Bikkelen tijdens bergtraining. Doek valt ook voor Oude Dame. Alle Hens 11 & 12 11

Bikkelen tijdens bergtraining

Alle Hens

11 & 12|11

Doek valt ook voor Oude Dame

Alle Hens

column

Colofon:

Coverfoto: Na jaren van afwezigheid streken militairen van 1 MARNSBAT weer neer in Schotland voor een brute bergtraining, samen met luchtmobiele collega’s. (Foto: Henri Westendorp, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel

Blok vormen

Mariniers op bergtraining

Als deze Alle Hens op de mat valt, zijn velen van u zich aan het voorbereiden

Eindredactie: LTZSD 2OC Joost Margés Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen 0223 657386 Adreswijzigingen KM-personeel: Zie Intranet.

op een meer dan welverdiend verlof. Een goed moment om samen met uw

4

familie en vrienden terug te kijken op een veelbewogen 2011. Een jaar waarin de grootste reorganisatie ooit op gang kwam, maar waarin we ook intensief zijn ingezet. In operationeel opzicht was 2011 een druk en goed jaar.

Veel vraag naar VPD’s

Geen toegang tot Intranet? Vraag naar formulier Dfe 073b bij DC HR: 0800 22 55 733 [email protected]

8

Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus 125 | 3940 AC Doorn Telnr.: 0343 474 150 Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus 20 | 1910 AA Uitgeest Telnr.: 0900 226 52 63 (10ct p/m) www.aboland.nl Redactieadres: Alle Hens Postbus 10.000 | 1780 CA Den Helder Telnr.: 0 223 657 660 DSN 209 57660 E-mail: [email protected] Internet: www.defensie.nl Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 16 januari 2012.

Afscheid met lach en traan

22 K XVI na 70 jaar terecht

Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www.aboland. nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant. Abonnementsprijs: € 17,02 (buitenland € 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN 0024-0389

En verder:

26

31 Logboek | 37 Sport | 39 Mensen & Mutaties

Alle Hens | november|december 2011

2

Foto: AVDD

Terwijl de financiële crisis ons dwong om de eerste stappen te zetten binnen de reorganisatie, waren eenheden succesvol aan het werk. In de Indische Oceaan, de Middellandse Zee en in de West hebben we een wezenlijke bijdrage geleverd aan de bescherming van de koopvaardij en de bevordering van de rechtsorde. De maritieme bestrijding van illegale en ontwrichtende activiteiten als drugs- plus wapenhandel en mensensmokkel is direct van belang voor de Nederlandse samenleving. Ook dichter bij huis waren we actief, om onze Noordzee te vrijwaren van mijnen, havens te beschermen, antiterreureenheden gereed te hebben en de zeebodem in kaart te brengen. We kunnen oprecht trots zijn op onze resultaten voor veiligheid op en vanuit zee. Ook komend jaar zetten we onze mariniers en vloot veelvuldig in, ‘zo wijd de wereld strekt’. We gebruiken daarbij alle capaciteiten die de marine tot haar beschikking heeft. We leveren de commandant, stafgroep en stafschepen voor de NAVO-taakgroep SNMG1. Zij gaan aan het werk in de Middellandse Zee en de wateren bij Somalië. Mariniers werden 346 jaar geleden voor het eerst ingezet als zeesoldaat; vandaag de dag is die inzet nog steeds actueel. We houden dan ook rekening met inzet van zeker vijftig marineteams die als Vessel Protection Detachment koopvaardijschepen beschermen tegen aanvallen van piraten. Daarnaast krijgen mariniers – ondersteund door vlootcollega’s – dit voorjaar de leiding over de joint Politietrainingsmissie in Kunduz. Operationeel gezien vormt 2012 dus een uitdagend jaar, terwijl de reorganisatie ook een forse inspanning zal vergen. De reorganisatie zal omvangrijk zijn en het hele CZSK raken. Maar we houden een herkenbare marine. Tegelijkertijd ontstaat meer inzicht in knelpuntcategorieën met personeel waarvoor we nu – met het oog op 2016 – de vrijwillige uitstroom willen bevorderen. Daarnaast houden we schaarstecategorieën; de dienstvakken en specialismen waar we juist tekorten hebben of verwachten. We gaan ook een jaar tegemoet waarbij we meer dan ooit de handen uit de mouwen moeten steken binnen ons 3

maritieme domein. Met verve willen we onze natuurlijke rol vervullen en bijdragen aan de belangen van onze maritieme natie. Collega-zeevarenden verdienen onze bescherming en wij blijven de brug slaan richting de rederijen. Samen kunnen we een blok vormen in de strijd tegen piraterij, de Nederlandse economische belangen waarborgen en de vrije doorvaart op zee garanderen. Het is goed om komend jaar in uw omgeving uit te leggen welke rol wij in het maritieme domein vervullen. Dat wij gezamenlijk optreden als ambassadeur voor onze Koninklijke Marine blijkt keer op keer van groot belang. Enerzijds om collega’s op zee en op de grens van land en water in de schijnwerpers te zetten en het belang van uw werk voor de Nederland inzichtelijk te maken; ik doe dat nu ook via Twitter. Het benadrukken van de professionaliteit van onze organisatie is ook goed voor iedereen die in de toekomst buiten de marine werk moet zoeken. Voordat we naar het nieuwe jaar gaan, wil ik 2011 afsluiten; een jaar waarin we vijf operationele schepen hebben afgevoerd, maar ook nieuw materieel hebben geïntroduceerd. Een jaar waarin de roep om onze inzet steeds duidelijker werd. Een jaar waarin we met prima gemotiveerd personeel een sterk maritiem product hebben neergezet. Dit zet een stevige basis voor de toekomst neer. Alles bij elkaar wil ik u vragen om ook in 2012 uw trots voor onze organisatie te laten merken, oog te houden voor hen die het moeilijk krijgen en schouder aan schouder te staan met onze collega’s van de koopvaardij. We hebben elkaar en elkaars steun komend jaar hard nodig. Ik wens u en uw dierbaren van harte fijne feestdagen toe en voor 2012 – zoals zeevarenden elkaar van oudsher toewensen – fair winds and following seas. Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten Admiraal Benelux Twitter: @VADMBORSBOOM Alle Hens | november|december 2011

o efe nn ii nn gg trai

trai n i n g

tenminste verzekerd van slecht weer, hier worden tijdens de loodzware training de jongens van de mannen gescheiden. Want die speld met het hert (als teken van koudweergetraindheid) moeten ze echt wel verdienen!” Leren doseren De eerste twee weken van de bergtraining, de zogenoemde technische fase, leren de mannen zich in de bergen te verplaatsen en te overleven tijdens de Mountain Movement and Survival Course (MMSC). Dat betekent veel dagen nachtmarsen met de nadruk op navigeren, het oefenen van verschillende klimtechnieken, zoals met behulp van touwen klimmen, afdalen, tokkelen en ‘cat crawlen’. Daarnaast leren ze de kunst van het overleven in de bergen: het bouwen van droge onderkomens, het maken van vuur en het opvangen en zuiveren van water. Ook krijgen ze lessen over het zetten van vallen en strikken om wild te vangen, op het land, maar ook met netten in het water. Die eerste fase is voor de meeste novices erg zwaar, weet Baart als geen ander. “Ze moeten echt leren doseren, het terrein goed lezen, zodat ze met minimale inspanning en liefst zo min mogelijk meters hun verplaatsingen maken. Pas als je dat zo efficiënt mogelijk doet, kom je fit aan waar je moet zijn, om later het gevecht te beginnen.” Dat goed leren ‘lezen’ van het terrein blijkt nog een hele uitdaging. “In

Schotland is het terrein zó anders, dat moet je echt kunnen ‘zien’ op de kaart”, zegt Baart. “Daarnaast is het superzwaar: de ondergrond is hier één grote spons, alsof je over een waterbed loopt. Alles is nat, er ontstaan steeds nieuwe stroompjes en het beekje van vandaag is morgen een rivier. Moeilijk navigeren dus!” Voeg daarbij een klassiek Schots weerbeeld en je weet wat de mannen voor hun kiezen krijgen. “We hebben alles gehad”, somt Baart op. “Van windstil en helder tot straffe wind bovenop de toppen van bergen als Ben Arthur (884 meter) en Ben Nevis (met 1334 meter de hoogste berg van het Verenigd Koninkrijk). Regen die horizontaal voorbij komt, zelfs sneeuw bovenop. Of de continu neervallende fijne mistregen, drizzle, die de hele dag doorgaat, met daarbij het gevaar om onderkoeld te raken. Allemaal ingrediënten die zowel de fysieke als mentale weerbaarheid van de jongens testen. Ze zijn fit en goed voorbereid, maar als je niet de juiste skills & drills hanteert, kom je gegarandeerd in de problemen.” Ken je lichaam Het aanleren van die skills & drills is de verantwoordelijkheid van mountain leader sergeant-majoor van de mariniers Maus Schuitmaker die samen met zijn collega-instructeurs de opbouw van deze bergtraining bewaakt. “Na de schiettraining in Otterburn zijn we hier in Schotland de technische fase in-

Korps Mariniers voor bergtraining terug in Schotland

Welcome back! Wintertraining in Noorwegen, jungletraining in Belize en nu bergtraining in Schotland. Voor majoor der mariniers Mark Baart, compagniescommandant van 13 Infanteriecompagnie, kon het niet op, afgelopen jaar. Toch maakt Schotland iets speciaals los bij de commandant van de junglecompagnie: “In 2000 was ik hier voor het laatst, als jong broekie en nog luitenant. Dan is het extra leuk om weer terug in Garelochhead te zijn, al weet ik wel dat de bergtraining in Schotland een enorm zware wissel trekt op de mannen.”

Tekst: Leo de Rooij I Foto’s: Henry Westendorp (AVDD)


4

Na een afwezigheid van elf jaar is het Korps Mariniers weer terug in de Schotse Hooglanden, waar het onvoorspelbare weer en het onherbergzame terrein altijd weer zorgen voor uitdagende trainingsomstandigheden. Van commandant tot geweerschutter, iedereen is het er over eens: Schotland is het echte werk. “We zijn erg blij dat we hier als Korps weer terug zijn”, zegt luitenant-kolonel der mariniers Peter Hengeveld, die met zijn 450 man sterke Eerste Mariniersbataljon, aangevuld met circa 85 man van de Bravo-compagnie van 13 Infanteriebataljon van de Luchtmobiele Brigade, is neergestreken in de Garelochhead Training Area. “In 2000 waren we hier door de mond- en klauwzeercrisis voor het laatst. We hebben de afgelopen jaren geoefend in Noorwegen, Oostenrijk, Italië, Roemenië en de VS, maar Schotland blijft toch de bakermat van onze training. Hier liggen onze roots, hier zijn we

5


trai n i n g

trai n i n g

uit te delen, wat uitrusting over te hevelen of misschien zelfs een rustmomentje in te bouwen. Ik verwacht meer problemen in de afsluitende driedaagse mars; dan gaat het gebrek aan fatsoenlijke nachtrust een rol spelen.”

‘Als je niet de juiste skills & drills hanteert, kom je gegarandeerd in de problemen’ Voor de rode baretten is deze eerste bergtraining een hele belevenis. “Hier komt alle ellende samen: terrein, weer en opdrachten zijn zeer uitdagend. Je moet hier echt je reserves aanspreken, want er wordt veel van je geëist, zowel fysiek als mentaal”, zegt compagniescommandant kapitein Wietse Kooistra. “Veel van mijn mannen komen zich hier pas echt goed tegen en dat kan confronterend zijn. Geeft niet, daar leren ze van. Wat ik gaaf vind, is de verbetenheid die ik bij mijn mensen zie om dat koudweer-speldje te halen. Hoe groot de blaren ook zijn, of hoe dik de knieën, of hoe zeer de rug kraakt, ze willen gewoon de eerste KL-club zijn die dat speldje haalt. En de meesten gaan dat ook halen.”

gegaan. Dan leren de mannen hoe zich te kleden, waar eten te vinden en hoe een bivak te maken dat je beschermt tegen de elementen. Zo moeten ze hun eigen warmtecirculatie leren ontdekken: wanneer ga ik zweten, hoe het beste te ventileren? Alles bij elkaar krijgen ze het stevig voor de kiezen, zeker met deze wisselende weersomstandigheden. Schotland blijkt wederom een perfecte test voor het kweken van zowel lichamelijke als mentale hardheid.” Marinier 1 Reinier van Velzen is een van de continuations (mariniers die er al een bergtraining op hebben zitten) van 12 Infanteriecompagnie en weet dus wat te verwachten. De tweedaagse mars is hem meegevallen, al merkt hij dat de nieuwe collega’s er meer moeite mee hadden. “Je moet dan opletten dat ze niet buiten het patroon gaan, wat vaker struikelen of misstappen. Dan wordt het tijd om een oppepper


6

Piek in belasting Het zijn overigens niet alleen de luchtmobielers die last hebben van pijntjes en blessures, ook de mariniers blijven niet gespaard. De luitenanten-ter-zee arts René Joosten en Tim Baijens houden dagelijks spreekuur op de diverse locaties en hebben al het een en ander zien langskomen. “Van verzwikte enkels tot zelfs een gecompliceerde beenbreuk. Je ziet dat er nu een piek in de belasting zit en dat vertaalt zich in blessures. Hier in Schotland is vooral de ondergrond scherprechter; vanwege de steilheid van het terrein zijn mensen gedwongen langdurig hun voeten schuin neer te zetten. Vooral het afdalen valt tegen en is voor zowel enkels als knieën erg zwaar. Voeg daarbij de mentale aanslag die het weer op ze pleegt en ze gaan vanzelf allerlei pijntjes voelen. Vergeleken met Noorwegen zitten we hier overigens op een vergelijkbaar percentage uitvallers, tussen de tien en vijftien procent.”

Een pittige driedaagse mars vormt het sluitstuk van de MMSC, waarna aan de volhouders het felbegeerde koudweerspeldje met hert wordt uitgereikt. Na deze technische fase begint de tactische fase, de zogenoemde mountain warfare. Want van A naar B verplaatsen is één ding, het eigenlijke marinierswerk begint pas vanaf punt B: het echte gevecht. Hierin wordt de inzet als gevechtseenheid op groeps- en pelotonsniveau beoefend, als onder meer een

goedvoorbereide aanval en hinderlaag plus gevechtspatrouilles aan de orde komen. De eenheden krijgen te maken met een oefenvijand en moeten het geleerde vervolgens onder realistische omstandigheden toepassen. Overste Hengeveld heeft hoge verwachtingen: “Dan kunnen ze in praktijk brengen wat we ze hebben aangeleerd, de afgelopen weken. Dan ook mogen ze laten zien wie ze zijn, zowel mariniers als luchtmobiel.”

Mortier in de mist Met zijn 1.344 meter is de Ben Nevis niet alleen de hoogste berg van Schotland, maar tevens van het volledige Verenigd Koninkrijk. Ben Nevis ligt in het Grampian Gebergte in het graafschap Inverness aan de ingang van de Glenmore, ongeveer 160 kilometer ten noorden van Glasgow. De weersomstandigheden die heersen op de top van Ben Nevis maken de beklimming verraderlijker dan je zou verwachten van een berg van deze hoogte. De top bevindt zich gemiddeld 355 dagen per jaar in de wolken, met gemiddeld 4.350 millimeter neerslag per jaar. De beklimming van Ben Nevis is erg populair: circa 100.000 mensen per jaar wagen een poging. Door de weersomstandigheden nabij de top en de steile kliffen loopt dat niet altijd goed af: de afgelopen jaren kwamen zeker dertien mensen

7

om. De mariniers zochten – naast de gevaarlijke omstandigheden – naar nog een extra uitdaging: zij sjouwden tijdens de beklimming ook nog eens een complete 81 millimeter mortier mee naar boven. Waarom? “Omdat het kon!”


o perati o n ee l

o efe n i n g

Vessel Protection Detachments unieke opdracht voor Korps Mariniers

Permanente staat van alertheid Na trainingen in binnen- en buitenland en een reeks succesvolle missies, heeft het Korps Mariniers het werken binnen Vessel Protection Detachments (VPD’s), een voor defensie nieuwe tak van sport, aardig onder de knie. Het alweer zesde team van dit jaar keerde onlangs heelhuids terug in ons land. Als het aan teamcommandant eerste luitenant der mariniers Christian Loomans ligt, reist hij zo weer af naar het operatieterrein voor VPD’s, de Indische Oceaan, de Arabische Zee en het Somaliëbassin. “Dit werk is het Korps Mariniers op het lijf geschreven.” Tekst: Jack Oosthoek/Foto’s: Ministerie van Defensie

Schepen met Nederlandse VPD’s aan boord voeren altijd een spandoek met de tekst ‘Armed Security by Dutch Marines’.

‘Het scenario klopte met de aanvalstechnieken van veel piraten in de Indische Oceaan.’ Om redenen van tactiek en veiligheid kan Loomans het aantal leden van een Vessel Protection Detachement niet noemen. Evenmin wie daar in zitten. VPD-6 beschermde in de Aziatische wateren het Nederlandse koopvaardijschip Mighty Servant 3 van rederij Dockwise uit Breda tegen aanvallen van piraten. Dat gebeurde tijdens een tocht van bijna drie weken van Singapore naar Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten. De afzinkbare Migthy Servant vervoerde twee sleepboten en een boorplatform. Een indrukwekkende kolos van liefst tweehonderd meter lang en een uitdaging om te beveiligen, vertelt Loomans, de pelotonscommandant van 23 Infanteriecompagnie van 2 Mariniersbataljon uit Doorn. “Via bepaalde punten op het platform kunnen piraten zonder grote problemen aan boord klauteren. We brachten dan ook een 360 graden-beveiliging aan, een alles overlappende dekking, zonder blinde hoeken en met overal bewapende wachtposten en verschillende stellingen. Rederij Dockwise leverde het noodzakelijke materieel.” De bemanning van de Mighty Servant, een mix van Polen en Russen, trad de Nederlandse mariniers aanvankelijk terughoudend tegemoet. “Wij waren te gast op hun schip”, stelt Loomans. “De Poolse kapitein werkte ook voor het eerst met een VPD; alle reden om goede afspraken met hem te maken. Daarbij maakten we duidelijk dat wij er voor de beveiliging waren en zij voor de eigen bemanning en de navigatie. Dat leidde tot een goede samenwerking.“

Tijdens de tocht door de Indische Oceaan werkten de leden van het VPD 6 volgens een strak dutyschema.


8

Constante hitte Tijdens de tocht door de Indische Oceaan werkten de leden van het VPD 6 volgens een strak duty-schema. Er werd de klok rond wachtgelopen; iedereen verkeerde in permanente staat van alertheid, ook in minder gevaarlijk gebied. Loomans: “Ik riep de groep regelmatig bijeen voor het doornemen van 9

eventuele knelpunten. Daarbij moest iedereen zijn positie innemen, alsof er directe dreiging in de lucht hing. Aan de reacties van het VPD-team en de bemanning merkte ik of iedereen alert was. Dat werkte goed; iedereen realiseerde zich het belang van de operatie en dat er niets mocht mislopen. Met externe factoren hadden we tevoren rekening gehouden, zoals een constante hitte van zeker veertig graden. Door een korte periode van acclimatiseren op een militair kamp in het Midden Oosten wende die echter snel.” Onderweg naar Dubai kreeg de Mighty Servant slechts één keer met een (vermoedelijke) aanval te maken. Dat was toen de scheepsradar ’s nachts een skiff waarnam, een motorboot met twee krachtige buitenboordmotoren die met hoge vaart naderde. ‘Dit klopt niet’, dacht Loomans en sloeg alarm. Na een uur spotten met nachtzichtkijkers verdwenen de vermoedelijke piraten in de nacht. “Het aanvalsscenario van de skiff klopte met de aanvalstechnieken van veel piraten in de Indische Oceaan”, legt Lomans uit, “maar misschien beschikte de bemanning over nachtkijkers en besloot ze na het zien van onze wachtposten en spandoek met ‘Armed Security by Dutch Marines’, rechtsomkeert te maken. Iets heeft in elk geval voor afschrikking gezorgd. De volgende dag bleken er die nacht in het zeegebied bij de Mighty Servant inderdaad piraten gesignaleerd te zijn.” Andere radarcontacten van de Mighty Servant bleken in ieder geval loos alarm. Meestal ging

Hoewel een VPD de confrontatie met piraten nooit op eigen initiatief aangaat, zijn de teamleden altijd en overal op alles voorbereid.


o perati o n ee l

m ateriee l

Nieuw ontsnappingspak voor Onderzeedienst

Overlevingskansen nemen toe

het om onschuldige vissersbootjes die in de buurt van het schip hun geluk beproefden. “Een groot schip als de Mighty Servant schijnt vis als het ware weg te drukken, waarna die vis eenvoudig te vangen is.” Ook onder deze omstandigheden was het VPD-personeel overigens tot in de vezels paraat. “We konden in het begin moeilijk beoordelen wat de vissers precies deden en wilden en hadden ze de hele rit in het vizier”, aldus Loomans.

De bemanningen van de vier onderzeeboten van de Walrusklasse kunnen zich weer wat veiliger voelen nu er een nieuw ontsnappingspak wordt ingevoerd bij de Onderzeedienst. Via de Defensie Materieel Organisatie zijn zeshonderd pakken

Door VPD-missies krijgen reguliere trainingen minder aandacht; daar staan nieuwe ervaringen tegenover. Minder aandacht Zoals het er nu uitziet, gaat het VPD van Loomans binnenkort ‘op herhaling’, andermaal op de Mighty Servant die dan van Dubai naar Durban in Zuid-Afrika vaart. “We zijn er klaar voor”, stelt de luitenant. “Werken met een VPD is een leerzame ervaring. Met een relatief kleine ploeg vervul je een voor het Korps Mariniers unieke opdracht. Je leert het belang van een goede communicatie onderkennen. Zowel onderling als met de leiding van een organisatie, in ons geval in Den Haag. Je ervaart dat proactief optreden veel beter is dan wachten op dingen die komen gaan. Door de VPD-missies krijgen de reguliere compagniesen pelotonstrainingen van 23 Infanteriecompagnie in Noorwegen en Schotland, en het paraspringen, even minder aandacht. Maar daar staan nieuwe, interessante ervaringen tegenover. Qua Patet Orbis, zo wijd de wereld strekt, waar en wanneer dan ook.”

verworven waarmee zo nodig van grotere diepte en veiliger uit een onderzeeboot kan worden ontsnapt in noodgevallen. “De valreep blijft natuurlijk nog steeds de veiligste manier”, Wel of geen VPD aan boord: schepen die door een ‘piraatgevaarlijk’ gebied varen moeten zichzelf volgens Best Management Practices beveiligen, bijvoorbeeld met prikkeldraad op de valreep.

Generation Escape System, luitenant-ter-zee 1 Jos Bogaert. Tekst: Evert Brouwer I Foto: Ad Biersteker (AVDD)

Blik op de Mighty Servant 3, een bijna tweehonderd meter lange kolos.

‘Zonder VPD’s varen onverantwoord’ De olie- en gasdienstverlener Dockwise heeft, zoals elke reder, geen bevoegdheid om zelf gewapende beveiliging van haar schepen in risicogebieden te regelen. Omdat twee transporten van de Brabantse firma kwetsbaar waren, heeft Dockwise tot nu toe twee keer een VPD van de overheid toegewezen gekregen. Eerst voor de Transshelf en recent voor de genoemde Mighty Servant, twee ‘afzinkbare’ schepen. Het regelen van de teams had veel voeten in aarde, vertelt security manager Chris Heupers van Dockwise. “We hebben veel brieven aan de minister van Defensie gestuurd en veel overlegd met de Maritime Authority Curaçao. De Transshelf vaart namelijk onder Curaçaose vlag.” Maar het was allemaal de moeite waard, laat Heupers doorschemeren. “De bemanningen van de betreffende schepen en wij in Breda waren blij met de VPD’s. Het geeft veel vertrouwen als professionals de


10

relativeert de drijvende kracht achter het zogenoemde Second

torens Single en Dual Escape Trunk (SET/DET). “De druk hoeft slechts 5 bar hoger te zijn dan de buitenboorddruk, dan al werkt het systeem optimaal”, legt Bogaert uit. “Dit in tegenstelling tot andere pakken die veel meer drukverschil nodig hebben. Aan boord hebben we persluchttanks met een druk van 275 bar. Die lucht gaat nu dus minder snel op en je hebt op 350 meter diepte (waar een druk heerst van 35 bar) voor de laatste man ook maar 40 bar restdruk nodig om te ontsnappen.” De aardigheid is nu juist dat het nieuwe ontsnappingspak en Habetas geheel op elkaar aansluiten. Met de techniek van heden is het mogelijk om binnen computermodellen betrouwbare berekeningen te maken over de werking van beide. Hieruit blijkt dat het straks mogelijk moet zijn om vanaf 350 meter diepte heelhuids boven te komen. Nu is dat nog 180 meter. “Op de huidige generatie boten is de techniek de beperkende factor”, licht Bogaert toe. “Dat is niet vreemd, want het systeem dateert uit de jaren ‘60 van de vorige eeuw.”

beveiliging en de bewaking aan boord verzorgen. We kennen allemaal de krantenverhalen over kapingen in de wateren bij Somalië en het gevaar daarvan voor scheepsbemanningen.” Zoals het er nu uitziet, gaan er in de toekomst opnieuw detachementen mee op schepen van Dockwise die door ‘piraatgevaarlijk’ gebied moeten. Heupers: “Het wordt voor ons een standaardregel om met mariniers aan boord door gevaarlijk gebied te varen. Hun inzet is het geld waard, al is dat minder belangrijk als het om mensenlevens gaat. Aan de andere kant zijn wij een commerciële onderneming. Het inhuren van een VPD kost veel geld en onze kosten mogen niet de pan uit rijzen. Als een concurrent een goedkopere oplossing vindt, hebben wij daar nadeel van. Hoe dan ook vinden we een VPD aan boord van onze schepen noodzakelijk.”

Namens de Koninklijke Marine en ook binnen de NATO Submarine Escape and Rescue Working Group ging Bogaert op zoek naar verbeteringen voor het bestaande systeem. Bij het nieuwe product gaat het niet alleen om een pak, het is vooral de combinatie van technische verbeteringen die het hem doet. Wat het pak betreft: dit is van een heel andere, lichtere, stof dan bij de voorganger, ten behoeve van het comfort. Ook zit er aan het been een eenmansreddingsbootje. “Dat blijkt toch wel een belangrijke toevoeging, waardoor de overlevingskansen op zee verder toenemen. Verder zijn de kunstig verstopte handschoenen en het noodsignaal grote verbeteringen.”

Tijdens het reguliere onderhoud worden de SET en DET van de boten de komende tijd aangepast. Hr.Ms. Bruinvis, Dolfijn en Zeeleeuw krijgen dit jaar nog de nieuwe pakken van leverancier Texcon aan boord, de Walrus volgt volgend jaar.

Straks is het mogelijk om vanaf 350 meter diepte heelhuids boven te komen. De pakken worden in ruime hoeveelheden gepositioneerd bij de ontsnappingstorens aan zowel de voor- als de achterzijde van de boot. Dit vanwege het risico dat één van de vluchtroutes als gevolg van een ongeval kan zijn geblokkeerd. Zo is er ook onder deze omstandigheid voor elke opvarende een pak beschikbaar. 350 meter Naast de pakken zijn ook acht Habetas-systemen (twee per boot) aangeschaft bij een Duits consortium. Habetas is een zelfregelend systeem dat geen andere energiebron nodig heeft dan hogedruklucht uit de fles van de ontsnappings11

Eenmaal bovenwater zorgt dit bootje (eerder opgevouwen en bevestigd aan het bovenbeen) voor extra comfort. Links: LTZ 1 Bogaert.


inD g A C H ToE efe R G RnON

A C H T E R G R ON D

Balans vinden tussen taak- en mensgericht leiderschap

vindt dat mensen lijken op muziekinstrumenten. “Net als een mens, heeft elk muziekinstrument bepaalde karaktereigenschappen”, vertelde hij. “Een bas is rustig, krachtig en dient als fundament, terwijl de trom druk is en van tempo houdt. Een viool daarentegen is meer van het samenspel, harmonie en een gemoedelijke sfeer.” Een mooi muziekstuk ontstaat door samenspel van diverse muziekinstrumenten die goed op elkaar afgestemd worden. Wat een dirigent is voor een orkest, is een leidinggevende voor zijn ondergeschikten. Hij moet de juiste mensen samenbrengen om een goed eindresultaat te bereiken.” Met deze zienswijze gaat ook Bureau Leiderschap vanaf januari 2012 aan de gang. Zij vertaalt dit naar de nieuwe variant van de APK-trainingen. Deze trainingen, bedoeld voor alle leidinggevenden van het CZSK vanaf de rang korporaal en burgers met een gelijkwaardige schaal, richten zich op het bevorderen van de sociale aspecten van leidinggeven. De nieuwe variant, APK2, besteedt extra aandacht aan samenwerken in teams.

Baviaan of muziekinstrument? De Koninklijke Marine is vergelijkbaar met een groep bavianen, maar haar medewerkers moeten behandeld worden als muziekinstrumenten. Deze boodschap klonk tijdens het Symposium Leiderschap op 28 oktober in Den Helder. In het kader van de Visie Militair-maritiem Leiderschap 2011-2020 richt de KM haar pijlen nogmaals op de balans tussen taak- en mensgericht leiderschap.

Tekst: Marloes Rutsen

Ruim 120 leidinggevenden, van korporaal tot en met admiraal, verzamelden zich in de Albatros, waar diverse sprekers hun expertise loslieten op de Visie. Volgens de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, zijn de verwachtingen rond leiderschap bij defensie zeer hoog; de norm is perfectie. “Momenteel hebben we te maken met een ‘hijgerige’ cultuur”, stelde de admiraal. “Pers, politiek en maatschappij leggen een grote druk op defensie, door te verwachten dat alles direct goed gaat.” Er bestaat volgens de vlagofficier echter geen perfect model voor leiderschap. Leiderschap verschilt per situatie; duidelijkheid is daarbij het toverwoord.

Geen baas, wel leiders Bioloog Patrick van Veen kon het belang van duidelijkheid beamen. In 1999 startte hij met onderzoek naar de overeenkomsten tussen sociaal gedrag van apen en mensen binnen bedrijven. Net als mensen zijn apen sociale wezens; dit is zeer belangrijk voor het goed functioneren van een organisatie, een kudde of roedel. Volgens Van Veen is de KM het best te vergelijken met een groep bavianen. “Bavianen leven in kleine groepjes. Niemand is echt de baas, maar er zijn wel leiders. De groepjes zijn echter te klein om alleen te kunnen overleven. Wanneer er gevaar dreigt, vormen meerdere groepjes één grote clan, om zo op te kunnen treden tegen

Entertainer en consultant De Hoop druk in de weer.

een bedreiging. Iedereen moet er op zo’n moment blind op kunnen vertrouwen dat ook de ander zijn verantwoordelijkheden neemt.” Na de pauze was het woord aan Harrie Aardema en Robert van Riel, experts op het gebied van cultuur & leiderschap. Volgens Aardema speelt authenticiteit een sleutelrol bij goed leiderschap. “Door veel regels verlies je je authenticiteit”, legde Aardema uit. “Bij de marine, waar regels de boventoon voeren, moeten leidinggevenden extra hun best doen om dicht bij zichzelf te blijven. Op den duur loont dit echter. Een leider die zijn authenticiteit behoudt, krijgt meer aanzien dan iemand die klakkeloos regels volgt.”

‘Een leider die zijn authenticiteit behoudt, krijgt meer aanzien dan iemand die klakkeloos regels volgt.’ Dirigerende leidinggevende De laatste spreker van de dag was entertainer en consultant Richard de Hoop. Zijn doel was het belang van diversiteit binnen een team illustreren. Dit deed hij op zeer ludieke wijze, namelijk door te zingen en muziek te maken. De Hoop

Bioloog Van Veen boeit zijn toehoorders.


12

13

Het tweede deel van de dag bestond uit een discussie, waarbij de bezoekers hun mening over de Visie konden geven. “Een dergelijk document moet helder en duidelijk zijn, een boekwerk van 44 pagina’s is dat niet”, aldus een adjudant. Een andere aanwezige was het hiermee eens: “De aanwijzingen die genoemd worden in de Visie moeten wij zelf implementeren. Door de ontoegankelijkheid van het document wordt dit ons moeilijk gemaakt.” Generaal-majoor der mariniers Ton van Ede, die de dag afsloot, was blij met de feedback. “Het document moet gezien worden als leidraad, daar mag u zelf invulling aan geven. We hopen dat u hier op uw eigen manier mee aan de slag gaat; voor ondersteuning kunt u altijd bij ons terecht.”

Extra aandacht voor samenwerken De feedback op de Visie Militair-maritiem Leiderschap 2011-2020 wordt door de organisatie ter harte genomen. Op haar beurt verwacht de organisatie dat medewerkers uitvoering geven aan de vier succespijlers van de Visie. De eerste twee pijlers – de waarden van de KM en de drie rollen van leidinggevenden (leider, manager en coach) – zijn vrij in te vullen door de leidinggevenden zelf. Voor een effectieve invulling van de derde en vierde pijler – de individuele militair-maritieme vorming en teamgerichte begeleiding – biedt het CZSK ondersteuning. Denk hierbij aan opleiding, training, P&O-instrumenten en coaching.


I n terview

i n terview

CZSK van start met reorganisatie

Winkel

tijdens verbouwing

omvang van de marine in 2016 van ruim 10.000 functies uitkomen.” Naast de getalsmatige inkrimping, moet de transitiemanager ook oog houden voor de opgedragen verdeling naar rang en schaal – de Numerus Fixus – binnen de KM. “Het ideale kader is een mooie piramide, maar we zijn een organisatie met hoogwaardig materieel waarvoor veel kennis en ervaring nodig is. Als je daar de Numerus Fixus overheen legt, zie je dat het in de hogere rangen en schalen pijn gaat doen. In februari 2012 bekijken we de opdrachten nog een keer voordat we daadwerkelijk de nieuwe organisatie gaan bouwen. Dan is er naast de aantallen per rang ook zicht op de uitwerking van de deelopdrachten, zoals de verdere intensivering van de samenwerking van het Korps Mariniers en de vloot, de 30 procent reductie in bestuur etcetera. Dat zal betekenen dat we waar mogelijk meer samen moeten doen en anders moeten werken. Anders vang je dit soort reducties niet op. Volgens planning beginnen we dan in 2013 met het daadwerkelijk inrichten van de nieuwe organisatie.”

KTZ Brummelaar: “Ik roep iedereen op om mee te denken over de toekomst”. (Foto: Eva Klijn, AVDD)

Binnen de grote defensiereorganisatie is de Koninklijke Marine nu zelf aan zet. “Vanaf vandaag staan wij aan het roer en bepalen we zelf de koers die we gaan varen”, aldus de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom. Het beleidsvoornemen ligt er en het is nu aan de KM om kleiner en efficiënter te gaan werken, meer samen te doen en vooral slagvaardiger uit de strijd te komen. De transitiemanager tijdens deze ommezwaai is kapitein-ter-zee Ludger Brummelaar. Hij legt uit. Tekst: Joost Margés

'Het wordt een forse klus die de hele organisatie gaat raken.'

“De randvoorwaarden voor de reorganisatie komen voort uit de blauwdrukken, de Numerus Fixus en de Herbelegging Vastgoed Defensie”, licht kolonel Brummelaar toe. “Op basis daarvan werkte het transitieteam van de marine de afgelopen maanden aan het beleidsvoornemen. Hierin staan ook de contouren voor de nieuwe marine en vier deelopdrachten (Operaties, Materiële Instandhouding, Personeel & Bedrijfsvoering en CZMCARIB). De komende periode werken we met de diverse projectteams verder aan de concrete invulling. Niet alleen binnen de vier deelopdrachten, maar juist in samenhang met andere deelopdrachten”, aldus Brummelaar. “De teams hebben tot februari de tijd om hun opdracht uit te werken; dan leggen we alle uitwerkingen naast elkaar en kijken we of de opdrachten in de praktijk haalbaar zijn. Aansluitend beginnen we met het opstellen van het concept Voorlopig Reorganisatieplan (cVRP) dat vóór de zomer van 2012 af moet zijn.” Samenhang Al met al komt er de komende periode veel op ons af, volgens de kolonel. “We gaan eenheden ‘stilzetten’ en moeten het aantal opleidingsplekken fors terugdringen. Daarnaast is er de integratie van het Marinebedrijf. Intussen blijft ‘de winkel’ gewoon open en wordt een onveranderde inzet van ons gevraagd.” De grote uitdagingen daarbij liggen volgens de transitiemanager in het behouden van kennis en kunde


14

en het hooghouden van de motivatie. “Iedereen kijkt als het ware door zijn eigen ‘rietje’ naar de organisatie en geeft in meerdere of mindere mate aan hoe het er op specifieke terreinen moet uitzien, van militaire muziek, P&O, Arbo & Milieu tot sport. Als je alle rietjes bij elkaar pakt, passen ze echter niet meer in het glas.” Het wordt daarom een forse klus die de hele organisatie gaat raken. “We moeten en gaan dan ook alles bezien, nergens staat een hek omheen. Het moet daarnaast in samenhang, want er komt één cVRP. Goed dus dat de Medezeggenschap vanaf het begin informeel betrokken is en actief meedenkt en -kijkt”. Een van de deelopdrachten is een verdere intensivering van de samenwerking van het Korps Marininiers en de vloot. (Foto: AVDD)

Meer samen en anders werken De afgelopen maanden kwam het volgende ter tafel: “We gaan terug van vijf directies naar drie, los van de CZMCARIBorganisatie. Het betekent dat we het met minder mensen moeten zien te doen. De reductie komt neer op een verlies van 1.500 tot 2.000 VTE’en; dat moet uiteindelijk op een

15

“Uitgangspunt bij alle ingrepen is dat er straks nog steeds een professionele organisatie bestaat op personeels- en materieelsgebied, dankzij behoud van kennis, kunde en gemotiveerd personeel”, licht Brummelaar toe. Mooie woorden, maar voor veel medewerkers blijft het afwachten. Velen vragen zich af: ‘Wat brengt 2012 voor mij persoonlijk?’. “Ik snap dat en natuurlijk proberen we zo snel mogelijk duidelijkheid te geven, maar we moeten onze tijd benutten en verstandig en kritisch te werk gaan. Dat kost tijd en het zal echt niet zonder pijn gaan, maar iedereen kan wel rekenen op maximale zorgvuldigheid. Naast vrees voor de eigen positie en toekomst, bemerk ik hier en daar op de werkvloer ook gelatenheid. Dat is niet goed, maar wel begrijpelijk. Ik hoop dat deze gelatenheid plaatsmaakt voor betrokkenheid en roep iedereen op om juist mee te denken over de toekomst. De fundamenten en contouren voor de nieuwe marine zijn er misschien wel, maar er is nog steeds ruimte voor heel veel inbreng. Uiteindelijk maken wij als marinemannen en -vrouwen alles werkbaar.”


Cere m o n iee l

a c t u ee l

Admiraalslezing trekt historische parallellen

‘Historicus slechte gids voor politicus’ Het schitterend verbouwde Scheepvaartmuseum in Amsterdam was woensdag 9 november de plaats van handeling van de derde editie van de tweejaarlijkse Admiraalslezing. Voor deze keer was de gerenommeerde Oxford-professor en docent maritieme geschiedenis Nicholas Rodger gevraagd om zijn bespiegelingen op de wereld te berde te brengen. Tekst: Joost Margés I Foto’s: Wim Salis (AVDD)

Professor Rodger

CZMCARIB pakt uit voor koninklijke gasten

Tot in de puntjes

Hare Majesteit de Koningin heeft samen met de Prins Willem-Alexander en Prinses Máxima een bezoek gebracht aan

Professor Rodger is de auteur van ‘The Command of the Ocean – A Naval History of Britain’. Hij ontving vorige maand op het US Naval War College (Newport, Rhode Island) de prestigieuze Hattendorf-prijs voor zijn bijdrage aan de maritieme geschiedschrijving. De gastheer van de Admiraalslezing, Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, toonde zich dan ook zeer ingenomen met de welbespraakte professor die hij alle ruimte had gegeven bij het kiezen van zijn onderwerp. Handel loopt gevaar Professor Rodger maakte van de gelegenheid gebruik om in te gaan op het belang van goede geschiedschrijving. “Er bestaat een groot verschil tussen goede en slechte geschiedenis, tussen mythes en feiten”, zo waarschuwde de professor. “Winston Churchill waarschuwde ooit ‘dat historici de slechts denkbare gidsen zijn voor politici’. Politici halen namelijk ideeën uit geschiedenis die nooit heeft plaatsge-

vonden of totaal irrelevant is.” Rodger trok verder parallellen tussen het einde van de 19e eeuw en het heden, met opkomende, grote machten. Hiermee doelde Rodger vooral op China dat hij omschreef als ‘economisch sterk, maar politiek zwak’. “Net als in die tijd beleven we nu een lange periode van vrije wereldhandel. De internationale politieke situatie wordt echter snel instabieler en de internationale handel loopt daarmee meer en meer gevaar.” Na afloop van de Admiraalslezing ontving professor Rodger van admiraal Borsboom een kleine kopie van de admiraalsstaf van Michiel de Ruyter. Geheel in stijl volgde de boekuitreiking van het eerste exemplaar van ‘Michiel de Ruyter: Dutch Admiral’. Op zijn beurt ontving admiraal Borsboom dit opvallende werk uit handen van Coen Baron Schimmelpenninck van der Oije, oud-directeur van het Rotterdamse Maritiem Museum en voorzitter van de Hoge Raad van Adel. Volgens de uitgever ervan, Rolof Baron van Hövell tot Westerflier, belicht het boek ‘de mondiale rol van onze zeeheld en de internationale impact van zijn optreden’. “Van de negen auteurs die aan het werk meeschreven komen er zeven van buiten Nederland. Dat geeft De Ruyter meer allure en daarmee komt hij beter in perspectief te staan.”

het Caribisch Gebied. Eenheden van de Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied (CZMCARIB) omlijstten dit bezoek met passend ceremonieel. Daarnaast zorgde ook de bevolking van de eilanden voor een warm welkom. Tekst: Vanessa Strijbosch/Foto’s Peter Bijpost (AVDD)

Op Aruba, Curaçao en Sint Maarten werd de Koningin met groot ceremonieel ontvangen. Dat gebeurde om te beginnen met een erewacht, gedeeltelijk verzorgd door eenheden van CZMCARIB. Op Aruba en Sint Maarten gaf een peloton van de marinierscompagnie de eerbewijzen, aangevuld met pelotons van de Arubaanse Militie. Op Curaçao bestond de erewacht onder andere uit de pelotons van de landmachtcompagnie en de Curaçaose Militie. Ten slotte stonden ook de Vrijwilligerskorpsen van Curaçao en Sint Maarten op hun eilanden opgesteld in de erewacht. Er mocht niets aan het toeval overgelaten worden. En dat gebeurde ook niet toen


16

Hare Majesteit op Aruba de eerste gewapende erewacht inspecteerde op 28 oktober. Met op de achtergrond wapperende vlaggen en een groot spandoek met de vrolijk gestemde woorden ‘Bon bini famia real’ liep de koningin goedkeurend langs de opgestelde militairen. Ook op Curaçao en Sint Maarten verliep het groot ceremonieel vlekkeloos. In totaal tien Tamboers en Pijpers luisterden alle ceremoniële ontvangsten muzikaal op en namen een prominente rol in. Uit Nederland kwamen zeven muzikanten, inclusief de Tamboer Maître van het Korps Mariniers om de drie Tamboers en Pijpers van CZMCARIB, te versterken.

V.l.n.r.: Baron van Hövell tot Westerflier, vice-admiraal Borsboom, professor Rodger en Baron Schimmelpenninck van der Oije.

Een gemêleerd publiek van hoge militairen, adellieden, burgers en buitenlui hoorde professor Rodgers betoog aan.

17


m ateriee l

m ateriee l

Nieuwe sonarsystemen voor Walrusklasse

Verstoppertje spelen voor gevorderden

waar het betreffende object zich bevindt. “Inkomende torpedo’s zagen we voorheen wel aankomen”, legt de luitenantter-zee uit, “maar uit welke richting ze kwamen en hoever ze van ons verwijderd waren, konden we niet nauwkeurig vastleggen. Toch was de oude apparatuur niet onveilig. Met aanvullende sensoren konden we alsnog het nodige in kaart brengen en de veiligheid waarborgen. Dit werkte alleen omslachtiger; nu zit alles in één systeem.” Het andere instrument, het Frequency Analysis System, analyseert de uit het water ontvangen geluidsgolven. Het klotsen van water tegen de romp van een schip, het draaien van de motoren of de schroeven; niets blijft onopgemerkt voor de sensoren.

Gebiedsverkenningen, het opsporen van vijandelijke subs en special operations uitvoeren, gaat nog beter met het gloednieuwe Mine Avoidance, Intercept and Analysis-systeem, kort gezegd MANTA. Het technische hoogstandje maakt het mogelijk om actief doch onopgemerkt, stille en bewegingsloze objecten onderwater te traceren. “Het verstoppertje spelen voor gevorderden is begonnen”, aldus luitenant-ter-zee 1 Wouter Smit, de commandant van Hr.Ms. Bruinvis.

Operator matroos 1 Manshanden aan het werk op een van de consoles van het MASsysteem. LTZ 1 Smit kijkt mee. (Foto: Rob van Eerden, AVDD.)

In de kustwateren van Zuid-Engeland traint de bemanning van de Bruinvis zes weken lang als eerste met MANTA. “Het aantal onderzeeboten is wereldwijd de laatste jaren snel gestegen”, vertelt Smit. Het adopteren van de nieuwste technische ontwikkelingen is om die reden steeds meer van levensbelang.” Met de introductie van de apparatuur komen er twee nieuwe sonars en een nieuw analysesysteem aan boord die met behulp van vernuftige software aan elkaar zijn geknoopt. Twee ervan vervangen huidige instrumenten. Die waren zodanig verouderd, dat reserveonderdelen niet meer leverbaar bleken. Bovendien was de apparatuur niet meer toereikend voor de huidige inzet. “Tegenwoordig zijn we veel meer in de kustwateren nodig in plaats van op grote diepte”, beargumenteert Smit. “De mijndreiging is in ondiep gebied veel groter.” Niets ontziend Om deze en andere dreigingen te signaleren, kocht de marine de Mine and Obstacle Avoidance-sonar aan. Het kan signalen uitzenden om mijnen, obstakels en schepen die geen signalen uitzenden en zich vóór de boot bevinden, te detecteren.


18

Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk

Van oppervlaktewater tot zeebodem, niets wordt ontzien. “De uitgezonden signalen zijn onzichtbaar voor andere boten waarop systemen als MANTA ontbreken; dit is baanbrekend voor onze Onderzeedienst”, vertelt de commandant. “Tot op heden moesten we verder van de kust en de bodem opereren om mijnen en andere onderwaterobstakels te ontwijken. Nu we dichter bij land kunnen komen, zijn we in staat onze taken nog beter uit te voeren.” Een andere handigheid is het in kaart kunnen brengen van de zeebodem. Van niet-regulier bevaren waterwegen ontbreken vaak gedetailleerde kaarten. Met deze apparatuur kunnen we ter plekke bekijken hoe het verloop van de bodem is, hoe diep deze zich onder de zeespiegel bevindt en wat er aan kabels, scheepswrakken, mijnen of andere zaken ligt.” Alles in één De twee systemen die de oude vervangen, detecteren en classificeren op een passieve manier objecten in het zeewater. Het Intercept Ranging System vangt met drie hydrofoons uitgezonden signalen op en is daarmee in staat te berekenen

‘Nu we dichter bij land kunnen komen, zijn we in staat onze taken nog beter uit te voeren.’ Geslaagde doorontwikkeling De in beginsel extern ontwikkelde MANTA-apparatuur is voor de Walrusklasse aangepast. “De wensen van het CZSK bleken grotendeels overeen te komen met de nieuwste technologieën van de markt”, weet projectmanager MANTA luitenant-ter-zee 2OC Lucas Leppink van DMO Onderwatertechnologie. Onder leiding van DMO ontwikkelde L-3 ELAC Nautik en haar onderaannemers, waaronder TNO, bestaande systemen verder door. Deze konden vervolgens gelijk worden doorgevoerd op de Bruinvis, die op dat moment voor onderhoud in het dok lag. Het afgelopen jaar werd de

nieuwe apparatuur uitgebreid getest op de boot. Eerst in de haven, daarna op zee en tot tevredenheid van de Onderzeedienst. Leppink: “De sonaraanpassingen kunnen binnenkort dus ook ingebouwd worden in de drie andere boten van de Walrusklasse.” “Onze uitdaging ligt nu in het onder de knie krijgen van de nieuwe systemen”, besluit Smit. “Daar gebruiken we de training bij Zuid-Engeland voor.” Eind december is de Bruinvis dan inzetgereed. Als deze niet gelijk op missie hoeft, traint de bemanning het eerste half jaar van 2012 nog door op detailniveau. “Die extra tijd geeft ons de ruimte om de nieuwe apparatuur echt binnenstebuiten te keren.”

Instandhoudingsproject Walrusklasse Het project Veiligheidsaanpassingen Sonar Walrusklasse is onderdeel van het instandhoudingsproject Walrusklasse. De modificaties moeten ervoor zorgen dat de vloot tot 2025 operationeel inzetbaar is. Behalve de sonarsystemen worden ook de conservering, de platformsystemen, het combat management-systeem en het periscoopsysteem onder handen genomen. De aanpassingen brengen een noodzakelijke herindeling op de boot met zich mee.

Voor het plaatsen van het Mine and Obstacle Avoidancesysteem zijn gaten in de drukhuid van de boegconstructie gemaakt. (Foto: Eva Klijn, AVDD)

Links: Hr.Ms. Bruinvis (Foto: Henry Westendorp, AVDD)

19


o efe n i n g

o efe n i n g

Waterpret richting baret Zeesoldaten-in-opleiding van lichting 11-1 van het Mariniers Opleidings Centrum uit Rotterdam steken bij Raamsdonksveer het water van de Bergsche Maas over. Dit deden de mannen op 2 november in het kader van hun Final Excercise (FINEX). Opvallend aan de groep was dat deze als eerste lichting voor een groot gedeelte bestond uit cursisten van de MBO-opleiding Veiligheid en Vakmanschap. Tijdens de 1,5-jarige opleiding werden de cursisten al voorbereid op het leven als militair. De EVO voor deze cursisten bedroeg daarom ook 28 weken, in plaats van 36 weken. De cursisten kregen tijdens de FINEX traditioneel te maken met marsen, bivakken, aanvallen en doorwadingen. Het is de bedoeling dat de aanstaande mariniers hierbij de juiste mentale en fysieke gehardheid aan de dag leggen om de felbegeerde baret te verdienen. Foto: Don van Rooy


20

21


m ateriee l

moateriee efe n i n gl

Doek valt voor schepen en eenheden van het Korps Mariniers

Tijd van gaan is nu gekomen Gedwongen door bezuinigingen nam de Koninklijke Marine in 2011 afscheid van een aantal (varende) eenheden. De bevoorrader Hr.Ms. Zuiderkruis verlaat de vloot met een lange staat

Hr.Ms. Zuiderkruis was in 1981 het eerste schip dat ging varen met een gemengde bemanning.

van dienst. Vier mijnenjagers daarentegen gingen aan de ketting in de bloei van hun leven. Verder werd besloten om de Mortiercompagnie en het Stingerpeloton van het Korps Mariniers over te hevelen naar het Commando LandstrijdkrachDe Zuiderkruis in aanbouw in de jaren ’70.

ten. Betrokkenen reageren op onvermijdelijkheden en blikken terug.

Tekst: Joost Margés | Foto's NIMH

Voor Hr.Ms. Zuiderkruis, de Oude Dame van de KM, komt het einde niet als een grote verrassing. De 36-jarige oorlogsbodem heeft haar taak verricht en is toe aan vervanging. Ook Hr.Ms. Amsterdam zal op termijn uit dienst gaan. Beide schepen maken plaats voor één vervanger: het Joint Logistic Support Ship, dat momenteel in aanbouw is. De Zuiderkruis kwam in 1975 in dienst en maakte furore door in 1981 als eerste met een gemengde bemanning te gaan varen. Dat gebeurde onder een zeer strikt regime, juist omdat er door een vergrootglas naar gekeken werd. Ter illustratie: er gold bijvoorbeeld een algeheel dansverbod aan boord. Wat begon als een gewaagd experiment, is 30 jaar later niet meer weg te denken.

KTZ Karis: “Ons takenpakket blijft ongewijzigd, we zullen het alleen met minder schepen moeten doen”. (Foto: Ad Biersteker)

Hechte band Hoewel hij destijds nog niet aan boord zat, is matroos 1 Bas Pijl toch wel de opvarende die verreweg het langst aan boord zit. “Ik kwam in 2000 als takenboeker aan boord”, vertelt de techneut. “Een jaar later ging ik de draaiopleiding in; hier leerde ik onderdelen maken. Dat deed ik tot eind 2009.” Hierna switchte Pijl naar de afdeling Energie. “Samen met mijn team verzorg ik het onderhoud van dieselgeneratoren, stoomketels en verdampers. Door de ouderwetse techniek is de Zuiderkruis nog een echt ‘werkschip’. Op nieuwere schepen is veel meer geautomatiseerd.”

‘Door de ouderwetse techniek is de Zuiderkruis nog een echt ‘werkschip’.’ De band tussen de Zuiderkruis en haar opvarenden blijkt hecht. “Korporaals kwamen hier weer als sergeant aan boord en later soms weer als majoor”, vervolgt Pijl. “Dat was echt een kenmerk van de Zuiderkruis. De kennis en ervaring bleef daardoor ook aan boord. En er ging altijd wel wat kapot, dus viel er ook altijd wat te repareren. Een persoonlijk ‘hoogtepunt’ was voor mij toen we met twee kapotte hoofdmotoren voor de kust van Las Palmas dreven, eind 2003. Na tien dagen keihard werken kregen we de boot met zijn allen weer aan de gang.” Pijl kan nog wel even doorgaan. Over de prachtige (verre) reizen met het schip, over de laatste trip naar Somalië,


22

23

De Mortiercompagnie verrichtte in 1995 baanbrekend werk in Bosnië.

waar het schip een belangrijke rol speelde bij piraterijbestrijding. “Voor alle verhalen is Alle Hens veel te dun”, vat hij het kort samen. Kunst- en vliegwerk In tegenstelling tot de Zuiderkruis, zijn de vier stilgelegde mijnenjagers nog niet beland aan het einde van hun levenscyclus. Toch ging Hr.Ms. Maassluis in mei 2011 uit dienst, gevolgd door de Hellevoetsluis in oktober en de Haarlem en Middelburg het meest recent. De schepen waren nog redelijk recentelijk geüpdate volgens de PAM-formule. Wat er met de vier uitgefaseerde mijnenjagers gaat gebeuren, is nog onbekend. De overgebleven zes schepen krijgen nog een nieuwe dieselgenerator en radiocentrale. Hiermee kunnen de schepen nog mee tot 2019. De plaatsvervangers zullen naar verwachting beschikken op afstand bestuurbare mijnenbestrijdingssystemen. Als Groepsoudste van de Mijnendienst staat kapitein-ter-zee Ric Karis natuurlijk niet te juichen bij het uit dienst stellen van vier mijnenjagers. Aan de andere kant kan ook hij zich slechts neerleggen bij de keuze om de schepen uit dienst te nemen. “We zagen het aankomen, maar als je weet hoeveel effort het heeft gekost om het nieuwe systemen aan boord te integreren, is het wrang om nu al afscheid van deze schepen te moeten nemen. Hoe dan ook blijft ons takenpakket ongewijzigd; we zullen het alleen met minder schepen moeten doen. Wellicht kunnen we het minder lang volhouden dan voorheen. Onze recente optreden bij Libië binnen de missie Unified Protector was bijvoorbeeld al kunsten vliegwerk, met een grote impact op het personeel dat langer van huis was dan voorzien.”


m ateriee l

m ateriee l

Niet te harden De genoemde missie was een mooie opdracht voor Hr.Ms. Vlaardingen – die de reorganisatieschifting overleefde – en de inmiddels stilgelegde Haarlem. “Heel opvallend trouwens dat de Haarlem er weer bij was; dat was ook zo tijdens de Eerste Golfoorlog”, zegt Karis. In 1991 nam de mijnenjager samen met de Zierikzee en de Harlingen deel aan operatie Phalanx Mike in de Arabische Golf. De schepen waren goed voor het ruimen van 35 mijnen. Enkele jaren eerder, in 1988, namen de Maassluis, Hellevoetsluis en Urk ook al deel aan operatie Octopus. Deze mijnenbestrijdingsoperatie in de Golf moest de scheepvaart beschermen tegen mijnen. De mijnenjagers waren hierbij toegerust met extra NBCD-middelen, verbindingsapparatuur, mitrailleurs en antiluchtdoelraketten van het type Stinger. Eén van de detachementcommandanten van het Stingerpeloton was destijds Ronald Poetiray, inmiddels luitenantkolonel der mariniers en commandant van het Amfibisch Gevechtssteun Bataljon (AMFGVSTBAT). Hij herinnert zich vooral het gebrek aan actie en dat het met 50 graden Celsius aan dek niet te harden was voor de wachtlopende schutters. Poetirays huidige bataljon bestaat pas drie jaar, maar wordt toch alweer leeggehaald. De reden: andermaal de bezuinigingen. “De Mortiercompagnie en het Tegen Luchtdoelenpeloton vormen samen met Fire Support Teams onderdeel van het AMFGVSTBAT. Daarnaast beschikken we over twee bootcompagnieën en de Maritime Special Operations-compagnie. “De beslissing is nu gevallen om de mensen en middelen van de grondgebonden vuursteun (mortieren) en grond-lucht-

Het afvuren van mortiergranaten op Bosnisch-Servische stellingen was een niet mis te verstaan signaal.

MATR 1 Pijl werkte elf jaar lang aan boord van de Zuiderkruis.

verdediging (Stingers) over te hevelen naar het Commando Landstrijdkrachten (CLAS). Het gaat om ruim negentig functies.” Baanbrekend optreden De keuze voor mortieren voert terug naar de jaren ’70 van de vorige eeuw en had te maken met de samenwerking met de Britse Royal Marines binnen de United Kingdom Netherlands Amfibious Force. “Nederlandse eenheden van het Korps Mariniers werden opgenomen in 3 Commando Brigade RM”, vervolgt Poetiray. “De Britten werkten zelf met houwitsers, maar de mortieren pasten beter bij onze manier van optreden als lichte

infanterie. In 1988 hebben we zeven 120 millimeter-buizen van het merk Hotchkiss-Brandt aangeschaft; daarvoor beschikten we alleen over 81 en 60 millimeter-wapens.” De Stingers van producent General Dynamics deden al vijf jaar eerder hun intrede. Dit lichte, handzame en infrarood-geleide schouderwapen vormde indertijd een revolutie binnen de luchtafweer. Vooral het succesvolle optreden van Afghaanse Mudjahedien tegen helikopters van de Russische bezetter sprak tot de verbeelding. Poetiray: “Nog steeds is elke vlieger bevreesd wanneer er Stingers van de tegenpartij in het operatiegebied aanwezig zijn.” De mariniers hebben hun Stingers nooit operationeel hoeven inzetten. De keer dat ze daarop het meeste risico liepen, was tijdens de genoemde operatie Octopus in de Perzische Golf, aan boord van Hellevoetsluis en Maassluis. Hoewel de mortieren ook niet stukgeschoten zijn tijdens talrijke vijandelijkheden, was het eenmaal wel menens. Dat was in 1995 in Bosnië. De Mortiercompagnie vormde destijds onderdeel van het Koninklijke Marine Detachement Bosnië 1, op zich weer een onderdeel van de Rapid Reaction Force van de VN. Poetiray spreekt van een ‘baanbrekend optreden’ in 1995. “Het kostte de mariniers de grootste moeite om in positie te komen, door de barre weersomstandigheden en tegenwerking van Bosnische eenheden.” Het afvuren van plusminus 30 mortiergranaten op Bosnisch-Servische stellingen bij Mount Igman was een niet mis te verstaan signaal aan de belegeraars van Sarajevo. Door de barrages van de mariniers en luchtaanvallen door NAVO-vliegtuigen zagen de Bosnische Serviërs zich gedwongen om hun zware wapens terug te trekken uit de directe nabijheid van de stad. Daarmee nam het acute gevaar voor de inwoners sterk af.

LKOLMARNS Poetiray ziet zijn mortieren en Stingers vertrekken. (Foto: Ad Biersteker)

Poetiray spreekt met trots over de eenheid die destijds zo voortvarend te werk ging. En uiteraard vindt de overste het spijtig dat de Mortiecompagnie net als het Stingerpeloton overgaat naar het CLAS. “De mensen die straks het werk van ons overnemen dienen wel in ons kielzog en onder dezelfde extreme omstandigheden te kunnen opereren. Daar zullen we dus aandacht aan moeten besteden. Gelukkig behouden we zelf nog de Fire Support Teams (FST); we breiden ze zelfs uit van vier naar acht. Zij werken volgens onze 3D-benadering, waarbij een ‘baasje’ zowel de Forward Air Controllers als de Forward Observation Officers aanstuurt.” Ten slotte begrijpt Poetiray overigens wel dat de keuze gemaakt is om de mortieren en Stingers ‘paars’ te beleggen. “Schaalvergroting en meer synergie is natuurlijk goed, zeker in tijden van bezuinigingen.” En daarmee toont Poetiray zich een realistisch mens rond de ombuigingen die voor het Korps en voor de vloot even onprettig als onvermijdelijk zijn.

Wat er met de vier uitgefaseerde mijnenjagers gaat gebeuren, is nog onbekend. Hr.Ms. Maassluis (M856) en Hellevoetsluis (M859).

De Stingers hadden binnen het Korps Mariniers vooral een brandweerfunctie.


24

25


o Iefe H S T On Ri n I Eg

H ist o rie

Vermiste onderzeeboot na zeventig jaar terecht

K XVI eindelijk boven water Bijna zeventig jaar na het zinken van de Hr.Ms. K XVI en haar 36-koppige bemanning is er eindelijk duidelijkheid voor de nabestaanden. Australische sportduikers vonden de onderzeeboot begin oktober voor de kust van Borneo. Joke Jarmann, dochter van de omgekomen commandant, kan het nieuws nog nauwelijks bevatten. Tekst: Corné Dalebout en Joost Margés

Een korte reconstructie: Samen met de K XIV en de K XV heeft de K XVI eind 1941 de taak de Japanse opmars tegen te houden in de Zuid-Chinese Zee. Bij de monding van de Sarawakrivier stuit de K XVI op een Japans konvooi. De commandant, luitenant-ter-zee 1 Louis Jarman, bericht zijn commandanten dat hij na het vallen van de duisternis tot de aanval overgaat. In de nacht van 24 december 1941 wordt de torpedobootjager Sagiri tot zinken gebracht. Een aanval op de Murakamo mislukt. Als de K XVI de volgende dag opdracht krijgt terug te keren naar Soerabaja, volgt radiostilte. Pas na de oorlog blijkt dat de Japanse onderzeeboot I-66 zestig mijl ten noordwesten van Kuching de aan de oppervlakte varende K XVI met één torpedo tot zinken heeft gebracht.

Hoop levend Jarman was blij, dankbaar en opgelucht toen zij op 22 oktober per brief door de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, op de hoogte werd gebracht dat de boot van haar vader was gevonden. “Een bijzonder emotioneel moment; je kunt eigenlijk zeggen dat ik nu ben begonnen aan een verlate rouwverwerking.” Moeder Jarman hield indertijd de hoop levend dat haar man krijgsgevangen was gemaakt en toch nog op zou duiken na de oorlog. Totdat de marine in 1946 het officiële bericht naar buiten bracht dat de K XVI was vergaan. “Een immens groot verdriet voor mijn moeder, wat nog werd versterkt door de kritiek vanuit de marine dat mijn vader schuld had aan de

ondergang van de K XVI, door vanuit een gevaarlijk gebied naar het hoofdkwartier in Soerabaya te seinen. Mijn moeder was hier bedroefd over en was het hier helemaal niet mee eens. Ze kende haar man als iemand met een groot verantwoordelijkheidsgevoel die de positie van zijn boot en bemanning nooit zou verraden. Ook ik bleef hierin geloven.” Chaos van de oorlog Kapitein-ter-zee KMR Ruud van Rooijen heeft kort geleden de kritiek op commandant Jarman weerlegd. Dat gebeurde in een uitgebreid exposé in Het Marineblad van augustus 2011. “De marineleiding in Soera-

baya besloot om 01.30 uur van de fatale 25ste december om de K VXI terug te roepen, maar verstuurde de opdracht pas om 12.00 uur; een fatale fout”, vat Jarman de conclusies van Van Rooijen kort samen. De kolonel vond de oorzaak van dit uitstel in de ‘chaos van de oorlog’. “Ik ben nog steeds bedroefd en geschokt”, geeft Jarman eerlijk toe. “Wel ben ik heel erg blij met de rehabilitatie van de dappere commandant.” Voor haar moeder komt dat eerherstel te laat, aangezien zij in 1983 het leven liet. Ook broer Han mocht het niet meer meemaken, nadat hij als jonge marineofficier in 1963 bij een auto-ongeluk om het leven kwam.

Het stuurwiel van de K XVI, gefotografeerd door de Australische duiker Coleman.

Jarman moet eigenlijk nog wennen aan het idee dat de K XVI eindelijk is gevonden. Ze kijkt dan ook uit naar de herdenking bij de Onderzeedienst op 14 december: “Dan hoop ik het stuurwiel vast te kunnen houden en zal alles pas echt tot mij doordringen. En wie weet dat de marine ons later nog de kans geeft om een krans in het water te werpen bij het zeemansgraf.”

‘Je kunt zeggen dat ik ben begonnen aan verlate rouwverwerking’

Joke Jarman voor het portret van haar vader als adelborst (Foto: Maurits van Hout).

Bijna zeventig jaar later vindt een groep Australische sportduikers het scheepswrak terug na een tip van een lokale visser. Experts van de Onderzeedienst van de Koninklijke Marine bevestigden inmiddels aan de hand van beeldmateriaal van de duikers dat het om de K XVI gaat. Alle Hens | november|december 2011

26

LTZ Jarman, de latere commandant van de K XVI. (Foto: archief Joke Jarman)

De K XVI werd varend aan de oppervlakte te grazen genomen (Foto: NIMH).

27


I n terview

in o terview efe n i n g

KIM-icoon Arie Borst neemt afscheid

‘Mijn hele hart en ziel ligt hierin’ Er zijn weinig adelborsten en marineofficieren die hem niet kennen: Arie Borst. Voor velen is hij onlosmakelijk verbonden

“Ik had toen geen idee wat het KIM precies was, maar de functie leek me een uitdaging. Ik was achter in de twintig en ging leidinggeven aan mensen die soms bijna twee keer zo oud waren als ik.”

met het Koninklijk Instituut voor de Marine; door een aantal zelfs ‘een begrip’ genoemd. Het Hoofd Facilitaire Zaken & Coördinator Evenementen wuift na 36 jaar het KIM vaarwel. “Mijn hele hart en ziel ligt hierin.”

Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk

Op de Helderse haven startte Arie Borst in 1971 zijn carrière als burgerambtenaar bij de marine. Vijf jaar werkte hij bij de Inventarisdienst, waar hij medeverantwoordelijk is voor de inboedel van de schepen. “Wanneer een schip in onderhoud ging, werd de hele inboedel ervan afgehaald. Die kregen wij dan in opslag. We keken alles na, maakten de boel schoon en repareerden of vervingen materialen wanneer nodig.” In de loop der tijd kreeg Arie twee kinderen met zijn vrouw Hendrika. Om zijn jonge gezin nog beter te kunnen onderhouden, wilde hij graag een stapje hogerop. Op een prikbord op zijn werk kwam hij een vacature tegen voor Hoofd Huishoudelijke Dienst bij het KIM.


28

Assaut-goeroe Inmiddels is Arie 41 dienstjaren verder en behoort hij zelf tot de ‘oudere garde’ van het KIM. “Het contact met de jeugd vind ik een van de leukste dingen in mijn baan. Je voelt je toch een beetje een van hen.” “Voor ons is mijnheer Borst de Assaut-goeroe”, vertelt adelborst Gery Zoer. Een jaar geleden werkte ze nauw met Arie samen toen ze in de Assaut Commissie zat. “Op de achtergrond keek hij mee bij de organisatie en als hij opmerkte dat wij iets over het hoofd zagen, gaf hij een seintje.” Tweemaal is Borst zelfs Beschermheer van de Assaut geweest. Hij was eigenlijk op facilitair gebied bij alle happenings binnen de muren van het KIM betrokken; van feesten en partijen tot installaties van nieuw personeel

De spin-in-het-web op het KIM neemt afscheid. Door collega’s geroemd om zijn betrouwbaarheid, flexibiliteit, vrolijke karakter en sociale instelling. (Foto: Rob van Eerden, AVDD)

Het Assaut 2011 voltrok zich in Caribische sferen, mede dankzij beschermheer Borst, hier met echtgenote Hendrika. (Foto: archief Arie Borst)

en beëdigingen. “Ik zorg ook altijd dat ik aanwezig ben tijdens evenementen, ook buiten kantooruren. Ik houd graag zelf een oogje in het zeil. Iets wat de adelborsten en mijn collega’s wel kunnen waarderen.” Geridderde Sinterklaas De toewijding die Arie heeft voor zijn werk wordt tot drie keer toe bekroond met een medaille. Hij kreeg zowel de bronzen als de zilveren Senaatsmedaille voor zijn verdiensten voor het Korps Adelborsten. Maar het grootste hoogtepunt vindt Arie het moment dat hij geridderd werd in de Orde van Oranje Nassau. “Die waardering is niet in geld uit te drukken”, verzucht hij trots. Arie’s loopbaan kende echter ook een aantal andere highlights. Zo ontmoette hij diverse leden van het Koninklijk Huis, zoals Prins Claus die hij een persoonlijke rondleiding gaf op het KIM. “De prins bracht een informeel bezoek aan het KIM om te zien waar zijn zoon Willem-Alexander terecht zou komen, kort voordat deze aan de opleiding begon.” Ook regelde Borst op facilitair gebied de ontvangst van wijlen koningin Juliana, voor wie hij een rode loper op het bordes legde. “Een lastige klus, want we konden het tapijt nergens aan vastmaken op die marmeren

29

Ook na zijn pensioen blijft het KIM-icoon betrokken bij de organisatie. (Foto: AVDD)

trap. Uiteindelijk hebben we een constructie van ijzerdraadjes en plakband bedacht. Die nacht droomde ik dat die het niet hield en de koningin onderuit ging. Gelukkig ging alles goed.” Verder trad Arie jarenlang op als goedheiligman. “Als Sinterklaas haalde ik, op verzoek, verschillende geintjes uit met collega’s. Dat waren fantastische momenten!” Ook na zijn pensioen blijft het KIM-icoon betrokken bij de organisatie. Zo blijft hij op de maandagmiddag als doelman deelnemen aan het stafvoetbal. “En ze weten dat ze me altijd kunnen bellen, mochten ze nog ergens advies voor nodig hebben.” Arie blikt met een grote glimlach terug op zijn tijd bij de marine, maar kijkt ook graag vooruit. “Ik heb drie prachtige kleinkinderen waar ik straks nog meer aandacht aan kan geven. Verder willen mijn vrouw en ik lekker reizen. Erop uit met de caravan, maar ook verre reizen maken, zoals naar Indonesië, waar we volgend jaar medio mei naartoe gaan.” Voor reizen over de weg en door de lucht draait Arie zijn hand niet om, maar op varen heeft hij het niet zo, bekent hij ten slotte: “Ik vind schepen prachtig, maar van varen word ik misselijk.”


o efe n i n g

l o gb o ek

Mariniers en Politie samen op sjouw

Heftig weekje

23 | 11

Daverend Korpsconcert in De Doelen Samen met een aantal gastartiesten, verzorgden de Marinierskapel en de Tamboers & Pijpers op 23 november het jaarlijkse Korpsconcert in De Doelen. De avond werd geopend met de ‘Prelude on the Navy Hymn’. Bijzonder, omdat dit werk door adjudant Joop van Dijk werd gecomponeerd. Alle registers werden open getrokken en verschillende gastartiesten maakten in de loop van het concert hun opwachting. Zo liet de virtuoze Edith Habraken, één van ’s werelds beste tamboers, het publiek kennismaken met het zogenoemde ‘Bassler Trommeln’, verwant aan de slagtechniek van de

tamboers. Samen met de Marinierskapel, de Tamboers & Pijpers en 200 leden van het koor Concertante en de Westlandse Koorvereniging Musica, bracht zij een bijzondere bewerking van de ‘Mars van de jonge Prins van Friesland’ ten gehore. Na de pauze was het tijd voor een klein feestje. De vier zangeressen van YesSister, JazzSister vermaakten het publiek met close harmony-versies van bekende liedjes. Aan het einde van de avond werd afscheid genomen van twee muzikanten van de Marinierskapel, de adjudanten Hans Boom en Nathan Hol. Boom vervulde ruim 28 jaar zijn rol als hoornist, en Hol

25 jaar als violist van ‘het strijkje’. De avond werd op traditionele wijze beëindigd met de Defileermars der Koninklijke Marine.

21 | 10

23 | 11

Hr.Ms. Urania sluit vaarseizoen succesvol af

Tromp verschiet Sea Sparrows

Samen met drieëntwintig andere klassieke zeilschepen nam Hr.Ms. Urania, het opleidingszeilschip van de Koninklijke Marine, afgelopen deel aan de 6e editie van de Race of the Classics Young Professionals 2011. Deze race bracht 750 jonge werknemers van multinationals naar zee met in totaal 24 klassieke zeilschepen. Dit jaar embarkeerde een team van burgermedewerkers van de Defensie Materieel Organisatie om te racen tegen de andere teams. De race startte vanuit de Veerhaven in Rotterdam en bracht de vloot

naar Brugge. Op dit traject eindigde Urania als 4e. De tweede leg werd gezeild naar IJmuiden, wat resulteerde in een 6e plaats. Bij het sprintrak, een korte race, werd het schip tweede. Deze resultaten zorgden er voor dat de Urania in Amsterdam met de 3e prijs overall naar huis ging. Deze race was tevens de afsluiting van een uitgebreid en intensief vaarprogramma. Het schip ligt nu in onderhoud en zal volgend jaar maart weer met klassen adelborsten naar zee vertrekken.

De Unit Interventie Mariniers (UIM) heeft er een Het Luchtverdedigings- en Commandofregat Hr.Ms. Tromp heeft half november twee Evolved Sea Sparrow Missiles (ESSM) gelanceerd. Met het afvuren van dit geleidewapensysteem tegen luchtdoelen op korte afstand, heeft de marine een van haar belangrijkste wapensystemen getest. Voor de bemanning van de Tromp markeerde de lanceringen een belangrijk moment in de internationale oefening FLOTEX SILVER bij Noorwegen. In het oefenscenario van de zogenoemde Antiship Missile Defense Exercise, moest de Tromp het internationale vlootverband op zee beschermen tegen mogelijke aanvallen. De commandant van de Netherlands Maritime Force, commandeur Peter Lenselink, toonde zich tevreden: “Door lanceringen te beoefenen, wordt de betrouwbaarheid van systemen en procedures zeker gesteld.”

heftig weekje opzitten. De speciale eenheid, die deel uitmaakt van de Dienst Speciale Interventies en valt onder het Korps Landelijke Politiediensten, kreeg het behoorlijk voor de kiezen. Tekst: Evert Brouwer I Foto's: Eva Klijn en Gerben van Es (AVDD)

In Rotterdam – bovenop het voormalig Sint Clara Ziekenhuis – in Barneveld en in Odijk werd stevig geoefend met de collega’s van de politie. Er kwam diverse realistische scenario’s aan bod, waarbij de actualiteit in het script was verwerkt. “We gaan minimaal tweemaal per jaar zo aan de bak om op elkaar ingespeeld te blijven”, zegt commandant UIM, luitenant-kolonel der mariniers Jan.


30

31


L o gb o ek

l o gb o ek

11 | 11

Amstel blikvanger bij open dag kustwacht Hr.Ms. van Amstel nam onlangs met boordhelikopter deel aan de open dag van de Kustwacht voor het Koninkrijk in het Caribisch Gebied. Het M-fregat fungeert momenteel als stationsschip in de West. Naast maritieme presentie, bestaat de belangrijkste taak van het stationsschip uit het uitvoeren van counterdrugs-operaties. Hiertoe wordt het schip ingezet voor zowel de KM als de kustwacht. Voor counterdrugszaken buiten de territoriale wateren, heeft de Van Amstel een Law Enforcement Detachement van de US Coast Guard aan boord.

12 | 12

geplaatste personeel separaat een kerstpakket verworven. Personeel van het CZSK geplaatst in het buitenland dat niet in aanmerking komt voor een kerstpakket, ontvangt een geldelijke vergoeding. Het KM-kerstpakket wordt naar het huisadres van de medewerker gezonden zoals vermeld in Peoplesoft op 1 december 2011. Verzending van het kerstpakket vindt plaats tussen 12 en 19 december 2011. Mocht u onverhoopt op 21 december 2011 nog geen kerstpakket ontvangen hebben, dan kunt u tot en met 29 februari 2012 contact opnemen met Algemene Personele Zorg, via 0223-654403 of [email protected].

2012

Loonstrook digitaal Met ingang van 1 januari 2012 zal de papieren loonstrook niet meer worden verzonden. De maanden november en december zijn een proefperiode waarin de loonstrook zowel in digitale- als in papieren versie wordt verspreid. Vanaf nu kunt u de inhoud van de loonstrook op drie verschillende manieren benaderen: 1. P&O Selfservice: Via startpagina P&O Selfservice, onder kopje ‘Salaris, toelagen en vergoedingen’ via de link ‘Mijn loonstrook’ (waar nu de link ‘Meest recente loonstrook’ staat). 2. Defensie-emailadres: Na de maandelijkse salarisberekening ontvangt u een mail met de loonstrook als bijlage. 3. Privé-emailadres: Er is in Selfservice een toepassing beschikbaar waar u

Ski Tour van januari naar maart

kunt bepalen óf en naar welk e-mailadres de loonstrook moet worden verzonden. Deze vindt u bij: Startpagina werknemer, onder het kopje ‘Persoonlijke gegevens’, achter de link ‘ Persoonlijke instellingen’ (volg de link ‘Correspondentie’). Bovenaan staan de geregistreerde e-mail-adressen. Het ‘vinkje’ van het defensie-emailadres staat standaard ‘aan’ en die voor uw privé-emailadres standaard ‘uit’ (er wordt dan niets verzonden naar een privéadres). U bent in staat beide opties te wijzigen. Indien u een machtiging heeft openstaan, dan wel een forward-rule heeft ingesteld via Outlook, dan is de loonstrook wellicht niet uitsluitend door u te lezen. Meer info via [email protected].


32

31 | 10

17 | 11

Eerste beëdiging met vaandel

Bureau APZO&O was al voornemens om de Naval Ski Tour te houden in januari 2012, op een nog onbekende bestemming. De tocht schuift echter op naar maart 2012. KM-militairen en burgerpersoneel vallend onder CZSK kunnen informatie inwinnen of zich aanmelden bij Sharon Huls, via 0223-654842 of [email protected]. Nadat de leerlingen van de EMMV op 16 november de poort waren binnengemarcheerd

na het volbrengen van de eindoefening Volharding, zijn ze onder toeziend oog van het thuisfront en militaire genodigden op 17 november bij de SMVBO beëdigd. Historisch daarbij was dat het de eerste groep matrozen was die de eed of belofte op het vaandel aflegden. In dit geval het vaandel van het eskader. Ze deden dit ten overstaan van C-ZSK, VADM Matthieu Borsboom, en C-SMVBO, KLTZ Marcel Sanders. De Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers sloten de ceremonie af met het spelen van het Wilhelmus.

Aspirant-mariniers luchtmobiel op Finex Met veel kabaal landde 31 oktober een CH-47 Chinook van het Defensie Helikopter Commando op het exercitieterrein van de Rotterdamse Van Ghentkazerne. Vervolgens stegen twintig aspirant-mariniers van de Elementaire Vakopleiding in om naar de startlocatie van hun Final Exercise te worden gebracht. Binnen vijf minuten was de helikopter vertrokken, het exercitieterrein bladvrij achterlatend.

14 | 10 08 | 11

Kerstpakket CZSK 2011 Ook dit jaar zal in december een kerstpakket worden verstrekt en wel aan de volgende mensen: • Alle werknemers die per 1 december 2011 werkzaam zijn binnen het CZSK • Militairen die in de periode van 1 juli tot en met 30 november 2011 de dienst met LOM, FPU of UBM hebben verlaten • Nabestaanden van in 2011 overleden militairen en burgers • Reservisten die in 2011 zijn ingezet • Vrijwilligers van het CZSK • Stagiaires die per 1 december 2011 werkzaam zijn binnen het CZSK In het Caribisch Gebied is voor het daar

2012

FOST maakt kennis met CZSK

In het kader van een algemene kennismaking heeft Flag Officer Sea Training (FOST), rear admiral Clive Johnstone, een bezoek gebracht aan het CZSK te Den Helder. Na Duitsland stuurt Nederland de meeste schepen naar de FOST. Naast een algemene kennismaking stond het bezoek van Johnstone in het teken van onderzoek naar mogelijkheden tot verdere samenwerking tussen the Royal Navy en de KM. Gedurende het bezoek van FOST zijn onder andere marinedetachement Zeeland, Hr.Ms. Johan de Witt, de OPSCHOOL, het MARSITCEN en het KIM bezocht. Vanuit drie locaties in Groot-Brittannië verzorgt FOST Operational Sea Training voor alle oppervlakteschepen, onderzeeboten en bevoorradingsschepen van NAVO-marines. Ook landen luchteenheden nemen delen aan trainingen. FOST heeft in de loop der jaren wereldwijd een uitstekende reputatie verworven. Ruim honderd schepen en onderzeeboten van the Royal Navy en marines van NAVO-partners maken jaarlijks gebruik van de kennis en expertise die FOST biedt.

De Ruyter gereed voor SNMG-1 Hr.Ms. De Ruyter heeft in oktober een intensief opwerkprogramma doorlopen vanuit Faslane (Schotland). In de oefening Joint Warrior is het schip onder leiding van Sea Training Command (STC) voorbereid op de meest uiteenlopende in- en externe dreigingen. Uitschieters tot windkracht 8 ondersteunden

het betoog van STC met betrekking tot het belang van secured for sea. STC verweefde de Pre Deployment Training (PDT) in het scenario en de oefeningen en drills lossen elkaar in hoog tempo af. Commandant STC, KTZ Kramer, concludeerde na twee weken dat de PDT zeer succesvol was afgerond en Hr.Ms. De Ruyter gereed is voor haar taak als vlaggenschip van de Standing Naval Maritime Group One vanaf januari 2012.

20 | 09

Geen nostalgisch uithuilboek Na de opheffing van de MARPAT en de verkoop van de Orions, bleef er bij de KM als vliegend materieel (tijdelijk) alleen nog de Lynx-helikopter over. Wat er over was van de Marineluchtvaartdienst (MLD), werd bovendien ingelijfd bij het Defensie Helikopter Commando. Als je dan de bovenstaande titel ziet, dan ben je geneigd te denken dat er een nostalgisch uithuilboek is verschenen. Zo’n boek is ‘60 jaar helikopters bij de

Koninklijke Marine’ van Willem Geneste zeker niet. Het biedt in 154 pagina’s namelijk een fascinerend beeld van wat de MLD sinds 1951 met helikopters heeft verricht, met veel aandacht voor de belevenissen van de mannen en vrouwen die er mee vlogen en er aan sleutelden. Alhoewel het zeker geen fotoboek betreft, bevat de uitgave ook vele interessante, nooit eerder gepubliceerde foto’s. Het boek kost € 15,- en is te koop in de 33

20 | 09

Majesteit groet terug KLTZ Wilco Kramer heeft de redactie – na het uitkomen van het oktobernummer van Alle Hens – een kleine, ceremoniële tik op de vingers moeten gegeven. Dit had te maken met de onjuiste interpretatie van de buiging die Hare Majesteit maakte richting het vaandel van het Korps Mariniers (zie foto(bijschrift) pagina 22 en tekst pagina 23). Een alerte Kramer: “In DP 20-10, hoofdstuk 5/artikel 5 is aangegeven dat de vaandels van de krijgsmacht ‘neigen’ voor H.M. de Koningin; leden van het Koninklijk Huis; de gouverneurs van de Nederlandse Antillen en van Aruba; buitenlandse staatshoofden en leden van buitenlandse regerende vorstenhuizen. H.M. de Koningin groet dan het vaandel terug.” Waarvoor dank en waarvan akte!

Traditiekamer van Maritiem Vliegkamp De Kooy of te bestellen door overmaking van € 18,20 (binnen Nederland en € 24,15 daarbuiten) op rekeningnummer 37.05.01.853, t.n.v. Stichting Vrienden Traditiekamer MLD, o.v.v. ‘Boek 60 jaar Helikopters’ plus uw naam/adres.


l o gb o ek

l o gb o ek

Uit de West 24 | 10

WieWatWaar 22 | 09

Even bijpraten

Doopdienst op helidek

De Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied (C-ZMCARIB), brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman, nam op 24 oktober deel aan de internationale maritieme staff talks op Mayport Naval Station in Jacksonville, Florida. Mayport is de basis van de Amerikaanse 4e Vloot. De commandant, schout-bij-nacht Kurt W. Tidd is net als C-ZMCARIB één van de ondercommandanten binnen de Joint Interagency Task Force South (JIATF-S), de internationale drugsbestrijdingsorganisatie gevestigd in Key West, Florida. Naast C-ZMCARIB, waren ook de Commandant Supérieur van de Franse Strijdkrachten in de Antillen, schout-bijnacht Raffaëlli, de plaatsvervangend directeur van JIATF-S en een afvaardiging van de US Coast Guard aanwezig. De aanwezigen concludeerden dat crimineel geld een destabiliserende werking heeft op landen in de regio en de veiligheid van burgers in Amerika en Europa. De bestrijding van georganiseerde misdaad zoals drugs- en mensensmokkel en wapenhandel heeft daarom ook een hoge prioriteit.

Tijdens het havenbezoek dat Hr.Ms. Van Amstel in oktober aan Aruba bracht, vond er ’s zondags op het helidek een bijzondere gebeurtenis plaats. Ruim honderd aanwezigen waren in een kerkdienst op het helidek getuigen van de doop van Charlize Geerman. Zoals het bij de Koninklijke Marine traditie is bij een doop aan boord van schepen, werd de dopeling vanuit de scheepsbel gedoopt. Bovendien zal de naam van het kind bij terugkeer van het schip in Den Helder in de scheepsbel gegraveerd worden. Tijdens de kerkdienst versierden de aanwezige kinderen schoe-

Schout-bij-nacht Tidd, commandant van de 4e Vloot, en brigadegeneraal der mariniers Swijgman.

nendozen, die later met toiletartikelen gevuld als presentje bij ouderen op het eiland bezorgd werden. De dienst werd geleid door de vlootpredikanten Johan Trouwborst (Savaneta) en Dick Pranger (Van Amstel).

07 | 11 Gevechtsinsigne voor marinier KPLMARNVB Jan van Hest ontving onlangs op Marinebasis Parera te Curaçao het ‘Insigne voor Optreden onder Gevechtsomstandigheden’. Hij kreeg dit voor zijn adequate optreden onder gevechtsomstandigheden. De Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied, BRIGGENMARNS Dick Swijgman, reikte het gevechtsinsigne uit. De speld wordt toegekend aan individuele militairen die hebben deelgenomen aan een militaire operatie, waarbij sprake was van vijandelijk optreden met direct vuur of vergelijkbare gevechtsomstandigheden. Het handelen van de militair tijdens het gevecht moet actief en adequaat zijn geweest en niet alleen gericht op de eigen veiligheid.

31 | 10

Intensieve duikoefening in Caribisch Gebied

De Defensie Duikgroep (DDG) heeft in oktober in het Caribisch Gebied de intensieve duikoefening Westen Partnership gehouden. Een oefening, waarbij niet alleen diverse scenariotrainingen zijn afgewerkt, maar ook nieuwe duikapparatuur is ingezet, zoals het geavanceerde sonarzoeksysteem REMUS. In totaal namen veertig militairen deel aan de oefening. LTZ 1 Will Meurer, plaatsvervangend commandant van de DDG: “We waren hier voor het uitvoeren van een amfibische operatie met

medewerking van Hr.Ms. Pelikaan, de Explosieven Opruimingsdienst Defensie en de Noorse marine.” Dat daar een omvangrijke lijst subdoelstellingen aan vasthing, maakte deze duikoefening des te interessanter: het uitvoeren van een havenbewakingsoperatie; maritieme search-opdrachten tot een waterdiepte van 81 meter; EOD- en IED-opdrachten onder extreem warme omstandigheden; en het testen van nieuwe rebreather-duikapparatuur.

09 | 11

27 | 10 NH90-operators succesvol in opleiding Op de OPSchool te Den Helder hebben twee instructeurs en twee cursisten van 7 Squadron onlangs de radartheorieopleiding (RTO) met gunstig gevolg afgerond. De opleiding is bedoeld om een diepere kennis van radarsystemen op te doen. Dit ter voorbereiding op de functie van loadmaster en helikopter-sensoroperator aan boord van de NH90-helikopter. Aan boord van de NH90 zal de loadmaster tijdens SAR-vluchten de radar bedienen bij het zoeken naar drenkelingen en vermiste schepen. Tevens zal de radar tijdens deze vluchten worden ingezet om vrij te blijven van obstakels, zoals

boorplatformen op de Noordzee en om slecht weer zo mogelijk te ontwijken tijdens de vlucht. De sensoroperator zal de radar daarnaast als primaire sensor gebruiken tijdens operationele inzet van de NH90 vanaf de schepen.

27 | 10 Nieuwe baas Bruinvis LTZ 1 Smit heeft op 27 oktober het commando over Hr.Ms. Bruinvis overgenomen van LTZ 1 Veenstra. In het bijzijn van ongeveer veertig gasten – onder wie COMNLMARFOR, CDR Lenselink, en de Groepsoudste OZD, KTZ Elsensohn, – en de bemanning, blikte de oud-commandant terug op een bewogen jaar. Aan het begin 2011 kwam de Bruinvis uit haar Meerderjarig Onderhoud. Een bijzonder onderhoud, want zij heeft ook belangrijke aanpassingen aan sensoren ondergaan. Zo is er een nieuw intercept array (voor het detecteren van actieve sonaruitzendingen) geplaatst en heeft de Bruinvis nu een mine avoidance sonar. Eind maart ging de Bruinvis voor het eerst naar zee, voor Beproevingen na Onderhoud. De tweede en tevens laatste reis voor het zomerverlof werd voornamelijk besteed aan beproevingen met het nieuwe sonar systeem. Al die tijd voer de boot met een gereduceerde bemanning. Na het zomerverlof werd begonnen aan de SARC 4periode, ditmaal met een volledige bemanning. Deze werd op 7 oktober succesvol afgesloten. De nieuwe commandant blikte vooruit, naar het laatste gedeelte van het opwerken. De SARC 5 en 6 periode zal worden uitgevoerd in Britse wateren en half december worden afgesloten. Uit handen van

11 | 11 Vader en zoon samen aan het vaandel Twintig mariniers die kort daarvoor hun felbegeerde baret hadden behaald, werden 11 november op de Van Ghentkazerne in Rotterdam beëdigd. Dat dit een belangrijk moment is in de carrière van een marinier, laat zich raden. Maar wat deze ceremonie extra bijzonder maakte, was het feit dat een vader en zijn zoon tegelijkertijd aan het vaandel stonden. Terwijl adjudant van de mariniers Bas Boer vaandeldrager was, beloofde zijn zoon marinier 1 Arnold Boer op datzelfde vaandel trouw en gehoorzaamheid. Met het afleggen van de eed of gelofte van trouw en gehoorzaamheid zijn de nieuwe mariniers volwaardig militair en klaar voor het echte werk.

24 | 11 Goud op de valreep Op zijn laatste werkdag bij de Koninklijke Marine ontving adjudant van de mariniers Peter Pijcke de gouden medaille. Precies na 36 jaar trouwe dienst ging hij op 24 november met functioneel leeftijdsontslag. Uit handen van de commandant van de Van Ghentkazerne, luitenant-kolonel der mariniers Bert Aben, ontving Pijcke de gouden plak. Pijcke geeft het stokje over aan adjudant der mariniers Herman Gorter.

Grens verleggen op Tafelberg De Curaçaose jongeren uit de Sociaal Vormende Dienstplicht (SVD) hebben onlangs grensverleggende oefeningen uitgevoerd op en rond de Tafelberg. Het verleggen van grenzen is een van de aspecten waar de nadruk op wordt gelegd tijdens de SVD. Voor enkele jongeren

kwam die grens wel heel dichtbij toen zij bovenop de Tafelberg stonden en een diepte van zo’n dertig meter in keken. De oefeningen bestonden uit afdalen, klimmen en tokkelen. Deze lichting van de Sociaal Vormende Dienstplicht ging op 15 september aan de slag met het vier maanden-durende


34

vormingsproces. Aansluitend volgt een civiele vakopleiding, die zes maanden in beslag neemt. Het doel van de SVD is om jongeren een goede aansluiting op de arbeidsmarkt te geven. De SVD vindt tweemaal per jaar plaats en wordt gefaciliteerd door Marinekazerne Suffisant.

de jongste matroos ontving de scheidende commandant de traditionele wimpelkist. De bemanning bood de oude commandant een verzilverde bijtring aan, voorzien van de wapenspreuk van de Bruinvis: ‘Klein maar dapper’. Binnenkort verwachten hij en zijn echtgenote hun eerste kind. 35


l o gb o ek

sp o rt

Vetenanennieuws 2012 Reünie VTSOO De reünie VTSOO/Sys.tech's zal plaatsvinden op 23 maart 2012 op Marine Etablissement Amsterdam aan de Kattenburgerstraat, te Amsterdam. Informatie en opgave via: H. Vink, Verdistraat 261, 7204 PX Zutphen, tel. 0575-570190 en email: [email protected].

zerne, gebouw 35, kamer J 340, Postbus 90701, 2509 LS Den Haag of per email via [email protected]. Vermeld hierbij uw naam, adres, telefoonnummer, laatste plaatsing gedurende genoemde periode, ontslagdatum en rang/kwaliteit bij dienstbeëindiging. De uitnodigingen worden in januari 2012 verzonden.

2012

02 | 10

Reünie Hr.Ms. Amsterdam Voor 21 maart 2012 staat de achtste reünie gepland voor de opvarenden van Hr.Ms. Amsterdam, ten tijde van operaties bij Nieuw-Guinea (1959-1961). Deze wordt gehouden in de Marinekazerne Amsterdam. Inlichtingen en aanmeldingen via: W.A. Smits, tel. 0316-373113 en [email protected].

Alle egards voor Korea-veteraan Korea-veteraan Herman Repping bezocht onlangs het land waarvoor hij zich als oud-opvarende van Hr.Ms. Van Galen ooit inzette. De uitnodiging hiervoor kreeg hij vorig jaar op de Koreaanse ambassade in Den Haag, tijdens de receptie ter gelegenheid van 50 jaar handelsbetrekkingen tussen Korea en Nederland. “In een gesprek met de ambassadeur gaf ik aan dat ik het schip Hr.Ms. Van Galen, in actie bij Korea van 1950 tot 1952, had nagebouwd als model. Ik stelde het ter beschikking aan het War Museum in Seoul.” Dit gebaar beantwoordde de ambassade met een uitnodiging om in de laatste week van september 2011 met honderd Amerikaanse en twintig Thaise veteranen aanwezig te zijn bij de 61e herdenking van de bevrijding van Seoul. Repping accepteerde deze uitnodiging en werd vervolgens met alle egards verwelkomd. “De eerste herdenking vond plaats bij het Memorial Monument. Een Amerikaan, een Thai en

2012 Reünie Nieuw-Guinea Voor oud-opvarenden van de landingsvaartuigen L 9607, L 9608, L 9609 en mariniers die dienden in bij Nieuw-Guinea in 1961 en 1962, alsmede de LCA’sen en LCPR’s, vindt op 28 maart 2012 een reünie plaats op Marinekazerne Amsterdam. Voor inlichtingen en of vragen kunt u terecht bij Jan van Asch, tel. 040-2532002 of [email protected].

2012 Herdenking Slag in de Javazee Het Karel Doorman Fonds houdt met medewerking van de Commandant Zeestrijdkrachten op 27 februari 2012 de herdenkingsplechtigheid 70 jaar Slag in de Javazee. Deze vindt plaats in de Kloosterkerk te Den Haag en wordt georganiseerd voor: oud-militairen van de Koninklijke Marine die van 7 december 1941 tot en met 8 maart 1942 betrokken waren bij de strijd tegen de Japanse strijdkrachten in Nederlands-Indië; weduwen en kinderen van dezelfde militairen. Oud-militairen en weduwen die het Karel Doorman Fonds in eigen bestand heeft, zullen een uitnodiging op naam ontvangen. Omdat dit bestand mogelijk niet compleet is, het verzoek aan belangstellenden om zich schriftelijk te melden bij het secretariaat van het Karel Doorman Fonds, Frederikka-


ik, als enige aanwezige Nederlander, hebben samen de kranslegging verzorgd. Hierna legden we drie handenvol wierook in een al rokend aarden vat, waarna we één minuut stilte in acht namen. Een heel emotioneel moment.” Die dag nog volgde een tweede ceremonie. “Die vond plaats in het bijzijn van admiraals, generaals, de regiogouverneur, de burgemeester van Seoul en vele anderen. De veteranen die hadden deelgenomen aan de oorlog, kregen per land van afkomst een geweldig welkomstapplaus. Ik voelde me zeer vereerd als enige Nederlander hier.” Na afloop van deze ceremonie volgde een bezoek aan het War Museum, waar Repping zijn muts en foto’s uit die tijd overhandigde. Later in de week brachten de veteranen een bezoek aan de grens met Noord-Korea, waar ze ook de ruimte te zien kregen waar ooit de vredesonderhandelingen plaatsvonden. Terug in de bewoonde wereld, stond het buffet te wachten, aangeboden door de Minister of Patriots and Veteran Affairs, Park Sung Choon. “Veteranen van verschillende landen werden in het zonnetje gezet; ik ontving bovendien de Peace Medal.” Na nog wat cultuur snuiven ving Repping op 2 oktober de thuisreis aan. Na een vlucht van elf uur zette hij – beduusd van alle indrukken en eerbetuigingen – weer voet op Nederlandse bodem. “Het was een reis die ik niet zal vergeten!”

Uitdagende Run-swim-run

Deegenaars wereldkampioen gewichtheffen

De sportwedstrijd ‘Run Swim Run’ vond 28 oktober plaats op Curaçao. Deze race bestond uit 5 kilometer hardlopen, 750 meter zwemmen en 2,5 kilometer hardlopen. De warme omstandigheden maakten de wedstrijd extra uitdagend. SMJRMARNVB Sylvain Gaspersz kwam als eerste over de finish in een tijd van 48.13 minuten.

Dio Deegenaars heeft op 3 november beslag gelegd op het Wereldkampioenschap bij de Masters gewichtheffen in Cyprus. Deegenaars is al 30 jaar werkzaam bij het KMB (Korps Marine Brandweer) en sinds 2005 bij het MVKK. De brandweerman speelde op safe en begon laag met 110 kilo trekken. Hierna deed hij een poging om zijn eigen wereldrecord van 116 kilo (EK, mei 2011) te verbeteren met 117 kilo. Helaas faalde hij. De grootste concurrent van Deegenaars kwam met trekken niet verder dan 105 kilo. Er was één tegenstander die 113 kilo trok, maar deze bleek bij het stoten geen bedreiging. Hij kwam niet verder dan 125 kilo. Bij het stoten begon Dio met 130 kilo; dat lukte vrij simpel. Op dat moment had hij nog één geduchte tegenstander, uit Frankrijk. Onze Franse vriend had 105 getrokken en kwam met stoten tot 133 kilo. Vervolgens ging de Fransman voor 136 kilo; de opluchting in het Nederlandse kamp was groot toen hij faalde. Dio was op dat moment al wereldkampioen, maar stootte op zijn beurt wel 136 kilo. Met 246 kilo ging hij uiteindelijk als wereldkampioen de boeken in.

Van links naar rechts: Staand: Gaspersz (1e heren senioren), Huls (3e dames), Wolfs (2e dames), Nederveld (2e heren senioren), Groenenveld (2e heren veteranen), Roovers (3e heren senioren). Zittend: Wolters (1e dames), Van der Schee (1e heren veteranen), De Lange (3e heren veteranen).

Veel dollars voor AIDS-instellingen KLTZ Hugo Sinke nam onlangs deel aan de SMARTRIDE 8 (Southern Most AIDS/ HIV Ride Twenty-Eleven, 8e editie), van Miami naar Key West. Het fietsevenement is een tweedaagse sponsorrit (geen race) van 165 mijl (265 kilometer) voor het goede doel. De liaisonofficier van CZMCARIB/CTG 4.4 deed mee met een team uit Key West, met de welluidende naam 'Mile Zero Heroes'. Voorwaarde voor deelname was een inleggeld voor het goede doel van minimaal 1.250 Amerikaanse dollars, ten behoeve van lokale AIDS-instellingen in ZuidFlorida en de Florida Keys. Sinke wist bijna 2.000 dollar binnen te halen; zijn hele team was goed voor 30.334 dollar. Al met al leverde het evenement 675.724 dollar op voor het goede doel.

KLTZ Sinke (midden) samen met de teamleden Betsy Langan en Roger McVeigh die respectievelijk als 3e en 2e over de finish kwamen. Sinke zelf bereikte als eerste fietser de finish.

36

37


sp o rt

efe m e n se n & o MU T AnT iI nE g S

Vloot Sport Instructeur gaat fysieke fitheid bevorderen

Dicht bij de doelgroep Twee jaar geleden deed de Defensie Conditie Proef zijn intrede. Sindsdien hebben veel militairen de proef met speels gemak gehaald. Voor anderen vormden de Coopertest, de sit-ups en push-ups een beduidend grotere uitdaging. Om het meetmoment voor meer militairen tot succes te maken, gaat het Bureau Fysieke Training en Sport ook een ander type instructeur opleiden. Niet de standaard vierkante marinier, maar de Vloot Sport Instructeur die dicht bij de doelgroep staat. Tekst: Joost Margés | Foto: US NAVY Er was veel te doen om de Defensie Conditie Proef (DCP) bij de introductie ervan. Moest dit echt? Wat als je ‘m niet haalde? Majoor der mariniers John Hoogeveen, seniormedewerker van Fysieke Training en Sport (FT&S) in Den Helder weet hoe het zit. “De proef komt voort uit de Aanwijzing 700 A van de CDS. De DCP test stabiliteit, kracht en uithoudingsvermogen. Rechtspositioneel is deze nog niet verankerd, maar het blijft een stok achter de deur, vooral voor jezelf. De DCP halen is een blijk van fitheid. Als je fysiek lekker in je vel zit, kun je beter presteren.” Overlevingskans Hoogeveen ziet geen reden waarom mensen de test niet zouden halen, met de mogelijkheden die defensie biedt. “Je mag gratis een paar uur per week sporten onder werktijd en we hebben er de juiste middelen voor”, zo stelt hij. “Mocht je trouwens niet alle DCP-onderdelen in één keer halen, dan krijg je een schema om je prestaties te verbeteren.” Hoogeveen en zijn collega’s zien het als hun taak om mensen te helpen. “Fysieke fitheid vergroot namelijk de overlevingskans van de militair onder crisisomstandigheden. Niet alleen

bij mariniers in het veld, maar ook bij vlootpersoneel aan boord.” Juist om deze laatste groep aan te zetten tot meer beweging binnen de werken leefomgeving, introduceert FT&S de Vloot Sport Instructeur (VSI), in opdracht van de Admiraliteitsraad. “We zitten nu in de ontwikkelingsfase, waarin we beslissen over de opleiding voor deze mensen. Of zij krijgen een korte opleiding aan boord of een langere aan boord én in de sportschool. De focus van de VSI ligt ook anders. De Instructeur Fysieke Training van het Korps is vooral in de weer met touwenbaan, hindernisbaan en militaire vaardigheden. Bij de vloot ligt de nadruk juist op lopen, fitnessen en groepssport.” De juiste instructeur kan personeel een laatste zetje in de rug geven, vindt Hoogeveen. Met de beperkte middelen en de vaak schaarse ruimte aan boord, speelt de VSI een belangrijke rol. “De instructeurs kunnen samen met ons zorgen voor begeleiding en trainingsschema’s. En dan óp naar de jaarlijkse DCP”, besluit Hoogeveen lachend. “Die duurt slechts een half uurtje, maar daarna voel je je herboren.”

officieren Bevorderingen CDR B.W.J. Bekkering LTZT 1 A.C.F. Melaet LTZA 1 J. Friedericy LTZA 2OC G.A. Boorsma LTZT 2OC N.P. van Dorp LTZA 2OC M.C. Hout LTZ 2 E.M. Kalkhuis LTZV 2 R.S. Koster LTZV 2 D. Roggeveen LTZA 2 A.F.W. Lathouwers

Dienstverlaters LTZT 1 H. Zor LTZT 1 F. van Geffen LTZ 1 E.J. Bras (98-1) LTZT 1 R.P. de Ruiter LTZTA 1 M.A. Burgers LTZA 2OC A.C. van der Laan LTZT 2OC M. van den Haan LTZAR 2OC M. van de Kamp LTZA 2OC D. Kamstra LTZ 2OC E.W. Grotenhuis KAPTMARNS C.F.C.P. Timmermans KAPTMARNS G. Ligthart LTZA 2 C.J. Kooiman LTZA 2 C.C.J. Römer

Bevorderingen AOOODOPS D. Postma AOOODOPS F.P. Keizer AOOBDMZKT J.G. Jansen AOOLDV T. van der Spijk AOOODVB A. Westmaas AOOMARNALG D.J. Bron AOOMARNALG R.A.M. Baak SMJRBDMZKT J. Curfs SMJRMARNALG R. Harmelwaard SGTODND J.L. Kuijten SGTTDV J.F.J. Vlaming SGTBDMZKT B.F.H. Strijbos SGTLDGD A. Wedman SGTODOPS R. Vette SGTMARNALG M.E. Bos SGTMARNALG J.W.H. Braak SGTMARNALG W.R.S. Ceelie SGTMARNALG P.S. Pietersen SGTMARNALG P. van der Vliet SGTMARNALG D.P. Klaessen SGTMARNALG T.T. Wijnker KPLBDAV R.C. van Eerden KPLLDA R.W. van Braam

Bevorderingen MATR 1 LDV D.C.J. Kamps MATR 1 LDV S.S. van Oostveen MATR 1 TD C.A.J. Westerhout

Dienstverlaters ADBZ R.S. Elzinga ADBZ F.G.F. van der Laan ADBZ M.K.B.G. Pruijssers ADBM M. Looden MATR 1 TDW M.W.J. Smit MATR 1 LDV P. Pomp MATR 1 OD T. Schreuder MATR 1 LDV C. Habiballah MATR 1 OD M.B.J. Cremer MATR 1 WDS J.J. van Werkhoven MATR 1 OD N.J.C. Engels MATR 1 OD J.J.H. Nederpelt MATR 1 TDW A. van Kruijssen MATR 1 ODVB M. Ligthart MARN 1 ALG S.J. Reijnders MARN 1 ALG L.F. van de Wijngaard MARN 1 ALG S. Rijn MARN 1 ALG R. Oskam MARN 1 ALG B. Pastoors MARN 1 ALG C.J. van der Meij MARN 1 ALG M. Oskam MARN 1 ALG M. van Leeuwe MARN 1 ALG A.C. Bonn MARN 1 ALG J. Heppener MARN 1 ALG J.M.G.A. Groeneveld MARN 1 ALG J.R.S. Speijers MARN 1 ALG B.A.J. Koops MARN 1 ALG F. Bakker MARN 1 ALG R.D.C. Collenteur MARN 1 ALG R. Scheurink MARN 1 ALG E. Verbeeke MARN 1 ALG L.A.M. van den Berg MARN 2 ALG P.J.J. Hermkens MATR 3 ODVB K.J.G. Bens MATR 3 TD B. Veen MATR 3 TD J. Sakko MATR 3 WDS W. Thiele MARN 3 ALG S. Smeenk MARN 3 K.A. Bilsborough MARN 3 K.M. Nicola

Dienstverlaters G.J. Bakker, 11 J.J. Paesschen, 11 T. van Veen, 11 K. van Oosten, 10 M.J. Hendriks, 8 J.J. Duijst, 7 H. de Bies, 7 P.C. Wisch, 6 M.P. van Woerden, 6 C.W. Bas, 5 F.J. van Lingen, 5 A. van Beckhoven, 4 J.E. Nieborg, 4

onderofficieren Dienstverlaters AOOODVB P.E. Klaasse AOOMARNALG G.A. te Raa AOOLDGD H. Stehouwer AOOTDW R. Nieuwold AOOLDGD M.L. Schols AOOLDV H.G. Veldhuis AOOMARNALG M.M.J. Satijn AOOBDMZKT T. Adee AOOODVB R.T.M. Timmermans SMJRLDA A.P. Splinter SMJRLDA E. van den Heuvel SMJRMARNALG G.B. Kuipers SMJRMARNALG J.G. Schoonbeek SGTMARNVB O. Struijk SGTWDS A. Veldstra KPLADBZ I.M. de Ruiter KPLADBZ T.F. van Kooten KPLLDA S. Kasterop KPLLDV M. Bekema KPLWDS F. Puijman KPLTDV F. Nomden KPLTDV L.L.G. Beumkes KPLTDW J.I. Hooglander KPLLDA W.F. Deerenberg KPLODVB N. van Santen KPLODND M. van der Veen KPLMARNALG T. van der Klis

manschappen burgers

De komst van de Vloot Sport Instructeur moet (groeps)sport aan boord stimuleren. Bij de grote bondgenoot is dit zichtbaar al goed geregeld.


38

39


De Koninklijke Marine in actie rond de Hoorn van Afrika

Geopend vanaf 17 december 2011

Tijdens de kerstvakantie op vertoon van uw smartcard gratis toegang voor 4 personen (gesloten op 25 en 26 december en 1 januari). www.marinemuseum.nl

Bikkelen tijdens bergtraining. Doek valt ook voor Oude Dame. Alle Hens 11 & 12 11

Recommend Documents