting van de dag, samen met de Arubaanse radiozender Cool FM. Net als elk jaar adopteerde de marinierskazerne een goed doel. Voor de Clini Clowns en de stichting Mi Por haalde de organisatie een mooi bedrag van 40.000 Antilliaanse Guldens op. LTKOLMARNS Edwin Hofma, de commandant van Savaneta, bleek zeer tevreden met het

35

bezoekersaantal van 21.000 mensen, ruim 5.000 meer dan vorig jaar. “We zijn blij dat we aan zoveel mensen van Aruba kunnen laten zien wat Defensie voor hen betekent. Door deze Open Dag halen we de banden nogmaals aan met de bevolking.”


logboek

27 | 04

Oude tijden herleven tijdens Marinetaptoe Aan de vooravond van Koninginnedag, vanwege het weekend dit keer op vrijdag 27 april, hebben de Marinierskapel van de Koninklijke Marine en de Tamboers & Pijpers van het Korps Mariniers een feestelijke Taptoe uitgevoerd in Den Helder. Hiervan was de muzikale leiding in handen van kapelmeester Peter Bongaerts; de choreografie werd verzorgd door de tamboers Jacob Oosterom en Martin Vogelaar. Met de klassieke Zweedse mars Norrlandsfärger vond de opmars plaats op het Bernhardplein, waar Commandant Zeestrijdkrachten VADM Matthieu Borsboom, burgemeester van Den Helder Koen Schuiling, gedecoreerden en gasten plaats hadden genomen op de tribune. Na het spelen van een aantal traditionele elementen aan de kop van de Taptoe, zoals het Gebed van Bortniansky en de Eremars, stond de eerste presentatie van de nieuwe show van dit

seizoen op het menu, getiteld Music of the Olympics. Hierin waren door huisarrangeur Peter Habraken muzikale thema’s verwerkt van diverse Olympische Spelen, waaronder die van Los Angeles, Seoul, Moskou en Atlanta. Maar ook het gedragen thema Love has Power dat in Londen te horen zal zijn, kwam voorbij. Wat velen niet weten, is dat de Marinierskapel al in 1964 uitgekozen was om de Hymne en Olympische Mars van de Spelen van Tokyo op te nemen. Nu, ruim 48 jaar

later, werd tijdens de Taptoeshow 2012 weer deze Tokyo-fanfare gespeeld. Na dit hoofdgerecht volgden de Marine Defileermars en het koraal Valerius for Band. Met het signaal Taptoe, gespeeld door adjudant muzikant Peter van Dinther en het Wilhelmus werd een moment van bezinning afgesloten en volgde de vrolijke afmars Mit vollen Segeln (met volle zeilen), waarna iedereen opgewekt de parade verliet en klaar was voor de viering van Koninginnedag.

26 | 04

Zeewachtstandaard voor wachtsofficieren De Ruyter Drie wachtsofficieren en drie wachtsofficieren-in-opleiding hebben op 26 april respectievelijk hun zeewachtstandaard B en A gekregen. Hr.Ms. de Ruyter voer op dat moment ten noordoosten van Schotland, nadat de intensieve oefening Joint Warrior was afgerond. Deze oefening, maar ook de recente deelname aan operatie Active Endeavour, brachten veel operationele kennis en ervaring met zich mee voor de jonge officieren. Ten overstaan van de gehele Operationele Dienst, ontvingen LTZ 2 Dieuwerke Ernens,

LTZ 2 Gerard de Jonge en LTZ 2 Gabe Yntema hun zeewachtstandaard B. Tegelijkertijd kregen LTZ 3 Bernd Peeters, LTZ 3 Theo van der Zee en LTZ 3 Joris Zijlstra hun zeewachtstandaard A uitgereikt. “Het is uniek dat zowel alle vaste wachtsofficieren als de drie officieren-in-opleiding tegelijkertijd hun zeewachtstandaard krijgen”, aldus KLTZ Sebo Hofkamp, commandant van Hr.Ms. De Ruyter. “Er gaat een lang traject aan vooraf, waarbij de wachtsofficieren moeten laten zien over de juiste kwaliteiten te beschik-

ken.” Hr.Ms. de Ruyter maakte tot voor kort deel uit van de Standing NATO Maritime Group 1. Dit multinationale vlootverband vormt de maritieme component van de snelle reactiemacht van de NAVO.

16 | 04

5.000 leerlingen bouwen feestje met Marinierskapel Ruim 5.000 Rotterdamse leerlingen hebben op een leuke manier kennis gemaakt met de verrassende, muzikale wereld van de Koninklijke Marine. Basisschoolgroepen 7 en 8 bouwden op 16 en 17 april in de Rotterdamse Doelen een muzikaal feestje, samen met de


Marinierskapel, Tamboers & Pijpers en Steelband van het Korps Mariniers, aangevuld met twee energieke danseressen. De presentatie was in handen van de populaire duizendpoot Jandino Asporaat. De Stichting Kunst voor Rotterdammers had voor de leerlingen een lespakket ontwikkeld, waarin verschillende aspecten uit het cultuurtraject samenkwamen. Na een serieuze opening, waarbij onder meer met het Wilhelmus werd meegezongen, leerden de kinderen op het juiste moment klappen, zingen én luisteren. Gedurende de vijf voorstellingen kroop het oorverdovend enthousiaste gegil vaker richting de geluidsbarrière. Medeleerlingen die op het podium 36

solo durfden te zingen vielen toejuichingen te beurt, als waren zij grote artiesten. Als afwisseling gold een wedstrijdje snel meeklappen op de Horlepiep, een zestiende-eeuwse matrozendans. Eén tamboer demonstreerde zijn snelle roffeltechniek en samen met de Tamboers & Pijpers en de kapel, onder leiding van majoor Harmen Cnossen, werd de Russische Lezghinka-dans gespeeld. De Steelband zorgde voor een zonnig dansmoment, waarbij de zaal werd aangemoedigd om de heupen los te maken. Tenslotte maakte een Nederlandse medley met hits van Krezip, Caro Emerald en Anouk, gevolgd door muziek uit `, het kinderfeest compleet.

logboek

WieWatWaar 10 | 05

07 | 05

07 | 05

Schoe succesvol op Expeditionary Warfare School KAPTMARNS Gijs Schoe heeft op 10 mei de opleiding Expeditionary Warfare School (EWS) afgesloten. EWS wordt verzorgd door de Marine Corps University in Quantico en duurt bijna tien maanden. Het is de carrièreopleiding voor kapiteins van het United States Marine Corps (USMC) die tot doel heeft om subalterne officieren voor te bereiden op het commando over een compagnie en het functioneren als stafofficier. De focus ligt op command & control, expeditionaire operaties en (combined) landoptreden. Naast de bijna 300 cursisten van het USMC, werd de opleiding gevolgd door negentien internationale officieren. Schoe heeft de opleiding met de hoge score van gemiddeld 96 procent afgesloten en wordt in juni bevorderd tot majoor der mariniers. Vervolgens gaat hij aan de slag als de amfibisch operatieofficier aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt.

Dankbetuiging Via deze weg willen wij iedereen bedanken voor alle belangstelling, hulp, bloemen, kaarten en lieve woorden die wij hebben mogen ontvangen na het plotseling overlijden van Kevin. Wij zijn bijzonder dankbaar voor alle hulp – vanuit het Korps Mariniers – die heeft bijgedragen aan een waardig en zeer indrukwekkend afscheid. Saskia, Isa en Mats Brandsma en familie

Franse onderscheiding voor commandeur Hijmans Commandeur Michiel Hijmans is op 7 mei namens de Franse president benoemd tot Officier de l’Ordre National du Mérite (Officier in de Nationale Orde van Verdienste). De bijbehorende versierselen kreeg de commandeur opgespeld door de ambassadeur van Frankrijk, Pierre Ménat. De ambassadeur roemde Hijmans om de manier waarop hij zijn recente rol van commandant van de Standing NATO Maritime Group 2 vervulde, binnen operatie Ocean Shield. “De resultaten van de campagne spreken voor zich: gedurende zes maanden zijn meer dan honderd gijzelaars bevrijd en 170 piraten gearresteerd. Meer dan dertig vaartuigen van piraten zijn vernietigd en tientallen wapens in beslag genomen.” Hijmans gaf op zijn beurt aan de onderscheiding te ervaren als een honneur très special. “De samenwerking met de Fransen heb ik zowel professioneel als persoonlijk altijd als zeer plezierig ervaren. Ik ben ervan overtuigd dat onze coöperatie een lange en stralende toekomst tegemoet gaat.”

01 | 05

10 | 05 “Trouwe werknemers goud waard” Na 24 jaar trouwe dienst heeft SGTODVB Leen Guijt onlangs zijn zilveren medaille ontvangen uit handen van de commandant van Marine Etablissement Amsterdam, KTZ Anton Nieland. In een korte ceremonie kreeg de chef van Bureau Verbindingen het eremetaal voor Langdurige, Eerlijke en Trouwe Militaire Dienst opgespeld. Ook ontving Guijt het boekje Bewijs van Belangstelling en Welwillendheid. “Het is een mooi gebruik om waardering voor de onderofficieren op deze manier te benadrukken”, aldus Nieland. “Het is ook belangrijk om hier nu bij stil te staan; in deze roerige tijden zijn trouwe werknemers goud waard.”

Van der Eijk echt marinegezin Ze zijn er nog: gezinnen met vaders, moeders, zonen, dochters, broers en zussen in dezelfde wapenrok. Het gezin Van der Eijk maakt het ook bont. MATR 1 WDS Dennis van der Eijk (27) dient sinds 15 april 2002 bij de KM en volgt momenteel de opleiding tot korporaal van de Wapentechnische Dienst. Goed voorbeeld deed goed volgen; zus Mandy (21) begon op 16 april 2012 aan haar Eerste Maritiem Militaire Vorming. Daarnaast is Shirley (19) inmiddels in de weer met de opleiding Mechatronica van Veiligheid en Vakmanschap aan het ROC in Den Helder. Toeval bestaat wél, want onlangs troffen de drie elkaar op MK Erfprins, waar Dennis en Mandy hun opleiding volgen en Shirley voor VeVa de militaire vaardigheden bijspijkerde.

37

19 | 04 Distinguish pass voor sergeant Navarro SGTMARNALG Herald Navarro kreeg op 19 april zijn diploma Landingscraftman 1st class (LC1 UK) uitgereikt. Dit gebeurde na zijn succesvolle deelname aan de LC1 UK-cursus. Deze opleiding wordt door 10 Squadron Royal Marines in het Engelse Poole gegeven en duurt ruim drie maanden. Nederlandse cursisten integreren hierbij geheel in een Engelse klas, waardoor er een optimale UK/NLsamenwerking ontstaat. Aan het einde van de cursus wordt een zogeheten final presentation gegeven. Navarro koos voor het onderwerp Simulator Culture. De marinier eindigde als de nummer twee van zijn groep, met een distinguish pass. De badge ontving hij uit handen van de LC Branch Sponsor, AOOMARNALG Eric den Boer. In augustus zal Navarro terugkeren naar Poole om voor twee jaar als uitwisselingsonderofficier bij de LC-opleidingswing aan het werk te gaan. Alle Hens | mei-juni 2012

logboek

Reünies 15 | 09 Reünie Beemsterklasse Voor alle oud-opvarenden van de mijnenvegers van de Beemsterklasse (AMS) staat er op 15 september 2012 een reünie gepland aan boord van de gewezen AMS-mijnenveger Ms. Bernisse, in de oude marinehaven van Hellevoetsluis. Het programma duurt van 10.00 tot 18.00 uur en behelst onder meer een rondleiding aan boord, enkele uren varen op het Haringvliet, een nasimaaltijd en borrelen, inclusief het ophalen van sterke verhalen met de maten. Meer informatie en aanmelden via [email protected] of 078-6212673.

Komt u met de auto, vermeldt u dan het kenteken bij uw overschrijving. Zonder kentekenregistratie is er geen parkeerplaats voor uw auto. Meer informatie bij RZN, Postbus 37670, 1030 BH Amsterdam, [email protected] en www.mahu880.nl.

04 | 10 Reünie Geschutskonstabel Er bestaan plannen om in oktober 2012 de jaarlijkse Reünie Geschutskonstabel te houden. Uitnodigingen worden verstuurd naar bekende adressen. Mocht iemand eind mei nog geen uitnodiging hebben ontvangen, dan graag contact opnemen met SGTMJRBDGSK b.d. Leen van Heeren, via leenvanheeren45@ gmail.com of 06-29043095.

04 | 10

18 | 09 Reünie S-, L- en M-fregatten Reünie voor bemanningen van de S-, Len M-fregatten (gehele vaarperiode) is op 18 september 2012 op het Marine Etablissement, Kattenburgerstraat 7, te Amsterdam. Er zijn enkele toko’s aanwezig en livemuziek wordt verzorgd. Ontvangst met koffie en warme lunch is inbegrepen. Toegangsprijs: 18,50 euro per persoon, leden RZN 15,- euro. Inschrijving gebeurt door overmaking van het verschuldigde bedrag op bankrekening 5929884, ten name van RZN, te Amsterdam, met vermelding van ‘F12’ en uw naam plus adres. De overschrijving geldt als toegangsbewijs. Inschrijven is mogelijk tot 4 september.


Reünie Oud-Nauten De reünie voor voormalige nauten wordt op 4 oktober 2012 gehouden in de Witte Raaf op het Facilitair Steunpunt Nieuwe Haven in Den Helder, van 10.00 uur tot 17.00 uur. De reünie is toegankelijk voor alle niet-actief dienende officieren en onderofficieren uit de dienstgroep ODND en de voormalige Dekdienst. De toegangsprijs is 12,50 euro, inclusief koffie, cake en een rijstmaaltijd. Inschrijving geschiedt door overmaking van het verschuldigde bedrag op bankrekening 3972051, ten name van A.J. Schrama, onder vermelding van ‘Reünie 2012’, uw adres en of u veteraan of postactief bent. Meer info bij A.J. Schrama, Hendrik Baskeweg 68, 1785 ML Den Helder.

09 | 11 Reünie Materieelbeheer Op locatie De Dukdalf vindt op 9 november 2012 een reünie plaats voor magazijnbeheerders, vliegtuigmakermagazijnbeheerders, (voormalige) militairen van de dienstgroep Logistieke Dienst Goederenbeheer en (oud-)burgermedewerkers van de toenmalige

38

Marine Inventarisdienst, de Marine Magazijnsdienst, Bureaus Bevoorrading en de onderhouds- en operationele diensten van het Commando Zeestrijdkrachten. De Dukdalf van de Marinebedrijf- Sport & Ontspanning Vereniging ligt bij het Marinemuseum op de voormalige Rijkswerf te Den Helder. De reünie duurt van 10.00 tot 16.00 uur. Aanmelding (vóór 25 oktober) gebeurt door storting van 17,50 euro per persoon (of 25,- euro mét partner) op bankrekening 128815167, ten name van J.H. Dirks, Reünisten Materieelbeheer, onder vermelding van ‘Reünie 2012’. Meer informatie bij Co Dirks, tel.: 0223-644345, [email protected] en/of bij Ben Vis, tel: 0223-630816, [email protected].

14 | 11 Reünie ELMNT en MACH De Stichtingen Reünisten Elektromonteurs KM en Reünisten Onderofficieren Machinist KM zijn voornemens een gezamenlijke reünie te houden op 14 november 2012. Deze zal plaatsvinden in De Dukdalf op het vroegere Rijkswerfterrein te Den Helder, naast het Marinemuseum. Eenieder die gediend heeft als elektromonteur, TDE’er, machinist of TDW’er, is uitgenodigd voor deze reünie. Partner of andere introducé is van harte welkom. Belanghebbenden van beide stichtingen krijgen een persoonlijke uitnodiging. Inschrijving voor deze reünie gebeurt door overmaking van 15,- euro per persoon op bankrekening 5230648, ten name van de penningmeester van de Stichting Reünisten Elektromonteurs KM of op bankrekening 9555329, ten name van de penningmeester van de Stichting Reünisten Onderofficieren Machinist KM. Er is een limiet gesteld aan het aantal deelnemers. De datum van het bankafschrift is bepalend voor de definitieve inschrijving. Zie ook www.elmnt.org en www.romkm.nl. Meer info bij de heren W.H.J. van Keeken (036-5329526, [email protected]) en V. de Roy van Zuydewijn (0528-354883, victorrz@ planet.nl).

o

mensen & o M eUfTeAnT iI nE g S

officieren Bevorderingen VADM E. Kopp GENMAJMARNS R. Verkerk LTZA 1 M.A.H. Abbes MAJMARNS G.J. van den Dam LTZE 2OC M.C. van Gemert LTZA 2OC G. Klöters LTZA 2OC A.C.M. Zuidberg LTZA 2OC L.M.J. de Vrught LTZ 2OC E. Noordam LTZ 2OC J.M. Krot LTZT 2OC J.P. Vos LTZA 2OC H.C.M. Feitsma LTZSD 2OC C.P. Alblas LTZE 2OC V.L. Nitzschke LTZE 2OC R.P. Meijer LTZ 2OC J.P.A. van Poll LTZA 2OC A.J. van Orden LTZSD 2OC J.H. Holman LTZA 2OC D. Zwaan LTZA 2 M. Boer LTZA 2 C. Babayigit LTZA 2 J.A.I. Borst

Bevorderingen MATR 1 TD Y. Peeters MATR 1 TD S. Meerdink MATR 1 TD E. van der Meijde

Bevorderingen AOOMARNALG J.A.C.M. de Rooij AOOMARNALG W.H.J. Hoogenraad SMJRMARNALG R. Horseling SMJRODVB R. Renkema SMJRTDW J. van ‘t Ende SMJRLDGD S. Braakman SMJRTDE M.L.F. Verstegen SMJRMARNVB F.A.V. Tomasouw SMJRLDV E.I.A.M. Bankras SMJRODND B. Compter SGTMARNALG P.M. Makaske SGTMARNALG J.G. Vos SGTMARNALG R.J. Bosch SGTMARNALG A. Buiten SGTMARNALG R. Benchicar SGTLDGB R. Voorsluis SGTWDS C.J. van Houte SGTTDW R. Ouwerkerk SGTTDW A.C. van den Oever SGTMARNALG B.B.D. Ceelen SGTMARNALG E.W. Mus KPLTDW M. de Jong KPLTDE A. Aarts KPLTDE L.L. Alberg

Dienstverlaters MARN 1 ALG F. Akkermans ADBA J.J.L.B. Anker ADBZ S. Bontan ADBZ R.R. Elzinga MATR 1 LDV M.G. Guss MATR 1 LDV T.J. Harmsen MARN 1 ALG Y. Hoekstra MATR 1 TD V.A. Houten MATR 1 TDW D. Maijenburg MARN 1 ALG K. van Oene ADBZ J.F.J. Overtoom MARN 1 ALG G.H. Pouwels MATR 1 TD V.L. Prins MATR 1 LDA A. Sparreboom MATR 1 TDE F. Verschelling MARN 1 ALG C.J. de Vries MARN 1 ALG A. de Zeeuw MATR 1 J.J. Zegelaar MATR 2 B. Derks MATR 2 ODVB J. Dirkse MATR 2 L. van Oijen MARN 3 ALG D.R. Berendsen MATR 3 OD J.J. van Dijk MATR 3 BDMTD W.B. Hendrikse MATR 3 OD R.A.M. Hermans MARN 3 M.R. Laclé MATR 3 ODVB A.J.H. van Lent MARN 3 ALG A.J.J. Luijben MATR 3 ODVB T. Mook MARN 3 ALG P. Schol MARN 3 P.J. van Tongeren MARN 3 M.R. Varenhout MARN 3 P.P. Verleg

Bevorderingen C.S. de Wit, 10 B. Weijsenborn, 10 J.C. Bakker, 9 K. Beekman, 9 J.J. Uijthof, 8 J.M. Dirks, 7 D. Lem, 7 M.A. Veenstra, 7 C.E.J. Dalm, 6 D. Margés, 6 J.A. Hornstra, 5 E.C.C. van Galen, 5 B.J. Spruijt, 5 J.J.P. Sijm, 5 F.A. Habing, 5 Dienstverlaters H.A. van Bruggen, 10 L.J. Wiedenhoff, 10 N. Kleve, 8 R. Karssen, 6 C. Kuit, 6 A.G. van der Pluijm, 6 A.W. Boin, 5 A.P. Mendez Vergara, 3

onderofficieren Dienstverlaters KTZA F.W. Chalmers Hoynck V. Papendrecht KTZA M. Koopman KLTZ K.F.J. Henkelman VLOP KLTZ D. Huurman LTZA 1 J. Bolt LTZ 1 A. Hortensius LTZA 1 G. Jansen LTZV 2OC E. Gillisse LTZ 2OC W.J. de Jong KAPTMARNS M. Stoel ELNTMARNS J.W. Crispijn LTZT 2 R. Diercks LTZA 2 L.J. Dulmen LTZ 2 M.W. Pieters

Dienstverlaters AOOOD C. van Delft AOOODND P.H.C. de Langen AOOTDE D.A. Schouten de Jel AOOMARNALG J.J. Stelten SMJRMARNALG W.J.J. Borst SMJRMARNALG C. van Damme SMJRWDW J. van Laar SMJRODND W.H.L. Matthijs SMJRMARNALG L. Moerman SMJRMARNALG G.B. Pasman SMJRTDW K. Poort SGTMARNALG A.W.P. Jong SGTTDV J.A.G.M. Ramakers SGTODND A.R. van der Velde KPLTDE S.G.F. de Jong KPLLDGD N.M. van Kronenburg KPLADBZ J. Nijhof KPLTDW K. de Porto

In Memoriam L.G.M. Bos, 9 M.A. van Wel, 8

manschappen In Memoriam AOOLDA R.J. van Leeuwen SMJRMARNALG K. Brandsma SGTMARNALG R.T.M. Schemkes

burgers 39


Piraten geen partij voor Van Amstel. DDG laat Balkan niet verzuipen. Gevallenen in vrijheid herdacht. Alle Hens 05 & 06 12

Recommend Documents